Het realiseren van een rechtstreekse verbinding tussen hersenen en computer.
|
|
- Anneleen Willemsen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Het realiseren van een rechtstreekse verbinding tussen hersenen en computer. De Radboud Universiteit Nijmegen, de universiteiten van Maastricht en Twente, TNO en een aantal bedrijven en patientengroeperingen bundelen in BrainGain hun krachten; doel is om recente ontwikkelingen in analyse en beïnvloeding van hersenactiviteit te gebruiken voor de verbetering van de levenskwaliteit en prestatie van patiënten én gezonde personen. Toegepaste neurowetenschap Met een SmartMix subsidie die in 2007 werken meer dan 20 partners samen aan toepassingen van neurowetenschappelijke resultaten. Het programma bestaat uit vijf onderdelen: 1 Brain-Computer Interfaces voor patiënten: controle en communicatie 2 Brain-Computer Interfaces voor gezonde gebruikers 3 Invasieve methoden voor Brain-Computer Interfaces 4 Modulatie van afwijkende hersenactiviteit door neurostimulatie 5 Zelf-modulatie van hersenactiviteit door training en feedback Door samenwerking van onderzoekers en medici met bedrijven en patiëntenorganisaties ligt de nadruk op de toepasbaarheid en bruikbaarheid van de onderzoeksresultaten. Contact: Wetenschappelijk coordinator: Zakelijk directeur: Programmamanager: Coordinator disseminatie: Prof. Peter Desain, p.desain@donders.ru.nl Iddo Bante, i.bante@utwente.nl Susanna Bicknell, s.bicknell@fnwi.ru.nl Rebecca Schaefer, r.schaefer@donders.ru.nl braingain.nl
2 Consortiumpartners: ACADEMISCHE PARTNERS Radboud University Nijmegen Donders Institute for Brain, Cognition and Behavior Institute for Computing and Information Sciences Max Planck Institute for Psycholinguistics University of Twente Human Media Interaction Institute for Biomedical Technology University of Maastricht Cognitive Neuroscience MEDISCHE PARTNERS University Medical Center Nijmegen Neurology/ Clinical Neurophysiology Psychiatry Universitair Medisch Centrum Utrecht Neurosurgery Universitair Ziekenhuis Maastricht Neurosurgery Sint Maartenskliniek TOEGEPASTE WETENSCHAP TNO Human Factors VALORISATIE Dialogic INDUSTRIE Philips Siemens Artinis TMSi QuoVadis GEBRUIKERS VERTREGENWOORDIGING Parkinson Patiëntenvereniging ALS Stichting Epilepsie Vereniging
3 1: Brain-Computer Interfaces voor patiënten: controle en communicatie Projectleider: Prof. Stan Gielen, Donders Centre for Neuroscience, Radboud Universiteit Nijmegen In Brain Computer Interfacing (BCI) wordt een rechtstreekse verbinding tussen computer en hersenen gemaakt waarbij de gebruiker met gedachten een computer aanstuurt, of de computer de hersenen stimuleert. De technologie op dit gebied vordert zo snel, dat mogelijk over een aantal jaren een patiënt, die niet meer kan bewegen of communiceren door een ziekte als amyotrofe laterale sclerose (ALS), toch contact kan maken met zijn omgeving. Dit zou kunnen door een mentale actie, zoals het voorstellen van een beweging of de aandacht selectief te richten op een geluid. Fundamenteel onderzoek in de neuro-cognitie maakt langzamerhand duidelijk welke coderingen in de hersenen gebruikt worden bij communicatie en beweging en hoe die codes gedetecteerd kunnen worden. Een aantal bedrijven die hulpmiddelen voor gehandicapten maken gaat meewerken bij het bruikbaar maken van deze technologie voor patiënten met ALS of b.v. dwarslaesies. De werkpakketten richten zich op het direct aansturen van apparaten (bv een rolstoel, WP 1.1) of een taal-interface (WP 1.2), of het direct detecteren van intenties in woorden (WP 1.4). Ook het stimuleren van de eigen spieren kan een output zijn (WP 1.5). Een nieuwe manier van hersenactiviteit meten met infra-rood licht wordt bekeken als mogelijke kandidaat voor een BCI systeem (WP 1.6), en vanuit de neurofysiologie wordt een oplossing gezocht voor de hoog-dimensionele aard van de hersenmetingen met EEG. Contact: Projectleider: Prof. Stan Gielen, Perscontact Radboud Universiteit: Iris Roggema,
4 1: Brain-Computer Interfaces voor patiënten: controle en communicatie Werkpakketten: WP 1.1: Thought buttons and hands-free control Coordinator: Jason Farquhar, Radboud Universiteit Nijmegen Contact: WP 1.2: Dream up a letter typing device Coordinator: Jeroen Geuze, Radboud Universiteit Nijmegen Contact: j.geuze@donders.ru.nl WP 1.4: Tip-of-the-tongue speech prosthesis Coordinator: Peter Hagoort, Radboud Universiteit Nijmegen Contact: p.hagoort@donders.ru.nl WP 1.5: Muscle stimulation as output of a BCI system Coordinator: Jacques Duysens, St. Maartenskliniek Nijmegen Contact: j.duysens@maartenskliniek.nl WP 1.6: NIRS-based BCI for the rehabilitation of gait Coordinator: Jacques Duysens, St. Maartenskliniek Nijmegen Contact: j.duysens@maartenskliniek.nl WP 1.7: Adapting BCI to the plasticity of neural encodings for highdimensional output Coordinator: Bert Kappen, Radboud Universiteit Nijmegen Contact: b.kappen@science.ru.nl
5 2: Brain-Computer Interfaces voor gezonde gebruikers Projectleider: Prof. Anton Nijholt, Human Machine Interaction, Universiteit Twente De technologie die voor patiënten ontwikkeld wordt biedt ook verschillende mogelijkheden buiten de kliniek: met dezelfde technologie is ook het vergroten van de prestatie en gezondheid of kwaliteit van leven in het algemeen te bereiken. De maatschappelijke kosten van stress zijn hoog en het aanleren van ontspanning, concentratie en meditatie zijn mogelijk een hele goede toepassing van BCI voor gezonde personen. Maar ook zonder klachten zijn er mooie toepassingen mogelijk, die breed uitgedragen kunnen worden in de maatschappij. Denk bijvoorbeeld aan het besturen van een computerspel door middel van de gedachten. Of dat informatie alleen op een beeldscherm verschijnt wanneer uit de hersenactiviteit van de kijker blijkt dat hij/zij er ook echt visuele aandacht voor heeft. Deze toepassing kan nuttig zijn bij bagagecontrole op een vliegveld en voor luchtverkeersleiders. De werkpakketten in dit project richten zich op deze toepassingen, waarbij de visuele aandacht in real-time in kaart wordt gebracht (WP 2.1), en ook gekeken wordt of je kan detecteren wat iemand ziet (WP 2.2). Op basis van deze real-time informatie over de gebruiker kan ook de interface waar mee gewerkt wordt aangepast (WP 2.3). De BCI kan ook gebruikt worden om op afstand te navigeren in een virtuele omgeving (WP.2.4), wat ook in de context van computerspellen een mooie uitput is (WP 2.5). Contact: Projectleider: Prof. Anton Nijholt, Perscontact Universiteit Twente: Hinke Barry-Mulder:
6 2: Brain-Computer Interfaces voor gezonde gebruikers Werkpakketten: WP 2.1: Are you looking? Attention monitoring and adaptive interfaces Coordinator: Ole Jensen, Radboud University Nijmegen Contact: WP 2.2: What do you see? Classifying images Coordinator: Jan van ERP, TNO Human Factors Contact: WP 2.3: What do you experience? Multimodal measures of user experience Coordinator: Dirk Heylen, Universiteit Twente Contact: WP 2.4: Where do you want to go? Motion control for virtual or remote worlds Coordinator: Jan van Erp, TNO Human Factors Contact: WP 2.5: Play with your brain: Employing BCI in game environments Coordinator: Anton Nijholt, Universiteit Twente Contact:
7 3: Invasieve methoden voor Brain-Computer Interfaces Projectleider: Prof. Nick Ramsey, Neurochirurgie UMC Utrecht Terwijl er veel BCI systemen werken met non-invasieve methodes, bieden invasieve methodes veel extra informatie die van belang is voor noninvasieve systemen, alsook opties om een directere BCI te construeren. Ondanks de bijkomende complicaties van de chirurgische ingreep zijn de mogelijkheden voor invasieve BCI systemen ook zeer groot. De werkpakketten in dit project richten zich op het gebruik van invasieve metingen om de analyses van EEG metingen die in Project 1 en 2 gebruikt worden te valideren en te verbeteren (WP 3.1). Hiernaast wordt het gebruik van electrocorticografie, waarbij hersensignalen direct op het oppervlak van de cortex gemeten worden, verder onderzocht als methode voor BCI (WP 3.2). Tenslotte wordt het neurofeedback-paradigma, uitegbreider onderzocht in Project 5, met invasieve methoden uitgewerkt voor epilepsie met behulp van diermodellen (WP 3.3). Contact: Projectleider: Prof. Nick Ramsey, n.ramsey@umcutrecht.nl Perscontact Universiteit Utrecht: Roy Keeris, R.B.Keeris@uu.nl,
8 3: Invasieve methoden voor Brain-Computer Interfaces Werkpakketten: WP 3.1: Optimization and qualification of EEG recording Coordinator: Pascal Fries, Radboud Universiteit Nijmegen Contact: WP 3.2: Decoding the intracranial EEG Coordinator: Eric Maris, Radboud Universiteit Nijmegen Contact: WP 3.3: Controlling EEG by means of neurofeedback Coordinator: Gilles van Luijtelaar, Radboud Universiteit Nijmegen Contact:
9 4: Modulatie van afwijkende hersenactiviteit door neurostimulatie Projectleider: Prof. Dick Stegeman, Klinische Neurofysiologie UMC St. Radboud, Nijmegen Geimplanteerde elektrodes kunnen niet alleen de natuurlijke activiteit van de hersenen detecteren maar ook rechtstreeks zenuwcellen prikkelen. Spectaculaire resultaten om spierbevingen tenminste voor een aantal jaren te verminderen zijn reeds behaald bij Parkinson-patiënten, terwijl het mechanisme erachter nog niet goed begrepen wordt. Dit project buigt zich over de fundamentele en toegepaste vragen van neurostimulatie, voor Parkinson patiënten maar ook het onderdrukken van epileptische aanvallen staat op de agenda. De werkpakketten variëren van fundamentele diermodellen van modulatie van hersenactiviteit (WP 4.1), en in kaart brengen van de reacties van neurale netwerken op electrische stimulatie (WP 4.2), naar meer practische toepassingen voor patiënten met de ziekte van Parkinson. Zo wordt de stimulatie van diepe hersenstructuren bekeken (WP 4.3) maar ook meer oppervlakkige corticale stimulatie (WP 4.4), en de directe effecten op de controle van bewegingen bij neurostimulatie (WP 4.6). Contact: Projectleider: Prof. Dick Stegeman, Perscontact UMC St. Radboud: Pieter Lomans,
10 4: Modulatie van afwijkende hersenactiviteit door neurostimulatie Werkpakketten: WP 4.1: Animal models for modulating brain activity Coordinator: Gilles van Luijtelaar, Radboud Universiteit Contact: WP 4.2: Neuronal network behaviour resulting from brain stimulation Coordinator: Peter Veltink, UT Twente Contact: WP 4.3: Targeting the brain with DBS in Parkinson s Disease Coordinator: Hubert Martens, Philips Medical Systems Contact: hubert.martens@philips.com WP 4.4: Targeting the brain with cortical stimulation in Parkinson s Disease Coordinator: Dick Stegeman, UMCN St. Radboud Contact: d.stegeman@neuro.umcn.nl WP 4.6: Neuro-stimulation effects on motor control in patients with Parkinson s disease in practice Coordinator: Herman van der Kooij, UT Twente Contact: H.vanderKooij@ctw.utwente.nl
11 5: Zelf-modulatie van hersenactiviteit door training en feedback Projectleider: Prof. Jan Buitelaar, Psychiatrie UMC St. Radboud, Nijmegen Het systeem van een BCI is ook in te zetten als er geen apparaat bestuurd hoeft te worden. Door de gebruiker informatie te geven over de eigen hersenactiviteit, kan hij/zij deze leren deze te beheersen. Dat biedt grote kansen voor de behandeling van stoornissen waarbij bijvoorbeeld door een overmaat aan activiteit van bepaalde hersencentra iemand stemmen in zijn hoofd hoort of zonder oorzaak angstig is. De nare bijwerkingen van medicijnen die ongewenste hersenactiviteit bedwingen kunnen daarmee waarschijnlijk vermeden worden. De neuro-feedback beweging claimt dat het aanleren van controle over simpele karakteristieken van eigen hersensignalen een goede behandeling van de meest uiteenlopende aandoeningen is. Het zou natuurlijk geweldig zijn als maatschappelijk problemen, zoals het grote aantal kinderen met ADHD, hiermee aangepakt kan worden. De onderzoekers wijzen echter wel kritisch naar deze onbewezen claims. In samenwerking met patiëntenorganisaties zijn gedegen studies naar de werking en effectiviteit van deze simpele systemen opgezet om de toepasbaarheid van neurofeedback te evalueren. Specifieke aandacht is er voor het ontwikkelen van neuro-feedback met fmri (WP 5.1 en 5.5), en het evalueren van neuro-feedback met EEG voor ADHD (WP 5.3 en 5.4) en revalidatie na een hersenbloeding (WP 5.6). Daarnaast is met dezelfde technologie het vergroten van de prestatie en gezondheid of kwaliteit van leven in het algemeen te bereiken. Met vergelijkbare technieken wordt concentratie- en stressreductietraining bekeken (WP 5.7), en de mogelijkheid om neuro-feedback in te zetten bij mindfullness-training, wat nu voor verschillende psychiatrische aandoening een veelbelovende methode blijkt (WP 5.2). Contact: Projectleider: Prof. Jan Buitelaar, Perscontact UMC St. Radboud: Pieter Lomans,
12 5: Zelf-modulatie van hersenactiviteit door training en feedback Werkpakketten: WP 5.1: Optimization of fmri neurofeedback techniques Coordinator: Rainer Goebel, Universiteit Maastricht Contact: WP 5.2: Identifying markers for EEG/fMRI: mindfulness and concentration Coordinator: Henk Barendregt, Radboud Universiteit Nijmegen Contact: WP 5.3: Identifying markers for EEG/fMRI: ADHD Coordinator: Jan Buitelaar, UMCN St. Radboud Contact: WP 5.4: Clinical applications I: EEG neurofeedback Coordinator: Jan Buitelaar, UMCN St. Radboud Contact: WP 5.5: Clinical applications II: fmri neurofeedback for therapy Coordinator: Rainer Goebel, Universiteit Maastricht Contact: WP 5.6: Clinical applications III: stroke rehabilitation in the home environment Coordinator: Michel van Putten, UT Twente Contact: WP 5.7: Skill improvement: Stress-reduction, concentration training Coordinator: Henk Barendregt, Radboud Universiteit Nijmegen Contact:
Center for Medical Imaging North-East Netherlands
Center for Medical Imaging North-East Netherlands CMI NEN - University of Twente Branch Prof. Dr G.P. Vooijs CMI Supervisory Board MIRA: Institute for Biomedical Technology and Technical Medicine University
Nadere informatiehersenen en computers
discussies tussen hersenen en computers Naar nuttige toepassingen van hersenonderzoek Kennismaken Colofon: Tekst interviews: Anne Dohmen www.annedohmen.nl Welkom bij een kijkje in het BrainGain programma!
Nadere informatieBrain-Computer Interfaces. ir. Pieter-Jan Kindermans, Vakgroep Elektronica en Informatiesystemen, Universiteit Gent
Brain-Computer Interfaces ir. Pieter-Jan Kindermans, Vakgroep Elektronica en Informatiesystemen, Universiteit Gent 1 Een robot besturen met gedachten? Bron: M. Velliste, et al. Cortical control of a prosthetic
Nadere informatieJapanse hersenonderzoekers leren van robots
Japanse hersenonderzoekers leren van robots Daan Archer - 4-6-2009 Samenvatting Eind maart 2009 presenteerden Japanse onderzoekers een sterk staaltje breinmachine interacties. Enkel met zijn gedachten
Nadere informatieDe COGnitieve Training In Parkinson Studie
De COGnitieve Training In Parkinson Studie Een onderzoek naar een online training voor het denkvermogen Voor meer informatie of aanmelden gaat u naar www.cogtips.nl Dr. Chris Vriend, neurowetenschapper
Nadere informatieSpraaktherapie in e-health: spraaktechnologie en gaming
Spraaktherapie in e-health: spraaktechnologie en gaming Helmer Strik Centre for Language and Speech Technology (CLST) Department of Linguistics Radboud University Nijmegen 1 Inleiding Toenemende belangstelling
Nadere informatiePSYCHOLOGIE: BREIN EN COGNITIE
Mastervoorlichting masterweek februari 2016 PSYCHOLOGIE: BREIN EN COGNITIE The search to understand the most complex, sophisticated and powerful information processing device known; The Human Brain - Brain
Nadere informatiePsychiatrie & Psychologie bij 22q11DS
Studiedag Stichting 22Q11 19 november 2017 A.M. Fiksinski a.m.fiksinski@umcutrecht.nl Psycholoog & onderzoeker (PhD kandidaat) Department of Psychiatry, Rudolf Magnus Institute of Neuroscience, University
Nadere informatieAfstudeerrichting. Theoretische & Experimentele Psychologie. wat, wie, hoe, later? Wouter Duyck
Afstudeerrichting Theoretische & Experimentele Psychologie wat, wie, hoe, later? Wouter Duyck wat? + géén opleiding data-analyse/statistiek vorming Ma psychologen met nadruk op: het zelfstandig kunnen
Nadere informatie! Nienke Nijhof! Onderzoeker Universiteit Twente! Projectleider Focus Cura. ! Geheugen en leren. ! Procedureel leren. ! Onderzoek bij patiënten
! Ilse van Tilborg! Klinisch neuropsycholoog, ZGT Almelo! Buitenpromovendus, Radboud Universiteit Nijmegen Ilse van Tilborg Klinisch neuropsycholoog Nienke Nijhof Onderzoeker Universiteit Twente Projectleider
Nadere informatieLeeropdracht Contextuele neuropsychologie
Jos Egger Het is natuurlijk TOP om hoogleraar te mogen zijn. Een positie van waaruit je jonge collega s wegwijs kan maken in het vak en onderzoek kan aanzwengelen. Bovendien kun je helpen om bevindingen
Nadere informatieSerious Gaming voor kinderdiabetes is geen spelletje. medisch directeur
Serious Gaming voor kinderdiabetes is geen spelletje Gert Jan van der Burg, kinderarts - diabetoloog medisch directeur Inhoud 1. Basismechanismen bij diabetes 2. De ingrijpende gevolgen van diabetes 3.
Nadere informatieVrijdag 14 juni 2013 Jaarbeurs Utrecht Mindfulness in de behandeling van angst, depressie, autisme, ADHD, psychose en borderline
Mindfulness in de praktijk Congres Vrijdag 14 juni 2013 Jaarbeurs Utrecht Mindfulness in de behandeling van angst, depressie, autisme, ADHD, psychose en borderline Mindfulness Mindfulness mag zich de laatste
Nadere informatieValue based healthcare door een quality improvement bril
Rotterdam, 7 december 2017 Value based healthcare door een quality improvement bril Ralph So, intensivist en medisch manager Kwaliteit, Veiligheid & Innovatie 16.35-17.00 uur Everybody in healthcare really
Nadere informatieBio (EEG) feedback. Reflecties vanuit de klinische praktijk. Kannercyclus 09-05-2011 Dr. EWM (Lisette) Verhoeven
Bio (EEG) feedback Reflecties vanuit de klinische praktijk Kannercyclus 09-05-2011 Dr. EWM (Lisette) Verhoeven Neurofeedback -Een vraag uit de spreekkamer- Minimaal 1500 Literatuur 2008 literatuur search
Nadere informatieChronische pijn, een benadering vanuit de neurowetenschappen
Chronische pijn, een benadering vanuit de neurowetenschappen maar het zit toch niet tussen mijn oren John van der Meij Trilemma: Praktijk voor Training, Coaching en Therapie (Oegstgeest) Instituut voor
Nadere informatieIntroductie: CMI NEN als nieuwe Publiek - Private Samenwerking (PPS) in de context van het IMDI.nl
Het CMI NEN wordt opgericht door drie initiatiefnemers: UT, Siemens en UMCG/RUG Introductie: CMI NEN als nieuwe Publiek - Private Samenwerking (PPS) in de context van het IMDI.nl Matchmaking Event Prof.
Nadere informatieHet neuropsychologisch onderzoek. Informatie voor de patiënt en verwijzer
Het neuropsychologisch onderzoek Informatie voor de patiënt en verwijzer Wat is neuropsychologie en wat is een neuropsycholoog? De neuropsychologie is het vakgebied dat de relatie bestudeert tussen het
Nadere informatieMSc HUMAN COMPUTER INTERACTION Dirk Heylen Maart 2015
MSc HUMAN COMPUTER INTERACTION 2015-2016 Dirk Heylen Maart 2015 Het MSc HMI (inclusief het HCID) programma bestaat uit vakken die in een zestal categorieen te groeperen zijn. 1. Algoritmen, methoden en
Nadere informatieENERGIEK. Bewegingsprogramma bij chronische neurologische aandoeningen
ENERGIEK Bewegingsprogramma bij chronische neurologische aandoeningen Achtergrond Bewegen is goed, voor iedereen! Dat is wat u vaak hoort en ziet in de media. En het is waar, bewegen houdt ons fit en
Nadere informatieEen EEG-onderzoek naar de verwerking van gesproken taal bij volwassenen met ASS
Inhoudsopgave p. Een EEG-onderzoek naar de verwerking van gesproken taal bij volwassenen met ASS Inleiding 2 Wie kunnen er mee doen? 2 Achtergrond 3 Het verloop van het EEG-onderzoek 4 Studiedoel 5 Wat
Nadere informatieWORM WORking Memory training een onderzoek naar de effecten van Werkgeheugentraining bij kinderen met ADHD 19 januari 2009 Martine van Dongen¹², Marieke Lansbergen¹, Sascha Roos², Kina Potze², Nadine Schalk²,
Nadere informatieALS Onderzoek. ALS biobank en database. ALS Onderzoek. Onderzoeksprojecten
ALS Onderzoek ALS Centrum Nederland doet onderzoek naar ALS, PLS en PSMA met als doel om zo snel mogelijk een behandeling voor deze ziektes te vinden. We verzamelen gegevens van zoveel mogelijk patiënten.
Nadere informatieVooraanmeldingen per instelling voor Bachelor Opleidingen (1e jrs) Bachelor vooraanmeldingen per instelling
Vooraanmeldingen per instelling voor Bachelor Opleidingen (1e jrs) Bachelor vooraanmeldingen per instelling Aantal week 19 Verschil 214 tov. 213 7-5-212 6-5-213 5-5-214 aantal % Radboud Universiteit Nijmegen
Nadere informatieVooraanmeldingen per instelling voor Bachelor Opleidingen (1e jrs) Bachelor vooraanmeldingen per instelling
Vooraanmeldingen per instelling voor Bachelor Opleidingen (1e jrs) Bachelor vooraanmeldingen per instelling Aantal week 16 Verschil 214 tov. 213 16-4-212 aantal % Radboud Universiteit Nijmegen 283 3319
Nadere informatieHET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE
HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Vrije Universiteit Brussel UMC St Radboud, Nijmegen NPi, Amersfoort 1 NVMT 4e LUSTRUM VAN HARTE PROFICIAT 2 WAAROM
Nadere informatieEen hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren
Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren Aart Schene Hoogleraar Psychiatrie Radboud umc, Nijmegen Artikelen Neurowetenschappen - 1973-2012 - 2010 2000 1990 Translational Research Basic Animal Research
Nadere informatieCONGRES 6 NOVEMBER 2014
Prikkelverwerking CONGRES Prikkelverwerkingsstoornissen bij kinderen en adolescenten met ASS, ADHD, ODD, CD, OCD, angst en hoogbegaafdheid Postillion Bunnik Utrecht 6 NOVEMBER 2014 prof.dr. Pieter Duker
Nadere informatieStuderen in Nijmegen Biomedische wetenschappen
Studeren in Nijmegen Biomedische wetenschappen Is biomedische wetenschappen studeren in Nijmegen misschien iets voor jou? Ik wil relevant zijn: bijdragen aan de gezondheid van mensen Gezondheidszorg heeft
Nadere informatieVooraanmeldingen per instelling voor Bachelor Opleidingen (1e jrs) Bachelor vooraanmeldingen per instelling
Vooraanmeldingen per instelling voor Bachelor Opleidingen (1e jrs) Bachelor vooraanmeldingen per instelling Aantal week 12 Verschil 213 tov. 212 21 3 211 aantal % Radboud Universiteit Nijmegen 225 221
Nadere informatieHoe is het revalidatie zorggebied op dit moment vormgegeven. Innovaties in de revalidatiezorg. Nieuwe vormen van revalidatie.
Inleiding in de revalidatiegeneeskunde 2011. Hoe is het revalidatie zorggebied op dit moment vormgegeven. De rol van de zorgverzekeraars. Innovaties in de revalidatiezorg. Wat is multidisciplinair. Pijnrevalidatie.
Nadere informatieMENS EN ROBOT IN BEWEGING
MENS EN ROBOT IN BEWEGING Een kwestie van continu aanpassen, leren en optimaliseren MENS IS ONOVERTROFFEN IN LEREN EN AANPASSEN Lezing voor Voorjaarsconferentie sectie revalidatie NIP 19 april 2013, Nijmegen
Nadere informatieKLINISCHE NEUROFYSIOLOGIE EEG. (Electro-encefalogram) ONDERZOEK
KLINISCHE NEUROFYSIOLOGIE EEG (Electro-encefalogram) ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? Wij
Nadere informatieHoeveel behandelingen zijn er nodig? Blijvende resultaten
Hoeveel behandelingen zijn er nodig? Neurofeedbacktraining is maatwerk, dus het aantal sessies verschilt per persoon. Het is gebruikelijk om eerst twintig sessies af te spreken en daarna te kijken of het
Nadere informatieUMC St Radboud. Mindfulness voor vrouwen met borstkanker
UMC St Radboud Mindfulness voor vrouwen met borstkanker Patiënteninformatie De diagnose borstkanker is ingrijpend en roept vaak veel emoties en reacties op, niet alleen bij uzelf maar ook bij uw naasten.
Nadere informatieAcute verwardheid (delirium) op de Intensive Care
Acute verwardheid (delirium) op de Intensive Care Op dit moment verblijft uw partner of familielid op de afdeling Intensive Care. Dit is een afdeling waar (ernstig) zieke mensen worden behandeld en verzorgd.
Nadere informatieBA Biomedische Wetenschappen Fac. Health, Medicine and Life Sciences
BA Biomedische Wetenschappen Fac. Health, Medicine and Life Sciences 2008 Universiteit Maastricht BA Biomedische Wetenschappen Page 1 of 164 Table of content Leven in de Biosfeer... 5 Practica Leven in
Nadere informatiePatiëntenparticipatie in
Patiëntenparticipatie in Europees perspectief Marleen Kaatee Oprichter & voorzitter Patiëntenparticipatie in Europa: 1. PSC Patients Europe 2. EMA 3. ERNs, European Reference Networks Noodzaak: internationaal
Nadere informatieOn the Move! Cognitietour door Nederland
On the Move! Cognitietour door Nederland 1 Mei, 2016 2 Prof. Bernard Uitdehaag Prof. Jeroen Geurts Prof. Vincent de Groot Dr. Hanneke Hulst Dr. Brigit de Jong Dr. Menno Schoonheim 3 WAT GAAN WE DOEN? Wat
Nadere informatieOpleiden voor Public Health. Prof dr Gerhard Zielhuis Epidemiologie, UMC St Radboud
Opleiden voor Public Health Prof dr Gerhard Zielhuis Epidemiologie, UMC St Radboud Public Health = alles wat we doen om de volksgezondheid te verbeteren Cellen > individuen -> maatschappij Preventie Effectiviteit
Nadere informatieInhoud. predictie predictie afasie predictiemodel ontwikkeling predictiemodel afasie predictiemodel afasie conclusies aanbeveling
VOORSPELLEN VAN VERBAAL COMMUNICATIEVE VAARDIGHEID VAN AFASIEPATIËNTEN NA KLINISCHE REVALIDATIE AfasieNet Netwerkdag 31.10.2014 Marieke Blom-Smink Inhoud predictie predictie afasie predictiemodel ontwikkeling
Nadere informatieSomatiek-update voor de (ouderen)psychiater 2016
vrijdag 4 november 2016 Somatiek-update voor de (ouderen)psychiater 2016 Dagvoorzitters Adriaan Honig & Richard Oude Voshaar INLEIDING Na de drie succesvolle symposia van de afdelingen Ouderenpsychiatrie
Nadere informatieHart voor de Zorg Programma. Hartcoherentie training voor zorgverleners
Hart voor de Zorg Programma Hartcoherentie training voor zorgverleners HeartMath Hart voor de Zorg Programma De hedendaagse hectische, steeds veranderende en veeleisende zorgomgeving vraagt veel energie
Nadere informatieUMC St Radboud. Mindfulness voor mensen met MS
UMC St Radboud Mindfulness voor mensen met MS Patiënteninformatie De diagnose MS is ingrijpend voor u en uw omgeving. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat bij ziekte angst, depressie en andere psychologische
Nadere informatieUniversity of Groningen. Pieces of the Puzzle Vissia, Eline Margreta
University of Groningen Pieces of the Puzzle Vissia, Eline Margreta IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document
Nadere informatieStigmatisering van Mensen met Keelkanker: de Rol van Mindfulness van de Waarnemer
Met opmaak: Links: 3 cm, Rechts: 2 cm, Boven: 3 cm, Onder: 3 cm, Breedte: 21 cm, Hoogte: 29,7 cm Stigmatisering van Mensen met Keelkanker: de Rol van Mindfulness van de Waarnemer Stigmatisation of Persons
Nadere informatieWaarneming. Waarneming in ASS: Hypopriors. Christian Utzerath Leonid Afremov
Waarneming in ASS: Hypopriors Christian Utzerath Leonid Afremov Waarneming Image credit: University of Minnesota; Taalenhersenen.nl; Scientific American Blog Network; Frontiers Research topic: Oscillations
Nadere informatie6 e Nieuwsbrief EPISCA onderzoek maart 2015
6 e Nieuwsbrief EPISCA onderzoek maart 2015 Het is al weer lang geleden dat jullie iets van ons hebben gehoord en dat komt omdat er veel is gebeurd. We hebben namelijk heel veel analyses kunnen doen op
Nadere informatieRecente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek
Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek Prof dr JJM van Delden Julius Centrum, UMC Utrecht j.j.m.vandelden@umcutrecht.nl Inleiding Medisch-wetenschappelijk
Nadere informatieNEDERLANDSE HERSENBANK. De oplossing zit in de hersenen
NEDERLANDSE HERSENBANK De oplossing zit in de hersenen Onderzoek doet leven Het wetenschappelijk onderzoek is de laatste jaren in een stroomversnelling geraakt. Nieuwe technieken maken het mogelijk om
Nadere informatieMedical Sensing and Stimulation. Mastervoorlichting Eline Oppersma, MSc
Medical Sensing and Stimulation Mastervoorlichting Eline Oppersma, MSc Mastervoorlichting Medical Sensing and Stimulation 16 Oktober 13.45-15.30 uur - Overzicht MSS (Eline Oppersma) - MSS & neurologie
Nadere informatieStress Reductie Programma
Stress Reductie Programma HeartMath Stress Reductie Programma Het programma is gebaseerd op jarenlang onderzoek van het Heartmath Instituut (gevestigd in Californië, USA) in samenwerking met neurologen
Nadere informatieVooraanmeldingen per instelling voor Bachelor Opleidingen (1e jrs) Bachelor vooraanmeldingen per instelling
Vooraanmeldingen per instelling voor Bachelor Opleidingen (1e jrs) Bachelor vooraanmeldingen per instelling Aantal week 24 Verschil 213 tov. 212 13 6 211 aantal % Radboud Universiteit Nijmegen 479 417
Nadere informatieUMC Utrecht Hersencentrum
Hersencentrum UMC Utrecht Hersencentrum Informatie voor studenten Geneeskunde, SUMMA en Biomedische Wetenschappen UMC Utrecht Hersencentrum Informatie voor studenten Geneeskunde, SUMMA en Biomedische
Nadere informatieBSc programma Biologie en Medische biologie. de differentiatiefase
BSc programma Biologie en Medische biologie de differentiatiefase Even voorstellen Sarian Kosten Universitair docent Aquatische Ecologie Onderwijs: BSc Biologie: Systeem ecologie, Applied Ecology MSc Biology:
Nadere informatieStress Reductie Programma
Stress Reductie Programma HeartMath Stress Reductie Programma Het programma is gebaseerd op jarenlang onderzoek van het Heartmath Instituut (gevestigd in Californië, USA) in samenwerking met neurologen
Nadere informatie23-1-2014. Classificeren en meten. Overzicht van de officiële definities van de meter sinds 1795. Raymond Ostelo, PhD. Klinimetrie
Raymond Ostelo, PhD Professor of Evidence-Based Physiotherapy Dept. Health Sciences EMGO+ Institute for Health and Care Research VU University Amsterdam, the Netherlands r.ostelo@vumc.nl 1 Classificeren
Nadere informatieKlinische Neurofysiologie (KNF) EEG. (elektro-encefalogram)
Klinische Neurofysiologie (KNF) EEG (elektro-encefalogram) Binnenkort wordt u verwacht op de afdeling Klinische Neurofysiologie voor een elektro-encefalogram (EEG). In deze folder leest u over dit onderzoek
Nadere informatieTECHNISCHE GENEESKUNDE
TECHNISCHE GENEESKUNDE LEX VAN LOON TECHNISCH GENEESKUNDIGE JASPER VAN DER GRAAF MASTERSTUDENT INEKE TEN DAM OPLEIDINGSMANAGER PROGRAMMA 45 minuten: presentatie + vragen Wat is Technische Geneeskunde Beroep
Nadere informatieChorea: het meest kenmerkende motorische symptoom binnen de ziekte van Huntington
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. HDBuzz Prijs winnaar 2012: Diepe hersenstimulatie voor de Ziekte
Nadere informatieNervus Vagus Stimulatie Voorbereidingstraject en nazorg rondom de behandeling van epilepsie met Nervus Vagus Stimulatie
EPILEPSIE Nervus Vagus Stimulatie Voorbereidingstraject en nazorg rondom de behandeling van epilepsie met Nervus Vagus Stimulatie Nervus Vagus Stimulatie (NVS) is een behandeling die wordt toegepast om
Nadere informatieBA Psychologie Faculty of Psychology and Neuroscience
BA Psychologie Faculty of Psychology and Neuroscience 2008 Universiteit Maastricht BA Psychologie Page 1 of 152 Table of content Sociaal Gedrag... 5 Methoden en Technieken van Onderzoek... 7 Introductie
Nadere informatieNederlandse samenvatting proefschrift Renée Walhout. Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose
Nederlandse samenvatting proefschrift Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose Cerebral changes in Amyotrophic Lateral Sclerosis, 5 september 2017, UMC Utrecht Inleiding Amyotrofische
Nadere informatieEEN GEDEELDE ONDERZOEKSAGENDA VOOR BIPOLAIRE STOORNISSEN DR. BARBARA REGEER ATHENA INSTITUUT VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM
EEN GEDEELDE ONDERZOEKSAGENDA VOOR BIPOLAIRE STOORNISSEN DR. BARBARA REGEER ATHENA INSTITUUT VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM PROGRAMMA Relatie onderzoek - praktijk Een gedeelde onderzoeksagenda Methoden Resultaten
Nadere informatieResource Group Project
Resource Group Project F-ACT Congres Amsterdam 17 september 2015 Wat is een resource group? Een resouce group is een groep mensen die nauw betrokken zijn bij de informele zorg Cliënten krijgen meer regie
Nadere informatieFSHD trainingsonderzoek
FSHD trainingsonderzoek FACTS-2-FSHD Nieuwsbrief Nr. 4 augustus 2011 Universitair Medisch Centrum St Radboud Afdeling Revalidatie Afdeling Neurologie Nijmeegs Kenniscentrum Chronische Vermoeidheid Drs.
Nadere informatieNeurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme?
Neurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme? Mirjam Kouijzer, MSc Radboud Universiteit Nijmegen Het programma Controversiële behandelingen Wat is biofeedback? Mijn onderzoek naar de effecten
Nadere informatieMindfulness. Een 3-jarige postdoctorale opleiding tot mindfulnesstrainer en -onderzoeker. Voor professionals in de gezondheidszorg
Mindfulness Een 3-jarige postdoctorale opleiding tot mindfulnesstrainer en -onderzoeker Voor professionals in de gezondheidszorg www.hanfortmanncentrum.nl Mindfulness. Een 3-jarige postdoctora Het Han
Nadere informatieCitation for published version (APA): Wassenberg, W. J. G. V. D. (2008). Multichannel EEG: towards applications in clinical neurology. s.n.
University of Groningen Multichannel EEG Wassenberg, Wilhelmina Johanna Gerarda van de IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it.
Nadere informatieBimodale aanpassing: afstemming van hoortoestel op CI
Bimodale aanpassing: afstemming van hoortoestel op CI Lidwien Veugen 1 J. Chalupper PhD 2 Prof. dr. ir. Ad Snik 3 Prof. dr. John van Opstal 1 Dr. Lucas Mens 3 1 Department of Biophysics, Donders Institute
Nadere informatieKinderen uit familiehuwelijken
Een gezonde baby Kinderen uit familiehuwelijken De geboorte van je baby is een van de mooiste momenten in je leven. Negen maanden lang kijk je er naar uit. Natuurlijk hoop je dat je kind gezond is. Gelukkig
Nadere informatieVan Samenwerking tot Valorisatie in Translationeel Diabetes Onderzoek
Centrum voor Medische Innovatie Van Samenwerking tot Valorisatie in Translationeel Diabetes Onderzoek Bart Keymeulen M.D. Ph.D. Hoofd Klinische Studies van Center for Beta Cell Therapy in Diabetes Senior
Nadere informatieAcademische toerusting voor werken binnen de Openbare Gezondheid
Academische toerusting voor werken binnen de Openbare Gezondheid ZonMw Programma Academische Werkplaatsen Dr. Marijke Janssens Utrecht, 15 juni 2006 Doel: het structureel versterken en verankeren van vraaggestuurde
Nadere informatieCitation for published version (APA): Mazzola, P. (2016). Phenylketonuria: From body to brain [Groningen]: Rijksuniversiteit Groningen
University of Groningen Phenylketonuria Mazzola, Priscila IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version
Nadere informatieRecessieve Overerving
12 Recessieve Overerving Aangepaste informatie van folders geproduceerd door Guy s and St Thomas Hospital en Londen Genetic Knowledge Park, aangepast volgens hun kwaliteitsnormen. Juli 2008 Vertaald door
Nadere informatieInstituut voor Communicatie, Media & IT. Game Design & Development
Instituut voor Communicatie, Media & IT Game Design & Development EELCO BRAAD // NIEK JONKER drs. Eelco Braad University Lecturer Game Design & Development Master of Computational Science & Scientific
Nadere informatiePOSTGRADUAAT OPLEIDING NEUROFEEDBACK BIJ ADHD
POSTGRADUAAT OPLEIDING NEUROFEEDBACK BIJ ADHD Dr. Werner Van den Bergh Centrum Vigilant, Lubbeek (bij Leuven) op de zaterdagen 18 en 25 mei, 1 en 8 juni 2013 De voorbije jaren bleef neurofeedback (EEG-biofeedback)
Nadere informatieDE MASTEROPLEIDING EDUCATION AND CHILD STUDIES (PER SPECIALISATIE) IN SCHEMA. Child and Family Science*
DE MASTEROPLEIDING EDUCATION AND CHILD STUDIES 2018-2019 (PER SPECIALISATIE) IN SCHEMA Child and Family Science* Practice of empirical research Internship Child and Family Science Internship Child and
Nadere informatieRode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Epilepsie. rkz.nl
Patiënteninformatie Epilepsie rkz.nl Wat is het en waar heb je last van? Epilepsie is een hersenaandoening die het gevolg is van een plotselinge, tijdelijke verstoring van het elektrisch evenwicht in de
Nadere informatieAantrekkelijke interventies: Gaming voor mentale gezondheid (2) Marlou Poppelaars, promovenda
Aantrekkelijke interventies: Gaming voor mentale gezondheid (2) Marlou Poppelaars, promovenda Waarom video games? Nadelen van huidige interventies Effectiviteit Toegankelijkheid Stigmatisering Didactische
Nadere informatieDE MASTEROPLEIDING EDUCATION AND CHILD STUDIES (PER SPECIALISATIE) IN SCHEMA. Child and Family Science (instromen in september)
DE MASTEROPLEIDING EDUCATION AND CHILD STUDIES 2017-2018 (PER SPECIALISATIE) IN SCHEMA Child and Family Science (instromen in september) Internship Child and Family Science Child care, experts, and parents:
Nadere informatieDEEL I Media en de digitale samenleving 15
Inleiding 11 DEEL I Media en de digitale samenleving 15 1 Een digitale cultuur 17 Geno Spoormans 1.1 Wereldbeelden en cultuurverschillen 18 1.2 Mythen, genres en codes 19 1.2.1 Mythen 20 1.2.2 Genres 22
Nadere informatieMINDFULNESS PUBLIEKSSYMPOSIUM. voor patiënten, mantelzorgers, professionals en overige belangstellenden
MINDFULNESS PUBLIEKSSYMPOSIUM voor patiënten, mantelzorgers, professionals en overige belangstellenden Zaterdag 30 augustus 2014 Toelichting Ook dit jaar organiseert het Radboud Universitair Medisch Centrum
Nadere informatieGezonde hersenen nodig in strijd tegen dementie
Gezonde hersenen nodig in strijd tegen dementie VUmc, Alzheimer Nederland en Hersenstichting introduceren Hersenonderzoek.nl Hersenonderzoek.nl is een digitale omgeving waar mensen zich aan kunnen melden
Nadere informatieIlse van Tilborg Klinisch neuropsycholoog. met dank voor bijdrage dia s van prof. Roy Kessels
Ilse van Tilborg Klinisch neuropsycholoog met dank voor bijdrage dia s van prof. Roy Kessels Geheugen en leren Vormen van geheugen en leren Training opzetten Casus Vragen Dementie Leren? Leren = Het opnemen,
Nadere informatieGoAPP. Godivapp Applied in Pediatric Primary care. Een manier om gemakkelijk en veilig video s te delen met je kinderfysiotherapeut.
GoAPP Godivapp Applied in Pediatric Primary care Een manier om gemakkelijk en veilig video s te delen met je kinderfysiotherapeut. Probleemstelling Als een jong kind bewegingsproblemen heeft, zijn ouders
Nadere informatieDisclosure belangen spreker
Effectiveness of case management in the reduction of COPD re-admissions: results of a pilot study Annelies E. van Eeden, Ingrid van de Poll, Gertrud van Vulpen, Tim Roldaan, Wies Wagenaar, Melinde Boland,
Nadere informatieVerwijzing naar de klinisch psycholoog
Verwijzing naar de klinisch psycholoog Deze folder geeft u informatie over de manier van werken van de klinisch psycholoog. Waar in deze folder gesproken wordt over u, kan het ook om uw kind gaan. Aan
Nadere informatie15-10-2015. Let s get together BSI-NISPA. Search: RDoC Matrix. Problemen met onze diagnoses/behandelingen. NIMH Strategisch Plan: RDoc
15-10-2015 Problemen met onze diagnoses/behandelingen Let s get together BSI-NISPA DSM 5 kent meer dan 400 psychische stoornissen Valide diagnoses? Eni S. Becker 2 NIMH Strategisch Plan: RDoc Research
Nadere informatieGating Neuronal Activity in the Brain Cellular and Network Processing of Activity in the Perirhinal-entorhinal Cortex J.G.P.
Gating Neuronal Activity in the Brain Cellular and Network Processing of Activity in the Perirhinal-entorhinal Cortex J.G.P. Willems Regulatie van neuronale activiteit in het brein Verwerking van verspreidende
Nadere informatieOngehoorde verhalen: Communicatie over de gezondheid(szorg) van mensen met verstandelijke beperkingen
Ongehoorde verhalen: Communicatie over de gezondheid(szorg) van mensen met verstandelijke beperkingen Prof. dr. Henny van Schrojenstein Lantman - de Valk Afdeling Eerstelijnsgeneeskunde, UMC St Radboud
Nadere informatieProgrammaoverzicht Bachelor Open dag
Programmaoverzicht Bachelor Open dag 11 2017 Ronde en tijd Openingsronde 09.00-09.30 uur Sessies en activiteiten Waarom Tilburg University? Informatiesessie met de rector magnificus en een student van
Nadere informatieMarten Munneke UMC St Radboud/MijnZorgNet. Een bekende ziekte. Problemen. Nederland: > Patiënten!
Marten Munneke UMC St Radboud/MijnZorgNet Een bekende ziekte Nederland: > 70.000 Patiënten! 1 Progressief 1994 1998 2001 Motorische symptomen zijn topje van de ijsberg Parkinson Beven Traag en onhandig
Nadere informatieRisicoanalyse volgens de SAFER methodiek
Parallelsessie: Risicoanalyse volgens de SAFER methodiek Rens Wientjes Klinisch Fysicus i.o. / Medische Technologie en Klinische Fysica Bas de Vries Sr Beleidsmedewerker / Directie Kwaliteit en Patiëntveiligheid
Nadere informatieBSc programma Biologie en Medische biologie. de differentiatiefase
BSc programma Biologie en Medische biologie de differentiatiefase Even voorstellen Eric Visser Universitair docent Experimentele Plantenecologie Opleidingscoördinator master Biology Onderwijs: BSc Biologie:
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20616 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Lichtenbelt, Bart Jan Title: PK-PD modelling of the interaction of propofol and
Nadere informatiePartnership en duurzame samenwerking
Siemens Healthcare Partnership en duurzame samenwerking Kees Smaling CEO Siemens Healthcare Nederland Restricted Siemens 2013 All rights reserved. Partnership is een hot Page 2 Managed Equipment Service
Nadere informatieZelfmonitoring van positief affect bij depressie
Zelfmonitoring van positief affect bij depressie Claudia Simons CJP.simons@ggze.nl Zelfmonitoring bij depressie Emotionele veerkracht Eigen regie Empowerment Helping patients help themselves, Wichers e.a.
Nadere informatieActive2Gether. Smart coaching strategies that integrate social networks and modern technology to empower young people to be physically active
Active2Gether Smart coaching strategies that integrate social networks and modern technology to empower young people to be physically active 08-12-2015 VvBN Utrecht 2015 Introductie Julienka Mollee Department
Nadere informatieKLINISCHE NEUROFYSIOLOGIE EEG. (Electro-encefalogram) ONDERZOEK
KLINISCHE NEUROFYSIOLOGIE EEG (Electro-encefalogram) ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? Wij
Nadere informatie