Een zorgvrager ondersteunen bij het vinden van een geschikte lichaamshouding

Transcriptie

1 OPDRACHTFORMULIER Een zorgvrager ondersteunen bij het vinden van een geschikte lichaamshouding Naam student: Datum: Voordat je gaat oefenen 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent. 2 Kijk in de bronnen welke informatie je kunt gebruiken bij het oefenen van deze vaardigheid. 3 Beantwoord onderstaande vragen. a Wat kunnen redenen zijn om een zorgvrager in rechtopzittende houding, in de houding van Trendelenburg en in de anti-trendelenburghouding te verzorgen? b Welke kussenschikking lijkt je het prettigst bij een rechtopzittende, voorovergebogen houding in bed en waarom? c Beschrijf stapsgewijs welke houdingen je aanneemt bij het omhoog plaatsen van het bed in verband met de houding van Trendelenburg en hoe je daarbij de krachtenleer gebruikt. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: Noordhoff Uitgevers bv 1

2

3 HANDELINGSFORMULIER Een zorgvrager ondersteunen bij het vinden van een geschikte lichaamshouding Naam student: Naam observator: Datum: Beoordeling: Voor alle handelingen geldt: Raadpleeg het dossier; Zorg voor voldoende privacy; Was je handen volgens de WIP-procedure; Pas de voorschriften toe; Observeer en controleer de zorgvrager. De student: Goed Fout 1 Informeert: Vertel de zorgvrager dat dat je hem gaat ondersteunen bij de voorgeschreven houding; Informeer de zorgvrager over de reden van de voorgeschreven houding. 2 Zet alle benodigdheden klaar: Eventueel een ruggensteun; Twee of drie kussens (afhankelijk van hoeveel de zorgvrager er al in bed heeft); Een bedkastje of bedtafeltje; Een voetenbankje. 3 Helpt zorgvrager in de juiste houding: Ondersteun de zorgvrager bij het aannemen van een rechtopzittende houding. 4 Voert handeling uit: De zorgvrager ondersteunen bij een rechtopzittende houding: Neem het laken en de sprei op en leg deze over het voeteneinde van het bed; Vraag de zorgvrager zich te verplaatsen naar het midden van het bed of help hem daarbij, zodat je ruimte krijgt om de hulpmiddelen voor de voorgeschreven houding te plaatsen; Haal de kussens weg en leg deze op de stoel; Trek de molton en het onderlaken glad aan het hoofdeinde; Plaats eventueel de ruggensteun en zet deze omhoog in een hoek van 45 ; Leg drie of vier kussens als een huisje tegen de ruggensteun; Vraag of help de zorgvrager zich te verplaatsen tegen de kussens en ruggensteun; Controleer of de zorgvrager rechtop zit en de juiste ondersteuning daarbij ondervindt. De kussens moeten goed aansluiten in de rug, de zorgvrager kan niet opzij glijden en zit ontspannen; Plaats het bed op een voor de zorgvrager comfortabele hoogte. De zorgvrager ondersteunen bij een voorovergebogen, zittende houding: Zet twee stoelen aan het voeteneinde van het bed en leg drie kussens klaar op de stoelen; Noordhoff Uitgevers bv 3

4 Zet een opengeklapt bedkastje of een bedtafeltje klaar; Neem het laken en de sprei op en leg deze over het voeteneinde van het bed; Vraag de zorgvrager zich te verplaatsen naar het midden van het bed of help hem daarbij; Haal de kussens weg en leg deze op de stoel; Trek de molton en het onderlaken glad aan het hoofdeinde; Plaats eventueel de ruggensteun en zet de ruggensteun omhoog in een hoek van 60 ; Leg drie of vier kussens dakpansgewijs of in een huisje tegen de ruggensteun. De kussenschikking is afhankelijk van het comfort dat de zorgvrager ervaart; Vraag of help de zorgvrager zich te verplaatsen tegen de kussens en ruggensteun of help hem daarbij; Leg een kussen op het opengeklapte bedkastje of het bedtafeltje en plaats het voor de zorgvrager; Vraag de zorgvrager met zijn armen over elkaar voorover te leunen op het bedtafeltje; Controleer of de zorgvrager met de onderkant van zijn rug voldoende steun heeft door de kussens. Zo niet: vraag/help hem nog verder naar achteren te verplaatsen; Controleer of de zorgvrager voorovergebogen zit en de juiste ondersteuning daarbij ondervindt. Het bedkastje of bedtafeltje moet niet te ver van de zorgvrager af staan, anders komt hij te ver voorover te hangen; Laat het bed op deze hoogte staan. De zorgvrager ondersteunen bij een halfzittende houding: Zet een stoel aan het voeteneinde van het beden leg twee of drie kussens klaar op de stoel; Neem het laken en de sprei op en leg deze over het voeteneinde van het bed; Vraag de zorgvrager zich te verplaatsen naar het midden van het bed of help hem daarbij; Haal de kussens weg en leg deze op de stoel; Trek de molton en het onderlaken glad aan het hoofdeinde; Leg bij het hoofdeinde drie kussens dakpansgewijs; Vraag/help de zorgvrager met zijn hoofd en bovenkant van zijn rug op de kussens te gaan liggen; Controleer of de zorgvrager in een halfzittende houding zit en de juiste ondersteuning daarbij ondervindt. De kussens sluiten aan onder in de rug en bieden steun in de rug en nek. De zorgvrager ligt ontspannen en kan niet opzij glijden; Vraag aan de zorgvrager of hij comfortabel ligt; Plaats het bed op een voor de zorgvrager comfortabele hoogte. De zorgvrager ondersteunen bij de houding van Trendelenburg: Neem het laken en de sprei op en sla deze een stukje terug, zodat je voldoende overzicht hebt over het hoofdeinde; Til het hoofd op van de zorgvrager; Verwijder het kussen en trek de molton en het onderlaken glad aan het hoofdeinde; Leg één kussen rechtopstaand tegen het bedschot aan het hoofdeinde ter bescherming van het hoofd; 4 Noordhoff Uitgevers bv

5 Leg het hoofd van de zorgvrager op de gladde onderlaag zonder kussen. Indien de zorgvrager het laken als hard en onprettig ervaart, kun je een zachte molton of zacht badlaken aan het hoofdeinde leggen. Ook deze moeten glad liggen en goed ingestopt worden; Plaats het gehele bed omhoog aan het voeteneinde, zodat het hoofdeinde naar beneden staat; Controleer of de zorgvrager in de houding van Trendelenburg ligt: gestrekt op de rug, met het hoofd laag en de benen hoog; Controleer of de zorgvrager bij de houding van Trendelenburg de juiste ondersteuning ondervindt: het kussen aan de bovenkant van het hoofd is niet te hard en het kussen boven het hoofd valt niet om; Plaats het bed op een voor de zorgvrager comfortabele hoogte. De zorgvrager ondersteunen bij de anti-trendelenburghouding: Zet een stoel aan het voeteneinde van het bed; Zet een voetenbankje klaar; Neem het laken en de sprei op en leg deze over het voeteneinde op de stoel; Neem het hoofd van de zorgvrager in de kom van je hand en ondersteun het hoofd door het iets op te tillen, waardoor je de ruimte krijgt om het kussen met de andere hand te verwijderen; Verwijder het kussen, leg het hoofd voorzichtig terug op het laken en leg het kussen op de stoel; Trek de molton en het onderlaken glad aan het hoofdeinde; Zet het voetenbankje aan het voeteneind en stel het in op de juiste lengte: de voeten van de zorgvrager moeten tegen het voetenbankje aan liggen, zodat er geen schuifkrachten ontstaan; Leg het kussen terug onder het hoofd van de zorgvrager (dit moet een dun kussentje zijn, anders ligt de zorgvrager te hoog voor een anti-trendelenburghouding); Haal de stoel weg aan het voeteneinde; Verrijd het bed een stukje van de muur; Ga naar het hoofdeinde van het bed; Plaats het gehele bed omhoog aan het hoofdeinde, zodat het voeteneinde naar beneden staat; Controleer of de zorgvrager in de anti-trendelenburghouding ligt: gestrekt op de rug, met het hoofd hoog en de benen laag; Controleer of de zorgvrager bij de houding de juiste ondersteuning ondervindt van het voetenbankje: voeten 90 gebogen ten opzichte van het been en de voetzolen liggen tegen het voetenbankje; Plaats het bed voor de zorgvrager op een comfortabele hoogte. Goed Fout 5 Past juiste nazorg toe: Informeer naar de reactie van de zorgvrager op zijn voorgeschreven houding; Vraag aan de zorgvrager of hij voldoende ondersteuning ondervindt bij de voorgeschreven houding en of hij comfortabel ligt of zit; Ruim alles op. Noordhoff Uitgevers bv 5

6 Goed Fout 6 Rapporteert de bevindingen: Noteer de afspraken die gemaakt zijn over de afgesproken houding; Noteer de reacties en bevindingen van de zorgvrager op de afgesproken houding. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: 6 Noordhoff Uitgevers bv

7 TOETSFORMULIER Een zorgvrager ondersteunen bij het vinden van een geschikte lichaamshouding Naam student: Naam beoordelaar: Datum: Beoordeling: Kruis aan hoe de handelingen zijn uitgevoerd. Kies uit: V = Voldoende; O = Onvoldoende Kruis aan door wie de beoordeling is gedaan. Kies uit: B = BPV; S = School Opdracht Je ondersteunt een zorgvrager bij het vinden van een geschikte lichaamshouding door de zorgvrager: rechtopzittend te ondersteunen; bij de voorovergebogen, zittende houding te ondersteunen; halfzittend te ondersteunen; bij de Trendelenburghouding te ondersteunen; bij de anti-trendelenburghouding te ondersteunen. Voorbereiding V O B S 1 Verzamelt de relevante gegevens, met name uit het zorgdossier. 2 Vertelt de zorgvrager wat ze komt doen. 3 Overlegt met de zorgvrager op welke wijze de handeling het beste kan worden uitgevoerd. 4 Zet alle benodigdheden klaar. 5 Wast de handen volgens de WIP-procedure. Uitvoering V O B S 6 Kiest in overleg met de zorgvrager de juiste lichaamshouding en verplaatsingstechniek. 7 Ondersteunt en verplaatst de zorgvrager volgens protocol bij de gekozen lichaamshouding en verplaatsingstechniek. 8 Laat de zorgvrager zoveel mogelijk zelf doen. 9 Maakt op de juiste wijze gebruik van hulpmiddelen. 10 Houdt rekening met het bewegingstempo van de zorgvrager. 11 Houdt oogcontact met de zorgvrager en reageert op verbale en non-verbale uitingen. 12 Draagt zorg voor de veiligheid. 13 Gaat op de juiste wijze om met de eigen belasting en belastbaarheid. Noordhoff Uitgevers bv 7

8 V O B S 14 Helpt de zorgvrager in een comfortabele houding. 15 Werkt ergonomisch, hygiënisch, kostenbewust en efficiënt. Nazorg V O B S 16 Vraagt de zorgvrager of alles naar wens is. 17 Ruimt alles op de juiste plaats en wijze op. 18 Wast de handen volgens de WIP-procedure. 19 Rapporteert de relevante bijzonderheden in het zorgdossier. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: 8 Noordhoff Uitgevers bv