Gevoelige kwesties HANDLEIDING
|
|
- Joannes Vermeiren
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 HANDLEIDING Gevoelige kwesties Korte omschrijving lesactiviteit Als je een discriminerende opmerking hoort, kan dat erg pijnlijk zijn. Discriminatie kan ook andere gevoelens oproepen: boosheid bijvoorbeeld, of verbazing. Of misschien heb je wel eens gegniffeld om een discriminerende uitspraak. Ook degene die zo n opmerking maakt, kan gedreven worden door een gevoel, bijvoorbeeld angst. Hoe reageren jouw leerlingen op deze opmerkingen? En herkennen zij de emoties bij zichzelf en/of een ander? Leerdoel(en) Leerlingen herkennen discriminerende opmerkingen. Leerlingen denken na over discriminatie in hun eigen belevingswereld. Leerlingen weten gevoelens te koppelen aan bepaalde discriminerende opmerkingen. Leerlingen denken na hoe zij kunnen reageren op discriminerende opmerkingen. Leerlingen leren verschillende handelingsmogelijkheden ontdekken. Voorbereidingstijd 30 minuten (handleiding doornemen en printen benodigdheden) Duur 45 minuten Voorbereiding Lees de docentenhandleiding. Vul de werkbladen die de leerlingen gebruiken in. Dit maakt het gemakkelijker om de opdracht uit te leggen. Print genoeg werkbladen uit om in de klas te gebruiken. Let op: print de werkbladen in afdrukstand liggend.
2 Wat doe jij? Inleiding Je geeft aan dat je het vandaag gaat hebben over discriminatie. Wat is discriminatie? En spelen emoties daarbij een rol? Wat verstaat jouw klas onder discriminatie? Je kunt dit bijvoorbeeld door middel van een mindmap inventariseren. Lees daarna de volgende definitie voor: Discriminatie is op anderen gericht gedrag. Het is altijd op een of andere manier een handeling. Alleen als je iets openlijk en daadwerkelijk doet, zegt of schrijft, kun je discrimineren. Je kunt eventueel ook nog Artikel 1 van de Grondwet erbij pakken: Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan. Stel nu de volgende twee vragen aan je leerlingen: Welke emotie had je toen iemand iets positiefs tegen je zei? En welke emotie had je toen iemand iets negatiefs tegen je zei? Laat de leerlingen het overzicht van emoties op het werkblad bekijken en daaruit een passende emotie kiezen. Leg vervolgens het werkblad en de opdracht uit. Leg de emoties en de relatie met discriminatie uit. Hoe kan bijvoorbeeld angst leiden tot discriminatie? Een goed voorbeeld is de aanslag op de Twin Towers ( 9/11 ); die leidde in Nederland tot veel hatelijke opmerkingen (en zelfs geweld) tegen moslims en moskeeën. Angst voor de (radicale) islam speelde daarbij zeker mee. Bedenk voor de overige emoties op het werkblad ook voorbeelden als je verwacht dat jouw klas daar behoefte aan heeft. 1 2 Aan de slag Leerlingen werken individueel aan de eerste drie oefeningen op het werkblad. Laat de jongeren de situaties lezen en deze invullen, en vervolgens nadenken over hun eigen belevingswereld. Duur: 10 minuten Nabespreking In de nabespreking bespreek je allereerst de ingevulde situaties met de leerlingen. Welke emoties hebben zij vooral opgeschreven? Inventariseer deze en schrijf vervolgens op waar die emoties vandaan komen. Hoe kunnen ze de emoties beter inzetten? Bekijk daarvoor de achtergrondkennis + tips hieronder. Die kunnen je helpen om het omgaan met emoties bespreekbaar te maken. Duur: 10 minuten 4 Tips bij de nabespreking van deze gevoelige kwesties Tip 1 Houd er rekening mee dat het praten over discriminatie en racisme weerstanden en emoties kan oproepen. Hoe veiliger mensen zich voelen, hoe opener ze zich durven op te stellen. Respecteer de weerstanden en emoties, nodig uit om erover te vertellen maar maak ook de grenzen duidelijk als de veiligheid van anderen in het geding komt. Het kan handig zijn om aan het begin van een gesprek met elkaar gespreksregels af te spreken.
3 Tip 2 Gebruik de LSD-methode: luisteren, samenvatten en doorvragen. Herformuleer en herhaal de opmerking van de leerling, vraag een bevestiging van die samenvatting en stel daar een vraag over. Laat (nog) geen afkeuring blijken. Probeer er zo achter te komen waarom hij of zij zich op deze manier uitlaat en wijs zo nodig op de schoolregels en andere omgangsvormen. Tip 3 Voorkom verwijten en maak onderscheid tussen discriminerend gedrag en de persoon: racisme en discriminatie kunnen ook onbedoeld en onbewust plaatsvinden. Dit is belangrijk om te weten omdat het de schuldvraag minder gewicht geeft en de aandacht meer op het ongewenst gedrag zelf richt. Tip 4 Bespreek ook met collega s wat er speelt en hoe jij ermee om denkt te gaan (en/of mee omgegaan bent). Zo ontstaat er een besef dat het niet een onoplosbaar probleem is. 3 Andere handelingsmogelijkheden Pak na de bespreking het werkblad er weer bij en laat de leerlingen opdracht vier invullen. Inventariseer samen met de leerlingen mogelijke handelingsmogelijkheden. Vul eventueel aan met handelingsmogelijkheden uit onderstaande tabel. Je kunt ervoor kiezen om eerst per situatie de verschillende rollen te identificeren. Dader (faciliteert) Meedoen, omdat je het leuk vindt en er geen kwaad in ziet ( het is gewoon een geintje ). Onder meedoen vallen: meelachen, mee joelen, napraten, uitschelden Opjutten/aanmoedigen, omdat je bang bent soft gevonden te worden in de ogen van de anderen. ( status verhogen ) Meedoen aan fysiek geweld, omdat je het beoogde slachtoffer te grazen wilt nemen. Hieronder vallen: duwen, slaan, spugen, steen aangeven. Aanwijzen, omdat je weet dat jouw vriend er dan wel op zal inhaken. Jij bent de aangever en je wilt het beoogde slachtoffer iets aandoen. Toeschouwer Wegkijken, maar je vindt het niet goed. Bijvoorbeeld: de andere kant opkijken, doorlopen, iets anders gaan doen. Je hoopt/ verwacht dat iemand anders te hulp zal schieten. Negeren, want het valt heus wel mee. (zelfde gedrag, ander motief) Er met iemand anders over praten, maar verder niets doen. Je bent het er niet mee eens, maar grijpt toch niet in. Bevriezen, aan de grond genageld staan, terwijl je wel iets zou willen doen.
4 Helper Confrontatie aangaan door er iets van te zeggen. Achteraf naar het slachtoffer toegaan, er zijn gewoon idioten zeggen, kopje koffie gaan drinken, geruststellen, troosten. Andere mensen erop aanspreken, samen iets doen. De politie bellen. Het vertellen aan iemand die je vertrouwt; ouders of iemand op school. Voor afleiding zorgen, over iets heel anders beginnen, zoals brand roepen. Naar motieven vragen: waarom doe je dat? Waar is dat voor nodig? Laten merken dat je het niet oke vindt door afkeurend te kijken. Iets terug zeggen. Slachtoffer Fysieke actie ondernemen (klap uitdelen). Om hulp vragen, steun van anderen vragen, anderen aankijken. Wraak nemen. De dader volledig negeren. Niets doen, klein worden, het laten gebeuren. Achteraf iets doen, bijvoorbeeld de politie inschakelen. Achtergrondkennis Waarom discrimineren we? Mensen staan soms negatief tegenover een bepaalde groep in de samenleving. Aan een discriminerende houding zitten meerdere aspecten, op het vlak van cognitie, emotie en gedrag. Er zijn drie componenten van een attitude te onderscheiden: 1. De emotionele component correspondeert met vooroordelen. 2. De cognitieve component correspondeert met stereotypen. 3. De gedragscomponent correspondeert met discriminatie. Wanneer de eerste twee aspecten (het stereotiepe beeld en de emotie ten aanzien van een groep) negatief zijn, zijn we geneigd om ook zo te handelen, oftewel te discrimineren. Meer hierover in: Begin bij jezelf! Kleine uiteenzetting over stereotypen en vooroordelen, geschreven door Jaap Tanja, Anne Frank Stichting, Met de werkvorm gevoelige kwesties leggen we de nadruk op emoties en hoe die in relatie staan tot discriminerende opmerkingen. Er zijn tal van theorieën die ingaan op emoties. De theorie van Daniel Goleman kaart het belang aan van emotionele intelligentie (1999). Emotionele intelligentie Emotionele intelligentie is het vermogen om adequaat met emoties om te gaan. Psycholoog Daniel Goleman schreef hier een boek over. Goleman: Kwaad te zijn op de juiste persoon, in de juiste mate, op de juiste tijd, om de juiste reden en op de juiste manier. Om deze vorm van intelligentie onder de knie te krijgen, moeten leerlingen zich allereerst bewust zijn van hun eigen emoties.
5 Emotionele intelligentie kenmerkt zich door: Zelfkennis en het reguleren van de eigen emoties: het herkennen van je gevoelens en die gebruiken om wijze beslissingen te nemen. Of: met je gevoelsleven omgaan, zonder erdoor beheerst te worden. Of: doorgaan ondanks tegenslag en je gevoelens juist gebruiken om je doelen te bereiken; Empathie: begrip hebben voor anderen en dat manifesteren. Of: gevoelens van anderen waarnemen voor ze je vertellen wat zij innerlijk beleven; Omgaan met anderen (samenwerken): in contacten met anderen je gevoelens vaardig en evenwichtig hanteren. Of: onuitgesproken gevoelens van een groep onder woorden brengen. Achtergrondkennis Wil je meer weten over discriminatie en de werking van stereotypen en vooroordelen? Sommige leerlingen doen dit al van nature. Maar emotionele intelligentie is volgens Goleman ook te ontwikkelen. Aandacht hiervoor op school is dus belangrijk, bijvoorbeeld door regelmatig met leerlingen in gesprek te gaan over gevoelens en over de mogelijke oorzaken en gevolgen van emoties. Leerdoelen zouden niet alleen moeten gaan over of leerlingen slim genoeg zijn en voldoende weten, maar ook over of ze om kunnen gaan met zichzelf en met anderen. Dat kan door zich bewust te zijn van die emoties die spelen in een interactie. Goleman stelt dat een hoog intelligentiequotiënt (IQ) geen garantie is voor succes en geluk. Hij bepleit een samengaan van voelen en denken. Emotionele intelligentie (EI) is volgens Goleman dan ook van groot belang en in een aantal opzichten zelfs van doorslaggevend belang voor bijvoorbeeld succes op school, maar later ook in het werk. Lees dan: Begin bij jezelf! Kleine uiteenzetting over stereotypen en vooroordelen, geschreven door Jaap Tanja, Anne Frank Stichting, 2013.
Wie ben jij? HANDLEIDING
HANDLEIDING Wie ben jij? Korte omschrijving lesactiviteit Iedereen legt vijf vingers op tafel. Om de beurt vertel je iets over jezelf, waarvan je denkt dat het uniek is. Als het inderdaad uniek is, dan
Nadere informatieVooroordelen, waar komen die vandaan?
HANDLEIDING Vooroordelen, waar komen die vandaan? Korte omschrijving werkvorm Vooroordelen, iedereen heeft ze, maar waarom eigenlijk? En wanneer is het erg, wanneer hebben jij of anderen er last van? Met
Nadere informatieVooroordelen, waar komen die vandaan?
HANDLEIDING Vooroordelen, waar komen die vandaan? Korte omschrijving werkvorm Vooroordelen, iedereen heeft ze, maar waarom eigenlijk? En wanneer is het erg, wanneer heb jij of hebben anderen er last van?
Nadere informatieVoor de paboopleider. Werkvorm 9: voor de opleider (1) Reageren op discriminatie
Werkvorm 9: voor de opleider (1) Hoe kun je reageren op discriminatie op school? Iedereen in het onderwijs krijgt er vroeg of laat mee te maken: vooroordelen en discriminatie. Het is zaak om hier goed
Nadere informatieVooroordelen blijf bij jezelf!
HANDLEIDING Vooroordelen blijf bij jezelf! Lesgeven over stereotypen, vooroordelen en discriminatie aan studenten op het mbo. Inleiding pag 3 Samenvatting werkvormen pag 4 Doelgroepen pag 4 Doelen pag
Nadere informatieJ L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - -
Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills 21st Century Skill Jouw talent Vaardigheden Gedragsindicatoren J L Ik weet wat ik wil Ik weet wat ik kan Ik ga na waarom iets mij interesseert
Nadere informatieVoor de docentenopleider
Werkvorm: voor de opleider (1) Hoe kun je een gesprek over discriminatie begeleiden? Is het erg als leerlingen elkaar aanspreken met homo of als een collega in de docentenkamer een grap maakt over de afkomst
Nadere informatie2 Training of therapie/hulpverlening?
Bewustwording wordt de sleutel voor veranderen Peter is een zeer opvallende leerling die voortdurend conflicten heeft met medeleerlingen en de schoolleiding. Bij een leerlingbespreking wordt opgemerkt
Nadere informatiePrettige en niet prettige aanrakingen
Kriebels in je buik Prettige en niet prettige aanrakingen 1 Prettige en niet prettige aanrakingen Groep 3 50 min Begrippen Prettig, onprettig, dwingen, overhalen, grenzen aangeven, hulp bij problemen,
Nadere informatie1 Goed, beter best. Zie de handout voor kant-en-klare kaarten, werkbladen en instructiebladen.
!! Goed, beter, best (Uit: Gender Matters, een publicatie van de Raad van Europa) Samenvatting Deze activiteit illustreert genderstereotypen en de manier waarop de samenleving "vrouwelijke" en "mannelijke"
Nadere informatieEQ als grootste voorspeller van succes MAAR ER LIGT EEN VALKUIL OP DE LOER, DIE JE AAN KUNT PAKKEN
EQ als grootste voorspeller van succes MAAR ER LIGT EEN VALKUIL OP DE LOER, DIE JE AAN KUNT PAKKEN 2018 Kopiëren en vrijelijk gebruiken vinden wij prima, netjes met bronvermelding graag. 1 DE EMPATHISCHE
Nadere informatieLeiderschap over geld
Leiderschap over geld Wat is leiderschap over geld? Is dat weten hoeveel je uitgeeft en niet over je inkomsten heen gaat? Is dit zoveel bezuinigen dat je overhoudt en later alsnog kan uitgeven? Is dit
Nadere informatieJongens & meisjes, snap jij het?
Les 2 Jongens & meisjes, snap jij het? We gaan het hebben over seksuele wensen en -grenzen. Wat de één normaal vindt om te doen, kan voor de ander verre van normaal zijn. Dat wordt ook bepaald door wat
Nadere informatieAfhankelijk gedrag. Andere factoren zijn wel te beïnvloeden, met andere woorden: daar kun je mogelijk wel iets aan doen:
Afhankelijk gedrag Samenvatting Hieronder hebben we de inhoud van de aflevering Afhankelijk gedrag samengevat. Gemakkelijk om er nog eens bij te pakken. Wat is afhankelijk gedrag? Mensen met dementie die
Nadere informatieWat maakt je zo boos?
Shari Klein en Neill Gibson Wat maakt je zo boos? 10 stappen om boosheid te transformeren naar verbondenheid met jezelf en anderen Een introductie over de bedoeling van Geweldloze Communicatie en hoe je
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 4 Eigenwaarde Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 4 Eigenwaarde Inhoud 2 1. Hoe zit het met je gevoel van eigenwaarde? 3 2. Welke talenten van jezelf ken je al? 4 3. Verborgen talenten & bewondering 6 4. Verborgen talenten & feedback
Nadere informatieLuisteren en samenvatten
Luisteren en samenvatten Goede communicatie, het voeren van een goed gesprek valt of staat met luisteren. Vaak denk je: Dat doe ik van nature. Maar schijn bedriegt: luisteren is meer dan horen. Vaak luister
Nadere informatieIk laat me niet discrimineren. Ik meld het op ADVLimburg.nl
Ik laat me niet discrimineren. Ik meld het op ADV Limburg Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke
Nadere informatie1. Aanleiding beleid bij ongewenste omgangsvormen
Beleid ongewenste omgangsvormen en de vertrouwenspersoon 1. Aanleiding beleid bij ongewenste omgangsvormen Helaas vinden er soms ongewenste situaties op of rondom het voetbalveld plaats die betiteld kunnen
Nadere informatieVerbindingsactietraining
Verbindingsactietraining Vaardigheden Open vragen stellen Luisteren Samenvatten Doorvragen Herformuleren Lichaamstaal laten zien Afkoelen Stappen Werkafspraken Vertellen Voelen Willen Samen Oplossen Afspraken
Nadere informatieE-BOOK 10 GOUDEN TIPS OVER KINDEREN EN EMOTIES. kinderen en Emoties 10 GOUDEN TIPS OVER KINDEREN EN EMOTIES
E-BOOK 10 GOUDEN TIPS OVER KINDEREN EN EMOTIES VOORWOORD In 2016 schreef ik de Gids over emoties bij kids 80 praktische tips. Mijn kennis en ervaring blijft zich echter door ontwikkelen. Daarom deel ik
Nadere informatieoefeningen voor... de Zilveren Weken 2019
oefeningen voor... de Zilveren Weken 2019 Het proces van groepsvorming in de klas begint na elke schoolvakantie weer opnieuw. De periode na de kerstvakantie wordt ook wel de Zilveren Weken genoemd. Deze
Nadere informatieContact met het gekwetste kind
Contact met het gekwetste kind De emoties van het gekwetste kind Ermee werken in het nu, wat er zich NU afspeelt in de kamer, als reactie op iets wat gebeurt, verteld wordt, Ze zijn authentiek, als th.
Nadere informatieVoor de paboopleider. Werkvorm 6: voor de opleider (1) Anne Frank in groep 5 en 6
Werkvorm 6: voor de opleider (1) Hoe kun je lesgeven over Anne Frank in groep 5 en 6? De bezoekers van het Anne Frank Huis worden steeds jonger. In 2009 kwamen er 13.000 kinderen tussen de 5 en 10 jaar
Nadere informatieTACTIEKEN BIJ DE STRIJDGEEST
TACTIEKEN BIJ DE STRIJDGEEST Het werkmateriaal is een onderdeel van de website Krachtenspel.nl. Werkmateriaal Sociaal Emotionele Educatie (SEE) Alle informatie is te vinden op de website Jan Ausum en Mieke
Nadere informatieEmotionele Intelligentie
Emotionele Intelligentie ubeon Academy Programma Emotionele intelligentie (EQ) staat voor het vermogen om eigen en andermans gevoelens te herkennen en er op effectieve wijze mee om te gaan. 70 % van communicatie
Nadere informatiePedagogische aanpak op de St. Plechelmusschool
Pedagogische aanpak op de St. Plechelmusschool Ons uitgangspunt is het welbevinden en positief gedrag van leerlingen te bevorderen. Wij gaan uit van: Goed gedrag kun je leren Om dit te bereiken werken
Nadere informatieAchterdochtig gedrag. Hieronder hebben we de inhoud van de aflevering Achterdochtig gedrag samengevat. Gemakkelijk om er nog eens bij te pakken.
Achterdochtig gedrag Hieronder hebben we de inhoud van de aflevering Achterdochtig gedrag samengevat. Gemakkelijk om er nog eens bij te pakken. Wat is achterdochtig gedrag? Dementie kan ervoor zorgen dat
Nadere informatieStress & Burn Out. ubeon Academy
Stress & Burn Out ubeon Academy Programma Stress & Burn Out, twee thema s die tot voor kort taboe waren in vele werkomgevingen, vragen vandaag de dag extra aandacht. Naast opleidingen gericht op individuele
Nadere informatieHet probleem is dat pesten soms wordt afgedaan als plagerij of als een onschuldig spelletje.
1-1. HET PROBLEEM Pesten en plagen worden vaak door elkaar gehaald! Het probleem is dat pesten soms wordt afgedaan als plagerij of als een onschuldig spelletje. Als je gepest bent, heb je ervaren dat pesten
Nadere informatieTijd: 8:30. Klas: 3HVc 9:10. Beginsituatie Leerlingen hebben week hiervoor toets seksualiteit gehad (zie paper 1)
Lesplan les 1 Seksualiteit: Grenzen en Wensen Tijd: 8:30 Klas: 3HVc Aantal lln: 15 Introductie van de lessenserie: grenzen en wensen Beginsituatie Leerlingen hebben week hiervoor toets seksualiteit gehad
Nadere informatieProfessioneel communiceren: belangrijk onderdeel van dit boek en deze lessen DENK NA: WAAR KAN JE ALS JURIDICH MEDEWERKER TERECHTKOMEN?
Hoofdstuk 1 Leerdoelen pg 17 Link tussen leerdoelen en toets stof 1.1 Juridisch medewerker Algemene vaardigheden besproken: Op de hoogte zijn (kennis) Informatie op papier kunnen zetten Goed kunnen lezen
Nadere informatieTest denkprofiel jongeren
Test denkprofiel jongeren Wat is jouw denkprofiel? Mensen denken op verschillende manieren. Jongeren ook. Volgens de theorie van Sternberg kun je voorkeur hebben voor analytisch, praktisch of creatief
Nadere informatieToolboxmeeting Agressie & Geweld
Agressie en geweld, seksuele intimidatie en pesten op het werk vormen een aanzienlijk probleem. Uit onderzoek blijkt dat het ziekteverzuim onder slachtoffers van seksuele intimidatie en agressie en geweld
Nadere informatieLiefde en fijne relaties
LANG LEVE DE LIEFDE - Entreeopleidingen in het mbo - LIEFDE EN FIJNE RELATIES - 9 Liefde en fijne relaties Programma Doelen Benodigdheden Introductie Opdracht 1 Een fijne relatie Opdracht 2 Verwachtingen
Nadere informatieWaar ligt voor jou de grens?
Veilig werken in de huisartsenzorg Persoonlijk Paspoort Waar ligt voor jou de grens? Bij je werk in de huisartsenpraktijk of post lopen de emoties wel eens op, maar soms gaat een patiënt (of familie daarvan)
Nadere informatiePraten zonder woorden Via symbooltaal in gesprek met jonge mantelzorgers
Praten zonder woorden Via symbooltaal in gesprek met jonge mantelzorgers Wat gaan we doen de komende 45 minuten? o Inspiratie opdoen!!! o Uitleg: Wat is symbooltaal en hoe kun je het inzetten? o Zelf een
Nadere informatieBepaal samen wanneer iemand over de grens gaat en wat je dan doet.
Veilig werken in de huisartsenzorg Team Paspoort Bepaal samen wanneer iemand over de grens gaat en wat je dan doet. Bij je werk in de huisartsenpraktijk of post lopen de emoties wel eens op, maar soms
Nadere informatieGESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:
AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een
Nadere informatieSeksualiteit: Grenzen en Wensen
IJBURGCOLLEGE.NL Seksualiteit: Grenzen en Wensen Leerlingen handleiding Michiel Kroon Lieve leerling, Het is belangrijk om op een open en goede manier over seks te kunnen praten. De lessenserie die in
Nadere informatie3 Pesten is geen lolletje
Na deze les kun je: het verschil tussen plagen en pesten noemen; jouw ervaringen met pesten vertellen; uitleggen hoe je pesten kunt stoppen; afspraken maken over pesten. 3 Pesten is geen lolletje Pesten
Nadere informatieProcesadvisering Bijeenkomst 4
Procesadvisering Bijeenkomst 4 Inhoud Terugblik bijeenkomst 3 Hoofdstuk 4: De beleving van adviseur en geadviseerde Rolopvatting adviseur Cyclus van veranderingen Appriciative inquiry Weerstand bij veranderingen
Nadere informatieLes 1. Wensen & Grenzen. Praten over seks... Hoe en hoezo?
Les 1 Wensen & Grenzen Praten over seks... Hoe en hoezo? In deze eerste les wordt het thema 'Seksueel gedrag' geïntroduceerd. Het is aan jou als mentor / docent om te bepalen of de sfeer in de groep veilig
Nadere informatiebelasting Medewerker Open teelt / Bedekte teelt
Medewerker Open teelt / Bedekte teelt Leeractiviteit: Herkennen van en omgaan met fysieke belasting Activiteit: Vandaag let je op de fysieke belasting in het werk. Er zijn verschillende soorten belasting.
Nadere informatieWERKBOEK. Hooggevoeligheid & Mindfulness
WERKBOEK Hooggevoeligheid & Mindfulness Andere boeken van Carolina Bont: Een nieuwe werkelijkheid Hoogsensitiviteit als kracht Versterk je uitstraling Ga voor meer informatie over Carolina Bont en haar
Nadere informatie> Ik luister met de bedoeling. > Ik leer jouw taal, zowel. > Ik maak het veilig voor jou, > Ik ga op zoek naar waar de
Bijlagen 56 Bijlage 1 Verschillen tussen een discussie en een bezoek Het is van groot belang dat je het moment leert herkennen dat een gesprek over een bepaald onderwerp niet goed gaat. Als je beiden reactief
Nadere informatieOranje stappers maak je zo
Handleiding groep 3-8 Oranje stappers maak je zo Wijzers Jeelo heeft gele wijzers om samen met leerlingen te verkennen hoe je een oranje stapper van Jeelo maakt. Voor groep 3-4 wijzer 2008 Zo maak je oranje
Nadere informatieOnze AgressieWijzer. Werkboek van: Veilig werken. Voor duidelijke afspraken op onze werkvloer
Veilig werken Onze AgressieWijzer Voor duidelijke afspraken op onze werkvloer Werkboek van: Werkboek Welkom bij de AgressieWijzer De AgressieWijzer is een handig hulpmiddel om samen met je collega s duidelijke
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieBijeenkomst over geloofsopvoeding Moeilijke kindervragen
DOELSTELLINGEN De ouders hebben ervaren dat hun kind niet het enige is dat moeilijke vragen stelt en dat zij elkaar kunnen ondersteunen in de omgang hiermee. De ouders kunnen met hun kind in gesprek gaan
Nadere informatieBenodigdheden: Thuiswerkblad, voor kind en ouder(s) (afhankelijk van niveau meer of minder hulp van ouders hierbij) Kringopstelling
Titel van deze les: De piekerparkeerplaats Uitdaging: Overtuigingen (attributiestijlen) Denkwolk onderwerp: Piekeren (blz. 21) Vakgebied(en): Psycho-educatie, sociaal emotionele ontwikkeling Doelgroep
Nadere informatieDe Wondere Werking van Verhalen
De Wondere Werking van Verhalen Multiply Your Happiness! 2013 Inleiding Sinds het begin der tijden vertellen mensen overal ter wereld, bij kampvuur en bij kaarslicht, elkaar verhalen. Dit deden en doen
Nadere informatieDe Inner Child meditatie
De Inner Child meditatie copyright Indra T. Preiss volgens Indra Torsten Preiss copyright Indra T. Preiss Het innerlijke kind Veel mensen zitten met onvervulde verlangens die hun oorsprong hebben in hun
Nadere informatieOmgaan met emoties als opvoeder/begeleider vanuit EFT. Naar meer handelingsbekwaamheid Carl Adams Social Practice lab, AP Hogeschool 27 november 2018
Omgaan met emoties als opvoeder/begeleider vanuit EFT Naar meer handelingsbekwaamheid Carl Adams Social Practice lab, AP Hogeschool 27 november 2018 Wat is centraal als we naar menselijk functioneren
Nadere informatieGebruiken en begrijpen van de formele breuknotatie.
Titel Vruchtentaart Groep / niveau Groep 5/6 Leerstofaspecten Benodigdheden Organisatie Bedoeling Voorwaardelijke vaardigheden Lesactiviteit Gebruiken en begrijpen van de formele breuknotatie. Leerkracht:
Nadere informatieTHEMA SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Bovenbouw vmbo Bovenbouw havo-vwo
Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Zelf Gevoelens Verbaal en non-verbaal primaire gevoelens beschrijven en uiten. Kwaliteiten Verbaal en non-verbaal beschrijven dat fijne en nare
Nadere informatieworkshop? 2. In welke situatie(s) voel je je wel eens onveilig in je werk? 3. Wat heb je nodig om je veilig te voelen
1. Om welke reden(en) volg je deze workshop? 2. In welke situatie(s) voel je je wel eens onveilig in je werk? 3. Wat heb je nodig om je veilig te voelen in je werk? 4. Waarin blink jij jjmet betrekking
Nadere informatieVoorlichting voor scholen Over gelijke behandeling, discriminatie en vooroordelen
Voorlichting voor scholen Over gelijke behandeling, discriminatie en vooroordelen Anti Discriminatie Bureau Voor Nijmegen en omgeving 024 32 40 400 www.adbnijmegen.nl Anti Discriminatie Bureau Nijmegen
Nadere informatieZelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen?
Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen? Familie of naaste zijn van iemand die zichzelf beschadigt kan erg moeilijk zijn. Iemand van wie je houdt doet zichzelf pijn en het lijkt alsof je niks kunt
Nadere informatie- Waarschuwing- dit is een pittige les!
- Waarschuwing- dit is een pittige les! Herken je de volgende situatie: Je vraagt aan je partner (heb je deze niet denk dan even terug aan de tijd dat je deze wel had) of hij de vuilniszak wilt buiten
Nadere informatieIn je kracht. Werkboek voor deelnemers
In je kracht Werkboek voor deelnemers Uitleg Mijn toekomst! Benodigdheden: Werkblad Mijn toekomst! (je kunt het Werkblad meegeven om thuis na te lezen, maar dit is niet noodzakelijk) Voor iedere deelnemers
Nadere informatieDiscriminatie? Niet in onze school!
Discriminatie? Niet in onze school! voorlichting, training, lesmateriaal en advies voortgezet onderwijs Hé homo, doe s normaal! Uitsluiten, uitschelden en pesten horen niet bij een school waar leerlingen
Nadere informatieFeedback. Wat is feedback?
Feedback Wat is feedback? Letterlijk vertaald is feedback terugvoeding. Het is het proces waarin informatie teruggevoerd wordt in een informatieverwerkend systeem, in dit geval de mens. Als het om mensen
Nadere informatieLoopbaangericht gesprek voeren. Dag 2. Juni 2016 Loopbaangerichte dialoog
Loopbaangericht gesprek voeren Dag 2 Warming up! Pak je telefoon, laptop of tablet. Herhalen: 5 loopbaancompetenties Waarom loopbaangerichte gesprekken? begin bij Helicon zelfsturing eigen verantwoordelijkheid
Nadere informatieDISCRIMINATIE OF NIET?
PRIMAIR ONDERWIJS DISCRIMINATIE OF NIET? Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit vanuit RADAR. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit voor u geselecteerd. Deze toolkit
Nadere informatieTIPS & TRICKS VOOR DOCENTEN
TIPS & TRICKS VOOR DOCENTEN INLEIDING Onderwijs over tolerantie kan soms uitdagend zijn. Naast het ontwikkelen van kennis over tolerantie en gerelateerde begrippen zoals vrijheid en identiteit, is het
Nadere informatieVisie (Pedagogisch werkplan)
Visie (Pedagogisch werkplan) Gastouderopvang De Krummeltjes stelt zich tot doel om een omgeving te bieden waarin kinderen kunnen opgroeien tot zelfstandige en evenwichtige mensen met respect voor anderen
Nadere informatieWat ga je schrijven: een verhaal over een held die een uitdaging aangaat
Les 1: De uitdaging Wat ga je schrijven: een verhaal over een held die een uitdaging aangaat In deze les ga je een verhaal verzinnen. Je bent zelf de held van het verhaal. In het verhaal ga je als held
Nadere informatieDiscriminatie? Niet in onze school!
Discriminatie? Niet in onze school! voorlichting, training, lesmateriaal en advies voortgezet onderwijs Hé homo, doe s normaal! Uitsluiten, uitschelden en pesten horen niet bij een school waar leerlingen
Nadere informatieZonder dieet lekkerder in je vel!
Zonder dieet lekkerder in je vel! Vijf vragen en vijf stappen om te ontdekken hoe je jouw eetpatroon kunt veranderen en succesvol kunt afvallen. Overgewicht neemt ernstige vormen aan, veel volwassenen
Nadere informatieEenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les
8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil
Nadere informatieDrijfveren. Een belangrijke (on)bewuste drijfveer is dat ZELF beter wil zijn dan de ANDER
Inleiding Kennis over het tot stand komen van gedrag Bewustwording van de invloed van ons eigen gedrag op onze omgeving? Ervaren wat JIJ kan doen om je eigen gedrag en dat van anderen te verbeteren Drijfveren
Nadere informatie6.2.1 Dealen met afleiding onderweg
Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je
Nadere informatieSpeak up! Wat is JA en wat NEE?
Les 3 Speak up! Wat is JA en wat NEE? Deze derde les gaat over het leren inzien en uitspreken van je wensen en grenzen bij intimiteit en seks. Hoe zorg je dat het leuk is en blijft? Het belangrijkste daarbij
Nadere informatieLesvoorbereiding Leef! Sociaal-emotionele vaardigheden klas 3-4
Lesvoorbereiding Leef! Sociaal-emotionele vaardigheden klas 3-4 Hoofdstuk Vaardigheid: Leerdoel: 1 Geluk Weten wat geluk is en dit kunnen omschrijven De leerling kan: zijn definitie van geluk geven; feiten
Nadere informatiebs Den Krommen Hoek Pestprotocol Protocol gewenst gedrag.
bs Den Krommen Hoek Pestprotocol Protocol gewenst gedrag. Ontwikkeling. Met dit protocol geven wij aan, hoe wij aankijken tegen pestgedrag en hoe wij er op een positieve manier om gaan. Vanaf augustus
Nadere informatieOmgaan met weerstanden Gedreven mensen bevlogen scholen. 28 april 2017 Lieve Peeters
Omgaan met weerstanden Gedreven mensen bevlogen scholen 28 april 2017 Lieve Peeters Omgaan met weerstand Wie in huis de trekker is van veranderingen, weet dat je dan kunt rekenen op een hoeveelheid weerstand
Nadere informatieGrenzen. Wat zijn grenzen en hoe stel je ze? July 5, 2016 Opgesteld door: Sheila Neijman
Grenzen Wat zijn grenzen en hoe stel je ze? WWW.HEART4HAPPINESS.NL July 5, 2016 Opgesteld door: Sheila Neijman Grenzen Wat zijn grenzen en hoe stel je ze? In mijn leven heb ik ervaren dat ik het heel erg
Nadere informatieKijk eens door een andere bril
Kijk eens door een andere bril Atlas - team interculturaliseren Veerle Milh & Tiene Hertogen Een korte voorstelling van atlas 1 2 centrale werkingen Werking voor individuen Werking organisaties en samenleving
Nadere informatieCreatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus
Creatief en flexibel toepassen van Triplep Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Programma Overzicht Kennismaking Persoonlijke werving van ouders Een goede relatie opbouwen met de ouders
Nadere informatievoor leerlingen Pesten op het werk VRAGEN EN OPDRACHTEN
voor leerlingen Pesten op het werk VRAGEN EN OPDRACHTEN Bladzijde 5 Waarom dit boekje? Lees de tekst goed. Beantwoord dan de onderstaande vragen. 1 Waar gaat het boekje over?... 2 Door wie kun je op het
Nadere informatieProtocol gedrag. Recht op veiligheid Iedere leerling heeft recht zich veilig te voelen in de klas en in de school.
Protocol gedrag Een goede school heeft geen pestprojecten nodig, of anders gezegd: doet dagelijks een pestproject, mits zij zich er steeds van bewust blijft welke processen in de groepsvorming een belangrijke
Nadere informatie3 HELPENDE TIPS OM BIJ JEZELF TE BLIJVEN ALS ER ANGST OF DWANG IN JE GEZIN VOORKOMT
3 HELPENDE TIPS OM BIJ JEZELF TE BLIJVEN ALS ER ANGST OF DWANG IN JE GEZIN VOORKOMT Thea van Bodegraven-Boonstra Maart 2016 Voorwoord Wat kun je verwachten in dit e-book? Als er iemand in jouw gezin last
Nadere informatieWorkshop Superusers Mondriaan
Workshop Superusers Mondriaan Gespreksvaardigheden John van der Baaren Marjo Stalmeier Iwan Wopereis Juli-augustus 2012 Onderwerpen Taken superuser Kwaliteiten superuser Gespreksvaardigheden een voorbeeld
Nadere informatieStoppen met zelfbeschadiging?
Stoppen met zelfbeschadiging? Hoe weet ik of ik eraan toe ben te stoppen? Besluiten om te stoppen met zelfbeschadiging is een persoonlijke beslissing. Niemand kan dit voor je beslissen. Stoppen omdat je
Nadere informatieFIELD OF DREAMS ACADEMY MODULE #11 INLEVINGS VERMOGEN XXL
FIELD OF DREAMS ACADEMY MODULE #11 INLEVINGS VERMOGEN XXL Welkom bij het 90 dagen mindset coachings programma. Dit programma heeft de potentie om jouw leven compleet te veranderen de komende 90 dagen.
Nadere informatieTijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling
8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen
Nadere informatieWelkom bij de training WEERSTAND! We leven bij wat we geloven, niet bij wat we zien!
Welkom bij de training WEERSTAND! We leven bij wat we geloven, niet bij wat we zien! Jouw leervragen: Denk nog even n paar minuten goed na wat je in deze training Weerstand precies wilt leren. Formuleer
Nadere informatieLusteloos gedrag. Samenvatting Hieronder hebben we de inhoud van de aflevering Lusteloos gedrag samengevat. Gemakkelijk om er nog eens bij te pakken.
Lusteloos gedrag Samenvatting Hieronder hebben we de inhoud van de aflevering Lusteloos gedrag samengevat. Gemakkelijk om er nog eens bij te pakken. Wat is lusteloos gedrag? Dementie kan ervoor zorgen
Nadere informatieHet Socratisch Gesprek als methode voor kritisch denken
Ontwerponderzoek Paper 2 Naam auteur(s) Vakgebied Titel Onderwerp Opleiding Doelgroep Sleuteltermen Links Bibliografische referentie I.F. Hazewindus, drs. Filosofie Het Socratisch Gesprek als methode voor
Nadere informatieDraaiboek Workshop Merkbare vaardigheden
Draaiboek Workshop Merkbare vaardigheden november 2017 Inleiding In het advies van platform onderwijs 2032 staat als één van de punten Niet alleen toetsen wat meetbaar is, ook wat merkbaar is. Als voorbeelden
Nadere informatiedrie belangrijkste levenslessen VERSIE 1. 0 Masterclass OGEN OPEN! Ruimte voor nieuwe mogelijkheden
WERKBEK GELUK & P A SSIE drie belangrijkste levenslessen VERSIE 1. 0 Masterclass GEN PEN! Ruimte voor nieuwe mogelijkheden Gefeliciteerd! Gefeliciteerd dat je mee gaat doen met de masterclass over geluk
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatieToelichting bij deze handelingssuggestie Stellingen uit de leerkracht- en leerlingvragenlijst Aanpak Leerdoelen...
Welbevinden Relatie met andere kinderen INHOUD Toelichting bij deze handelingssuggestie... 1 Stellingen uit de leerkracht- en leerlingvragenlijst... 2 Aanpak... 2 Leerdoelen... 2 Pedagogische interventies...
Nadere informatieInstructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt
Instructie 1 De relatie met je cliënt Heb jij je voelsprieten uitstaan? Met behulp van dit werkblad onderzoek je of je je voelsprieten hebt uitstaan naar de cliënt. Kies een cliënt en vul met die cliënt
Nadere informatieMODULE #7 CORE PURPOSE
MODULE #7 CORE PURPOSE Welkom bij het 90 dagen mindset coachings programma. Dit programma heeft de potentie om jouw leven compleet te veranderen de komende 90 dagen. Daarin is het belangrijk dat je de
Nadere informatieHOE WERKT FAALANGST? WAT IS FAALANGST?
HOE WERKT FAALANGST? WAT IS FAALANGST? Faalangst kan omschreven worden als de angst om te mislukken in situaties waarin men beoordeeld wordt (of denkt beoordeeld te worden) en de behoefte om mislukkingen
Nadere informatieArrangement 1 De Luisterthermometer
Arrangement 1 De Luisterthermometer DEEL 2 De medewerker Naam: Organisatie: Manager: Datum: Luisterprincipe 2 Luisteren is geven 2.1 Gehoord zijn Je hebt de afgelopen weken vast een keer met je manager
Nadere informatieKarin Nijman & Inge Verstraete. CNV onderwijsthemadag Masterclass leerstrategieën
Karin Nijman & Inge Verstraete CNV onderwijsthemadag Masterclass leerstrategieën masterclass Deel I/ theorie De basis van leren (leren is-zintuigenkennishaakjes-wg-zelfregulatie & metacognitie) Regie
Nadere informatie