Taxatiewijzer en kengetallen DEEL 2 Defensie

Transcriptie

1 Taxatiewijzer en kengetallen DEEL 2 Defensie Waardepeildatum 1 januari 2010

2 Colofon Taxatiewijzer Defensie, waardepeildatum 1 januari 2010 Deze taxatiewijzer is een uitgave van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Copyright Vereniging van Nederlandse Gemeenten 2010 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en / of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of worden opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Dit verbod betreft tevens de gehele of gedeeltelijke bewerking. Uitgevers en samenstellers verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en samenstellers op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en samenstellers aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en / of beslissingen die gebaseerd zijn op de in deze uitgave opgenomen informatie. Gebruikers van de in deze uitgave opgenomen informatie wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar tevens af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te allen tijde te controleren. Taxatiewijzer Defensie Pagina 2

3 VOORWOORD Voor u ligt de landelijke taxatiewijzer defensie naar waardepeildatum 1 januari Deze taxatiewijzer is in opdracht van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten tot stand gekomen in de Taxatietechnische Kerngroep. Daarin hebben deelgenomen de VNG, de Waarderingskamer, de gemeenten Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht en de taxatiebedrijven Oranjewoud, GeoTax, Ortec Finance, Thorbecke, TOG Nederland en SenS Vastgoed. Taxatiewijzer Defensie Pagina 3

4 Verschillen ten opzichte van de vorige Taxatiewijzer Defensie, prijspeil 2009 versie 1.0 Onderstaand wordt een overzicht gegeven van de inhoudelijke (niet-redactionele) verschillen in de hoofdstukken ten opzichte van de Taxatiewijzer Defensie, prijspeil 2009, versie 1.0 Hoofdstuk Onderwerp Wijziging 1 Strekking van deze taxatiewijzer Dienst Domeinen opgegaan in RVOB als Directie Vastgoed 2 Beschrijving van de archetypes Geen wijzigingen 3 Inhoudsopgave archetype Aandachtspunten inzake functionele veroudering Beschrijving van de marktgegevens Beschrijving hoe om te gaan met bandbreedtes A Overzicht: archetype X toegevoegd C Grond : nuanceverschil mbt tekst 3 e alinea, differentiatie grondprijs Hoofdstuk 4.1 nuanceverschil laatste alinea mbt invloed ontwikkelingen op FC. Geen wijzigingen Geen wijzigingen 7 Taxatieverslag Geen wijzigingen 8 Rekenschema Geen wijzigingen Bijlage 1 Bronnen Geen wijzigingen Bijlage 2 Verklarende woordenlijst Geen wijzigingen Bijlage 3 Kengetallen per archetype Geactualiseerd Bijlage 4 Marktgegevens Geactualiseerd Taxatiewijzer Defensie Pagina 4

5 INHOUDSOPGAVE 1 STREKKING VAN DEZE TAXATIEWIJZER Algemeen Vooroverleg Algemeen Grond Functionele correctie Archetypes en kengetallen Legeringsgebouwen Taxatie-informatie Specifieke aandachtspunten taxatiewijzer Defensie BESCHRIJVING VAN DE ARCHETYPEN INHOUDSOPGAVE ARCHETYPEN Toelichting op de archetypen A. De gebouwen B. De infrastructuur C. De grond FUNCTIONELE VEROUDERING BIJ GEBOUWEN VOOR DEFENSIE Functionele correcties Economische en maatschappelijke veroudering (FC1) Functionele veroudering als gevolg van een verandering van bouwwijze (FC2) Functionele veroudering als gevolg van een belemmering gebruiksmogelijkheden (FC3) Functionele veroudering als gevolg van excessieve gebruikskosten (FC4) BESCHRIJVING VAN DE MARKTGEGEVENS Algemeen Toelichting op de marktgegevens BESCHRIJVING HOE OM TE GAAN MET BANDBREEDTES TAXATIEVERSLAG REKENSCHEMA...19 BIJLAGE 1 - BRONNEN...20 BIJLAGE VERKLARENDE WOORDENLIJST...21 BIJLAGE JURISPRUDENTIE...24 BIJLAGE INFRASTRUCTUUR/ TRAININGSFACILITEITEN C.A...26 BIJLAGE 3A - KENGETALLEN PER ARCHETYPE ALGEMEEN...27 BIJLAGE 3B - KENGETALLEN PER ARCHETYPE INFRASTRUCTUUR...40 BIJLAGE 3C - KENGETALLEN PER ARCHETYPE TERREINEN...52 BIJLAGE 4 - RAPPORTAGE ONDERBOUWENDE MARKTGEGEVENS...56 Taxatiewijzer Defensie Pagina 5

6 1 Strekking van deze taxatiewijzer 1.1 Algemeen Deze voor de WOZ-taxateur geschreven taxatiewijzer geldt als richtlijn bij de waardering naar de peildatum 1 januari 2010, van de objectcategorie Defensieobjecten, waaronder kazernes, vliegbases, munitieopslag- en oefenterreinen. Voor objecten, anders dan woningen en Rijksmonumenten waarvan in het geheel geen marktgegevens beschikbaar zijn, komt de gecorrigeerde vervangingswaarde in aanmerking. In feite wordt in het geval van defensieobjecten de waarde voor de huidige gebruiker bepaald, omdat de aard en inrichting ervan specifiek op de gebruiker gericht zijn. Zie voor een uitleg over de methodiek het deel Taxatiewijzer en Kengetallen - Algemeen. Bij de bepaling van de kengetallen zijn de kostenanalyses van de Dienst Vastgoed Defensie (DVD) geraadpleegd. Verder bieden het Tweede Structuurschema Militaire Terreinen (SMT-2) in combinatie met de jaarverslagen van de DVD inzicht in wat er aan infrastructuur en terreinen nodig is om de krijgsmacht te kunnen huisvesten, oefenen en opleiden, respectievelijk in de stand van zaken met betrekking tot de nieuwbouw en onderhoudsprogramma s. De hoofdstukken 2 en 3 geven een overzicht en beschrijving van de archetypen. De bijbehorende kengetallen die de taxateur kan gebruiken bij het bepalen van de waarde van het (deel)object, zijn opgenomen in bijlage 3 van dit document. In de opgestelde modellen zijn getallen, met bijbehorende bandbreedtes, gegeven voor de bepaling van de vervangingswaarde en de technische afschrijving. In hoofdstuk 4 wordt beschreven hoe moet worden omgegaan met de bij de bepaling van de kengetallen gebruikte marktgegevens. Aansluitend staan in hoofdstuk 6 opmerkingen over de bij de getallen gebruikte indexering en de hantering van de opgenomen bandbreedtes. Naast de opstallen dient ook de waarde van de aan een object toegekende grond te worden vastgesteld. In hoofdstuk 3 wordt dit aspect nader toegelicht. Na de bespreking van de kengetallen en bandbreedtes 1.2 Vooroverleg Algemeen Het voorliggende deel van de landelijke taxatiewijzer 2010 is vervaardigd in nauw overleg met de Directie Vastgoed van het Rijksvastgoed- en Ontwikkelingsbedrijf (RVOB), voorheen dienst Domeinen. Het RVOB is ontstaan uit een fusie tussen Domeinen Onroerende Zaken (ministerie van Financiën) en het Gemeenschappelijk Ontwikkelingsbedrijf (GOB, ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer). Het RVOB is ondergebracht bij het ministerie van Financiën en valt onder de verantwoordelijkheid van de staatssecretaris van het ministerie van Financiën. Het RVOB bestaat uit twee directies: Directie Vastgoed (voorheen Domeinen Onroerende Zaken) en Directie Ontwikkeling (voorheen GOB). Het RVOB is als eigenaar en gebruiker van alle Defensieobjecten de enige betrokken belastingplichtige. Door dit vooroverleg is er een betere aansluiting verkregen bij de realiteit en de praktijk van het taxeren van Defensieobjecten. Door deze samenwerking is de acceptatie van conform de wijzer uitgevoerde taxaties enorm vergroot. Taxatiewijzer Defensie Pagina 6

7 1.2.2 Grond Met name is het resultaat van het vooroverleg terug te vinden in de opbouw en wijze van de grondwaardering. (Zie bijlage 3C). Er is een archetypering ontstaan, die beter aansluit bij de werkelijkheid. De opbouw en de hoogte van de grondwaardering sluiten hierdoor goed aan bij de marktomstandigheden Functionele correctie Met betrekking tot de (vaststelling van) functionele correctie heeft het sedert 2008 gevoerde vooroverleg met Domeinen (thans RVOB) geleid tot een waardevolle aanvulling van de wijzer.(zie hoofdstuk 4) Archetypes en kengetallen Uit het overleg met ROVB is gebleken dat de uitgevoerde taxaties WOZ2010 goed aansluiten bij de in de wijzer genoemde archetypes en kengetallen. Derhalve is geen aanleiding gezien om archetypes toe te voegen en/of de kengetallen ingrijpende te herzien Legeringsgebouwen Met betrekking tot de legeringsgebouwen is het gebruik van de bandbreedtes nader te preciseren. De legering van leerlingen kan geschieden in vierpersoonskamers of achtpersoonskamers. Bij achtpersoonskamers die een goedkopere bouwstructuur kennen, kan een kengetal gekozen te worden aan de onderkant van de bandbreedte. Bij de legering van kaderpersoneel, waarbij de bouwkosten hoger liggen, kan een kengetal gekozen worden dat ligt aan de bovenkant van de bandbreedte Taxatie-informatie Op verzoek van het RVOB wordt aangegeven dat het te allen tijde bereid is om aan de taxerende partij alle medewerking te verlenen bij het verzamelen en interpreteren van relevante informatie. Belangrijk voor RVOB is het om te benadrukken dat alle van of namens hem verkregen informatie valt onder de geheimhoudingsplicht. Hier dient serieus mee te worden omgegaan. De directie Vastgoed van het RVOB is organisatorisch gesplitst in regionale directies. Hieronder een overzicht met contactadressen waar u in dit kader terecht kunt voor informatie. RVOB Directie Vastgoed Contactpersoon Regio Noord & Oost (IJsselmeerpolder) Regio Noord&0ost (overig) Dhr. B. van der Kolk Dhr. A. Scholte Lubberink Regio West Dhr. M. von Bönninghausen Regio Zuid Dhr. B.J. Akkermans Telefoonnummer , of of , of , of Bezoekadres Hanzelaan 310 Hanzelaan 310 Korte Voorhout 7 Stationsplein 3 Postbus Pb 635 Pb 635 Pb Pb 2222 Postcode 8000 AP 8000 AP 2500 BJ 4800 CE Plaats Zwolle Zwolle Den Haag Breda Tevens kunt u voor meer algemene informatie een bezoek brengen aan de website : Aan de hand van deze site kunt u onder meer bepalen in welke regio een te taxeren object is gelegen. Taxatiewijzer Defensie Pagina 7

8 1.3 Specifieke aandachtspunten taxatiewijzer Defensie Voor vlootbases wordt verwezen naar de taxatiewijzer voor havengebonden industriële objecten. Vanwege de diversiteit in militaire terreinen en complexen is hier gekozen voor een selectie van de meest voorkomende (deel)objectsoorten. Onderdelen die niet specifiek tot een defensiecomplex behoren en al in andere taxatiewijzers voorkomen zoals atletiekbanen, sporthallen, trafogebouwtjes en kantoren zijn buiten beschouwing gelaten. Bij de waardebepaling van dergelijke objecten dient aansluiting te worden gezocht bij de taxatiewijzers die gelden voor de gebruiksbestemming van het specifieke (deel)object. Wellicht ten overvloede wordt opgemerkt dat de regionale verschillen in bouwkosten aanzienlijk kunnen zijn. Deze verschillen zijn toe te schrijven aan bijvoorbeeld de wijze van fundering. In veel gevallen is fundering op staal voldoende. De kengetallen voor gebouwen gaan in deze wijzer dan ook uit van een dergelijke fundering. Gemeenten blijven daarom altijd zelf verantwoordelijk voor de toetsing aan de plaatselijke markt. In de bijlage voor de kengetallen (bijlage 3B) is een onderdeel gewijd aan de specifiek voor defensieobjecten geldende infrastructurele voorzieningen met de desbetreffende archetypen (bijlage 3 B). Voor het onderdeel restgrond zijn archetypen bepaald met de daarbij behorende kengetallen. Deze zijn in de bijlage 3 als onderdeel C opgenomen. Ondanks het voorschrift om een object waarvan de eigenaar de omzetbelasting niet kan verrekenen BTW te waarderen, zijn in dit stuk de kengetallen, met het oog op de uniformiteit in de opbouw van de taxatiewijzers, steeds exclusief BTW bepaald. Tenslotte is er een bijlage gewijd aan specifieke jurisprudentie (bijlage 2.2) Taxatiewijzer Defensie Pagina 8

9 Beschrijving van de archetypen (zie voor de kengetallen per archetype bijlage 3) Deze beschrijving betreft uitsluitend archetypes gebouwen. (Voor overige archetypen zie hoofdstukken B en C en de bijlagen 3 B en 3 C.) In dit hoofdstuk zijn per objectsoort de archetypen opgenomen. Achtereenvolgens zijn de archetypen voor hoofdgebouw, legeringsgebouw, wachtgebouw, munitiebunker, magazijn/ werkplaats en vliegtuigshelter opgenomen. Via deze archetypen worden de meest voorkomende gebouwen beschreven. Afhankelijk van het aantal beschikbare marktgegevens zijn één of meer nadere verfijningen aangebracht. De archetypecodering bestaat uit 8 posities en is als volgt opgebouwd: Archetypecodering Defensie Positie 1: Positie 2 en 3: Positie 4: Defensie X de gebouwen 58 Kazerne 90 Werkplaats (Gebouw t.b.v. landsverdediging 94 Munitiebunker De bouwperiode 0 Bouwjaar niet van belang 3 Bouwjaar voor Bouwjaar van 1961 tot en met Bouwjaar van 1986 tot en met Bouwjaar 2001 en nieuwer Positie 5 en 6: 0 Geen nadere verfijning Positie 7: Positie 8: Het materiaal van de gevel: 0 Niet van toepassing 1 Metselwerk 2 Hout 3 Beton 4 Metaal 5 Combinatie van gevelmaterialen Het afwerkingniveau 0 Niet van toepassing 1 Eenvoudig afwerkingsniveau 2 Gemiddeld afwerkingsniveau 3 Luxe afwerkingsniveau Taxatiewijzer Defensie Pagina 9

10 3 Inhoudsopgave archetypen 3.1 Toelichting op de archetypen De coderingen zijn naar behoefte aan te passen, al naar gelang de bouwjaren, de toegepaste materialen, de kwaliteit (afwerkingniveau) en omstandigheden. Dit overeenkomstig de hierboven bij de beschrijving van de archetypecodering gegeven positie-inhoud. Hierbij kan het navolgende schema in acht worden genomen van de meest voorkomende types naar bouwjaar. Van deze types is een blad met kengetallen bijgevoegd in bijlage 4. Hierop is ook de voor dat onderdeel geldende archetype code ingevuld. Een kazernecomplex is doorgaans opgebouwd uit één of meerdere kantoorgebouwen waar de staf en de overige administratieve functies zijn gehuisvest. Verder is er huisvesting voor de manschappen in de vorm van legeringsgebouwen. Een garage/magazijn/werkplaats maakt ook deel uit van een kazerne. In geval van een luchtmachtbasis is sprake van vliegtuigshelters. Bij de ingang van de kazernes bevindt zich een wachtgebouw, dat in grootte nogal kan variëren, al naar gelang het belang van de kazerne en de ondergebrachte functies. Verder zijn op een kazernecomplex trainingsfaciliteiten, welke in de taxatie onder het hoofdstuk infrastructuur vallen en waarvoor hieronder (bij B) een toelichting is opgenomen. De bijbehorende archetypen zijn opgenomen in bijlage 3 B. Waar mogelijk is van de desbetreffende archetypen een marktgegeven bijgevoegd in bijlage A. De gebouwen Naam taxatiewijzer Defensie Nummer CODERING ARCHETYPE Code Omschrijving 01 X Wachtgebouw bouwjaar niet van belang 02 X Hoofdgebouw voor X Legeringsgebouw eenvoudig voor 1961 prefab 04 X Legeringsgebouw voor X Hoofdgebouw 1961 t/m X Legeringsgebouw van 1961 tot en met X Legeringsgebouw na X Hoofdgebouw na X Restaurantgebouw na X Werkplaats/ garage met magazijn van 1986 tot en met X Vliegtuighangar eenvoudig na X Vrachthangar na X Munitiebunker bouwjaar niet van belang Taxatiewijzer Defensie Pagina 10

11 3.1.2 B. De infrastructuur Infrastructuur / trainingsfaciliteiten c.a. De bedoelde voorzieningen (zie bijlage 3 B) worden bewust als afzonderlijke onderdelen in het taxatieverslag benoemd, waardoor er in het geval van wijziging, sloop of nieuwbouw een betere verwerking mogelijk is. Hierdoor kunnen zaken als technische levensduur en functionele correctie adequaat worden toegepast. Voor de waardering van eventueel op de militaire complexen aanwezige objecten als tennisbanen, atletiekbanen, sportgebouwen, fietsenstallingen en dergelijke wordt verwezen naar meer voor die specifieke categorieën geldende taxatiewijzers. Met name kan hierbij gedacht worden aan de toepassing van de taxatiewijzer voor Sport. Correctie op infrastructuur: Deze categorie van objecten is van uiteenlopende aard. Zo heeft een geluidswal de functie van de afscherming voor mogelijke geluidsoverlast. Een heliplatform moet het draagvermogen hebben om landende en opstijgende heli s te verwerken. Daarentegen heeft een start- en landingsbaan meer te lijden van landende en opstijgende vliegtuigen, zeker als het militaire vrachtvliegtuigen betreft. De toplaag slijt sneller en de ondergrond moet periodiek opnieuw gestabiliseerd worden. Dit betekent dat technische correctie voor veroudering niet voor alle objecten in deze categorie hetzelfde kan zijn. De taxateur moet in de praktijk bewust zijn van deze diversiteit aan functies. Een technische correctie voor veroudering met levensduur van 10 tot 20 jaar en restwaarden die variëren van 10 tot 20, is voor de meeste infrastructurele voorzieningen gebruikelijk C. De grond Voor een beschrijving van de waardering van de grond wordt mede verwezen naar het algemene deel van deze set taxatiewijzers. Op grond corrigeert men niet voor technische en/of functionele veroudering. Naast de waarde voor de opstallen en de infrastructuur dient de waarde van de aan een object toegekende grond te worden vastgesteld. Hierbij geldt voor kazernes gelegen in stedelijke gebieden als uitgangspunt de gemeentelijke uitgifteprijs voor grond met de betreffende bestemming (bijzondere bebouwing), op een vergelijkbare locatie. Voor kazernecomplexen in landelijke gebieden en voor zogenaamde mobcomplexen geldt een grondwaardering die geënt is op de prijzen voor agrarische gronden en bij terreinen met restgrond- de hierna opgenomen staffel. Een en ander is nader uitgewekt in de hierna opgenomen overzichten. NB: Bij gronduitgifte ten behoeve van grootschalige defensieobjecten is het aannemelijk dat de grootschaligheid van het object van invloed is op de uitgifteprijs. Bij gemengde functies, zoals oefen- / schietterreinen met natuurterreinen kan de taxateur een differentiatie in de grondprijs in zijn waardering betrekken. Evenzo geldt dat een beperking in het gebruik (zoals: een aantal dagen per jaar beschikbaar) tot uiting kan worden gebracht in de waardering. Taxatiewijzer Defensie Pagina 11

12 Overzicht soorten terreinen met archetypecodering en waarderingsgrondslagen (methodiek / bandbreedtes) Voor het waarderen van de grond is het noodzakelijk onderscheid te maken in verschillende soorten complexen, te weten: 1. Kazernecomplexen (met bijbehorende oefenterreinen.) permanente legering van manschappen; actieve functie. 2. Mob-complexen (Mobiliteits-, munitie-, magazijncomplexen) geen legering; passieve functie; voorzieningen voor stalling en opslag van materiaal en materieel voor directe inzet bij calamiteiten (oorlog, rampen). Met betrekking tot de waardering van de desbetreffende terreinen kan de volgende richting worden gegeven. Ad 1. Kazernecomplexen Te verdelen in: a. Gelegen in stedelijk gebied (voorbeeld: van Ghent kazerne te Rotterdam, geheel ingeklemd tussen stedelijke bebouwing) gehele terrein is te omschrijven als kazerneterrein: waarderen conform gemeentelijk uitgiftebeleid voor gronden met desbetreffende bestemming; b. Gelegen in landelijk gebied De toe te kennen waarde bestaat uit twee onderdelen, te weten: 1. Kazerneterrein, (toe te kennen oppervlakte = 2 maal de BVO van alle gebouwen tezamen): waarderen op basis van tweemaal de plaatselijk geldende prijs van agrarische cultuurgrond; 2. Restgrond (alle overige aan het complex toe te kennen grond, waaronder de oefenterreinen): waarderen volgens staffel. NB: Er zijn situaties denkbaar van complexen, gelegen op locaties waarbij het onderscheid stedelijk/ landelijk gebied niet zonder meer duidelijk is. In die gevallen is het aan te bevelen om -zo mogelijk in goed overleg met belastingplichtige- op basis van criteria als (alternatieve) gebruiksmogelijkheden, alternatieve bestemming, gemeentelijke beleidsstukken, exploitatiemogelijkheden, kraakrisico, e.d. een reële modus in de grondwaardebepaling te vinden. In dit verband zij tevens verwezen naar hetgeen hierna in het hoofdstuk 4.1 (functionele correcties) in het tweede gedeelte van de inleiding wordt gesteld. Ad 2: Mob-complexen Deze complexen zijn standaard gelegen in landelijk gebied. De toe te kennen waarde bestaat uit twee onderdelen, namelijk: 1. Mob-terrein (gebouwgebonden grond; toe te kennen oppervlakte = tweemaal de BVO van alle gebouwen tezamen): *grondprijs is te bepalen op twee maal de lokaal geldende marktprijs voor agrarische cultuurgrond. * voor het bepalen van de te hanteren prijzen zie ook taxatiewijzer Agrarisch, onderdeel grond. 2. Restgrond (niet gebonden grond; alle overige aan het complex toe te kennen grond, waaronder de oefen-/schietterreinen): waarderen volgens staffel. Taxatiewijzer Defensie Pagina 12

13 Eén en ander is verwerkt in het hierna opgenomen schematisch overzicht. Naam taxatiewijzer Defensie- terreinen Soort complex Archetype codering Oppervlakte Waarderingsgrondslag Eenheidsprijs Eenheid 1a. Kazernecomplex stedelijk gebied 1b. Kazernecomplex landelijk gebied 2. Mob-complex X Totale complexterrein * Conform gemeentelijk uitgiftebeleid voor gronden met die bestemming per m² * ) NB: Het is incidenteel mogelijk dat een stedelijk kazernecomplex een dusdanig groot terrein beslaat, dat een gedeelte redelijkerwijs als restgrond moet worden aangemerkt. Beoordeling per geval. X Zie onder X Zie onder Kazernegebonden terrein (2*BVO) Restgrond (Totaaloppervlakte minus 2*BVO) Mobgebonden terrein (2*BVO) Restgrond (totaaloppervlakte minus 2*BVO) Tweemaal de hoogte van lokale agrarische prijzen Zie staffel restgrond Tweemaal de hoogte van lokale agrarische prijzen Zie staffel per m² per m2 Staffel restgrond (waaronder tevens de oefen-/schietterreinen kunnen vallen) X ha 5 ha Zie bijlage 3c, kengetallen terreinen X ha 25 ha Zie bijlage 3c, kengetallen terreinen X ha 200 ha Zie bijlage 3c, kengetallen terreinen X ha en groter Zie bijlage 3c, kengetallen terreinen per m² per m² per m² per m² NB: Infrastructurele voorzieningen op oefen-/schietterreinen zijn niet in de grondprijs begrepen. Deze dienen afzonderlijk te worden geïnventariseerd en gewaardeerd. Voor inventarisatie van de aanwezige voorzieningen is bij het RVOB een actueel overzicht beschikbaar. (Contactadressen zie hoofdstuk 1 van deze wijzer) Taxatiewijzer Defensie Pagina 13

14 4 Functionele veroudering bij gebouwen voor Defensie Voor een beschrijving en de berekeningssystematiek van de verschillende factoren voor functionele veroudering wordt verwezen naar het algemene deel 1 van deze set taxatiewijzers. In deze taxatiewijzer wordt ingegaan op de aandachtspunten die specifiek gelden voor Defensie. 4.1 Functionele correcties Het vierde artikel uit de Uitvoeringsregeling instructie waardebepaling Wet WOZ splitst de totale functionele afschrijving op in vier afzonderlijke elementen: economische veroudering, veranderde bouwwijze, belemmering van de gebruiksmogelijkheden en excessieve gebruikskosten. De taxateur dient dubbeltellingen te voorkomen en aspecten die al, deels of volledig, zijn verwerkt zijn in de kengetallen van het archetype niet nogmaals in de functionele correctie terecht te laten komen. Als enkelglas bijvoorbeeld de norm is bij een bepaald archetype, dan is het onjuist om voor dat type nog eens extra af te schrijven voor excessieve gebruikskosten. De vermelde normkosten zijn alle gemiddelden die zich binnen de bandbreedte bevinden. In dit verband is het goed om te wijzen op actuele ontwikkelingen binnen de krijgsmacht waardoor veel complexen overtollig zijn of worden. Hiernaar is onlangs binnen het RVOB door de interne Kenniskring een verkennende studie gedaan naar de mogelijke herbestemming van overtollige complexen. In deze studie is een relatie gelegd met WOZ-waarderingen van onder andere incourante objecten. In geval van leegstand of nagenoeg volledige leegstand van een complex kan dit een gerede aanleiding zijn om functioneel te corrigeren. Het daadwerkelijk afstoten van een complex kost vaak veel tijd, terwijl de praktische (legering)functie daarvan al beëindigd is. In dat geval zal mogelijk een functionele correctie toegepast moeten worden. Deze kan betrekking hebben op meerdere onderdelen van de functionele correctie. Om de noodzaak en de hoogte van eventuele correcties in het kader van overtollige objecten/complexen te bepalen, wordt gemeenten geadviseerd om in overleg te treden met het RVOB. (De contactadressen zijn elders in dit deel van de wijzer opgenomen.) Domeinen geeft in zijn algemeenheid aan graag in het kader van vooroverleg een actieve rol te spelen bij de WOZ-waardering. Specifiek in het geval van overtollige complexen wordt daar extra op aangedrongen. Als actuele voorbeelden gelden vliegbasis Valkenburg en vliegbasis Enschede. Binnen het RVOB zijn per overtollig geworden complex veelal gedetailleerde denkbeelden over mogelijke maatschappelijke herbestemming, herontwikkeling, sloop, gebruik tijdens de ontruimingsperiode en dergelijke en de daarbij behorende financiële uitwerkingen. Deze visies kunnen waardevol zijn als hulpmiddel bij het bepalen van de invloed op de diverse elementen (sub 1,2,3 of 4) van de functionele correctie. Op deze manier kan tevens gewaakt worden voor dubbeltellingen in de functionele correctie (opname van hetzelfde aspect bij verschillende onderdelen). Hieronder volgt per element van de FC een nadere toelichting van zaken die een rol kunnen spelen Economische en maatschappelijke veroudering (FC1) Omschrijving: De mate waarin er door technologische, economische of maatschappelijke ontwikkelingen verminderde behoefte bestaat aan het object. Correctie wordt hierbij toegepast vanwege veranderingen van buitenaf, bij defensiegebouwen in het bijzonder om de mate waarin specifieke diensten door maatschappelijke ontwikkelingen overbodig kunnen raken. Als graadmeter kan de capaciteit van een instelling ten opzichte van de werkelijke bezetting dienst doen. De krijgsmacht neemt wat dit betreft een aparte positie in de samenleving in. Was er in het jaar 2000 nog sprake van een groot aantal lopende of in voorbereiding zijnde nieuwbouwprojecten, het jaarverslag 2002 van de DGW&T spreekt over het sterk onder druk staan van programmarealisatie, en de voortdurende herstructurering en verkleining van de krijgsmacht heeft tot Taxatiewijzer Defensie Pagina 14

15 (voorgenomen) sluiting en afstoting van meerdere vliegbases, kazernes, munitie- en magazijncomplexen geleid. Het aantal munitiecomplexen ging maar liefst terug van vierenzeventig naar vijf. Ten aanzien van oefenterreinen kan opgemerkt worden dat deze bij mogelijke toekomstige overtolligheid vermoedelijk aan een natuurbeherende instantie overgedragen worden. Desalniettemin staan noch de uitvoering van in de Grondwet omschreven taken, zoals de, al dan niet in bondgenootschappelijk verband, uitgevoerde voorbereiding op territoriale verdediging, noch het uitvoeren van vredesoperaties en de aanzienlijke investeringen in bijvoorbeeld Urban Training Centers ter discussie. Het is daarom niet opportuun een correctie voor economische veroudering toe te passen op een militair complex dat nog volledig in gebruik is. In overige gevallen wordt verwezen naar hetgeen hierboven 4.1 Functionele correcties is gesteld Functionele veroudering als gevolg van een verandering van bouwwijze (FC2) Omschrijving: De mate waarin het huidige gebouw niet meer overeenstemt met de manier waarop momenteel vergelijkbare objecten gebouwd worden. Nieuwe technieken en andere materiaaltoepassingen te denken valt aan geprefabriceerde betonelementen kunnen tot goedkopere en efficiëntere bouwmethoden leiden. Door deze correctie komen bijvoorbeeld ouderwetse funderingsconstructies en verouderde draagconstructies in het verschil tussen actuele bouwkosten van oorspronkelijke bouwwijze en actuele bouwkosten van huidige bouwwijze tot uitdrukking. Indien de veroudering met aanpassingen valt te verhelpen, wordt vaak de veroudering gelijkgesteld aan de kosten daarvan. Zie ook hetgeen hierboven in het algemeen bij 4.1 Functionele correcties is gesteld Functionele veroudering als gevolg van een belemmering gebruiksmogelijkheden (FC3) Omschrijving: De mate waarin de normale activiteiten van de gebruiker worden belemmerd door een ondoelmatige inrichting van het gebouw. Over het algemeen is de belemmering in gebruiksmogelijkheden door een tekort of overschot aan ruimte de correctie waarover de meeste onduidelijkheid en discussie ontstaat. Bij grootschalige defensieobjecten ligt afwaardering voor een slechte locatie, lay-out, routing, parkeergelegenheid of bereikbaarheid echter niet voor de hand. Verder wordt verwezen naar het algemene gedeelte (4.1) van deze paragraaf. Zolang een kazerne nog niet definitief is verlaten en de mogelijkheid van herintensivering blijft bestaan, wordt het afgeraden om een te hoge correctie op dit punt te hanteren voor het complex in zijn totaliteit. Het is wel mogelijk dat afzonderlijke gebouwen een hoge correctie krijgen. Zie ook hetgeen hierboven in het algemeen bij 4.1 Functionele correcties is gesteld Functionele veroudering als gevolg van excessieve gebruikskosten (FC4) Omschrijving: De gebruikskosten voor zover ze de normale gebruikskosten van een volledig functioneel vergelijkbaar object te boven gaan. Onder excessieve gebruikskosten vallen onder meer bovenmatige kosten (onderhoud, stoken, schoonmaak, verlichting). De bovenmatigheid van deze kosten zal moeten blijken uit een vergelijking met de kosten voor qua bouwaard en gebruik vergelijkbare objecten. Zie ook hetgeen hierboven in het algemeen bij 4.1 Functionele correcties is gesteld. Taxatiewijzer Defensie Pagina 15

16 5 Beschrijving van de marktgegevens 5.1 Algemeen In het kader van de ontwikkeling van deze taxatiewijzer is een grote hoeveelheid bouw(kosten)informatie opgevraagd bij het ministerie van Defensie. Daarbij zijn tal van nieuwbouwprojecten de revue gepasseerd. Hierbij is vastgesteld wat de belangrijkste (=meest voorkomende) specifieke gebouwde defensieobjecten zijn. De gegevens hiervan zijn verwerkt tot de in de bijlagen opgenomen archetypen. Dit betreft enerzijds algemeen voorkomende gebouwen zoals hoofdgebouwen (stafafdelingen, administratie, restaurants), legeringsgebouwen, wachtgebouwen, munitiebunkers, werkplaatsen, vliegtuigshelters en bedrijfsrestaurants. (zie bijlage 3A) (NB: Facilitaire gebouwen als sporthallen e.d. kunnen met gebruikmaking van de taxatiewijzer Sport getaxeerd worden en zijn derhalve niet bij de kengetallen/archetypen opgenomen. ) Anderzijds zijn geanalyseerd de gegevens met betrekking tot specifieke voorzieningen als hindernisbanen, waarnemingstorens, rolbanen, geluidswallen en dergelijke. Deze gebouwde eigendommen zijn van een geheel andere aard dan de algemene archetypen. De kengetallen die uit de analyses voortvloeien zijn opgenomen als een aparte reeks archetypen onder de verzamelnaam infrastructuur. Zie bijlage 3B) 5.2 Toelichting op de marktgegevens Voor een berekening van de bouwkosten per m 2 van de onderkende archetypen is onder meer gebruik gemaakt van nieuwbouwgegevens, verkregen van de Vastgoeddienst van het ministerie van Defensie. Analyses van die gegevens hebben geleid tot de in bijlage 4 opgenomen uitwerkingen en de daarin vermelde kengetallen. Hierbij zijn de per bouwdatum verkregen bouwkosten geïndexeerd naar het op deze taxatiewijzer toepasselijke prijspeil. Voor de berekening van de bouwkosten per de peildatum wordt met ingang van waardepeildatum 1 januari 2008 gebruik gemaakt van de index BDB. Hieronder volgt een overzicht van de indexreeksen met als uitgangspunt achtereenvolgens. 2001=100, respectievelijk 2003=100, respectievelijk 2008= Index BDB-Utiliteit (2001 = 100) 86,9 89,9 92,1 95,7 100,0 104,7 106,6 108,1 113,2 112,6 117,7 125,6 130,8 129,0 Index BDB-Utiliteit (2003 = 100) 81,6 84,4 86,4 89,8 93,8 98,2 100,0 101,5 106,2 105,6 110,5 117,9 122,7 121,1 Index BDB-Utiliteit (2008 = 100) 86,9 71,5 73,3 76,2 79,6 83,3 84,8 86,1 90,1 89,6 93,7 100,0 104,1 102,7 Te hanteren percentage tov vorig tijdvak -1,3 Taxatiewijzer Defensie Pagina 16

17 6 Beschrijving hoe om te gaan met bandbreedtes In beginsel dient binnen de gestelde bandbreedtes een keuze gemaakt te worden voor de diverse waardebepalende elementen. Specifieke situaties kunnen er echter toe leiden dat ook buiten de gestelde bandbreedtes een keuze gemaakt dient te worden. Voor de vervangingswaarde dient een keuze onder in de bandbreedte te worden gemaakt, indien het gebruik van de toegepaste materialen lagere kosten met zich meebrengt. Hierbij kan gedacht worden aan bouwwijze met prefab gebouwdelen of indien gebouwd is met inferieure materialen zoals houten of staalplaten gevels. Voor de vervangingswaarde dient een keuze boven in de bandbreedte te worden gemaakt, indien het gebruik van de toegepaste materialen hogere kosten met zich meebrengt. Hierbij kan gedacht worden aan bouwwijze met zware (betonnen) constructies, of indien gebouwd wordt met superieure materialen zoals het geval is bij vliesgevelconstructies. Met betrekking tot legeringsgebouwen geldt dat de legering van manschappen plaatsvindt in achtpersoonskamers met dienovereenkomstige voorzieningen. De bouwkosten voor dergelijke gebouwen zijn lager dan die voor de legering van kader (officieren/onderofficieren). Bij een gebouw uitsluitend bestemd voor de legering van manschappen zal een bouwprijs bepaald worden onderin de bandbreedte van het desbetreffende kengetal. Al naar gelang de legeringcategorie (manschappen/onderofficieren/officieren/kader) van het legeringsgebouw zal voor de bepaling van de vervangingswaarde de bouwprijs hoger in de bandbreedte komen te liggen. Ook dient de vervangingswaarde aangepast te worden indien de gemiddelde verdiepingshoogte afwijkt van de bij het archetype vermelde of algemeen gebruikelijke gemiddelde verdiepingshoogte. Voor het bepalen van de keuze voor de restwaarde en de levensduur is de duurzaamheid van de toegepaste materialen van doorslaggevende betekenis. Voor gebouwen met minder duurzame materialen zal een keuze onder in de bandbreedte gemaakt worden en voor gebouwen met duurzame materialen zal de restwaarde cq levensduur hoger in de bandbreedte liggen. Taxatiewijzer Defensie Pagina 17

18 7 Taxatieverslag Voor voorbeelden van het taxatieverslag wordt verwezen naar het algemene deel 1 van deze set taxatiewijzers. Daarin worden diverse uitgewerkte taxatieverslagen getoond. Taxatiewijzer Defensie Pagina 18

19 8 Rekenschema Een voorbeeld van een rekenschema is opgenomen in het algemene deel (te weten deel 1) van de set taxatiewijzers waartoe deze wijzer behoort. Taxatiewijzer Defensie Pagina 19

20 Bijlage 1 Bijlage 1 - Bronnen Bij het maken van deze wijzer is gebruik gemaakt van de volgende bronnen: Kenniskring Dienst Domeinen TIOX (VNG) WOZ-datacenter Rotterdam Den Haag Roosendaal Enschede Gilze-Rijen De Marne Assen Noordenveld Apeldoorn Dienst Vastgoed Defensie, Directie Noord (v/h DGW&T, Directie Noord) Bureau Documentatie Bouwwezen Arnhem Den Haag Den Haag Kazerne Kazerne Kazerne Vliegbasis (inmiddels verlaten) Vliegbasis Oefen- en schietterrein Oefen- en schietterrein Munitieopslag Kazerne Kostenanalyses en Jaarverslagen Indexering Taxatiewijzer Defensie Pagina 20

21 Bijlage 2 Bijlage Verklarende woordenlijst Voor de verklarende woordenlijst wordt mede verwezen naar het gegevenswoordenboek, opgenomen in het algemene deel (te weten deel 1) van deze set taxatiewijzers. A. Specifiek Defensie DVD( v/h DGW&T) COT deot EOT DuBo Geluidswal Hindernisbaan (strekkende meter) Dienst Vastgoed Defensie ( v/h Dienst Gebouwen Werken en Terreinen) Compagniesoefenterrein Dubbel Eenheidsoefenterrein Eenheidsoefenterrein Duurzaam Bouwen Wal tegen geluidshinder langs de start- en landingsbaan Baan met hindernissen die men zo snel mogelijk moet zien te doorlopen Klimtoren (hoogte) Hoogbouwwerk gemaakt van hout of staal bestemd als oefenobject ca. 20 meter hoog LTHP OOT Rolbaan Ruwbouw Schietbaan Sloop SMT Start- en landingsbaan Touwbaan (strekkende meter) Lang Termijn Huisvestings Plan Overig Oefenterrein Een toegangsweg voor vliegtuigen naar het platform (platform = parkeerplaats voor vliegtuigen) Het constructieve deel van een bouwwerk Terrein ingericht voor schietoefeningen op een doel Een sloopvoornemen op zich heeft geen effect op de technische of functionele veroudering; wel kunnen gemaakte kosten voor de sloop in aftrek worden gebracht bij uitgevoerde renovatie. Structuurschema Militaire Terreinen Strook grond met asfalt of beton waarop vliegtuigen kunnen starten en landen Hindernisbaan gemaakt van touw B. Meer algemeen Afbouw Bouwjaar Bouwkosten (volgens NEN 2634) Bruto inhoud BVO BDB Het niet constructieve deel van het bouwwerk niet zijnde installaties Het bouwjaar betreft het jaar waarin het object c.q. objectdeel voor eerste ingebruikname is opgeleverd Voor vervangingswaarde worden soorten gegeven: * actuele bouwkosten van oorspronkelijke bouwwijze: bouwkosten van het object zoals het er daadwerkelijke staat, met dezelfde materialen maar gebruikmakend van moderne technieken. * actuele bouwkosten van huidige bouwwijze: bouwkosten van een object met dezelfde functie als het te waarderen object maar naar moderne maatstaven (functioneel, moderne materialen en bouwtechnieken). De kengetallen zijn overwegend de vervangingswaarde per m 2 bruto vloeroppervlak : meetinstructie NEN2580 De bruto inhoud afgekort BI conform NEN2580. De BI wordt uitgedrukt in m3 Het bruto vloeroppervlak afgekort BVO- conform NEN2580. Het BVO wordt uitgedrukt in m 2 Bureau Documentatie Bouwwezen Taxatiewijzer Defensie Pagina 21

22 Bijlage 2 BTW CBS Code vrijstelling OZB Grondkosten Grondoppervlakte Belasting toegevoegde waarde (=omzetbelasting, zie aldaar) Centraal Bureau voor de Statistiek Aanduiding of de vastgestelde WOZ-waarde van het onderdeel van het object volgens de gemeentelijke verordening is vrijgesteld Het bedrag in de aangegeven valuta dat bij nieuwbouw van een object is besteed aan de verwerving van de grond, exclusief omzetbelasting De totale oppervlakte van een of meerdere kadastrale percelen die gezamenlijk tot het WOZ-object horen. De oppervlakte wordt uitgedrukt in m 2 Heliplatform IFD Indexeringstabel Infrastructuur Installaties Kadastrale identificatie WOZobject Kengetallen Levensduur Marktinformatie Platform dat als landings- en vertrekplaats dient voor helikopters. Industrieel Flexibel en Demontabel. De indexcijfers zijn bepaald via verschillende bronnen. Bij het bepalen van de indextabel is aangesloten bij de meeste voorkomende indexcijfers van de verschillende indexaanbieders. Het totaal van onroerende voorzieningen zoals wegen, beplanting, hekwerken, klimtorens, geluidswallen, schietvoorzieningen op oefenterreinen, enz. Gebouwdelen die een gebouw beter geschikt maken voor de functie. Zoals een lift, een roltrap, een centrale verwarmingsinstallatie, een luchtbehandelinginstallatie, e.d. Aanduiding van de kadastraal perceel of kadastraal object dat behoort tot het betreffende WOZ-object en het aandeel in dit WOZ object in de vorm van de toegekende oppervlakte. Bij de archetypen worden kengetallen gegeven voor bouwkosten en, om de technische afschrijvingen te kunnen bepalen, levensduur en restwaarde. Voor het inschatten van de levensduur worden bij de archetypen gemiddelden gegeven. Indien van een ouder gebouw de levensduur ingeschat moet worden kan dit sterk afwijken van het gegeven gemiddelde. De werkwijze is dan om van het gebouw, zoals het er op het moment van de waardepeildatum staat, in te schatten hoelang het in zijn huidige functie nog gebruikt zal worden. Deze geschatte levensduur kan worden opgeteld bij de leeftijd. Hieruit volgt dan de levensduur. Hiermee kan dan gerekend worden t.b.v. technische afschrijvingen. Een zakelijke transactie inzake het gebruik of de verkrijging van de onroerende zaak Monumentenaanduiding Aanduiding dat een onroerende zaak op grond van de Monumentenwet 1988 als monument is aangewezen door de rijksoverheid, de provincie of de gemeente MOS- container Container ter verplaatsing van milieu onvriendelijke stoffen (MOS) Omzetbelasting De fiscale verplichting welke voortvloeit uit de Wet op de omzetbelasting De WOZ-waarde wordt de omzetbelasting bepaald indien de eigenaar van de onroerende zaak de omzetbelasting niet kan verrekenen. Onderhoud Radarmast Renovatie Renovatiejaar Het in goede staat houden van zaken. De invloed van achterstallig onderhoud kan bij de waardering tot uitdrukking worden gebracht door aftrek van een bedrag ineens, of door verhoging van de functionele correctie. Stalen mast met in de top apparatuur om ruimtevaartuigen en scheepsbewegingen te observeren Vernieuwing Het renovatiejaar is het jaar waarin de renovatie van het object c.q. objectdeel is afgerond en is opgeleverd Taxatiewijzer Defensie Pagina 22

23 Bijlage 2 Renovatiepercentage Restwaarde Stichtingskosten Technische Correctie Mate van vernieuwing uitgedrukt in een percentage Onder de restwaarde wordt verstaan Het percentage van de volledige vervangingswaarde van het onderdeel als de verwachte levensduur is verstreken, zonder rekening te houden met de correctie voor functionele veroudering. Uit deze definitie blijkt het grote verband tussen de restwaarde en de levensduur. Uitgangspunt in deze instructie is dat een onderdeel nog operationeel kan zijn als de waarde de restwaarde is. Het totaal van de bouwkosten (incl. infrastructuur) en grondkosten c.q. grondwaarde. Uitgaande van een levensduur en een restwaarde in procenten van de vervangingswaarde kan de procentuele technische correctie per jaar berekend worden. Hiermee kan dan, rekening houdend met de leeftijd van het object, de technische correctie berekend worden. Bij renovatie zal ter vervanging van de oorspronkelijke levensduur een verwachte restlevensduur worden vastgesteld, waarbij tevens het invloedpercentage van de renovatie ten opzichte van de vervangingswaarde nieuw kan worden betrokken. Taxatiewijzer Defensie Pagina 23

24 Bijlage 2 Bijlage Jurisprudentie Op rechtsgebied zijn specifiek ten aanzien van defensieobjecten van belang de volgende uitspraken en opmerkingen over het gelijkheidsbeginsel en de begrippen 1. openbare landweg en 2. natuurterreinen van belang. Ad 1 : Van vliegvelden kunnen de taxibanen alsook de start- en landingsbanen niet worden aangemerkt als een openbare landweg. Ook is voor de toepassing van het gelijkheidsbeginsel gekeken naar andere vormen van vervoer, zoals landwegen, waterwegen en railbanen. Dit blijkt uit Hof Amsterdam 20 december 1999, nr. 98/1590, Belastingblad 2000, blz. 671 Het hof oordeelde: Beoordeeld naar de verkeersopvattingen en naar het spraakgebruik kunnen de banen niet als landwegen worden gekwalificeerd, temeer daar een landweg immers naar zijn aard een verbinding vormt tussen twee punten over land. Daarvan is bij start- en landingsbanen geen voldaan aan het vereiste openbaar ingevolge artikel 2, lid 1, aanhef en letter d, onderdeel van de uitvoeringsregeling uitgezonderde objecten. Dat het openbaar is in de zin van de Luchtvaartwet doet aan voormeld oordeel niet af (5.1.5). Belanghebbende heeft gesteld dat de ratio van de bij vermelde bepaling is de waarde van wegen ten behoeve van het vervoer van mensen en goederen - naar hun eigen infrastructurele aard - buiten aanmerking te laten. Zij stelt dat ook de wegen ten behoeve van luchtvervoer, zoals in casu de start- en landingsbanen, in de vrijstelling moeten delen, naar het hof begrijpt door een ruime uitleg aan voormelde bepaling te geven dan wel door toepassing van het gelijkheidsbeginsel. Voor een zodanig ruime uitleg van de bepaling dat ook de start- en landingsbanen er onder vallen, is naar s hofs oordeel onvoldoende grond. De vrijstelling voor openbare land-, water- en railwegen vormt al vele jaren een onderdeel van wet- en regelgeving met betrekking tot de belastingheffing van onroerende zaken. Nu ook in diezelfde tijd verkeer van personen en goederen via vliegvelden en luchthavens een normaal maatschappelijk verschijnsel was, en wet- en regelgevers zich daarvan bewust moeten zijn geweest, zoals ook blijkt uit de Nota werking onroerendgoedbelastingen (Tweede Kamer, zitting nr ), en er desalniettemin niet in een luchtwegvrijstelling is voorzien, is er onvoldoende reden om aan voormelde bepaling een ruimere dan een letterlijke uitleg te geven. Ook voor toepassing van het gelijkheidsbeginsel is geen plaats daar bij landwegen en start- en landingsbanen geen sprake is van gelijke gevallen. In een procedure waarin een beroep werd gedaan op artikel 2 lid 1 aanhef en letter d van de Uitvoeringsregeling Waardebepaling Wet WOZ. De term openbare landwegen ziet, zoals ook blijkt uit het daarin afzonderlijk vermelden van openbare waterwegen, op openbare wegen over land. Onder het begrip vallen niet voorzieningen die ten dienste staan aan het verkeer of in de lucht. Het oordeel betreffende het niet van toepassing zijn van de uitzondering is bevestigd in HR 9 mei 2003, nr , Belastingblad 2003, blz. 617 (Schiphol). De Hoge Raad oordeelde dat onder openbare landwegen niet de voorzieningen vallen die ten dienste staan aan het verkeer door de lucht, zoals starten landingsbanen. Ad 2. Bij oefenterreinen zijn over het algemeen de functies militair gebruik en natuur niet onverenigbaar. Dit betekent dat op deze categorie de verplichte vrijstelling in het kader van de onroerende zaakbelastingen van toepassing kan zijn. Op grond van artikel 220d, lid 1 van de Gemeentewet dienen bij het bepalen van de heffingsmaatstaf, voor zover dit niet al is gedaan bij de bepaling van de WOZ-waarde, natuurterreinen, waaronder duinen, heidevelden, zandverstuivingen, moerassen en plassen, die beheerd Taxatiewijzer Defensie Pagina 24

25 Bijlage 2 worden door rechtspersonen met volledige rechtsbevoegdheid welke zich uitsluitend of nagenoeg uitsluitend het behoud van natuurschoon ten doel stellen, buiten aanmerking te worden gelaten. Dit dient van geval tot geval te worden vastgesteld. Aan de gebruiksfrequenties van oefenterreinen wijdt de SMT een aantal opmerkingen. Op sommige locaties is het gebruik dusdanig intensief dat dit zich maar moeilijk laat rijmen met de doelstelling van de ecologische hoofdstructuur. De intensief gebruikte militaire terreinen die niet binnen Habitat- en Vogelrichtlijngebieden vallen zoals: COT n Marnewaard en Oirschot (d)eot n De Haar, Havelte-West en de Leusderheide en overige oefenterreinen (OOT n) de Vlasakkers en Oirschot vak B Deze terreinen zouden beter, conform in het Structuurschema Groene Ruimte uit 1996 en de Nota Ruimte verwoord rijksbeleid, een primaire bestemming militair terrein kunnen krijgen. Taxatiewijzer Defensie Pagina 25

26 Bijlage 2 Bijlage Infrastructuur/ trainingsfaciliteiten c.a. De onderstaande voorzieningen worden bewust als afzonderlijke onderdelen in het taxatieverslag benoemd, waardoor er in het geval van wijziging, sloop of nieuwbouw een betere verwerking mogelijk is. Hierdoor kunnen zaken als technische levensduur en functionele correctie adequaat worden toegepast. Voor de waardering van eventueel op de militaire complexen aanwezige objecten als tennisbanen, atletiekbanen, sportgebouwen, fietsenstallingen en dergelijke wordt verwezen naar meer voor die specifieke categorieën geldende taxatiewijzers. Met name kan hierbij gedacht worden aan de toepassing van de taxatiewijzer voor Sport. Zie kengetallenbladen TIOX Correctie op infrastructuur: Deze categorie van objecten is van uiteenlopende aard. Zo heeft een geluidswal de functie van de afscherming voor mogelijke geluidsoverlast. Een heliplatform moet het draagvermogen hebben om landende en opstijgende heli s te verwerken. Daarentegen heeft een start- en landingsbaan meer te lijden van landende en opstijgende vliegtuigen, zeker als het militaire vrachtvliegtuigen betreft. De toplaag slijt sneller en de ondergrond moet periodiek opnieuw gestabiliseerd worden. Dit betekent dat technische correctie voor veroudering niet voor alle objecten in deze categorie hetzelfde kan zijn. De taxateur moet in de praktijk bewust zijn van deze diversiteit aan functies. Een technische correctie voor veroudering met levensduur van 10 tot 20 jaar en restwaarden die variëren van 10 tot 20, is voor de meeste infrastructurele voorzieningen gebruikelijk. Taxatiewijzer Defensie Pagina 26

27 Bijlage 3 Bijlage 3A - Kengetallen per archetype Algemeen KENGETALLEN DEFENSIE Soortobjectcode 3358 Omschrijving Kazerne Archetype-codering X Nummer 1 Archetype-omschrijving Wachtgebouw Code onderdeel WOZ-object 8550 Omschrijving Wachtgebouw Standaard grootte (BVO) Bouwperiode Nadere verfijning archetype Materiaal 425 m2 niet van belang Meestal plat Van eenvoudig tot luxe Door grote verschillen in BVO kunnen er grote verschillen in bouwkosten optreden. In extremo kunnen de bouwkosten per m2 oplopen van 1245,-- (voor 420 m2) tot (voor 27 m2). In onderstaande is uitgegaan van een gemiddelde opp van 425 m2. Kengetallen per waardepeildatum Percentage BTW 19 Bandbreedte (tussen minimum en maximum) 20 vervangingswaarde per (m2) exclusief 19 BTW Ruwbouw Afbouw / vaste inrichting Installaties TOTALEN (afgerond als bedrag > 100) Kengetallen per waardepeildatum Percentage BTW 19 Bandbreedte (tussen minimum en maximum) 20 Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze Actuele bouwkosten huidige bouwwijze vervangingswaarde excl. 19 BTW vervangingswaarde per m2 excl. 19 BTW per m2 ruwbouw afbouw installatie incl. 19 BTW Gemiddelde hoogte (per bouwlaag) 3 Factor verandering bouwwijze 1,000 1,000 1,000 vervangingswaarde per (m2) exclusief 19 BTW Ruwbouw Afbouw / vaste inrichting Installaties TOTALEN (afgerond als bedrag > 100) Taxatiewijzer Defensie Pagina 27