H1 Vier rijken vergelijken
|
|
- Bart Baert
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 H1 Vier rijken vergelijken Toelichting Do-it H1 Wat is het verschil tussen een paardenbloem en een olifant? Tijdens deze groepsopdracht maken de leerlingen een grote poster (4x A). Het gaat erom dat de leerlingen de cellen van organismen van de vier rijken goed met elkaar vergelijken. Dit doen ze zowel in het leerlingenboek, als tijdens een microscopisch practicum. Na een korte introductie laat u de leerlingen eerst de hele opdracht goed doorlezen. Neem de verschillende stappen even met hen door. Het is belangrijk dat de leerlingen eerst de specifieke kenmerken van de verschillende cellen bestuderen en er daarna tekeningen van maken op hun poster. Door de cellen met elkaar te vergelijken, kunt u de leerlingen wijzen op de verschillende kenmerken. Laat de leerlingen tijdens het practicum Cellen bekijken bij de waterpestcellen even letten op het bewegen (stromen) van het cytoplasma. Die stroming laat de ligging van de vacuole duidelijker zien. De leerlingen moeten de cellen van het wangslijmvlies goed uitvergroten, zodat ze de cellen ook groot kunnen natekenen. Zorg eventueel voor een aantal afbeeldingen van bacteriën, die de leerlingen kunnen gebruiken voor hun poster. Het schema van vraag 2 onder vragen en opdrachten vormt een goede samenvatting van alle gegevens op de poster. Bespreek tenslotte naar aanleiding van vraag met de klas de voedselkringloop (bron 6). Het werkblad dat uw leerlingen nodig hebben voor deze Do-it, vindt u op: Nectar 2e vmbo basis - Docentenhandleiding Do-it's 1
2 H2 Planten, dieren, mensen Toelichting Do-it H2 Waar komt suiker vandaan? Deze Do-it gaat over de ontwikkeling van de suikerbiet. De leerlingen gaan zelf op zoek naar informatie hierover op internet en gebruiken de bronnen in het boek om processen in de plant te omschrijven. Het resultaat van de Do-it is een seizoenskalender van 8 maanden, waarin de ontwikkeling van de suikerbiet van zaadje tot geoogste suikerbiet aan bod komt. Ook doen de leerlingen een Onderzoek waarbij ze moeten bepalen of er suiker in een uienbol zit. Aan het eind van de Do-it presenteren de leerlingen hun resultaat aan elkaar. U kunt er voor kiezen om dit uitgebreid te doen door elke kalender te bespreken of minder uitgebreid door een selectie te maken. Het Onderzoek Suiker in de plant aantonen staat in het werkboek op bladzijde 55. Tip: Op internet is heel veel informatie over de suikerbiet te vinden. Er is zelfs een suikerbieten startpagina. U zou zelf een aantal geschikte sites kunnen selecteren en aan de leerlingen geven. Op deze manier kunt u het zoeken naar informatie wat structureren. Nectar 2e vmbo basis - Docentenhandleiding Do-it's 2
3 H Voortplanting Toelichting Do-it H Hoe oud is de baby nu? Deze Do-it kan gebruikt worden om uw leerlingen meer inzicht te laten krijgen in het verloop van de menstruatiecyclus en het verloop van een zwangerschap (paragraaf.1). Met behulp van twee draaischijven, de Draaischijf menstruatiecyclus en de Draaischijf zwangerschapscyclus onderzoeken ze de manier waarop verloskundigen deze biologische informatie gebruiken om een zwangere vrouw voor te lichten. Ze leren onder andere dat de 1e dag van de laatste menstruatie 'dag 1' van de zwangerschap is, waardoor er een verschil van 14 dagen is tussen de duur van de zwangerschap en de 'leeftijd' van de baby op het moment van de geboorte. Door zich in te leven in de rollen van verloskundige en zwangere vrouw, passen uw leerlingen de opgedane kennis toe bij een aantal verschillende casussen. Tips: - op de site vindt u een interactieve zwangerschapsschijf, waar automatisch de zwangerschapsduur en de 'uitgetelde datum' berekend kunnen worden. - U kunt uw leerlingen van beide draaischijven 1 laten maken, door ze rug aan rug op elkaar te leggen, met één splitpen erdoor. Nectar 2e vmbo basis - Docentenhandleiding Do-it's
4 H4 Waarnemen Toelichting Do-it H4 Bewuste beweging In deze do-it verdiepen leerlingen zich in de impulsgeleiding bij een bewuste reactie. Ze maken daarbij gebruik van de bronnen en teksten in het leerboek: paragraaf 4.1 en 4.2. U kunt deze do-it doen ter vervanging van de opdrachten in het werkboek. U kunt deze do-it ook als herhaling doen, bijvoorbeeld ter voorbereiding op het examen. Leerlingen oriënteren zich op de relevante bronnen uit het leerboek en doen een ICTopdracht met een animatie van een bewuste reactie. Vervolgens maken ze hier een strip over met behulp van een knipblad. Uw leerlingen doen eigenlijk niets anders dan de moeilijkste bronnen in het hoofdstuk nog een keer stapsgewijs zelf in elkaar plakken. Begrijpen uw leerlingen hoe het in elkaar zit, dan kunnen ze de eindtest doen: het spelen van een contactspel in groepen van 9 leerlingen. Hierin is ook de 'reflex' beweging verwerkt, waarover uw leerlingen eerst meer kunnen leren bij Verdieping A Reflexen. Het contactspel is een variant op het spel dat door de heer Adri Kodde, biologiedocent te Nijverdal ( is ontworpen. Contactspel: Controleert u bij het spel of leerlingen in de juiste volgorde staan. Een tussenstap kan zijn om de kaartjes eerst in de juiste volgorde te leggen. Vooral de schakelzenuwcellen in de verschillende hersencentra kan lastig zijn, dat geldt trouwens ook voor het maken van de strip. De routes voor de bewuste beweging en reflex waarmee uw leerlingen moeten werken, zijn als volgt (de reflex bestaat uit de onderstreepte onderdelen): 1 zintuig 2 gevoelszenuwcel schakelzenuwcel (in ruggenmerg) 4 schakelzenuwcel (in hersenen: tot aan centrum voor zintuiglijke waarneming) 5 schakelzenuwcel (in hersenen: van waarneemcentrum tot aan bewegingscentrum) 6 schakelzenuwcel (in hersenen van bewegingscentrum naar ruggenmerg) 7 schakelzenuwcel in ruggenmerg 8 bewegingszenuwcel 9 (arm)spier: arm omhoog en draaibeweging maken. Laat u beide routes in een keer spelen (punt 7 van het werkblad), dan geeft bij het spelen van de reflex leerling (schakelzenuwcel in ruggenmerg) een hand aan leerling 7 (schakelzenuwcel in ruggenmerg). De aftakking naar de hersenen blijft dan buiten spel. Dit is niet helemaal volgens de werkelijkheid, maar laat wel goed het verschil tussen een bewuste beweging en een reflexbeweging zien. Nectar 2e vmbo basis - Docentenhandleiding Do-it's 4
5 H5 Mens en milieu Toelichting Do-it H5 Hoe kun jij thuis energie besparen? In deze do-it houden leerlingen zich bezig met een aspect uit paragraaf 5.: het energiegebruik. Het energiegebruik wordt gekoppeld aan het verbranden van fossiele brandstoffen en dus uitstoot van CO 2. Leerlingen onderzoeken thuis hoe het met hun verbruik is gesteld ten aanzien van elektriciteit, gas en autobrandstof. Bij het uitwerken van die resultaten geven leerlingen hun eigen gezin het predicaat zuinig, gemiddeld of niet zuinig en kijken welke besparingen mogelijk zijn. Vervolgens wordt die besparing gekoppeld aan vermindering van de uitstoot van CO2. Uiteindelijk wordt van de hele klas de vermindering van uitstoot bepaald. In de vragen en opdrachten extrapoleert iedere leerling de getallen van het eigen gezin naar de vermindering van CO2-uitstoot voor alle gezinnen in Nederland. De uitwerking van het onderzoek en de tips voor energiebesparing komen in een overzichtelijk rapport, die de leerlingen met het thuisfront kunnen bespreken. Eén van de tips om te bezuinigen is het vervangen van gloeilampen door spaarlampen. In de do-it wordt gewerkt met een besparing van 0 kwh op kjaarbasis per vervangen lamp. Dit komt geldt voor een gloeilamp van 40 watt. Voor gloeilampen van 60 of 100 watt gelden andere getallen. Hieronder een overzicht: Gloeilamp Spaarlampen Besparing per lamp per jaar 40 W 7 W 0 kwh ( 4,-) 60 W 12 W 45 kwh ( 6,-) 100 W 15 W 80 kwh ( 10,-) Doordat er allerlei tarieven mogelijk zijn, met name bij elektriciteit (laag en normaal tarief, groene stroom) zal de kwh-prijs bij uw leerlingen sterk variëren. Om een beetje vergelijkbaar aan de besparingen te kunnen rekenen gaan leerlingen wel uit van hun eigen verbruikte aantal kwh s, maar hanteren ze een gemiddelde kwh-prijs van 0,20 euro/kwh. Ook voor de gasprijs rekenen ze met een gemiddelde prijs. Dit zijn prijzen waar alle toeslagen en belastingen al in verwerkt zijn. Wilt u leerlingen met hun eigen bedragen laten rekenen, dan moeten ze ook het bedrag dat hun gezin voor elektriciteit en gas betaalt meenemen. Door deze bedragen te delen door het aantal kwh en m komen ze op hun eigen prijzen. De werk- en infobladen die uw leerlingen nodig hebben voor deze Do-it, vindt u op: Tip: Als uw leerlingen ook de kenteken(s) van hun auto( s) laat noteren, dan kunnen ze hiermee op de volgende site gegevens over het verbruik op zoeken: voertuiggegevens online raadplegen Nectar 2e vmbo basis - Docentenhandleiding Do-it's 5
H1 Vier rijken vergelijken
H1 Vier rijken vergelijken Toelichting Do-it H1 Wat is het verschil tussen een paardenbloem en een olifant? Tijdens deze groepsopdracht maken de leerlingen een grote poster (4x A3). Het gaat erom dat de
Nadere informatieWerkblad huismodule. Quintel Intelligence. Antwoordblad
Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. Dashboard onderdelen CO₂ uitstoot (ton per
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
Tekst lezen en vragen stellen 1. Om een tekst goed te begrijpen is het erg belangrijk om een tekst actief te lezen. In de uitleg lees je hoe je dat moet doen. Als je actief leest, dan: - controleer je
Nadere informatieDigitale huismodule. Quintel Intelligence. Inleiding
Inleiding s Ochtends word je gewekt door je smartphone. Je doet een lamp aan en zet de verwarming een graadje hoger. Snel onder de douche, haar föhnen. Dan kopje thee zetten of een glas melk uit de koelkast
Nadere informatieFossiele brandstoffen? De zon is de bron!
Energie 5 en 6 3 Fossiele brandstoffen? De zon is de bron! Filmpjes werkblad Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: weten dat fossiele brandstoffen hele oude resten van planten zijn. kunnen een
Nadere informatieVoor het welzijn van kind en school. Klas 3!
Voor het welzijn van kind en school Klas 3! Wat is energie Energie heb je nodig om iets te doen. Je hebt het nodig om een auto mee te kunnen laten rijden, een huis mee te verwarmen of een fabriek mee te
Nadere informatieEen beginnershandleiding voor energiezuinige verlichting
Een beginnershandleiding voor energiezuinige verlichting Waarom leren over energiezuinige verlichting in je huis? Het is uitgewezen dat we ongeveer 90% van ons leven binnenshuis doorbrengen. Een goed verlichte
Nadere informatieVoorbeeld van een lessenserie over energiebesparing:
Voorbeeld van een lessenserie over energiebesparing: Deze lessenserie is niet helemaal door ons gemaakt maar gedeeltelijk afkomstig van www.webquests.nl Lesdoelen: kerndoelen leerdoelen 4,34,39 Leerlingen
Nadere informatieDE SCHOOLDAK- REVOLUTIE
WERKBLAD GROEP 2 DE SCHOOLDAK- REVOLUTIE Wat houdt de activiteit in? In deze workshop gaan jullie alles leren over zonne-energie. Maak je niet ongerust; je blijft gewoon op de grond. Jullie gaan uitzoeken
Nadere informatieLessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW. Groep 6, 7, 8
Lessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW Groep 6, 7, 8 Eindhoven, 8 september 2011 In het kort In deze lesbrief vind je een aantal uitgewerkte lessen waarvan je er één of meerdere kunt uitvoeren.
Nadere informatieIk kan de meeste energie besparen door de volgende maatregel(en) toe te passen: 1. 2. 3.
Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. CO₂ uitstoot (ton per jaar ) Investeringen
Nadere informatieDigitale huismodule. Quintel Intelligence. Inleiding
Inleiding s Ochtends word je gewekt door je smartphone. Je doet een lamp aan en zet de verwarming een graadje hoger. Snel onder de douche, haar föhnen. Dan kopje thee zetten of een glas melk uit de koelkast
Nadere informatieHoe werkt u met Nectar 5e editie onderbouw
Hoe werkt u met Nectar 5e editie onderbouw Inhoud 1 In vogelvlucht p. 2 2 Hoe wilt u werken? p. 3 3 Meer dan in het boek p. 4 4 Leerroutes p. 7 5 Oefentoets met studieadvies op maat p. 8 6 Resultatenpagina's
Nadere informatieDe Energiezuinige Wijk - De opdracht
De Energiezuinige Wijk De Energiezuinige Wijk De opdracht In deze opdracht ga je van alles leren over energie en energiegebruik in de wijk. Je gaat nadenken over hoe jouw wijk of een wijk er uit kan zien
Nadere informatieMeten = weten Instructie voor leerkrachten
Meten = weten Instructie voor leerkrachten Dit opdrachtenblad Meten = Weten is ontwikkeld als een voorproefje voor het lespakket Zonnepanelen op school. Het opdrachtenblad is zelfstandig te gebruiken.
Nadere informatieDE SCHOOLDAK- REVOLUTIE
WERKBLAD GROEP 1 DE SCHOOLDAK- REVOLUTIE Wat houdt de activiteit in? In deze workshop gaan jullie alles leren over zonne-energie. Maak je niet ongerust; je blijft gewoon op de grond. Jullie gaan uitzoeken
Nadere informatieHANDLEIDING. EigenEnergieOpSchool. Besparingscalculator
Hoofdstuk: 1. Introductie HANDLEIDING EigenEnergieOpSchool Besparingscalculator Datum: januari 2013 Versie: V1.0 Versie EEOS Besparingscalculator: V1.a Benodigde Excel versie: Office 2010 1 Hoofdstuk:
Nadere informatieHoe werkt u met Geschiedeniswerkplaats 3 e editie onderbouw
Hoe werkt u met Geschiedeniswerkplaats 3 e editie onderbouw Inhoud 1 Navigatie p. 2 2 Hoe wilt u werken? p. 4 3 Meer dan lesstof in het boek p. 5 4 Leerroutes p. 8 5 Resultatenpagina's p. 9 Noordhoff Uitgevers
Nadere informatie6. Chromosomen. Deze basisstof vervangt de basisstof in je hand- en werkboek.
Deze basisstof vervangt de basisstof in je hand- en werkboek. 6. Chromosomen Deze vervangende basisstof gaat over de invloed die erfelijkheid kan hebben op je leven. Je denkt in de opdrachten na over je
Nadere informatieHoofddoel Bewustwording: Leraren en leerlingen worden zich bewust van het energieverbruik op school.
Startactiviteit groep 1/2 Hoofddoel Bewustwording: Leraren en leerlingen worden zich bewust van het energieverbruik op school. Subdoelen 1. Leerlingen en leraren worden zich bewust van welke apparaten
Nadere informatieDuur van de les Introductie (woordweb) Praatplaat, video en werkblad: Afsluiting (bespreking)
Groen & Geld Groep 7 en 8 Thema: Handel Les 2 Groene energie Organisatie Dit heeft u nodig Woordweb Praatplaat Video Digitaal schoolbord of computers Werkbladen Duurzaamheid Pen of potlood Internet Duur
Nadere informatieZonnepanelen op school. Team 1: Meten Onderzoek naar de opbrengst van zonnepanelen. Jullie gaan meten wat zonnepanelen aan energie opbrengen
Zonnepanelen op school Team 1: Meten Onderzoek naar de opbrengst van zonnepanelen Jullie gaan meten wat zonnepanelen aan energie opbrengen 1. SAMENWERKEN IN EEN TEAM Jullie gaan samenwerken in een team.
Nadere informatieThema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer
ELEKTRICITEIT TELT! Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer Verwarming/Koeling Warm water CO2-zuinig vervoer Verlichting Elektrische
Nadere informatieIntersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting
Intersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting DUTCH Wedstrijd Correspondentie en notuleren De wedstrijdtekst bevindt zich in de derde kolom van de lettergrepentabel in art. 19.1 van het Intersteno
Nadere informatieDuurzame stroom in het EcoNexis huis
Groepsopdracht 1, vmbo Duurzame stroom in het EcoNexis huis Vooraf Er zijn steeds meer mensen op de wereld. En die hebben gemiddeld ook steeds meer geld te besteden. Daarom is er steeds meer energie nodig.
Nadere informatieAchtergrondinformatie The Bet
Achtergrondinformatie The Bet Wedden dat het ons lukt in 2 maanden 8 % CO 2 te besparen! In 1997 spraken bijna alle landen in het Japanse Kyoto af hoeveel CO 2 zij moesten besparen om het broeikaseffect
Nadere informatieVAK: BIOLOGIE METHODE: Biologie voor jou 3VMBO- BK Deel 1 en 2 KLAS: 3 CONTACTUREN PER WEEK: 3 x 50 minuten per week
PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING TSG VMBO CURSUSJAAR 2016-2017 NIVEAU BASIS VAK: BIOLOGIE METHODE: Biologie voor jou 3VMBO- BK Deel 1 en 2 KLAS: 3 CONTACTUREN PER WEEK: 3 x 50 uten per week P periode
Nadere informatieHet vak biologie kennis MN001 Een biologische tekening maken praktijk MN005 Werken met een loep praktijk MN008
Biologie Over Bloqs Wie is Bloqs? Bloqs is een educatieve uitgeverij die innovatieve producten en diensten aanbiedt. Bloqs staat voor bouwen aan leren. Onze visie is dat u als docent of school zelf het
Nadere informatie1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% Er is helemaal geen klimaatprobleem. Weet niet / geen mening
1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% kunnen wel even wachten met grote maatregelen 17% 1 Een beetje dringend, we kunnen nog wel even wachten met grote maatregelen,
Nadere informatieVAK: BIOLOGIE METHODE: Biologie voor jou 3VMBO- BK Deel 1 en 2 KLAS: 3 CONTACTUREN PER WEEK: 3 x 50 minuten per week
PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING TSG VMBO CURSUSJAAR 205-206 NIVEAU BASIS VAK: BIOLOGIE METHODE: Biologie voor jou 3VMBO- BK Deel en 2 KLAS: 3 CONTACTUREN PER WEEK: 3 x uten per week P periode C code
Nadere informatieVooraleer de leerlingen de teksten lezen, worden de belangrijkste tekststructuren overlopen (LB 265).
5.2.1 Lezen In het leerboek krijgen de leerlingen uiteenlopende teksten te lezen. Op die manier worden de verschillende tekstsoorten en tekststructuren nogmaals besproken. Het gaat om een herhaling van
Nadere informatieWat is er aan de hand? http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20080701_broeikaseffect02
Wat is er aan de hand? http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20080701_broeikaseffect02 Goed nieuws: JIJ kunt verschil maken! Target Onze school gaat een steentje bijdragen! De uitdaging: krijg met de hele
Nadere informatieGroep 8 - Les 4 Duurzaamheid
Leerkrachtinformatie Groep 8 - Les 4 Duurzaamheid Lesduur: 30 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen weten wat de gevolgen zijn van energie verbruik. De leerlingen weten wat duurzaamheid is. De leerlingen
Nadere informatieNE/5/1 Blok 5: Spelling NE/K/3 PTA Toets 45 min 2. NE/5/4 Fictie NE/K/8 PO Einddatum bepaalt de docent
PTA 2017-2019 Vak: Nederlands Niveau: VMBO-T Periode 5 Code Omschrijving Leerstof Eindterm Evaluatievorm Evaluatieduur Weging NE/5/1 Begrijpend lezen Blok NE/K/6 PTA Tentamen 60 min. 3 1+2 NE/5/1 Blok
Nadere informatieTarieven Qurrent Energie - Groene Stroom
Tarieven Qurrent Energie - Groene Stroom Vaste Stroomtarieven voor 3 jaar vanaf start van levering, voor klanten die zich in oktober, november, december 2014 en 1 tot en met 4 januari 2015 hebben aangemeld
Nadere informatieADEM Groene Stroom Variabel
ADEM Groene Stroom Variabel Hieronder vindt u de leveringstarieven van ADEM Duurzame Stroom. De leveringstarieven zijn exclusief energiebelasting en BTW. De tarieven gelden vanaf 1 januari 2013 tot en
Nadere informatieDuurzame elektriciteit in het EcoNexis huis
Werkblad 1, mbo Duurzame elektriciteit in het EcoNexis huis Inleiding De wereldbevolking groeit al jaren vrij stevig. En de wereldwijde behoefte aan energie groeit mee: we kúnnen simpelweg niet meer zonder
Nadere informatieTarieven Groene Stroom Vast 1 Jaar
Tarieven Groene Stroom Vast 1 Jaar Hieronder vindt u de leveringstarieven van Groene Stroom voor een vaste prijs gedurende 1 jaar. De tarieven gelden gedurende 1 jaar vanaf de ingangsdatum van het contract
Nadere informatieWat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje
ENERGIE Wat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje Zoek meer informatie op de computer en bekijk filmpjes over het onderwerp (achterin deze lesbrief staan websites en links voor filmpjes) Overleg
Nadere informatieLes Koolstofkringloop en broeikaseffect
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Basisles Koolstofkringloop en broeikaseffect Werkblad Les Koolstofkringloop en broeikaseffect Werkblad Zonlicht dat de aarde bereikt, zorgt ervoor dat het aardoppervlak warm
Nadere informatieTarieven Groene Stroom Variabel
Tarieven Groene Stroom Variabel Hieronder vindt u onze variabele leveringstarieven van Groene Stroom. De tarieven gelden vanaf januari 2014 tot en met 30 juni 2014. Deze tarieven zijn van toepassing wanneer
Nadere informatieVOORKOM SLUIPVERBRUIK
Duurzamer in 1 dag VOORKOM SLUIPVERBRUIK SLIM BESPAREN Als je apparaten uitschakelt in plaats van op stand-by te laten staan, verdien je zo n 70 euro per jaar. ENE17017-FOL-Dag-Sluipverbruik_A5_v04.indd
Nadere informatieDocentenhandleiding Coldcase Evolutie van olifantachtigen
Docentenhandleiding Coldcase Evolutie van olifantachtigen Doelgroep: 4-5 Havo, 4-6 VWO Leerstofgebied: Biologie (evolutie), Aardrijkskunde (aarde) Werkvorm: digitaal, groepswerk (max. 3 leerlingen per
Nadere informatieEen goede vangst! Een goede vangst 2014 - http://omwb.braintrigger.nl
Een goede vangst! Om fijn te leven maak je veel gebruik van energie. Bijvoorbeeld om eten te koken, of om te spelen met een spelcomputer. Maar ook om het huis te verwarmen of jezelf te vervoeren. Voor
Nadere informatieCellen aan de basis.
Cellen aan de basis. Cellen aan de basis In het thema cellen aan de basis vinden we twee belangrijke thema s uit biologie voor jou terug. 1. Organen en cellen (thema 1 leerjaar 3) 2. Stofwisseling (thema
Nadere informatieHoe werkt u met Overal NaSk 5e editie onderbouw
Hoe werkt u met Overal NaSk 5e editie onderbouw Inhoud 1 In vogelvlucht p. 2 2 Hoe wilt u werken? p. 3 3 Meer dan in het boek p. 4 4 Leerroutes p. 8 5 Oefentoets met studieadvies op maat p. 9 6 Resultatenpagina's
Nadere informatieOorzaak-gevolgschema (denkactiviteit: op volgorde zetten) Logisch-mathematische intelligentie (rekenknap) Clib-niveau 79/8+
Handleiding niveau C Onderwerp Schone Lucht Rally 2014 Strategie Vragen stellen Sleutelschema Oorzaak-gevolgschema (denkactiviteit: op volgorde zetten) Intelligenties Logisch-mathematische intelligentie
Nadere informatieHoe werkt u met Moderne Wiskunde 12 e editie onderbouw?
Hoe werkt u met Moderne Wiskunde 12 e editie onderbouw? Inhoud 1 In vogelvlucht p. 2 2 Hoe wilt u werken? p. 3 3 Hoe maken de leerlingen kennis met Moderne Wiskunde online? p. 5 4 Meer dan lesstof in het
Nadere informatieKernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)
Kernenergie En dan is er nog de kernenergie! Kernenergie is energie opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken. In een kerncentrale splitst men uraniumkernen in kleinere
Nadere informatieVogelproject Maak een poster over één van de vogels van BdL junior!
Vogelproject Maak een poster over één van de vogels van BdL junior! Groep Dit project is primair geschikt voor de groepen 5 en 6. Introductie en instructie voor de leerkracht Met dit project maken de kinderen
Nadere informatieHoeveel water verbruik ik?
Eventuele vervolgles: Zuinig met water! Doelen Kerndoel 39: De leerlingen leren met zorg om te gaan met het milieu Materialen Varieert naar aanleiding van de vragen van de kinderen. In ieder geval: Waterdagboeken
Nadere informatieHoe werkt u met buitenland 4 e editie onderbouw
Hoe werkt u met buitenland 4 e editie onderbouw Inhoud 1 Navigatie p. 2 2 Hoe wilt u werken? p. 4 3 Meer dan lesstof in het boek p. 5 4 Leerroutes p. 6 5 Resultatenpagina's p. 7 Noordhoff Uitgevers bv
Nadere informatieHoe werkt u met Moderne Wiskunde 12 e editie onderbouw?
Hoe werkt u met Moderne Wiskunde 12 e editie onderbouw? Inhoud 1 In vogelvlucht p. 2 2 Hoe wilt u werken? p. 3 3 Hoe maken de leerlingen kennis met Moderne Wiskunde online? p. 5 4 Meer dan lesstof in het
Nadere informatieZuinig met energie. waar je thuis bent...
Zuinig met energie waar je thuis bent... Goed voor het milieu en voor uw portemonnee HEEMwonen investeert fors in energiebesparende maatregelen. Dit doen we heel bewust. Zo verlagen we de energielasten
Nadere informatieLes De kosten van energie
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les De kosten van energie Werkblad Les De kosten van energie Werkblad Elke dag gebruiken we heel wat energie om het huis warm te houden en te verlichten, televisie te kijken,
Nadere informatieHoe werkt u met buitenland 3e editie Tweede Fase
Hoe werkt u met buitenland 3e editie Tweede Fase Inhoud 1 In vogelvlucht p. 2 2 Hoe wilt u werken? p. 3 3 Meer dan lesstof in het boek p. 5 4 Leerroutes p. 8 5 Oefentoets met studieadvies op maat p. 9
Nadere informatieHet verlichten van een ruimte is mogelijk dankzij elektriciteit. Wanneer die elektriciteit komt van een fossiele energiebron, zoals een
Het verlichten van een ruimte is mogelijk dankzij elektriciteit. Wanneer die elektriciteit komt van een fossiele energiebron, zoals een kolencentrale, dan wordt indirect uitstoot van CO2 veroorzaakt. Dit
Nadere informatieElektrische energie. energie01 (1 min, 47 sec)
Elektrische energie In huishoudens is elektrische energie de meest gebruikte vorm van energie. In Nederland zijn bijna alle huizen aangesloten op het netwerk van elektriciteitskabels. Achter elk stopcontact
Nadere informatieOverzicht lessenserie Energietransitie. Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les.
1 Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les. 2 Colofon Dit is een uitgave van Quintel Intelligence in samenwerking met GasTerra en Uitleg & Tekst Meer informatie Kijk voor meer informatie
Nadere informatieBouw van een cel vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/73566
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 19 december 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/73566 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieZuinig licht, heldere keuze
Zuinig licht, heldere keuze Het Wereld Natuur Fonds ondersteunt energiezuinige verlichting omdat dit bijdraagt aan een beter klimaat. Geef de aarde door. [Deze slogan kan alleen gedurende de campagneperiode
Nadere informatieDE ENERGIEKOFFER EN ONDERZOEKSVRAGEN VERZINNEN
ACTIEFICHE - SECUNDAIR DE ENERGIEKOFFER EN ONDERZOEKSVRAGEN VERZINNEN Soorten onderzoek: Bevestigend (vraag en methode door lkr, resultaat op voorhand gekend) Gestuurd (vraag en methode door lkr) Begeleid
Nadere informatieLes De kosten van energie
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les De kosten van energie Werkblad Les De kosten van energie Werkblad Elke dag gebruiken we heel wat energie om het huis warm te houden en te verlichten, televisie te kijken,
Nadere informatieDuurzame stroom in het EcoNexis huis
Groepsopdracht 1 Duurzame stroom in het EcoNexis huis Inleiding De wereldbevolking groeit, en de welvaart stijgt ook steeds meer. Daarom neemt de vraag naar energie (elektriciteit, gas, warmte) wereldwijd
Nadere informatieWestvoorne CO 2 - uitstoot
Westvoorne CO 2 - uitstoot De grafiek geeft de CO 2-uitstoot verdeeld over de hoofdsectoren over de jaren 2010 tot en met 2013. Cijfers zijn afkomstig uit de Klimaatmonitor van RWS. Cijfers over 2014 zijn
Nadere informatieTropisch Nederland. 1. Aanzetten. 1.a Tropisch Nederland
1. Aanzetten Tropisch Nederland 1.a Tropisch Nederland Jij gaat aan de slag met het dossier Tropisch Nederland. Welke onderdelen van het dossier ga jij maken? Overleg met je docent. GA IK DOEN STAP ONDERDEEL
Nadere informatieSamenvattingen. Samenvatting Thema 6: Regeling. Basisstof 1. Zenuwstelsel regelt processen:
Samenvatting Thema 6: Regeling Basisstof 1 Zenuwstelsel regelt processen: - regelen werking spieren en klieren - verwerking van impulsen van zintuigen Zintuigcellen: - staan onder invloed van prikkels
Nadere informatieHANDLEIDING. Energievergelijker van. Copyright 2016 by onlineenergievergelijker.nl
HANDLEIDING Energievergelijker van Copyright 2016 by Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave pag. 2 2. Voorwoord pag. 3 3. Start vergelijking pag. 4 3.1 Postcode en Huisnummer pag. 4 3.2 Woonsituatie pag. 4 3.4
Nadere informatieKostenoverzicht Uw kostenoverzicht over de periode van 28 september 2009 tot en met 27 september 2010
Postbus 40021 6803 HA Arnhem BEWONERSCOMM OLIJMPIA Olympiaweg 62 HS 1076 XC AMSTERDAM Kopie voor BEWONERSCOMM OLIJMPIA voor het adres Theseusstraat 19 HS 1076 XK AMSTERDAM EAN-code elektriciteit 871685900013933696
Nadere informatieBernd Roemmelt / Greenpeace HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL
Bernd Roemmelt / Greenpeace HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL Greenpeace is een organisatie die ereldijd opkomt voor het milieu. We illen de natuur en de dieren daarin beschermen.
Nadere informatieEnergie in de school
Energie 5 en 6 6 Energie in de school Onderzoek in de school Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: onderzoeken hun omgeving op verwarming, verlichting, elektrische apparaten en isolatie. ervaren
Nadere informatieGastlessen Duurzaam Energie Gebruik
Gastlessen Duurzaam Energie Gebruik 17 en 19 november 2009 Strabrecht College, Geldrop HAVO/VWO-2 Het doel Het doel van deze gastlessen is om de leerlingen bewust te maken van energieverbruik. De gastles
Nadere informatiehttp://enquete.groenepeiler.nl/admin/statistics.aspx?inquiry=47 1 van 13 5-7-2011 17:03
1 van 13 5-7-2011 17:03 Enquête Enquête beheer Ingelogd als: aqpfadmin Uitloggen Enquête sta s eken Enquête beheer > De Klimaat Enquête van het Noorden > Statistieken Algemene statistieken: Aantal respondenten
Nadere informatieLessenserie Energietransitie
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Thema s en onderwerpen Overzicht Lessenserie Energietransitie Thema s en onderwerpen per les De zoektocht naar voldoende energie voor de komende generaties is één van de belangrijkste
Nadere informatieREVIEW CO2 REDUCTIEDOELSTELLINGEN 3.B.1_2 VERSIE:
2161 AB Lisse 0252-417788 Heereweg 1a REVIEW CO2 REDUCTIEDOELSTELLINGEN 3.B.1_2 VERSIE: 24-4-2017 Conform niveau 3 op de CO 2-prestatieladder 3.0 Status Versie/ Datum Opgesteld Geautoriseerd (administratief
Nadere informatieDUW Parkstad. Wij geven advies aan de inwoners van Parkstad over energiebesparing en verduurzaming van hun huis.
DUW Parkstad Wij geven advies aan de inwoners van Parkstad over energiebesparing en verduurzaming van hun huis. Sprekers: Rick Muijen - duurzaamheidsdeskundige Joyce Bongers - duurzaamheidsdeskundige Programma
Nadere informatieDe verwarming van de toekomst
De verwarming van de toekomst Altherma Case Study Batibouw 2008 Page 1 Waarom verbruikt een Altherma warmtepomp zo weinig? 1) De Altherma warmtepomp maakt gebruik van een inverter (frequentie gestuurde)
Nadere informatieExamen VMBO-GL en TL. beeldende vakken CPE GL en TL. gedurende 720 minuten. tekenen, handenarbeid, textiele werkvormen, audiovisuele vormgeving
Examen VMBO-GL en TL 2017 gedurende 720 minuten beeldende vakken CPE GL en TL tekenen, handenarbeid, textiele werkvormen, audiovisuele vormgeving Naam kandidaat Kandidaatnummer Opgavenboekje Dit examen
Nadere informatieExamentrainer. Vragen vmbo-bk. Scan
THEMA 4 REGELING EXAMENTRAINER OEFENVRAGEN 3 VMBO-bk Examentrainer Vragen vmbo-bk Scan In een Engelse folder staat informatie over een bepaald apparaat. Hiermee kan het centrale zenuwstelsel onderzocht
Nadere informatie1 ENERGIE Inleiding Het omzetten van energie Fossiele brandstoffen Duurzame energiebronnen
1 ENERGIE... 2 1.1. Inleiding... 2 1.2. Het omzetten van energie... 2 1.3. Fossiele brandstoffen... 5 1.4. Duurzame energiebronnen... 7 1.5. Kernenergie... 9 1.6. Energie besparen... 10 1.7. Energieverbruik
Nadere informatiePraktische besparingstips
besparingstips Laat uw verlichting nakijken: Schakel nu over op LED verlichting in plaats van de oude TL- verlichting. Gemiddelde besparing van 20 50% op uw energiekosten! De voordelen van LED verlichting
Nadere informatieWij informeren u graag over de mogelijkheden, tips en handige weetjes op het gebeid van duurzaamheid en vooral wat ook zelf kunt doen.
Investeren in duurzaamheid In de samenleving is er steeds meer aandacht voor duurzaamheid en energiebesparing. We gaan de komende jaren actief inzetten op duurzaam beheren. Energiezuinig wonen. Niet alleen
Nadere informatiebeeldende vakken CPE GL en TL tekenen, handenarbeid, textiele werkvormen, audiovisuele vormgeving
Examen VMBO-GL en TL 2016 gedurende 720 minuten beeldende vakken CPE GL en TL tekenen, handenarbeid, textiele werkvormen, audiovisuele vormgeving Naam kandidaat Kandidaatnummer Opgavenboekje Dit examen
Nadere informatieCursus energiebesparing bij de dorpshuizen in Tytsjerksteradiel
Cursus energiebesparing bij de dorpshuizen in Tytsjerksteradiel W2N advies bureau in Drachten Freerk Wiersum Inhoud Deel1 Deel2 - Trias energetica - Verbruik/kosten - Constructie/installatie - Monitoring
Nadere informatieIs uw verbruik normaal?
Is uw verbruik normaal? Maar dit mag ons niet doen vergeten wat zijn kostprijs en effecten op het milieu zijn. Ook al hebben we geen vat op de prijzen, ons verbruik kunnen we wel zelf beïnvloeden. Deze
Nadere informatieCO2 reductie
CO2 reductie 2015-2020 1 In dit document willen wij onze CO2 uitstoot publiceren over de jaren 2015, 2016 en 2017. Daarbij nemen wij alvast een voorschot op de verwachting voor het jaar 2020 als we de
Nadere informatieRapport. Klimaatvoetafdruk 2010 van Van Vessem & Le Patichou. (openbare versie)
Rapport Klimaatvoetafdruk 21 van Van Vessem & Le Patichou (openbare versie) Auteur: drs. Han van Kleef Datum: 4 april 211 Document: 2724RAPP1144 Rapport Klimaatvoetafdruk 21 Van Vessem & Le Patichou 1.
Nadere informatieDit dossier bestaat uit verschillende fiches, waar jullie in de klas mee aan de slag kunnen.
INTRODUCTIE Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen; koken, onszelf warm houden, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel
Nadere informatie4 Gedrag. 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? 4.1 Opdrachten 1-24. 4.2 Opdrachten 1-20. 4.
4 Gedrag DO-IT Datum 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? PARAGRAFEN Datum 4.1 Opdrachten 1-24 4.2 Opdrachten 1-20 4.3 Opdrachten 1-16 4.4 Opdrachten 1-16 Samenvatten Test
Nadere informatieSamenvatting Biologie Regeling
Samenvatting Biologie Regeling Samenvatting door P. 1319 woorden 20 maart 2016 10 1 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie samenvatting Regeling SE2 Het zenuwstelsel Het zenuwstelsel
Nadere informatieWHITEPAPER Nectar 5 e editie onderbouw
WHITEPAPER Nectar 5 e editie onderbouw WHITEPAPER Nectar 5 e editie onderbouw Nectar 5e editie onderbouw is een heldere, motiverende methode biologie die opvalt door de gestructureerde behandeling van
Nadere informatie1. Inleiding. 4.B.2 Voortgangsrapportage 1 januari 2015 / 30 juni 2015. CO2 prestatieladder. 25 augustus 2015 versie 1. Inhoud. 1.
4.B.2 Voortgangsrapportage 1 januari 2015 / 30 juni 2015 CO2 prestatieladder 25 augustus 2015 versie 1 Inhoud 1. Inleiding 2. Voortgang CO2-emissies 3. Voortgang ten opzichte van reductiedoelstellingen
Nadere informatieProduct naam: MM05242
Product naam: MM05242 Specificaties MM05242: Levensduur L90: 15000u Lengte: 101 mm Wattage: 3.00W Diameter: 36 mm Kleur: 2700K (Extra Warmwit LED Filament ) Gewicht: 14 gr Lumen: 250 lm Spanning: 230 V
Nadere informatieSchattend rekenen Maatkennis over gewichten Gebruik van referentiematen. Per tweetal: kopieerblad Lift een groot vel papier
Lift Kopieerblad Lift Titel De lift waarin dit bordje hangt kan 1000 kilo vervoeren of dertien personen. In deze activiteit gaan de kinderen na of dertien personen 1000 kilo zouden kunnen wegen. Om dit
Nadere informatieHet Menselijk Lichaam
2011 Minka Dumont www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com Het Menselijk Lichaam Vaardigheden: Onderzoeksvaardigheden Denken: Praktisch, analytisch, kritisch, creatief Benodigdheden: Internet/ printer Schaar/lijm
Nadere informatieProduct naam: MM03894
Product naam: MM03894 Specificaties MM03894: Levensduur L90: 15000u Wattage: 2.00W Kleur: 2800K (warmwit) Lumen: 136 lm RA: 80 Bedrijfstemperatuur: -30 tot + 40 graden Lamp soort: Kaars Lampvoet: E14 Lengte:
Nadere informatieEnergiezuinig wonen. GEDRAG en GEBOUW Cothen 18 december 2012 Corina Onderstijn & Arno Harting
Energiezuinig wonen GEDRAG en GEBOUW Cothen 18 december 2012 Corina Onderstijn & Arno Harting 1)Waarom energie besparen? 2)Hoe kunt u energie besparen? 3)En de volgende stap! 1) Het klimaat verandert!
Nadere informatie