Socio-emotionele ontwikkeling
|
|
- Leo Jansen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Bronnenkaart 4 Socio-emotionele ontwikkeling Steunpunt GOK 1 Visie en doelstellingen Visie op socio-emotionele ontwikkeling De visie op het thema socio-emotionele ontwikkeling laat zich kernachtig als volgt omschrijven: Op een systematische manier nagaan hoe elk van de leerlingen het maakt op school en in de klas (op vlak van welbevinden, zelfbeeld en sociale competentie maar ook met aandacht voor het school- en klasklimaat), daarop interventies bouwen zodat enerzijds de basisaanpak beter aansluit bij het profiel en de noden van de klasgroep (preventieve maatregelen) en anderzijds ook de zorgenleerlingen ondersteuning op maat krijgen (remediërende tussenkomsten). In het thema socio-emotionele ontwikkeling wordt gefocust op het zorggebied sociale competenties en sociaal-emotionele problemen. De ontwikkelingsdoelen en eindtermen vormen het brede kader, in het bijzonder de domeinen sociale vaardigheden, de communicatieve vaardigheden en het leren leren. De inspanningen die onder het thema socio-emotionele ontwikkeling thuishoren, richten zich in de eerste plaats op het zicht krijgen op de sociale en emotionele aspecten die in de dagelijkse klas- en schoolwerking een rol spelen: - Hoe gaan de kinderen en jongeren met elkaar om? - Hoe verloopt de interactie met de leerkracht? - Hoe beleeft de leerling de (leer-)situatie? - Hoe functioneert de klas als groep? - Een zekere mate van welbevinden is belangrijk om ontwikkeling bij kinderen alle kansen te geven! Zorgvuldig in kaart brengen hoe leerlingen het in de klas- en schoolcontext maken, is dan een vertrekpunt om eventuele noden op het spoor te komen. We denken hierbij zowel aan het welbevinden van elk individuele leerling afzonderlijk, als aan de algemene sfeer die een klas of school uitstraalt. Vanuit deze informatie doe je gericht ingrepen die de ontwikkelingskansen van elke leerling vergroten. Als garantie voor de kwaliteit van het proces, heb je bij de aanpak voortdurend oog voor het welbevinden van elke leerling en de sfeer in de klasgroep. Dit houdt meteen in dat de energie niet exclusief gericht is op specifieke interventies voor een individuele leerling met problemen. Je bent minstens zoveel bezig met het verleggen van grenzen in de algemene aanpak zodat problemen worden voorkomen, beter op individuele noden kan ingespeeld worden, leerlingen meer actief kunnen participeren en (leren) samenwerken (zie thema s preventie en remediëring, leerling- en ouderparticipatie). Bij dat alles waak je erover individuele leerlingen of subgroepen niet van de anderen te isoleren, maar integendeel de diversiteit te benutten door kansen te scheppen voor leren van en aan elkaar (zie thema Intercultureel onderwijs). De leerkracht is zich bewust van zijn rol in dit geheel. Werken aan socio-emotionele ontwikkeling, tenslotte, vereist dat je ook de ouders en externe deskundigen betrekt (zie ook thema leerlingen- en ouderparticipatie). 1
2 Samengevat houdt het werken aan SEO in dat: - je op een systematische en brede manier nagaat hoe elk van de leerlingen het maakt en daarop interventies bouwt (hanteren van een evaluatie- en volgsysteem) - de vastgestelde tekorten en gemiste kansen aanleiding zijn tot preventieve maatregelen zodat de basisaanpak beter aansluit bij het profiel en de noden van de klasgroep - de vastgestelde tekorten en gemiste kansen aanleiding zijn tot remediërende maatregelen waardoor de aanpak beter aansluit bij het individuele profiel en de individuele noden van leerlingen (remediëring) - je er van bij het begin op gericht bent om een vruchtbare interactie tot stand te brengen tussen de school, de ouders, de buurt en schoolondersteunende en hulpverlenende instanties. - dit alles geen zaak is van geïsoleerde leerkrachten maar als een opdracht van het hele team gestalte gegeven wordt Doelstellingen In de doelenlijst geïntegreerd ondersteuningsaanbod basisonderwijs (Omzendbrief BaO/2003/01) en eerste graad secundair onderwijs (Omzendbrief SO/2003/01) vindt men de doelstellingen op het niveau van de leerlingen, de leerkrachten en op het niveau van de school. Het gaat op het niveau van de leerlingen over: - het aantal leerlingen met een positief zelfbeeld en sociale competentie verhogen Bij de leerkrachten zal men de competentie verhogen op het gebied van socio-emotionele ontwikkeling: - een omgangsstijl ontwikkelen die getuigt van een gevoeligheid voor de beleving van leerlingen (empathie; inlevingsvermogen) - een positief klasklimaat creëren - het welbevinden en de sociale competentie van leerlingen systematisch opvolgen - gericht ondersteunen van de socio-emotionele competentie van leerlingen via aanbod van inhouden en activiteiten - op een planmatige wijze hulp bieden bij problemen - ouders actief betrekken bij de probleemanalyse en ondersteuning Op het niveau van de school gaat het over procedures versterken om een visie en gelijkgericht handelen op het gebied van socio-emotionele ontwikkeling te realiseren: - betrekken van het hele schoolteam actief ondersteunen van team door schoolleiding - gebruiken van interne communicatiekanalen en overlegstructuren - samenwerken met externe instanties, incl. ouders - voeren van professionaliseringsbeleid 2 Implicaties voor de praktijk Wil je problemen op het vlak van de socio-emotionele ontwikkeling voorkomen of wegwerken, dan is het van belang dat je een gedifferentieerd beeld hebt van de klasgroep zodat je tijdig zicht hebt op kinderen of jongeren die het niet goed maken in de klas. Dat veronderstelt in eerste instantie een goede bril om naar de klassituatie te kijken: zien wede signalen die leerlingen zenden wel? Wanneer moeten we ons zorgen maken en wanneerniet? Wat is een goed welbevinden en wat heb je ervoor nodig? 2
3 Ben je als leerkracht zelf gevoelig voor een positieve klas- en schoolsfeer en een respectvol omgaan met elkaar? Welke visie heb jij over het ontwikkelen van een positief zelfbeeld, van sociale competentie en een attitude van verbondenheid (respect voor )? Deze vragen moeten op teamniveau verkend worden doorheen het proces dat men binnen dit thema gaat. Een goed doordacht systeem om elk van de kinderen van nabij te volgen en aan die informatie ook acties te verbinden, helpt om deze opdracht concreet in de praktijk vorm te geven. Problemen op het spoor komen gebeurt via een klasscreening. Observaties en gesprekken met leerlingen zijn bijzonder belangrijke informatiebronnen. Een regelmatige bevraging van leerlingen vult dit beeld verder aan. De verzamelde gegevens leiden tot conclusies en vormen de basis voor algemene en meer specifieke, leerlinggerichte maatregelen. Na screeningen, observaties en bevraging van de leerlingen zelf lijkt het vanzelfsprekend direct tot remediëring van individuele leerlingen over te gaan: Waar er duidelijke problemen zijn, wil je die ook gericht verhelpen! Je moet je echter tegelijk afvragen of bepaalde tekorten en problemen niet door een verandering in de algemene aanpak kunnen verholpen of voorkomen worden. In welke mate is er in de klas- en schoolpraktijk werk gemaakt van een aanpak die meer kansen biedt voor kinderen en jongeren om zich goed te voelen en zich maximaal te ontplooien? We denken aan: - gericht werk maken van een positief school- en klasklimaat - het benutten van kansen voor sfeervolle momenten, het bevorderen van open communicatie, het werken met projecten waarin de belevingswereld aan bod komt. - door de eigen houding en doorheen activiteiten kansen benutten om bij kinderen en jongeren de basisattitude van verbondenheid te ontwikkelen. Hen inspireren tot respectvolle omgang met elkaar (niemand uitsluiten, sfeer van concurrentie vermijden, pestprobleem aanpakken ) en met materialen (spel- en leermateriaal in de klas, de toiletten, de aanplantingen...) op basis van een gevoel van verbondenheid - door het aanbod van mogelijkheden tot vrije expressie (beeldend, talig, beweging ) kinderen aanzetten om hun beleving en emoties tot uitdrukking te brengen - gericht werken aan de sociale competentie van leerlingen via aangepaste inhouden, materialen en activiteiten; zichtbaar initiatieven nemen om kinderen te stimuleren en te leren om conflicten in eerste instantie met elkaar op te lossen - bevorderen van de actieve participatie en initiatief van de leerlingen - regelmatig werken in kleine, heterogene groepjes zodat de rijkdom en verscheidenheid van deze groepssamenstelling maximaal benut worden Een goede basisaanpak laat al veel verscheidenheid toe in activiteiten van kinderen. Problemen worden op deze manier al voorkomen of zullen minder sterk het totaalbeeld bepalen. Maar voor sommige kinderen en jongeren zijn nog meer specifieke ingrepen nodig om hun sociale en emotionele ontwikkeling te ondersteunen of socio-emotionele problemen aan te pakken. Bij het opzetten van specifieke maatregelen voor individuele leerlingen zal rekening gehouden worden met volgende aandachtspunten: - remediëring is gebaseerd op een deskundige analyse van het probleem (brede observaties en stilstaan bij de al of niet geëxpliciteerde interpretaties) 3
4 - eventueel met hulp van derden - waarin de hele persoon wordt meegenomen. Er wordt vertrokken van de mogelijkheden die in het kind / de jongere (en zijn omgeving) aanwezig zijn. - de aanpak is erop gericht meer dan oppervlakkig te corrigeren (symptoombestrijding) maar grijpt in op de dieperliggende oorzaken en beleving. Op deze manier werk je aan een positief zelfbeeld, sociale inzichten en de attitudevorming van leerlingen, in plaats van louter aan een (tijdelijk) flinker gedrag. - de groep actief benutten als kracht om kinderen en jongeren die het emotioneel moeilijk hebben te helpen meer geïntegreerd te geraken - aandacht en energie gaan naar (het behouden van) een positieve relatie met de klasleerkracht - wat vaak niet evident is in situaties waarin men regelmatig botst. Regelmatig wordt ook nagegaan of de algemene of specifieke ingrepen effectief blijken te zijn. Werken op socio-emotioneel gebied wordt zo een voortdurend zoekproces waarin je als leerkracht steeds vaardiger wordt, als team steeds beter kan inschatten welke mogelijkheden je dient in te zetten, of anders kan inzetten (draagkracht van de school inschatten en steeds weer vergroten). 3 Concrete uitwerking: initiatieven op school- en leerkrachtniveau De initiatieven die scholen en leerkrachten nemen om de kwaliteit van hun aanpak te verbeteren om uiteindelijk het welbevinden, het zelfbeeld en de sociale competentie van elke leerling te verhogen, zijn talrijk en erg verscheiden. Volgende instrumenten kunnen een hulpmiddel zijn om het team en individuele leerkrachten te laten reflecteren op en een analyse maken van de actuele situatie: Op het niveau van de school: - Specifiek instrument voor de analyse van de beginsituatie: thema socio-emotionele ontwikkeling - Groeipad naar integratie van zorginitiatieven - Draaiboek kwaliteitszorg basisonderwijs - Kijkwijzer Kansarmoede in de basisschool / secundaire school. Reflectie over beleving van de betrokkenen én wat ermee gedaan. (Zie ook publicatie Omgaan met kansarmoede in de basisschool. Rijke kansen voor alle kinderen.) - Wat vind ik van mijn school? Bevragingsset voor leerlingen in de basisschool. Op het niveau van de leerkrachten: - Een procesgericht kindvolgsysteem voor de basisschool / voor leerlingen SO (LVS 3-12 en LVS 12-18) - Checklist 10 actiepunten (kleuteronderwijs) en 5 betrokkenheidsverhogende factoren (lager en secundair onderwijs) - Checklist situatieanalyse (onderdeel van het procesgerichte leerlingvolgsysteem) (LVS 3-12 en LVS 12-18) - De eigen leerkrachtstijl onder de loep: gevoeligheid voor beleving, stimulerend tussenkomen, ruimte voor initiatief geven - De klasklimaatschaal en de relatieroos (sociogram) (Ervaringsgericht werken in het basisonderwijs) - Stappenplan voor een leerlingbespreking tijdens een MDO (basisschool) - De roos en het syntheseschema (instrument voor analyse van sociaal-emotionele problemen) - Een tweede soort van initiatieven heeft direct betrekking op de aanpak in de klas en op 4
5 school: algemene, preventieve maatregelen en specifieke, leerlinggerichte maatregelen als remediëring van problemen. Acties in de klas mogen niet los staan van wat er in de andere klassen gebeurt. Op schoolniveau zal ernaar gestreefd worden om klasgebonden acties op elkaar af te stemmen. Te denken valt aan: - Algemene maatregelen: - Werk maken van de 10 actiepunten (kleuterschool) en de 5 betrokkenheidsverhogende factoren en 5 basiswerkvormen (lager en secundair onderwijs): - Welbevinden ondersteunen door het creëren van een positief leefklimaat en werk te maken van verbondenheid. Zie publicatie Verbondenheid als antwoord op de-link-wentie. - Initiatief en ondernemingszin bij kinderen en jongeren stimuleren - Kringgesprekken en forum organiseren - Werken met de doos vol gevoelens of het huis vol gevoelens en axen (en/of andere materialen rond sociaal inzicht en sociale vaardigheden!) Specifieke maatregelen: - Begeleiden van leerlingen met ontwikkelings- en sociaal-emotionele problemen. Zie publicatie Als het sociaal-emotioneel moeilijk gaat (bijlage: 101 interventies) (lager); Wat ik nodig heb (kleuter); Als ontwikkeling vastloopt(kleuter) - Kinderen en leerlingen die het moeilijk hebben van binnenuit leren begrijpen (via ervaringsreconstructie) en interventies zoeken op het spoor van het kind /de jongere. - Kinderen met problemen en wat met de ouders? Gesprekken met ouders als het moeilijk gaat. Zie ook publicatie Praten met ouders. - Aanpak en preventie van moeilijk en respectloos schoolgedrag - Van pesten naar verbondenheid. Naar een effectieve aanpak van pestgedrag op klas- en schoolniveau - Zelfsturingproblemen van leerlingen aanpakken Socio-emotionele ontwikkeling in praktijk gebracht (hoe-vraag) Hoe pak je het als school aan? Voor welke keuzes word je als school geplaatst? Wat levert het op? 4 Een schooleigen verhaal Een goede GOK-werking op school hangt niet af van het al dan niet opnemen van één van de mogelijke acties. Centraal staat de kwaliteit van het proces van analyse, planning en opvolging. De keuze voor doelen en acties vloeit op de eerste plaats voort uit de analyse van de beginsituatie én houdt rekening met de specifieke schoolcontext en -cultuur. Eens de noden van de leerlingen en de eigenheid van de school (met sterktes en zwaktes) zicht geboden hebben op de lacunes en pijnpunten in de klas- en schoolaanpak, kunnen prioritaire werkpunten vastgelegd worden. Zowel in de keuze van concrete initiatieven als in de strategie (Wat pakken we eerst aan? Wat biedt meeste kans op succes?) maakt elke school haar eigen afweging: 5
6 - Wat willen we? Wat vinden we belangrijk? Wat zien we zitten? Waar willen we energie in stoppen? - Wat kunnen we? Wat is haalbaar? Wat maakt (grote) kans op succes? Wat succesvol bleek in de ene school is niet zomaar over te dragen op een andere school. De hele schoolcontext moet meegenomen worden; nieuwe initiatieven maken meeste kans op slagen indien ze geënt worden op de positieve punten van de school en voortbouwen op de aanwezige krachten en dynamiek. Het groeipad naar integratie van GOK-initiatieven helpt zicht te krijgen op de positie van de school in het implementeren van doelen en acties én biedt uitzicht op de stappen die nodig zijn om door te groeien. Belangrijk aandachtspunt hierbij is dat de verschillende stappen in het proces van reflectie, analyse, planning en uitvoering voor iedere betrokkenen helder en samenhangend zijn. Elk keuzemoment wordt gekoppeld aan vorige keuzemomenten én behoorlijk gemotiveerd. Naast het zorgvuldig en systematisch bewaken van de koppeling tussen de beginsituatie (context en noden) en de keuzen van doelen én acties (rekening houdend met de verwachtingen en mogelijkheden) zullen ook andere aspecten het verschil maken tussen een succesvol en een minder succesvol schooleigen GOK-proces: - de betrokkenheid van het team en de mate van veranderingsbereidheid bij leerkrachten - de kansen tot verhogen van de competenties van leerkrachten (deskundigheidsbevordering) en het aanspreken, c.q. aantrekken van de noodzakelijke competenties in de school - de rol van het kernteam en schoolleiding hierbij - de betrokkenheid van de leerlingen en van de ouders van bij het begin van de verbetercyclus - de samenwerking met de schoolondersteunende instanties (CLB en pedagogische begeleiding) en hulpverlenende organisatie 6
Preventie & remediëring van ontwikkelings- en leerachterstanden
Preventie & remediëring van ontwikkelings- en leerachterstanden Steunpunt GOK 1 Visie en doelstellingen De visie op het thema preventie en remediëring laat zich kernachtig als volgt omschrijven: Op een
Nadere informatieDe lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK
De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK Krachtige leeromgeving Inbreken in de klas Didactische praktijken ter ondersteuning van Gelijke Onderwijskansen Diversiteit P-KVS Soepele klas Een krachtige
Nadere informatieInstrument om de beginsituatie in kaart te brengen op niveau van de leraar eerste graad 3de GOK-cyclus
Vraag: Hoe goed doe ik het in mijn les? op het vlak van: Instrument om de beginsituatie in kaart te brengen op niveau van de leraar eerste graad 3de GOK-cyclus 2008-2011 1 Preventie en remediëring van
Nadere informatieTHEMA 1 PREVENTIE EN REMEDIËRING VAN ONTWIKKELINGS- EN LEERACHTERSTANDEN *
THEMA 1 PREVENTIE EN REMEDIËRING VAN ONTWIKKELINGS- EN LEERACHTERSTANDEN * 1. De motivatie voor ontwikkeling en leren bij de leerlingen verhogen. 2. De ontwikkeling en /of leerwinst bij elke leerling verhogen.
Nadere informatieDe lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK
De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK Krachtige leeromgeving Inbreken in de klas Didactische praktijken ter ondersteuning van Gelijke Onderwijskansen Diversiteit P-KVS Werkvormen Een krachtige
Nadere informatieSOCIO-EMOTIONELE ONTWIKKELING INSTRUMENT VOOR EEN ANALYSE VAN DE BEGINSITUATIE
SOCIO-EMOTIONELE ONTWIKKELING INSTRUMENT VOOR EEN ANALYSE VAN DE BEGINSITUATIE Secundair Onderwijs ( ste graad) Inhoudsopgave Aanwijzingen voor de gebruiker... Waar staan we en waar willen we naartoe i.v.m.
Nadere informatieModule 1 GOK 1 GOK. Visietekst geïntegreerd ondersteuningsaanbod GOK.
Module 1 GOK 1 GOK Visietekst geïntegreerd ondersteuningsaanbod GOK. Hoe wij op onze school willen werken aan gelijke kansen voor elk kind vinden we terug in ons schooleigen christelijk opvoedingsproject.
Nadere informatieACTIEPLAN: socio-emotionele ontwikkeling 1ste graad
1 ACTIEPLAN: socio-emotionele ontwikkeling 1ste graad Doelstelling 1: WELBEVINDEN: scheppen van een veilig klasklimaat, een proactieve aanpak LEERLINGENNIVEAU Groepsactiviteiten die het positief zelfbeeld
Nadere informatieLOOQIN KVS Een digitaal procesgericht kindvolgsysteem voor de volledige basisschool
LOOQIN KVS Een digitaal procesgericht kindvolgsysteem voor de volledige basisschool Introductie in het kader van het project Warme School Inhoudstafel 1. Situering... 2 2. Klasscreening van welbevinden
Nadere informatieGelijke onderwijskansen Leerlingen- en ouderparticipatie
Gelijke onderwijskansen Leerlingen- en ouderparticipatie Studiedagen GOK derde cyclus oktober/november 2008 1. Leerlingen- en ouderparticipatie is 2. Waarom? 3. Hoe? 4. Instrument voor analyse beginsituatie
Nadere informatieOpdracht bij stappenplan kwaliteitsontwikkeling
Opdracht bij stappenplan kwaliteitsontwikkeling Rubriek: De school stimuleert de ontwikkeling van alle lerenden Deelrubriek: De lerende begeleiden Kwaliteitsverwachting B2 Het schoolteam biedt de begeleiding
Nadere informatieTaalbeleidsplan Geel kleuter en lager onderwijs. Deel 1
Taalbeleidsplan Geel kleuter en lager onderwijs. Deel 1 Doel 1: Het aantal kinderen met een voldoende taalvaardigheid (luisteren, spreken, schrijven en begrijpend lezen in functionele contexten) vermeerderen.
Nadere informatieOm de school te helpen bij het voeren van een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid
Een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid Leidraad bij het stappenplan Sinds 1 september 2012 is elke school verplicht een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid te voeren. Dit
Nadere informatieDe algemene basiszorg
Onze visie op zorg Op onze school streven we ernaar de eigenheid van elk kind een plaats te geven. Om tegemoet te komen aan de noden van elk kind omringen we hen met een brede zorg. De rode draad binnen
Nadere informatiedialooghouding We stellen u onze visie even voor.
schoolvisie Als katholieke basisschool willen we zorg dragen voor de opvoeding van elk kind. We zien onze school als een huis met een tuin waarin we de basis leggen voor de toekomst, om later met de beste
Nadere informatieWij gaan met plezier naar school.
www.schoolbranst.be Wij gaan met plezier naar school. 3...onze visie Onze school is een landelijk gelegen dorpsschool, een groene school, waar we leven in verbondenheid met de natuur en met elkaar en handelen
Nadere informatieIntegrale Visie op Zorg
Basisschool De Luchtballon Freinetschool Holven Lebonstraat 45, 2440 Geel Velodroomstraat 33, 2440 Geel Directeur: Gert Van Herle Directeur: Gert Van Herle Tel: 014/586046 Tel: 014/588758 Fax: 014/583507
Nadere informatiezorgvisie Heilige familie Lagere school
zorgvisie Heilige familie Lagere school 1) Inleiding Onze school- en zorgvisie staat gesymboliseerd in ons schoollogo en in onze slogan sterk onderwijs, warme sfeer! : Ieder kind is van harte welkom in
Nadere informatieDoorstroming en oriëntering
Doorstroming en oriëntering Wat? De school wil aan alle leerlingen de kans bieden op een succesvolle loopbaan. Succesvol zijn in het onderwijs betekent dat de leerling, bij voorkeur op de leeftijd van
Nadere informatieVERSLAG VAN DE PROEFDOORLICHTING INSPECTIE 2.0 VBS Sint-Jansschool te Menen (19059)
VERSLAG VAN DE PROEFDOORLICHTING INSPECTIE 2.0 VBS Sint-Jansschool te Menen (19059) 1 IN WELKE MATE ONTWIKKELT DE SCHOOL HAAR EIGEN KWALITEIT? K1. Visie De school weet wat ze met haar onderwijs wil bereiken
Nadere informatieAchtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:
Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan
Nadere informatieEen kleurrijke spiegel van de diversiteit op school
projectgroep 1 NOvELLe: netwerk voor ontwikkeling van expertise voor de Limburgse lerarenopleidingen - Een kleurrijke spiegel van de diversiteit op school Gegevens respondent Codenaam: Postcode: Onderwijs:
Nadere informatieVISIE. Met opvoeden en onderwijzen beogen leerkrachten de harmonische ontplooiing van de totale persoon.
Met opvoeden en onderwijzen beogen leerkrachten de harmonische ontplooiing van de totale persoon. OPVOEDEN en LEREN is gebaseerd op een draagvlak van STEUNEN, STUREN EN STIMULEREN: Om binnen de grenzen
Nadere informatieOpstart nieuwe GOK-cyclus. Doorstroming en Oriëntering
Opstart nieuwe GOK-cyclus Doorstroming en Oriëntering D&O: Thema-omschrijving Groepsopdracht: 1) Hebben de beschreven praktijken te maken met D&O? 2) Zo ja, zijn het dan praktijken die de kansen van alle
Nadere informatieTAALVAARDIGHEID TAALBELEID
TAALVAARDIGHEID TAALBELEID Teaser Ik heb ooit in mijn hoofd en in mijn hart een fundamentele keuze moeten maken: voor het Nederlands. Het was dat of aan de kant worden gezet voor het leven. Op die kennis
Nadere informatieGelijke onderwijskansen voor elk kind : onze school maakt er werk van
Gelijke onderwijskansen voor elk kind : onze school maakt er werk van Het geluk van de kinderen is onze voornaamste zorg. Wij wensen ze vanuit hun eigen mogelijkheden en als totale persoon op te tillen
Nadere informatieEffecten van GOK in kaart brengen STEUNPUNT GOK. Lia Blaton, Nora Bogaert & Eva Verstraete
Effecten van GOK in kaart brengen STEUNPUNT GOK Lia Blaton, Nora Bogaert & Eva Verstraete Zelfevaluatie Overzicht De GOK-cyclus: van beginsituatie-analyse (BSA) tot evaluatie Zelfevaluatie: stappen Valkuilen
Nadere informatieDe lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK
De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK Krachtige leeromgeving Inbreken in de klas Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het lager onderwijs Diversiteit KVS
Nadere informatieGelijke onderwijskansen Leerlingen- en ouderparticipatie
Gelijke onderwijskansen Leerlingen- en ouderparticipatie Studiedagen GOK derde cyclus oktober/november 2008, secundair onderwijs 1. Theoretische kader: Wat? Waarom? Hoe? 2. Instrument voor analyse van
Nadere informatieGEDRAGSPROTOCOL. (anti pestgedrag) Basisschool De Boomgaard Dieren
GEDRAGSPROTOCOL (anti pestgedrag) Basisschool De Boomgaard Dieren Mei 2014 Gedragsprotocol de Boomgaard I. Doel van dit gedragsprotocol: Alle kinderen van De Boomgaard moeten zich veilig voelen, zodat
Nadere informatieLeren leren in onze school. Ons praktijkverhaal
Leren leren in onze school Ons praktijkverhaal Leren leren leren De leerkracht coacht leerlingen die hun eigen leerproces in handen leren nemen. G.V. BASISSCHOOL ST.-MICHIEL 3600 GENK-Winterslag Beginsituatie
Nadere informatieBox 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO
Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO Doel
Nadere informatieONTWIKKELINGSSCHALEN LEERLINGENBEGELEIDING BASISONDERWIJS
ONTWIKKELINGSSCHALEN LEERLINGENBEGELEIDING BASISONDERWIJS VERSIE PROEFDOORLICHTING Deze instrumentenbundel omvat de ontwikkelingsschalen en de kritische kenmerken L1. Beeldvorming L2. Passende begeleiding
Nadere informatie9.00 uur Sessie 1: Verbluffend verbindend communiceren:
9.00 uur Sessie 1: Verbluffend verbindend communiceren: Introverte vs. Extraverte kinderen Katja Soors van de SESSIE Elke leerkracht/directie beseft dat een goede communicatie tussen de kinderen bijdraagt
Nadere informatieRONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het SECUNDAIR ONDERWIJS
CONFERENTIE STEUNPUNT GOK: De lat hoog voor iedereen!, Leuven 18 september STROOM KRACHTIGE LEEROMGEVINGEN RONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen
Nadere informatieG.V.Basisschool Hamont-Lo
G.V.Basisschool Hamont-Lo Zorg onze schooleigen visie op BREDE zorg Als school hebben we de opdracht om met brede zorg te werken aan de ontplooiing van iedere leerling. Dat is één van de pijlers van het
Nadere informatieSmart Competentiemeting BSO
Smart Competentiemeting BSO Pedagogisch medewerker Naam: Josà Persoon Email Testcode : jose_p@live.nl : NMZFIC Leeftijd (jaar) : 1990 Geslacht Organisatie Locatie : v : Okidoki : Eikenlaan Datum invoer
Nadere informatieDe lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK
De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK Krachtige leeromgeving Inbreken in de klas Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het secundair onderwijs Diversiteit
Nadere informatieDe lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK
De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK Krachtige leeromgeving Inbreken in de klas Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het lager onderwijs Diversiteit KVS
Nadere informatieEen taalbeleid implementeren in de basis- en secundaire school. Taal, taal en nog eens taal!
Een taalbeleid implementeren in de basis- en secundaire school Taal, taal en nog eens taal! 1. Wat is taalbeleid? Situaties Definitie Programma 2. Hoe doen scholen aan taalbeleid? Doelstellingen Didactische
Nadere informatieTOELICHTING BEGELEIDINGS- EN EVALUATIEFORMULIER Schoolstage
TOELICHTING BEGELEIDINGS- EN EVALUATIEFORMULIER Schoolstage Campus Kruidtuin Opleiding kleuteronderwijs DE COMPETENTIES We omschrijven per competentie de essentie van wat we verwachten dat de student in
Nadere informatieOnderwijskundige doelen
Onderwijskundige doelen Het materiaal van Dit Ben Ik in Brussel beoogt vooral het positief omgaan met diversiteit. Daarom is het ook logisch dat heel wat doelen van het Gelijke Onderwijskansenbeleid aan
Nadere informatiefase 3: systeemfunctioneren
ZORG VERZEKERD: groeipad naar meer integratie Fasen in de professionalisering en ontwikkeling van kwaliteit(szorg) binnen het zorgbeleid Insteek: hoe vullen wij onze zorgbrede aanpak in? Hoe loopt het
Nadere informatieEvaluatie-instrument Omgaan met diversiteit (pijler intercultureel onderwijs)
Evaluatie-instrument Omgaan met diversiteit (pijler intercultureel onderwijs) 1 Evaluatie-instrument Omgaan met diversiteit (pijler intercultureel onderwijs) Doel: de mate waarin leerkrachten en school
Nadere informatieGEDRAGSPROTOCOL. (anti pestgedrag) Basisschool De Boomgaard Dieren
GEDRAGSPROTOCOL (anti pestgedrag) Basisschool De Boomgaard Dieren Mei 2010 1 Gedragsprotocol de Boomgaard Pesten in school, hoe ga je er mee om? Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het
Nadere informatieAan de slag met jongeren
Aan de slag met jongeren Aan de slag met jongeren o Introductie o Bevraging o Reflectiebegeleiding o Vastleggen van acties o Opvolging o Valkuilen Introductie Deze screening beoogt twee zaken. Ten eerste
Nadere informatieGelijke onderwijskansen voor elk kind : onze school maakt er werk van
Gelijke onderwijskansen voor elk kind : onze school maakt er werk van Het geluk van de kinderen is onze voornaamste zorg. Wij wensen ze vanuit hun eigen mogelijkheden en als totale persoon op te tillen
Nadere informatieStudiewijzer Diversiteit
1 Thomas More Kempen Studiewijzer Studiewijzer Diversiteit OPO-verantwoordelijke: Annelies Demessemaeker Docenten: Eline Bernaerts en Annelies Demessemaeker CAMPUS Vorselaar Domein Lerarenopleiding Bachelor
Nadere informatieZorgbeleid. 1. Visie van de scholengemeenschap
Zorgbeleid 1. Visie van de scholengemeenschap Als scholengemeenschap willen wij aan elk kind gelijke kansen bieden op kwaliteitsvol onderwijs. Dit is het uitgangspunt van onze schoolorganisatie. Elk kind
Nadere informatieDe HGW-bril toegepast in de cel leerlingenbegeleiding
De HGW-bril toegepast in de cel woensdag 20 februari 2013 Kris Loobuyck 1 2 3 VVKSO 1 Uitgangspunten van HGW 4 HGW biedt kansen! 5 We zijn gericht op het geven van haalbare en bruikbare adviezen. We werken
Nadere informatieGIBO HEIDE. pedagogisch project
GIBO HEIDE pedagogisch project gemeenteraadsbesluit van 26 mei 2015 Het pedagogisch project is de vertaling van de visie van directie en leerkrachten die betrekking heeft op alle aspecten van het onderwijs
Nadere informatieVijf opdrachten voor het Katholiek Basisonderwijs in Vlaanderen
Vijf opdrachten voor het Katholiek Basisonderwijs in Vlaanderen 1. Werken aan een schooleigen christelijke identiteit 2. Werken aan een geïntegreerd onderwijsinhoudelijk aanbod 3. Werken aan een stimulerend
Nadere informatieBreed evalueren kan je leren Zes vragen om over te reflecteren. Competenties Nederlands breed evalueren in het secundair onderwijs 1
2. Evaluatie en toetsing Koen Van Gorp (a), Iris Philips (a) & Fauve De Backer (b) (a) CTO, KU Leuven (b) Steunpunt Diversiteit en Leren, UGent Contact: Koen.VanGorp@arts.kuleuven.be Iris.Philips@arts.kuleuven.be
Nadere informatieOm pestgedrag te voorkomen, kiest ons schoolteam ervoor om acties te ondernemen die ervoor zorgen dat pestgedrag weinig kans maakt.
Plagen is vooral een spel en het gebeurt vaak tussen vrienden. Het spel gaat om te kijken of je creatief kan reageren en dat waardeer je. Pesten is herhaaldelijk uitoefenen van lichamelijke en/of geestelijke
Nadere informatiein onze school is elk kind een ster!
2 Kom er bij en zoek het niet te ver, in onze school is elk kind een ster! Een kort fragment uit ons schoollied dat perfect weergeeft waar wij met onze school willen voor staan. Een school die elk kind
Nadere informatieRonde van Vlaanderen 2008. Omgaan met Diversiteit
Ronde van Vlaanderen 2008 Omgaan met Diversiteit Omgaan met diversiteit Diversiteitstest Referentiekader: omgaan met diversiteit Screeningsinstrument Doe de diversiteitstest! Vul de test individueel in.
Nadere informatieEr is geen slachtoffer en dader; beide partijen zijn even sterk. Plagen kan de sociale weerstand van kinderen vergroten. Vaak speelt humor een rol.
PESTPROTOCOL Doel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen kinderen en volwassenen,
Nadere informatieZORG. Onze eigen zorgvisie
ZORG Onze eigen zorgvisie We streven naar een school waarin we de totale opvoeding van het kind niet uit het oog verliezen. We proberen de kinderen in hun geestelijke, intellectuele, emotionele en sociale
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van GO! basisschool Hofkouter Sint-Lievens-Houtem te Sint-Lievens-Houtem
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatiePrestaties hebben geen waarde als het kind gedurende het proces niet betrokken was.
LOOQIN KO VOOR KINDEROPVANG, 0-4 JAAR. LOOQIN PO VOOR HET BASISONDERWIJS, 4-12 JAAR. Prestaties hebben geen waarde als het kind gedurende het proces niet betrokken was. prof. Ferre Laevers grondlegger
Nadere informatieHANDELINGSGERICHT WERKEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN. Onderwijsbehoeften van de leerling 11/09/2013
Gericht Werken als bril om naar het zorgbeleid te kijken zorg Handelings- Leerlingenbegeleiding fase 0 fase 1 HGW HGW Leren & studeren Studieloopbaanbegeleiding Socioemotioneel fase 2 fase 3 HGW HGW centrale
Nadere informatieRONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het KLEUTERONDERWIJS
CONFERENTIE STEUNPUNT GOK: De lat hoog voor iedereen!, Leuven 18 september STROOM KRACHTIGE LEEROMGEVINGEN RONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen
Nadere informatieHeikamperweg AZ Asten-Heusden
Heikamperweg 1 5725 AZ Asten-Heusden bbs.antonius@prodas.nl www.antonius-heusden.nl Beste geïnteresseerde in de kwaliteiten van BBS. Antonius, Kwalitatief en passend onderwijs verzorgen is een opdracht
Nadere informatieWat willen we bereiken? (= doelen)
Wat willen we bereiken? (= doelen) Uitgangspunt: - het schoolwerkplan van 2014. Optimaliseren van wat daar al instaat. - BSA (= enquêtes schoolteam en ouders): waar is er nood aan? - actieplannen GOK-cyclus
Nadere informatieBeeldvorming sociaal emotionele ontwikkeling niveau A Klasgroep: Namen van de kinderen
Beeldvorming sociaal emotionele ontwikkeling niveau A Klasgroep: Namen van de kinderen De leerling heeft zicht op wat hij/zij kan. (1) De leerling gaat op een gepaste manier om met dingen die hij/zij niet
Nadere informatieqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwerty uiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasd fghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzx cvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq Zorgplan
qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwerty uiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasd fghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzx cvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq Zorgplan wertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyui Gemeentelijke basisschool
Nadere informatieDISCO : Algemene handleiding
DISCO : Algemene handleiding DISCO het Screeningsinstrument Diversiteit en Onderwijs m.b.t. omgaan met diversiteit biedt enerzijds handvatten om maatregelen en acties die reeds genomen werden in kader
Nadere informatieGood practices. ZICHT OP BELEMMERENDE EN BEVORDERENDE FACTOREN Hebben we zicht op de belemmerende en op de bevorderende factoren van de leerlingen?
L1 eeldvorming EINSITUATIE IN KAAT Hoe brengen we de (begin)situatie van leerlingen in kaart en wie stelt de beginsituatie op? Wanneer bekijken we de beginsituatie? L1 eeldvorming ZICHT P ELEMMEENDE EN
Nadere informatieProtocol Goed gedrag is onze zorg. Onderdeel: Anti pestbeleid.
Protocol Goed gedrag is onze zorg. Onderdeel: Anti pestbeleid. Een onderwijsprotocol tegen pesten houdt in dat door samenwerking het probleem van het pestgedrag bij kinderen wordt aangepakt. Hiermee willen
Nadere informatie10/12/2015. Uit evaluaties en klachten: nog nood aan tips voor communicatie en voor mogelijke interventies nog heel wat misverstanden.
Studiedag peer-mediation 15 december 2015 Argumenten om voor een extra publicatie te zorgen Heel wat beleidsinstrumenten voor het voorkomen en aanpakken van vormen van geweld op scholen door scholen niet
Nadere informatieGelijke OnderwijsKansen: The game is nooit over! DOORSTROMING EN ORIËNTERING
Gelijke OnderwijsKansen: The game is nooit over! DOORSTROMING EN ORIËNTERING DOORSTROMING EN ORIËNTERING? GROEPSOPDRACHT Heeft de beschreven schoolsituatie te maken met D&O? Zo ja, is het dan een praktijkvoorbeeld
Nadere informatieOnze visie op zorg. Een geïntegreerd zorgbeleid wordt gedragen door een gedeelde visie op zorg.
Onze visie op zorg Vanuit ons pedagogisch project hebben wij de opdracht om met brede zorg te werken aan de ontplooiing van elk kind. We bekommeren ons om elk kind vanuit zijn talenten en mogelijkheden
Nadere informatieJenaplanschool De Kleurdoos
Jenaplanschool De Kleurdoos Zorgbeleid op school Binnen de school speelt het leren zich op verschillende niveaus af. Niet alleen de kinderen in de stamgroep, maar ook de individuele leerkracht wordt gestimuleerd
Nadere informatieProtocol sociale/emotionele ontwikkeling
Betreft: Protocol sociale/emotionele ontwikkeling Waar staat basisschool Megelsheim voor? De missie van basisschool Megelsheim is samen het beste uit jezelf halen. Wij streven ernaar om het beste uit kinderen
Nadere informatieNetwerking kleuterleidsters SG Sint-Nicolaas BaO
Netwerking kleuterleidsters SG Sint-Nicolaas BaO Vooraf inschrijven bij : Sofie Talpe : tweedelijnsondersteuning kleuterparticipatie sofie.talpe@vsko.be 1. Omgaan met anderstaligheid bij peuters Kleuterleid(st)ers
Nadere informatieCOMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT
DE SBL competenties COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT De leraar primair onderwijs moet ervoor zorgen dat er in zijn groep een prettig leef- en werkklimaat heerst. Dat is de verantwoordelijkheid
Nadere informatieONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT
ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT - SCHOOLBROCHURE - Basisonderwijs DE LINDE, Overpelt ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT In ons Eigen opvoedingsproject (EOP) kan u lezen hoe wij als school onze opvoedingstaak zien.
Nadere informatieGezondheidsbeleid: visie van onze school
Gezondheidsbeleid: visie van onze school Wij stellen ons tot doel onze leerlingen de nodige kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes bij te brengen voor een gezonde leefstijl met respect voor zichtzelf
Nadere informatieToezicht in het praktijkonderwijs
Toezicht in het praktijkonderwijs In dit schrijven wordt aangegeven hoe een school voor praktijkonderwijs de diverse indicatoren uit het waarderingskader van de Inspectie voor directe belanghebbenden (school,
Nadere informatie8 %9, +*-.+ ; ":, #3% Willy De Herdt Erik Verdonckt
!" " / /2 5*-) " "5 : " #$%% "&' ( )*!!+)'!, -, +*-+ $$%001$ $$30$01# 04 0 0" 0 67, 13$1 8 %9, +*-+ ; ":, #3% " 1%1 Willy De Herdt Erik Verdonckt ", : 11 2 #$%% )+,?0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000$
Nadere informatiePositief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang
Ronde 4 Ayse Isçi Onderwijscentrum, Gent Contact: ayse.isci@gent.be Positief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang Meertaligheid in het onderwijs en in de opvang
Nadere informatieZorgbeleid in het Groene Lilare
Zorgbeleid in het Groene Lilare I. Visie Dat er leerlingen uitvallen en dat sommige leerlingen problemen ervaren in hun leer- en ontwikkelingstraject zullen we nooit volledig kunnen uitsluiten, maar we
Nadere informatie1 Doe jij ook mee?! Team in beweging - Nu beslissen Steunpunt Diversiteit & Leren
Nu beslissen De motieven om te starten met leerlingenparticipatie kunnen zeer uiteenlopend zijn, alsook de wijze waarop je dit in de klas of de school invoert. Ondanks de bereidheid, de openheid en de
Nadere informatieZelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen.
Zelfstandig werken Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Visie Leerlinggericht: gericht op de mogelijkheden van
Nadere informatiePestprotocol OBS IJsselhof
Pesten op school Hoe ga je er mee om? Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen zien en op onze school serieus aan willen pakken. Daar zijn wel enkele
Nadere informatieDraaiboek ter opbouw van een lokaal afsprakenkader tussen scholen en hun actoren
Draaiboek ter opbouw van een lokaal afsprakenkader tussen scholen en hun actoren Via een draaiboek willen we een lokaal afsprakenkader tussen scholen-clb's-vdab en andere actoren zoals bijvoorbeeld de
Nadere informatie2. Waar staat de school voor?
2. Waar staat de school voor? Missie en Visie Het Rondeel gaat uit van de Wet op het Basisonderwijs. Het onderwijs omvat de kerndoelen en vakgebieden die daarin zijn voorgeschreven. Daarnaast zijn ook
Nadere informatieHet zorgbeleid in het Pierenbos
Het zorgbeleid in het Pierenbos Indien je als ouder vragen hebt, stap je in de eerste plaats naar de klasleerkracht. Deze zal overleggen met de ondersteuner en/of zorgcoördinator en bekijken welke trajecten
Nadere informatie1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs
1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs Het Vlaams parlement legde de basiscompetenties die nagestreefd en gerealiseerd moeten worden tijdens de opleiding vast. Basiscompetenties zijn een
Nadere informatieZorg in de (kleuter)school: van visie naar praktijk. 27 maart 2009 met dank aan Monique De Prez
Zorg in de (kleuter)school: van visie naar praktijk 27 maart 2009 met dank aan Monique De Prez Paradoxen 1. Visie ontwikkelen vanuit OKB/EOP 2. Koppelen aan het OWP 3. Via doelen en acties planmatig
Nadere informatieOpvoedingsproject VBS De Bloesem
Opvoedingsproject VBS De Bloesem Als uitgangspunt voor ons opvoedingsproject nemen wij het beeld van 'de zaaier'... De elementen van dit schilderij staan symbool voor de 5 opdrachten die we wensen na te
Nadere informatiedecreet leerlingenbegeleiding november 2018
STAP VAN JE SCHOOLWERKING NAAR HET DECREET LEERLINGENBEGELEIDING EN TERUG Greet Vanhove, dienst Lerenden DOELEN EN VERLOOP Decreet leerlingenbegeleiding in notendop 4 begeleidingsdomeinen inhoudelijk concretiseren
Nadere informatiekempelscan P1-fase Kempelscan P1-fase 1/7
kempelscan P1-fase Kempelscan P1-fase 1/7 Interpersoonlijke competentie Kern 1.2 Inter-persoonlijk competent Communiceren in de groep De student heeft zicht op het eigen communicatief gedrag in de klas
Nadere informatieHET ZORGBELEID OP ONZE SCHOOL
HET ZORGBELEID OP ONZE SCHOOL VISIE OP ZORG Elke leerling, elke leerkracht en elke medewerker is een unieke persoonlijkheid. Wij stimuleren de leerlingen om zich optimaal te ontplooien en scheppen mogelijkheden
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Basisschool - Sint-Franciscus vzw te TURNHOUT
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieDag beste ouders, dag lieve kinderen, Lieve kinderen, Beste ouders, Het schoolteam van de Dorpsschool.
1 Dag beste ouders, dag lieve kinderen, Lieve kinderen, wat leuk om jullie te mogen begroeten in de geweldige Dorpsschool gebruik op onze school al je talenten en probeer vooral ook nieuwe jullie zijn
Nadere informatie- Extra informatie. - Waarom een anti-pestprotocol. Inhoudsopgave: - Uitgangspunten. - Kwink. - Preventieve maatregelen. - Handelen bij pestgedrag.
Anti-pestprotocol Inhoudsopgave: - Waarom een anti-pestprotocol. - Uitgangspunten. - Kwink. - Preventieve maatregelen. - Handelen bij pestgedrag. - Evaluatie. - Extra informatie 1 Waarom een anti-pestprotocol?
Nadere informatieVisie op ouderbetrokkenheid
Visie op ouderbetrokkenheid Basisschool Lambertus Meestersweg 5 6071 BN Swalmen tel 0475-508144 e-mail: info@lambertusswalmen.nl website: www.lambertusswalmen.nl 1 Maart 2016 Inleiding: Een beleidsnotitie
Nadere informatieelk kind een plaats... 1
Elk kind een plaats in een brede inclusieve school Deelnemen aan het dagelijks maatschappelijk leven Herent, 17 maart 2014 1 Niet voor iedereen vanzelfsprekend 2 Maatschappelijke tendens tot inclusie Inclusie
Nadere informatie