Je moet er in geloven, het gaat om houding

Transcriptie

1 Jaargang 9, juli/augustus 2009, nr. 3 Branchedag 2009 Duurzaamheid is een blijvertje Hibin Branchemonitor: Bouwmaterialenhandel stevent af op omzetverlies Hercules Taskforce: Experts helpen bouwmaterialenhandel Je moet er in geloven, het gaat om houding

2 Jubilarissen De heer R. t Gilde vierde op 12 maart 2009 zijn 25-jarig dienstverband bij De Hoop Terneuzen B.V. De heer M.E. Luidens vierde op 1 april 2009 zijn 12,5-jarig dienstverband bij Raab Karcher De heer E. Knoop vierde op 1 april 2009 zijn 12,5-jarig dienstverband bij Raab Karcher De heer R.A.J. Vermeulen vierde op 2 april 2009 zijn 25-jarig dienstverband bij Elfrings Bouwstoffen Den Haag De heer J.H. Kremers vierde op 4 april 2009 zijn 25-jarig dienstverband bij De Boo Bouwmaterialen B.V. Mevrouw H.M. Koning vierde op 16 april 2009 haar 25-jarig dienstverband bij Kooy Baksteencentrum B.V. De heer C.F. Bellis vierde op 17 april 2009 zijn 25-jarig dienstverband bij BBN Bouwmaterialen Hoorn Mevrouw J.F. de Witte - de Kubber vierde op 26 april 2009 haar 25-jarig dienstverband bij De Hoop Terneuzen B.V. De heer G.J. Eenjes vierde op 28 april 2009 zijn 12,5-jarig dienstverband bij Raab Karcher De heer G. Gritter vierde op 1 mei 2009 zijn 25-jarig dienstverband bij Drentse Bouwmaterialenhandel Concordia BV in Meppel De heer E. Vlijm vierde op 19 mei 2009 zijn 40-jarig dienstverband bij BouwCenter Filippo Ermelo De kracht van een branche In deze editie van Hibinfo liggen goed en slecht nieuws dicht naast elkaar. De Hibin Branchemonitor geeft inzicht in de omzetverliezen in onze branche. Dat slechte nieuws staat naast het verslag van een bijzonder goed geslaagde Branchedag, waar we met meer dan 170 deelnemers de kansen van duurzaamheid in kaart hebben gebracht. Toch hebben deze berichten iets gemeenschappelijks. Ze zetten beide aan tot actie; zorgen voor nieuwe energie. Niet alleen bij individuele leden, maar zeker ook bij uw brancheorganisatie. Op de Branchedag ging de energie al stromen toen voor aanvang nog snel stoelen moesten worden bijgehaald. De focus op duurzaamheidskansen, gevoed door onder anderen Wubbo Ockels en Thomas Rau, zorgde voor een zaal vol positieve denkers. Natuurlijk werd in de pauze en na afloop volop gesproken over de marktontwikkelingen en de recessie, maar dat kreeg nergens de overhand op de opbouwende discussies in de workshops. Kortom, de Hibin Branchedag heeft iets in beweging gebracht. Precies dat wat we beoogd hadden, gebeurde ook. Diezelfde insteek willen we blijven hanteren in onze activiteiten om Hibin-leden te helpen de recessie zo goed mogelijk te doorstaan. Het Hercules-programma begint steeds meer vorm te krijgen. Voorafgaand aan de Branchedag organiseerden we al twee Ondernemers Updates op het gebied van flexibiliteit in personeelsbeleid en juridische risico s. En een week na de Branchedag hadden we de themadag Energie in uw Verkoop. Ook over die activiteiten, en de achtergrond van het Hercules-programma, leest u alles in deze editie van Hibinfo. Uiteraard blijft het qua terugkoppeling op de Branchedag niet bij deze publicatie. De eerste duurzame stap is gezet, maar er zullen er nog vele volgen. Gert Smit Voorzitter De heer J.H.P. Ekkel vierde op 1 juni 2009 zijn 12,5-jarig dienstverband bij Raab Karcher De heer A. Folbert vierde op 24 juni 2009 zijn 12,5-jarig dienstverband bij Raab Karcher

3 Kort nieuws Nieuwe cao nadert Cao-partijen in de Handel in Bouwmaterialen hebben op 23 maart, 27 april en 14 en 25 mei overleg gevoerd over een cao-contract ingaande 1 juli De gesprekken zijn in een goede en constructieve sfeer verlopen. De onderhandelingen hadden plaats tegen de achtergrond van de economische recessie waar de sector veel en in toenemende mate last van heeft. Veel aandacht ging uit naar de pensioenregeling en naar inkomen en behoud van werkgelegenheid. Het onderhandelingsresultaat met o.a. maatregelen ter verbetering van de financiële positie van het Bedrijfstakpensioenfonds is door Hibin op 12 juni j.l. in de vorm van een eindbod aan de bonden voorgelegd. De bonden hebben het bod medio juni voorgelegd aan hun leden. De bonden spreken van een redelijk bod gegeven de omstandigheden. Zij verwachten eind juni uitsluitsel te kunnen geven. Dat kon bij het ter perse gaan van dit nummer van Hibinfo niet meer worden meegenomen. Op 22 juni vergaderde het bestuur van het Bedrijfstakpensioenfonds en nam een besluit over de pensioenregeling, m.n. de maatregelen voor het herstelplan. De Nederlandse Bank (DNB) eiste voor 1 juli a.s. besluitvorming over maatregelen die er toe leiden dat de dekkingsgraad van het fonds in 2013 weer aan de door de DNB gestelde eisen voldoet. Ook die uitkomst kon bij het ter perse gaan van dit nummer niet worden meegenomen. Op het moment dat het bestuur van het Bedrijfstakpensioenfonds over de voorgestelde maatregelen heeft besloten en de bonden het groene licht hebben van hun leden, zijn de nieuwe cao en de pensioenmaatregelen een feit. Naar verwachting is dat eind juni het geval. Voor actuele informatie over het eindbod zie onder nieuws. Advertentie Geen gedonder met SCHÖNOX SK Al meer dan 30 jaar kunt u zelfs onder zware omstandigheden met SCHÖNOX SK rustig in zee steken. Deze tegellijm is zeer flexibel, vervormbaar en biedt grote zekerheid. Extra ondergrondvoorbehandeling is meestal overbodig. I I I 13 Let s stick together nl-10/08 SK_1/2.indd :13:11 Uhr

4 Kort nieuws Duurzaamheid is een blijvertje Een tevreden voorzitter, woensdag 10 juni na afloop van de Hibin Branchedag in Overberg. Gert Smit heeft zojuist zijn slotwoord uitgesproken en maakt zich op voor de netwerkborrel. Een geslaagde branchedag, zo concludeert hij. Heel goede opkomst, weinig afzeggingen op het laatste moment en vrijwel iedereen is tot het eind gebleven. Ook daarna, tijdens de netwerkborrel, blijft het lang druk. Logisch overigens, want het gevarieerde programma gaf genoeg stof tot napraten. Nadat extra stoelen waren bijgeschoven, kon de Hibin Branchedag beginnen. Voorzitter Gert Smit: Bestuur en bureau hebben nog een tandje bijgezet en zijn volop bezig met activiteiten voor leden die hen helpen de recessie zo goed mogelijk te doorstaan. 4 De Hibin Branchedag begon met de harde realiteit van de Hibin Branchemonitor naar de ontwikkelingen in de branche. Over 2009 verwacht de branche een omzetdaling met 15% (zie voor de overige uitkomsten elders in dit blad). Maar daarvoor waren de 170 bezoekers niet naar Overberg gekomen. De titel `De recessie te lijf met de duurzaamheidskansen van morgen beloofde immers een toekomstgerichte middag. De onderzoekscijfers zijn belangrijk en vergen van ieder van u nadere bestudering. Maar op dit moment wil ik er niet al te veel over somberen, zei voorzitter Gert Smit in zijn openingswoord. Met de recessie als gegeven moeten we proberen ons er zo goed mogelijk tegen te wapenen. Kortom, focussen op wat we er zelf aan kunnen doen. En er uiteindelijk voor zorgen dat we als branche sterker uit de strijd komen. En daar gaat deze Hibin Branchedag voornamelijk over. Bestuur en bureau hebben nog een tandje bijgezet en zijn volop bezig met activiteiten voor leden die hen helpen de recessie zo goed mogelijk te doorstaan om straks maximaal te kunnen profiteren als de economie weer aantrekt. Ik noem de themadag Energie in uw verkoop en de Ondernemers Updates van vanochtend. We hebben de activiteiten in het kader van het weerbaarder maken van leden gelabeld met het Herculesconcept. (Zie elders in deze editie.) Hoogleraar en duurzaamheidsdenker Wubbo Ockels wist de recessie binnen enkele minuten bui-

5 Branchedag 2009 ten te sluiten. Onder andere aan de hand van zijn eigen duurzame uitvindingen nam hij de aanwezigen mee in de kansen die duurzaamheid biedt. Architect Thomas Rau deed daar nog een schepje In acht workshops werd de betekenis van duurzaamheid voor de praktijk van de bouwmaterialenhandel vanuit verschillende invalshoeken belicht. bovenop met een scherpe analyse van de bouw op dit moment en de boodschap dat het denken over beperken van energieverbruik moet omslaan in het ten minste zelfvoorzienend maken van gebouwen. De voorbeelden waarmee het bewijs geleverd werd, deed hij er in ruime mate bij. Arthus Thomaes (MOSA) en Frank te Poel (Isover) verzorgden een toelichting op de inspanningen van hun bedrijven op het gebied van duurzaamheid en lieten zien hoe duurzaam de fabrikanten van bouwmaterialen al kunnen zijn. Zelf aan de slag Gewapend met de energie van Ockels en Rau werd in acht workshops gesproken over de betekenis van duurzaamheid voor de bouwmaterialenhandel. Met behulp van een groot aantal externe deskundigen kwamen vier invalshoeken aan de orde: duurzame inkoop, duurzame logistiek, duurzame aannemers en duurzame fabrikanten. Zoals verwacht, leverde dat geen concrete conclusies op. Het ging er immers om leden te informeren over actuele ontwikkelingen en inzicht te geven in de denkwijze en activiteiten van partners in de bouwketen. Desalniettemin kwamen in de workshops verschillende kleinschalige initiatieven boven water die in het vervolgtraject als inspiratiebron kunnen dienen. Koninklijke Hibin wil met dergelijke voorbeelden het vliegwiel van de duurzaamheid in beweging houden. Gedurende de dag werd meermalen door verschillende partijen uitgesproken dat duurzaamheid geen hype is. Het is een structureel element dat, recessie of geen recessie, het denken en handelen van de branche blijvend zal beïnvloeden. 5

6 Branchedag 2009 Sprekers Wubbo Ockels en Thomas Rau houden duurzaamheidspiegel voor Je moet er in geloven, het gaat om houding Optimistisch, doorspekt met humor en krachtig. De bijdragen van de beide sprekers Wubbo Ockels en Thomas Rau misten hun doel niet tijdens de Branchedag. Er liggen volop kansen als het gaat om duurzaamheid, zeker ook voor de bouwmaterialenhandel. Dat is de boodschap die de Hibin-leden mee naar huis namen. Wubbo Ockels 6 Aan Ockels de taak om na de inleiding van Gert Smit de aanwezigen in de zaal meteen op het goede spoor te zetten. Geen enkel probleem voor de man die in 1985 als eerste Nederlander de ruimte in ging. De aanwezigen werden door Ockels dan ook meteen mee terug genomen naar dat jaar en die gebeurtenis. In acht minuten tijd ben je ver boven de aarde uitgestegen. De geschiedenis en alles dat leeft ligt dan ver beneden je, herinnert Ockels. En als je dan weer bent geland is het juist niet de gedachte dat de ruimte zo bijzonder is die blijft. Nee, het is juist omgekeerd: de aarde is bijzonder. Maar wat doen wij eigenlijk op die aarde? We begaan de ene blunder na de andere. We zijn olie uit de grond gaan halen en maken in 100 jaar op wat in 1 miljoen jaar is gemaakt. De aarde kan dat niet aan. Opwarming van de aarde, verdubbeling van de CO2-uitstoot. Veel modellen die we hadden blijken niet te stroken met de realiteit. Het blijkt allemaal nog erger te zijn dan we al dachten. Dat vind ik erg. Want welk be-

7 Branchedag 2009 wijs hebben we dat de verdubbeling van broeikasgassen geen catastrofe voor de aarde gaat betekenen? Geen! Optimisme De kracht van de zon en de wind zijn volgens Ockels prima alternatieven voor olie en aardgas. Optimisme is daarbij zeer belangrijk, benadrukt hij. Oplossingen zijn er immers genoeg. Energieneutrale van wat we uitgeven aan innovatie moet naar de groep tussen 16 en 26 jaar gaan. Zij hebben goede ideeën. Die investering krijg je hoe dan ook terug. Slimme regelgeving, in plaats van sturing via subsidies is wat Ockels betreft de sleutel om duurzaamheid bovenaan de agenda te zetten. Loof prijzen uit en maak kwaliteit en de markt transparant, adviseert hij. Maar vooral: Sta voor jeugd, innovatie en duurzaamheid. Dat zijn de sleutels voor de toekomst. Thomas Rau huizen, zonnepanelen, elektrisch rijden; allemaal mogelijk. Hij wijst op zijn ontwerp van de zogenaamde Superbus en de nieuwe Afsluitdijk. Waarbij besluitvorming door de instanties die er toe doen, nogal eens te wensen over laat. Ik heb maar één specialist nodig, in plaats van al dat vergaderen en polderen, legt hij uit. Duurzaamheid gaat om echte dingen, om natuurwetten. Dat is geen kwestie van minder, maar van dingen anders doen. Neem wat dat betreft de jeugd ook serieus. Tien procent Nu meteen Sprookjes. Daarmee worden we dagelijks geconfronteerd, betoogt Thomas Rau. De internationaal vermaarde architect houdt de aanwezigen tijdens de Branchedag een spiegel voor. Met gebruik van veel humor maakt hij duidelijk dat duurzaam leven niet moeilijk is en dichterbij dan we wel denken. Duurzaam leven kan pas in 2020 hoor ik dan weer iemand zeggen, vertelt hij. De materialen zouden er nog niet zijn. Allemaal onzin. Het kan nu meteen. Je moet er in geloven, het gaat om houding. En kennis. We zijn hier tijdelijk op deze aarde. Dus moeten we die met respect benaderen. Natuurlijk mogen we energie gebruiken. En voor wat betreft duurzaam bouwen: in feite deden we dat vroeger al. Maar omdat we niet meer op de hoogte zijn van de natuur, weten we niet meer hoe we dat moeten doen. Nieuwe regels en een nieuwe manier van denken, daar gaat het om willen we duurzaam leven. Rau: We moeten onszelf als het ware buiten het systeem plaatsen. Ik probeerde eens een auto die rijdt op waterstof te importeren. De douanier die ik trof was onverbiddelijk. Deze staat niet in het boekje, en kan dus niet de grens over. Zo komen we natuurlijk niet verder. Hoe bouwen we eigenlijk niet duurzaam? Waarom ontwikkelen we nog steeds tegels die niet recyclebaar zijn? Waarom is het zo dat we in heel Europa een systeem van zonwering hebben dat verkeerd beweegt, dus van boven naar onder, in plaats van onder naar boven? We kunnen zoveel besparen met alleen al wat kleine aanpassingen! We moeten dromen, dan kunnen we beelden uit onze toekomst naar ons toe halen. En niet bang zijn om fouten te maken, daar worden we alleen maar beter van. 7

8 Branchedag 2009 Juridische risico s en personeelsbeleid centraal tijdens twee Ondernemers Updates Hoe kan ik zorgen dat ik sterk sta? Twee informatieve Ondernemers Updates in de ochtend vormden de aftrap van de Branchedag. Elk met een actueel thema, gericht op de praktijk van de bouwmaterialenhandel. Juridische risico s in tijden van recessie en Flexibiliteit in personeelsbeleid in tijden van recessie. Met andere woorden: hoe ga je als bouwmaterialenhandel zo slim mogelijk om met contracten met externe partijen in deze tijd van krimp? En wat zijn de opties als het gaat om personele vraagstukken die ontstaan als gevolg van diezelfde economische teruggang? 18 Koen Roordink (Poelmann Van den Broek Advocaten N.V.) praatte de Hibinleden bij over de contractuele ins en outs. De bouwmaterialenhandel heeft immers te maken met afnemers, leveranciers en consumenten en met al deze partijen worden overeenkomsten gesloten. Basisuitgangspunt van Roordink is: weet met wie u zaken doet. Rechtspersoon, betalingshistorie, inhoud van contracten: zorg dat alles voor uzelf glashelder is. Want, zo maakt Roordink de zaal duidelijk, veel zaken die hij als specialist civiel bouwrecht op z n bureau krijgt, zijn gebaseerd op het principe jij maakt voor mij dit of dat, maar een andere grote partij betaalt. Tot wie moet ik me wenden, als deze andere partij zijn betalingsverplichtingen uiteindelijk niet nakomt? Roordink: Kijken we puur naar het recht dan zijn dergelijke zaken met een derde of vierde betrokken partij erg ingewikkeld. De aanwezigen in de zaal krijgen de gelegenheid om hun vragen te stellen. Die zijn er genoeg, zo blijkt. Kan ik met bankgaranties voorkomen dat ik niet betaald word? Dat kan, antwoordt Roordink. Kan een partij niet betalen dan heb je in dat geval aanspraak op een bankgarantie. Er zijn in elk geval verschillende bankgaranties. Bijvoorbeeld eerst betalen, dan praten. Maar ook eerst praten en dan pas betalen. In dat geval heb je bijvoorbeeld een rechterlijke uitspraak nodig, die door de andere partij niet wordt nagekomen. Hoe dan ook interessant, omdat je geld zeker is gesteld door de bank. Algemene voorwaarden Algemene voorwaarden blijkt een onderwerp te zijn dat leeft onder de aanwezigen. En bron van een aantal onduidelijkheden. Als bouwmaterialenhandel hebben we te maken met grote leveranciers en bouwers. Die hebben hele mooie algemene voorwaarden. Als ik dan kijk naar onze eigen algemene voorwaarden, de algemene voorwaarden van Hibin, dan zit daar vaak verschil tussen. Hoe kan ik toch zorgen dat ik sterk sta? Een lastig dilemma, typeert Roordink. In feite is dit

9 Branchedag 2009 het wezen van uw handel. Je kunt aanschuiven aan tafel bij je externe partner en wijzen op jouw algemene voorwaarden. Mijn ervaring is dat je er altijd over kunt praten. Daarna zou je dan eventuele risico s in kaart kunnen brengen. Dat kost echter wel tijd, en dus volgt contracteren pas in een later stadium. Wanneer de mogelijkheid tot praten wordt afgewezen moet je je afvragen hoe het met je rugdekking staat en eventuele risico s in kaart brengen. En daarna pas beslissen of je met deze partij in zee gaat. In zijn praktijk ziet Roordink dat het luisteren naar eventuele onderbuikgevoelens in dergelijke kwesties ook kan helpen. Hij biedt de aanwezigen nog een paar praktische tips. Schrijf op een contract dat je ontvangt onze algemene voorwaarden zijn van toepassing. Wordt daar niet op gereageerd, dan gelden die dus. Hetzelfde geldt wanneer u uw stempel zet over de handtekening van de andere partij. Reageert die daar niet op en gaat aan het werk, dan staat u sterk. Wat ook kan is dat u aangeeft dat uw voorwaarden van toepassing zijn. Wanneer hij hetzelfde reageert, maar de uwe niet afwijst, dan lacht u het laatste. En let op: gaat het om een kleine partij, met minder dan 50 werknemers, dan moet u altijd uw algemene voorwaarden meesturen. Waarbij ik wil aantekenen dat de algemene voorwaarden van Hibin strak zijn en prima zekerheid bieden. De conclusie van Roordink: Nóg scherper worden op met wie u wel en met wie niet zaken doet voordat contracten worden getekend. En zit er bovenop, ook als het contract is getekend. Maar ik heb het idee dat dat bij u wel goed zit. Personeelsbeleid Aan Lars Doyer (Algemene Werkgeversvereniging Nederland) de taak tijdens zijn aansluitende workshop de aanwezigen te vertellen hoe om te gaan met het personeelsbeleid onder invloed van de recessie. Doyer wijst op het verwachte herstel van de economie per Aangezien de arbeidsmarkt daar een jaar achteraan hobbelt, merken we dus pas in 2011 dat de werkgelegenheid weer aantrekt. Tot die tijd zult u met een aantal dilemma s geconfronteerd worden. Volgens Doyer zijn dat bijvoorbeeld: Ik heb nu eigenlijk te weinig werk, maar als ik een deel van m n personeel ontsla, ben ik ze kwijt als het straks weer beter gaat en Hoe blijf ik een aantrekkelijke werkgever. Uitgebreid gaat Doyer in op deze en andere kwesties. Bij het ontslaan van personeel wordt over het algemeen het afspiegelingsprincipe gehanteerd. Personeel wordt in vijf leeftijdscategorieën verdeeld en uit elke categorie kunnen dan een of meerdere medewerkers worden gekozen. Bedenk daarbij dat jongere medewerkers weliswaar goedkoper zijn, maar dat je met het vertrek van een aantal oudere medewerkers ook een belangrijk deel aan kennis verliest. Ook hier komen uit de zaal een aantal vragen. Of het opbouwen van een dossier de slimste manier is om een medewerker te kunnen ontslaan. Doyer reageert gevat. Mag ik vragen hoeveel mensen hier in de zaal dat ook in de praktijk doen? Inderdaad, niemand. Natuurlijk is het wettelijk gezien een perfect traject, maar het kost tijd. Je bouwt zo n dossier niet in drie maanden op. Wil je dat goed doen, dan vergt het een hoop tijd. En vergeet niet dat je door zo n actie voor onrust in je organisatie kunt zorgen. Deeltijd WW dan, is dat een optie om economische krimp binnen het bedrijf op te vangen, wil een van de aanwezigen weten. Doyer: Dat kan prima, maar het moet absoluut een tijdelijke maatregel zijn. Anders krijg je een flinke boete en heb je een dubbel probleem. Creatieve oplossingen zijn er ook. Stel: je spreekt met je personeel af om in % op de salarissen te korten. Het geld dat wordt bespaard kan in 2011, wanneer het weer crescendo gaat, alsnog worden uitgekeerd. Hoe kleed je dat in? Doyer enthousiast: Nou, zo dus! Een heel creatieve oplossing! Je kunt ook denken aan het aanwijzen van twaalf collectieve vakantiedagen. Die gelden dan voor een periode dat er weinig of geen werk is. Dat is wettelijk te regelen. Maar kleed dergelijke maatregelen nooit in volgens een gij zult-principe. Dan zet iedereen z n hakken in het zand. Kies voor een open overleg. Het UWV kan een belangrijke partner zijn bij dit proces, benadrukt Doyer. Niet alleen als het gaat om het afscheid nemen van medewerkers, maar ook bij het kiezen voor de beste maatregel om de recessie het hoofd te bieden, zonder gedwongen ontslagen. En uiteraard kan ook zijn AWN een ondersteunende rol spelen. Meer weten? In contact komen met Koen Roordink of Lars Doyer? info@hibin.nl, of kijk op 9

10 Hercules Taskforce Hercules Taskforce: experts pakken gevolgen crisis op de werkvloer aan Koninklijke Hibin gaat de gevolgen van de economische crisis met krachtige wapens bestrijden. Alle expertise van Hibin Opleidingen en Hibin Personeel & Zorg is gebundeld om de Hibin-leden snel en concreet te helpen bij kwesties die te maken hebben met instroom, doorstroom en uitstroom van personeel. Dat gebeurt onder de noemer van Hercules Taskforce. Zo kunnen teams van deskundigen bedrijven in de bouwmaterialenhandel bezoeken om er ter plekke vraagstukken aan te pakken en op te lossen. 10 De verwachting is dat de bouw na de bouwvak van dit jaar in zwaar weer belandt. Voorspeld wordt een forse banenreductie. Wat betekent dit voor de bouwmaterialenhandel, en voor u als werkgever in het bijzonder? Hoe gaat u het beste om met de onvermijdelijke druk om uw personeelskosten te verlagen? Hoe voorkomt u onnodige kosten en risico s? En hoe zorgt u dat capaciteit en competenties op maat blijven? Goed regeren is vooruitzien. Snelheid is geboden, want de gevolgen van de crisis wachten niet. Indien u dat wenst zal een team van deskundigen van Hercules Taskforce uw bedrijf bezoeken en in overleg met u een adviesrapport opstellen. Aan de hand daarvan volgt een maatregelenpakket op maat, waarmee u meteen aan de slag kunt. Top 10 maatregelen voor passende antwoorden Met de gecombineerde expertise van Koninklijke Hibin, Hibin Personeel & Zorg, Hibin Opleidingen en hun partners is een top 10 van maatregelen opgesteld. Maatregelen die werkgevers in staat stellen de beste oplossingen voor hun bedrijf te vinden. Personeelsplan - Geeft inzicht in de kwantitatieve en kwalitatieve personeelsbehoefte, afgestemd op de recente en toekomstige marktontwikkelingen en het bedrijfsbeleid. Subsidies - Begeleiding bij aanvragen voor subsidie voor opleidingen, trainingen en EVC s. Hercules Taskforce kent de mogelijkheden en de voorwaarden. Competenties - Het vaststellen van de aanwezige competenties, afgezet tegen de kwalitatieve behoefte. In samenwerking met KC Handel competenties objectief vaststellen op basis van mbo-dossiers. Dit vergroot voor medewerkers de kansen op de arbeidsmarkt. Ontwikkelings- en scholingsplannen - Het opstellen van deze plannen voor individuele medewerkers en groepen. Dit is een vereiste bij een aanvraag voor deeltijd-ww en voor subsidie van het Fonds Collectieve Belangen (FCB). Mbo-trajecten met specifieke bouwmaterialencomponenten - Wanneer u medewerkers een mbo-kwalificatie wilt geven en de branchespecifieke vakkennis wilt vergroten, kunt u medewerkers inschrijven voor een van de drie op de branche afgestemde mbo-opleidingen. Via de Wet Vermindering Afdracht Loonbelasting is kostenneutrale uitvoering mogelijk. Deeltijd-WW - Tot 1 januari 2010 kunt u een aanvraag indienen voor deeltijd-ww. Medewerkers blijven volledig in dienst en hoeven niet te solliciteren, niet bij het UWV in te schrijven en geen ander werk te accepteren of andere opleiding te volgen dan die u aanbiedt. Het gebruikmaken van deze mogelijkheid heeft consequenties die u vooraf goed in beeld moet hebben. Hercules Taskforce kan u ondersteunen en van advies dienen. Vaktechnisch opleiden - Het gehele vakgerichte pakket opleidingen van Hibin staat tot uw beschikking.

11 Hercules Taskforce Met Hercules Taskfore kunt u afspraken maken over de specifieke behoeften van uw bedrijf, bijvoorbeeld om in een afgeslankte organisatie medewerkers op te leiden voor nieuwe functies of taakuitbreiding. mijn organisatie eruit? Welke functies/competentieprofielen horen daarbij? Hoe speel ik op ontwikkelingen in als straks nieuwe medewerkers nodig zijn? Commercieel opleiden - Hibin Opleidingen biedt een pakket aan de marktomstandigheden aangepaste trainingen die niet alleen vaardigheids- en resultaatgericht zijn. Trainingen op het gebied van koude acquisitie, bellen, brieven schrijven en organiseren van bijeenkomsten. Outplacement - Opvang van overtollig personeel (preventieve re-integratie). Als de baan van een of meer van uw medewerkers bedreigd wordt, kan al voor het einde van het dienstverband een re-integratietraject starten. Deze preventieve re-integratietrajecten lopen via het UWV. Hercules Taskforce bemiddelt en ondersteunt. Ontslag - Ontslag van medewerkers vergt een zorgvuldige aanpak. Hercules Taskforce kent de regels en voorwaarden. Antwoorden en oplossingen Binnen Hercules Taskforce zijn verschillende expertises gebundeld om u zo goed mogelijk te helpen bij vragen over instroom, doorstroom en uitstroom van personeel. Het doel is te zorgen dat uw organisatie gezond blijft en klaar is om uitdagingen het hoofd te bieden. Instroomvraagstukken Hoe ziet de markt er na de crisis uit? Hoe zal het gaan met nieuwbouw, renovatie, onderhoud? Wie zijn straks de opdrachtgevers? Hoe is dan de relatie tussen handel en fabrikanten? Hoe ver is dan het streven naar duurzaamheid doorgedrongen? Hoe ziet mijn bedrijf er in de toekomst uit? Welk assortiment voer ik, welke klanten heb ik, van welke netwerken maakt mijn bedrijf deel uit, hoe ziet Doorstroomvraagstukken Welke inzet van mensen is op de verschillende plaatsen in het bedrijf nodig? Over welke capaciteiten/competenties beschikken de blijvende medewerkers? Hoe verdeel ik het werk zo over medewerkers, dat de klant optimaal wordt bediend? Hoe zorg ik ervoor dat de organisatie niet te kwetsbaar wordt en dat de continuïteit in de dienstverlening aan de klant is gewaarborgd? Welke competenties van individuele medewerkers kan/moet ik verder ontwikkelen om hun inzetmogelijkheid te vergroten (verbreden)? Hoe zorg ik ervoor dat medewerkers in de afgeslankte organisatie optimaal functioneren en het takenpakket volledig wordt uitgevoerd? Uitstroomvraagstukken Hoe om te gaan met het verstrijken van tijdelijke contracten? Ontslagaanvraag ineens of geleidelijk? Wel of niet gebruikmaken van de mogelijkheid van deeltijdontslag? Aan welke regels moet worden voldaan? Hoe geef ik richting aan het ontslag, zodat de klant ondanks alles goed wordt bediend en het bedrijf berekend is op de toekomst? Wat doe ik om de positie op de arbeidsmarkt te versterken voor medewerkers met een bedreigde of verloren arbeidsplaats? Hoe houd ik een lijn in stand met ontslagen medewerkers in verband met een mogelijke terugkeer na de crisis? Hoe zorg ik er bij deeltijdontslag voor dat de vrijvallende tijd optimaal wordt benut voor persoonlijke ontwikkeling? Welke subsidiemogelijkheden kan ik in benutten en hoe vraag ik subsidie aan? 11 Aanmelden? De teams van Hercules Taskforce tackelen samen met u al deze kwesties. De kosten van een bedrijfsbezoek plus adviesrapportage bedragen 800. Meer info: info@hibin.nl

12 Hibin Opleidingen Hibin-Themadag Energie in Uw Verkoop: leerzaam en inspirerend Antoine Hoeven van Imabo Logus Bergen op Zoom bezocht de Hibin-themadag Energie in Uw Verkoop bij KCBM te Soesterberg. Een leerzame en inspirerende dag. 12 Niet minder dan 114 deelnemers meldden zich op 18 juni bij de Hibin-Themadag Energie in Uw Verkoop. In een dag werd iedereen bijgespijkerd over de rol die de bouwmaterialenhandel kan spelen in het proces van energiebesparing, de kansen die duurzaamheid biedt en hoe daar optimaal op kan worden ingespeeld. De deelnemers zelf zijn heel blij dat ze een dag hebben uitgetrokken om zich te verdiepen in de kansen die er momenteel voor de bouwmaterialenhandel zijn op het gebied van energiezuinige woningen. Jakob Klooster van NVB Ubbens Bouwstoffen: Bijzonder interessant. Wij hebben als deelnemende groep vanuit ons bedrijf nog dezelfde avond plannen gemaakt. Passief Huis In het ochtendprogramma van de themadag ging het onder andere over de opkomst van het Passief Huis. Voor de bouwmaterialenhandel liggen hier kansen omdat bij nieuwbouw en renovatie volgens dit opkomende bouwconcept woningen tot een zeer hoog niveau worden geïsoleerd. Een belangrijk aandachtspunt is wel dat materiaalkeuze en bouwkundige details bij deze hoge isolatiegraad uiterst belangrijk zijn. Aannemers kunnen op dit gebied best advies gebruiken. Erik Cense van Van Wijngaarden + Co BV uit Rotterdam: Voor mij was met name de lezing van Eelco Smeele van Cauberg-Huygen interessant. Hij liet ons zien waar het vaak fout gaat en hoe je schades en vochtproblemen kunt voorkomen. Het zijn soms maar kleine tips waar je de aannemer zeer goed mee kunt helpen. Ook de bijdrage van SenterNovem vond ik belangrijk. Felix Lacroix van SenterNovem gaf heel goed aan hoe je als bouwmaterialenhandel de aannemer en indirect de opdrachtgever van dienst kunt zijn bij de keuze van isolatiemaatregelen en bij het wijzen van de weg naar de subsidies. Dat stimuleert de omzet. Dubbel gevoel In het middagprogramma verzorgden fabrikanten zestien workshops die goed werden bezocht. De dag erna blijkt dat er direct vervolg is gegeven aan de themadag. Diverse aanwezige fabrikanten zijn na afloop door bouwmaterialenhandels uitgenodigd om door te praten over de vraag hoe de markt het beste actief kan worden bewerkt. Jaap van der Weijden, directeur van KCBM: Als je zo n dag meemaakt dan bekruipt je een dubbel gevoel. Aan de ene kant ben je blij met de kwaliteit van de lezingen en de workshops. Ook waardeer je de inspanningen van de fabrikanten en hun positieve benadering van de deelnemers. Aan de andere kant mis je de thuisblijvers heel erg. Hoe beter en inspirerender de dag, hoe sterker zich dat gemis doet voelen. Ik ben ervan overtuigd dat er op dit gebied geweldige kansen liggen. Naar mijn mening zou elke commerciële medewerker de komende maanden een dag over dit thema moeten bijwonen. Daarmee zetten de bouwmaterialenhandelaren zich gezamenlijk op de kaart als partner die aannemers ondersteunt bij het verantwoord en effectief verbeteren van de energiezuinigheid van woningen.

13 Hibin Opleidingen Ervaring en vaardigheden omzetten in diploma Hij heeft al heel wat ervaring in de bouwmaterialenbranche opgedaan, maar het ontbreekt nog aan een officieel diploma. Reden voor Leendert-Jan van Kreuningen, showroomverkoper bij Imabo Esselink in Middelharnis, om van start te gaan met het EVC-traject van Hibin Opleidingen. Zijn uiteindelijke doel: het MBO-diploma Verkoopmedewerker showroom behalen. v.l.n.r. Bruno Dankloff van de Examenkamer, Leendert-Jan van Kreuningen van Imabo Esselink, Mirjam Buermans van Kenniscentrum Handel Jammer genoeg wordt er bij een sollicitatie vaak naar diploma s gevraagd en minder naar werkervaring en vaardigheden, vertelt hij. Daarom besloot ik de EVC-procedure te gaan volgen. En niet alleen om iets op papier te hebben, maar ook om uiteindelijk met vrijstellingen de opleiding Verkoopmedewerker showroom te kunnen volgen. Daarmee kan ik de kwaliteit van mijn dagelijkse werk als showroomverkoper verbeteren. Van Kreuningen kreeg een informatiepakket thuisgestuurd, met uitleg hoe hij een portfolio van zijn vaardigheden kon samenstellen. Ik ben alles gaan verzamelen waaruit mijn ervaring en vaardigheden naar voren komen. Certificaten van cursussen, het diploma van de NIMA-A Sales dat ik tijdens mijn vorige baan heb behaald, maar ook verslagen van beoordelingsgesprekken en een getuigschrift van mijn vorige baan. En ik heb ook gekeken naar mijn hobby s. Zo ben ik secretaris van de vogelvereniging, dat toont ook bepaalde vaardigheden aan. Ik heb dit heel grondig aangepakt en ben er zo n twee dagen mee bezig geweest. Samen met een portfoliobegeleider bekeek hij vervolgens zijn portfolio en werd bepaald dat de opleiding Verkoper showroom het beste aansluit op zijn huidige werk. Van Kreuningen: Mijn begeleider is erg nauw betrokken bij de bouw, en is thuis in de bouwmaterialen. Dat praat erg gemakkelijk, omdat hij geïnteresseerd is in mijn werk. Hij was erg te spreken over mijn portfolio en vond het goed in elkaar zitten. Binnenkort heeft Leendert-Jan een gesprek met een assessor van het Kenniscentrum Handel. Zij vergelijkt de vaardigheden die bij de opleiding Verkoper showroom horen met de vaardigheden die in mijn portfolio staan. Vervolgens moet ik mijn portfolio toelichten, zodat de assessor goed kan beoordelen welke vaardigheden ik in huis heb. Daarna stelt zij een rapport op waarin mijn ervaring en competenties benoemd worden. Wat is EVC? Voor een groot aantal werknemers in de bouwmaterialenbranche geldt dat tijdens werk en trainingen veel ervaring is opgedaan. Vaak echter is deze ervaring niet formeel in diploma s en certificaten vastgelegd. Een EVC-procedure kan hierin voorzien. EVC staat voor Erkenning van Verworven Competenties. Een EVC-procedure geeft een beeld van de talenten, kennis en vaardigheden (competenties) van iemand. Deze kan hij verworven hebben op school, op het werk, thuis of door het beoefenen van hobby s. De procedure bestaat uit de volgende stappen: Voorlichting Individuele afspraken: start ontwikkelplan Herkennen van competenties: maken van portfolio Waarderen van competenties: gesprek met assessor Beschrijven van de resultaten: assessor maakt EVCrapportage = Ervaringscertificaat Eventueel een vervolg op de EVC-procedure: uitwerking ontwikkelplan en opleiding 13

14 Kort nieuws USP-onderzoek naar effecten recessie Branche verwacht 15% omzetdaling De bouwmaterialenhandel in Nederland verwacht 2009 af te sluiten met een omzetverlies van 15%. Dit blijkt uit een onderzoek van USP, zoals dat werd gepresenteerd tijdens de Branchedag van Koninklijke Hibin. De deelnemers aan het onderzoek vertegenwoordigen ruim 70% van het volume binnen de bouwmaterialenhandel. Vooral de landelijk werkende bedrijven ervaren in de eerste maanden van 2009 de gevolgen van de recessie al in sterke mate. Bij regionaal werkende bedrijven zijn de effecten tot mei minder sterk. De verwachting is echter dat het omzetverlies van 15% in de loop van 2009 voor de hele sector zal gelden. Er zijn wel duidelijke verschillen in productgroepen. Bij de ruwbouwmaterialen is de verwachte omzetdaling het grootst, gevolgd door afbouwmaterialen. Bij het segment tegels, keukens en sanitair zal de omzetdaling beduidend lager zijn. zien de teruggang in de woningmarkt (85%) als belangrijkste oorzaak, gevolgd door de kantorenmarkt en gemengde projecten. Projecten in de gezondheidszorg en het onderwijs worden niet geraakt door de recessie. De omzetdaling is het hardst voelbaar in de rechtstreekse leveringen (60%) en minder in de magazijnleveringen (34%). Handelaren ervaren ook dat de betalingstermijnen oplopen. Van 43 dagen begin dit jaar naar 49 dagen in april, en de verwachting is dat later in 2009 een gemiddelde van 51 dagen bereikt zal worden. Het risico op faillissementen van klanten neemt hierdoor toe. Het normale jaargemiddelde aan failliete klanten ligt op twee per jaar. Voor 2009 wordt een verviervoudiging tot acht faillissementen per handelaar verwacht. Wat doen we eraan 14 Een vergelijking met andere segmenten van de bouwketen laat zien dat de bouwmaterialenhandel het relatief zwaar te verduren heeft. Eind mei gaf 39% van de afbouwbedrijven aan geen last te hebben van de recessie. Bij aannemers, installateurs en architecten was dit respectievelijk 25, 24 en 20%. Bij de handelaren lag dit op 5%. In totaal ervaart 94% van de handelaren gevolgen van de recessie. Dat uit zich voornamelijk in verminderde omzet (72%), meer discussie over prijs en terugloop van het aantal opdrachten (beide 64%), oplopende betalingstermijnen en uitgestelde projecten (beide 55%). Hibin-leden Uiteraard nemen handelaren allerlei maatregelen om de recessie het hoofd te bieden. De focus ligt op kostenbesparing en risicobeperking. Een strakker debiteurenbeleid staat op één, gevolgd door scherper inkopen, het afbouwen van voorraden en het besparen op loonkosten. Iets meer dan de helft van de respondenten kiest voor een andere marktbenadering. en waar leidt dit toe? Ondanks alle malaise zijn er nauwelijks bedrijven die voor hun voortbestaan vrezen. 78% van de Hibin-leden zegt dat dit absoluut niet aan de orde is. Nog eens 20% acht de kans (zeer) gering. Slechts 1% geeft aan dat er 30-70% kans is op bedrijfsbeëindiging als de huidige tendens zich voortzet.

15 Personeel & Zorg Snelle veiligheidscheck met HIBRIE quickscan Ieder bedrijf is wettelijk verplicht de arbo-risico s in kaart te brengen. Hibin Personeel & Zorg heeft voor haar leden daarom een digitale Risico-Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) beschikbaar: de HIBRIE. Dit instrument vormt de basis van een aantal branchegerichte maatregelen die u helpen de veiligheid en gezondheid van uw medewerkers te verbeteren. Uitgangspunt hierbij is de Arbo-wet. Veiligheidsdeskundige Hans Clemenkowff heeft voor de Hibin-leden onlangs een quickscan ontwikkeld zodat meteen kan worden gezien of uw bedrijf aan de wettelijke normen voldoet. De quickscan werkt als volgt: wanneer de tien vragen in het kader met JA worden beantwoord, voldoet uw bedrijf aan alle normen. Vult u bij één of twee vragen NEE in, dan heeft uw bedrijf de meeste zaken voor elkaar, maar is mogelijk toch nog iets vergeten. Wanneer u drie of meer vragen met NEE beantwoord, is het tijd voor actie; uw bedrijf voldoet dan waarschijnlijk niet meer aan de wettelijke eisen. Dat is volgens de Arbo-wet zelfs strafbaar. De HIBRIE is te downloaden op Hier is ook alles te vinden over het opstellen van goed eigen Bedrijfshulpverleningsplan(BHV-plan). Voor vragen over het gebruik van het digitale RI&E-instrument en het opstellen van een (BHV-plan) kunt u bellen ( ) of mailen (info@hibinpz.nl) met Hibin Personeel & Zorg. De quickscan: tien vragen 1. Heeft uw bedrijf een (branche) Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E)? 2. Is uw RI&E 3 jaar of jonger? 3. Hebt u naar aanleiding van de RI&E een Plan Van Aanpak (PVA) opgesteld? 4. Is dit PVA vorig jaar opnieuw opgesteld om de actiepunten voor dit jaar op een rij te hebben? 5. Worden de RI&E en het PVA ieder jaar geactualiseerd? 6. Heeft uw bedrijf een Veiligheidskundige (VK) in dienst of laat de preventiemedewerker zich ondersteunen door een VK? 7. Wordt tenminste één keer per jaar een ronde door het bedrijf gehouden om de werkelijke stand van zaken vast te stellen? 8. Heeft uw bedrijf voldoende BHV-ers opgeleid (afgeleid uit de RI&E)? 9. Heeft uw bedrijf een BHV- of ontruimingsplan? 10. Houdt u minstens één keer per jaar een ontruimingsoefening? 15

16 Pensioenen Waardeoverdracht pensioen momenteel niet mogelijk 161 Wie als gevolg van een baanwisseling in een andere sector komt te werken, kan zijn opgebouwde pensioen meenemen naar de nieuwe pensioenuitvoerder. Dit heet waardeoverdracht. Doordat de dekkingsgraad van het Hibin-pensioenfonds lager is dan wettelijk verplicht, mag het fonds op dit moment echter niet meewerken aan verzoeken tot waardeoverdracht. Dit kan ook gelden voor het andere betrokken pensioenfonds. Toch blijft het belangrijk het verzoek tot waardeoverdracht tijdig in te dienen. Het verzoek zal namelijk in behandeling worden genomen zodra de financiële reserves van beide fondsen weer op orde zijn. In het geval van een waardeoverdracht krijgt de betrokken medewerker op verzoek eerst een vrijblijvende offerte van de pensioenuitvoerder van zijn nieuwe werkgever. Pas dan hoeft hij te beslissen of hij het pensioen meeneemt of niet. Of het voordelig is om de waarde van het pensioen over te dragen, is mede afhankelijk van de nieuwe pensioenregeling. Het pensioenfonds van de nieuwe werkgever kan hierover adviseren. Op tijd aanvragen De medewerker moet er wel op letten dat zijn aanvraag voor de offerte voor waardeoverdracht binnen zes maanden na de indiensttreding bij de nieuwe pensioenuitvoerder is ontvangen. Zijn verzoek tot waardeoverdracht wordt dan in behandeling genomen zodra het fonds weer mag meewerken aan waardeoverdracht. Wanneer de medewerker wel van baan, maar niet van sector verandert, loopt zijn pensioen in principe door bij het Hibin-pensioenfonds. Hij hoeft dan niets te doen. Meer weten?

17 Geschillencommissie 2008: twaalf uitspraken Geschillencommissie De Geschillencommissie Bouw- en Afbouwmaterialen heeft in 2008 twaalf uitspraken gedaan. Daarvan werden er zeven gegrond verklaard, twee ten dele gegrond, in twee gevallen was sprake van onbevoegdheid en in een geval volgde tijdens de zitting een schikking. Dat blijkt uit het Jaarverslag 2008 van de Geschillencommissie. Deze is in het leven geroepen om geschillen tussen ondernemers en consumenten op een goedkope, snelle en eenvoudige manier uit de wereld te helpen. Voor de bouwmaterialenhandel is de speciale Geschillencommissie Bouw- en Afbouwmaterialen belast met de afhandeling van deze conflicten. De klachten die de commissie ontving betroffen een levering die afweek van wat was overeengekomen (non-conformiteit), nakoming van de overeenkomst, informatieverstrekking door de ondernemer en de hoogte van een te betalen schadevergoeding. Het bedrag dat bij klachten in het geding was, bedroeg gemiddeld In vier gegronde klachten werd een schadevergoeding toegekend, die gemiddeld bedroeg. In vergelijking met 2007 is het opvallend dat er een flinke daling van het aantal klachten is geweest in Dat aantal daalde van 27 (2007) naar 18 (2008), een daling van 33%. Daarnaast blijkt uit het jaarverslag dat het percentage gegronde uitspraken daalde van 78% (2007) naar 58% (2008). Meer weten over de Geschillencommissie Bouw- en Afbouwmaterialen? en op 17

18 Actueel Staat van de economie een half jaar later: Structurele overcapaciteit laat zich nu voelen Tijdens de algemene ledenvergadering van Koninklijke Hibin in januari bediscussieerde een aantal externe deskundigen, ieder op een of andere manier betrokken bij de bouwmaterialenhandel, de huidige economische crisis en de gevolgen voor de bouw en toelevering. De boodschap was toen geen al te positieve, al was er ook ruimte voor voorzichtig optimisme. Aan de hand van de onderstaande vier stellingen kijken we hoe volgens dezelfde deskundigen als op de ledenvergadering de bouw en de toelevering er een half jaar later voorstaat. De conclusie: het is er niet beter op geworden De economische crisis in de bouwsector is sinds januari alleen maar verhevigd. 2. Grotere ondernemingen blijven beter overeind dan kleine bedrijven in de branche. 3. De economische tegenwind is een uitgelezen kans om te focussen op duurzaamheid binnen de sector. 4. De bouwmaterialenhandel wordt relatief hard geraakt door de economische crisis. De reacties zijn afgedrukt in drie verschillende kleuren. Rood: oneens met de stelling, groen: mee eens, blauw: neutraal. Lizethe Kluijtmans, sectormanager groothandel van Rabobank Nederland: Stelling 1 Ik heb geen exacte cijfers die dat onderbouwen, maar dat lijkt me wel. Als je ervan uit gaat dat de bouw en de bouwmaterialenhandel in elkaars verlengde liggen, kun je stellen dat we er minder goed voor staan dan een half jaar geleden. Veel uitgestelde bouwprojecten zijn nog steeds niet opgepakt. En verschillende projecten van vóór de kredietcrisis die afgelopen winter nog liepen en nu zijn afgerond, worden niet of te weinig opgevolgd door nieuwe klussen.

19 Actueel Stelling 2 Nee, zo zie ik dat niet. Ik geloof heilig in ondernemerschap. Wanneer op een goede wijze leiding wordt gegeven aan een bedrijf, of dat nu groot is of klein, kom je deze crisis wel door. Het gaat om de bedrijfsvoering. Is die in orde, dan manoeuvreer je je bedrijf waarschijnlijk wel door de crisis. Wanneer je in tijden van voorspoed echter geen buffer hebt aangelegd, kun je het nu wel eens heel moeilijk krijgen. Stelling 3 Een economische crisis is in eerste instantie overleven. Een mooi moment om eens kritisch naar je bedrijf te kijken en naar hoe het nu verder moet. Wanneer duurzaam ondernemen past in die toekomstvisie, zeg ik ja, het is een uitgelezen kans. Maar dat hoeft helemaal niet het geval te zijn. Misschien past saneren, of juist uitbreiden, beter in het plaatje. Ik zie duurzaamheid niet als dé oplossing voor de toekomst. Het wordt wel steeds meer een randvoorwaarde. Stelling 4 Sectoren als transport, industrie en groothandel (en dan vooral de export) zijn harder geraakt door de crisis dan de bouw. De bouw is laatcyclisch, dus de hardste klappen zullen nog komen. Want bij bovengenoemde sectoren was het begin 2009 echt kommer en kwel. Dus zodra de economie weer aantrekt dan zal de bouwmaterialenhandel het best nog even zwaar krijgen. De grote vraag is: wanneer is de bodem van het economische dal bereikt? groot bent, en je hebt de crisis zien aankomen, heb je dikwijls meer vet op de botten dan kleinere partijen. Maar het is niet zozeer groot of klein, belangrijker is of je als ondernemer je zaken goed op orde hebt. Stelling 3 Voor deze crisis moeten structurele oplossingen komen. Ik denk dat de focus op duurzaamheid er daar één van is. Want je kunt wel pleisters blijven plakken, maar vroeg of laat zul je toch echt moeten nadenken over het energievraagstuk. De overheid faciliteert dat in ruime mate. Denk bijvoorbeeld aan slooppremies en subsidies voor zonneenergie en isolatie. Stelling 4 De bouw vormt een van de pijlers van de crisis. Consumenten hoeden zich momenteel voor grote uitgaven. De toelevering biedt echter een flinke escape: zij kunnen een grote rol spelen in renovatie en verbouwingen. Daar zit mede door de stagnerende huizenverkoop nog wel groei. Het is dus niet alleen maar negatief. Mark van Loon, managing director CRH Building Systems/Calduran: Stelling 1 Je ziet dat er bijna geen woningen meer verkocht worden. Je kunt dus wel stellen dat het minder gaat. De orderportefeuilles lopen leeg en ik verwacht dat het na de bouwvak alleen maar slechter wordt. Bert Bruning, algemeen directeur van Atradius: Stelling 1 Ja, dat is denk ik wel zo. Ik heb van verschillende bedrijven gehoord dat de portefeuille na de zomer angstvallig leeg is. Het gaat dus niet alleen minder goed, de prognoses voor de directe toekomst zijn ook al niet al te best. Stelling 2 Ja, maar dat zeg ik met enige reserve. Wanneer je Stelling 2 Ik zou niet weten of dat waar is of niet. Ik denk dat de crisis bij iedereen even hard binnenkomt. Stelling 3 Duurzaamheid is een van de echte kansen. Denk bijvoorbeeld aan het thema isolatiematerialen. De adviesrol van de toelevering wordt, denk ik, steeds belangrijker. Vaak zijn het (lokale) overheden die op grote schaal inkopen. Zij hebben dikwijls niet de benodigde kennis in huis. De bouwmaterialenhandel heeft die know how wel. 19

20 Actueel 20 Stelling 4 De hele bouwketen is hard geraakt. De impact voor de bouwmaterialenhandel is wel iets minder heftig dan voor andere sectoren in de bouw. Dit omdat wij ook veel omzet halen uit renovatie en onderhoud, waar de crisis zich niet zo hard laat voelen. Maar het leidt geen twijfel dat de crisis ongenadig hard toeslaat. Tja, ik had ook liever iets anders verteld, maar het is niet anders. Michel van Eekert, partner van Buildsight B.V.: Stelling 1 De crisis is verhevigd. Er is sprake van een structurele overcapaciteit in de bouw en die laat zich nu voelen. De onzekerheid over de toekomst maakt het alleen maar lastiger. Mensen handelen daarnaar en dat maakt het lastig. Maar de daadwerkelijke cijfers laten zeker wel ruimte voor hoop. Enige nuance is dus op z n plaats. Stelling 2 Daar ben ik het helemaal niet mee eens. Ik zeg: het is juist andersom! De problemen zitten juist bij de grote bouwprojecten en die halen hun materialen per definitie bij grote toeleveranciers. De kleinere bouwmaterialenhandels hebben een veel gevarieerder klantenbestand. Kleinschalige bedrijven kunnen tenminste nog terugvallen op de regio. Stelling 3 Jazeker! De overheid promoot duurzaam ondernemen actief. Dat is goed nieuws voor de sector, want voor ons is een mooie rol weggelegd als tussenpersoon. Zo kunnen wij een voorlichtingsfunctie vervullen naar de aannemer en vooral de consument. Duurzaam bouwen is de toekomst. Stelling 4 Ja. Woningbouw, en dan vooral nieuwbouw, zijn van oudsher belangrijke pijlers voor de bouwtoelevering. Wanneer minder gebouwd wordt heeft dat gelijk zijn weerslag op de handel. Ik pleit daarom voor een grote omslag ten opzichte van de afgelopen zestig jaar. Vanaf de jaren vijftig is vooral gebouwd tegen woningnood. De toelevering is heel goed geworden in het faciliteren hiervoor. Overheidsstimulering behoort nu definitief tot het verleden. De markt is kleinschaliger geworden en de kwalitatieve eisen aan materialen en systemen worden steeds hoger. Traditionele inkooppatronen voldoen niet meer. Slimme logistieke oplossingen en prefab, dáár ligt de toekomst. De economische crisis zou zomaar eens een katalysator kunnen zijn voor deze in mijn ogen noodzakelijke mentaliteitsverandering. Scief Houben, directievoorzitter van Blauwhoed Vastgoedontwikkeling Stelling 1 De nieuwbouw zal de komende tijd alleen nog maar scherper dalen. Dat heeft voor de toelevering natuurlijk een enorme impact. De renovatiesector heeft het afgelopen jaar ook klappen moeten verwerken, maar relatief minder dan de nieuwbouw. Dit omdat veel mensen gaan verbouwen in plaats van kopen. Stelling 2 Dat onderschrijf ik helemaal niet. Kleinere bedrijven zijn vaak scherper en handelen sneller wanneer de situatie daarom vraagt. Grotere bedrijven hebben vaak een tragere handelingssnelheid. Over het algemeen zie je dat bedrijven die zich in een vroeg stadium, en dan heb ik het over meer dan een jaar geleden, gewapend hebben tegen de crisis er nu het beste voor staan. Stelling 3 Dat is evident. Duurzaamheid ligt goed in de media en de huidige economische crisis is een mooi moment om hier over na te denken. Maar duurzaam ondernemen is niet zaligmakend. Je moet als onderneming ook een goede economische propositie hebben. Stelling 4 De hele bouwketen, dus ook de toelevering, is ongenadig hard geraakt door de crisis. We zijn er voegcyclisch ingegaan en we komen er laatcyclisch weer uit. Een dubbele min dus.