Bijeenkomst IB ers Plein Midden Twente CLB

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bijeenkomst IB ers Plein Midden Twente CLB"

Transcriptie

1 Bijeenkomst IB ers Plein Midden Twente CLB

2 Agenda Welkom/ voorstellen Inventariseren verwachtingen en huidige situatie CLB binnen PMT CLB in het algemeen CLB binnen de Dr. Schaepmanstichting Brainstormen over ideale situatie/ wensen/ verbeterpunten Vragen en opmerkingen

3 Doel van deze workshop Kennis opdoen over CLB Uitwisselen ervaringen en gedachten over CLB Vragen stellen over CLB en zorgzaken

4 Inventariseren Verwachtingen? Vragen? Waar denk je aan bij CLB?

5 Huidige situatie 15 minuten met elkaar in gesprek over interne en (contacten met) externe zorg. Heterogene groepen van +- 4 personen. - Overeenkomsten - Verschillen - Tips Korte plenaire terugkoppeling

6 CLB binnen PMT De gelden voor de zorg gaan zo veel mogelijk naar de besturen toe. Iedere school krijgt een CLB er. Gezamenlijke bovenschoolse commissies en afstemming. Het schoolbestuur bepaalt de inzet van de CLB er.

7 zorgroute CLB binnen PMT

8 CLB binnen PMT WAT MAAKT VOLGENS HATTIE (2009) HET VERSCHIL? BELANGRIJKSTE POSITIEVE INVLOEDEN OP HET GEBIED VAN LESGEVEN 1. Uitdagende doelen 2. Convergente differentiatie 3. Instructiekwaliteit 4. Geïndividualiseerd onderwijs 5. Goede relatie leerkracht- leerlingen 6. Feedback geven 7. Zittenblijven/ kleuter-schoolverlenging 8. Directe instructie 9. Wederzijds leren 10. Metacognitieve strategieën

9 CLB binnen PMT WAT MAAKT VOLGENS HATTIE (2009) HET VERSCHIL? BELANGRIJKSTE POSITIEVE INVLOEDEN OP HET GEBIED VAN LESGEVEN 1. Instructiekwaliteit (.77) 2. Wederzijds leren (.74) 3. Goede relatie leerkracht- leerlingen (.72) 4. Feedback geven (.72) 5. Metacognitieve strategieën (.67) 6. Directe instructie (.59) 7. Convergente differentiatie (.57) 8. Uitdagende doelen (.56) 9. Geïndividualiseerd onderwijs (.20) 10. Zittenblijven/ kleuter-schoolverlenging (-.16)

10 CLB binnen PMT CLB wordt ingezet ter verbetering van de resultaten en/of het gedrag van een leerling. Steeds meer wetenschappelijk onderzoek laat zien dat voor het verbeteren van leerlingresulaten het vergroten c.q. versterken van de kennis en onderwijsvaardigheden van de leerkrachten essentieel is.

11 Filmpje CLB binnen PMT

12 CLB in het algemeen Wat is er nodig om zowel de leerkracht als de leerling verder te helpen? (Tummers, 2007) - handelingsgerichte diagnostiek (kind) - consultatieve leerlingbegeleiding (leerkracht) - handelingsgerichte procesdiagnostiek

13 CLB in het algemeen CLB = een afsprakenmodel voor onderwijsbegeleiding. Kenmerkend is dat de traditionele taakverdeling tussen leerkracht en begeleider wordt doorbroken. De leerkracht doorloopt samen met de leerkracht een omvattende probleemoplossingscyclus. Samen op weg gaan.

14 CLB in het algemeen Doel CLB = vergroten van leerkrachtcompetenties. Accent verleggen: Wat is het probleem van dit kind? Welke problemen ervaart de leerkracht met dit kind en welke hulp heeft hij hierbij nodig?

15 CLB in het algemeen Voorwaarde voor CLB: Niet de overtuiging hebben dat de leerling niet meer in de eigen situatie is op te vangen. Er moet een bereidheid zijn om na te gaan welke maatregelen nodig zijn om de stagnaties/ problemen te verminderen en na te gaan in hoeverre die maatregelen binnen de eigen schoolsituatie realiseerbaar zijn.

16 CLB in het algemeen Fasen CLB: 1. Introductiefase: bedoeling van het gesprek, afstemming. 2. Probleemidentificatiefase: nauwkeurig vaststellen probleem (aard en omvang) d.m.v. resultaten, werk, observaties, etc. 3. Probleemanalysefase: het plaatsen van de problemen in de onderwijssituatie (instructie, zelfstandig werken, etc.). 4. Kiezen van interventies: inhoudelijk, concreet, haalbaar.

17 Filmpje CLB in het algemeen

18 Aanpak Schaepmanstichting Inzet op zorgstructuur (1-zorgroute) Handelingsgericht werken Opbrengstgericht werken (de leerkracht centraal) o Leerkracht o IB / ICT o Directies o Bestuur

19 CLB binnen Schaepman CLB er moet IN de scholen zijn, als verlengde arm: leerkracht - ib er schoolbegeleider (niet bureaucratisch, maar korte duidelijke lijnen in nieuwe bovenschoolse zorgstructuur) Met name vraaggestuurd vanuit de school (dus geen vaststaand aantal uren, enkel een richtlijn)

20 CLB binnen Schaepman Inzet CLB er: - Leerlingbesprekingen - Ondersteuning implementatie 1-zorgroute, handelingsgericht werken, OPP, etc. - Op afroep - Contact met directie: voor analyse leerlingenzorg op school

21 zorgstructuur Leerlingbesprekingsformulier als groeidocument Analyse van leerkracht, ouders en kind!! Doorgaande lijn richting vervolgzorg

22 Ruimte voor vragen en opmerkingen tot zover

23 Brainstormen In homogene of heterogene groepen 30 minuten discussiëren: Ideale situatie inzet CLB er op jouw school Wensen en verwachtingen richting het bestuur (2 punten op een memo) Knelpunten bij de inzet van een CLB er en mogelijke oplossingen Doorgaande lijn interne zorg- externe zorg???

24 Vragen en opmerkingen? Tot slot

Masterclass Handelingsgericht Werken voor IB ers en rekenspecialisten

Masterclass Handelingsgericht Werken voor IB ers en rekenspecialisten Masterclass Handelingsgericht Werken voor IB ers en rekenspecialisten 15 september 2010 9.00 16.00 Berber Klein Henk Logtenberg & Liesbeth van Well Agenda (1) 1. Introductie 1.1: Voorstellen 1.2: Warming

Nadere informatie

e.o. I Leerkracht LB Intern Auteur M. van Ommeren 5616 RM Eindhoven 58VBA4382

e.o. I Leerkracht LB Intern Auteur M. van Ommeren 5616 RM Eindhoven 58VBA4382 e.o. Intern I Leerkracht LB Auteur M. van Ommeren 5616 RM Eindhoven 58VBA4382 Functienaam Organisatie Salarisschaal lndelingsniveau FUWASYS-advies Werkterrein Activiteiten Kenmerkscores Somscore Datum

Nadere informatie

Hoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen?

Hoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen? Hoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen? Opbrengstgericht onderwijs, een verzamelnaam voor het doelgericht werken aan het optimaliseren van leerlingprestaties. systeem van effectieve schoolontwikkeling

Nadere informatie

EVALUATIE STRUCTUURWIJZIGING SPOE JUNI 2012, directeuren, interne begeleiders, taal-en rekencoördinatoren N=31. (max.

EVALUATIE STRUCTUURWIJZIGING SPOE JUNI 2012, directeuren, interne begeleiders, taal-en rekencoördinatoren N=31. (max. EVALUATIE STRUCTUURWIJZIGING SPOE 2011-2012. JUNI 2012, directeuren, interne begeleiders, taal-en rekencoördinatoren N=31. (max. 43) Ad Kappen In het schooljaar 2011-2012 zijn de scholen behorend bij het

Nadere informatie

1.3. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten en passen enkele uitgangspunten bewust en systematisch toe.

1.3. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten en passen enkele uitgangspunten bewust en systematisch toe. 1. Uitgangspunten HGW 2. Reflectie 3. Communicatie Implementatie HGW-OGW Leerkrachten Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 1.1. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten van HGW niet maar passen deze (gedeeltelijk)

Nadere informatie

PLG Interne begeleiders

PLG Interne begeleiders PLG Interne begeleiders 15 maart 2010 Berber Klein & Henk Logtenberg Monitoren van leeropbrengsten rekenonderwijs Start: Those Fabulous Five 2 2 2 2 2 Can you make five 2 s equal 5? Write on a piece of

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel

Schoolondersteuningsprofiel Schoolondersteuningsprofiel 12TE00 De Esch Inhoudsopgave Toelichting... 3 DEEL I INVENTARISATIE... 6 1 Typering van de school... 7 2 Kwaliteit basisondersteuning... 7 3 Basisondersteuning... 8 4 Deskundigheid

Nadere informatie

Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden 28.09. Taakomschrijving Interne Begeleiding

Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden 28.09. Taakomschrijving Interne Begeleiding Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden 28.09 Taakomschrijving Interne Begeleiding Versie maart 2015 Inhoud 1. Voorwoord 1.1.Visie van het samenwerkingsverband op interne begeleiding 2. De

Nadere informatie

analyse van de opbrengsten.

analyse van de opbrengsten. analyse van de opbrengsten. Borging 6 Analyse 1 5 ACT 2 Bijstellen STUDY PLAN Doelstellingen en resultaten Monitoren 4 DO Uitproberen van de verbetertheorie Planning 3 Wie: Handeling; wanneer Plan Analyse,

Nadere informatie

voorstellen Leesverbeterplan Enschede Start leesverbeterplan : technisch lezen : begrijpend lezen : rekenen

voorstellen Leesverbeterplan Enschede Start leesverbeterplan : technisch lezen : begrijpend lezen : rekenen Ad Kappen Kees Vernooy voorstellen Coordinator Steunpunt Onderwijszorg Enschede 41 basisscholen en 2 speciale basisscholen. (95 leerlingen) Openbaar, christelijk, islamitisch en algemeen-neutraal Traditionele

Nadere informatie

Niveaus van zorg in 6 stappen

Niveaus van zorg in 6 stappen Niveaus van zorg in 6 stappen Acties op school (inter)actie naar ouders Ondersteuning op school Stap 1 Leerkracht werkt handelingsgericht in de groep Stap 2 Leerkracht overlegt met collega-leerkrachten

Nadere informatie

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 3 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie in instructie

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 3 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie in instructie Opbrengstgericht omgaan met verschillen Bijeenkomst 3 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie in instructie Programma Doelen en programma toelichten Terugblik op huiswerkopdracht Wat

Nadere informatie

Schooljaarplan 2015-2016 Koning Willem-Alexander

Schooljaarplan 2015-2016 Koning Willem-Alexander Schooljaarplan -2016 Koning Willem-Alexander 1 e kolom: (S.)ignaal, (M.)eetbaar, (A.)cceptabel, 2 e kolom (R.)ealisatie, (T.)ijd Onderwerp (S.M.A.) Datum agendapunt (R.T.) Klaar? (T) Borging VCPO-NG scholen

Nadere informatie

Bijeenkomst voor Directies Intern Begeleiders Traject Begeleiders. Thema: Doorgaande lijn. Van der Valk De Witte Bergen Eemnes, 20 maart 2018

Bijeenkomst voor Directies Intern Begeleiders Traject Begeleiders. Thema: Doorgaande lijn. Van der Valk De Witte Bergen Eemnes, 20 maart 2018 Bijeenkomst voor Directies Intern Begeleiders Traject Begeleiders Thema: Doorgaande lijn Van der Valk De Witte Bergen Eemnes, 20 maart 2018 - Doelen Passend Onderwijs met MDO als middel - De rol van Directeuren,

Nadere informatie

Arjan Clijsen, Noëlle Pameijer & Ad Kappen

Arjan Clijsen, Noëlle Pameijer & Ad Kappen Met handelingsgericht werken opbrengstgericht aan de slag 1. Inleiding Arjan Clijsen, Noëlle Pameijer & Ad Kappen Wat is de samenhang tussen handelingsgericht werken (HGW) en opbrengstgericht werken (OGW)?

Nadere informatie

Handelingsgericht (passend) begeleiden. 10 november 2016

Handelingsgericht (passend) begeleiden. 10 november 2016 Handelingsgericht (passend) begeleiden 10 november 2016 Thema uur Handelingsgericht begeleiden 1. Startoefening 2. Perspectief: ik wij het context 3. Passend begeleiden: verleden heden toekomst 4. Handelingsgericht?

Nadere informatie

onderwijs, de ontwikkelingen op een rij

onderwijs, de ontwikkelingen op een rij onderwijs, de ontwikkelingen op een rij Veel scholen zijn begonnen met het werken met groepsplannen. Anderen zijn zich aan het oriënteren hierop. Om groepsplannen goed in te kunnen voeren is het belangrijk

Nadere informatie

De veranderende rol van de intern begeleider in passend onderwijs.

De veranderende rol van de intern begeleider in passend onderwijs. Workshop studiedag 11-04-2018 De veranderende rol van de intern begeleider in passend onderwijs. Engelien Houben-Feddema e.houben@lbbo.nl Wat komt aan de orde? Als ib er inzicht krijgen op: veranderde

Nadere informatie

Doel resultaat - Opbrengsten passend bij landelijk gemiddelde en analyseren opbrengsten

Doel resultaat - Opbrengsten passend bij landelijk gemiddelde en analyseren opbrengsten Speerpunt 3 Doorgaande leerlijn 2016 2017 1. Waarom Het didactisch handelen van leerkrachten is erop gericht dat kinderen een ononderbroken ontwikkeling kunnen doormaken. Voor die ontwikkeling is een rijke

Nadere informatie

Simeacongres 12 december. Handelingsgericht werken (ppt gebaseerd op Pameijer en 1 zorgroute, zie beschrijving workshop Aartje Bouman Fontys OSO

Simeacongres 12 december. Handelingsgericht werken (ppt gebaseerd op Pameijer en 1 zorgroute, zie beschrijving workshop Aartje Bouman Fontys OSO Simeacongres 12 december Handelingsgericht werken (ppt gebaseerd op Pameijer en 1 zorgroute, zie beschrijving workshop Aartje Bouman Fontys OSO Programma Welkom en toelichting: interactie!!!! Inventarisatie

Nadere informatie

Workshop Onderwijsdag 2012 Enschede

Workshop Onderwijsdag 2012 Enschede Anneke Elenbaas van Ommen - 20 maart 2012 SAMENWERKEN AAN DE DOORGAANDE LIJN IN ZORG EN EDUCATIE BINNEN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE PERIODE Workshop Onderwijsdag 2012 Enschede Programma Welkom en toelichting

Nadere informatie

Handelingsgericht werken

Handelingsgericht werken Handelingsgericht werken HGW en Passend Onderwijs: kansen en belemmeringen? De week van de IB-er 5 november 2012, Zwolle Noëlle Pameijer, school/kinderpsycholoog, SWV Annie M.G. Schmidt 1 Doelen bijdrage

Nadere informatie

Beschrijving 1-Zorgroute: technisch lezen

Beschrijving 1-Zorgroute: technisch lezen Beschrijving 1-Zorgroute: technisch lezen Ruud Ruudde demoor MoorCentrum Centrum Open OpenUniversiteit Universiteit rdmc.ou.nl rdmc.ou.nl Beschrijving 1-Zorgroute: technisch lezen In de Beschrijving 1-Zorgroute:

Nadere informatie

LEREN ZICHTBAAR MAKEN. Synergie Professor Reuven Feuerstein en John Hattie

LEREN ZICHTBAAR MAKEN. Synergie Professor Reuven Feuerstein en John Hattie LEREN ZICHTBAAR MAKEN Synergie Professor Reuven Feuerstein en John Hattie Doel van deze workshop Aan het eind van de workshop (her)ken je de synergie tussen Feuerstein en Hattie kun je een aantal interventies

Nadere informatie

Samenvatting uitkomsten SOT-Monitor 2017

Samenvatting uitkomsten SOT-Monitor 2017 SOT-MONITOR 2017 Samenvatting uitkomsten SOT-Monitor 2017 Alle scholen binnen Plein Midden Twente, hierna PMT genoemd, kennen het School Ondersteunings Team (SOT), bestaande uit de intern begeleider van

Nadere informatie

Werken met groepsplannen in het VO Naar handelingsgericht werken. Schoolpsychologencongres maart 2013 Arjan Clijsen

Werken met groepsplannen in het VO Naar handelingsgericht werken. Schoolpsychologencongres maart 2013 Arjan Clijsen Werken met groepsplannen in het VO Naar handelingsgericht werken Schoolpsychologencongres 2013 15 maart 2013 Arjan Clijsen Programma workshop Aanleiding Doel en uitgangspunten Ontwerpen eigen onderwijszorgroute

Nadere informatie

Opbrengstgericht en handelingsgericht werken INTERACTIEWIJZER. Ad Kappen

Opbrengstgericht en handelingsgericht werken INTERACTIEWIJZER. Ad Kappen Opbrengstgericht en handelingsgericht werken INTERACTIEWIJZER Ad Kappen INTERACTIEWIJZER Vraag uit het veld: WAAROM? We gaan terug in de tijd. 23-10-2003 Weg met etikettering van leerlingen / verschil

Nadere informatie

PASSEND ONDERWIJS: samenwerken aan kwaliteit.

PASSEND ONDERWIJS: samenwerken aan kwaliteit. Fleringenbrink 2, 7544 XN Enschede tel.: 053-4308678 info@spoe.nl PASSEND ONDERWIJS: samenwerken aan kwaliteit. Strategisch beleidsplan in kader van passend onderwijs 2011-2015. 1 1. Opdracht bestuur samenwerkingsverband

Nadere informatie

1. Analyse van opbrengstgegevens: de sleutel naar succes

1. Analyse van opbrengstgegevens: de sleutel naar succes 1. Analyse van opbrengstgegevens: de sleutel naar succes Structureel aan- en bijsturen van onderwijskwaliteit Maximale leeropbrengsten voor alle leerlingen Relevante variabelen Kwaliteit pedagogisch-didactisch

Nadere informatie

VERSLAG AUDIT SOP 1 INLEIDING

VERSLAG AUDIT SOP 1 INLEIDING VERSLAG AUDIT SOP Naam school OBS De Bundel Brinnummer school 23RY Adres Anna Bijnsring 201 Postcode/Plaats 7321 HG Apeldoorn Directeur/contactpersoon Inge Voncken Datum audit 22-01-2015 Auditor(en) Theo

Nadere informatie

ALGEMENE INFORMATIEBROCHURE

ALGEMENE INFORMATIEBROCHURE ALGEMENE INFORMATIEBROCHURE Educonnect informatiebrochure Pagina 1 Inhoudsopgave algemene informatiebrochure Educonnect Educonnect - pagina 3. De SCSOG Het aanbod van Educonnect De kern van Educonnect

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken -instructiebehoeften -pedagogische behoeften Handelingsgerichte-proces-diagnostiek. November 2011 Ad Kappen

Opbrengstgericht werken -instructiebehoeften -pedagogische behoeften Handelingsgerichte-proces-diagnostiek. November 2011 Ad Kappen Opbrengstgericht werken -instructiebehoeften -pedagogische behoeften Handelingsgerichte-proces-diagnostiek November 2011 Ad Kappen Opbrengstgericht werken - Ad Kappen 1 Voortschrijdend inzicht Start opleiding

Nadere informatie

Stichting Expertisecenter Onderwijs Zorg Bonaire is op zoek naar een ervaren. Ambulant onderwijskundig begeleider (1 fte)

Stichting Expertisecenter Onderwijs Zorg Bonaire is op zoek naar een ervaren. Ambulant onderwijskundig begeleider (1 fte) VACATURE Stichting Expertisecenter Onderwijs Zorg Bonaire is op zoek naar een ervaren Ambulant onderwijskundig begeleider (1 fte) Stichting Expertisecenter Onderwijs Zorg Bonaire (EOZ) biedt zorg en begeleiding

Nadere informatie

Schooljaarverslag De Schakel

Schooljaarverslag De Schakel Directie B. Kamsma (algemeen directeur, ad interim) /C. Hertsenberg (locatiecoördinator) Adres Schoolstraat 5 Plaats Hollum Telefoon 0519-554361 E-mail schakel@opo-ameland.nl Website www.deschakel-ameland.nl

Nadere informatie

Een kijkje in de groepen.

Een kijkje in de groepen. Een kijkje in de groepen. We werken zonder groepsplannen. We hebben een andere organisatievorm. Wij clusteren niet op niveau, maar op individuele instructie-behoefte en ondersteuningsbehoefte van het cluster.

Nadere informatie

VERSLAG AUDIT SOP 1 INLEIDING

VERSLAG AUDIT SOP 1 INLEIDING VERSLAG AUDIT SOP Naam school PCBO Koningin Julianaschool Brinnummer school 17EG Adres Loseweg 70 Postcode/Plaats 7315 BG Apeldoorn Directeur/contactpersoon Jenny v. Hove Datum audit 10 febr. 15 Auditor(en)

Nadere informatie

Panamaconferentie 23 januari 2015 Werkgroep Passende Perspectieven

Panamaconferentie 23 januari 2015 Werkgroep Passende Perspectieven Panamaconferentie 23 januari 2015 Werkgroep Passende Perspectieven Jenneken van der Mark Maaike Verschuren Wie ben je? Waar werk je? Wat zijn je verwachtingen m.b.t. werkgroep? Programma werkgroep en doelen

Nadere informatie

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR 2017-2019 Marang 1 Voorwoord Voor u ligt het Schoolondersteuningsprofiel (SOP) van IKC Marang. In het SOP leggen wij onze taken, verantwoordelijkheden en werkwijze

Nadere informatie

Beleidsplan. Ieder kind telt. Werken volgens de 1-zorgroute

Beleidsplan. Ieder kind telt. Werken volgens de 1-zorgroute Beleidsplan Ieder kind telt Werken volgens de 1-zorgroute November 2012 Voorwoord 3 Schematisch overzicht van de 1-zorgroute 4 Handelingsgericht werken op groepsniveau 5 Waarnemen 5 1. Groepsoverzicht

Nadere informatie

Handelingsgericht werken in de klas & samenwerken met ouders

Handelingsgericht werken in de klas & samenwerken met ouders Handelingsgericht werken in de klas & samenwerken met ouders Nationale Dyslexie Conferentie 3 april 2013, Ede Noëlle Pameijer, schoolpsycholoog, SWV Annie M.G. Schmidt te Hilversum 1 Doel en opzet Aandachtspunten

Nadere informatie

Jaarplan - jaarverslag

Jaarplan - jaarverslag Jaarplan - jaarverslag 2017-2018 Johannes Looijengaskoalle Surhuizum Datum: 28 juni 2017 www.mijnschoolplan.nl JAARPLAN 2017-2018 JAARVERSLAG 2017-2018 Schoolnaam Johannes Looijengaskoalle Schoolnaam Johannes

Nadere informatie

Maandag 21 september 2015

Maandag 21 september 2015 Maandag 21 september 2015 Welkom Presentatie verbeterpunten en interventies Vragen van ouders Evaluatie van de ochtend Kwaliteitsbeleid Jaarplan Informatie verzamelen Prioriteiten stellen Keuzes maken

Nadere informatie

Groepsplannen en spel.

Groepsplannen en spel. Groepsplannen en spel. Workshop LBJK 22 maart 2017 In deze interactieve lezing/workshop zal Emilie Groot met de aanwezige jonge kind specialisten in gesprek gaan over de mogelijkheden om (meer) ruimte

Nadere informatie

SWV Zaanstreek PO. De leerkracht centraal wat merkt zij/hij daarvan in uw handelen? Mirella van Minderhout

SWV Zaanstreek PO. De leerkracht centraal wat merkt zij/hij daarvan in uw handelen? Mirella van Minderhout SWV Zaanstreek PO De leerkracht centraal wat merkt zij/hij daarvan in uw handelen? Mirella van Minderhout NVO-Orthopedagoog-Generalist, Onderwijskundige Cognitief gedragstherapeut VGCt info@bureaumind.nl

Nadere informatie

Met de referentieniveaus naar schoolsucces

Met de referentieniveaus naar schoolsucces Met de referentieniveaus naar schoolsucces Zo stuurt u op taal- en rekenresultaten Corine Ballering René van Drunen 41 Bijlage 6 Rol van de schoolleider in effectief rekenonderwijs (basisonderwijs) De

Nadere informatie

7 Passend onderwijs. 7.1 Algemeen. 7.2 Interne begeleiding. Schoolgids 2012-2013

7 Passend onderwijs. 7.1 Algemeen. 7.2 Interne begeleiding. Schoolgids 2012-2013 7 Passend onderwijs 7.1 Algemeen Kinderen zijn nieuwsgierig en willen graag leren. Deze eigenschap hoort bij het kind zijn. Alle kinderen verdienen aandacht en zorg, maar zeker ook diegenen die moeite

Nadere informatie

Bijeenkomst 1 Maatwerktraject onderwijskundig begeleider

Bijeenkomst 1 Maatwerktraject onderwijskundig begeleider Bijeenkomst 1 Maatwerktraject onderwijskundig begeleider Opbrengst-en handelingsgericht werken Ad Kappen, Gerdie Deterd Oude Weme Programma 16.00 16.15 17.30 17.45 18.30 20.30 opening Marielle lezing ogw

Nadere informatie

1-zorgroute voorschoolse voorzieningen. Plein Midden Twente

1-zorgroute voorschoolse voorzieningen. Plein Midden Twente 1-zorgroute voorschoolse voorzieningen Plein Midden Twente Voorwoord De 1-zorgroute in de praktijk; 6 stappen Binnen alle zes stappen binnen de zorgroute geldt: het bieden van een goed pedagogisch klimaat

Nadere informatie

Interactiewijzer Rob Verstegen

Interactiewijzer Rob Verstegen Fleringenbrink 2, 7544 XN Enschede tel.: 053-4308678 info@spoe. Interactiewijzer Rob Verstegen Bijeenkomst 13-10-10 Opbrengstgericht + handelingsgericht werken Laag 1: Algemeen: basiszorg Laag 2: Specifiek:

Nadere informatie

Agenda. 1. Externen 2. Taken IB-er 3. Zorgstructuur nu 4. Zorgstructuur toekomst 5. Vragen 6. Zorgmarkt

Agenda. 1. Externen 2. Taken IB-er 3. Zorgstructuur nu 4. Zorgstructuur toekomst 5. Vragen 6. Zorgmarkt Hart voor zorg Even voorstellen Agenda 1. Externen. Taken IB-er 3. Zorgstructuur nu 4. Zorgstructuur toekomst 5. Vragen 6. Zorgmarkt Externen Met wie hebben wij te maken en in welke mate? WSNS-Salland

Nadere informatie

Met basisondersteuning in het onderwijs wordt de ondersteuning bedoeld die elke school minimaal biedt.

Met basisondersteuning in het onderwijs wordt de ondersteuning bedoeld die elke school minimaal biedt. Basisondersteuning Met basisondersteuning in het onderwijs wordt de ondersteuning bedoeld die elke school minimaal biedt. De basisondersteuning is gebaseerd op de volgende bronnen. De afspraken die de

Nadere informatie

Jaarplan Hellevoetsluis. Datum: 14 november

Jaarplan Hellevoetsluis. Datum: 14 november Jaarplan 2016-2017 Basisschool De Bron Hellevoetsluis Datum: 14 november 2016 www.mijnschoolplan.nl JAARPLAN 2016-2017 Schoolnaam Basisschool De Bron Datum Inleiding Streefbeelden 1. Op onze school is

Nadere informatie

Met de referentieniveaus naar schoolsucces

Met de referentieniveaus naar schoolsucces Met de referentieniveaus naar schoolsucces Zo stuurt u op taal- en rekenresultaten Corine Ballering René van Drunen 31 Bijlage 4 Rol van de interne begeleider in effectief rekenonderwijs (basisonderwijs)

Nadere informatie

Stappenplan. Wie is wie in deze methode? #2 Stappenplan

Stappenplan. Wie is wie in deze methode? #2 Stappenplan VERNIEUWEND WERKEN SWS BALANS STAPPENPLAN Vernieuwend werken is een methode die organisaties helpt (opnieuw) te werken vanuit hun bedoeling. Zo doorbreekt een school bestaande systemen en structuren. Systemen

Nadere informatie

structuurwijziging passend onderwijs STEUNPUNT ONDERWIJSZORG Ad Kappen

structuurwijziging passend onderwijs STEUNPUNT ONDERWIJSZORG Ad Kappen structuurwijziging passend onderwijs STEUNPUNT ONDERWIJSZORG. 2011-2012 Ad Kappen Opbrengstgericht werken-handelingsgericht werken -passend onderwijs. Laag 1: algemeen. (85%) Laag 2: specifiek (10%) laag

Nadere informatie

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR 2017-2019 Marang 1 Voorwoord Voor u ligt het Schoolondersteuningsprofiel (SOP) van basisschool Marang. In het SOP leggen wij onze taken, verantwoordelijkheden en

Nadere informatie

Zorg op maat voor elke leerling!

Zorg op maat voor elke leerling! Zorg op maat voor elke leerling! Elk kind is gelijk elk kind heeft recht op een andere behandeling Zorgplan 2015-2019 Inleiding: In dit plan wordt de zorg die gegeven wordt op de Valentijnschool beschreven

Nadere informatie

Kwaliteitszorg OBS De Springplank Januari 2014

Kwaliteitszorg OBS De Springplank Januari 2014 Kwaliteitszorg OBS De Springplank Januari 2014 Kwaliteitszorg op OBS De Springplank Kwaliteit Voor de directeur zijn het schoolplan, de schoolgids en het schooljaarverslag / -plan van school de belangrijkste

Nadere informatie

Schoolplan GBS de Wegwijzer Hilversum

Schoolplan GBS de Wegwijzer Hilversum Schoolplan Sumatralaan 40 1217 GS www.gbsdewegwijzer.net www.haal.nl/dewegwijzer dewegwijzer@haal.nl 2015 2020,. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Schoolplan Introductie Beleid op koers

Nadere informatie

Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs)

Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs) 36 Bijlage 5 Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs) De schoolleider en de interne begeleider geven samen leiding aan het borgen van het leesonderwijs. Beiden hebben hierin

Nadere informatie

Positie van de intern begeleider in de school binnen Passend Onderwijs Apeldoorn PO

Positie van de intern begeleider in de school binnen Passend Onderwijs Apeldoorn PO Positie van de intern begeleider in de school binnen Passend Onderwijs Apeldoorn PO Inleiding: Alle basisscholen in ons SWV hebben een intern begeleider. Historisch gezien is er een intern begeleider sinds

Nadere informatie

Handelingsgericht en opbrengstgericht werken

Handelingsgericht en opbrengstgericht werken Handelingsgericht en opbrengstgericht werken 1 e Schoolpsychologencongres! 15 maart 2013 Hotel Casa 400 Amsterdam Noëlle Pameijer, schoolpsycholoog, SWV Annie M.G. Schmidt te Hilversum 1 Stelling 1 HGW

Nadere informatie

TOOLKIT. voor intern taakspelbegeleiders. Handvatten bij de implementatie en borging van Taakspel. Ontwikkeld door de CED-Groep

TOOLKIT. voor intern taakspelbegeleiders. Handvatten bij de implementatie en borging van Taakspel. Ontwikkeld door de CED-Groep TOOLKIT voor intern taakspelbegeleiders Handvatten bij de implementatie en borging van Taakspel Ontwikkeld door de CED-Groep 2 Inhoud Toolkit 1. Inleiding en inhoud Toolkit Taakspel... 5 2. Planning implementatietraject

Nadere informatie

Goed onderwijs voor alle leerlingen

Goed onderwijs voor alle leerlingen Leerlingbegeleiding Goed onderwijs voor alle leerlingen Scholen doen er alles aan om het beste uit kinderen te halen. Leerkrachten zijn hierin de spil. Soms lopen zij in de dagelijkse praktijk tegen leer-

Nadere informatie

Onstwedde. een later stadium ook de kinderopvang.

Onstwedde. een later stadium ook de kinderopvang. Projectplan (opzet) Onstwedde vve-po 1 - Praktische gegevens Plaats Pilot Onstwedde Projectleider Margreet Mulder Deelnemende instellingen CBS - De namen Regenboog/CBS en adressen van Prof. de deelnemende

Nadere informatie

TOOLKIT voor co-creatie. Download Acrobat Reader voor tablet / computer / etc om deze interactieve pdf te gebruiken.

TOOLKIT voor co-creatie. Download Acrobat Reader voor tablet / computer / etc om deze interactieve pdf te gebruiken. Download Acrobat Reader voor tablet / computer / etc om deze interactieve pdf te gebruiken. welkom Binnen een co-creatie ontwikkel je samen met een leerkracht een antwoord op de vraag van de school vanuit

Nadere informatie

Handelingsgericht werken / 1-Zorgroute Aanbod Transfer Educatie

Handelingsgericht werken / 1-Zorgroute Aanbod Transfer Educatie Handelingsgericht werken / 1-Zorgroute Aanbod Transfer Educatie Inleiding op implementatie HGW/1-Zorgroute De 1-zorgroute (1-ZR) is een project wat gericht is op zorg aan leerlingen in de groep, in school

Nadere informatie

Studiedag Opbrengstgericht en handelingsgericht werken Ad Kappen

Studiedag Opbrengstgericht en handelingsgericht werken Ad Kappen Studiedag Opbrengstgericht en handelingsgericht werken 26-11-2010. Ad Kappen voorstellen Steunpunt Onderwijszorg Enschede 41 basisscholen en 2 speciale basisscholen. (9500 leerlingen) Openbaar, christelijk,

Nadere informatie

Ondersteuningsprofiel Basisschool De Pijler

Ondersteuningsprofiel Basisschool De Pijler Ondersteuningsprofiel 2013 2014 Basisschool De Pijler Basisschool De Pijler Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 3 Gegevens... 3 Schoolgegevens... 4 Visie schoolconcept... 5 Periode van afname...

Nadere informatie

Handelingsgericht integraal arrangeren

Handelingsgericht integraal arrangeren Handelingsgericht integraal arrangeren Schoolpsychologen congres 15 maart 2013 Mirella van Minderhout Senior onderwijs adviseur CED-groep NVO-orthopedagoog-Generalist Cognitief gedragstherapeut VCGt Bureau

Nadere informatie

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR 2015-2016. OBS De Kameleon

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR 2015-2016. OBS De Kameleon SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR 2015-2016 OBS De Kameleon 1 Voorwoord Voor u ligt het Schoolondersteuningsprofiel (SOP) van basisschool de Kameleon. Iedere school stelt een SOP op, dit is een wettelijke

Nadere informatie

BIJLAGE 5: UITWERKING STAPPEN ARRANGEREN

BIJLAGE 5: UITWERKING STAPPEN ARRANGEREN BIJLAGE 5: UITWERKING STAPPEN ARRANGEREN ARRANGEREN IN VERSCHILLENDE STAPPEN Stap 1: Groep Stap 2: School Stap 3: Wijk Stap 4: MDT Omschrijving De leerkracht werkt in de groep vanuit de handelingsgerichte

Nadere informatie

Draaiboek 1-Loket Plein Midden Twente

Draaiboek 1-Loket Plein Midden Twente Draaiboek 1-Loket Plein Midden Twente Plein Midden Twente 1-loket@pleinmiddentwente.nl Inleiding Vanaf 1 augustus 2014 is Passend Onderwijs en Zorgplicht bij wet geregeld en zijn de nieuwe samenwerkingsverbanden

Nadere informatie

De nieuwe rekenmethode is het eind van een keuzeproces maar het begin van een leerproces.

De nieuwe rekenmethode is het eind van een keuzeproces maar het begin van een leerproces. Workshop implementatie van de rekenmethode 13 april 2011 13.30-16.00 uur Dick Poel De nieuwe rekenmethode is het eind van een keuzeproces maar het begin van een leerproces. 1 Agenda 1. Introductie 1.1:

Nadere informatie

Handelingsgericht werken

Handelingsgericht werken Professionale kwaliteit leraren centraal bij voorbereiding op passend onderwijs Handelingsgericht werken RONALD KARSDORP Medio september 2011 raakten Samenwerkingsverband WSNS 34-02 en OnderwijsAdvies

Nadere informatie

HOE HET WERK VAN PROF. JOHN HATTIE HET HANDELINGSGERICHT WERKEN OP UW SCHOOL KAN VERDIEPEN

HOE HET WERK VAN PROF. JOHN HATTIE HET HANDELINGSGERICHT WERKEN OP UW SCHOOL KAN VERDIEPEN HOE HET WERK VAN PROF. JOHN HATTIE HET HANDELINGSGERICHT WERKEN OP UW SCHOOL KAN VERDIEPEN SCHOLEN DIE WERKEN VANUIT DE UITGANGSPUNTEN VAN HANDELINGSGERICHT WERKEN (HGW), STEMMEN HUN AANPAK EN AANBOD AF

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel. 09BB00 De Meander

Schoolondersteuningsprofiel. 09BB00 De Meander Schoolondersteuningsprofiel 09BB00 De Meander Inhoudsopgave Toelichting... 3 DEEL I INVENTARISATIE... 6 1 Typering van de school... 7 2 Kwaliteit basisondersteuning... 7 3 Basisondersteuning... 8 4 Deskundigheid

Nadere informatie

De inrichting van de organisatie, een overzicht van de betrokkenen en een overzicht van de zorgniveaus. De cyclus handelings gericht werken

De inrichting van de organisatie, een overzicht van de betrokkenen en een overzicht van de zorgniveaus. De cyclus handelings gericht werken Zorg op de Overlaet Voor u ligt het zorgplan van de Overlaet. In dit document maken we inzichtelijk dat we planmatig omgaan met zorg. Het document is als volgt opgesteld: Onderdeel 1: Onderdeel 2: Onderdeel

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel

Schoolondersteuningsprofiel Schoolondersteuningsprofiel Naam school: De Singel Datum besproken in Team 21 april 2015 Datum advies MR 19 mei 2015 A. ALGEMEEN: Om vanuit een gezamenlijk kader te werken aan basiszorg, basisondersteuning

Nadere informatie

Negen fasen in een Multidisciplinair Overleg (MDO) Bron: Noëlle Pameijer

Negen fasen in een Multidisciplinair Overleg (MDO) Bron: Noëlle Pameijer Negen fasen in een Multidisciplinair Overleg (MDO) Bron: Noëlle Pameijer versie 1, 17 mei 2017 Dit formulier geeft een overzicht van de negen fasen/stappen in een MDO overleg. In de eerste kolom staan

Nadere informatie

De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016

De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016 De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016 Petra Meirink-Chatah, RKBS Beekbrug Pieter de Kool, Onderwijsadvies p.dekool@onderwijsadvies.nl Take away

Nadere informatie

Ondersteuningsprofiel o.b.s. De Bonte Stegge

Ondersteuningsprofiel o.b.s. De Bonte Stegge Ondersteuningsprofiel 2013-2014 o.b.s. De Bonte Stegge o.b.s. De Bonte Stegge Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Gegevens... 4 Schoolgegevens... 4 Visie - schoolconcept... 4 Periode van afname...

Nadere informatie

Jaarplan - jaarverslag

Jaarplan - jaarverslag Jaarplan - jaarverslag 2018-2019 Basisschool à Hermkes Epen Datum: 15 juni 2018 www.mijnschoolplan.nl JAARPLAN 2018-2019 JAARVERSLAG 2018-2019 School Basisschool à Hermkes School Basisschool à Hermkes

Nadere informatie

Situering CIPO-referentiekader Onderwijskundig beleid POI2 Begeleiding S/C/A POV2.2 LEERBEGELEIDING POV2.4 SOCIALE EN EMOTIONELE BEGELEIDING

Situering CIPO-referentiekader Onderwijskundig beleid POI2 Begeleiding S/C/A POV2.2 LEERBEGELEIDING POV2.4 SOCIALE EN EMOTIONELE BEGELEIDING Situering CIPO-referentiekader Onderwijskundig beleid POI2 Begeleiding S/C/A POV2.2 LEERBEGELEIDING POV2.4 SOCIALE EN EMOTIONELE BEGELEIDING GO! De Wissel ZORGVISIE 1. Schematische voorstelling 2. Wat

Nadere informatie

Feedback om het pedagogisch-didactisch handelen van leerkrachten te versterken

Feedback om het pedagogisch-didactisch handelen van leerkrachten te versterken Professionele in de school Feedback om het pedagogisch-didactisch handelen van leerkrachten te versterken Selma Janssen is onderwijskundige en werkt als adviseur en onderzoeker bij BMC. E-mail: selmajanssen@bmc.nl

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel. 15QG00 Horizon

Schoolondersteuningsprofiel. 15QG00 Horizon Schoolondersteuningsprofiel 15QG00 Horizon Inhoudsopgave Toelichting... 3 DEEL I INVENTARISATIE... 6 1 Typering van de school... 7 2 Kwaliteit basisondersteuning... 7 3 Basisondersteuning... 8 4 Deskundigheid

Nadere informatie

Koppelingen MOO en Office 365 & Adoptie en implementatie

Koppelingen MOO en Office 365 & Adoptie en implementatie Koppelingen MOO en Office 365 & Adoptie en implementatie Voorstellen Jan-Willem Voortman Product Manager Microsoft Lisa Harmsen MSc. Onderwijskundige Agenda MOO koppelingen Jan-Willem Voortman Adoptie

Nadere informatie

Ondersteuning van uw kind Ouderversie school-ondersteuningsplan

Ondersteuning van uw kind Ouderversie school-ondersteuningsplan Ondersteuning van uw kind 2016-2017 Ouderversie school-ondersteuningsplan 1 Het school ondersteuningsprofiel Het ondersteuningsprofiel is geschreven voor ouders zodat ouders weten welke ondersteuning een

Nadere informatie

Opbrengstgericht Werken door een Handelingsgericht proces. Zefanja Tiemann en Anja Vet - OBS De Tweemaster Sonja de Lange - NTO-Effekt

Opbrengstgericht Werken door een Handelingsgericht proces. Zefanja Tiemann en Anja Vet - OBS De Tweemaster Sonja de Lange - NTO-Effekt Opbrengstgericht Werken door een Handelingsgericht proces Zefanja Tiemann en Anja Vet - OBS De Tweemaster Sonja de Lange - NTO-Effekt Waar gaat het om? Opbrengstgericht werken betekent dat opbrengstgegevens

Nadere informatie

COMMUNICATIEPLAN EN STRUCTUUR. Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden

COMMUNICATIEPLAN EN STRUCTUUR. Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden COMMUNICATIEPLAN EN STRUCTUUR Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden Concept versie; d.d. 28.01.2014 Inhoud: 1. Verantwoording 2. Doelen en gebruikswaarde van het Communicatieplan 3. Organisatie

Nadere informatie

Jaarplan o.b.s. De Boomhut 2015-2016

Jaarplan o.b.s. De Boomhut 2015-2016 Jaarplan o.b.s. De Boomhut 2015-2016 Inleiding Elk jaar stellen wij als team van o.b.s. De Boomhut gezamenlijk een jaarplan op. Vanuit de evaluatie van het vorige jaarplan, gekoppeld aan de strategische

Nadere informatie

HANDLEIDING Groepsplan. Doelen

HANDLEIDING Groepsplan. Doelen HANDLEIDING Groepsplan Met behulp van deze handleiding kunt u beoordelen of het gemaakte groepsplan aan de principes van Opbrengst Gericht Werken voldoet. Op basis van de naar voren gekomen punten kunt

Nadere informatie

Bijlage C. Communicatieplan. Passenderwijs

Bijlage C. Communicatieplan. Passenderwijs Bijlage C Communicatieplan Passenderwijs 2017-2021 In het communicatieplan staat beschreven hoe samenwerkingsverband Passenderwijs haar externe communicatie vormgeeft. Op welke wijze, hoe vaak, in welke

Nadere informatie

Handelingsgericht werken / 1-Zorgroute Aanbod Transfer Educatie

Handelingsgericht werken / 1-Zorgroute Aanbod Transfer Educatie Handelingsgericht werken / 1-Zorgroute Aanbod Transfer Educatie Inleiding op implementatie HGW/1-Zorgroute De 1-zorgroute (1-ZR) is een project dat gericht is op zorg aan leerlingen in de groep, in school

Nadere informatie

Leerlingdossier: de kracht van de eenvoud

Leerlingdossier: de kracht van de eenvoud Leerlingdossier: de kracht van de eenvoud 19 november 2015 John Schoone Verwachtingen De kracht van de eenvoud: doelen 1. Voorkomen; 2. Verminderen; 3. Verbeteren; 4. Vertrouwen. Stroomdiagram: opdracht

Nadere informatie

Zorg & Onderwijs 1Match. Koos Stienstra (Intraverte) Merlijn Norder (AVS)

Zorg & Onderwijs 1Match. Koos Stienstra (Intraverte) Merlijn Norder (AVS) Zorg & Onderwijs 1Match Koos Stienstra (Intraverte) Merlijn Norder (AVS) Welkom! Agenda Ontstaan van ZO1Match Resultaten Pilots Onderdelen Quotes Feedback onderwijsconsulenten Wist u dat? Doelgroep en

Nadere informatie

Doen wat werkt! Verbeterplan OBS Daltonschool Jan Ligthart januari OBS Dalton Jan Ligthart Leeuwerikstraat JB Zutphen

Doen wat werkt! Verbeterplan OBS Daltonschool Jan Ligthart januari OBS Dalton Jan Ligthart Leeuwerikstraat JB Zutphen Doen wat werkt! Verbeterplan OBS Daltonschool Jan Ligthart januari 2017 OBS Dalton Jan Ligthart Leeuwerikstraat 1 7203JB Zutphen Inhoudsopgave Inleiding 3 Aanleiding 3 Doelstellingen 4 Planningsoverzicht

Nadere informatie

Strategische kernen Passend Onderwijs. Sander, groep 8. Belangrijke overgangsmomenten in de ontwikkeling van kinderen

Strategische kernen Passend Onderwijs. Sander, groep 8. Belangrijke overgangsmomenten in de ontwikkeling van kinderen Leerlingen met een opvallende ontwikkeling Hoe ga je om met leerlingen met speciale onderwijsbehoeften? Cruciaal in de zorgstructuur is de kwaliteit van instructie. Maar inspelen op onderwijsbehoeften

Nadere informatie

Verdieping handelingsgericht werken (HGW)

Verdieping handelingsgericht werken (HGW) Verdieping handelingsgericht werken (HGW) Recente ontwikkelingen, successen en valkuilen Pas op de plaats: hoe ver zijn wij al met HGW en wat kan nog beter? Intern begeleiders SWV Passend Onderwijs Zaanstreek

Nadere informatie

Handelingsgericht Werken. Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher

Handelingsgericht Werken. Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher Handelingsgericht Werken Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher Doelen Kennismaking met de uitgangspunten HGW Reflecteren op uitgangspunten HGW Zicht op de betekenis van HGW op de eigen praktijksituatie

Nadere informatie