Studenten trainen medestudenten in didactische vaardigheden

Transcriptie

1 Tijdschrift voor Medisch Onderwijs, augustus 2011 Vol. 30, nr. 4, p Studenten trainen medestudenten in didactische vaardigheden R.G. Pleijhuis, M.E. Stegmann, L. Schultinge, T. Verbeek, A.J.G. van Kleef, A.W. Sillius, F.M. Bos, W.M. Molenaar Samenvatting Inleiding: Sinds begin 2008 hanteren alle Nederlandse universiteiten de Basiskwalificatie Onderwijs (BKO). Aan de Faculteit der Medische Wetenschappen te Groningen staat het traject tot het behalen van deze bekwaamheid niet alleen open voor docenten, maar ook voor studenten. Deze BKO-studenten doen tijdens hun studie didactische kennis en vaardigheden op en verkrijgen, bij gebleken bekwaamheid, het BKO-certificaat ( BKO-S genaamd) tegelijk met hun afstuderen. Opzet en uitvoering trainingsproject voor EHBO-studenten: BKO-studenten werden in de gelegenheid gesteld om praktische ervaring op te doen binnen alle voor de BKO relevante competentiegebieden het ontwerpen, verzorgen en evalueren van onderwijs door te participeren in een project waarbij zij voor andere studenten een didactische training verzorgden. Vijf BKOstudenten (trainers) ontwikkelden en gaven een didactisch trainingstraject aan 24 tweede- en derdejaars bachelorstudenten geneeskunde (EHBO-docenten), die EHBO-lessen zouden gaan verzorgen op basisscholen. Tijdens de training werd aan de hand van een onderwijsleergesprek aandacht besteed aan de kenmerken van een goede les. Daarnaast werden de EHBO-docenten in de gelegenheid gesteld de introductie van hun eerste les voor te dragen, gevolgd door feedback en een plenaire nabespreking. Op vergelijkbare wijze werd geoefend met het overbrengen van theorie, het houden van orde en het aanleren van vaardigheden. Het trainingstraject werd afgesloten met een observatie in de praktijk, waarbij de EHBO-docenten concrete feedback ontvingen op hun functioneren. Tot slot werd het gehele trainingstraject zorgvuldig geëvalueerd. De reacties van de EHBOdocenten, trainers en coaches bij de evaluatie van het project waren positief. Conclusie: Gezien de bemoedigende resultaten zal het uitvoeren en verder ontwikkelen van de training als onderdeel van het BKO-traject blijven bestaan. (Pleijhuis RG, Stegmann ME, Schultinge L, Verbeek T, Kleef AJG van, Sillius AW, Bos FM, Molenaar WM. Studenten trainen medestudenten in didactische vaardigheden. Tijdschrift voor Medisch Onderwijs 211;30(4): ) Inleiding Sinds begin 2008 hanteren alle Nederlandse universiteiten de Basiskwalificatie Onderwijs (BKO). Dit bewijs van didactische bekwaamheid moet door alle nieuwe universitaire docenten behaald worden; ook zittende docenten worden in de gelegenheid gesteld de BKO te verwerven. 1 Aan de faculteit der Medische Wetenschappen in Groningen staat het traject tot het behalen van deze bekwaamheid niet alleen open voor docenten, maar ook voor studenten (zij volgen het BKO-S-traject). Deze studenten doen naast hun studie didactische kennis en vaardigheden op en verkrijgen, bij gebleken bekwaamheid, tegelijk met hun afstuderen het BKO-certificaat ( BKO-S ). Een artikel over dit traject is in voorbereiding. Een aanzienlijk deel van de BKO-studenten doet praktische onderwijservaringen op als begeleider van kleine groepen medische 143

2 studenten. Het inzetten van studenten bij het onderwijzen van medestudenten, beter bekend als (near-)peer teaching, kent aantrekkelijke voordelen voor zowel de BKOstudenten en medestudenten als de organisatie. 2 In 2009 werden de BKO-studenten voor het eerst in de gelegenheid gesteld om praktische ervaring op te doen binnen alle voor de BKO relevante competentiegebieden: het ontwerpen, verzorgen en evalueren van onderwijs. Zij kregen de opdracht een didactische training voor medestudenten te ontwikkelen. In dit artikel zullen de ontwikkeling, uitvoering en evaluatie van deze training achtereenvolgens worden besproken. Het idee om te starten met een didactische training was afkomstig van de Werkgroep Acute Hulpverlening (WAH). Deze werkgroep organiseert al jaren EHBO-lessen voor geneeskundestudenten en is aangesloten bij de Groningse medische faculteitsvereniging. Daarnaast organiseert zij sinds drie jaar het keuzeproject EHBO-lessen op de basisschool in het kader van het studieonderdeel Persoonlijke profilering, waarvoor bachelorstudenten geneeskunde uit het tweede en derde jaar drie studiepunten (EC s) kunnen behalen. Hiertoe geven duo s van geneeskundestudenten (EHBOdocenten) die in het bezit zijn van een EHBO-diploma tien lessen op een basisschool in de regio en bereiden daarmee de leerlingen voor op het Jeugd EHBO-examen van het Oranje Kruis. Deze EHBO-docenten bereiden zich op het geven van deze lessen voor door een aantal colleges te volgen over onder andere kinderpsychologie. Het beoogde doel van een aanvullende didactische training was deze studenten beter voor te bereiden op hun rol voor de klas. Via het Centrum voor Docentprofessionalisering (CDP) van het Onderwijsinstituut van de Faculteit der Medische Wetenschappen in Groningen werd de WAH in contact gebracht met de studenten die het BKO-traject volgden. Vijf BKO-studenten (trainers) uit de bachelor- en masterfase van Geneeskunde hebben daarop gezamenlijk een didactische training ontwikkeld, uitgevoerd en geëvalueerd. Zij werden hierbij ondersteund door medewerkers van het CDP (coaches). Een overzicht van de gehanteerde termen is weergegeven in Tabel 1. Voor de trainers was het opdoen van praktijkervaring in het kader van het BKOtraject het primaire doel. De EHBO-docenten hadden bij de start van de Jeugd EHBOlessen weinig tot geen ervaring met didactiek. Om hen beter voor te bereiden op hun rol als docent, werd hen deze didactische training aangeboden om inzicht te krijgen in een aantal basale didactische vaardigheden. Tabel 1. Overzicht van de gehanteerde termen in het manuscript met bijbehorende beschrijving. Gehanteerde term Aantal Omschrijving Coaches 2 Medewerkers Centrum voor Docentprofessionalisering (CDP) Trainers 5 Studenten geneeskunde uit de bachelor- en masterfase die het BKO-traject volgen (BKO-studenten) en een didactische training ontwikkelen voor EHBO-docenten. EHBO-docenten 24 Tweede- en derdejaars bachelorstudenten geneeskunde die een EHBO-cursus verzorgen in het basisonderwijs Leerlingen >100 Leerlingen uit groep 8 van het basisonderwijs, aan wie een EHBO-cursus wordt aangeboden 144

3 Na een beschrijving van het Jeugd EHBO-project zullen achtereenvolgens de ontwikkeling en uitvoering van de didactische training voor de EHBO-docenten worden belicht, evenals de resultaten van de evaluaties zoals deze tijdens de feedbacksessies voor de EHBO-docenten, de trainers en de coaches en op de evaluatieformulieren naar voren zijn gebracht. Jeugd EHBO-project Een totaal van 24 EHBO-docenten doceerden Jeugd EHBO aan leerlingen uit groep 8 van het basisonderwijs. De lessen werden gegeven in tweetallen. Op basis van de gestelde eisen voor het behalen van een Jeugd EHBO-diploma stelden de EHBO-docenten zelf de lessen samen. Tijdens de lessen werden zowel theorie als praktische vaardigheden aangeleerd. De circa twee uur durende lessen werden wekelijks gegeven, gespreid over een periode van tien weken. Na vijf weken vond een tussentijdse toetsing plaats van de theoretische kennis. Wanneer de leerlingen na tien weken de eindtoets (theorie en praktische vaardigheden) met goed gevolg afrondden, kregen zij een Jeugd EHBOdiploma uitgereikt dat officieel wordt erkend door het Oranje Kruis. Opzet en uitvoering trainingsproject voor EHBO-docenten Ontwikkeling van de training De training werd ontwikkeld, uitgevoerd en geëvalueerd door vijf studenten uit de bachelor- en masterfase van Geneeskunde (trainers). Deze trainers nemen deel aan het studententraject ter verwerving van een Basiskwalificatie Onderwijs (BKO-S). Gedurende het gehele proces werden de trainers gesuperviseerd door twee medewerkers (coaches) vanuit het CDP. Opzet en uitvoering van de training De ontwikkelde training voor de EHBOdocenten omvatte een bijeenkomst van twee uur, enkele weken later gevolgd door een observatiemoment in de praktijk. Elk onderdeel van de training bestond uit een interactief deel gevolgd door een klassikale uitleg. Om een effectief groepsproces te waarborgen, werden de EHBO-docenten opgedeeld in twee groepen van 12 personen. Beide groepen ontvingen de training apart van elkaar. De cursus werd gegeven door twee tot drie trainers, waarbij elke trainer tenminste twee onderdelen van de training voor zijn/haar rekening nam. Alle deelnemende docenten werd schriftelijk verzocht om voorafgaand aan de training hun eerste Jeugd EHBO-les voor te bereiden. Na een algemene kennismaking, werden leerdoelen van de EHBO-docenten geïnventariseerd, zodat hier tijdens en na afloop van de training op teruggegrepen kon worden. De training werd vervolgd met een onderwijsleergesprek, waarbij de vraag centraal stond wat de kenmerken zijn van een goede les. Aansluitend werd een tweetal EHBO-docenten verzocht de introductie van hun eerste les voor te dragen aan de groep. Op deze voordracht werd feedback gegeven, waarna de eerste helft van de training werd afgesloten met een plenaire uitleg over het belang van voorbereiding, inhoud en afsluiting. Na een korte pauze kreeg een volgend tweetal de gelegenheid een theoretisch onderdeel uit hun lespakket voor te dragen. Ditmaal vond de voordacht gelijktijdig plaats met een rollenspel. Hiertoe werden er willekeurig enkele kaartjes uitgedeeld onder de overige deelnemers, waarop een bepaald leerlingtype stond omschreven inclusief bijbehorende instructies (Box 1). Deze leerlingtypen (aandachtstrekker, onzeker, betweter, practicus, dromer) waren vooraf opgesteld door de trainers met als doel een afspiegeling te vormen van de leer 145

4 lingen in het basisonderwijs. Elk leerlingtype werd vertegenwoordigd door één van de deelnemers. De overige groepsleden kregen de rol van groep 8 leerling zonder specifiek leerlingtype toebedeeld. De twee presenterende EHBO-docenten kregen de opdracht tijdens hun voordracht adequaat te reageren op het gedrag van de leerlingen. Aansluitend op het rollenspel en de hierop volgende feedbackronde, werden er door de trainers enkele praktische tips besproken om orde te houden in de klas. Waar mogelijk werd hierbij teruggegrepen op de leerlingtypen uit het rollenspel. Tijdens het laatste interactieve onderdeel van de training werd een derde tweetal gevraagd een Jeugd EHBO-gerelateerde vaardigheid (de noodvervoersgreep van Rautek) aan te leren aan de groep. De overige groepsleden namen hierbij opnieuw de rol aan van groep 8 leerling. Na afloop van deze feedbackronde, besprak de trainer plenair de leerstadiatheorie van Maslow (competentiemodel). 3 De training werd afgerond met het samenvatten van de leerpunten en het nalopen van de leerdoelen die aan het begin van de training waren geïnventariseerd. Tot slot werden afspraken gemaakt voor een toekomstig observatiemoment en werden evaluatieformulieren uitgedeeld. Box 1. Kaartjes met leerlingtypen, zoals gebruikt tijdens het rollenspel. Aandachtstrekker (opstandig) Leidt anderen af Wil het middelpunt zijn Heeft een protesterende houding Dromer Afwezig Staart naar buiten Vatbaar voor afleidende factoren Betweter (competief) Komt autoritair over Duldt geen tegenspraak Wacht niet af om vragen te stellen Practicus Georiënteerd op de praktijk Past tijdens de uitleg direct toe Druk in de weer met materialen Onzeker (afhankelijk) Timide Afwachtende houding Gebaren gebruiken in plaats van woorden Feedback na de training Feedback aan de EHBO-docenten: Na afloop van de verschillende rollenspellen ontving het betreffende tweetal EHBO-docenten feedback volgens de regels van Pendleton. 4 Hiertoe werd hen allereerst gevraagd maximaal drie positieve punten van hun optreden te benoemen, waarna de overige groepsleden, en tot slot de trainer, deze punten aanvulden. Vervolgens werd het tweetal gevraagd maximaal drie verbeterpunten te benoemen, opnieuw aangevuld door de overige groepsleden en de trainer. Tot slot werd het tweetal gevraagd een samenvatting te geven van de ontvangen feedback. Feedback aan de trainers: De trainers gaven elkaar onderlinge feedback (peer review) op hun optreden na afloop van de training. Tot slot voorzag een van de coaches van het CDP de trainers van feedback tijdens een tussentijdse samenkomst. Hiertoe woonde een van de coaches een trainingsbijeenkomst bij. Observatie van de EHBO-docenten in de praktijk Hoewel er onvoldoende tijd beschikbaar was om alle EHBO-docenten in de praktijk te observeren, observeerde elke trainer tenminste één EHBO-docent tijdens het geven van een Jeugd EHBO-les in de praktijk. Er werd gewerkt met een door de trainers ontworpen evaluatieformulier dat de volgende 146

5 onderdelen bevatte: setting, introductie, inhoud (onderverdeeld in theorie en praktische vaardigheden), afsluiting en houding. Tevens was er ruimte voor overige opmerkingen. Na afloop van de observatie werd de feedback direct doorgesproken met de betreffende EHBO-docent. Daarnaast kregen de EHBO-docenten een uitgewerkt formulier per toegestuurd. Het belangrijkste doel van de observatie was het verkrijgen van een indruk in hoeverre 1) de training aansloot op de praktijk en 2) heeft bijgedragen aan de kwaliteit van het Jeugd EHBO-onderwijs. Naar aanleiding van de observatie konden kernpunten worden geïnventariseerd die tijdens een volgende training zijn meegenomen. Daarnaast resulteerde de observatie in concrete verbeterpunten voor de EHBO-docenten, waardoor gedurende het EHBO-project nog bijsturing plaats kon vinden. Evaluatie van de training Evaluatie door de EHBO-docenten: Voor het evalueren van de training werd gebruik gemaakt van de hand-methode, waarbij de EHBO-docenten hun hand omtrokken op papier en hierin hun oordeel over de training neerschreven (Tabel 2). In de duim werden positieve punten van de training genoteerd, in de wijsvinger wat ze hadden geleerd, in de middelvinger suggesties voor verbetering, in de ringvinger een oordeel over de groep en in de pink een onderdeel van de training wat te kort of te weinig diepgravend was behandeld. Evaluatie door de trainers en coaches: Zowel door de trainers als de coaches werd na afloop van de training een evaluatieformulier ingevuld met betrekking tot de ontwikkeling en de uitvoering van het onderwijs. Tevens werden de verschillende onderdelen van de training door zowel de trainers als de coaches gescoord met een rapportcijfer op een schaal van één tot tien. De verkregen gegevens werden gebruikt om de didactische training kritisch te evalueren en waar nodig bij te stellen voor het volgende jaar. Resultaten evaluaties EHBO-docenten De EHBO-docenten waren uitgesproken enthousiast over de training. In Tabel 2 zijn de belangrijkste positieve en verbeterpunten weergegeven zoals deze door de EHBOdocenten zijn aangegeven op het evaluatieformulier. De duidelijke structuur en het interactieve karakter van de training werden hoog gewaardeerd. Daarnaast waren de EHBO-docenten tevreden over de sfeer in de groep en de constructieve houding van de overige groepsleden. Als belangrijkste leerpunten werd het omgaan met lastige leerlingen genoemd, evenals het houden van orde in de klas. Verscheidene EHBOdocenten gaven aan de rollenspellen en het gelijktijdig toepassen van leerlingtypen als erg leerzaam te hebben beschouwd. Een enkele EHBO-docent gaf aan een deel van de theorie als vanzelfsprekend te hebben ervaren. Trainers De trainers beoordeelden het ontwikkelingsproces van de door hen ontwikkelde training gemiddeld met een 7,5 op een schaal van één tot tien. Een goede onderlinge samenwerking en een prettige sfeer werden genoemd als sterke punten. Daarnaast werd het proces beschouwd als leerzaam. Als verbeterpunt werd genoemd dat de onderlinge taakverdeling vooraf duidelijker moet worden gecommuniceerd door specifieke verantwoordelijkheden te verdelen onder de verschillende trainers. Positieve punten van de uitvoering van de training die naar voren werden gebracht waren de goede interactie met de groep, een enthousiaste uitstraling van de trainers en het creëren van een veilige sfeer. De tijds 147

6 Tabel 2. Opsomming van punten die het meest frequent naar voren kwamen op het evaluatieformulier van de EHBO-docenten. Didactische training (24 cursisten) Vinger uit handmodel Corresponderend onderdeel Meest frequent genoemd Aantal maal genoemd Goed punt van training? Duidelijke structuur training Interactieve opzet Goede voorbereiding op praktijk Theorie oefenen middels rollenspellen 8 x genoemd 5 x genoemd 5 x genoemd 2 x genoemd Geleerd van training? Hoe orde te houden voor de klas Hoe om te gaan met lastige leerlingen Hoe structuur aan te brengen in de les Hoe informatie over te brengen 8 x genoemd 5 x genoemd 4 x genoemd 3 x genoemd Verbeterpunt van training? Niets Te kort op de eerste les (logistiek) Onvoldoende teruggekomen op geïnventariseerde leerdoelen Voor de hand liggend 16 x genoemd 3 x genoemd 2 x genoemd 1 x genoemd Wat vind je van de groep? Actieve houding Gezellig/goede sfeer Veilige omgeving gecreëerd Slecht voorbereid 6 x genoemd 5 x genoemd 4 x genoemd 1 x genoemd Waaraan is te weinig aandacht besteed? Niets Te weinig tijd besteed aan rollenspellen Te weinig tijd besteed aan technieken om kennis over te dragen Te weinig teruggegrepen op vooraf geïnventariseerde leerdoelen 19 x genoemd 2 x genoemd 2 x genoemd 1 x genoemd 148

7 duur van de training werd als verbeterpunt genoemd, gezien het feit dat de trainers er in beide groepen moeite mee hadden om de training binnen de gestelde tijd af te ronden. De trainers beoordeelden hun eigen optreden gemiddeld met een 7,5. De begeleiding vanuit het CDP gedurende de training werd door de trainers met een 8 beoordeeld. Het gehele project werd gewaardeerd met een 8,5 en werd beschouwd als een nuttige aanvulling binnen het opleidingstraject tot het behalen van een BKO-S. Coaches De betrokken coaches waren tevreden over het project. Zij beoordeelden de ontwikkeling en de opzet van de training met een 8. Een goede samenwerking tussen de trainers onderling en een gestructureerde opzet van de training werden als belangrijkste positieve punten naar voren gebracht. De tijdsdruk waaronder gewerkt moest worden om de training op tijd aan de EHBOdocenten aan te kunnen bieden werd genoemd als een verbeterpunt. De uitvoering van de training door de trainers werd gemiddeld met een 7,5 beoordeeld. Het interactieve karakter van de training, goede onderwijskundige onderbouwing, afwisseling van theorie en praktijk en de enthousiaste houding van de trainers werden hierbij genoemd als positieve punten tijdens de uitvoering van de training. Als verbeterpunten werd aangedragen dat er niet meer dan twee trainers per trainingsbijeenkomst zouden moeten presenteren en dat er een grotere trainingsruimte gehuurd moet worden waar tafels en stoelen verschoven kunnen worden. De coaches beoordeelden hun begeleiding van de trainers gedurende het project met een 7. Het gehele project werd gezien als een lovenswaardig initiatief dat zeker voor vervolg vatbaar is en werd door beide coaches gewaardeerd met een 9. Resultaten observaties Observatie van EHBO-docenten door trainers In totaal werden 14 van de 24 EHBO-docenten in de praktijk geobserveerd door een trainer. Tijdens observaties in de klassen door de trainers viel op dat de EHBO-docenten een enthousiaste houding hadden en op een prettige en effectieve wijze de orde handhaafden. De theorie en de praktische vaardigheden werden op een gestructureerde en overzichtelijke wijze overgebracht. Daarnaast vond er in alle stadia van de lessen interactie plaats met de klas. De observatie met bijbehorende feedback werd door de EHBO-docenten gezien als een waardevol onderdeel van de training en werd gewaardeerd met een 8. De rol van de trainers De trainers beschouwden het observeren van EHBO-docenten in de praktijk unaniem als een waardevolle terugkoppeling met betrekking tot de aansluiting van de ontwikkelde training op de praktijk. Het gebruik van een observatieformulier met vooraf gedefinieerde aandachtspunten werd hierbij gezien als een handige leidraad voor het beoordelen van de EHBO-docenten. Omdat het merendeel van de trainers ten tijde van de EHBO-lessen coschappen liep elders in Nederland, bleek het logistiek helaas niet mogelijk om alle EHBO-docenten te observeren. Discussie In dit artikel beschrijven wij de ontwikkeling en uitvoering van een didactische training door BKO-studenten (trainers), bedoeld voor tweede- en derdejaars bachelorstudenten geneeskunde (EHBO-docenten). Naar aanleiding van de feedback van zowel de coaches als de trainers zelf, kan gesteld worden dat het ontwerpen en uitvoeren van de training een geschikte methode 149

8 is voor het opdoen van onderwijservaring voor BKO-studenten. De EHBO-docenten beschouwden de didactische training als een nuttige toevoeging op het onderwijs dat ze reeds ontvingen. Enkele EHBO-docenten gaven na afloop van de training bijvoorbeeld aan zelfverzekerder voor de klas te staan, doordat zij hun didactische vaardigheden vooraf in een veilige omgeving hadden kunnen oefenen. Het primaire doel van dit project was de trainers ervaring op te laten doen met het ontwerpen, uitvoeren en evalueren van een cursusonderdeel. Het inhoudelijke aspect, namelijk het EHBO-onderwijs als zodanig, is hierbij van secundair belang. Omdat het BKO-traject is bedoeld voor het verzorgen van hoger onderwijs, is gekozen voor een didactische training, waarbij universitaire studenten door medestudenten worden onderwezen in didactische vaardigheden. In de Engelse literatuur wordt dit fenomeen peer-teaching genoemd. Bulte et al. 5 beschrijven dat de rollen informatieverschaffer, rolmodel en facilitator geschikt zijn voor near-peer trainers (medische studenten die minstens één jaar verder zijn met de studie dan de medische studenten die worden onderwezen). Ten Cate et al. 2 deden een literatuurstudie naar peer teaching ; hieruit bleek dat peer teaching in de praktijk regelmatig wordt toegepast en dat vooral het eerder beschreven near-peer teaching voordelen heeft voor zowel de student-docenten als de studenten en de organisatie. In een artikel van Ruijter et al. 6 wordt een project beschreven, waarin student-instructeurs Eerste Hulpvaardigheden onderwijzen aan andere Nijmeegse geneeskundestudenten. Deze student-instructeurs worden opgeleid door ervaren student-instructeurs. Hierbij komen zowel theorie, praktijk als didactiek aan bod. Uiteindelijk volgt een afsluitend examen, waarin bovengenoemde onderdelen worden getoetst. Een belangrijk verschil met het in het huidige artikel beschreven project in Groningen is dat de training voor de EHBO-docenten is toegespitst op didactiek. De trainers die de training verzorgen zijn en worden uitgebreid onderwezen op het gebied van didactiek door hun deelname aan het BKO-traject voor studenten. Hoewel de onderwezen didactische vaardigheden tijdens de training voornamelijk betrekking hadden op toepassing in het basisonderwijs, was de ervaring van de vijf trainers met het basisonderwijs beperkt. Slechts één van de vijf trainers had ooit zelfstandig les gegeven op een basisschool. Dit punt kwam echter niet als zodanig naar voren in de feedback die ontvangen werd van de EHBO-docenten, de overige trainers en de coaches. Ook tijdens de observaties van de EHBO-docenten door de trainers, is het ontbreken van praktijkervaring van de trainers niet problematisch gebleken. Conclusie Geconcludeerd kan worden dat het EHBOproject heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van zowel de trainers als de EHBOdocenten. Het project werd door de trainers, EHBO-docenten en coaches als zeer nuttig ervaren. De resultaten van de evaluaties zijn gebruikt voor de verdere ontwikkeling van de training en geïmplementeerd in de volgende cycli in 2010 en Literatuur 1. Vernieuwingen in de praktijk van het hoger onderwijs. Themanummer over docentprofessionalisering. Onderzoek van Onderwijs (OVO) 2007;36: [Innovations in higher education. Theme issue on the professionalisation of teachers. OVO 2007;36:42-84]. 2. Ten Cate O, Durning S. Peer teaching in medical education: twelve reasons to move from theory to practice. Med Teach 2007;29(6): Howell WC, Fleishman EA. Human performance and productivity: information processing and decision making. J Organ Behav 1982;5: Pendleton D, Schofield T, Tate P, Havelock P. The consultation: an approach to learning and teaching. Oxford: Oxford University Press;

9 5. Bulte C, Betts A, Garner K, Durning S. Student teaching: views of student near-peer teachers and learners. Med Teach 2007;29(6): Ruijter PA de, Stigt SFL van, Biert J, Tan ECTH. Onderwijs aan Nijmeegse studenten geneeskunde in vaardigheden voor Eerste Hulp. Tijdschrift voor Medisch Onderwijs 2009;28(2): [Teaching first aid skills to Nijmegen medical students. Netherland Journal of Medical Education 2009;28(2):74-80]. De auteurs: R.G. Pleijhuis, M.E. Stegmann, L. Schultinge, T. Verbeek, A.J.G. van Kleef zijn studenten geneeskunde die participeren in het BKO-S traject, Universitair Medisch Centrum Groningen. Prof. dr. W.M. Molenaar is hoofd en Ir. A.W. Sillius en F.M. Bos, MSc, zijn medewerkers van het Centrum voor Docentprofessionalisering, Faculteit der Medische Wetenschappen, Universitair Medisch Centrum Groningen. Correspondentieadres: Prof. dr. W.M. Molenaar, Centrum Docentprofessionalisering (CDP), Onderwijsinstituut FMW, sector F, postbus 196, 9700 AD Groningen. Tel: ; Belangenconflict: geen gemeld Financiële ondersteuning: geen gemeld Summary Introduction: In 2008, all Dutch universities introduced the Basic Teaching Qualification ( Basiskwalificatie Onderwijs (BKO)). At the Faculty of Medical Sciences in Groningen, teachers and students can obtain this qualification. BKO students acquire didactic knowledge and skills during their studies, and they receive the BKO certificate (BKO-S) together with their medical degree provided they have given proof of didactic competence. In 2009, one of the opportunities for BKO students to gain practical experience in all competences relevant to BKO, i.e. design, delivery and evaluation of education, was to participate in a first-aid project. Five BKO students (trainers) developed a training programme for 24 second and third year medical students (first-aid instructors) to prepare them for teaching a first-aid course in primary schools. The programme: In one session of the programme, trainers and instructors discussed characteristics of a good training session. Also, first-aid instructors were asked to present to the other instructors and to the trainers the introductory part of their first primary school training session, on which they received feedback from the group. The same method was used to teach the instructors how to teach theory, how to keep order and how to teach skills to primary school pupils. At the end of the programme, the instructors were observed when they were teaching first aid in a primary school and given concrete feedback on their performance. Conclusion: The evaluation of the didactic training programme showed that instructors, trainers and coaches of the first-aid programme all considered the programme to be of great value. Because of the encouraging results, the first-aid training programme will be incorporated in the BKO programme. (Pleijhuis RG, Stegmann ME, Schultinge L, Verbeek T, Kleef AJG, Sillius AW, Bos FM, Molenaar WM. Peer teaching of didactic skills by medical students. Netherlands Journal of Medical Education 2011;30(4): ) 151