Kinderparticipatie op de speelplaats Inspiratie, methodieken en praktijksuggesties Marlies Marreel

Transcriptie

1 Kinderparticipatie op de speelplaats Inspiratie, methodieken en praktijksuggesties Marlies Marreel Prijsuitreiking Pimp je speelplaats /05/2016

2 Kind & Samenleving vzw Onafhankelijk kennis- en expertisecentrum dat de positie van kinderen en jongeren in de samenleving wil versterken. Levert input om kinderen en jongeren een stem te geven in het beleid en de praktijk. Adviseert bij kindvriendelijke ruimtelijke planning, speel- en tienerweefsel. We doen (belevings)onderzoek naar hun kijk op thema's die er voor hen toe doen. 2

3 De speeltijd, maak er spel van! Dit 6-stappenplan zet u op weg om de schoolspeelplaats te analyseren en kleine of grote verbeteringen aan te brengen. 3

4 De speelsituatie van de kinderen verbeteren 4

5 De speelsituatie van de kinderen verbeteren Spelen Het gaat niet louter over vermaak of ontspanning maar ook over belevingskansen, over ontmoeten, over de kans tot eigen tijdsinvulling en - organisatie, over de betekenisgeving door het kind zelf over groeien, verwerken, Het gaat om de heel eigen wijze van kinderen om met het leven om te gaan. 5

6 De speelsituatie van de kinderen verbeteren PARTICIPATIE 6

7 De speelsituatie van de kinderen verbeteren PARTICIPATIE ❶ ❷ 7

8 SPEELSITUATIE VAN DE KINDEREN ORGANISATIE VAN DE SPEELTIJD SPEEL MATERIAAL SPEEL RUIMTE SPEEL BAGAGE EIGEN VISIE VAN HET SCHOOLTEAM OP SPELEN ONZE KINDEREN BESTAANDE SPEELSITUATIE 8

9 Hoe ziet een goede speelsituatie eruit? Zonering Geborgenheid & avontuurlijkheid Veiligheid Alle spelvormen 9

10 Spelvormen 10

11 SPEELSITUATIE VAN DE KINDEREN ORGANISATIE VAN DE SPEELTIJD SPEEL MATERIAAL SPEEL RUIMTE SPEEL BAGAGE EIGEN VISIE VAN HET SCHOOLTEAM OP SPELEN ONZE KINDEREN BESTAANDE SPEELSITUATIE 11

12 Bestaande speelsituatie Eigen cultuur rond spelen 12

13 Bestaande speelsituatie Eigen cultuur rond spelen Bestaande ruimtelijke situatie publicatie helpt op weg bij analyse bestaande toestand 13

14 Onze kinderen 14

15 Alles begint met visie Visie van het schoolteam op spelen Willen wij zoiets? Durf ik dat? Dat wil ik wel! Dat kan bij ons niet, denk ik. Bij ons gaat het er meer om het pesten aan te pakken, toch? 15

16 Alles begint met visie Visie van het schoolteam op spelen Willen wij zoiets? Durf ik dat? Dat wil ik wel! Dat kan bij ons niet, denk ik. Bij ons gaat het er meer om het pesten aan te pakken, toch? 16

17 Alles begint met visie Visie van het schoolteam op spelen Waarom werken aan de speelplaats? Om de speelsituatie te verbeteren? Om pesten tegen te gaan? Kansen voor openlucht leren? Om groen te beleven? 17

18 Alles begint met visie Visie van het schoolteam op spelen Waarom werken aan de speelplaats? Om de speelsituatie te verbeteren? Om pesten tegen te gaan? Kansen voor openlucht leren? Om groen te beleven? Waar dromen we van? Wat willen wij kinderen bieden? Zoek uit hoever je kunt, en wilt en durft gaan Doe dat stapsgewijs. Betrek alle groepen. Kom zo tot een praktijkvisie. 18

19 Alles begint met visie Visie van het schoolteam op spelen Waarom werken aan de speelplaats? Om de speelsituatie te verbeteren? Om pesten tegen te gaan? Kansen voor openlucht leren? Om groen te beleven? Waar dromen we van? Wat willen wij kinderen bieden? Zoek uit hoever je kunt, en wilt en durft gaan Doe dat stapsgewijs. Betrek alle groepen. Kom zo tot een praktijkvisie. 19

20 SPEELSITUATIE VAN DE KINDEREN ORGANISATIE VAN DE SPEELTIJD SPEEL MATERIAAL SPEEL RUIMTE SPEEL BAGAGE EIGEN VISIE VAN HET SCHOOLTEAM OP SPELEN ONZE KINDEREN BESTAANDE SPEELSITUATIE 20

21 Speelruimte verbeteren Hoe ver kunnen durven willen we gaan? 21

22 Spelmateriaal invoegen School voorziet de bal Wat kinderen zelf meebrengen Uitbreiden van het aanbod door de school 22

23 Spelmateriaal invoegen Uitbreiden van het aanbod door de school Welk spelmateriaal zou leuk zijn bij ons? 23

24 Spelmateriaal invoegen Uitbreiden van het aanbod door de school Welk spelmateriaal zou leuk zijn bij ons? Maar ook: hoe bieden we dat aan? 24

25 Spelmateriaal invoegen 25

26 Speelbagage: spelideeën aanbieden 26

27 Organisatie van de speeltijd Op basis van het voorgaande Leefregels en afspraken: het-is-verbodens vs. mogelijkheden bieden. Hoe kan ik de probleemsituatie wegwerken zonder dat er speelkansen verloren gaan? Haalbaar toezicht (ook in hoekjes en kantjes)! Een goed ontwerp zal het toezicht niet intensiever maken 27

28 PARTICIPATIE 28

29 Waarom kinderparticipatie? Kinderen zijn de belangrijkste gebruikers Kinderen hebben de meeste ervaring en kennis Welbevinden, meer rust, minder conflicten, Kinderrechten 29

30 Wat is er nodig? 1. Een kernteam (dat linken legt met iedereen) 2. Een (flexibel) plan voor (her)aanleg van de speelplaats 3. Een (flexibel) inspraaktraject waar ook kinderen een plaats in krijgen 30

31 1. Kernteam: actoren in kaart brengen 31

32 Betrokken actoren Ouders Poetspersoneel KINDEREN Leerkrachten Technische medewerkers Secretariaat KERNTEAM Directie(s) Inrichtende macht Preventieadviseur Andere... bijv. broeders/zusters, concierge,... Andere gebruikers van de schoolinfrastructuur 32

33 Betrokken actoren 33

34 Betrokken actoren 34

35 Kernteam samenstellen KINDEREN Ouders Poetspersoneel KERNTEAM 'Inspraakbegeleider' 'Ontwerper' Leerkrachten Directie(s) Technische medewerkers Secretariaat $ 'Linkenlegger' 'Technieker' 'Bankier' Inrichtende macht Preventieadviseur Andere... bijv. broeders/zusters, concierge,... Andere gebruikers van de schoolinfrastructuur 35

36 Voorbeeld... Oudercomité Ouders KINDEREN Leerkrachten Poetspersoneel Technische medewerkers Secretariaat 'Inspraakbegeleider(s)' 'Ontwerper' 'Linkenlegger' 'Technieker' Directie(s) Inrichtende macht $ 'Bankier' Andere... bijv. broeders/zusters, concierge,... Preventieadviseur 36

37 Voorbeeld KINDEREN Ouders Leerkrachten Poetspersoneel Technische medewerkers Secretariaat?? KERNTEAM? Directie(s) Inrichtende macht Andere... bijv. broeders/zusters, conciërge,... Preventieadviseur 37

38 Voorbeeld KINDEREN Ouders Poetspersoneel Leerkrachten Technische medewerkers? 'Inspraakbegeleider(s)' 'Ontwerper' Directie(s) Secretariaat 'Linkenlegger' 'Technieker' Inrichtende macht $ 'Bankier' Andere... bijv. broeders/zusters, concierge,... Preventieadviseur 38

39 OEFENING: Ons team in kaart gebracht 39

40 40

41 2. Een inspraaktraject uitzetten 41

42 In theorie... Projectfases 42

43 In de praktijk... Projectfases 43

44 In de praktijk... Fase 1: Programma Fase 2: Ontwerp Fase 3: Uitvoering Fase 4: Onderhoud en beheer Projectfases 44

45 In de praktijk... Fase 1: Programma Fase 2: Ontwerp Fase 3: Uitvoering Fase 4: Onderhoud en beheer Projectfases 45

46 VAAK... Don t! VAAK... Fase 3: Uitvoering Projectfases (feestelijke) actie met kinderen - Laat in proces - Geïsoleerd - Geen impact op de besluitvorming 46

47 VAAK... Don t! Fase 1: Start VAAK... Projectfases 'kinderen doen wat zotjes' - Geïsoleerd - Geen impact op de besluitvorming - Vooral toestellen of wilde dromen 47

48 IDEAAL... Inspraaktraject valt volledig samen met project heraanleg 48

49 EEN MINIMUM... sleutelmomenten voor inspraak Fase 1: Programma Fase 2: Ontwerp Fase 3: Uitvoering Fase 4: Onderhoud en beheer Projectfases Programma (noden, wensen,...) Eerste schetsen Definitief plan Inspraaktraject 49

50 Technisch plan bestaande toestand Technische randvoorwaarden (Speel)functies van de speelplaats Noden van betrokken actoren Planning Budgetten Fase 1: Programma Fase 2: Ontwerp Fase 3: Uitvoering Fase 4: Onderhoud en beheer Projectfases Programma (noden, wensen,...) Eerste schetsen Definitief plan Inspraaktraject 50

51 Technisch plan bestaande toestand Technische randvoorwaarden (Speel)functies van de speelplaats Noden van betrokken actoren Planning Budgetten Fase 1: Programma Fase 2: Ontwerp Fase 3: Uitvoering Fase 4: Onderhoud en beheer Projectfases Programma (noden, wensen,...) Eerste schetsen Definitief plan Inspraaktraject 'Inspraakbegeleider 'Ontwerper 'Linkenlegger 'Bankier' 'Technieker' $ 51

52 $ Technisch plan bestaande toestand Technische randvoorwaarden (Speel)functies van de speelplaats Noden van betrokken actoren Planning Budgetten Fase 1: Programma Fase 2: Ontwerp Fase 3: Uitvoering Fase 4: Onderhoud en beheer Projectfases Programma (noden, wensen,...) Eerste schetsen Definitief plan Inspraaktraject 'Inspraakbegeleider 'Linkenlegger $ 'Bankier' 'Ontwerper 'Technieker' 52

53 OEFENING: In welke fase zitten we op onze school? 53

54 54

55 3. Inspraakmethodes op de sleutelmomenten... 55

56 Inspraaksessie 1 Opmaak van een programma van (speel)noden, wensen,... Fase 1: Programma Fase 2: Ontwerp Fase 3: Uitvoering Fase 4: Onderhoud en beheer Projectfases Programma (noden, wensen,...) Inspraaktraject 56

57 Inspraaksessie 1: Impact op de besluitvorming > Ontwerper, directie, preventie-adviseur zijn aanwezig (als observator)

58 Inspraaksessie 1: Impact op de besluitvorming Voorleggen / toetsen van volwassenenthema s: bijv. veiligheid/avontuurlijkheid, water, losse materialen, properheid... > Dit is ook strategisch: om eventueel in te gaan tegen vanzelfsprekendheden van volwassenen

59 Inspraaksessie 1: 1 Spreek kinderen aan als volwaardige actor Ondersteun hen door het stellen van goede vragen Vermijd het vragen naar dingen die ze wensen Vermijd vragen naar de ideale speeltijd Vertrek vanuit activiteiten van kinderen op de speelplaats Vertrek vanuit speelbehoeften Concrete vertaling naar ideeën volgt in de ontwerpfase 59

60 Inspraaksessie 1: 1 Impact op de besluitvorming )

61 Vlekkenplan

62

63

64

65

66 Inspraaksessie 2 Toetsing van eerste schetsen en plannen Fase 1: Programma Fase 2: Ontwerp Fase 3: Uitvoering Fase 4: Onderhoud en beheer Projectfases Programma (noden, wensen,...) Eerste schetsen Definitief plan Inspraaktraject 66

67 > Ontwerp uitleggen: uittekenen of uitzetten op het terrein

68

69

70 Inspraak bij en 3 4 Fase 1: Programma Fase 2: Ontwerp Fase 3: Uitvoering Fase 4: Onderhoud en beheer Projectfases Programma (noden, wensen,...) Eerste schetsen Definitief plan Inspraaktraject 70

71 Inspraak bij en 3 4 Toelaten dat kinderen hun eigen speelplekken creëren/veranderen. Opberg- of uitleensystemen (met inspraak) Kinderen die het spel van de week organiseren Groen aanleggen en onderhouden.. Leerlingenschoolraad: leerlingen inspraak krijgen over (leef)regels speeltijd Opruimacties (klas verantwoordelijk stellen voor een bepaalde zone; beurtrol; gezamenlijke opruimmomenten; ) 71

72 Aandachtspunten Variatie in methodieken Variatie in setting Visualiseren van resultaten Ruimtelijk vertalen van resultaten Ruimte geven tot feedback Verhoogde betrokkenheid 72

73 OEFENING: Op touw zetten van twee uur aan inspraakacties 73

74 74

75 Meer lezen

76 Vragen? bedenkingen? Opmerkingen? Marlies Marreel - mmarreel@k-s.be