Voorwoord 4. Een begeleidend woord Waarom een jaarverslag Positie van het Faunafonds Samenwerking met de provincies 9

Transcriptie

1 Faunafonds Jaarverslag

2 2

3 Inhoudsopgave: Voorwoord 4 Een begeleidend woord 5 Deel I 1. Waarom een jaarverslag 8 2. Positie van het Faunafonds 8 3. Samenwerking met de provincies 9 4. Bedrijfsvoering 9 5. Waar heeft het Faunafonds de gelden in in hoofdzaak aan besteed 9 6. Kerntaken 9 7. Bezwaar en beroep Adviezen aan de Staatssecretaris van Economische Zaken Adviezen aan de colleges van Gedeputeerde Staten van de provincies Onderzoek en voorlichting door het Faunafonds 16 Deel II 11. Financieel verslag 20 A. Balans per 31 december 22 B. Staat van baten en lasten over het jaar 23 C. Grondslagen voor de financiële verslaggeving 25 D. Toelichting op de balans per 31 december 27 E. Niet in de balans opgenomen activa en verplichting 31 F. Toelichting op de staat van baten en lasten over het jaar 32 Bijlagen Controleverklaring 40 Bijlage 1: Samenstelling Bestuur Faunafonds in Bijlage 2: Samenstelling secretariaat Faunafonds 3

4 Voorwoord. Voor mij is dit de eerste keer dat ik als voorzitter het voorwoord neem bij het jaarverslag van het Faunafonds. Op 1 januari 2015 is vrijwel het gehele bestuur van samenstelling veranderd. In een jaarverslag kijken we terug op de gebeurtenissen van het voorafgaande jaar en leggen we verantwoording af over de werkzaamheden en de financiële huishouding. Het zittende bestuur maakt die verantwoording graag tot de zijne, maar we zijn zeer verheugd dat de heer Jansen als oud-voorzitter samen met de voormalige secretaris de heer Revoort bereid zijn gevonden om het jaarverslag op te stellen. Het resultaat ligt voor u. Als nieuw bestuur willen wij vooral vooruit kijken en ons richten op de toekomst. De omstandigheden zijn inmiddels veranderd. Materieel hebben de provincies de taken van het Faunafonds overgenomen. En hoewel dit in formele zin nog niet is bevestigd door het van kracht worden van de nieuwe Wet natuurbescherming, richten wij ons op het uitvoeren van ons werk voor de provincies. Dit jaarverslag geeft inhoudelijk en cijfermatig een goed beeld van wat er allemaal aan werk in door het Faunafonds is verricht. Daardoor functioneert het jaarverslag niet alleen als verantwoording van het bestuur aan de provincies en het Ministerie van Economische Zaken maar ook als naslagwerk. Ik wens u dan ook veel leesplezier toe. Drs. C.J. Kalden 4

5 Een begeleidend woord. De werkzaamheden van het Faunafonds hebben gedurende het jaar in het teken gestaan van de gewijzigde verhoudingen tussen Rijk en provincies. Met ingang van 1 januari zijn de provincies geheel verantwoordelijk voor de bekostiging van de taken van het Faunafonds. Dat betekent dat het Ministerie van Economische Zaken niet langer financieel bijdraagt in de kosten van het Faunafonds. Dit houdt overigens niet in dat het Ministerie van Economische Zaken nu ook juridisch geen bemoeienis meer heeft met het Faunafonds. Zolang de Flora-en faunawet nog niet is vervangen door de nieuwe Wet natuurbescherming, blijft het ministerie juridisch medeverantwoordelijk voor het Faunafonds. Voor de medewerkers van het secretariaat betekende het vertrek uit het vertrouwde Dordrecht en een start in een nieuwe omgeving bij BIJ12 in Utrecht. De provincies hebben in een belangrijke stempel gedrukt op de uitvoering van de Faunafondstaken. Zo zijn de beleidsregels op verzoek van de provincies wederom gewijzigd en is per 1 oktober het behandelbedrag van 300 ingevoerd. Aanvragers van een tegemoetkoming in de schade moeten, alvorens hun verzoek in behandeling wordt genomen, eerst dit bedrag aan het Faunafonds overmaken. Voorts is op verzoek van de provincies het plafond voor de tegemoetkomingen in de schade die ganzen van april tot oktober aan grasland veroorzaken gesteld op 2 miljoen per jaar en wordt de tegemoetkoming voor de schade die beschermde inheemse diersoorten aan fruitgewassen toebrengen over een periode van drie jaren afgebouwd naar nihil. Deze wijzigingsvoorstellen van de provincies waren voor het bestuur van het Faunafonds aanleiding hun bestuurszetel per 31 december ter beschikking te stellen. Het bestuur was van oordeel dat met deze verzoeken van de provincies de zelfstandige bestuursbevoegdheden te zeer werden beknot. Een ander belangrijk feit in was het vertrek van de secretaris van het Faunafonds mr. ing. H. Revoort. De heer Revoort heeft sinds de start van het Faunafonds in 2002 het bestuur bijgestaan bij zijn werkzaamheden en heeft gedurende die periode de dagelijkse leiding van het secretariaat gehad. Met de overgang van het secretariaat van Dordrecht naar Utrecht, waar de medewerkers onder leiding van de directeur van BIJ12 kwamen te werken, heeft de heer Revoort besloten zijn werkzaamheden als secretaris te beëindigen en de laatste jaren van zijn werkzame leven elders door te brengen. Ik ben blij dat de heer Revoort een voor hem passende werkkring heeft gevonden als griffier van de Centrale Grondkamer, een functie die op zijn lijf lijkt geschreven. Deze wijzigingen waren voor het bestuur aanleiding op 26 november een symposium te organiseren onder de titel: Faunafonds, verleden, heden en toekomst. Tijdens dat symposium werden deze thema s door een tweetal gastsprekers uitvoerig belicht. Ik kijk terug op een zeer geslaagd symposium en een hele fijne periode van bijna drie jaar, dat ik het Faunafonds als zijn voorzitter heb mogen leiden. Inmiddels is een nieuw bestuur van het Faunafonds benoemd onder voorzitterschap van de heer Kalden. Ik wens de heer Kalden en zijn medebestuurders succes bij de uitvoering van hun taken. Ik heb het steeds met veel plezier gedaan. Tenslotte dank ik de collega-bestuurders en de medewerkers van het secretariaat voor hun inzet en inspanningen ten behoeve van het bestuur van het Faunafonds in. Mr G.J, Jansen, oud-voorzitter. 5

6 6

7 Deel I 7

8 1. Waarom een jaarverslag Faunafonds? Jaarlijks brengt het bestuur van het Faunafonds een jaarverslag uit. Enerzijds omdat dit een wettelijke verplichting is, vastgelegd in artikel 91, eerste lid van de Flora- en faunawet, anderzijds omdat dit voor het bestuur een goede gelegenheid is zich aan een breder publiek te presenteren. In het jaarverslag legt het bestuur verantwoording af aan zijn opdrachtgevers (de Staatssecretaris van het ministerie van Economische Zaken en de colleges van gedeputeerde staten van de provincies) over het beleid dat het bestuur het afgelopen jaar heeft gevoerd en over de besteding van de gelden, die aan het bestuur van het Faunafonds ter beschikking zijn gesteld. Voor heeft het bestuur van het Faunafonds besloten een beknopt jaarverslag samen te stellen. De reden hiervoor is onder meer gelegen in het feit dat de uitvoerende taken van het Faunafonds sinds 1 januari zijn ondergebracht bij de gemeenschappelijke uitvoeringsorganisatie van de provincies, genaamd BIJ12. BIJ12 maakt gebruik van dit jaarverslag voor haar eigen jaarverslag waarbij meer het accent komt te liggen op de bedrijfsvoeringsaspecten. 2. De positie van het Faunafonds De leden van het Faunafondsbestuur worden door de Staatssecretaris van het Ministerie van Economische Zaken en de colleges van gedeputeerde staten van de provincies gezamenlijk benoemd. In 2011 is in het Decentralisatieakkoord van september 2011 tussen het Ministerie van EL&I (thans: Economische Zaken) en de provincies vertegenwoordigd in het IPO afgesproken dat het natuurbeleid, zoals dat door het ministerie wordt uitgevoerd, zal worden gedecentraliseerd. De taken van het Faunafonds maken onderdeel uit van deze decentralisatie. In 2013 is de financiële verantwoordelijkheid al aan de provincies overgedragen, maar werd het budget voor de uitvoering van de taken nog door het ministerie geleverd. Met ingang van zijn de provincies zelf verantwoordelijk geworden voor de bekostiging van de Faunafondstaken. Door deze gewijzigde financieringsstructuur hebben de provincies een veel directer belang bij sturing van het Faunafonds dan voorheen. Immers tot kwamen de kosten van het Faunafonds volledig voor rekening van het ministerie. Gevolg van deze gewijzigde structuur was dat de provincies een belangrijke stem willen hebben bij de wijze en de voorwaarden waaronder tegemoetkomingen in de schade worden verleend. Dit heeft onder meer geleid tot het invoeren van een behandelbedrag voor het in behandeling nemen van verzoekschriften; de invoering van een plafond voor de schade die zomerganzen aan graslanden veroorzaken en de afbouw in drie jaar van de tegemoetkomingen in de schade aan fruit. Hiertoe zijn de beleidsregels van het Faunafonds per 31 juli gewijzigd. De gewijzigde verhouding met de provincies was voor het merendeel van de bestuursleden van het fonds aanleiding hun bestuurszetel in het bestuur per 31 december ter beschikking te stellen en begin januari 2015 is aan vijf bestuursleden eervol ontslag verleend per 31 december en is onder gelijktijdige benoeming van vier nieuwe bestuursleden een interim bestuur Faunafonds gevormd. Dit interim bestuur zal fungeren tot de nieuwe natuurbeschermingswet zijn intrede heeft gedaan. De provincies hebben inmiddels besloten dat daarna een maatschappelijke adviesraad wordt ingesteld die de provincies zal adviseren bij de taken op het terrein van de faunaschade. Evenals in voorgaande jaren is ten behoeve van de financiële controle van de jaarrekening door het ministerie samen met de provincies een controleprotocol vastgesteld op basis waarvan de controle van de financiële verslaglegging wordt uitgevoerd. Het financieel verslag wordt gecontroleerd door een externe accountant. Daarvan wordt verslag gedaan in de controleverklaring, waarin voor de jaarrekening van het fonds de wettelijke verplichte getrouwheids- en rechtmatigheidsverklaring wordt afgegeven. Het jaarlijkse verantwoordingsgesprek, waarin het bestuur ten overstaan van de provincies en het Ministerie van Economische Zaken verantwoording aflegt over de wijze van besteding van middelen en de wijze waarop daarover verslag is gedaan zal in het eerste kwartaal van 2015 plaatsvinden. 8

9 3. Samenwerking met de provincies Het Faunafonds is hèt wettelijk adviesorgaan voor de colleges van gedeputeerde staten van de provincies. In de Flora- en faunawet is in artikel 68 bepaald dat, alvorens gedeputeerde staten een ontheffing kunnen verlenen, het Faunafonds moet worden gehoord omtrent de aanvraag en de eventuele ontheffingverlening. De wetgever heeft deze wettelijke adviestaak aan het Faunafonds opgedragen om landelijk zoveel mogelijk één zelfde ontheffingenbeleid te voeren. In heeft het Faunafonds in totaal 111 adviezen (in 2013: 110) aan gedeputeerde staten uitgebracht. De Faunabeheereenheden spelen in de provincies een belangrijke rol bij het planmatig beheer van diersoorten. Faunabeheereenheden doen regelmatig een beroep op de kennis en de deskundigheid van het Faunafonds bij het opstellen van provinciale/regionale faunabeheerplannen. Het Faunafonds is daarom deelnemer aan het overleg van de secretarissen van de Faunabeheereenheden. 4. Bedrijfsvoering Administratieve Organisatie: In het verslagjaar is de administratieve organisatie (AO) van de werkzaamheden van het secretariaat van het Faunafonds onderdeel geworden van de AO van BIJ12. In de AO is vastgelegd welke functionaris voor welke taken verantwoordelijk is en hoe de routing van bepaalde werkzaamheden verloopt. De AO is niet alleen voor nieuwe medewerkers van groot belang bij hun inwerkprogramma, maar wordt ook door de ervaren medewerkers als naslagwerk gebruikt. Bovendien maakt de accountant gebruik van de AO bij de controle van de jaarrekening. 5. Waar heeft het Faunafonds de gelden in in hoofdzaak aan besteed? In zijn in totaal 4747 verzoekschriften Faunaschade ontvangen (in 2013: 5510) en is in totaal ruim 14,9 miljoen (in 2013: 11,8 miljoen) aan tegemoetkomingen in de schade betaald. Dit bedrag is exclusief de vergoeding, die voor voor het eerst als een lumpsum aan de agrarische natuur vereniging De Waddenvogels is betaald voor de ganzenopvangovereenkomsten op de Waddeneilanden. Dat bedrag was (in 2013: ). In totaal heeft het Faunafonds in dus ruim 16,4 miljoen betaald aan tegemoetkomingen (in 2013: 13,4 miljoen). Voor een gedetailleerd overzicht van de financiën wordt volstaan te verwijzen naar de uitvoering kerntaken alsmede naar de jaarrekening. 6. Kerntaken Verzoekschriften voor een tegemoetkoming in de schade door dieren behorende tot beschermde inheemse diersoorten In artikel 84 van de Flora- en faunawet is bepaald dat een belanghebbende die schade lijdt veroorzaakt door dieren behorende tot beschermde inheemse diersoorten en die in redelijkheid niet tot zijn risico dient te blijven zich tot het Faunafonds kan wenden met een verzoek een tegemoetkoming in de schade te verlenen. Tabel 1: aantallen ontvangen verzoekschriften voor een tegemoetkoming in de schade over de jaren 2008 tot en met : Aantal verzoekschriften: Het totaal aantal ontvangen verzoekschriften in vertoont een daling ten opzichte van 2013 en ligt onder de aantallen verzoekschriften die in 2008 zijn ontvangen. Tot en met de maand september hield de instroom van de aantallen verzoekschriften nagenoeg gelijke tred met de instroom tot en met september Per 1 oktober is de instroom drastisch verminderd. Deze vermindering kan onder meer worden toegeschreven aan het per die datum ingevoerde behandelbedrag. Alvorens een verzoekschrift in behandeling wordt genomen moeten aanvragers van een tegemoetkoming in de schade 9

10 300 betalen. Waar in de periode oktober tot en met december 2013 nog 707 werden ingediend bedroeg dat aantal over de periode oktober tot en met 180. Verleende tegemoetkomingen. Hierna is in tabel 2 vermeld welke bedrag per diersoort is verleend als tegemoetkoming in de schade. Het gaat hierbij om de tegemoetkoming die per diersoort is uitbetaald. Tabel 2: verleende tegemoetkomingen Faunafonds in 2009 tot en met Diersoort: Haas Konijn Fazant Wilde eend Houtduif Patrijs Kolgans Grauwe gans Rietgans Kl. rietgans Brandgans Rotgans Canadagans Overz. kolgans Overz. Gr. gans Overz. Br. gans Kleine zwaan Wilde zwaan Knobbelzwaan Bergeend Smient Meerkoet Waterhoen Meesachtigen Zanglijster Merel Vinkachtigen Spechtachtigen Ov. zangvogels Zwarte kraai Roek Kauw Ekster Spreeuw Scholekster Havik Holenduif Turkse tortel Zilvermeeuw Huismus Gaai Kokmeeuw Kievit

11 Edelhert Damhert Ree Wild zwijn Das Vos Bever Woelrat * *** 0 0 Steenmarter Kraanvogel ** **** Het bedrag dat in in totaal is betaald voor tegemoetkomingen in de schade door beschermde inheemse diersoorten bedraagt (2013: ). In is een bedrag van (2013: ) terugontvangen voor teveel betaalde tegemoetkomingen in. Het saldo van de uitbetaalde tegemoetkomingen komt daarmee op (2013: ). *) Dit bedrag betreft twee beslissingen na bezwaar waarbij een (hogere) tegemoetkoming is betaald in schade veroorzaakt door woelratten aan fruitbomen in het jaar **) In de jaarrekening 2009 is een totaal bedrag vermeld van Het verschil van heeft betrekking op correctieboekingen in Het bedrag van is in 2009 betaald voor tegemoetkomingen in de schade. Daarnaast is betaald voor tegemoetkomingen in het kader van de opvang van overwinterende ganzen op de Waddeneilanden (Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog). Deze opvangovereenkomsten, die door het Faunafonds worden uitgevoerd, kennen dezelfde systematiek als de PSAN overeenkomsten voor de ganzenopvang die in de rest van Nederland kunnen worden afgesloten. Het totaalbedrag aan in 2009 verleende tegemoetkomingen bedraagt derhalve ***) Dit betreft een beslissing na meerdere procedures bij de bestuursrechter waarbij op grond van een finale uitspraak van Raad van State een hogere tegemoetkoming is betaald in schade veroorzaakt door woelratten aan fruitbomen in het jaar ****) In de jaarrekening 2011 is een totaal bedrag van opgenomen. Het verschil van heeft betrekking op twee tegemoetkomingen die in 2010 dubbel zijn betaald en die in 2011 zijn terugontvangen. Toelichting op de cijfers: Wanneer het totaal door het Faunafonds uitgekeerde bedrag over wordt vergeleken met voorgaande jaren dan valt het volgende op. De tegemoetkomingen in de schade door wildsoorten is ten opzichte van 2013 nagenoeg gelijk gebleven. De schade door ganzen, wederom verreweg de grootste post 90% van de tegemoetkomingen die het Faunafonds het afgelopen jaar heeft betaald, wordt met name veroorzaakt door de grauwe ganzen. Het aandeel schade veroorzaakt door overwinterende grauwe ganzen is t.o.v met bijna de helft gestegen. De prijs van het voorjaarsgras is in met 0,01 per kilogram droge stof gedaald ten opzichte van 2013 De prijs van voorjaarsgras in 2013 bedroeg 0,27 per kg droge stof, terwijl het bestuur de prijs van voorjaarsgras in heeft vastgesteld op 0,26 per kg droge stof. De schade veroorzaakt door jaarrond verblijvende grauwe ganzen is het afgelopen jaar verder gestegen. Het bedrag ligt ongeveer hoger dan in De schade door smienten is licht, , gestegen t.o.v Opvallend is voorts dat de schade van zangvogels in met name fruit wederom is gedaald met ruim ten opzichte van

12 De schade door zoogdieren is nagenoeg gelijk gebleven. De schade door edelherten is licht gestegen terwijl de schade door wilde zwijnen en dassen is gedaald. 12

13 BOX prijsvergelijking 2012/ Drogestofprijzen gras Prijs Opbrengst Prijs Opbrengst Prijs Opbrengst Gangbaar gras voorjaarssnede 0, kg/ds 0, kg/ds 0, kg/ds zomersnede 0, kg/ds 0, kg/ds 0, kg/ds najaarssnede 0, kg/ds nvt nvt nvt nvt Biologisch gras voorjaarssnede 0, kg/ds 0, kg/ds 0, kg/ds zomersneden 0, kg/ds 0, kg/ds 0, kg/ds najaarssnede 0, kg/ds nvt nvt nvt nvt Granen Wintertarwe kleigrond 0, kg 0, kg Wintertarwe zware kleigrond 0, kg 0, kg Wintertarwe zandgrond 0, kg 0, kg Wintergerst kleigrond 0, kg 0, kg Wintergerst zandgrond 0, kg 0, kg Winterrogge zandgrond 0, kg 0, kg Zomertarwe kleigrond 0, kg 0, kg Zomergerst kleigrond 0, kg 0, kg Zomergerst zand en dalgrond 0, kg 0, kg Haver zand en dalgrond 0, kg 0, kg Triticale 0, kg 0, kg Biologische wintertarwe, kleigebieden 0, kg 0, kg Biologische winterrogge, zandgebieden 0, kg 0, kg Biologische zomertarwe, kleigebieden 0, kg 0, kg Biologische zomergerst, kleigebieden 0, kg 0, kg Biologische haver, zandgebieden 0, kg 0, kg Biologische triticale, zandgebieden 0, kg 0, kg Toeslag Brouwgerst 0,02 per kg 0,03 per kg Toeslag Baktarwe 0,02 per kg 0,02 per kg Toeslag Biologische baktarwe 0,03 per kg 0,03 per kg 0, kg 0, kg 0, kg 0, kg 0, kg 0, kg 0, kg 0, kg 0, kg 0, kg 0, kg 0, kg 0, kg 0, kg 0, kg 0, kg 0, kg 0,02 per kg 0,02 per kg 0,03 per kg Fruitprijzen 13

14 Jonagold 0,50 per kg 0,48 per kg Elstar 0,65 per kg 0,58 per kg Cox's O.P. 0,65 per kg 0,60 per kg Golden Delicious 0,50 per kg 0,48 per kg Boskoop 0,55 per kg 0,55 per kg Delcorf 1,00 per kg 0,95 per kg Juami 0,80 per kg 0,80 per kg Rubens 0,75 per kg 0,65 per kg Wellant 0,75 per kg 0,70 per kg Kanzi 0,85 per kg 0,85 per kg Greenstar 0,70 per kg 0,65 per kg Conference 0,70 per kg 0,60 per kg Doyenne du comice 0,75 per kg 0,60 per kg Triomphe de Vienne 1,00 per kg 0,60 per kg Beurre Hardy 0,55 per kg 0,45 per kg Gieser Wildeman 1,00 per kg 0,60 per kg Saint Remy 0,60 per kg 0,50 per kg B.A. Lucas 0,70 per kg 0,55 per kg Sweet Sensation 1,00 per kg 1,00 per kg Biologische appels 1,25 per kg 1,40 per kg Biologische peren 1,40 per kg 1,40 per kg 0,25 per kg 0,30 per kg 0,30 per kg 0,25 per kg 0,25 per kg 0,40 per kg 0,70 per kg 0,45 per kg 0,70 per kg 0,75 per kg 0,50 per kg 0,30 per kg 0,30 per kg 0,25 per kg 0,25 per kg 0,25 per kg 0,25 per kg 0,25 per kg 0,75 per kg 1,25 per kg 1,25 per kg 7. Bezwaar en beroep In 2013 is de afdeling juridische zaken van het Faunafonds ingesteld. Deze afdeling bestaat uit drie juristen, die worden ondersteund door een medewerker bezwaar en beroep. De kerntaken van deze afdeling bestaan uit het behandelen van de bezwaarschriften en behandelen van beroepszaken inclusief het vertegenwoordigen van het bestuur ter zitting bij de bestuursrechter of de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Daarnaast heeft de afdeling zich met interne advisering, kwaliteitsverbetering van de processen en aanpassingen van de beleidsregels bezig gehouden. Bezwaar In heeft het Faunafonds een afname gezien in het aantal bezwaren dat werd ontvangen tegen afwijzingen in de tegemoetkomingen. In zijn er 215 bezwaarschriften ontvangen (in 2013 zijn er 420 bezwaarschriften ontvangen). Hierbij moet worden opgemerkt dat er 22 bezwaarschriften (vanwege de bezwaartermijn van 6 weken) gericht zijn tegen verzoeken en besluiten uit het jaar In de maanden augustus t/m december 2013 en januari was de instroom van bezwaarschriften het hoogst. Vanaf april nam de instroom sterk af. De instroom nam in oktober matig toe maar werd daarna weer lager. De toename in augustus 2013 t/m maart heeft te maken met de momenten waarop de afhandeling van de taxaties van de zomerschades plaatsvindt. De afname van het aantal bezwaarschriften vanaf maart heeft te maken met het niet meer toetsen op adequaat gebruik in de winterperiode. 14

15 Afhandeling bezwaarschriften In zijn er 322 bezwaarschriften behandeld en daar de beslissingen op bezwaar genomen (Dit betrof 141 bezwaren die in 2013 zijn ontvangen). Het merendeel van de bezwaarschriften is gericht tegen de afwijsgrond adequaat gebruik van de ontheffing en te laat/niet aanvragen van de ontheffing. De overige bezwaren zijn bijvoorbeeld gericht tegen de taxatierapporten, afwijzingen i.v.m. pachtovereenkomsten, het hanteren van het eigen risico, en landelijk vrijgestelde diersoorten. Commissie voor de bezwaarschriften Het bestuur van het Faunafonds heeft in 2013 een Commissie voor de Bezwaarschriften in het leven geroepen met als taak het bestuur te adviseren bij complexe bezwaarschriften of bezwaarschriften waarin een bijzonder belang speelt of waarin sprake is van een nieuwe vorm van faunaschade. In dit soort gevallen, waarbij iets nieuws aan de hand is, of waarbij een nieuwe uitleg van een begrip aan de orde is, zal de afdeling bezwaar en beroep gebruik maken van een Commissie voor de Bezwaarschriften. Het secretariaat van het Faunafonds bepaalt of een beslissing op bezwaar wordt voorbereid door de Commissie of door de afdeling bezwaar. De Commissie bestaat uit een voorzitter en ten minste twee leden, benoemd door het bestuur. Ook heeft het bestuur een plaatsvervangend voorzitter en plaatsvervangend lid benoemd. De Commissie wordt bijgestaan door een secretaris. Dit is een jurist van de afdeling bezwaar en beroep. In is de Commissie voor de bezwaarschriften tweemaal bijeen gekomen. Zij hebben de bezwaarden gehoord en het bestuur van het Faunafonds geadviseerd in de beslissing op het bezwaarschrift. De Commissie heeft in in totaal 4 adviezen uitgebracht aan het bestuur. Beroepschriften In zijn in totaal 27 beroepszaken bij de rechtbank afgehandeld. In 6 gevallen zijn de beroepszaken voordat er uitspraak werd gedaan door de grondgebruikers ingetrokken. In 16 gevallen hebben de rechtbanken de beroepen ongegrond verklaard. In 4 gevallen is het beroep gegrond verklaard. In 1 van deze 4 gevallen zijn wel de rechtsgevolgen in stand gelaten, waardoor er inhoudelijk niets is veranderd in dat dossier door de uitspraak. In een zaak is het beroep niet-ontvankelijk verklaard. Hoger beroep In heeft de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State 11 uitspraken in hoger beroep gedaan. In 8 gevallen is het door de grondgebruiker ingestelde hoger beroep ongegrond verklaard en 1 keer gerond verklaard. De 2 door het Faunafonds ingestelde hoger beroepen zijn gegrond verklaard. In 1 van deze 2 gewonnen zaken zijn wel de rechtsgevolgen in stand gelaten. Klachten In het jaar heeft de Klachtencommissie van het Faunafonds geen klachten ontvangen, noch behandeld. Een enkele keer zou een schriftelijke of een mondelinge uiting van een contact als een klacht kunnen worden opgevat, maar een reactie van de secretaris bleek voldoende om onduidelijkheden op te lossen of toe te lichten. 8. Adviezen aan de Staatssecretaris van Economische Zaken In het jaar heeft het bestuur van het Faunafonds een adviezen uitgebracht aan de Staatssecretaris van Economische Zaken. Het betrof het advies op het Faunabeheerplan Kroondomein, waarvan in de Flora- en faunawet is bepaald dat daarover advies wordt uitgebracht aan de Staatssecretaris van Economische Zaken. De adviezen die het Faunafonds in voorgaande jaren heeft uitgebracht aan de Minister van Economische zaken zijn integraal te raadplegen op de website van het Faunafonds. 9. Adviezen aan de colleges van Gedeputeerde Staten van de provincies 15

16 Provincies zijn wettelijk verplicht om het Faunafonds om advies te vragen over het faunabeheerplan en het verlenen van ontheffingen op basis van artikel 68 van de Flora- en faunawet. In het verslagjaar zijn 3 faunabeheerplannen voor advies aan het Faunafonds voorgelegd. Het betreft de (deel)faunabeheerplannen van de provincies Groningen, Fryslân en Zeeland. Op grond van artikel 68 van de Flora- en faunawet kunnen Gedeputeerde Staten, ten aanzien van beschermde inheemse diersoorten, ontheffing verlenen van verschillende verbodsbepalingen in de Flora- en faunawet. Hierna is in tabel 3 opgenomen het aantal adviezen dat op verzoek van de provincies is verstrekt door het Faunafonds. Tabel 3: aantal verstrekte adviezen voor Faunabeheerplannen en ontheffingen art. 68 Ffwet. Provincie Groningen Friesland Drenthe Overijssel Gelderland Flevoland Utrecht Noord Holland Zeeland Zuid-Holland Noord Brabant Limburg Totaal Ten opzichte van de voorgaande jaren is het aantal afgegeven adviezen in nagenoeg gelijk gebleven. Desondanks zijn er forse verschillen. Zo zijn de adviezen aan de provincie Overijssel in aantal verdubbeld en voor Flevoland zelfs vervijfvoudigd. Ook de aantallen voor de provincie Zeeland laten nog steeds een stijging zien. Voor de provincies Gelderland en Noord-Holland is het aantal adviesverzoeken flink gedaald. Er is in een onderzoek gestart naar het ontheffingenbeleid van de provincies. Op basis van het onderzoek kan er een advies worden uitgebracht. De verwachting is dat het onderzoek medio 2015 gereed is. 10. Onderzoek door het Faunafonds: Commissie Onderzoek Faunafonds. De Commissie Onderzoek heeft tot taak het onderzoek, waartoe door het bestuur van het Faunafonds alsook het IPO, via de werkgroep Flora- en fauna is besloten, te volgen en te bezien of het overeenkomstig de afspraken wordt uitgevoerd. Daarnaast heeft de Commissie een rol bij het ontwikkelen van onderzoeksvragen en het definiëren van nieuwe onderzoeksvoorstellen. Tot slot bewaakt de Commissie het budget dat voor onderzoek beschikbaar is. De Commissie Onderzoek vergadert doorgaans vier keer per jaar. De Commissie is samengesteld uit dezelfde kringen als het bestuur, dit betekent dat landbouw, natuurbescherming, jacht, dierenbescherming en onderzoek zijn vertegenwoordigd. Sinds 2013 is ook een afgevaardigde van de provincies vertegenwoordigd in de Commissie Onderzoek. Ook in heeft de Commissie onderzoeksprojecten geïnitieerd en het bestuur geadviseerd over voortgang en resultaten van het onderzoek. Tevens is publicitaire aandacht genereert voor het 16

17 Faunafonds onderzoek in breed spectrum aan media en zijn het Ministerie van Economische Zaken, provincies, faunabeheereenheden en andere organisaties betrokken bij het faunabeheer bericht over het onderzoek. Het onderzoek is uitgezet in overeenstemming met de doelstellingen omschreven in het Meerjarenprogramma Onderzoek Faunafonds Financiële meerwaarde van de Faunafonds onderzoeksgelden Afhankelijk van de interesse van andere financiers en de mate waarin onderzoeksprojecten binnen het Meerjarenprogramma van het Faunafonds passen, wordt onderzoek soms geheel door het Faunafonds gefinancierd, terwijl voor andere onderzoeksprojecten alleen cofinanciering mogelijk is. In is er in totaal aan onderzoeks- en voorlichtingsprojecten door het Faunafonds uitgegeven. Het onderzoek dat hiermee is uitgevoerd, vertegenwoordigt echter een andere waarde dan het eerdergenoemde bedrag. Immers door cofinanciering hebben meerdere partijen middelen ter beschikking gesteld. Het totaal bedrag dat hierdoor aan onderzoek gerelateerd aan preventieve middelen, schadebestrijding, faunabeheer en monitoring faunasoorten is gegenereerd, bedraagt Dit komt neer op cofinanciering. Het door het Faunafonds verrichte onderzoek heeft daarmee een multipliereffect van 40%. 17

18 18

19 Deel II 19

20 11. FINANCIEEL VERSLAG FAUNAFONDS Utrecht 20

21 Financieel verslag Utrecht,.. maart 2015 Voorzitter: de heer drs. C. J. Kalden Unitmanager Faunazaken: de heer drs R. de Jong 21

22 A Balans per 31 december. (na resultaatbestemming) ACTIVA 31 december 31 december 2013 VLOTTENDE ACTIVA Vorderingen Liquide middelen PASSIVA BESTEMMINGSFONDS KORTLOPENDE SCHULDEN

23 B Staat van baten en lasten over het jaar BATEN Begroting 1) 2013 Wettelijke taken Bijdragen provincies/ez tegemoetkomingen schade beschermde inheemse diersoorten Bijdragen provincies/ez onderzoek, voorlichting en opleiding Bijdrage provincies/ez overige bestuurskosten Bijdrage provincies/ez secretariaatskosten Bijdrage provincies/ez preventie schade beschermde dieren (rasters) Bijdrage provincies/ez kosten derden Financiële baten Ontvangen behandelbedragen Bijdrage transitiekosten 2) Bijdrage doorbelaste personeels- en overige kosten 2) Opdrachten derden Bijdrage provincies/ez gedoogovereenkomsten (dassen) Bijdrage provincies/ez ganzen opvangovereenkomsten Bijdrage EZ PSAN Oktobergrasregeling Totale baten 3) ) Voor de toelichting inzake de goedkeuring van de begroting wordt verwezen naar pagina 32. 2) Voor de toelichting op de onderschrijding van deze kosten wordt verwezen naar pagina 37. 3) Voor de toelichting van de totale baten in de begroting ad 22 mln. wordt verwezen naar pagina

24 B Staat van baten en lasten over het jaar LASTEN Begroting 2013 Wettelijke taken Tegemoetkoming schade beschermde inheemse diersoorten Onderzoek, voorlichting en opleiding Bestuur Secretariaat Preventie schade beschermde dieren Kosten derden Transitiekosten Doorbelaste personeels- en overige kosten Opdrachten derden Gedoogovereenkomsten (dassen) Ganzen opvangovereenkomsten PSAN 4) Oktobergrasregeling 5) Totale lasten Totale baten Totale lasten RESULTAAT ( ) ( ) (59.566) Resultaatbestemming Bijdragen provincies/ez onderzoek, voorlichting en opleiding Kosten onderzoek, voorlichting en opleiding ( ) ( ) ( ) Onttrekking aan het bestemmingsfonds ( ) ( ) (59.566) 4) overschrijding PSAN uitvoeringskosten worden nader toegelicht op pagina 39. 5) Betreft extra opdracht van de provincies. Zie voor de toelichting op dit bedrag pagina

25 C Grondslagen voor de financiële verslaggeving ALGEMEEN Wettelijke taken De wettelijk taken van het Faunafonds betreffen: het bevorderen van maatregelen ter voorkoming en bestrijding van schade door dieren; het in de daarvoor in aanmerking komende gevallen verlenen van tegemoetkomingen in geleden schade, aangericht door dieren behorende tot beschermde inheemse diersoorten; gedeputeerde staten van de provincies van advies te dienen over de uitvoering van aan hen bij wet opgedragen taken; De Minister van EZ van advies te dienen bij het ontwerp van algemene maatregelen van bestuur en ministeriële regelingen. Financiering De lasten van het Faunafonds werden tot 2013 gefinancierd door de Minister van EZ. Met ingang van 2013 is het voor het Faunafonds beschikbare budget overgeheveld naar de gezamenlijke provincies. De provincies financieren de taken van het Faunafonds tot ten hoogste de door het ministerie in combinatie met de gezamenlijke provincies goedgekeurde begroting (zoals opgenomen op pagina 23 en 24), verminderd met ontvangen financiering van derden, met uitzondering van betaalde tegemoetkomingen en gerelateerde taxatiekosten wegens schade door beschermde inheemse diersoorten en de projectkosten PSAN, waarvoor een open eind regeling geldt. Over zijn overschrijdingen ten opzichte van de begroting opgetreden. De financiering geschiedt in door de afzonderlijke provincies (verenigd in het IPO). In een d.d. 24 juni 2013 heeft de Adviseur, cluster 4 afwikkeling ILG/Europa van het Interprovinciaal Overleg (IPO) bevestigd dat de portefeuillehouder Faunafonds van het IPO namens de provincies zijn akkoord heeft gegeven aan het voorstel dat het totale budget van het Faunafonds bedoeld is voor het realiseren van de beleidsdoelen en dat daarmee gedurende het jaar geschoven mag worden binnen de bestaande doelen. Decentralisatie besluit Het Faunafonds wordt vanaf 1 januari 2013 gefinancierd door de gezamenlijke provincies, verenigd in het Interprovinciaal overleg (IPO). Dit is onderdeel van de afspraken over de decentralisatie van rijkstaken naar de provincies. Het IPO is de vereniging van de twaalf provincies, waarin provinciegrensoverschrijdende taken gezamenlijk worden behartigd. Per 1 januari valt het secretariaat van het Faunafonds onder de gemeenschappelijke werkorganisatie (GWO) BIJ12. Voor het jaar 2013 was de provincie Utrecht aangewezen als verrekenprovincie. In wordt er met de afzonderlijke provincies afgerekend. De toename in de rekening-courant betreft de verplichting aan de gezamenlijke provincies voor de overbevoorschotting voor schade-uitkeringen. Continuïteit Onder de huidige Flora- en Faunawet heeft het Faunafonds een publiekrechtelijke status als zelfstandig bestuursorgaan (ZBO). Na de inwerkingtreding van de nieuwe Wet natuurbescherming(verwacht 1 januari 2016) vervalt deze status en worden de huidige Faunafondstaken onderdeel van het takenpakket van de provincies. De provincies hebben besloten hiervoor een aparte uitvoeringsorganisatie in het leven te roepen genaamd BIJ12 die onder verantwoordelijkheid van de vereniging IPO, met een privaatrechtelijke status, valt. Gedurende de overgangsperiode (boekjaar 2013, en 2015) is reeds afgesproken dat de uitvoering van de taken van het Faunafonds plaats zal vinden door BIJ12. Door deze ontwikkelingen zal bij inwerkingtreding van de nieuwe Wet natuurbescherming het Faunafonds worden geliquideerd. Bij liquidatie zal de jaarrekening opgesteld dienen te worden op liquidatiegrondslagen. Deze waardering zal echter geen effect hebben op de omvang van het vermogen en resultaat, aangezien afwikkeling van de activa en passiva geheel tegen nominale bedragen zal plaatsvinden met de provincies / Ministerie EZ/RVO. 25

26 Grondslagen voor de waardering van activa en passiva. Algemeen De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij in de onderstaande toelichting anders is vermeld. Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, waar nodig onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. De voorziening wordt bepaald op grond van een individuele beoordeling van de openstaande vorderingen. Liquide middelen De liquide middelen staan, voor zover niet anders vermeld, ter vrije beschikking van het Faunafonds. Grondslagen voor de bepaling van baten en lasten. Lasten Lasten worden aan het verslagjaar toegerekend voor zover zij tot betalingen in dat verslagjaar hebben geleid, met uitzondering van de kosten van onderzoek, voorlichting en opleiding die aan het verslagjaar worden toegerekend op basis van het baten en lasten stelsel. Baten Baten worden aan het verslagjaar toegerekend naar gelang de gerelateerde subsidiabele lasten aan het verslagjaar zijn toegerekend, met inachtneming van het onder financiering vermelde, met uitzondering van de te ontvangen bijdragen EZ onderzoek, voorlichting en opleiding, welke aan het verslagjaar zijn toegerekend afgeleid van het aantal uitgegeven jachtakten. 26

27 D Toelichting op de balans per 31 december ACTIVA VORDERINGEN 31 december 31 december 2013 Ministerie van EZ-RVO (voorheen DR) IPO- inzake oktobergrasschade De vordering op het Ministerie EZ-RVO (voorheen DR) is als volgt te specificeren: 2013 Saldo per 1 januari Taxatiekosten project PSAN Kooikers- en valkeniersakten Af: ontvangen inzake 2013 respectievelijk 2012 (46.712) ( ) Saldo per 31 december Het bedrag ad dat ten laste komt van RVO betreft taxatiekosten project PSAN ad en kooikers- en valkeniersakten met betrekking tot 2013 ad welke nog niet is ontvangen. De toelichting van het project PSAN is opgenomen onder de toelichting op de staat van baten en lasten over het jaar. De vordering op RVO is afzonderlijk in de balans gepresenteerd onder de vorderingen. Met ingang van het jaar ontvangt het Faunafonds geen bijdragen meer voor de verkochte kooikers- en valkeniersakten. In de afspraken over de decentralisatie van het natuurbeleid tussen EZ en het IPO is een lumpsum overeengekomen. Hierin zijn de bijdragen voor de kooikers- en valkeniersakten opgenomen. IPO- inzake oktobergrasschade In heeft de IPO-werkgroep Natuurwetgeving het Faunafonds verzocht tot het betalen van uitkeringen met betrekking tot schade aan oktobergras voor de provincies. Dit betreft een extra opdracht buiten de begroting. Dit dient door de provincies gefinancierd te worden buiten de normale begroting. Liquide middelen 31 december 31 december 2013 Coöperatieve Rabobank BA, rekening-courant I - - Coöperatieve Rabobank BA, rekening-courant II Coöperatieve Rabobank BA, spaarrekening I Coöperatieve Rabobank BA, spaarrekening II Coöperatieve Rabobank BA, spaarrekening III

28 Het saldo van de rekeningen staat ter vrije beschikking van het Faunafonds. Met de gezamenlijke provincies zijn voor afspraken gemaakt over de bevoorschotting van het Faunafonds (commissies Jansen-1 en Jansen-2). Door de wijze van bevoorschotting ontstaat soms tijdelijk een liquiditeitsoverschot. Deze middelen worden gestort op één van de spaarrekeningen. Met Coöperatieve Rabobank BA zijn afspraken gemaakt over variabele rentevergoedingen op die spaarrekeningen. 28

29 D Toelichting op de balans per 31 december. PASSIVA BESTEMMINGSFONDS 2013 Saldo per 1 januari Bijdragen provincies/ez onderzoek, voorlichting en opleiding Kosten van onderzoek, voorlichting en opleiding ( ) ( ) Saldo per 31 december De provincies/ez hebben in de begroting van het Faunafonds voor voor onderzoek, voorlichting en opleiding een bedrag van (2013: ) beschikbaar gesteld. Dit bedrag stemt overeen met het bedrag dat EZ in het verleden beschikbaar stelde uit de verkochte jachtaktes. Daarnaast is van de provincie Zuid-Holland in een bijdrage van verkregen voor onderzoek dat in 2013 is uitgevoerd door het Faunafonds samen met deze provincie naar het vermarkten van ganzenvlees. In eerdere jaren was er een bijdrage van het ministerie van EZ-RVO voor kooikers- en valkeniersakten (2013: 8.505). Deze bijdrage is in het kader van de gemaakte afspraken over de decentralisatie van de natuurtaken van rijk naar provincies komen te vervallen. In 2007 heeft het bestuur van het Faunafonds besloten de coördinatie van het onderzoek naar alternatieven een extra impuls te geven. Besloten werd een coördinator onderzoek aan te trekken voor 0,5 fte en deze te financieren uit het onderzoeksbudget. Met ingang van 2010 is hiervoor een overeenkomst gesloten met een extern (onderzoeks-)bureau en per 1 januari 2012 is besloten de overeenkomst uit te breiden tot 0,6 fte. Per september is deze overeenkomst beëindigd en worden de coördinatietaken door een vaste medewerker van BIJ12 uitgevoerd. KORTLOPENDE SCHULDEN 31 december 31 december 2013 Interprovinciaal overleg (IPO) Ministerie van EZ-Directie N&B Provincies Te betalen Ministerie EZ-Directie N&B / IPO/ provincies Ministerie van EZ-DOB

30 Verloop te betalen Ministerie EZ-Directie N&B / IPO/ provincies inzake wettelijke taken: Bij de bepaling van de schuld aan de provincies inzake te veel ontvangen bijdrage is er van uitgegaan dat de totale lasten over het boekjaar, voor zover niet onttrokken aan het bestemmingsfonds, ten bedrage van verminderd met de bijdrage van het Ministerie EZ - Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) ten bedrage van de bijdrage van de provincies voor de uitkering van oktobergrasschade (IPO) ten bedrage van en de financiële baten ten bedrage van door de provincies gefinancierd zullen worden. De financiële baten en lasten bestaan voor uit ontvangen bankrente en voor 305 aan betaalde wettelijke rente inzake aangespannen procedures. Per 1 oktober wordt voor de behandeling van schadedossiers een eigen bijdrage van 300 in rekening gebracht. Ook deze bijdragen ad worden in mindering gebracht op het te ontvangen bedrag van de provincies. Met het Ministerie van EZ bestond ultimo 2013 een schuld welke betrekking had op te veel ontvangen bijdragen in Dit betrof een schuld ad In het verantwoordingsgesprek met het ministerie (dd. 20 maart ) is deze mondeling definitief toegekend aan het Faunafonds, teneinde deze aan te wenden voor schademeldingen welke in 2012 zijn ontvangen, maar waarbij de definitieve toekenning in 2013 of later heeft plaatsgevonden. Dit bedrag komt derhalve ten gunste van de provincies en is verrekend in de rekening-courant verplichting aan de provincies. In 2015 zal verrekening met de afzonderlijke provincies plaatsvinden op basis van de daadwerkelijke uitputting van de door hen verschafte bevoorschotting. Over zijn eveneens overschrijdingen ten opzichte van de begroting opgetreden. De financiering geschiedt in door de afzonderlijke provincies (verenigd in het IPO). In een d.d. 24 juni 2013 heeft de Adviseur, cluster 4 afwikkeling ILG/Europa van het Interprovinciaal Overleg (IPO) bevestigd dat de portefeuillehouder Faunafonds van het IPO namens de provincies zijn akkoord heeft gegeven aan het voorstel dat het totale budget van het Faunafonds bedoeld is voor het realiseren van de beleidsdoelen en dat daarmee gedurende het jaar geschoven mag worden binnen de bestaande doelen. Met de provincie Utrecht bestond ultimo een schuld welke betrekking had op teveel ontvangen bijdragen in Per d.d. 23 maart 2015 heeft de provincie aangegeven dat een bedrag van mag worden aangewend voor betalingen in. Een bedrag van dient te worden terugbetaald. 30

31 E Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen. Ganzen opvangovereenkomsten Met ingang van het seizoen 2007/2008 is de uitvoering van de ganzen opvangovereenkomsten onder verantwoordelijkheid van de provincie gebracht (PSAN). De provincies hebben besloten dat de Dienst Regelingen de PSAN voor de provincies zullen uitvoeren. Het gaat daarbij om zesjarige overeenkomsten. Het Faunafonds is verzocht de taxatie van de schadecomponent in de ganzen overeenkomsten vast te stellen. Voor de opvang van rotganzen en toendrarietganzen zijn via een agrarische natuurvereniging met individuele grondgebruikers op de Waddeneilanden en met twee individuele grondgebruikers in respectievelijk Zeeland en Noord-Brabant jaarlijkse opvangovereenkomsten afgesloten voor het eerst per 1 oktober 2012 voor het seizoen 2012/2013. Deze overeenkomsten zijn voor het seizoen /2015 gecontinueerd. De resterende verplichtingen per 31 december bedragen circa Dassen opvangovereenkomsten Het Faunafonds heeft per 1 januari 2010 besloten de met individuele grondgebruikers opvangovereenkomsten per 1 januari 2011 met een periode van vier jaar te verlengen. De resterende verplichtingen per balansdatum bedragen circa nihil. De provincies dienen begin 2015 te besluiten of zij opnieuw dassenopvangovereenkomsten met individuele grondgebruikers wensen af te sluiten. Tegemoetkomingen schade beschermde inheemse diersoorten en taxatiekosten Aangezien tegemoetkomingen en taxatiekosten in de jaarrekening verwerkt worden voor zover betaling heeft plaatsgevonden, is de verplichting inzake schademeldingen en taxaties die hun oorsprong hebben voor 31 december niet in de balans opgenomen. Voorts is sprake van nog niet afgewikkelde bezwaarschriften en enkele beroepsprocedures. Hoewel het belang van deze verplichtingen aanzienlijk is, is kwantificering van de verplichtingen niet mogelijk. 31

32 F Toelichting op de staat van baten en lasten over het jaar. BATEN Bijdragen EZ en provincies De initiële begroting van het Faunafonds bedroeg Deze is goedgekeurd voor een maximum van 22 miljoen. door het Interprovinciaal Overleg op 17 december 2013 (kenmerk VP 06725/2013). Het Ministerie van EZ heeft de goedkeuring tot een maximum van 22 miljoen van het IPO gevolgd per brief d.d. 28 januari (kenmerk DGNR-NB/ ). Intern is de begroting hierop aangepast, waarbij de correctie ten opzichte van de initiële begroting heeft plaatsgevonden op Tegemoetkoming schade beschermde inheemse diersoorten. De overige bedragen van de initiële begroting zijn ongewijzigd gebleven. Financiële baten Betreft de bijgeschreven rentevergoeding op de tegoeden bij de Coöperatieve Rabobank BA. Met het Ministerie van EZ en de gezamenlijke provincies is afgesproken dat de rentebaten in mindering worden gebracht op de secretariaatskosten. LASTEN WETTELIJKE TAKEN Tegemoetkomingen schade beschermde inheemse diersoorten De betaalde tegemoetkomingen in zijn als volgt te specificeren: Begroting 2013 Schade wildsoorten Schade ganzen Schade zwanen Schade watervogels Schade zangvogels Schade roeken en andere kraaiachtigen Schade overige vogels Schade zoogdieren Totaal lasten Ontvangen behandelbedragen Totaal baten Het bedrag dat in in totaal is betaald voor tegemoetkomingen in de schade door beschermde inheemse diersoorten bedraagt (2013: ). In is een bedrag van (2013: ) terugontvangen voor teveel betaalde tegemoetkomingen. Het saldo van de uitbetaalde tegemoetkomingen komt daarmee op (2013: ). 32

33 F Toelichting op de staat van baten en lasten over het jaar. Voor de toelichting op deze cijfers wordt verwezen naar de tekst in het jaarverslag van het Faunafonds pag. 10/11. Onderzoek, voorlichting en opleiding Begroting 2013 Voorlichtingskosten Onderzoekskosten