Nr.: /48/A.9, LG Groningen, 27 november 2003

Transcriptie

1 Aan de leden van Provinciale Staten Nr.: /48/A.9, LG Groningen, 27 november 2003 Behandeld door : A.H. van Schaik : Telefoonnummer : (050) Onderwerp : Uitgangspunten voor herziening Interprovinciaal Beleidsplan Waddenzeegebieduitgangspunten voor herziening Interprovinciaal Beleidsplan Waddenzeegebied Geachte dames en heren, Op 8 oktober j.l. heeft de Stuurgroep Waddenprovincies u een Hoofdlijnenbrief Interprovinciaal Beleidsplan Waddenzeegebied (IBW) doen toekomen waarin de ambities en aandachtspunten voor de herziening van het huidige IBW staan verwoord. In deze Hoofdlijnenbrief wordt tevens een overzicht gegeven van het proces en de organisatie om te komen tot de herziening van het IBW. In het beleidsontwikkelingsproces voor de herziening van het IBW zijn er diverse momenten waarop de drie Waddenprovincies gezamenlijk de beleidsuitgangspunten zullen ontwikkelen en vaststellen. Tijdens de Algemene Beschouwingen van 3 september 2003 is door GroenLinks een motie ingediend om de Waddenzee aan te wijzen als specifiek gebied in het kader van het gebiedsgericht beleid en daarbij beleid te ontwikkelen/uit te voeren gericht op het beschermen/herstellen van de natuur- en landschapswaarden. Wij ondersteunen de intentie van deze motie om meer aandacht te schenken aan de actualisatie en herziening van ons Waddenzeebeleid. Wij achten het zinvol dat wij reeds in deze fase van het gezamenlijke beleidsontwikkelingsproces onze uitgangspunten ten aanzien van het Waddenzeebeleid naar voren brengen, met name over de onderwerpen die specifiek betrekking hebben op onze provincie. In deze brief geven wij daarom onze uitgangspunten aan ten aanzien van enkele actuele "Groningse Waddenonderwerpen". Deze uitgangspunten zullen wij inbrengen als bouwstenen voor het gezamenlijk te ontwikkelen interprovinciale beleid voor het Waddenzeegebied. Met de Hoofdlijnenbrief namens de Stuurgroep en deze uitgangspuntenbrief namens ons College menen wij bovendien u voldoende discussiepunten aan te bieden om binnen uw Staten over het Waddenzeebeleid te debatteren. Wij verzoeken u kennis te nemen van de onderstaande uitgangspunten en deze te betrekken bij de bespreking van de Hoofdlijnenbrief van de Stuurgroep Waddenprovincies. Waddenbeleid en POP Het Provinciaal Omgevingsplan (POP) uit 2001 integreert het beleid, zoals geformuleerd was in diverse beleidsplannen, tot één plan voor de fysieke omgeving. Bij het opstellen van het POP is nadrukkelijk rekening gehouden met de status van het IBW als streek- en milieubeleidsplan en gebiedsgerichte uitwerking van het POP. Beide streekplannen hebben een nauwe relatie met elkaar.

2 Bij de herziening van het IBW dient de integratie van het beleid voor het Waddenzeegebied met het POP voorop te staan. Natuur en Landschap: Zowel in het huidige IBW als in het POP wordt het volgende beleid geformuleerd: Het beleid voor de Waddenzee (inclusief Eems en Dollard) is gericht op duurzame bescherming en ontwikkeling van de Waddenzee als natuurgebied en op het behoud van het unieke open landschap. Binnen deze doelstelling zijn menselijke activiteiten met een economische en recreatieve betekenis mogelijk. Ons uitgangspunt is dat de Waddenzee een belangrijk natuurgebied blijft, en dat bij afwegingen voor het toestaan van elke activiteit of ingreep in dit gebied het behoud van de natuurwaarde als randvoorwaarde wordt beschouwd. Ten aanzien van ontwikkelingen waarbij twijfel bestaat over de directe of indirecte werking op de natuurwaarden van het gebied zullen wij het voorzorgprincipe hanteren. Wij zijn daarbij van mening dat de huidige begrenzing in het geldende IBW van het Groningse deel van het Waddenzeegebied gehandhaafd kan blijven en dat er geen aanleiding is tot beperking van het gebied. Naast het weidse en open karakter van het Groninger landschap op het land hechten wij ook een grote waarde aan het grootschalige en open landschap aan de andere zijde van de zeedijk. Stilte, natuurlijke duisternis en een onverstoorde horizon zijn belangrijke elementen die het Waddenlandschap zo karakteristiek en waardevol maken. Het handhaven van deze landschapswaarden zien wij daarom als een belangrijk onderdeel van de hoofddoelstelling van het nieuwe IBW. In het POP is hieraan reeds vorm gegeven door de grootschalige open gebieden in de kustzone te beschermen. Natuurlijk waterbeheer speelt ook in de Waddenzee een steeds belangrijkere rol. Bij de beleidsontwikkeling zullen wij rekening houden met de verwachte zeespiegelstijging en met de landelijke en provinciale ontwikkelingen, zoals de uitwerking van de Europese Kaderrichtlijn Water. Dit sluit aan bij ons streven naar een natuurlijker systeem voor waterbeheer zoals wij in ons POP hebben aangegeven. Voor het Eems-Dollardgebied ondersteunen wij, in overeenstemming met het milieuprotocol bij het Eems-Dollardverdrag, aanwijzing van de plaat Hond/Paap en de Dollard als natuurbeschermingsgebied. Duurzame ontwikkeling Bij de ontwikkeling van het nieuwe IBW dient het begrip "duurzame ontwikkeling" een centrale plaats in te nemen, waarbij gezocht wordt naar een duurzaam evenwicht tussen natuur/milieu, economische en sociaal-culturele aspecten. Deze principes, die zijn verwoord in de onlangs door ons vastgestelde Provinciale Strategie voor Duurzame Ontwikkeling, zien wij als het vertrekpunt voor het verdere proces van beleidsontwikkeling, projectontwikkeling, uitvoering en evaluatie. Deze principes passen ook binnen de afspraken met de Deense en Duitse Waddenregio's om te komen tot een duurzaam medegebruik van het Waddenzeegebied. Gaswinning: In principe houden wij vast aan het huidige beleid zoals wij in het POP hebben geformuleerd: "Bij twijfel over de gevolgen van gaswinning voor het ecosysteem van de Waddenzee hanteren wij het voorzorgprincipe. Wij zijn van mening dat proefboringen naar en winning van aardgas in de Waddenzee vooralsnog, zolang dit op nationaal niveau nog in discussie is, verboden moeten worden. Ditzelfde geldt voor winning van buiten de Waddenzee door schuin te boren vanaf het vasteland en/of vanuit de Noordzeekustzone." Dit standpunt komt overeen met het kabinetsstandpunt zoals vastgelegd in de PKB Derde Nota Waddenzee deel 3. Met dit kabinetsstandpunt hebben wij, gehoord de statencommissie, ingestemd bij onze inspraakreactie. 2

3 De nationale discussie over enkele cruciale waddenonderwerpen, waaronder gaswinning en schelpdiervisserij, is een belangrijke fase ingegaan. Het kabinet heeft onlangs een onafhankelijke adviesgroep ("Commissie Meijer") ingesteld die gaat adviseren over het Waddenzeebeleid. In januari 2004 zal deze commissie advies uitbrengen over grote beslissingen rond gaswinning, natuur en visserij. Wij zullen dit advies bij onze beleidsontwikkeling betrekken. Visserij Schelpdiervisserij Mossels en kokkels vormen een belangrijke voedingsbron voor allerlei soorten vogels. Voor de visserij betreft het in het Groningse Waddenzeegebied hoofdzakelijk de kokkelvisserij. Voorlopige resultaten van het recente evaluatieonderzoek naar de effecten van de kokkelvisserij op de ecosystemen in de Nederlandse kustwateren (EVA II) geven aan dat mechanische kokkelvisserij ernstige gevolgen heeft voor aanwezige natuurwaarden in het Waddenzeegebied. Wij zijn daarom van mening dat de huidige mechanische kokkelvisserij niet thuishoort in dit waardevolle natuurgebied. Wij ondersteunen het huidige standpunt zoals geformuleerd in het vigerende IBW dat deze sector verder afgebouwd dient te worden. Deze afbouw mag echter niet een koude sanering inhouden. De definitieve resultaten van EVA II en het advies van de eerdergenoemde commissie Meijer inzake de schelpdiervisserij zullen wij bij de beleidsontwikkeling betrekken. Garnalenvisserij Wij staan voor een gezonde garnalenvisserijsector die op een verantwoorde en duurzame manier kan worden blijven beoefend. Wij onderschrijven het belang van goede afspraken waarmee de aanvoer van garnalen weer gereguleerd kan worden zoals in het Gemeenschappelijk Visserijbeleid van de EU bedoeld is. De regeling voor herinvoering van het trilaterale garnalenoverleg tussen producentenorganisaties dient zo snel mogelijk te worden ingevoerd. Windenergie: Wij zien opwekking van windenergie als een industriële activiteit die thuis hoort op industrieterreinen. Schaalvergroting of uitbreiding van de bestaande windmolenparken in Lauwersoog, Delfzijl en Eemshaven dient mogelijk te blijven, waarbij nadrukkelijk rekening wordt gehouden met de invloed van en op de Waddenzee. Wij blijven de Duitse plannen voor de bouw van windmolenparken in de Noordzeekustzone boven het Groningse Wad kritisch volgen onder andere in verband met effecten voor scheepvaart en visserij. Nauw overleg met de betrokken Duitse instanties is daarbij een vereiste. In dit verband is een trilateraal overleg Noordkustzone, vergelijkbaar met het trilaterale overleg voor de Waddenzee, gewenst evenals op korte termijn een interregionaal overleg. Recreatie: In de Derde Nota Waddenzee is als concrete beleidsbeslissing aangegeven dat er geen nieuwe jachthavens in of direct grenzend aan de Waddenzee mogen worden aangelegd. Het aantal ligplaatsen voor de recreatievaart mag wel uitgebreid worden van 4000 naar 4400 ligplaatsen. Naast de bestaande havens grenzend aan de Waddenzee wordt ook Zoutkamp genoemd als haven waarbij uitbreiding van ligplaatsen beperkt is. Uitbreiding van het aantal ligplaatsen past echter binnen onze plannen voor verdere ontwikkeling van Zoutkamp. Vanuit Zoutkamp wordt namelijk geen buitensporige verhoging van de vaardruk op het Groninger en Friese Wad verwacht, zoals is aangegeven in de door ons in 1999 vastgestelde nota "Naar een nieuw Watersportbeleid voor de Waddenzee" en nogmaals is benadrukt in de inspraakreactie van de stuurgroep Waddenprovincies. Wij pleiten er dus voor om de ontwikkeling van Zoutkamp niet te laten remmen door de in de Derde Nota genoemde beperking ten aanzien van het aantal ligplaatsen, maar af te stemmen op de ontwikkeling van het Lauwersmeer als Nationaal park en Vogelrichtlijngebied. Om het aantal wadlopers en wadlooptochten te reguleren hebben wij een Wadloopverordening gemaakt en met de wadlooporganisaties een convenant gesloten, met aandacht voor veiligheid en 3

4 bescherming van natuurwaarden. Wij houden vast aan de handhaving van het huidige quotum van wadlopers. Wij benadrukken het belang van samenwerking met de Duitse en Deense Waddenregio's op het gebied van duurzaam toerisme en zien dit als een belangrijk onderdeel van het gezamenlijke Wadden-recreatiebeleid. Militaire activiteiten Wij blijven aandringen op afbouw van militaire activiteiten in het Waddenzeegebied. Nieuwe activiteiten en uitbreiding van bestaande activiteiten, zowel in het plangebied zelf als in het aangrenzende kustgebied (waaronder de Marnewaard) achten wij niet wenselijk. Wij achten het bovendien niet aanvaardbaar dat het milieubeschermingsgebied Waddenzee en het Nationaal Park i.o. Lauwersmeer geluidsoverlast en verstoring ondervinden van militaire oefeningen in de Marnewaard. Wij zullen blijven aandringen op de opheffing van het gedeelte van de laagvliegroute voor gevechtsvliegtuigen over de Waddenzee. Overige planologische ontwikkelingen Havens en bedrijvigheid Uitbreiding en intensivering van de Eemshaven en de havens van Delfzijl dient mogelijk te blijven, waarbij uiteraard rekening wordt gehouden met een eventuele externe werking van de industriële activiteiten op het Waddenzeegebied. Zeewaartse uitbreiding van havengebieden zien wij niet als een wenselijke ontwikkeling in het Waddenzeegebied. Bebouwing Wij houden vast aan het in het POP geformuleerde beleid: "In de binnendijkse kuststrook mag, los van de eisen die andere belangen (openheid landschap, windenergie) stellen en afgezien van bedrijventerreinen, alleen hoge bebouwing worden geplaatst als dat geen gevolgen van betekenis heeft voor de aanwezige natuurwaarden." Voor bepaalde bouwwerken (solitaire windturbines, reclamemasten en antennes voor mobiele telecommunicatie) geeft het POP een maximale hoogte aan. Glastuinbouw Het gezamenlijk te formuleren Waddenbeleid dient de aanleg van een grootschalig glastuinbouwgebied nabij de Eemshaven niet in de weg te staan. Uiteraard dient bij de planvorming en ontwikkeling van dit glastuingebied zo veel als mogelijk rekening gehouden te worden met de natuurwaarden in de nabijgelegen Waddenzee. Buisleidingen Wij handhaven ons in het POP geformuleerde standpunt om de aanleg van nieuwe buisleidingen door de Waddenzee voor de aanlanding van gas en olie niet toe te staan buiten de gereserveerde planologische routes. Veiligheid Het waarborgen van de veiligheid in het Waddenzeegebied en het voorkomen en bestrijden van calamiteiten heeft in de afgelopen jaren steeds nadrukkelijker de aandacht gekregen. Eerder dit jaar is een analyse van de risico's en de bestrijdingsorganisatie voor de Waddenzee uitgevoerd, waarbij werd geconcludeerd dat de coördinatie sterk verbeterd dient te worden. Op dit moment wordt vanuit verschillende overheden gewerkt aan een bestuurlijk en operationeel coördinatieplan waarin voor het Waddenzeegebied de rampenbestrijding te land en ter zee op elkaar wordt afgestemd. Wij ondersteunen deze aanpak en verwachten dat het coördinatieplan in de eerste helft van 2004 bestuurlijk vastgesteld kan worden. Handhaving 4

5 Het belang van een goed georganiseerde en professionele handhaving in het Waddenzeegebied is in de afgelopen jaren steeds duidelijker geworden. Wij zullen onze rol als handhaver van regelgeving in het Waddenzeegebied benadrukken, mede in het kader van de professionalisering van de provinciale handhaving. Hierbij moet vooral worden gedacht aan de handhaving van de bestaande regelgeving in de Provinciale Milieuverordening (Stiltegebiedenregeling), de Natuurbeschermingswet, de Flora- en faunawet en de Wadloopverordening. Tot op dit moment is er geen Servicepunt Handhaving voor de Waddenzee. De bedoeling is daar op korte termijn mee te starten en de beschikbare SEPH-gelden te besteden aan de coördinatie van de diverse handhavingpartners. Daarmee vertrouwen wij er op dat een effectiever en efficiënter beleid op dit terrein kan worden gevoerd. Bestuur en organisatie Wij spreken de ambitie uit om een meer directe verantwoordelijkheid te nemen voor de uitvoering van beleid en beheer in het Waddenzeegebied. Wij benadrukken daarbij het belang van decentralisatie van de vergunningverlening in het kader van de Natuurbeschermingswet, waarin de Waddenprovincies een grotere rol krijgen. Gezien de verschuivende verantwoordelijkheden tussen de verschillende overheden vinden wij het nu een goed moment om de inzet van de Waddenprovincies in de bestaande overlegorganen en de verhouding tussen de Waddenprovincies en de verschillende overheden en adviesorganen kritisch te bezien. Hierbij kan herschikking van taken aan de orde zijn. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten der provincie Groningen:, voorzitter., secretaris. 5