1.Visie. 2. Verschil tussen plagen en pesten Wat is plagen? 2.2. Wat is pesten? 3. Signalen van pestgedrag Thuis 3.2.

Transcriptie

1 PESTBELEID Pesten, pesten, pesten, Is het dan nooit gedaan? Pesten, pesten, pesten, Wat hebben ze eraan? Al die stomme pesters, Zij vinden zich zo cool, Al dat stomme pesten, Wat heeft het voor doel? Zij die worden gepest, Laten soms een traan, Zij die anderen pesten, Wens ik naar de maan, Een wereld zonder pesten, Zal dat ooit bestaan? Als we er samen aan gaan werken, Krijgen we het wel gedaan! 1

2 1.Visie 2. Verschil tussen plagen en pesten 2.1. Wat is plagen? 2.2. Wat is pesten? 3. Signalen van pestgedrag 3.1. Thuis 3.2. Op school 4. Aanpak bij pestgedrag 4.1. School 4.2. Leerkrachten 4.3. Leerlingen 4.4. Ouders 5. Preventieve aanpak 5.1. Leefregels 5.2. Acties 2

3 1. Visie Pesterijen zijn niet alleen moeilijk op te sporen, maar ook complex en ondoorzichtig. Als leerkrachten pestkoppen op heterdaad betrappen, moeten ze kordaat ingrijpen. Pestgedrag moet onmiddellijk worden afgekeurd, leerkrachten en leerlingen moeten erover praten en een oplossing zoeken voor de gepeste en de pestkop. Maar het is belangrijk om méér te doen dan alleen maar het brandje te blussen. De individuele aanpak van een pestprobleem moet ingebed zijn in de pestacties op klasschoolniveau. Hoe duidelijker de aanpak voor iedereen, hoe meer kans op succes Onze school wil een veilige plek zijn voor alle kinderen. Jammer genoeg lukt dit niet altijd: sommige kinderen worden namelijk gepest en kunnen zich daardoor bang en onzeker gaan voelen. Dit kan negatieve gevolgen hebben voor het zelfvertrouwen en de schoolprestaties van onze kinderen. Uit onderzoek blijkt dat pesten op school een hardnekkig probleem is. In Vlaamse scholen wordt gemiddeld één kind op vijf gepest. Als ouder kan je dit niet alleen oplossen. Daarom vinden we het belangrijk dat we hier samen aan werken. Met dit pestbeleid hopen we dat alle partijen (leerlingen, ouders en schoolteam) weten hoe te reageren als een pestprobleem zich voordoet, waardoor uiteindelijk alle kinderen zich op onze school goed voelen. Samen werken wij aan een sociaal vaardige, pestvrije school 3

4 2. Verschil tussen plagen en pesten Plagen mag wel, pesten niet. Maar wanneer is het nog plagen en wanneer wordt het pesten? 2.1. Plagen gebeurt spontaan, het duurt niet lang, is onregelmatig. Humor en aandacht vragen halen vaak de bovenhand. Bij dit spel zijn de kinderen gelijk aan elkaar: niemand moet blijvend het onderspit delven. Plagen is niet altijd leuk, maar nooit bedreigend. Er is geen blijvende psychische of fysieke schade. Wat fout loopt, wordt sneller recht gezet Pesten Iemand wordt getreiterd of is het mikpunt van pesterijen als hij of zij herhaaldelijk en langdurig blootstaat aan negatieve handelingen verricht door één of meerdere personen Bij pesten is de dader sterker dan het slachtoffer. Het is dezelfde leerling die wint en dezelfde die meermaals verliest. Die laatste voelt zich eenzaam, verdrietig, onzeker en onveilig. Directe pesters vernederen, schelden, dreigen, maken hun slachtoffer belachelijk, schoppen, slaan, duwen, vernielen spullen Indirecte pesters sluiten het slachtoffers uit met roddels, leugens We houden niet alleen rekening met de theoretische opdeling tussen plagen en pesten. Ook het gevoel van het kind speelt een belangrijke rol in de manier waarop we omgaan met plagerijen en pesterijen. Melden of klikken? Vertellen wat je overkomt of ziet gebeuren, doe je niet zomaar. De kans bestaat dat pestkop revanche neemt of je een klikspaan noemt. Ken je het verschil tussen klikken en melden? Klikken = je wil dat de pester een straf krijgt. Melden = je wil dat de pester ophoudt. 4

5 3. Signalen van pestgedrag 3.1. Gemeld door ouders: Slaapt onrustig en heeft nare dromen Klaagt van buikpijn/hoofdpijn Heeft blauwe plekken, schrammen Neemt geen klasgenootjes mee Is bang om naar school te gaan Kiest een onlogische route van en naar school Vraagt en/of steelt geld van familie Wordt niet uitgenodigd voor feestjes Overspannen en gestrest op zondagavond of aan het einde van een vakantie Komt thuis met kapotte fiets, kleren of boeken 3.2. Gemeld op school: Mag niet meedoen bij spelletjes of wordt als laatste gekozen Blijft dicht bij de leraar tijdens pauzes Zijn schoolprestaties gaan achteruit Ziet er ongelukkig, gestrest, depressief uit Vermijdt de speelplaats Klaagt over buikpijn, hoofdpijn Heeft weinig of geen vrienden Zijn bezittingen worden afgenomen of verstopt Wordt uitgelachen, onvriendelijk benaderd 5

6 4. Aanpak bij pestgedrag 4.1. School Pesten niet, nooit, nergens, niemand Het is niet mogelijk om in je eentje het pesten te stoppen of te voorkomen. Daarom vragen we aan iedereen om het anti-pestplan van De Hazelaar en De Flapuit na te leven. Aan alle kinderen, alle leerkrachten, alle ouders, alle poetsdames, alle grootouders, Alle mensen die onze school een warm hart toedragen! SAMEN LEREN, SAMEN LEVEN De onderstaande anti-pestafspraken worden door alle leerlingen van onze school ondertekend bij het begin van het schooljaar. Uiteraard wordt er vooraf in de klas uitvoerig besproken wat de pestafspraken inhouden. De ondertekende afspraken krijgen een plaats in de klasomgeving voor de rest van het schooljaar. Ook op de speelplaats hangt een uitvergroot exemplaar ter informatie. Bij een pestmoment kan er dan telkens verwezen worden naar al de afspraken waarmee de leerlingen akkoord zijn gegaan. Het opsporen van het pestprobleem wordt zo ook iets gemakkelijker. Kinderen weten dikwijls zelf al bij welke afspraak ze in de fout gegaan zijn. Elke maand wordt er in de klas een pestafspraak in de kijker gezet. september oktober november december januari februari maart april mei juni We spreken elkaar aan met de voornaam. We geven elkaar geen scheldnamen. We sluiten niemand uit. Iedereen mag met elkaar spelen of meespelen. Iemand uitlachen is niet fijn. Dat doe ik niet. Ik meld pestgedrag ALTIJD aan de juf of meester. We zijn lief voor elkaar en doen elkaar geen pijn. Ik draag zorg voor mijn spullen en die van iemand anders. Ik luister naar wat anderen me vertellen. Ik durf me verontschuldigen als ik fout ben. Ik ben eerlijk. We zijn verdraagzaam en nemen elkaar zoals we zijn. In de kleuterklassen werken we met 5 afspraken die Beertje Anders aanbrengt. - Samen spelen, samen delen - Lief zijn voor elkaar - Goede woorden zeggen - Zeggen wat je wel en niet wilt - Elkaar helpen, vraag hulp 6

7 4.2. Leerkrachten Wat doe je als leerlingen gepest worden of er vermoedens zijn van pestgedrag.. Wat doe je als toezichter op de speelplaats Wat doe je als klasleerkracht Wat doe je als zorgleerkracht Wat doe je als directie Stappenplan Melding / vaststelling pestprobleem 1. Verkennend gesprek met pester en slachtoffer 2. Collega s informeren + verscherpt toezicht Probleem opgelost! Waakzaam Blijven! Probleem blijft 3. Vervolggesprek met alle betrokkenen (door klastitularis) Doel: Zicht krijgen op de situatie + duidelijk zijn Acties en afspraken maken Opvolgen en evalueren Probleem opgelost! Waakzaam Blijven! Probleem blijft 4. Inschakelen van zorgjuf / directie Doel: Verhogen van acties en afspraken Gesprek met ouders Actie: no blame Opvolgen en evalueren Probleem opgelost! Waakzaam Blijven! Probleem blijft 5. Inschakelen van externe hulp (CLB, specialisten) 7

8 4.3. Leerlingen Wat doe je als je gepest wordt Wat doe je als je zelf pester bent Wat doe je als je ziet dat iemand gepest wordt of soms meedoet aan pesten Tips voor kinderen die gepest worden Als je wordt gepest, denk je misschien dat het nooit zal stoppen. Je hebt GEEN schuld, ook al denk je dat soms. Niemand heeft het recht om aan je te komen. Niemand heeft het recht om je te pesten. Het is niet gemakkelijk om pesten te stoppen. Maar het kan wel. Maar dit kan je niet in je eentje. Anderen moeten je daarbij helpen. Vertellen dat jij of anderen gekwetst, getrapt, geslagen of vernederd worden, is nooit klikken. Je hebt volwassenen nodig om het pesten te stoppen. Kan je er met iemand over praten? Wie kan jou helpen om het pesten te laten stoppen? Je (groot)ouders, juf/meester, iemand die je leuk vindt? Heb je al eens heel duidelijk stop ermee, ik vind dit niet leuk gezegd? Zou het je helpen om met andere klasgenootjes meer te spelen en een goede band te krijgen? Of zou het je helpen als de juf/meester een klasgesprek doet? Waar ben je graag en kan je het pesten even vergeten? (in de jeugdbeweging, sportclub, toneelschool, ) Tips voor kinderen die pesten Soms weten kinderen die pesten echt niet waar ze mee bezig zijn. In het begin was het misschien een grap waar heel de klas mee moest lachen en ging jij daarna nog een stapje verder. Je deed maar door. Misschien wil je ermee stoppen maar weet je niet goed hoe je dat doet. Heb je al gemerkt dat de kinderen waarmee je grapjes uithaalt het echt NIET prettig vinden? Heb je al eens geluisterd naar hun verhaal? Je bent verantwoordelijk voor wat je doet en de gevolgen ervan. Het MOET stoppen. Doe niet met een ander wat je zelf niet leuk vindt. Denk even na: WAAROM pest ik? - Wil je groter zijn of sterker dan de rest? - Ben je bang om anders zelf gepest te worden? - Heeft men jou vroeger gepest en wil je dit nu terugdoen? - Ben je ergens boos om, maar durf je dat niet zeggen? - Tips: - Praat er met iemand over: ouders, juf/meester, iemand die je leuk vindt, - Ga naar een club om je energie kwijt te kunnen 8

9 - Lees een boek over pesten Tips voor iedereen die wel eens meedoet of toekijkt Voor jullie is het heel wat gemakkelijker om er iets aan te doen. Als jullie niet meedoen, staat de pester alleen. Als de pester alleen staat en ziet dat er niemand meedoet, dan gaat de lol in pesten redelijk snel over. Als jullie enkel blijven toekijken, staat de gepeste alleen. Als die alleen staat en ziet dat er niemand steunt of helpt, dan verergert de situatie. Vertellen aan volwassenen dat andere kinderen gekwetst, getrapt, geslagen, vernederd worden, is niet klikken. Op een toffe school wordt niet gepest!!! Denk even na: WAAROM doe ik soms mee? Waarom laat ik het gebeuren? - Ben je bang om zelf gepest te worden? - Hoop je zo meer vrienden te krijgen? Tips: - Zeg duidelijk: hou op, je kwetst hem/haar. Dit is echt niet leuk meer! - Praat er met iemand over: ouders, juf/meester, iemand die je leuk vindt, vriend(in), 9

10 4.4. Ouders Wat als je kind gepest wordt Wat als je kind de pester is Wij streven naar een goede samenwerking en communicatie tussen de ouders en de school. Het is belangrijk dat we samen op zoek gaan naar een oplossing om het pesten aan te pakken. Het kan nooit de bedoeling zijn dat ouders op school (en ook niet aan de poort of op weg naar school) eigenhandig het probleem willen oplossen. Daarom geven we bij het begin van het schooljaar de volgende adviezen aan ouders: Neem de infobrochure pesten voor ouders ter hand en kijk wat je allemaal kan doen om je kind te helpen. Indien je erachter komt dat je kind zijn/haar probleem niet durft melden op school, probeer hem/haar dan toch te stimuleren om naar een leerkracht toe te stappen. Als dit niet lukt, neem je best zelf contact op met de school. Je kan als ouder steeds terecht bij de klasleerkracht, directie of zorgleerkracht. Blijf thuis tijd maken om met je kind over het probleem te praten en laat hem/haar duidelijk aanvoelen dat je achter de aanpak van de school staat. Geloof samen dat er een eind aan het pesten zal komen. Tracht door gerichte vragen te stellen de situatie zo goed mogelijk in te schatten. Er zijn steeds verschillende partijen met elk hun eigen verhaal. Geef als ouder zelf het goede voorbeeld. Praat erover en stimuleer je kind om voor zichzelf en anderen op te komen, op een positieve manier. Bespreek ook de gevolgen van pestgedrag en laat duidelijk je afkeuring blijken. Reageer positief op elke gedragsverbetering, hoe miniem ook. Een pestprobleem oplossen is een proces van vallen en opstaan. Alleen samen kunnen we het trachten op te lossen. 10

11 5. Preventieve aanpak 5.1. Leefregels Bij het begin van het nieuwe schooljaar maakt elke leerkracht met de leerlingen klasen schoolafspraken. Een belangrijke afspraak is dat onze school een plaats is waar iedereen erbij hoort en waar pestgedrag niet thuishoort. Samen leren is samen leven! Deze afspraken worden duidelijk uitgehangen in de klas. Dit gebeuren wordt afgerond met een moment waarbij de leerlingen deze afspraken ondertekenen. In september wordt ook het verschil tussen pesten en plagen in elke klas herhaald. Dit aan de hand van een klasgesprek. De ouders van onze leerlingen ontvangen de infobrochure voor ouders. Hierin staat concrete info zoals het verschil tussen plagen en pesten, tips voor ouders van pesters, tips voor ouders van gepeste kinderen, nuttige adressen en websites, 5.2. Acties In de loop van het schooljaar worden er verschillende klasen schoolactiviteiten georganiseerd waarbij veel aandacht gaat naar een goede groepssfeer. We denken hierbij aan daguitstappen, sportdagen, bos-en zeeklassen, klasfeestjes, Wij plannen op regelmatig basis activiteiten om de groepsdynamiek levendig te houden. Wij zorgen voor activiteiten voldoende aanbod op de speelplaats zodat verveling niet tot pesten kan leiden. Om een goed beeld van de klasgroep en de onderlinge relaties kan een sociogram opgemaakt worden. Met deze informatie worden activiteiten opgezet om de groepssfeer te verbeteren. We doen ook met de hele school mee aan de Vlaamse anti-pestweek (februari). Tijdens deze week worden er verschillende initiatieven genomen omtrent pesten. Tijdens de jeugdboekenweek kan er gewerkt worden met boeken rond pesten. 11

12 Leuke boeken rond pesten voor thuis en op school Kleuters "Andertje" van Kathryn Cave "Hou op met pesten" van Claire Alexander "Kraai" van Leo Timmers "Kleine raaf vliegt naar de maan" van Marcus Pfister "Hangoor" van Dick Bruna "Viktor Bil" van Hilde Schuurmans "Jesse zonder stippen" van P. De Laat "De verjaardag van Lonneke de heks" van Coby Hol Rikki van Guido van Genechten 1 ste graad Het vuurspuwend monster (tje) van Luk Depondt (prentenboek) De brief in de fles van Vivian den Hollander (+ luister cd) Klein maar sterk van Marion Bloem Het beest heet Mona van Bart Moeyaert / Gerda Dendooven Juul van G. De Maeyer Kwelduivels van Guy Didelez 2 de graad Onweer in je hoofd van Cariet Leeuwis Engel van Brigitte Minne Pestmeiden van Jaqueline Wilson Bikkels van Carry Slee Super Dolfje (uit de reeks van Dolfje Weerwolfje) Paul van Loon Roos en Anders van Kristien Dieltiens en Seppe Van den Berghe 3 de graad Het pestactieplan van Guy Didelez Spijt van Carry Slee De tasjesdief van Mieke van Hooft ( + film) Knappe Ollie van Mieke Vanpol Zwart in je vel van Renate Ahrens Het ei van oom Trotter van Marc De Bel Wiebelkees van Liesbeth Van der Jagt Anders, nou en? van Helga van de Sanden 12

13 Interessante websites