Hoofdstuk 1. Omschrijving van het tuchtrecht Begrip 1

Transcriptie

1 INHOUD Voorwoord Deel I Tucht Hoofdstuk 1. Omschrijving van het tuchtrecht 1 1. Begrip 1 2. Tuchtrecht versus strafrecht Onderscheid tussen strafrecht en tuchtrecht Doel Toepassingsgebied Toepasselijk recht Aard van de beslissing De aard van de gedraging De bewijsvoering Bestraffing Gevolgen van het onderscheid Cumul van een tuchtstraf en een strafrechtelijke sanctie Het effect van de strafvordering op de tuchtvordering Beslissingen die de tuchtoverheid binden Beslissingen die de tuchtoverheid niet binden Opslorping van de tuchtvordering door de strafvordering Strafrechtelijke afzetting uit het openbaar ambt Strafrechtelijke ontzetting uit burgerlijke en politieke rechten Tuchtmaatregelen versus ordemaatregelen Onderscheid tussen tucht- en ordemaatregelen Doel Inhoud Motief Verkapte tuchtstraffen Begrip 22 Tucht & Deontologie Mei 2008 Inhoud / 1

2 Bewijslast en gevolgen Gevolgen van het onderscheid tussen tucht- en ordemaatregelen Cumul van een tuchtstraf en een ordemaatregel Rechten van de verdediging Motivering Aanvechtbaarheid voor de raad van state Maatregelen van inwendige orde Een bijzondere maatregel: de functioneringsnota De evaluatie 31 Hoofdstuk 2. De bronnen van de tuchtregeling 1 1. Wetgeving 1 2. Uitvoeringsbesluiten 3 3. Omzendbrieven 4 4. Personeelsstatuut 4 5. Deontologische code 6 6. Beginselen van behoorlijk bestuur Begrip De hoorplicht De onpartijdigheid De zorgvuldigheid De evenredigheid Redelijke termijn 16 Hoofdstuk 3. De toepassing van de tuchtregeling 1 1. Het toepassingsgebied van de tuchtregeling 1 2. De bevoegde overheden Tuchtoverheden voor de lokale politie Tuchtoverheden voor de federale politie Tuchtoverheden voor de algemene inspectie 8 Inhoud / 2 Mei 2008 Tucht & Deontologie

3 2.4. Tuchtoverheden bij detachering of mobiliteit De adviserende overheden Het evocatierecht De gerechtelijke overheid 14 Hoofdstuk 4. De strafbare feiten 1 1. De algemene principes Geen precieze omschrijving Geen opzet, noch schade Evaluatie- of beoordelingsfouten Een aantal spelregels 3 2. De uitzonderingen De gezondheidstoestand Karakteriële dysfunctie of onbekwaamheid Onwetendheid 7 3. De tuchtfouten De tekortkomingen aan de beroepsplichten De bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden Respect voor het gezag De beschikbaarheid De onpartijdigheid De integriteit Het beroepsgeheim en de discretie De waardigheid van het ambt Begrip De handelingen Eerbied voor het Staatshoofd en de instellingen De overtredingen op het cumulverbod Wettelijke onverenigbaarheden De omzendbrieven Praktische gevallen Geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk De krachtlijnen van de wet De omschrijving van de gedragingen 53 Tucht & Deontologie Mei 2008 Inhoud / 3

4 De toepassing van het tuchtrecht De aanpassing van het statuut Gelijkheid van vrouwen en mannen Het principe Het Instituut voor gelijkheid van vrouwen en mannen Racismebestrijding De deontologie 63 Hoofdstuk 5. De straffen 1 1. De lichte tuchtstraffen De waarschuwing De blaam 4 2. De zware tuchtstraffen De inhouding van wedde De schorsing bij tuchtmaatregel De terugzetting in weddeschaal Het ontslag van ambtswege De afzetting 9 3. De straftoemeting Non bis in idem Samenloop en samenhang Het evenredigheidsbeginsel Strafbepalende elementen eigen aan de persoon Tuchtrechtelijk verleden Aard van de functie Gezondheidstoestand Wijze van verdedigen Strafbepalende elementen eigen aan de feiten De ernst van de feiten Recidive Weerslag van de feiten op de dienst Beoordeling door de strafrechter De strafuitvoering 18 Inhoud / 4 Mei 2008 Tucht & Deontologie

5 Hoofdstuk 6. De tuchtprocedures 1 1. Gemeenschappelijke bepalingen De loyauteitsplicht Het injunctierecht De bewijsvoering De rechten van de verdediging Begrip De onafhankelijkheid en onpartijdigheid De voorbereiding van de verdediging De verhoren Een discretieplicht Bescherming tegen misbruiken De procedure voor de gewone tuchtoverheid De kennisname van de feiten Het inleidend verslag en het tuchtdossier Het begin van de tuchtprocedure De procedure Het mondeling verhoor Het getuigenverhoor De uitspraak De procedure voor de hogere tuchtoverheid Het inleidend verslag De eerste beslissing De procedure Het mondeling verhoor Het getuigenverhoor De tweede beslissing Het verzoek tot heroverweging Kenmerken van het verzoek Het advies van de tuchtraad De uitspraak Met een procedure voor de tuchtraad Zonder procedure voor de tuchtraad De mededeling van de uitspraak 41 Tucht & Deontologie Mei 2008 Inhoud / 5

6 4. De tuchtraad Samenstelling en werking van de tuchtraad De voorzitter De bijzitters Werkingsmodaliteiten De procedure voor de tuchtraad De oproeping De debatten Het advies van de tuchtraad Coördinaten van de tuchtraad 51 Hoofdstuk 7. De voorlopige schorsing 1 1. Het begrip voorlopige schorsing 1 2. De voorwaarden 2 3. De bevoegde overheid 5 4. De uitvoeringsmodaliteiten Tussenkomst van de gerechtelijke overheden De hoorplicht De rechten van de verdediging De motivering van de beslissing De duur van de voorlopige schorsing De gevolgen van de voorlopige schorsing De verrekening van de voorlopige schorsing De kennisgeving 16 Hoofdstuk 8. De verjaring van de tuchtvordering 1 1. Het principe van de verjaring 1 2. Kennisname of vaststelling van de feiten 1 Inhoud / 6 Mei 2008 Tucht & Deontologie

7 3. Het begin van de verjaringstermijn 3 4. De verjaring 4 Hoofdstuk 9. De procedure tot herziening 1 Hoofdstuk 10. Jurisdictioneel beroep 1 1. Begrip 1 2. De rechtspleging voor de Raad van State De kenmerken van de rechtspleging Een autonome rechtspleging Een inquisitoriale rechtspleging Een schriftelijke rechtspleging Een (niet meer zo) summiere rechtspleging De ontvankelijkheidsvoorwaarden Ontvankelijkheid naar voorwerp Ontvankelijkheid naar de persoon De ontvankelijkheid naar termijn De bevoegdheid van de Raad van State in tuchtzaken Uitsluitend nietigverklaring Uitsluitend wettigheidstoezicht Het administratief kort geding De schorsingsprocedure De schorsing bij uiterst dringende noodzakelijkheid De vernietigingsprocedure Het voorwerp van het vernietigingsberoep Afstand en hervatting van het geding Het verslag van de auditeur Het vernietigingsarrest De gevolgen van een vernietigingsarrest Het beroep tot herziening De rechtspleging voor de burgerlijke rechter Juridische grondslag De termijn Schadevergoeding Het kort geding 31 Tucht & Deontologie Mei 2008 Inhoud / 7

8 4. Beroep bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens 31 Hoofdstuk 11. De uitwissing van straffen 1 Hoofdstuk 12. Het jaarverslag en de gegevensbank 1 1. Het jaarverslag 1 2. De gegevensbank 2 Deel II Deontologie Hoofdstuk 1. Politie en ethiek 1 1. Inleiding 1 2. Een democratische visie op overheid en politie 3 3. Veiligheid, een mensenrecht 4 4. De traditionele ethiek staat onder druk 8 5. Ethiek en organisatiecultuur 9 6. Professionele ethiek is nodig Ethische infrastructuur Het wetgevend kader Openheid en transparantie Een gunstig organisatieklimaat Verantwoording en controle Professionele socialisering De deontologische code 18 Inhoud / 8 Mei 2008 Tucht & Deontologie

9 Hoofdstuk 2. De internationale codes 1 1. Gedragscode voor wetsdienaren 1 2. Europese Verklaring over de politie 2 3. De Europese Code voor Politiële Ethiek De totstandkoming van de Europese Code voor Politiële Ethiek Doelstellingen van de code Het toepassingsgebied van de code Inhoud van de code Doelstellingen van de politie Legale basis van de politie in een rechtsstaat De politie en het strafrechtelijk systeem Organisatiestructuren van de politie 20 Hoofdstuk 3. Deontologie bij de belgische politiediensten 1 1. Een stukje geschiedenis De periode voor de affaire Dutroux De affaire Dutroux Een eerste aanzet tot deontologische code De totstandkoming van de deontologische code Concepten van deontologische code Het concept van de deontologische code van de politiediensten Het advies van de Raad van State Het Centrum voor Politiestudies De verhouding tussen deontologie en tucht De tucht De deontologie De deontologische code De link tussen tucht en deontologie 27 Tucht & Deontologie Mei 2008 Inhoud / 9

10 Hoofdstuk 4. De deontologische code van de politiediensten 1 1. Inleiding 1 2. De artikelsgewijze bespreking 2 Deel III Bijlagen Bijlagen deel I Bijlage 1. Wet van 7 december 1998 tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus Bijlage 2. Wet van 26 april 2002 houdende de essentiële elementen van het statuut van de personeelsleden van de politiediensten en houdende diverse andere bepalingen met betrekking tot de politiediensten ( Exodus ) Bijlage 3. Wet van 13 mei 1999 houdende het tuchtstatuut van de personeelsleden van de politiediensten Bijlage 4. Wet van 18 juli 1991 tot regeling van het toezicht op politie- en inlichtingendiensten en op het coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse Bijlage 5. Wet van 15 mei 2007 op de algemene inspectie en houdende diverse bepalingen betreffende de rechtspositie van sommige leden van de politiediensten Bijlage 6. Bijzondere Wet van 21 maart 2000 tot wijziging van de Bijzondere Wet van 8 augustus 1980 tot hervorming van de instellingen Inhoud / 10 Mei 2008 Tucht & Deontologie

11 Bijlage 7. Koninklijk Besluit van 30 maart 2001 tot regeling van de rechtspositie van het personeel van de politiediensten Bijlage 8. Koninklijk Besluit van 23 december 1998 tot uitvoering van artikel 126 van de Wet van 7 december 1998 tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus Bijlage 9. Koninklijk Besluit van 26 november 2001 tot uitvoering van de wet van 13 mei 1999 houdende het tuchtstatuut van de personeelsleden van de politiediensten Bijlage 10. Koninklijk Besluit van 20 juli 2001 betreffende de werking en het personeel van de algemene inspectie van de federale politie en van de lokale politie Bijlage 11. Ministerieel Besluit van 28 november 2001 tot vaststelling van de opdrachten en diensten waarvan de uitoefening onverenigbaar is met de hoedanigheid van personeelslid van het operationeel kader van de politiediensten Bijlage 12. Ministerieel Besluit van 4 januari 2002 tot bepaling van de opdrachten door de federale politie uit te voeren met toepassing van artikel 126 2, van de Wet van 7 december 1998 tot organisatie van een geintegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus Bijlage 13. Omzendbrief nr. COL 4/2003 van 20 mei 2003 van het College van Procureurs-generaal bij de Hoven van Beroep betreffende het tuchtstatuut van de personeelsleden van de politiediensten Wet van 13 mei 1999 houdende het tuchtstatuut van de personeelsleden van de politiediensten Tucht & Deontologie Mei 2008 Inhoud / 11

12 Bijlage 14. Ministeriële omzendbrief GPI 27 van 19 september 2002: nadere richtlijnen inzake de individuele afwijkingen op de beroepsonverenigbaarheden in hoofde van de leden van het operationeel kader van de politiediensten Bijlage 15. Omzendbrief GPI 27bis van 19 mei 2003: bijkomende richtlijnen bij de ministeriële omzendbrief GPI 27 van 19 september 2002 betreffende de nadere richtlijnen inzake de individuele afwijkingen op de beroepsonverenigbaarheden in hoofde van de leden van het operationeel kader van de politiediensten Bijlagen deel II Bijlage 1. Gedragscode voor wetsdienaren, Resolutie 34/169 Algemene Vergadering Verenigde Naties Bijlage 2. Europese verklaring over de politie, Resolutie 690 Parlementaire Vergadering Raad van Europa Bijlage 3. Europese code voor politiële ethiek, Aanbeveling rec (2001) 10 Raad van Ministers Raad van Europa Bijlage 4. Koninklijk Besluit van 10 mei 2006 houdende vaststelling van de deontologische code van de politiediensten (B.S. 30 mei 2006) BIBLIOGRAFIE INDEX Inhoud / 12 Mei 2008 Tucht & Deontologie