Dit document is max. 1 dag geldig na Huidige datum: Raadpleeg het Kwaliteitsinformatiesysteem voor een geldige versie.

Transcriptie

1 Titel: Intratracheaal uitzuigen via endotracheale tube of tracheacanule bij een beademde volwassen patiënt Beoordelaars Dr. D. Gommers, plv afdelingshoofd Intensive Care Volwassenen Dr. D. Dos Reis Miranda, intensivist Erik de Smit, regie IC-verpleegkundige CTB (centrum voor thuisbeademing) Wilbert Borst, unithoofd IC Wim Brey, unithoofd longafdeling Marissa Uljee, UNIP Doel Dit protocol beschrijft het vrijmaken van de luchtwegen van bronchiaal secreet via endotracheale tube of tracheacanule bij een beademde patiënt en is bestemd voor verpleegkundigen. Opgesteld door Erasmus MC Bestemd voor Erasmus MC Bevoegdheden Deze voorbehouden handeling mag verricht worden: In opdracht van de arts, indien sprake is van functionele zelfstandigheid zonder toezicht en tussenkomst van de opdrachtgever anders is toezicht en tussenkomst vereist en; Mits bekwaam, dat wil zeggen, bekwaamheid voor deze handeling is geregistreerd Afkortingen en definities Fingertip: Connector tussen zuigslang en zuigsonde. Op de connector zit een gat dat door een vinger afgedicht kan worden. Hiermee kan de zuigkracht naar de sonde toegelaten of opgeheven worden. Swivel: Een swivel heeft een 360 draaiende connector die op de tracheacanule/ tube wordt aangesloten en zodoende (beperkte) beweging aan het beademingscircuit mogelijk maakt. Een swivel is, vanuit de patiënt gezien, het eerste onderdeel van het beademingscircuit na de canule/ tube. Indicaties Secreet is hoorbaar (met stethoscoop) Secreet is oorzaak van hogere beademingsdrukken Secreet is oorzaak van afnemende beademingsvolumes Dyspnoe Verkrijgen van sputum voor onderzoek Desaturatie 2012, 1 van 5

2 Afwijkende Astrup: lage po2 Atelectase Voorkomen van atelectase Contra-indicaties Onderstaande situaties zijn relatieve contra-indicaties; Ernstig longoedeem Hoge intra-craniële drukken Cardiale ritmestoornissen, tachycardie, bradycardie Hypotensie, hypertensie Problematiek in het gebied van larynx en pharynx In acute gevallen altijd beginnen met uitzuigen om te voorkomen dat de trachea verstopt raakt en de patiënt stikt. Benodigdheden Uitzuigapparatuur compleet met slangen en fingertip voor de uitzuigkatheter Steriele uitzuigkatheters Ch. 10 of 12 Niet-steriele handschoenen (hoeveelheid afhankelijk van hoe vaak er gezogen wordt) 2x Disposable schort 2x Mondneusmasker (eventueel spatbril ) Ampullen steriele NaCl 0,9 % (voor 1-malig gebruik) 2,5 ml. steriel spuitje + opzuignaald Disposable beker gevuld met vers leidingwater Celstof matje Complete beademingsballon of Waterset met zuurstofaansluiting Zo nodig kweeksetje Werkwijze Voorbereiding Controleer of de opdracht en de patiëntgegevens overeenstemmen (optioneel). Informeer de patiënt. Breng het bed op de vereiste werkhoogte. Zet alle benodigdheden klaar op een gedesinfecteerd werkblad. Sluit indien nodig de bedgordijnen Desinfecteer de handen met handalcohol. Controleer of de drukmeter van de zuigapparatuur oploopt tot mm H2O. Dit doe je door middel van de meter aan te zetten en de zuigopening af te sluiten. Pas indien nodig de druk aan. Indien de beademingsmachine een knop heeft bronchiaal toilet, deze activeren. Uitvoering Het intratracheaal uitzuigen dient door 2 personen te worden uitgevoerd. Persoon 1: Persoon 2: Tijdens het uitzuigen beschermen beide personen zich tegen spatten door middel van: - een mond-neusmasker (eventueel met spatbril als er kans bestaat op aanhoesten) - een disposable schort. Indien stoffen jassen worden gebruikt, dienen deze patiëntgebonden te worden gedragen en elke 24uur en bij visuele verontreiniging, te worden vervangen. Trekt niet-steriele handschoenen aan Trekt niet-steriele handschoenen aan 2012, 2 van 5

3 *** - Druppelt zo nodig 1 à 2 ml. NaCl 0,9% in de tube of canule. - Eventueel comprimeren om het sputum naar boven te werken. - Zet een steriele uitzuigkatheter aan de fingertip indien nodig wordt hiertussen het uitzuigsetje voor opvangen van kweekmateriaal geplaatst. Laat de uitzuigkatheter nog in de verpakking zitten. - Trekt een extra, nieuwe schone, nietsteriele handschoen aan (aan de dominante hand) - Haalt de uitzuigkatheter uit de verpakking. - Brengt de steriele uitzuigkatheter niet-zuigend in de trachea tot er weerstand gevoeld wordt (de fingertip wordt vrijgelaten) - Trekt dan de uitzuigkatheter 0,5 cm. terug. - Plaatst de vinger op de fingertip waardoor er uitgezogen kan worden. - Trekt de uitzuigkatheter licht draaiend en zuigend terug. - Houdt de zuigduur beperkt tot max. 15 seconden. Trekt de uitzuigkatheter in de handschoen uit en gooit dit samen weg. Indien er nogmaals gezogen wordt, de procedure herhalen vanaf *** Indien er niet verder uitgezogen wordt: - Spoelt de uitzuigslang door met kraanwater. - Trekt de handschoenen uit. - Desinfecteer de handen met handalcohol Tijdens de gehele procedure observeert persoon 2 de patiënt, het hartritme en de saturatie - Leg een celstof matje op/naast de thorax. - Onderdrukt de alarmen van de beademingsmachine. (zet de alarmen niet uit!) - Zet zuurstof (15 ltr) op de beademingsballon (= waterset of de leardalballon) - Haalt de patiënt van de beademing af, koppelt de swivel van de canule/ tube af. Vocht uit de swivel opvangen op het celstof matje. Gaat ballonneren. - Koppelt de beademingsballon los van de tube/canule. - Eventueel comprimeren / ondersteunen van de thorax Koppelt de patiënt weer aan de beademingsballon. - Koppelt de swivel van de canule/ tube aan de beademingsmachine en controleert de beademing en de alarmen. - Trekt de handschoenen uit. 2012, 3 van 5

4 - Zet de uitzuigapparatuur uit. - Desinfecteer de handen met handalcohol. Nazorg Ruim de gebruikte materialen op. Breng het bed in de gewenste stand. Vul de gebruikte materialen zo nodig aan. Open indien nodig de bedgordijnen. Desinfecteer de handen met handalcohol. Complicaties Verlies van PEEP Hypoxie. Weefseltrauma en bloeding van het slijmvlies Infectie Verschuiven van de endotracheale tube Vaso-vagale reacties (ritmestoornissen en bloeddrukschommelingen) Tijdelijke verhoging intracraniële druk Atelectase Bronchospasme Aandachtspunten Observeer het sputum (kleur, geur, hoeveelheid en taaiheid). Controleer of de meetwaarden op de beademingsmachine de gebruikelijke waarden weer benaderen. Houd de duur van het zuigen beperkt tot maximaal 15 sec. per zuigmoment. Blijf tijdens de procedure de patiënt observeren. Onderneem actie indien nodig (zoals kweek afnemen volgenssdd protocol). Zet tijdens de procedure het beademingstoestel NOOIT uit. Observeer of de patiënt meehoest. Verslaglegging Noteer tijdstip van de handeling en eventuele bijzonderheden, b.v. hoeveelheid en aspect van het sputum. Noteer observaties van de patiënt: in het bijzonder ademhaling, benauwdheid, huidskleur, saturatie en hartfrequentie. Bijlagen Protocol intratracheaal uitzuigen via een tracheacanule-tracheastoma Protocol intratracheaal uitzuigen via de mond-neusholte Protocol uitzuigen van de mond-keelholte Protocol inbrengen van een Mayo-tube Bronvermelding Module Tracheostoma, sector bedrijfsopleidingen, Erasmus MC, september 1998 NVICV: Endotracheaal toilet bij geïntubeerde patiënt, januari UNIP (Unit Infectie Preventie) Hygiënische maatregelen bij het uitzuigen en verzorgen van de tracheacanule en tracheastoma. Op pagina 3 en 5 van deze richtlijn staat onderaan een punt wat herzien moet worden: 2012, 4 van 5

5 o De Mayo-tube hoeft niet gereinigd te worden met alcohol 70%, zie hiervoor de bijgevoegde brief met het advies van de UNIP. (zie bijlage hieronder) o Het protocol is afgeweken van desinfectie van de tracheacanule met alcohol 70%, aangezien de kans op inademen van de alcoholdamp te groot is en schadelijk kan zijn voor de patiënt. UNIP is hiervan op de hoogte en heeft bevestigd dat dit akkoord is. Zie bijgevoegde brief. Auteurs: A.M. Van Koeveringe - Steenbeek Autorisator: M.J. Van de Wiel - Nugteren Document ID: KNO , 5 van 5