Zijn we het echt kwijt?

Transcriptie

1 8erover? geeft antwoord op pagina 3 08 Woensdag Oktober 2008 Voor ieder baan de juiste student Voor iedere student de juiste baan Voor de beste uitzendkrachten gaat u naar Gratis, maar niet goedkoop. Financial professionals voor topmerken (m/v) Voor een groot aantal topmerken zoeken wij financial professionals, zowel startend, junior als ervaren en voor diverse functies. Amsterdam RAI, KLM, Sara Lee, Canon, Heineken, Morgan Stanley: het zijn zo maar een paar voorbeelden. Kijk op vijzelaar.com of bel continuïteit in finance MEGA TOPPER! 15.4 TFT SCHERM GRATIS HP laptop + Samsung B v.a. 00 p/mnd Incl. 200 belmin/sms DVD-BRANDER 120GB GEHEUGEN Bestel op Of ga snel naar één van onze winkels DORDRECHT BREDA ETTEN-LEUR ROOSENDAAL BERGEN OP ZOOM OOSTERHOUT GOES VLISSINGEN MIDDELBURG TERNEUZEN Uit & thuis Diesel bestaat 30 jaar Next stop Amsterdam 17 Icesave DNB naar IJsland De Nederlandsche Bank is vanwege problemen bij de internetspaarbank Icesave gisteravond in actie gekomen. DNB wil weten of de Nederlandse spaartegoeden veilig zijn en hoe spaarders hun geld kunnen terugkrijgen. Lees verder op pagina 7 GETTY IMAGES Sport Epo? Het staat in de koelkast Kredietcrisis Ik denk er over weer van bank te veranderen Zijn we het echt kwijt? Spaarders rennen van bank naar bank en beleggers verkopen in paniek de restanten van hun aandelenportefeuille. De verkoop van een huis kan afhangen van het NOS-Journaal van die avond. Mathijs Rotteveel Niet alleen de financiële markten zijn in verwarring over de kredietcrisis: consumenten doen zelf dingen die ze nooit voor mogelijk hielden. Neem de hoofdredacteur van deze krant. Gewoonlijk is hij even handig met zijn eigen huishoudboekje als met het geld van anderen. Gisterochtend begon zelfs hij zich zorgen te maken over de crisis. Nog maar net op tijd wist hij zijn huishoudgeld van een spaarrekening bij Icesave te plukken. Een paar uur later was de website van dit getroebleerde IJslandse bankje onbereikbaar en doken de bestuurders na een geruststellende mededeling dat spaarders nog steeds bij hun geld kunnen onder in crisisberaad. In Engeland heeft Icesave de loketten gesloten. De toekomst in Nederland is onzeker. Later op de dag kwam minister Wouter Bos met de geruststellende mededeling dat Nederland de garantie op spaargeld per direct verhoogt tot euro. Voor de meeste spaarders veel te laat. Daar heb ik niet op gewacht, zegt Hendrik van Mameren. Ik heb drie weken geleden wat geld bij Icesave weggezet. Maar toen ik van vrienden hoorde dat die bank in de problemen zat en ik mijn spaargeld misschien in het IJslands moest gaan terugclaimen, heb ik het daar snel weer weggehaald. Nu staat het bij DSB, maar daarover heb ik inmiddels ook alweer van twee mensen gehoord dat het niet veilig is. Bovendien valt de rente van DSB wat tegen. Ik denk eraan weer te switchen. Bij beleggers is de paniek nog veel groter. Veruit de meeste van onze klanten kijken elke dag met verwondering op het scherm hoe laag de koersen nu weer staan, zegt Marcel Kalse, directeur beleggingsbank Alex. Je hebt nu natuurlijk een redelijk grote groep mensen die niet meer weet wat te doen. Daarom verkopen ze in paniek hun aandelen. Lees verder op pagina OKTOBER 2008 JAARBEURS UTRECHT Dé beurs voor uw tweede huis! Gratis naar Second Home International? Blader snel verder in deze krant voor de lezersactie! Dow Jones 21 Opnieuw in vrije val De Amerikaanse beursgraadmeter Dow Jones is na een licht hogere opening gisteravond opnieuw diep in het rood gezakt (ruim 5 procent). Geen enkel fonds wist aan de zwaar pessimistische stemming te ontkomen. Beleggers hadden gehoopt op een renteverlaging zowel in Amerika als Europa, maar die bleef uit.

2 2 NL Lange Poten PETER MIDDENDORP A an het einde van de middag kwam minister Plasterk het zaaltje van perscentrum Nieuwspoort binnen. De hele middag was daarin door allerlei mensen onder de titel Democratie in Beweging gedebatteerd over de relatie tussen politiek, media en voorlichting. Plasterk kwam de dagafsluiting verzorgen, voordat we naar de borrel konden; debatteren maakt misschien dorstig, luisteren nog meer. De minister ging niet op het onderwerp van het symposium in. Liever vertelde hij het publiek wat hij die dag zoal had gedaan. Het was niet gering. Zo was hij in een of andere buitenwijk geweest, waar aan nieuwe aanplant was gedaan, het betroffen niet zomaar wat nieuwe bomen, een en ander was onderdeel van een artistiek project. De minister had nog meer gedaan; we mochten alles weten. Aanvankelijk begreep ik niet waarom wij dat allemaal moesten aanhoren, de mensen om me heen begrepen het ook niet zo, maar al snel maakte een pijnlijk begrip zich meester van de zaal. De minister was niet goed voorgelicht. Waar het in werkelijkheid om allemaal verschillende soorten gasten ging, dacht hij een zaal vol journalisten toe te spreken, aan wie hij dan ook meteen maar even al zijn kleine nieuwtjes probeerde te verkopen. De pauzes die hij inlaste, waren vermoedelijk bedoeld om aantekeningen in te kunnen maken. Snel kwam een pijnlijk begrip: de minister was niet goed voorgelicht. Toen hij eindelijk aan het einde van zijn samenvatting was gekomen Ja, en nu ben ik hier was het tijd voor een opsomming van de prestaties die hij in anderhalf jaar ministerschap al op zijn conto kon schrijven. In Kamer en regering waren elementen aanwezig die het met de persvrijheid wat minder nauw wilden nemen, maar hij had er persoonlijk voor gezorgd dat de Donorshow toch gewoon mocht worden uitgezonden; voor de seksfilm Deep Throat gold eigenlijk hetzelfde. De mensen zeiden wel eens dat we met een betuttelend kabinet te maken hadden. De leden probeerden een specifieke levensstijl te promoten, kwamen achter je voordeur, bemoeiden zich met je kinderen en je sigaret. Kennelijk hebben ze buiten minister Ronald Plasterk gerekend. Eigenlijk moeten ze blij zijn dat hij in deze regering zitting heeft genomen. Net zo blij als Plasterk zelf. 1 Peter Middendorp doet als schrijver/journalist dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag. Donorcodicil Nog erger dan terug bij af Herinvoeren schept juist verwarring Het gezondheidsinstituut NIGZ snapt hé-le-maal niets van het plan van de PvdA en het CDA om de donorcodicil weer in te voeren. Het is nog erger dan terug bij af. Marcia Nieuwenhuis DEN HAAG Hoe kunnen ze dat nou doen? Hoofd donorvoorlichting Bert Elbertse van het gezondheidsinstituut NIGZ valt bijna van zijn stoel. Niets maar dan ook helemaal niets snapt hij van het voorstel om náást het bestaande systeem van donorregistratie de traditionele donorcodicil weer nieuw leven in te blazen. Het is nog Bos en Wellink HANS WIEGEL outer Bos heeft zich in de crisis rond Fortis een goed Wminister van Financiën getoond. En het was ook de week van Wellink. Er is een faire prijs voor ABN Amro en erger dan terug bij af, betreurt Elbertse. Twee systemen naast elkaar scheppen volgens hem juist chaos. Een arts moet straks gaan zoeken op het lichaam én in het donorregister. In 1998 is het register ingevoerd omdat bleek dat het codicil niet werkte. Ongeveer eenderde van de mensen die het had ingevuld droeg het niet of zelden bij zich. Het raakte bijvoorbeeld zoek als iemand een nieuwe portemonnee kocht. Jaarlijks vallen er tweehonderd doden bij gebrek aan donoren. Elbertse: Maar als je bang bent om te vroeg dood verklaard te worden, maakt het echt niet uit of je nou geregistreerd staat of een codicil op zak hebt. Fortis Nederland betaald. Scherp zal er wel op moeten worden gelet dat er geen valse concurrentie ten opzichte van ING en Rabo zal ontstaan. Dat mag onder geen beding. De geldcrisis is veroorzaakt door Amerikaanse hypotheekverstrekkers aan huiseigenaren, die niet in staat waren aan hun verplichtingen te voldoen. Die windhandel is voor een deel doorgeplaatst naar banken in Europa. Vervolgens barstte de bom. De koers van Fortis daalde zelfs beneden dat wat de bank/verzekeraar intrinsiek waard was. Gewoon paniek dus. Bij de deal was de president van de Volgens Hartpatiënten Nederland leidt het voorstel af van waar het werkelijk om gaat: iedereen moet donor worden, tenzij je dat uitdrukkelijk niet wilt. Ook de commissie-terlouw, ingesteld na het tumult rond De Grote Donorshow, is voor een Actief Donor Registratiesysteem. Op korte termijn zou het aantal donoren daardoor met 15 procent stijgen. Maar nog voordat de oud-d66-minister dat advies uitbracht, bleek al dat CDA-bewindsman Ab Klink van Volksgezondheid daar geen heil in ziet. Hij wil dat de nabestaanden beslissen voor overledenen die geen keuze hebben doorgegeven. Vandaag debatteert de Kamer over dit onderwerp. 1 Nederlandse Bank zeer betrokken. Hij was de stille kracht, die van de politici het oor kreeg dat hij op grond van zijn gezag en kennis van zaken verdient. Hoe onbegrijpelijk is het achteraf gezien dat, toen de president indertijd samen met de toenmalige baas van de ABN Amro-bank belet vroeg bij de minister-president, hij niet eens ontvangen werd. Nu de Fortis-klus geklaard lijkt, heeft de regering de tijd en de taak te zien naar de gevolgen van de internationale crisis voor ons land, de financiële- en economische ontwikkelingen en de begroting. Zeiden de critici op Prinsjesdag al dat de begroting lapwerk was en op Wientjes en Jongerius. ANP Najaarsoverleg 3,5 PROCENT ERBIJ De maximale looneis van de vakbeweging wordt volgend jaar 3,5 procent. In ruil voor loonmatiging belooft het kabinet de koopkracht te verbeteren. Dat is de uitkomst van het akkoord dat kabinet, werkgevers en werknemers gisteravond sloten tijdens het najaarsoverleg. In de financiële wereld is het vertrouwen zoek, in de polder hebben de hoofdrolspelers het vertrouwen hervonden, zei FNV-voorzitter Jongerius. Lucia de B. ZAAK HEROPEND De Hoge Raad wil dat het gerechtshof in Arnhem opnieuw kijkt naar de zaak van de Haagse verpleegkundige Lucia de B. Volgens de Raad is er nieuwe informatie, waardoor haar levenslange gevangenisstraf op losse schroeven komt te staan. De B. kreeg de straf in 2004 voor zeven moorden op ziekenhuispatiënten en drie moordpogingen. Welzijn DICHTER BIJ DE BURGER Burgemeester Ferd Crone van Leeuwarden heeft op 1 oktober een 21-jarige studente op haar scooter aangereden, zo maakte zijn gemeente bekend. De studente viel en kreeg last van haar voet. Crone overhandigde de vrouw 50 euro, voor eventuele reparaties aan haar scooter. Bovendien belde hij haar twee keer om naar haar welzijn te informeren. ANP drijfzand gebouwd, nu kraakt het ijs. Wat gebeurt er met de koopkracht, bijvoorbeeld van de 65-plusser? Klopt de prognose van de economische groei in 2009, nog wel? Zal de geraamde opbrengst van ons aardgas niet fors tegenvallen? Wat blijft er over van het gehoopte begrotingsoverschot? De regering zal haar plannen moeten aanpassen. Mede dankzij Wellink heeft Bos de afgelopen week zijn positie versterkt. Laat hij daar nu gebruik van maken. Net zo voortvarend hoop ik als bij de Fortis-klus. Mooi meegenomen is dat, als straks ABN Amro weer verkocht wordt, de staat weer een (incidentele) meevaller heeft. 1 Filegokken Goklustige filerijders kunnen bij Unibet online een weddenschap afsluiten waar morgen, op de eerste filevrije dag, de langste file staat. Agressieve rokers De controleurs die van café naar café trekken om toe te zien op het rookverbod in de horeca gaan dat vaker anoniem doen. Boetes delen ze pas een dag later uit. Bomvrij? In de door Defensie bomvrij verklaarde Eindhovense nieuwbouwwijk Meerhoven is voor de derde keer een bom gevonden.

3 NL 3 Politiek Het is allemaal in het landsbelang Mickey-parlement in crisis Gouda en Fortis tonen de crisis van de democratie. De Tweede Kamer werkt op halve kracht. FORTIS Dirk Jacob Nieuwboer DEN HAAG Als het echt belangrijk wordt, wil je weten wat je aan politici hebt. Maar het Nederlandse parlement doet het tijdens de kredietcrisis juist vrijwillig kalmpjes aan. Vandaag probeert de Tweede Kamer het weer een keer met Wouter Bos. Maar de vraag is wat we nu van zijn verhaal over Fortis moeten geloven. Als er één regel in het parlement belangrijk is, is het wel dat de regering de Kamer volledig moet inlichten. Maar juist dat was het laatste wat Bos vorige week deed. Nationalisatie van het Nederlandse Fortis-deel lag niet voor de hand, hield hij vol in de Kamer. Maar op hetzelfde moment onderhandelde hij precies daarover. Normaal staan Kamerleden dan op hun achterste benen. Maar nu toont de ene na de andere parlementariër alle begrip voor de minister. Want het is crisis. Grote crisis. En dan gelden er andere wetten in Den Haag. De Kamer controleert de regering, maar nu even niet. Zelfs oppositiepartijen houden zich in, want de situatie is te ernstig. Bos heeft steun van de oppositie nodig, vindt VVD- Kamerlid Frans Weekers. In de democratie op halve kracht mogen ministers best een beetje liegen en leggen Kamerleden zichzelf het zwijgen op. Ik wist dat er iets speelde, zei Pvda er Paul Tang over het debat van vorige week. Maar ook dat ik er niet naar hoefde te vragen. Het argument om de democratie tijdelijk en gedeeltelijk op te schorten Als het spannend wordt, schakelen de partijen zichzelf even uit. Onmacht Debat over toon van debat GOUDA Kustaw Bessems DEN HAAG Niet vaak was de onmacht van de Tweede Kamer om maatschappelijke vraagstukken op te lossen hilarischer in beeld dan gisteren, toen werd gedebatteerd over de vraag of het wel een goed idee is om te debatteren over de discussie rond de toon van het debat. Dat vergt enige uitleg. Onlangs stopten buschauffeurs met hun ritten door de Goudse wijk Oosterwei, omdat zij daar te erg werden bedreigd door criminele Marokkaans-Nederlandse jongeren. De bussen reden vijf dagen niet. De Kamer nam dit hoog op. Nadat het lang taboe was om te zeggen dat Marokkanen vaak crimineel zijn, was het nu Marokkanen, Marokkanen, Marokkanen dat de klok sloeg. En VVD-Kamerlid Laetitia Griffith verkondigde dat het land in brand staat. is even simpel als eenvoudig: het landsbelang. Het land is, zo redeneren de meeste partijen, niet gebaat bij hevige politieke strijd. Het is een typische reactie van de gevestigde bestuurderselite in Nederland. Als het een beetje spannend wordt, klinkt bijna automatisch de roep om de toon te matigen. Ongetwijfeld met de beste bedoelingen bevestigen de gehoorzame Kamerleden zo de crisis van de Nederlandse democratie. Zonder krachtig parlement geen goed functionerende democratie, zal iedere politicoloog beamen. En is het gek dat kiezers klagen dat het niet uitmaakt waar ze op stemmen? Juist als het echt spannend wordt, schakelen de partijen zichzelf even uit. Voor de politieke strijd moeten de kiezers het, niet toevallig, doen met de relatief nieuwe partijen. SP-Kamerlid Ewout Irrgang is de enige die Bos er op blijft wijzen dat hij de wet overtreedt als hij banken nationaliseert zonder de Kamer in te lichten. En waar andere Kamerleden Bos stiekem bewonderen om zijn geheime deal, blijft hij chagrijnig kijken. Een poppenkast! De andere dissident is Rita Verdonk. Hardnekkig weigerde ze vorige week te zeggen of ze de aankoop van 49 procent van Fortis Nederland steunde. Er is niets bekend over de voorwaarden waaronder deze grote transactie tot stand is gekomen. Het gaat om 4 miljard, geld van de belastingbetalers, en men zegt hier gewoon dat het een goede beslissing is geweest. Ik begrijp dat niet. De regering regeert. De Kamer controleert. Maar in het Mickey Mouseparlement wordt Verdonk daar door haar eigen collega-parlementariërs voor op de vingers getikt. 1 Politieke hysterie Critici merkten de afgelopen tijd op dat de Kamer veel te grote woorden gebruikte. Maar ironisch genoeg gebruikten zij zelf ook krachtige termen. De toon van het debat grensde aan politieke hysterie, aldus CDA er Jan Schinkelshoek. Blijf met je poten van mijn stad af, baste de Goudse PvdA-burgemeester Wim Cornelis (hij had het over de Kamer, niet over de criminelen). En volgens diens korpschef Jan Stikvoort scheuren politici de samenleving uiteen. Toen kwam er kritiek op de kritiek. Verbijsterend, oordeelde de VVD over de politiebaas. Stikvoort moet worden verbannen naar Texel, aldus de PVV. Reden voor een nieuw debat gistermiddag, vond het CDA. Heus niet alle fracties hadden te fors uitgehaald, klaagde CDA er Cörüz. En: Wij gaan over onze eigen toonhoogte. Ik doe een oproep, probeerde minister Guusje ter Horst nog. Laten we het hebben over de problematiek en niet over de toonhoogte. Maar SPleider Agnes Kant was al naar de interruptiemicrofoon gekomen om het debat over het debat verder te bespreken. Wat wilde u hier nu mee bereiken, vroeg zij Cörüz. Ik wilde dat wij niet worden afgeleid van de inhoud, stamelde Cörüz. Ik hoop dat we nu echt van het debat over het debat af zijn, zei PvdA er Kuiken. De slachtoffers van de Marokkanse jongens uit Gouda leken ineens heel ver weg. 1 Oranje-dames schrijven historie Tijd om je te Meer info? Check de site Twee maanden leren, intensieve begeleiding, diploma en direct een baan! nuwatanders.nl De Nederlandse tafeltennisdames hebben gisteren in Sint-Petersburg voor een enorme verrassing gezorgd door Europees kampioen te worden. In de finale won het team, onder aanvoering van sterspeelster Li Jiao, met 3-0 van Hongarije. Ik vind dit héél bijzonder. Normaal doe je alles in je eentje, nu heb ik het team geholpen, jubelde Jiao. 1 FOTO: REUTERS specialiseren? En wil je wat anders? Argus Overheid garandeert ton bij bankfaillissement VAN DALE GEEFT ANTWOORD 8erover U kent het vast wel: een bepaald verschijnsel dat opeens véél ouder blijkt te zijn dan je dacht. De onderzeeër bijvoorbeeld. De meeste mensen zullen op de vraag wanneer die is uitgevonden een jaartal noemen dat begint met 18 of zelfs 19. Helemaal mis. De in Alkmaar geboren uitvinder Cornelis Drebbel liet al in 1620 een door 16 personen bemande onderzeeboot in de Theems varen en geldt daarmee als de uitvinder ervan. Ander voorbeeld: de Kanaaltunnel. Weliswaar is die pas gereedgekomen in 1994, maar de eerste plannen ervoor dateren al van Verlichting zou plaatsvinden met olielampen. En al in 1881 werd aan weerszijden van het Kanaal begonnen met graven. Het echte werk zou nog een eeuw op zich laten wachten, maar toch. Een verschijnsel dat nog geen tien jaar oud is, is sms-taal. Tenminste, dat dachten we tot voor kort. Mensen van jonger dan 35 (of zij die daarvoor willen doorgaan) schudden ze moeiteloos uit hun mouw: korte aanduidingen als ff (effe, even), w8en (wachten) of cu (see you). Toch is ook dit fenomeen van veel ouder datum. In de Van Dale Praktijkgids Afkortingen 24,95 bundel apocrief (1952) van de dichter Lucebert vinden we de volgende strofe: ik ben een keizerpijpje / en geef niet 7 maar sla 8 / sla 8erover in de slaap / nu en in het uur van mijn dood. In 1952 werd er dus al sms-taal geschreven. Om 8erover te slaan van verbazing. 1

4 4 NL Kredietcrisis Je moet nu een beetje ijswater in je aderen hebben Had ik alles maar verkocht Ondernemers zien hun pensioen verdampen en de stemming van woningzoekenden wisselt zo snel als de stemming op de beurzen. Vervolg van pagina 1 Toch ziet Kalse ook lichtpuntjes: hij krijgt veel nieuwe aanmeldingen. Het kan die mensen niet snel genoeg gaan. Er zijn er die de inschrijvingsformulieren hier persoonlijk komen afleveren op kantoor. Ze willen geen dag missen. Of dat wijsheid is? Tja, de koersen kunnen natuurlijk altijd nòg lager. Tot nul, zeg maar. Wat dat betreft moet je op dit moment een beetje ijswater in je aderen hebben. Voor een warmbloedig mens als Robbert van der Meer werd het allemaal net iets te veel. Zo n drie weken terug verkocht hij zo n 65 procent van zijn aandelenportefeuille. Van paniek was naar eigen zeggen geen sprake. De dalingen gingen te lang door en de berichten over een komende recessie bleven aanhouden, zegt hij. Het liefst had ik meer verkocht, maar ik had een paar callopties geschreven en ik was bang dat ik die ongedekt zou overhouden. Dat is niet verstandig. Voor Van der Meer gaven de problemen bij de Amerikaanse bank Lehman Brothers de doorslag. Pensioen Van der Meer is ondernemer en had bijna euro in aandelen belegd. Voor mijn pensioen. Bovendien zijn mijn vrouw en ik op zoek naar een groter huis. Het belegde vermogen van Van der Meer is inmiddels geslonken tot zo n euro. Mijn vrouw lacht me nu uit. Ik had haar beloofd alles begin dit jaar te verkopen. Had ik dat maar gedaan. Makelaar Maarten de Koning uit Amsterdam kent dergelijke verhalen van zijn klanten. Vorige week dinsdag zou een mevrouw voor een tweede keer een huis gaan bekijken, vertelt hij. Ze was echt geïnteresseerd. Belt ze me op het laatst af, met de woorden: Ik moet eerst het Journaal van vanavond kijken, want ik wil weten wat er op de financiële markten is gebeurd. Een paar dagen later maakt ze alsnog een afspraak, omdat het weer wat beter ging op de beurs. De kooplust van woningzoekenden wisselt volgens De Koning net zo snel als de stemming op de beurzen. Op maandag verkoop ik niks en afgelopen donderdag heb ik twee huizen zonder financiële voorwaarden voor de vraagprijs verkocht. Volgens Peter Boelhouwer van het Delftse onderzoeksinstituut blijft ineenstorting van de huizenmarkt onwaarschijnlijk. Maar de zeer uitzonderlijke situatie op de financiële markten roept een gevoel van onzekerheid op, zegt hij in de Volkskrant. Dit kan tot onvermoede reacties leiden, maar niet tot een vrije val. 1 X mogelijkheden Arbeidsmarkt Vrouwen, stop met zeuren en ga aan het werk! Om aan het geklaag en gezeur van vrouwen op de arbeidsmarkt het hoofd te bieden, begint adviesbureau &Samhoud People een stappenplan om hoog opgeleide vrouwen aan de slag te krijgen. Jojanneke van den Berge Kop op en lekker aan het werk, dat is wat adviesbureau &Samhoud via een stappenplan wil overdragen aan Nederlandse vrouwen. &Samhoud People directeur Carolien Bijen (33): Wij hebben echt een beetje genoeg van het gezeur: vrouwen hebben het zo moeilijk. Vrouwen moeten werken zelf ook niet zo moeilijk maken. Belachelijk noemt Bijen het dat Nederland blijft steken in de onderste regionen van internationale ranglijsten als het aankomt op het aantal vrouwen in topfuncties. We zijn een regelrechte degradatiekandidaat. Al tien jaar lang studeren er meer vrouwen af dan mannen. Waar verdwijnen de meesten naartoe? Naar kleine bedrijfjes en deeltijdfuncties. Een steuntje in de rug hebben Nederlandse vrouwen nodig volgens Bijen. Vrouwen kunnen onder meer met ons kennismaken tijdens bijeenkomsten, waarvan we vandaag de eerste hebben in Utrecht. Ons traject houdt in dat we een beroep doen op hun ambities: bepaal nou eens wie je bent. Nederlandse vrouwen moeten beter voor ogen krijgen wat ze willen en er ook voor durven gaan. Excuus En dat geldt ook voor vrouwen die een van de vijf dagen thuis willen werken, of vier dagen in de week. Vrouwen gebruiken vaak het excuus dat je dan geen carrière kan maken, maar dat is gewoon niet zo. Het is gemakkelijk om te zeggen: Ik kan die functie toch niet krijgen als ik een van de vijf dagen thuis werk. &Samhoud People wil deze vrouwen aanzetten eerst daadwerkelijk een gesprek met hun manager aan te gaan. Want heel vaak kan het juist wel, maar dan moet je het wel eerst aankaarten. Culturele bepalingen spelen achterloper Nederland parten, meent Bijen. Het idee is: als je meer dan drie dagen in de week werkt, ben je een slechte moeder. Vrouwen moeten ophouden met hun privéleven een excuus te laten zijn. Het is zeker niet altijd eenvoudig om alle ballen in de lucht te houden. Blijf jezelf niet zielig vinden en vervul die droom! 1 Kies ook voor het meeste internet Nu een gratis ASUS Eee PC mini laptop bij een ADSL-abonnement van XS4ALL De namen van Hendrik van Mameren, Robbert van der Meer en Maarten de Koning zijn gefingeerd en ter redactie bekend. Gratis draadloos internet op 900 HotSpots in Nederland Draadloos kwali teits modem: overal in huis een krachtig, beveiligd signaal Bellen voor maar 5,- extra Deskundige helpdesk, 7 dagen per week Vanaf 29,95 meer internet X is meer. Meer mogelijkheden. Meer internet. Meer info en voorwaarden? Ga naar xs4all.nl Probeer gewoon Surfen van Het Net GRATIS straatje t 10x 1/5 staatsloten mét JACKPOT! Surfen van Het tnet Géén jaarcontract GRATIS gebruik draadloos modem Eenvoudige installatie e 19,95 9, 95 vanaf 9 p.mnd Gewoon. 1,5 Mb/s Alléén bij ADSLwinkel.nl of bel

5 Wereld 5 Spanje Crisis treft de huizenbranche Te koop, te koop, te koop, bijna op iedere voordeur De toch al zieltogende huizenmarkt in Spanje krijgt door de financiële crisis een extra optater. Mensen zijn wanhopig, zegt een makelaar. Niemand koopt, niemand verkoopt, iedereen wacht af wat er komen gaat. Rop Zoutberg MADRID Voor een blik op de financiële crisis in Spanje neme men een willekeurige straat in een willekeurige stad. Het gaat er af en aan: Te koop, Te koop, Te koop. Bijna geen voordeur blijft gespaard. Maar vrijwel niemand kan nog kopen, laat staan verkopen. De banken zijn op slot. Mensen zijn echt wanhopig, vertelt een makelaar. De Spaanse zeepbel van ongekende groei van de afgelopen jaren, vooral door de enorme winsten in de bouwsector, is uit elkaar gespat. De huizenverkoop op de dolgedraaide markt zakte dit jaar met 27 procent. Met als gevolg tienduizenden bouwvakkers die in één klap op straat kwamen te staan. Maar ook in andere sectoren is de crisis merkbaar. Op naar volledige werkgelegenheid, glimlachte premier Zapatero begin dit jaar op de affiches van de algemene verkiezingen. Het was ijdele hoop. De herkozen premier staat inmiddels tegenover een ongekende groei van de werkloosheid. Die is al bijna 12 procent (2,6 miljoen Spanjaarden). Daar komt nu de internationale kredietcrisis overheen. Er is geen vertrouwen meer, zegt een makelaar in Madrid die niet met haar naam in de krant wil. Banken lenen amper geld uit en weigeren in veel gevallen hypotheken. Jonge stellen die hun eerste huis willen kopen, kunnen het helemaal vergeten, of ze nu tweeverdieners zijn of niet. De bodem onder de huizenmarkt is weggeslagen. Niemand koopt, niemand verkoopt. Iedereen wacht af wat er gaat gebeuren. Volgens de makelaar doen in Madrid eigenlijk alleen de huizen van ruim een miljoen het nog goed. Maar ja, de mensen die zoveel geld te besteden hebben, hoeven meestal geen lening. De wanhoop is toegeslagen, Mensen proberen te verkopen, voordat de prijzen nog verder inzakken. vooral onder woningbezitters die de laatste jaren kochten. Door de flink gestegen hypotheekrente zijn velen van hen nu weer gedwongen afstand van hun bezit te nemen. Ze proberen koste wat kost te verkopen, voordat de prijzen nog verder inzakken. Kijk maar naar dit voorbeeld: een ruime etage in Salamanca, een van de beste buurten van de stad. De eigenaar vraagt euro. Maar een ton minder is ook goed. De regering van de socialist Zapatero gaf gisteren een garantie over spaargelden bij de banken tot euro per tegoed. Ook kondigde de premier een voorlopige injectie van dertig miljard in de financiële markt aan. Maar ach, zegt de makelaar. Het gaat nu ook weer niet zo slecht hoor. We zijn hier met vier verkopers. We hebben afgelopen maand toch echt wel zeven huizen verkocht. 1 Verenigde Staten OBAMA HEEFT ER DE PAS IN Barack Obama loopt in de staten Colorado, Missouri en Florida uit op zijn tegenstrever John McCain. Dat blijkt uit een peiling van Fox News. Zijn voorsprong in Ohio en Virginia blijft intact. Deze vijf staten worden gezien als cruciaal. Japan NAAKT IN DE HOFGRACHT Een Spaanse toerist heeft voor ontsteltenis gezorgd door naakt rond te zwemmen in de gracht van het keizerlijk paleis in Tokio. Japanners beschouwen het eeuwenoude complex als heilig. De politie kon de rondbuikige en kale man pas na een achtervolging van twee uur aanhouden. Europese Unie 500 MLN VOOR SCHOOLFRUIT Brussel moet voor volgend schooljaar geen 90 miljoen euro vrijmaken voor gratis schoolfruit in de EU, maar 500 miljoen. Het Europarlement vindt het plan van de Commissie te mager. Maar heel weinig kinderen halen de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van 400 gr fruit en groente. VS Neel Kashkari gaat bail out leiden De man van 700 miljard Hij is pas 35 jaar, komt van de bank Goldman Sachs en mag 700 miljard dollar uitgeven. Neel Kashkari staat aan het hoofd van de bail out. Redactie buitenland Kashkari is bij het Amerikaanse ministerie van Financiën verantwoordelijk voor het buitenlands beleid. Bovendien is hij tijdens deze financiële crisis een van de belangrijkste adviseurs van minister van Financiën Henry Paulson, net als Kashkari afkomstig van Goldman Sachs. Hij Neel Kashkari. AP geldt als een van de architecten van de bail out. Kashkari, van Indiase afkomst, wordt hoofd van het speciaal opgerichte Bureau voor Financiële Stabiliteit. Hij gaat bepalen wat er met de 700 miljard uit het reddingsprogramma voor financiële instellingen gaat gebeuren. De bedoeling is dat met het geld slechte leningen en risicovolle beleggingen worden opgekocht. Hierdoor moeten de instellingen van de ondergang worden gered, en uiteindelijk het vertrouwen in de markt hersteld worden. Het gaat overigens om een tussentijdse benoeming. Een vaste benoeming vergt toestemming van de Senaat, maar dat gaat niet meer lukken voor de komende presidentsverkiezingen. 1 Nepal Meisje (3) wordt nieuwe godin ANP Een 3-jarig Nepalees meisje is gisteren ingezworen als de nieuwe levende godin van het land. Matina Shakya is na een geheime selectieprocedure uitgekozen. De levende godinnen, Kumari s, worden gezien als reïncarnaties van Kali, de hindoegodin van de dood. De ziel van de godin zou het meisje bij de eerste menstruatie verlaten. Om die reden moest de vorige levende godin haar post vorig jaar op 11- jarige leeftijd opgeven. 1 Nobelprijs ONDERZOEK NAAR QUARKS De Nobelprijs voor Natuurkunde gaat dit jaar naar twee Japanse wetenschappers, Toshihide Maskawa en Makoto Kobayashi, en de Amerikaan Yoichiro Nambu (van Japanse origine). Zij krijgen de onderscheiding voor baanbrekend onderzoek naar quarks, elementaire deeltjes. Discipline VANUIT SHANGHAI PETRA QUAEDVLIEG I n het trappenhuis van de school van mijn dochter hangt een schoolbord: Competitie Bord voor ons Gedrag. Het hoort bij de lokale afdeling van de school mijn dochter zit op de internationale afdeling en die heeft eigen regels en elke keer als ik erlangs loop, werp ik er een blik op. De onderdelen zijn onder meer: Eisen voor het Uniform, Ochtendgymnastiek, Oogoefeningen en Netheid van het Klaslokaal. Een plaatje met een belletje betekent Harder werken!, een met een vrachtautootje Goed, probeer het beter! en een smiley Goed gedaan! Vandaag hebben alleen de oogoefeningen een smiley gekregen. Ik zie een hele rij vrachtautootjes en een belletje bij ochtendgymnastiek. Misschien, peins ik als ik de trap oploop en zowat ondersteboven word gelopen door horden kinderen die gillend de trappen afracen, zouden ze er een onderdeel aan toe kunnen voegen: Regels voor het Traplopen. Zoveel discipline als er van de kinderen wordt gevraagd tijdens de lessen, zo weinig is ervan terug te zien buiten de klas. Alsof ze dan stoom moeten afblazen. En alsof al die regels niet meer tellen buiten de klas. Chinezen lijken die discrepantie normaal te vinden. Als op de eerste maandag van de maand de vlag wordt gehesen, lopen de kinderen van de lokale afdeling keurig in rij, met de armen over elkaar, het veld op. Maar kom kijken in de pauze en het is anarchie: jongens die elkaar stompen en schoppen, meisjes die elkaar uitjoelen. De surveillerende ayi s (hulpen) kijken de andere kant op. Ze hebben geen gezag: het zijn maar ayi s. Voor ayi s vaak migranten van het platteland is geen respect. Discipline en beleefd gedrag lijken twee totaal verschillende zaken in China. Discipline is doen wat je gezegd wordt. Als je opdracht krijgt beleefd te zijn, doe je dat. Kijk naar de Olympische Spelen bezoekers zijn met alle egards ontvangen. Maar in de supermarkt dreigt iemand dwars door je heen te lopen om bij dat pak rijst te komen waar jij toevallig voor staat. De kunst van de discipline is iets waar Chinezen trots op zijn. Filmregisseur Zhang Yimou, die de openings- en slotceremonie van de Olympische Spelen regisseerde, verwoordde het in een interview met een Chinese krant zo: Onze menselijke uitvoering is nummer twee in de wereld. Nummer één is Noord-Korea. Hun uitvoeringen zijn zo uniform! Dit soort uniformiteit brengt schoonheid. Wij Chinezen kunnen dat ook, na harde training en strikte discipline. De dansers luisteren naar de bevelen en kunnen deze opvolgen als computers. Buitenlanders bewonderen dit. Dit is de Chinese spirit. 1 In 1982 wordt op deze dag de Poolse vakbond Solidarnosc (Solidariteit) verboden. Het betekent het begin van het einde voor het communistische regime. Het weer Bilbao: 16 C/13 C, regen Gijon: 18 C/16 C, regen Oviedo: 16 C/10 C, regen Van harte! De Amerikaanse dominee/activist/politicus Jesse Jackson wordt vandaag 67 jaar. Hij doet en deed veel voor de emancipatie van zwarte Amerikanen.

6 6 Wereld Azië Onrust in Bangkok neemt toe Thaise premier moet vluchten per helikopter De publieke onvrede in Thailand heeft een nieuw niveau bereikt. Er is inmiddels een dode gevallen en de premier kan alleen wegkomen per helikopter. Redactie buitenland Demonstranten in de hoofdstad Bangkok zagen gisteren het leger tegenover zich, nadat de politie er niet in geslaagd was hen uiteen te drijven. Er werd tot twee keer toe met traangas geschoten, maar dat had geen effect. De mensen hebben zich verzameld voor het parlement, omdat ze niet willen dat de net geïnstalleerde regering van premier Somchai Wongsawat ook daadwerkelijk gaat regeren. Volgens de betogers heeft de ministersploeg veel te nauwe banden met Thaksin Shinawatra, de vorige premier. Een smekende demonstrant tegenover de oproerpolitie. REUTERS Fraude en corruptie Deze zakenman/politicus werd twee jaar geleden door het leger afgezet. Hij wordt in eigen land verdacht van corruptie en is naar Groot-Brittannië uitgeweken. Thaksin was enige tijd eigenaar van de voetbalclub Manchester City, totdat zijn tegoeden werden bevroren. Al sinds eind augustus bivakkeren tegenstanders van de regering, met name leden van oppositiepartij PAD, in de buurt van het regeringsgebouw in Bangkok. De protesten verliepen tot op heden echter grotendeels vreedzaam. Nu klonken er berichten dat er vanuit de menigte werd geschoten op de politie. Premier Somchai kon gisteren alleen per helikopter ontsnappen aan de demonstranten. Bij gevechten met de politie raakten circa 150 mensen gewond. De vicepremier is inmiddels afgetreden, omdat hij zich verantwoordelijk acht voor de onlusten. De premier zelf wil niet opstappen en weigert de noodtoestand uit te roepen. De vorige premier, Samak Sundaravej, moest na hevige protesten ook het veld ruimen. Autobom Gistermiddag kwam een vrouw om het leven doordat een auto ontplofte. De explosie vond plaats in de buurt van het parlementsgebouw, aldus medische bronnen. Het gaat vermoedelijk om een autobom. 1 België Laurent dumpt illegaal afval De Belgische prins Laurent wordt beschudigd van het illegaal dumpen van accu s en transformatoren in België. ANP De beschuldiging staat in het boek De Kroon Ontbloot, van Noël Vaessen, voormalig adviseur van Laurent. De prins zou vervolgens via zijn stichting recyclingpremies voor het afval hebben geïnd. Ook kroonprins Filip ( een zielige oude man ) en prinses Mathilde ( stewardess die altijd glimlacht ) moeten het in het boek ontgelden. Vaessen, gepensioneerd marinekolonel, was van 1993 tot 1999 adviseur van Laurent. Hij is niet onomstreden. Zo onthulde hij dat Laurent euro van de marine kreeg om zijn huis op te knappen. Maar in de rechtszaak die volgde, werd Vaessen zelf voor zijn betrokkenheid bij de zaak veroordeeld. 1 GRATIS LG VIEWTY T.W.V. 350,- NU INCLUSIEF 354,- GRATIS BELTEGOED 24,50 BELTEGOED NU SLECHTS 9,75 PER MAAND Deze actie is geldig zolang de voorraad strekt. GSM TOPDEAL HEEFT VOOR JOU EEN SPECIALE AANBIEDING! Je ontvangt namelijk GRATIS de LG VIEWTY, 2 jaar iedere maand 200 belminuten t.w.v. 24,50 en betaalt hiervoor slechts 9,75 per maand! Daarnaast kun je kiezen voor onbeperkt internetten en en op je mobiele telefoon van 9,95 voor slechts 7,45 per maand extra. Je totale voordeel is 756,50. LG VIEWTY TFT TOUCHSCREEN 5 MEGAPIXEL CAMERA HANDSFREE FUNCTIE 3G (SNEL MOBIEL INTERNET) MUSIC / VIDEO PLAYER BLUETOOTH UITBREIDBAAR GEHEUGEN GRATIS STEREO HEADSET Met een T-Mobile Relax abonnement koop je maandelijks belminuten in en kun je daarnaast zelf beslissen of je gebruik wil maken van de sms voordeelbundels (vanaf 1 cent per bericht). Je kunt ook kiezen wanneer je het abonnement wilt laten ingaan. Dat kan zelfs tot 3 maanden later. Wil je gebruik maken van deze aanbieding en je eigen nummer behouden, dan is dit geen enkel probleem. Nummerbehoud is een gratis service. Je betaalt geen aansluitkosten t.w.v. 52,50 en ook de bezorging is gratis. GEEN AANSLUITKOSTEN GRATIS BEZORGING KIES VOOR ONBEPERKT INTERNET & 9,95 NU SLECHTS 7,45 PER MAAND DIRECT BESTELLEN OF BEL GRATIS: Irak Executies in gevangenissen Irak Iraakse opstandelingen worden op grote schaal standrechtelijk geëxecuteerd in gevangenissen in Irak. ANP Westerse bronnen meldden in de Britse krant The Independent dat er veel executies plaatsvinden in Iraakse gevangenissen. Het zou gaan om opstandelingen tegen de regering van premier al-maliki. De executies, door ophanging, zouden geregeld mislukken. Zo beschrijft een anonieme Britse functionaris hoe het touw bij de executie van een vermeende opstandeling te lang bleek te zijn, waardoor de man op de grond sprong. Het touw werd ingekort, maar ook dit was niet voldoende. Bij de derde poging werd de vloer opengebroken, wederom tevergeefs. Uiteindelijk werd de man in de cel in het hoofd geschoten. De executies worden volgens de krant onder meer uitgevoerd in het voormalige hoofdkwartier van de geheime dienst van Saddam Hoessein in Bagdad. 1 GRATIS Exclusief voor lezers van de Pers! Draadloos en voordelig digitaal tv kijken Digitenne van KPN EXCLUSIEF!! 3 maanden gratis! Dit aanbod is alleen te bestellen op: digitenne.nl of bel maanden Gratis! Daarna 7,50 per maand powered by DigitaalTVkijken.nl

7 ECOVRIENDELIJK Schimmelkiller Een Nederlandse uitvinder is de strijd tegen schimmels aangegaan met een zonnebankkuurtje voor gewassen. 9 Dagblad De Pers In Business 7 Kredietcrisis Bos garandeert euro DNB in actie bij bank Icesave Centrale bank in overleg met IJsland over Nederlandse spaartegoeden. Redactie economie De Nederlandsche Bank (DNB) treedt in overleg met de IJslandse autoriteiten over de situatie bij internetspaarbank Icesave. DNB wil opheldering over de rekeningtegoeden van Nederlandse spaarders bij Icesave, een dochter van de in moeilijkheden geraakte IJslandse bank Landsbanki. Dat meldde DNB gisteravond op haar website. De website van Icesave lag gisteren plat, waardoor rekeninghouders niet meer bij hun geld konden. DNB wil nu duidelijkheid over hoe rekeninghouders worden gecompenseerd als Icesave failliet gaat. Minister van Financiën Wouter Bos heeft gisteren aangekondigd de garantie op spaartegoeden van alle Nederlandse spaarders voor één jaar te verhogen naar euro. In het geval van Icesave komt een deel van die dekking voor rekening van het IJslandse en niet van het Nederlandse depositogarantiestelsel, schrijft DNB in het persbericht. Een deel van de dekking komt voor rekening van IJsland. Dit betekent dat IJsland bij een faillissement euro betaalt en de Nederlandse centrale bank de rest tot euro. DNB zal indien nodig rekeninghouders helpen een beroep te doen op de IJslandse garantieregeling. Bos zie gisteravond in het televisieprogramma Nova dat Nederland via alle kanalen in contact tracht te komen met de ijslandse autoriteiten. Dat was op dat moment kennelijk nog niet gelukt. Eerder op de dag had een woordvoerder van Icesave gezegd dat spaarders gewoon toegang hadden tot hun geld. Nederlandse spaarders waren in grote getale naar de website gegaan, toen zij lucht hadden gekregen van de problemen bij de Britse tak van de IJslandse bank. Icesave is een nieuwkomer op de Nederlandse markt maar heeft in korte tijd al enkele tienduizenden spaarders weten te lokken met een aantrekkelijk rentetarief. Moederbedrijf Landsbanki is evenwel door de kredietcrisis in grote problemen gekomen. IJsland nationaliseerde gisteren de gehele bankensector. Is er ook zoveel onrust onder spaarders bij andere banken? Het is nu onrustig in de markt, maar we krijgen nauwelijks telefoontjes van verontruste klanten binnen, zegt de woordvoerder van NIBC. We zijn vier weken geleden begonnen met NIBC Direct en het gaat tot nu toe erg goed. Aantallen spaarders en hoeveel spaargeld er al binnen is, geeft de bank niet prijs. Bij de Nederlandse filialen van de Turkse AK Bank en Andolu Bank zijn soortgelijke geluiden te horen. Het is hier business as usual. We merken eigenlijk helemaal niets van de kredietcrisis, zegt woordvoerder Guido Schrijnemaekers van AK Bank die klanten heeft in Nederland. Er is bij ons helemaal niets van te merken. Het spaargeld druppelt nog dagelijks binnen, echoot Dirk van Leeuwen van Anadolu Bank. Het klinkt allemaal mooi, maar is het niet zo dat wiens brood men eet, wiens woord men spreekt? Nee, zegt Eduard Hilhorst van financiële vergelijkingssite Independer. Er is beslist geen sprake van een paniekgolf onder Nederlandse spaarders. We krijgen wel dagelijks veel telefoontjes binnen van mensen die willen weten of hun spaargeld wel veilig is bi exotische banken. Die mensen vertellen we dat deze banken onder de garantieregeling van De Nederlandsche Bank vallen. 1 Tuinkabouters zonder vrees Deze tuinkabouters zijn niet meer bang dat ze als gevolg van diefstal in een andere tuin terechtkomen. Ze zijn daar namelijk tegen beveiligd, zo toont een model tijdens de gisteren gestarte beurs Security in het Duitse Essen. Wie Puinhoop E uropa een economische eenheid? Misschien, maar verder is het politieke puinhoop. Beste illustratie daarvan was het EU-overleg van gisteren waar premier Balkenende bakzeil haalde met zijn plan dat EU-landen zich bereid moeten tonen om tot 3 procent van hun nationaal inkomen in banken te steken, zodra die failliet dreigen te gaan. Minister Wouter Bos van Financiën zei na afloop van het beraad: Het is belangrijk dat we iets hebben gevonden waarover we het eens zijn geworden. Dat iets is het opschroeven van de garantie op spaargeld. Elk land waarborgt een jaar lang minstens euro, maximaal Bovendien spraken de ministers af dat regeringen bij een reddingsoperatie het management kunnen vervangen en dat falende bankiers geen onterechte beloningen zouden moeten ontvangen. Vervolgens lanceerde Spanje gisteravond zijn eigen noodfonds van 50 miljard euro om de financiële sector te steunen. Eerder op de dag zei de gouverneur van de Spaanse centrale bank nog dat er helemaal niets is wat de Spaanse spaartegoeden bedreigt. Tussendoor riep het IMF vanuit Washington dat verbetering van de coördinatie tussen Europese landen essentieel is om een wereldwijde recessie te voorkomen. Balkenende, kom maar met een nieuw plan. 1 een kabouter onrechtmatig optilt, stelt een alarm in werking. Deze technologie vraagt om aandacht tussen de producten van andere bedrijven uit 42 landen. De kabouters blijven op de beurs tot 11 oktober. 1 FOTO ANP ABN Amro Rijk nu al boos Redactie economie De eerste onenigheid tussen de ABN Amro en zijn nieuwe eigenaar de staat, is een feit. Aanleiding is een advertentie van de bank, gisteren gepubliceerd in landelijke dagbladen. In koeienletters: 5,2% met zekerheid. De suggestie dat spaarders hun geld naar ABN Amro moeten brengen, omdat het nu een veilige staatsbank is, schoot op het ministerie van Financiën in het verkeerde keelgat. Eén keer maar nooit weer, zei een woordvoerder tegen website Z24. ABN Amro liet weten zich niet anders te uiten dan andere banken, maar met het ministerie in overleg te treden over de zaak. 1 Dit is jouw kans op een baan in Noord-Ierland! Wil jij graag je Engels verbeteren en werkervaring opdoen in het buitenland? Wij zijn op dit moment op zoek naar Nederlandstalige kandidaten om klantenservice of technische ondersteuning te verlenen voor internationale en globale bedrijven. gem is een outsource contact centrum dat is gevestigd in hartje Belfast in Noord-Ierland. Wij verlenen klantenservice via verschillende kanalen en in vele talen voor onze internationale en marktleidende bedrijven! gem s bedrijfscultuur heeft zich ontwikkeld vanuit het hart van de organisatie.haar werknemers. gem biedt uitstekende mogelijkheden met betrekking tot tijdelijke en vaste banen, dus ben jij op zoek naar een uitdaging in het buitenland, neem dan nu contact met ons op en stuur je CV in het Engels naar jobs@the-gem.com Kijk voor meer informatie op onze website: of bel ons op Op donderdag 9 oktober kun je ons vinden op de banenmarkt bij het CWI in Rotterdam, gevestigd op de Schiekade 830. Als je meer informatie wilt over de beschikbare banen en ons bedrijf, kom dan gerust bij ons langs. Reorganisatie HP SCHRAPT 560 BANEN Het Amerikaanse technologieconcern Hewlett-Packard (HP) schrapt de komende twee jaar 560 banen in Nederland, zo heeft HP gisteren bekendgemaakt. De maatregelen maken deel uit van een wereldwijde reorganisatie naar aanleiding van de overname van EDS. Naar verwachting moeten vooral werknemers bij EDS Nederland vrezen voor hun baan. Bij HP Nederland verdwijnen vooral banen bij de afdeling die IT-diensten levert. IJsland in paniek IJsland heeft zijn munt, de kroon, gekoppeld aan de euro om de val te breken.

8 8 In Business Koster & Jojanneke Met medewerking van: Lorianne van Gelder en Justine Versteegh Jonge kaas Blond en op de juiste plek Het ware gezicht van de kredietcrisis Simone is meest gefotografeerde beurshandelaar ter wereld. Hét fotogezicht van de kredietcrisis is een blonde beursdame in Frankfurt, Simone Wallmeyer. Ze houdt van bergklimmen en marathonlopen. Koster wil haar graag troosten. Elke dag schuift Simone Wallmeyer acht miljoen euro heen en weer. Hoe ziet het gezicht van de kredietcrisis eruit? We bedoelen, het menselijke gezicht. Grafieken die naar beneden krullen zien er altijd hetzelfde uit. Dat zijn aflopende lijnen in zuidoostelijke richting. Hoe erger de crisis, hoe scherper de val. Alsof er een noordwesterstorm tegen de curve aanblaast. De kredietcrisis van 2008 heeft echter ook een gezicht van vlees en bloed. Op deze pagina, hier rechts, ziet u haar, vastgelegd op de beursvloer van Frankfurt. Alex Grimm en Kai Oliver Pfaffenbach, twee staffotografen van Reuters in Duitsland kiekten deze blonde dame met het halve brilletje de afgelopen week bijna dagelijks. Haar beeltenis dook op in bijna alle kranten ter wereld. Terwijl we achter haar op het beursscherm de vallende koersen zien, zien we haar gezicht alsof ze naar een doodenge thriller kijkt. Geschokt, gelaten, totaal in paniek. Onderuitgezakt met een hand in het haar of, dagen later, met een hand onder het hoofd. Een laatste steun tegen wéér een klap. Wie is ze toch? Koster voelt al dagen een raar soort medelijden, iets wat grenst tussen een meisje dat je wilt helpen bij het oversteken en een ex die je nog één keer wilt troosten na de onfortuinlijke breuk. Ze is op vakantie, zegt een medewerker van haar werkgever ICF Kursmakler AG, een broker uit Frankfurt. Ze zit in een vliegtuig naar een warm oord. Over een week is ze terug. Crisis Wie Simone Wallmeyer, de meest gefotografeerde beurshandelaar ter wereld, in Frankfurt. Waarom Haar bureau staat voor de beursschermen. Opvolger van handelaar Derk Moller die eerst op haar plek zat. Oordeel Reutersfotograaf Kai Oliver Pfaffenbach : Cool wijf, sterke vrouw met humor. Oordeel Koster: Beter dan Palin. Oordeel Jojanneke: Ik wil Derk terug. De blonde beurshandelaar, die volgens het persagentschap Reuters een toevallige beroemdheid is ( ze zit domweg voor dat scherm ), heet Simone Wallmeyer. Ze is 47 jaar en werkt al 23 jaar als beurshandelaar. De laatste jaren in het financiële hart van Duitsland, daarvoor in Londen. Sinds acht jaar schuift ze dagelijks gemiddeld acht miljoen euro aan aandelenkapitaal heen en weer, zittend voor dat fotografisch interessante grote scherm in Frankfurt. Tien tot twaalf uur per dag brengt ze er door, in die cockpit van het kapitalisme. Tegen The Independent, die haar ook al spotte, zei ze: Het heeft misschien iets met mijn gezicht te maken, maar ik vrees dat het meer te maken heeft met waar ik zit op de beursvloer. Wanhoop Toch is dit niet de ergste crisis voor de Duitse vermogensschuiver, weten we. De 9/11-crash was heftiger. Toen was er niet alleen de adrenaline-kick, toen was er ook nog pure wanhoop. Toen waren er niet alleen de gebeurtenissen op de beurs, maar was er ook de angst dat je misschien een slachtoffer kende. ANP REUTERS ANP Tien tot twaalf uur per dag zit Simone in die cockpit van het kapitalisme. Want, Simone houdt wel van een beetje spanning, zoals Koster stiekem hoopte. In haar vrije tijd beklimt ze bergen (ze wil de Matterhorn binnenkort bedwingen) en ze traint voor marathons. Haar werk is een verlengstuk van haar spanningzoekende geest. Op de werkvloer ben ik soms zo gespannen dat ik niet eens water durf te halen uit angst dat ik iets mis als ik naar de wc ga, verklaarde ze tegen The Independent. En nog onbaatzuchtig ook, want het is niet haar eigen geld dat ze beheert, maar het zijn de miljoenen van ANP tientallen paniekerige kanten waar ze over waakt. De druk is enorm wanneer je met het geld van anderen werkt. Heldin Tja, waar vind je ze nog, zulke heldinnen. Simone is toch een stukje stoerder dan Palin of Hillary. Zij kent de echte stresstest van het leven. Nee, u mag haar echt niet spreken, ze rust nu even uit, zegt een argwanende man van ICF. Ook niet om haar te vertellen dat ze geschikt is voor het Amerikaanse vicepresidentschap! 1 Q&A De Industrieele Groote Club Dr. Burton Markiel legde gisteren aan een zaal vol beleggingsanalisten uit dat het investeren in een index meer oplevert dan het gepuzzel van de kenners. Soms is het beter om helemaal niets te doen. Uw stelling: een index-belegging is winstgevender dan luisteren naar de adviseurs. Ja, als je naar de langere termijnopbrengsten kijkt zijn beleggingen in indices als de MSCI World Index of Euronext gemiddeld beter dan de opbrengsten van onafhankelijke en duurbetaalde fondsbeheerders. Goed, maar wat zegt u nu tegen al die mensen die u heeft geadviseerd om in indexen te beleggen? Met bezwaard gezicht: Tja, ook nu zeg ik: indexbeleggen is op langere termijn gemiddeld meer profitabel dan het advies van fondsmanagers. Je kunt de markt niet verslaan. Maar ik zeg ook: als je het geld niet kunt missen, doe dan niks. Als je kinderen op de universiteit hebt, dan heb je waarschijnlijk geen geld voor aandelen. Ten derde, je kunt ook in mensen en kennis beleggen, zoals ze in het investeringsfonds van Yale-universiteit doen. Warren Buffett, Amerika s superbelegger, verslaat alle indexen al jaren. Dat hij nu weer 5 miljard in Goldman Sachs, een grote zakenbank in problemen, investeert, is heel slim. Hij stapt nu in en wacht op betere tijden. Dat had de Amerikaanse overheid ook moeten doen in plaats van die uitkoop van 700 miljard. Ik vrees dat ze belazerd worden omdat ze met troep zitten opgescheept waarvan ze de waarde niet kennen, terwijl de verkoper de finesse wel snapt. Deze kennis buiten ze uit. 1 Superbelegger Buffett. REUTERS Canadian Solar BELEGGEN MET MARK LEENAARDS S tel dat u een zonnepaneel kon kopen voor euro, die niet duidelijk zichtbaar was en u jaarlijks circa 250 euro aan energiekosten bespaart. Zou u zo n paneel kopen? De meeste mensen waarschijnlijk wel, zelfs als de besparing jaarlijks zou kunnen variëren. Op de beurs doen zich nu soortgelijke kansen voor. Absurde waarderingen Neem nou Canadian Solar. Dit Canadese bedrijf produceert zonnepanelen en aanverwante toepassingen in zijn Chinese productiefaciliteiten. Na jarenlange investeringen verdient het inmiddels een dikke 70 miljoen euro per jaar aan de verkoop. Dat leverde het bedrijf eerder dit jaar een gezonde waardering op van vijftien keer de winst (er was immers een tijd dat deze bedrijven voor vijftig keer de winst werden verkocht). Totdat de Amerikaanse investeringsbank Lehman Brothers omviel en veel financiele instellingen meezoog in een zwart gat waar afgelopen week alleen al meer dan miljard dollar in verdween. Op de technologiebeurs NASDAQ daalde Canadian Solar alsof het een van de probleembanken betrof. Sinds de top in juni verloor het aandeel al 40 procent en sinds begin september kwam daar zomaar 50 procent bij. Inderdaad, in nog geen vijf weken tijd. Hierdoor verhandelt de zonnepanelenproducent nu tegen vier keer de verwachte winst in Met andere woorden, als u nu euro zou beleggen in het aandeel, ontvangt u in de komende jaren steeds 250 euro, als de winst volledig uitgekeerd zou worden en stabiel blijft. Groeisector Natuurlijk gebeurt dat niet, althans, het eerste. Groeibedrijven als Canadian Solar investeren de nettowinst vaak in het eigen bedrijf om het groeitempo te waarborgen en verhogen. Het is aannemelijk dat dit de Canadezen gaat lukken. Al jarenlang stijgt de behoefte van overheden en consumenten om te besparen op traditionele energievoorziening. Zonne- en windenergie bieden hiervoor tot nu toe de milieuvriendelijkste oplossing. Twee weken geleden keurde de Amerikaanse overheid een verlenging goed van de belastingvoordelen voor de aanschaf van alternatieve energiebronnen. De komende acht jaar kunnen Amerikanen zodoende zonnepanelen kopen met een voordeel van 30 procent. Het maximumbedrag aan voordeel is bovendien komen te vervallen. De productiecapaciteit van Canadian is afgestemd op een forse omzetgroei en volgens analisten zou die kunnen leiden tot een winstgroei op lange termijn van 30 procent per jaar. Productiekosten Omdat de onderneming produceert in China kan het de winstmarge tegelijkertijd laag houden. De winstmarge is nu weliswaar lager dan veel concurrenten, maar dat komt door het feit dat Canadian Solar fors heeft geïnvesteerd in nieuwe productiecapaciteit. Volgens critici is er nu juist te veel geïnvesteerd in de solarindustrie waardoor er overcapaciteit is ontstaan. Dat zet de prijzen onder druk. Vervanging Prijsverlagingen bieden echter ook een groot voordeel voor de hele industrie. Nu nog is zonne-energie duurder dan gewone energie, maar zodra die balans draait in het voordeel van de natuur is het hek van de dam voor de paneelproducenten. Uiteraard is dit wel afhankelijk van de ontwikkeling van olie- en gasprijzen. De daling van die prijzen was de grote oorzaak achter het bloedbad in de beurssector alternatieve energie. Het vreemde is dat iedereen weet dat olie en gas niet onuitputtelijk zijn. Voor bedrijven als Canadian Solar is het dan ook te hopen dat milieubewuste leiders de wereld in de komende jaren zullen regeren. Dan zit het echt wel goed met die 250 euro per jaar. 1 Het door Mark Leenards beheerde SBS Global Equity Fund heeft een long positie in Canadian Solar Inc.

9 In Business 9 Eco-nomie Ondernemen CleanLight verkoopt zonnebankkuurtjes voor gewassen Vechten tegen schimmels Hoe een koppige Nederlandse uitvinder het in Amerika niet redde en nu vanuit Wageningen zijn strijd tegen schimmels voortzet. Edward Deiters Begin jaren negentig werkte bosbouwkundig ingenieur Arne Aiking als herbebossingsspecialist voor een Zweeds bedrijf. Toen viel volgens hem voor het eerst het kwartje dat uiteindelijk tot zijn bedrijf CleanLight zou leiden. Ik was op bezoek bij een klant in Brazilië, een soort bomenfabriek die maandelijks miljoenen boompjes kweekt. Die moeten eerst een tijdlang in de kas om groot te worden. Tot mijn grote verbazing zag ik daar s ochtends vroeg vijftig man al die boompjes naar buiten brengen. En s avonds werden ze weer in de kas gezet. Op de vraag waarom de Brazilianen al die moeite deden, kreeg Aiking een simpel antwoord. De UV-stralen van de zon maken de schimmels dood. Zelf was Aiking gewend om bestrijdingsmiddelen te gebruiken. Helaas, mag ik wel zeggen, maar een andere oplossing was er gewoon niet. Het licht Een aantal jaar spookt het idee van UV-licht als bestrijdingsmiddel zo nu en dan door zijn hoofd. Aiking is inmiddels zelfstandig bomenteler in Amerika en levert aan grote herbebossingsprojecten. Ook hier moest ik helaas veel gif spuiten. Dus toen ben ik toch eens wat serieuzer naar een oplossing met UV-licht gaan kijken. Hij haalt een beduimelde folder van Philips tevoorschijn. Toen ik deze onder ogen kreeg, zag ik echt het licht. Wat bleek, Philips produceerde al jaren lampen die allerlei bacteriën, ziektekiemen en dus ook schimmels konden verdelgen. Wanneer hij begint te experimenteren, blijkt The American Dream toch wat ingewikkelder dan gedacht. Bij de eerste gesprekken die ik in Amerika had, had ik geen goed gevoel. Chemische bedrijven en universiteiten zijn er sterk verweven. Dan ging ik bij wetenschappers op bezoek en zag ik in de gang al posters van de chemiegiganten hangen. De meeste financiering kwam ook uit die hoek. Ik merkte dat een idee waarmee je al die jongens kunt wegsturen daar niet echt welkom was. Arne Aiking: De bestrijding van ziekten met UV-licht gaat een grote vlucht nemen. VIDIPHOTO Hij lacht en geeft toe dat een zekere vorm van paranoia ook meespeelde. Het is daar veel harder dan in Nederland en ik was bang dat ze met mijn idee aan de haal zouden gaan. Uiteindelijk belandde hij bij de Biopartner-organisatie in Wageningen, waar hij naar eigen zeggen wel alles op tafel durfde te leggen. Hier heb je echte wetenschappers. Niet alleen zakenmensen maar met alle respect onafhankelijke onderzoekers die weten dat ze desnoods tot hun 65e een veilige baan hebben. Mensen die leven voor de wetenschap en alles doen om uitvinders als ik te ondersteunen. Patenten De bosbouwkundig ingenieur experimenteert erop los en grilt zelfs een keer per ongeluk een kas vol tomaten. Maar nu werkt zijn vinding, bezweert hij. Zie het als een zonnebankkuur voor gewassen. Met de meeste gewassen kun je toe met 75 procent minder pesticiden. Tomaatjes hoeven zelfs helemaal niet meer te worden bespoten. Over een hectare aardappelen wordt normaal gesproken voor zo n dertig euro aan gif gesproeid, met onze lampen behandel je die hectare voor twee euro aan elektriciteit. Volgens Aiking wordt de UV-techniek al toegepast in allerlei gewassen. Dat gaat van paprika s tot rozen of het gras van de greens op golfbanen. Om de wereld te overtuigen zit Aiking nu om de tafel met de vijand. Hij tovert een multomap tevoorschijn met daarin stapels A4 tjes: Trots: Kijk dit is onze Japanse patentaanvraag, dit de Koreaanse en zo hebben we in 44 landen patent aangevraagd op deze vinding. Aiking is ervan overtuigd dat de bestrijding van ziekten met UV-licht een grote vlucht gaat nemen. Overal willen regeringen het gebruik van pesticiden terugdringen. Hij vertelt dat in Europa jaarlijks voor 800 miljoen euro aan chemicaliën over gewassen worden uitgestort. Even droomt hij hardop. Moet je nagaan wat een markt. Die is groter dan CleanLight ooit zal aankunnen. Geld verdienen doet Aiking voornamelijk met licentiedeals. Hij is bezig sinds februari 2007 en boekte over vorig jaar een omzet van euro. Om de wereld te overtuigen van zijn gelijk zit Aiking om de tafel met wat eigenlijk de vijand zou moeten zijn. Mij gelooft natuurlijk niemand, maar als een chemiereus als meneer Monsanto iets roept, gaan alle deuren open. Daarom voer ik nu gesprekken met een paar heel grote chemiebedrijven. Mijn methode naast het spuiten van bestrijdingsmiddelen zorgt ervoor dat schimmels minder snel resistent worden tegen chemische middelen. Zo heb ik een rozenkweker in het Westland als klant die vroeger een keer per week zijn rozen bespoot en dat nu nog maar een keer per maand hoeft te doen. 1 Klimaat-tv CNN PRAAT OVER CO 2 Geïnteresseerd in de opwarming van de aarde? Kijk dan op CNN naar Future Updated dat geheel gewijd is aan het probleem. Bekende wetenschappers, Volvo-CEO Leif Johansson en Ericsson-CEO Carl Henrik Svanberg praten over innovatieve oplossingen. Zaterdag 18 oktober om uur en uur en zondag 19 oktober om uur. Voor vergroening AUTOMAKERS WILLEN GELD De Europese automobielindustrie wil best zuinigere, schonere auto s maken, maar dan moet er wel iemand met geld over de brug komen: zo n 40 miljard euro. Dat is de boodschap die de industrie deze week liet uitgaan richting de Brusselse autoriteiten. Een eerdere lobby om nieuwe, strengere emissienormen uit te stellen tot na 2012 is mislukt. Daarom moet er geld komen om te helpen bij de overgang naar schonere auto s. Groen graf ECO-URN IN PRIJSRACE Wat geen romanschrijver ooit heeft verzonnen, is werkelijkheid geworden: de Eco-urn (biologisch afbreekbaar) van het gelijknamige bedrijf uit Broek op Langedijk is in drie Europese landen genomineerd voor de Funeral Award. Dat maakte het bedrijf eergisteren bekend. Eco-urn is onderdeel van DFW Europe, dat crematoriumovens ontwikkelt. Samen leven DILEMMA NATASJA VAN DEN BERG W e leven in een van dichtbevolktste landen ter wereld. En toch is een op de tien mensen vaak eenzaam, zegt 12 procent van de mensen geen vrienden te hebben en voelt een kwart van ons zich weinig verbonden met de mensen in zijn omgeving. Dit blijkt het een onderzoek van het Leger des Heils en Motivaction. We erkennen met zijn allen ook het probleem. De overgrote meerderheid is van mening dat mensen in Nederland te veel op zichzelf zijn gericht en te weinig rekening houden met anderen. Maar tegelijkertijd lijkt het ons steeds minder in het hart te raken. Zo vindt bijvoorbeeld driekwart van de Nederlanders dat steeds meer mensen zich eenzaam voelen door de toenemende individualisering, maar maken minder mensen zich zorgen om eenzamen. En ook ik maak me schuldig aan de veroorzaking van dit probleem en ervaar het tegelijkertijd. Ik moet toegeven dat het steeds lastiger wordt om een beroep te doen op vrienden. En vice versa kan ik er ook vaak niet zijn voor vrienden in nood. Te druk met van alles. Kinderen, geliefde, werk, ziekte in de familie. En als het over een bijdrage gaat aan mijn directe omgeving, moet ik toegeven dat een kopje koffie drinken met de buurman er al jaren niet van is gekomen. Maar volgens vele opiniemakers en politici moeten we ook allemaal meer werken. Volgens sommige vrouwelijke stukjesschrijvers moeten we meer ambitie tonen en dus meer uren werken, volgens anderen omdat anders de vergrijzing niet kan worden betaald. Hoe gaan we deze twee tegengestelde eisen met elkaar verenigen? Eerlijk gezegd weet ik het niet. Wat ik om mij heen zie is dat mensen verschillende strategieën kiezen. Sommigen gaan in de ratrace mee en sourcen al hun niet-productieve arbeid uit (een werkster, een oppas, een personal shopper), al dan niet met een beetje coke om het vol te houden. Anderen doen hun best maar worden na jaren van te veel doen overspannen. En een grote groep haakt af. Ze gaan op slot en weten zich niet meer verbonden. Allemaal geen aanlokkelijke oplossingen. We kunnen het ons niet permitteren. Onze samenleving raakt overspannen. Een kwart van de mensen doet al niet meer mee. Het antwoord moet liggen in betere zorg voor onszelf en dus anderen. Bewuster zijn van de gevolgen van ons eigen handelen. Anders wordt dit land steeds minder leuk en dat voorkomen is een collectieve verantwoordelijkheid. Solidariteit met de mensen die het (tijdelijk) moeilijker hebben, kost naast geld ook tijd van ons allen. Maar het levert ook iets op: een zinvoller bestaan. En daaraan is veel behoefte. Dat percentage steeg van 27% in 2001 naar 34% in Toch maar weer eens in mijn agenda kijken hoe het anders kan. 1 Schimmelwijsheid Schimmels zijn vreemde schepsels: het zijn organismen die kenmerken gemeen hebben met zowel planten als dieren. Schimmelziektes Bij planten zijn schimmels veroorzaker van ziekten als de aardappelziekte, schurft, roest, meeldauw, verwelkingsziekten en vele bladvlekkenziekten. Grootste schimmel De honingzwam in de Amerikaanse staat Oregon is naar schatting jaar oud en heeft een ondergrondse omvang van 890 hectare.

10 10 In Business De markt BEURS VANDAAG REDACTIE: IEX.NL Goeroe of ouwehoer was al een wereldberoemd in Amerika als steen- ex-hedgefondsmana- Hrijke ger, de man achter de populaire beleggerswebsite The Street.com en als presentator van tv-programma CNBC s Mad Money. Dat is een soort Vijftig Pop of een Envelop voor aandelen. Vorig jaar werd Jim Cramer écht wereldberoemd, toen hij in Mad Money publiekelijk door het lint ging. Hij schreeuwde de centrale bankiers van de Federal Reserve toe, die er volgens hem niets van begrepen hoe erg het was en hoeveel erger het nog zou worden. Het ziet er naar uit dat Cramer maandag voorbeurs Amerika een volgende klassieker afleverde. Al het geld dat u nodig hebt in de komende vijf jaar, moet u van de beurs Miljarden aan waarde scheppen is het terrein van Warren Buffett. weghalen. Nu, of in ieder geval deze week. Meteen doken de futures omlaag en even later opende ook Wall Street donkerrood, voor wat de tweede Zwarte Maandag op rij werd. Toeval of niet volgen sommige ingewijden moesten op dat Cramermoment ook veel hedge funds gedwongen verkopen doen er zijn inderdaad beursprominenten die koersen kunnen maken of breken. Zij het bescheiden en kortstondig, omdat daarvoor de markt veel en veel te groot is. De tijden dat bijvoorbeeld bankier John Pierpont Morgan in 1907 zo n beetje op eigen houtje een financiële crisis en een langdurige recessie kon afwenden zijn al lang niet meer. Nu zijn de bekende namen bijvoorbeeld George Soros en Jim Rogers (Quantum Fund), Bill Gross (Pimco) en Mark Mobius (Templeton). De kredietcrisis heeft zelfs haar femme fatale: Meredith Whitney van Oppenheimer. Deze hoogblonde en met een wrestling-ster getrouwde bankanaliste was vorig jaar de Nederland eerste die de rampzalige balansen van de banken doorzag én dit uitsprak. Ze is de duurste vrouw uit de geschiedenis, want door haar rapporten verbranden vele, vele miljarden aan beurswaarde. Miljarden aan waarde scheppen is het terrein van superbelegger hij verdiende er privé 60 miljard dollar mee en daarmee ook goeroe Warren Buffett. In al het tumult van de afgelopen weken nam hij doodleuk miljardenposities in Goldman Sachs en General Electric in. Buffett koopt in principe zijn aandelen voor altijd. De eerste vijf jaar heeft hij dat geld zeker niet nodig. Opvallend is dat Buffett juist nu weer voor veel geld grote Amerikaanse aandelen koopt, na dit jaren niet gedaan te hebben. Hij vond de stukken gewoon te duur. Iedere belegger kent de uitdrukking aandelen kopen als het bloed door de straten stroomt, maar er is lef voor nodig om dit in praktijk te brengen - zoals Buffett. De kooporders zijn nog niet door, of de stukken staan alweer dik in de min, ook General Electric en Goldman Sachs. Inderdaad, wie binnen nu een paar maanden tot vijf jaar geld wil verdienen, kan misschien maar beter niet naar de beurs gaan en het advies van Cramer volgen: wegwezen. Het risico is te groot dat het niks wordt. Voor de echte lange termijnbeleggers lijkt normaal gesproken het voorbeeld van Buffett niet verkeerd. Natuurlijk kunnen deze aandelen nog veel verder dalen, zoals Il Maestro nu zelf ook ondervindt. Beleggers die nu toch kopen, hebben tijd zat en zijn er van overtuigd dat eens, eens aandelen weer een hype worden. Wie daar niet in gelooft, kan maar beter het advies van Cramer uitbreiden en nooit meer terugkomen op de beurs. 1 General Electric 20,30 VERSCHIL: -1,08 8 oktober 07 7 oktober 08-5,05% De markt in kaart VS NASDAQ KOERS: 1754,88-5,80% Bron koersgegevens: VS DOW JONES KOERS: 9447,11-5,11% LONDEN FTSE 100 KOERS: 4605,22 0,35% FRANKRIJK CAC 40 KOERS: 3732,22 0,55% BRAZILIË BOVESPA KOERS: 40477,93-3,85% NEDERLAN AEX KOERS: 309,44 % VERSCH -1,00% AEX Index - slotkoersen 7 oktober AANDEEL SLOT VORIG SLOT VERSCHIL HOOG LAAG VOLUME aegon 4,209 4,913-0,70 5,26 4, ahold 8,009 7,912 0,10 8,161 7, akzo nobel 31,47 32,18-0,71 33,285 31, arcelor mittal 27,72 28,295-0,58 30,19 26, asml holding 11,80 11,81-0,01 12,355 11, bam groep 7,28 7,56-0,28 7,90 7, corio 45,11 48,24-3,13 49,705 45, dsm, kon. 31,66 31,53 0,13 32,49 30, fortis 5,41 5,41 0,00-5,73 5, fugro 30,62 33,52-2,90 35,00 30, heineken 26,88 26,18 0,70 27,22 26, ing groep c. 14,33 15,48-1,15 16,25 14, kpn 10,045 10,143-0,10 10,32 9, philips, kon. 17,975 18,03-0,06 18,65 17, randstad 16,035 17,575-1,54 17,94 16, reed elsevier 9,751 10,43-0,68 10,63 9, royal dutch shell a 19,95 19,24 0,71 20,525 19, sbm offshore 12,79 12,90-0,11 13,29 12, tnt 18,045 18,34-0,30 18,83 17, tomtom 9,23 9,12 0,11 9,85 9, unibail-rodamco 129, ,775 1,16 134,48 126, unilever c. 19,955 19,30 0,66 20,29 19, usg people 8,71 8,99-0,28 9,30 8, wereldhave 63,89 67,19-3,30 68,17 63, wolters-kluwer c. 13,20 13,655-0,46 14,00 13, Amsterdam Midcap Index - slotkoersen 7 oktober AANDEEL SLOT VORIG SLOT VERSCHIL HOOG LAAG VOLUME aalberts ind. 7,61 7,79-0,18 8,25 7, amg 19,62 18,82 0,80 22,48 19, arcadis 9,92 10,46-0,54 10,61 9, asm international 11,20 12,38-1,18 12,74 11, binckbank 4,94 5,05-0,11 5,20 4, boskalis westm. 26,60 26,64-0,04 28,10 26, crucell 9,79 9,96-0,17 10,10 9, csm cert. 17,57 17,85-0,28 18,04 17, draka holding 11,58 12,20-0,62 12,64 10, eurocomm. prop. 29,38 29,73-0,35 30,30 28, heijmans 9,17 9,61-0,44 10,12 9, imtech 11,02 11,39-0,37 12,10 10, logica 1,18 1,23-0,05 1,28 1, nutreco holding 30,01 30,34-0,33 31,04 29, océ 4,41 4,38 0,03 4,56 4, opg groep 9,70 9,74-0,04 10,34 9, ordina 4,08 4,36-0,28 4,49 4, pharming group 0,70 0,72-0,02 0,73 0, smit international 57,75 59,00-1,25 60,01 57, sns reaal 6,03 6,75-0,72 7,14 6, ten cate 21,17 22,03-0,86 22,00 20, vastned retail 43,25 45,99-2,74 46,71 42, vopak 28,74 29,09-0,35 30,61 28, wavin 3,36 3,58-0,22 3,77 3, wessanen c. 6,34 6,47-0,13 6,45 6, Amsterdam Smallcap Index - slotkoersen 7 oktober AANDEEL SLOT VORIG SLOT VERSCHIL HOOG LAAG VOLUME accell group 19,21 20,45-1,24 20,80 19, antonov 0,24 0,23 0,01 0,24 0, ballast nedam 17,85 17,97-0,12 18,74 16, beter bed 8,30 8,89-0,59 8,89 8, brunel intern 10,76 11,55-0,79 12,55 10, eriks group 34,32 34,05 0,27 35,44 32, exact hold. 16,61 17,53-0,92 17,31 16, fornix biosciences 7,34 7,55-0,21 7,61 7, gamma holding 19,85 20,06-0,21 20,29 18, grontmij c. 20,00 20,74-0,74 21,14 19, innoconcepts 7,23 7,45-0,22 7,53 6, kardan 5,20 4,23 0,97 5,20 4, kas bank 10,52 11,50-0,98 11,80 9, lanschot, van 45,50 47,03-1,53 47,03 43, macintosh retail 9,79 9,99-0,20 10,30 9, moolen holding 2,51 2,80-0,29 2,90 2, nieuwe steen 14,25 14,00 0,25 14,80 13, qurius 0,34 0,36-0,02 0,38 0, sligro food gr 20,04 20,80-0,76 20,99 19, spyker cars 3,20 3,35-0,15 3,40 3, super de boer 2,95 2,99-0,04 3,02 2, tkh group 12,26 11,93 0,33 12,49 11, tmg 17,00 17,50-0,50 17,83 16, unit 4 agresso 11,83 12,15-0,32 12,20 11, vastned off/ind 12,00 13,15-1,15 13,73 10,

11 In Business 11 De markt D IL: DUITSLAND DAX KOERS: 5326,63-1,12% RUSLAND RTS-INDEX KOERS: 858,16 JAPAN NIKKEI 225 KOERS: 10155,90-3,03% DE GONG R onald Kasteel, voorzitter van de raad van bestuur van Ordina opende gisterochtend de markt op NYSE Euronext Amsterdam. Naast zijn ferme slag op de gong liet Kasteel ook nog weten wat zijn beste investering ooit is geweest: Mijn oldtimer waarmee ik op rustiger momenten samen met mijn gezin heerlijk kan genieten van de rust, ruimte en mooie plekken in Nederland. In het gastenboek van de NYSE Euronext Amsterdam schreef Kasteel: Een meer dan bijzonder moment om in deze tijden de beurs te mogen openen. Het is van het grootste belang het hoofd koel te houden. Uiteindelijk zullen de prestaties van bedrijven weer de goede kant op bewegen en het vertrouwen herstellen. Ik wens een ieder heel veel wijsheid en sterkte. 1-0,95% HONGKONG HANG SENG KOERS: 16803,76 0,00% SINGAPORE STRAITS TIMES KOERS: 2177,55 0,43% HET PANEL REDACTIE: IEX.NL STELLING VAN DE DAG: Blauwe tegels Ervaring, wijsheid, theoretische en praktische kennis, historische trends, computermodellen, een-tweetjes, grafieken, appeltje-eitjes; niets lijkt meer te werken op de huidige beurzen. Daarom even de paar leuke uitspraken, tips en gezegden voor de bange beursdagen van De naam van de auteur staat erbij. UITSPRAAK Andre Kostolany De beurs is een dartele hond die nu eens op zijn baasje de economie vooruitloopt en dan weer achterblijft. Maar op een bepaald moment komt hij altijd weer mooi naast zijn baasje lopen. UITSPRAAK Danny Kaye Geld alleen maakt niet gelukkig. Je hebt ook aandelen, obligaties, goud en onroerend goed nodig. UITSPRAAK John. M. Keynes Als je de bank 100 pond schuldig bent, heb jij een probleem. Maar als je de bank een miljoen pond schuldig bent, heeft hij een probleem. UITSPRAAK Warren Buffett Wall Street is de enige plaats waar mensen die een Rolls Royce rijden zich laten adviseren door mensen die met de metro gaan. UITSPRAAK Woody Allen Een vermogensbeheerder gaat met je geld aan de slag en belt je weer als het op is. 1 Agenda woensdag 8 oktober AEX Index 309,44 VERSCHIL: -3,12 8 oktober 07 7 oktober 08-1,00% Euro/Dollar 1,3610 VERSCHIL: +0, oktober 07 7 oktober 08 +0,86% Hang Seng 16803,76 VERSCHIL: +0,00 8 oktober 07 6 oktober 08 +0,00% Goud 877,99 VERSCHIL: +19,67 8 oktober 07 7 oktober 08 +2,29% Dow Jones 9447,11 VERSCHIL: -508,39 8 oktober 07 7 oktober 08-5,11% Olie 84,80 VERSCHIL: -1,37 8 oktober 07 7 oktober 08-1,59% Bedrijven Binnenland Logica Educational Webinar Bedrijven Buitenland - J Sainsbury Trading update 2e kwartaal - Wal-Mart Stores Omzetcijfers sept Monsanto 4e kwartaalcijfers Economie Binnenland Rechtbank Amsterdam Fraudezaak Ahold TK, EZ Industriebrief Euroforum Nederland Gasrotonde Europa? TK, ronde tafel DNB en AFM over kredietcrisis Hogeschool Zuyd en MKB Ondernemen over de grens CBS Opening nieuw hoofdkantoor Economie binneland ABN Amor ZPP'er: werknemer van de toekomst? Economie Buitenland IGRC Int. conferentie over gas Eurostat Nationale rekeningen 2e kwartaal Duitsland Industriële productie, aug IMF World Economic Outlook IFO Economic Outlook Euro-zone

12 -

13 In Business 13 Second Home De resortbewoner op Bonaire is een ander mens dan de boerderijverbouwer in Bulgarije. KAMIEL KOUDIJS Trends Van Bali tot België Het kopen van een tweede huis begint met liefde Rond de Nederlanders wonen een deel van het jaar buitengaats. De semigrant rukt op. Eco Denk groen als je een buitenhuis koopt De tweede-huizenmarkt wordt steeds groener. Chalets met zonnepanelen zijn allang geen uitzondering meer. Laura Latham LONDEN Het kopen van een tweede huis kan complex zijn, en niet alleen in financiële zin. Want hoe ecovriendelijk is je aankoop? Gelukkig zoeken steeds meer ontwikkelaars naar manieren om duurzaamheid in hun projecten te stoppen. Pierre & Vacances bijvoorbeeld, een grote speler in Frankrijk, bouwt energie-efficiënt. Alleen gecertificeerde materialen worden gebruikt, bouwafval wordt hergebruikt. Marie Balmain, woordvoerder voor P&V s duurzaamheidsprogramma, onderstreept dat nieuwe huizen in de Moselle zijn goedgekeurd door milieuorganisaties. Het groene ethos verspreidt zich ook in Oost Europa. Het Zeven Meren-project bij Borovets in Bulgarije is een voorbeeld van een carbon-neutraal project. De vakwerkhuizen zijn opgetrokken uit lokale materialen en worden van elektriciteit voorzien door wind- en watermolens. Gordon Miller, oprichter van de Engelse duurzaamheidsportal What Green Home, zegt dat het toegenomen milieubewustzijn klein maar groeiend is. Rond de 5 procent van de kopers stelt milieugerelateerde vragen, maar dat aandeel neemt hand over hand toe. In sommige landen is het gemakkelijker ecovriendelijke huizen te vinden dan in andere. Investors in Property bijvoorbeeld heeft chalets in St.Martin en in een complex bij Salzburg. Ook hier zijn alleen materialen uit de regio gebruikt, waaronder onbehandeld hout. Elektra wordt opgewekt door plantaardige olie te verbranden, aangevuld met energie uit zonnepanelen en windturbines. En zo zijn er tientallen andere voorbeelden te noemen, ook in landen als Marokko. Het lijkt erop dat de tweede-huizenmarkt in de goede, groene richting aan het groeien is. Miller wijst erop dat de wetgeving de industrie steeds meer dwingt groen te produceren. In de westerse wereld duurt het niet lang of je koopt automatisch een ecovriendelijk huis als je voor nieuwbouw kiest. 1 The Independent Arjan Terpstra Hoewel tweede-huizenbezitters het niet snel toe zullen geven, zijn ook zij kuddedieren die de trends volgen. Staat de dollar laag? Dan trekt de vraag naar huizen op de Antillen aan, waar veel huizen in dollars worden verhandeld. Een hoge pond leidt tot afname van de belangstelling voor huizen in Groot-Brittannië. En Spanje is sinds kort niet meer het vanzelfsprekende topland waar de uithuizige Hollander zijn dagen slijt. Omdat de Spanjaarden het zelf financieel op het moment niet breed hebben, gaan veel tweede huizen van Spanjaarden zelf in de uitverkoop. Als gevolg daarvan gaan veel kleine makelaars over de kop makelaars waar je als Nederlandse koper op bouwt bij je aankoop. Naast fluctuerende prijzen is de transportlogistiek een belangrijke trendbepaler. Het feit dat de Nederlander steeds verder en goedkoper met vakantie kan, leidt tot een toenemende belangstelling voor huizen op Bali en in Thailand. Gaan prijsvechters op een nieuw Zuid-Europees vliegveld vliegen? Reken op een scherpe toename van Hollandse semigranten in de regio. De reden? De aankoop van een tweede huis begint altijd met liefde voor een bepaald gebied, een plek of een sfeer. Spreken van tweede-huizenkopers (een groep van naar schatting tussen de en Nederlanders) alsof het één groep is, heeft daarom geen zin: de boerderijverbouwer in Bulgarije is een ander mens dan de resortbewoner op Bonaire. De Brabander die in een oude Eend door de Provence rost op zoek naar stokbrood is geen zakenman die graag een zeilboot voor zijn Arubaanse deur heeft liggen. En de kredietcrisis? Is het raadzaam om nu een tweede huis te kopen of juist niet? Beide antwoorden zijn goed, zolang de potentiële koper maar over gezond verstand beschikt. Een verbouwproject in een moeizaam bereikbaar binnenland in Oost-Europa gaat je meer kosten als de geldprijs stijgt. Een huis in Engeland is enerzijds duur door de hoge pond. Anderzijds is het voor Engelsen op dit moment ook duur om een een buitenhuis te bezitten, waardoor er veel huizen op de markt zijn en een handige handelaar veel huis voor weinig (dure) ponden kan kopen. 1 Checklist Waar moet je op letten als je ecovriendelijk wilt kopen? Vraag ontwikkelaars naar hun ideeën over het milieu. Check hoe goed een huis geïsoleerd is en waar materialen, water en elektra vandaan komen. Wat gebeurt er met afval? Niet alleen bouwmaterialen, maar hoe wordt je eigen afval straks afgevoerd en verwerkt? Loop een rondje door de buurt waar je wilt kopen, en informeer bij locals wat zij denken van de nieuwbouw in hun gebied. Wees bewust van greenwash : ecovriendelijke claims die niet waargemaakt worden OKTOBER 2008 JAARBEURS UTRECHT Dé opleiding tot Coach of Counselor nog niet gevonden? Kom naar de Open Dag op 21 november! Dé beurs voor uw tweede huis! winterweekend januari Coaching Het Europees Instituut is een volle dochter van de Baak, Management Centrum VNO-NCW. Het Europees Instituut staat voor: post hbo-opleidingen met diepgang en kwaliteit; theorie (interactieve colleges) én praktijk (training); toonaangevende en inspirerende docenten/trainers; een flexibele studie in deeltijd en modulaire opbouw; beroepsgerichte én persoonsgerichte opleidingen waarbij u en uw persoonlijke ontplooiing het uitgangspunt vormen. Opleiding tot Coach of Counselor, Leergang Groepscoaching en Leergang Persoonlijke Effectiviteit. Landgoed de Horstde Horst KR Driebergen De Pers mag 50 personen een gratis entreekaart à 14,- aanbieden. Bovendien mogen zij ook nog kosteloos iemand meenemen. Ga naar en vul registratiecode in. Wees er snel bij, op=op!

14 14 In Business Second Home Tips voor kopers: Controleer of de verkopende 1 instantie is geautoriseerd door de Sloveense autoriteiten. Er zijn voorbeelden bekend van malafide ondernemers. Inwoners van de Europese Unie 2 kunnen zonder extra kosten een huis in Slovenië bezitten, maar hebben wel een belastingnummer nodig, bekend als EMSO. De onroerend goedmakelaar kan u daarin adviseren. Kopers kan gevraagd worden 3 een deel van de koopsom in cash over te dragen, om zo de verkoper in staat te stellen de omzetbelasting voor een deel te omzeilen. Dit is ook in Slovenië illegaal, dus doe hier niet aan mee. BTW op (nieuwbouw) onroerend goed is 8,5 % in Slovenië, 4 oplopend tot 20% voor toeristenaccomodaties. Van krot tot villa Een eigen huis, keer twee Een tweede huis kopen is niet alleen voor mensen die het breed hebben hangen. Op de Second Home beurs in Utrecht is voor vrijwel iedereen iets te vinden. Slovenië biedt dramatische landschappen en betaalbare tweede huizen. Laura Latham THE INDEPENDENT Voor een land dat relatief low-key is, heeft Slovenië veel te bieden. De korte kustlijn is bestrooid met mooie havenstadjes en het achterland heeft dramatische landschappen in overvloed, van rollend boerenland met bossen en meren tot de besneeuwde pieken van de Juliaanse Alpen. De centrale ligging (Slovenië grenst aan Italië, Oostenrijk, Kroatië en Hongarije), de goede bereikbaarheid met trein en vliegtuig en de toetreding tot de Europese Unie hebben ervoor gezorgd dat onroerend-goedprijzen tussen 2004 en 2007 zijn verdubbeld. Toch treedt er op dit moment een stagnatie op, net als in de rest van Europa. Dit is dus de tijd om in Slovenië een tweede huis te kopen, zegt Frances Sargent van het in Engeland gevestigde Slovenian Properties. De markt voor verhuurbare koophuizen in toeristenbestemmingen ligt stil op dit moment, zegt ze, waarbij ze doelt op de (te) grote voorraden nieuw gebouwde huizen in gebieden als skiparadijs Kranjsa Gora en hoofdstad Ljubljana. Daar was een rush op huizen na de aansluiting bij de EU, maar die is gestagneerd. Het maakt het mogelijk scherp te onderhandelen over de prijs van een huis. De gemiddelde prijs voor een centraal gelegen driekamerappartement in de bruisende Sloveense hoofdstad (ook wel mini-praag genoemd) ligt rond de Euro. Karakteristieke panden in het historische centrum gaan voor rond de miljoen euro. Sargent adviseert mensen met een kleiner budget zich te richten op de randen van de stad, waar je voor euro een klein huis of behoorlijke flat kunt kopen. Mensen met een voorkeur voor meer landelijke (en scherper geprijsde) behuizing, adviseert zij weg te blijven uit prachtige maar gewilde regio rond het Bledmeer en Kransjka Gora in de Juliaanse Alpen, waar huizenprijzen beginnen bij voor een driekamerappartement of voor een traditioneel stenen huis of chalet. Sargent adviseert als plaatsvervanger de Vipavo wijnstreek, tegen de Italiaanse grens aan, en de minder ontwikkelde delen van de prachtige Socavallei. Er blijven genoeg schitterende plekken over waar West-Europese kopers geen weet van hebben. In Prekmurje, een land- en wijnbouwgebied in het Noord-Oosten, vind je bijvoorbeeld boerderijen met Zie voor meer informatie. Best buy Slovenië is een onopvallende stijger op de private huizenladder Buitenkans in Eurogebied Slovenië heeft de schitterende bergen, de pittoreske haventjes én scherpe huizenprijzen. Nu is het moment om in te stappen. een stukje land voor minder dan Euro. In Primorska, op tien minuten treinen van de skihellingen van Gorenjska, zijn goede huizen te vinden onder de , al is een deel daarvan voor de enthousiaste doe-het-zelver. Verrassend genoeg is wonen aan de Sloveense kust niet zo duur als je misschien denkt. Hoewel er veel drietot vijfkamerappartementen worden verkocht tussen de drie en zes ton, is het heel goed mogelijk een appartement voor rond de te vinden, zelfs in de historische havenstadjes Pirin en Izola. Kopers moeten zich in het huidige tijdgewricht vooral op de lange termijn richten, denkt Sargent. Het belangrijkste is iets te kopen waar je graag je vakanties in viert, in plaats van te zoeken naar snel geld bij het doorverkopen. 1 Arjan Terpstra Natuurlijk, mensen die een tweede huis willen kopen, zullen met een eerste huis moeten beginnen. De markt voor tweede huizen is er dus niet voor de armen, maar superrijk hoef je ook niet te zijn, al helpt het je natuurlijk wel een flink eind op weg. De droom van een huisje in het buitenland hoeft niet meteen de vorm aan te nemen van een strandkasteel op een Bountyeiland, blijkt op de Second Home-beurs, die van 10 tot 12 oktober in de Utrechtse Jaarbeurs wordt gehouden. Ruim 350 exposanten uit meer dan 65 landen presenteren drie dagen lang hun gunstig gelegen stulpjes in den vreemde. Van betaalbare Franse boerderijen tot grote villa s aan de Rivièra, en van een kapitaal penthouse in Antibes (35 miljoen) tot opknapprojecten in Centraal Europa. Instappers kunnen voor euro al een boerderijtje kopen, hartje Hongarije. De rustieke tuinman die leunend op een hark de dag afsluit met een oud geitenhoederslied krijg je er nog net niet gratis bij. Voor mensen die nog niet overtuigd zijn, is er een breed seminarprogramma, waar specialisten verhaal komen doen over mogelijkheden in verschillende gebieden. Wordt het een overwinterpaleisje in Florida nu de dollar zo laag staat? Of skiën vanuit het eigen chaletje in de Oostenrijkse Alpen? 1 Meer weten? of zoekuwtweedehuis.nl Duurste steden EEN VIERKANTE METER KOST IN MONACO EURO Monaco heeft de duurste huizen terwereld. De Franse badplaats stoot Londen van de eerste plaats als duurste vastgoedinvestering, met een prijs van euro per m 2. In Dubai stijgt de prijs per m 2 het snelst. Het opkomende woestijnstaatje staat nu op de vijftiende plaats in een ranglijst van duurste vastgoedbeleggingen, aldus onderzoek van bureau Knight Frank. Het zijn vooral oliesjeiks, Russische oligarchen en Chinese miljardairs die hun geld naar Dubai sturen en dan vooral richting het meest luxe vastgoed. Ondanks een prijsstijging van 52 procent is de vierkante meterprijs nog relatief laag. Volgens het onderzoek heeft de vastgoedsector tot nu toe weinig last van de veelbesproken kredietcrisis. Toch is het effect van de crisis terug te zien in de ranglijst. Opkomende economieën kennen sterke prijsstijgingen, in tegenstelling tot Europa. Dure grond in Monaco. Koopjesjagen CANADEZEN KOPEN DOOR Canadese beleggingsfondsen beleggen 10 miljard dollar in Europese vastgoedmarkten. Canadese pensioenfondsen blijven ondanks de kredietcrisis doorgaan met vastgoedinvesteringen in het buitenland. Met weinig vreemd vermogen zijn de fondsen op zoek naar koopjes in het liquiditeitsarme Europa. Ze kochten volgens makelaar DTZ vooral in het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk en Rusland, de VS en Australië. Woestenij? Egypte is voor veel mensen een onaantrekkelijk stuk woestijn, waar je alleen in de droogte kunt wonen of in de zweterige miljoenenstad Caïro. Luxe in Luxor Toch zul je verbaasd zijn over de second homes die in het land worden opgetrokken, die in luxe niet onderdoen voor villa s aan de Côte d Azur. Duiken met de farao Omdat de private huizenmarkt nog jong is, zijn er voldoende investeringsmogelijkheden. Vooral de kust van de Rode Zee - een duikgebied - is in trek.

15 De betere wereld 15 Time to Act! MAURITS GROEN V rijwel exact twee jaar geleden mocht ik in Amsterdam het eerste exemplaar van het boek Een Ongemakkelijke Waarheid aan Al Gore overhandigen. We hadden het zelf vertaald en het initiatief genomen tot de uitgave. Diezelfde avond ging zijn film in première. In Tuschinski, al was de filmmaatschappij eerst van plan hem alleen te draaien in Wageningen. Hoewel feitelijk weinig meer dan een veredelde powerpointpresentatie, werd de documentaire een hit. Net als het boek. In een klap stond de klimaatproblematiek op de agenda. In veel bedrijven en in gemeenteraden waren er debatten over klimaatverandering. Ook het kabinet het hielp zeker dat naast Sophie Hilbrand ook Balkenende ook bij de première was raakte eindelijk overtuigd van de impact die de klimaatverandering zal hebben op de wereld. Kortom, het probleem stond plots prominent op de kaart. Het kabinet pakte het (voorzichtigjes) op. Bedrijven buitelden over elkaar heen met reclameboodschappen die moesten tonen hoe klimaatvriendelijk ze wel niet waren. Iedereen was opeens groen met een hoofdletter G. Arme consument. Want wie moet je geloven? Welke rol zouden overheden en bedrijven kunnen en moeten spelen? En wat kun je zelf doen tegen klimaatverandering dat echt helpt? Om het debat over die thema s nog eens te stimuleren, heb ik besloten te proberen Gore weer naar Nederland te halen. Dat is met de nodige moeite gelukt. Na twee Oscars en de Nobelprijs voor de Vrede is er veel vraag naar zijn verhaal en vooral: inspiratie. Wat Gore komt doen? Ingaan op de vragen: wat is er gebeurd en waar staan we nu? Dat verhaal houdt hij voor ministers en topmensen uit het bedrijfsleven, maar ook voor pakweg duizend studenten. Gore bezit zowel de kennis als de overtuigingskracht om ons wakker te schudden, maar ook om een oplossingskader te schetsen. En hij weet te inspireren tot actie. Time to Act is daarom het motto van zijn toespraak. Want die actie is nodig. En wat die actie moet zijn, daarover komt Gore dinsdag praten. Want het kan. We kunnen die klimaatcrisis keren, maar dan moeten we wel in actie komen. Vandaag nog. 1 Door Maurits Groen, directeur van adviesbureau MGMC ( Hottubs Ontspannen de spinnenwebben uit je hoofd spoelen Milieuvriendelijk alternatief voor jacuzzi Een lekker warm bad nemen hoeft geen wroeging over milieubelasting op te leveren. Uitgebreid en luxe baden is niet per se slecht voor het milieu. Dat bewijzen de houten hottubs; op hout gestookte baden met een houtkachel onder water. Geen elektriciteitsverslinder, (besparing van elektriciteit geeft volgens deskundigen de meeste milieuwinst) en geen slecht afbreekbare chemicaliën in je bad. Nee, je glijdt op een verantwoorde manier zachtjes in heerlijk warm water met een lekker ruikend houtvuur. We spraken met Herman van Vliet van de firma Badenvanhout.nl en stelden hem een aantal vragen. Voor welk soort mensen is zo n bad nou geschikt? Voor iedereen die van genieten houdt en beseft dat je daar de tijd voor moet nemen. Onderhoud van je lichaam is minstens zo belangrijk als onderhoud van je geest. Met zo n bad doe je beide. Je ontspant en spoelt de spinnenwebben uit je hoofd. Wil je even snel in bad, koop dan niet zo n bad. Met het opstoken en vullen van het bad ben je gewoon enige tijd bezig. Het hoort bij het onthaasten. Ik zeg altijd, de man houdt het meest van stoken, de vrouw het meest van de romantiek. Het bad is het hele jaar te gebruiken, met name bij koud weer komen de heilzame eigenschappen van een warm bad zeer goed tot z n recht. Je gebruikt wel grote hoeveelheden water, is dat niet slecht voor het milieu? Water is een cyclus, het raakt nooit op. Het enige probleem in de wereld is dat het soms op de verkeerde plaats is, te veel of te weinig, en dat er te weinig schoon water is. In Nederland betaal je voor schoon water ongeveer 1,30 euro per m 3. Bij het badderen vervuil je het water niet, dus is er geen belasting van het milieu. Mail & Win actie! Stuur een met je gegevens naar bad@debeterewereld.nl* en win een prachtige houten hot tub ter waarde van 3.500! Kan zo n bad alleen geplaatst worden bij mensen met een grote tuin of op het platteland? We hebben al veel baden geleverd bij mensen met een kleine tuin en in dichtbevolkt gebied. Zelfs op dakterrassen in Amsterdam staan onze baden. Je kunt met weinig middelen vaak genoeg privacy regelen om te kunnen genieten. Geeft dat stoken niet erg veel rook, en dus overlast voor de buren? We leveren er een stookinstructie bij, en met het gebruik van droog hout heb je niet meer rook dan bij een vuurkorf. De kachel is heel goed gebouwd en stookt erg efficiënt. Heb je nog speciale voorzieningen nodig in je tuin om zo n bad te plaatsen? We raden de mensen aan om het bad op een vlonder te zetten. Wij kunnen dat voor de mensen plaatsen. Verder dient de waterafvoer aangesloten te worden. Dat kan op een put, een regenpijp of een riolering. Het water is ook te gebruiken voor het bevloeien van planten. 1 *Bij deelname aan de mail & win-actie ontvangt u onze nieuwsbrief waarin de winnaars bekend worden gemaakt. Beleggingsfonds Den Haag wil windmolenpark op zee financieren Het college van burgemeester en wethouders in Den Haag heeft 10 miljoen euro gereserveerd voor de bouw van twee windmolens op zee. De komende weken wordt een voorstel om financieel te participeren in het project Meewind nader uitgewerkt. De molens die deel moeten gaan uitmaken van een groter park hebben een capaciteit die groot genoeg is om Haagse huishoudens van elektriciteit te voorzien. Het windmolenpark op de Noordzee is een initiatief van Meewind. Dit beleggingsfonds zet zich in voor de versnelde aanleg van een windmolenpark als middel tegen de klimaatverandering. Met het reserveren van tien miljoen euro is Den Haag de eerste gemeente die het principebesluit neemt om aan Meewind bij te dragen. De investering sluit volgens wethouder Peter Smit van Milieu naadloos aan op de ambitie van de gemeente Den Haag om in het jaar 2050 een klimaatneutrale stad te zijn. Investeren in duurzame energie is geen nieuw gemeentelijk beleid voor Den Haag. Naast toepassingen waarbij gebruik wordt gemaakt van zeewaterwarmte, geothermie (aardwarmte) en de inkoop van groene stroom, wordt al langer gezocht naar mogelijkheden om binnen de gemeentegrenzen te investeren in windenergie. Met name locaties langs de A4 zijn hierop onderzocht, maar bleken uiteindelijk toch ongeschikt. Ondertussen is de maatschappelijke acceptatie van windenergie op zee duidelijk toegenomen, constateert Smit. Het streven is om over tien jaar ten minste 20 procent van de Haagse energiebehoefte duurzaam op te wekken. Gelet op het hoge rendement en de hoge kosteneffectiviteit lijkt windenergie op dit moment verreweg de beste optie. 1 Passie voor auto s PEUGEOT: ZORG VOOR MILIEU. P eugeot laat op de Mondial de l automobile de Paris 2008 opnieuw zien hoe ver men is in de ontwikkeling van zuinige en schone auto s die het begrip passie voor automobielen inhoud kunnen geven. Met de presentatie van ruim 40 auto s en concept-cars geeft Peugeot haar visie op mobiliteit, nu en in de (nabije) toekomst. Na een fors aantal jaren van onderzoek is Peugeot ervan overtuigd dat de hybride een onvermijdelijke volgende fase is. De technologie wordt HYmotion genoemd en kenmerkt zich door de combinatie van een verbrandingsmotor en een elektromotor, waardoor spectaculaire resultaten worden gehaald als het gaat om het brandstofverbruik en de uitstoot van CO 2. Peugeot HYmotion. Peugeot Prologue HYmotion. RC HYmotion4 Deze Coupé Grand Tourisme heeft een 1,6 l THP benzinemotor met een vermogen van 160 kw (ong. 218 pk) aan de achterzijde en een elektromotor met een maximum vermogen van 70 kw (ong. 95 pk) vóór onder de motorkap. Deze combinatie levert een maximum vermogen van 230 kw (ong. 313 pk), toch is de CO2-uitstoot slechts 109 g/km bij gecombineerd gebruik en 0 g/km bij elektrische aandrijving. Prologue HYmotion4: een Cross-over De Peugeot Prologue HYmotion4 licht een tipje van de sluier op van een toekomstige kruising tussen een SUV, een MPV en een hatchback. Deze Cross-over levert met een vermogen van 147 kw (ong. 200 pk) opmerkelijke prestaties maar verbruikt niet meer dan slechts 4,1 l/100 km met een CO2-uitstoot van 109 g/km bij gecombineerd gebruik en 0 g/km bij elektrische aandrijving. HYmotion3 compressor: mobiliteit voor iedereen Deze HYmotion3 compressor is een kruising tussen een auto en een scooter en bedoeld voor het moderne stadsverkeer. Het achterwiel wordt aangedreven door een verbrandingsmotor, de 125 cm 3 benzinemotor die ook op de scooter Satelis Compressor wordt gebruikt. De voorwielen worden door 2 elektromotoren met een vermogen van 3 kw aangedreven. Het resultaat is een gunstig brandstofverbruik en een geringe uitstoot van schadelijke stoffen (slechts 47 g/km CO2 bij gecombineerd gebruik en 0 g/km bij het rijden met elektrische aandrijving.

16 16 Perspectief Geweld De angst regeert Broken Britain Groot-Brittannië is kapot, roept Brits rechts. Messen op straat, bendes en crisis. En dan zijn de Britten nog zwartkijkers ook. Een demonstratie na de dood van Ben Kinsella, die in een pub in Noord-Londen werd doodgestoken. GETTY IMAGES Collectief pessimistisch oe ingrijpend het geweld op straat ook is, het is niet de enige reden dat Camerons Broken HBritain-verhaal zoveel stof doet opwaaien. De economische turbulentie in de wereldeconomie treft de Britten hard en geeft mensen het gevoel dat alles op losse schroeven staat. Veel Britten hebben schulden, een hoge hypotheek en creditcards die steeds moeizamer af te betalen zijn. Volgens cijfers van begin september heeft een huishouden hier gemiddeld pond schuld, zonder de hypotheek mee te rekenen. Meer dan vijf miljoen Sanne Rooseboom LONDEN Bij de bushalte staan drie jongetjes. Ze zijn heel jong, hebben een schooluniform aan en zien er allesbehalve bedreigend uit. Maar ze spelen dat ze elkaar slaan. Twee jongetjes doen alsof ze de derde voor zijn kop slaan en de derde doet net alsof hij ze daarna neersteekt. Met zijn vuist maakt hij een steekbeweging in de maag van de anderen. Het is maar een spelletje, maar we staan wel in Peckham, Zuid-Londen, en twee weken terug was het echt. Toen zijn weer twee tieners neergestoken in een straatgevecht. Groot-Brittannië is kapot. De conservatieve leider David Cameron begon erover, Broken Britain noemt hij het. Honderd keer per dag wordt ergens in het land een mes gebruikt om te dreigen of iemand neer te steken. Alleen al in Londen zijn dit jaar 27 jongeren op straat doodgestoken. Jongeren zijn losgeslagen, aldus Cameron, familiewaarden zijn ver te zoeken, de economie is in crisis, bendeleden steken elkaar dood alsof het niks is. Tabloid The Sun nam het over en is een campagne gestart: Fixing Broken Britain together. Voor Cameron en de rechtse krant is het vooral een uithaal naar de Labour-regering die al elf jaar aan de macht is; alles wat fout is aan de maatschappij en aan Britse jongeren ligt aan Labour. Een generatie is verpest door te veel rechten en te weinig plichten, roepen de Tories (Conservatieven), nu zijn ze crimineel, lui, vaderloos, kapot. Het leverde direct heftige reacties op. Piffle, noemde Boris Johnson, de conservatieve en eigenzinnige burgermeester van Londen, het Broken Britain-verhaal. Piffle betekent zoiets als grote onzin. Heel Labour viel bovendien over de conservatieve partijleider Cameron heen. Doe niet zo vreselijk negatief, was de kritiek. Niets heeft ons land ooit klein gekregen, zei premier Gordon Brown, het fascisme niet, terroristen niet, de koude oorlog niet. Cameron bond in, oké, delen van de maatschappij zijn kapot dan, niet alles. Maar dat er te veel geweld heerst in de straten van Britse steden, daar is iedereen het over eens. Gezinnen vallen uiteen, kinderen zijn ongelukkig en niemand ziet het. Britten geven iedere maand meer uit dan ze verdienen. Het maakt ze erg kwetsbaar voor economische onrust. De aandacht in de media voor criminaliteit en economische recessie zorgt bovendien dat mensen een negatief beeld van hun land hebben. Een stuk negatiever dan het beeld dat ze van hun eigen leven hebben. De meeste Londenaren voelen zich in hun wijk s avonds op straat veilig, maar geloven dat de rest van de stad erg onveilig is. Zo n 95 procent zegt een goede familieband te hebben, maar meer dan de helft denkt dat het slecht gesteld is met familiewaarden. Broken Britain is maar een politieke slogan, vindt Ben Page van onderzoeksbureau Ipsos Mori. Maar hij slaat aan omdat Alleen al in Londen zijn dit jaar 27 jongeren doodgestoken. In discussie Brooke Kinsella (25) verloor haar broertje vier maanden terug. Ben (16) werd neergestoken nadat hij ruzie kreeg met jongens in een pub in Noord-Londen. Hij vierde die avond dat hij zijn eindexamen achter de rug had. Brooke is actrice, ze speelde twee jaar lang een vaste rol in de Britse soap East Enders en is daardoor een bekend gezicht in Groot-Brittannië. Ik wil dat zoveel mogelijk jonge mensen nadenken over messen, vertelt ze met een gedecideerde maar zachte stem. Ik ga naar elke demonstratie en iedere discussie over Broken Britain of geweld op straat. Jongeren zijn bang voor elkaar. We moeten hier over praten met z n allen. Uit een onderzoek uit 2007 van het ministerie van Binnenlandse Zaken blijkt dat 4 procent van de Britse jongeren een mes draagt. Een overgrote meerderheid daarvan zegt het wapen bij zich te hebben om zich veiliger te voelen. De overheid is begonnen met reclamespotjes tegen deze redenering, want met een mes op zak loop je een groter risico neergestoken te worden. Ook worden er folders verspreid aan ouders over de gevaren van bendes: hoe kunt u zien dat uw kind bij een bende zit? Heeft uw tiener opeens geen interesse meer in school? Zijn ze vaag over waar ze rondhangen? Daar vat je toch al snel de helft van alle tieners samen, zegt Lisa, moeder van twee tieners. Kinderen van die leeftijd zijn wel vaker vaag over waar ze zijn. Ze kunnen ook verliefd zijn. Haar harde lach klinkt cynisch. De van oorsprong Jamaicaanse dertiger woont in een complex van flatgebouwen in Peckham en is regelmatig bang op straat. Dit is een van de plekken waar de bendeleden vandaan komen die de straten s avonds onveilig maken. Hoge, grijze torens, nauwe doorgangen tussen de flats. Slachtoffers van messen zijn door heel het land gevallen, in allerlei wijken en onder jongeren van alle kleuren. Maar Zuid-Londen komt vaak voor in de criminaliteitsstatistieken en veel van de slachtoffers en daders zijn jonge, zwarte jongens. Schuldvraag Het ontbreekt aan gemeenschapszin, hoor je veel in Zuid-Londen. Gezinnen vallen uiteen, kinderen zijn doodongelukkig en niemand ziet het. Soms krijgt de politie de schuld, soms de regering of de burgemeester. Oud-bendelid Mike Jervis houdt niet van de schuldvraag. Het gaat om het antwoord. We moeten beter opletten, sneller ingrijpen wanneer jongens afglijden naar bendes en geweld. Jervis (43) werd als tiener lid van een bende in Oost-Londen, maar na een gevangenisstraf en zijn eerste baan kwam hij op het goede pad. Nu werkt hij voor het Damilola Taylor Trust. Damilola was een jongetje van tien jaar oud dat in 2000 werd doodgestoken voor zijn flat in Peckham, waarna zijn vader een organisatie begon om verder geweld in de wijk tegen te gaan. Binnen die organisatie brengt Jervis leden van rivaliserende bendes samen om te praten en probeert hij de jongens weer naar school te krijgen. Hij twijfelt bij de term Broken Britain, hij vindt het politieke retoriek. Er wordt al jaren hard gewerkt om het geweld tegen te gaan, zegt hij. David Cameron moet niet doen alsof hij de oplossing is. Er bestaat inderdaad een groeiende beweging tegen geweld onder jongeren. Tienduizend mensen trokken 20 september door het centrum van Londen in een demonstratie tegen knifecrime. Familieleden van vermoorde jongeren, zoals Brooke Kinsella, hebben het voortouw genomen in de strijd tegen wapens en zijn organisaties gestart die voorlichting geven op scholen en jongeren begeleiden. Op Facebook zijn zeker vier grote anti-messen sites opgericht door jongeren, met een totaal van meer dan leden waarop heftig wordt gediscussieerd of je als 16-jarige beter af bent met of zonder mes op zak. Het probleem leeft en dat is maar goed ook, vindt Mike Jervis. Mensen denken al snel dat dit hun zaak niet is, waarschuwt hij. Maar niemand weet de naam van het volgende slachtoffer. 1 Zwartkijkers 74 procent van de Britten denkt dat er een vreselijke milieuramp op komst is. Stekende Schotten In Schotland is het allemaal nog erger. In 2007 werden alleen al in Glasgow veertig mesmoorden gepleegd. Keukenmessen Het zijn vooral keukenmessen die betrokken zijn bij dodelijke steekpartijen. Op het dragen van een mes staat maximum vier jaar gevangenisstraf.

17 Uit & thuis 17 Stuff Mode Diesel bestaat 30 jaar Niemand kan nog om Renzo Rosso heen Icoon Mini-Me BABYKLEDING VAN DARYL Niet alleen volwassen fashionista s kunnen zich vanaf nu in designerkleding van Daryl van Wouw steken. Speciaal voor zuigelingen heeft de 31-jarige Van Wouw een grijze capuchontrui ontworpen. Vooralsnog liggen er zes stuks in de winkel, maar bij grote belangstelling wordt de oplage verhoogd. De babyhoodie is bedrukt met een afbeelding van zijn hoofd. Valentino WISSEL Maria Grazia Chiuri en Pier Paolo Piccioli hebben de creatieve leiding overgenomen van het Italiaanse modehuis Valentino. Het duo is vorige week aangesteld nadat het modehuis Alessandra Facchinetti de deur wees. Facchinetti volgde in januari de 75-jarige Valentino Garavani op. De Italiaanse ontwierp voor Valentino en Gucci. Winst LEVI STRAUSS Het Amerikaanse label Levi Strauss & Co heeft in het derde kwartaal een nettowinst van ruim 50 miljoen euro gemaakt. Dit is een toename van 14 procent in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. De eerste mondiale campagne van Levi s 501 heeft een positieve bijdrage geleverd aan het nettoresultaat. Geneviève van Velzen Diesel wordt dertig en de wereld zal het weten. Het Italiaanse denim- en kledinglabel host zaterdag de Dirty Thirty xxx party in zeventien wereldsteden. Dwars door de tijdzones heen trakteert Diesel op een imposante line-up nationale en internationale artiesten. Tokio bijt het spits af, vervolgens nemen Peking en Dubai het stokje over. De volgende stop is bij de Amsterdams MTV Studios, waarna het feestgedruis verder gaat in Londen en Sao Paulo. In The Big Apple doen ze uiteindelijk het licht uit. Het voorspel van Dirty Thirty begint vrijdagochtend al om tien uur. De spijkerbroeken gaan over de toonbank voor het symbolische bedrag van dertig piek. De eerste in de rij krijgen ook een toegangskaartje voor het feest. Voor de verandering zijn niet modejournaille of celebs de vips op een modefeest. Special guest op Dirty Thirty is de Dieseljeansdrager (+ twee vrienden). We kennen oprichter en voorzitter van de feestcommissie Renzo Rosso (53) niet anders dan iemand die een fuif serieus aanpakt. Tijdens Dirty Thirty, editie Amsterdam; 100% Vooraan, Aux Raus,dj Larry Tee en Dekmantel Soundsystem. Waar betaalt Rosso dit feest van? Geld is geen issue. Het modebedrijf doet het For Successful Living. Renzo Rosso in zijn flagship store in Tokio in april. AFP/ANP namelijk goed. Vorig jaar draaide het 1,3 miljard euro omzet. Er is winst gemaakt, maar hoeveel wil het bedrijf niet zeggen. En het succesverhaal van Diesel begint zo eenvoudig als Rosso samen met partner en textielfabrikant Adriano Goldschmied het label in 1978 start. Na zeven jaar koopt Rosso Goldschmied uit. Het is 1985 en krullenbol Rosso wil een stempel drukken op de jeanswereld. Jong talent vindt bij Rosso onderdak en krijgt vrij spel. Tel daar de revolutionaire reclamecampagnes van het bureau KesselsKramer bij op, en het imago van Diesel zoals we dat nu kennen (vrolijk en surrealistisch) is gecreëerd. De broeken kosten vrijdag symbolisch dertig piek. Geen beursnotering Het is Rosso in zijn dertig jaar zakelijk vrijwel altijd voor wind te gaan. In 1998 overwoog hij even om naar de beurs te gaan, maar krabbelde toch terug. Financieel ging het volgens de Italiaan prima, dus was er eigenlijk geen reden voor een beursnotering. Het liefst noemt Rosso Diesel het een lifestyle, of zoals de lijfspreuk het noemt, een merk For Successful Living. Denim is en blijft de core business van het bedrijf dat aan de zijlijn ook parfum, lingerie en woonaccessoires produceert. Volgend jaar kunnen we rijden in een Fiat 500, ook ontworpen door het creatieve team van Rosso. Ondertussen droomt de Italiaan hardop verder, samen met de Nederlandse creative director Wilbert Das. Achter de revolutionaire reclamecampagnes, halfjaarlijkse collecties en geestverruimende party s gaat Rosso s ambitieuze meesterplan schuil: werelddominantie met zijn moderne premium-groep. Rosso doet in interviews veel bescheidener over zijn plannen. Feit is dat de confectie-industrie en producenten van high fashion niet om hem heen kunnen. Met zijn modebedrijven Only The Brave (Diesel), Staff International (producent en distributeur van Vivienne Westwood, Dsquared en Viktor & Rolf), Maison Neuf (producent van Maison Martin Margiela) lijkt zijn droom langzaam maar zeker daadwerkelijk uit te komen. 1 Ultieme hebbeding van Antoine Peters Drie vragen over hét ultieme hebbeding van Antoine Peters. Alleen een snelle beweging met de creditcard kan het hedonistische beest in de ontwerper sussen. Althans, voor even. Waar heb je een zwak voor? Een houten vloer en een schommelstoel voor in huis. Ik woon samen met mijn vriendin in een prachtig koffiepakhuis uit 1650 en in dat huis zou een houten vloer erg goed staan. Op de vloer ligt nu een versleten bamboetapijt van de Ikea. En ik wil al jaren een schommelstoel met armleuningen. Die stoel wil ik midden in de woonkamer en vlak naast de tv ophangen. Wat is de financiële schade? Weet ik niet. Ik kan het bedrag nu toch niet betalen. Ik heb niet eens het geld om een mooi boek van kunstenaar Jeff Koons van 65 euro te kopen. Een boek van Koons wil ik ook graag hebben. Voorlopig zit het er niet in, ik stop alles in mijn label. Waarom betaal je niet meer? Ik ben al twee jaar afgestudeerd ontwerper maar leef nog steeds als een student. Ik heb niet veel om uit te geven. Ach, ik mag niet klagen, voor een beginner doe ik het niet slecht. 1 De 4 LAAT HET REGENEN Waarzeggers Kroll en Paulusma voorspellen voor de komende week rustig herfstweer met geleidelijk iets meer zon. De middagtemperatuur bungelt rond de 17 graden en het blijft overwegend droog. Aangezien we in Nederland wonen, kunnen we er niet van uit gaan dat deze voorspelling ook echt klopt. Vier plu s: van 8,95 tot 49,95 euro. HEMA 8,95 FUCK THE RAIN 35 SENZ 49,95 ORIGINAL XL BRELLI 29,95 Beste plek voor slip Lingeriewinkel Hunkemöller is maandag verkozen tot beste winkelketen van Nederland in de categorie lingerie en ondermode. Advies van Dyanne Televisiestylist Dyanne Beekman geeft sinds kort online persoonlijk advies aan klanten van postorderbedrijf Wehkamp. Hiphopper maakt lijn Hiphopper Russell Simmons heeft dit weekeinde zijn eerste mannencollectie gepresenteerd. De lijn bestaat uit sweaters, sportieve pakken en shorts.

18 18 Op de buis Film:The house of the spirits, Canvas, Romantische film naar een boek van Isabel Allende, met o.a. Meryl Streep. De naakte waarheid RTL4, Programma waarin het zelfvertrouwen van de vrouw centraal staat. De ultieme woondroom SBS6, Bouwprogramma waarin Tooske Ragas en haar team mensen uit de brand helpen. Film: Kissing a fool RTL5, Romantische komedie met David Schwimmer die op zoek gaat naar de ware. Medium BBC1, Misdaadserie met Patricia Arquette die middels visioenen misdaad bestrijdt. Nederland 1 Nederland 2 Nederland 3 RTL 4 RTL 5 17:00 KRO Kindertijd 17:01 Knofje 17:11 Charlie & Lola 17:23 Jasper bakt poffertjes 17:25 Sesamstraat 17:51 VVD 17:59 EénVandaag 18:00 NOS Journaal 18:20 EénVandaag 18:45 NOS Sportjournaal 19:00 Lingo 19:25 AVRO De Centrale Huisartsenpost 20:00 NOS Journaal 20:30 Hello Goodbye 21:20 KRO Detectives: Midsomer murders 23:00 Pauw & Witteman 23:55 NOS Journaal 17:00 NOS Journaal 17:10 Helvoirt 17:35 Tijd voor MAX 18:25 That s the question 18:55 Man bijt hond 19:25 WijZijnDeGeschiedenis 19:55 Op uw gezondheid 20:25 Netwerk 20:55 Achter de voordeur 21:25 Tien voor taal 22:00 NOS Journaal 22:15 Nova/Den Haag vandaag 22:55 Dat kan beter 23:25 Trendspotting: Venetië 17:20 Zóóó gênant!! 17:45 Baasjes 18:00 SpangaS 18:23 Het Klokhuis 18:45 NOS Jeugdjournaal 18:59 Nederland 3 19:00 ONM 19:22 NOS Journaal 19:30 De Wereld Draait Door 20:20 NOS Journaal 20:25 Op de bon 21:15 Nieuwslicht 21:55 Eet smakelijk! 22:30 NOS Sportjournaal 23:00 NOS Journaal 23:15 Raymann is laat 17:05 As the world turns 18:00 RTL Nieuws 18:15 Editie NL 18:35 RTL Boulevard 19:30 RTL Nieuws 19:55 RTL Weer 20:00 Goede tijden, slechte tijden 20:30 Gillend naar huis 21:25 De naakte waarheid 22:25 Superdik - Superdun 23:25 RTL Nieuws 23:35 RTL Weer 23:40 RTL Boulevard 17:05 PostcodeLoterij: Deal or no deal 17:35 Dr. Phil 18:30 The king of Queens 19:00 Wie is de chef 19:30 Can t buy me love 20:00 PostcodeLoterij: Deal or no deal 20:30 The break-up 22:30 Kissing a fool RTL 7 18:00 The A-Team 18:55 Knight rider 19:55 Married with children 20:30 Empire 23:10 Levensgevaarlijk! RTL 8 17:15 Oprah Winfrey show 18:10 Extreme bruiden 19:05 Het zonnetje in huis 19:35 Dr. Phil 20:30 True stories: No ordinary baby 22:15 De bruiloft van 22:45 As the world turns SBS 6 NET 5 Veronica Eén 17:40 Little house on the prairie 18:35 The bold and the beautiful 19:00 Hart van Nederland - Vroege editie 19:20 Shownieuws - Vroege editie 19:55 Trauma NL 20:30 Hart in Aktie 21:30 De ultieme woondroom 22:30 Hart van Nederland - Late editie 22:45 Piets weerbericht 22:50 Shownieuws - Late editie 23:15 Ruzie met de buren 23:45 SBS 6 Sport: K-1 MAX Final 17:10 Ready steady cook 18:05 The Guardian 19:05 Desperate housewives 20:00 Smaken verschillen 20:30 Het Blok 21:35 Alleen nog een man 22:35 Return to sender 23:35 Friends 17:15 Kim Possible 17:35 Totally spies 18:00 Sneak 18:05 Politieachtervolgingen 18:10 Everybody hates Chris 18:35 According to Jim 19:00 Trick & Treat 19:05 Will & Grace 19:35 Friends 20:00 Two and a half men 20:30 NCIS 21:30 Criminal minds 22:25 Gezocht: Politie 23:25 Profiler 17:05 Vrolijk Vlaanderen 17:35 Buren 18:00 Het journaal 18:10 De rode loper 18:30 Blokken 19:00 Het journaal 19:40 Man bijt hond 20:05 Joker- en lottotrekking 20:10 Het weer 20:15 Thuis 20:45 Volt 21:30 Dokters van morgen 22:05 De laatste show 22:50 Het journaal laat 23:11 Winstverdeling joker en lotto 23:12 KENO-uitslagen 23:13 Het weer 23:20 De collega s Canvas Het gesprek BBC 1 BBC 2 Comedy Central 17:10 Disney s Kim Possible 17:35 Disney s Phineas and Ferb 17:45 Spetter 17:55 Spring 18:10 Karrewiet 18:20 Spring 18:35 De pretroulette 18:55 En daarmee basta! 19:10 Mijn sport is top 19:20 Karrewiet 19:30 Life with Derek 19:59 CANVAS 20:00 Terzake 20:40 The house of the spirits 23:00 Children of God: Lost and found The Late Show Veelzijdig Binnenskamers Satellite Queens Dagbeeld Fab & The City BBC World Nieuws Uitgelezen The Late Show BBC World Nieuws 17:03 Bernard 17:05 Get :35 Blue Peter 18:00 Newsround 18:15 The weakest link 19:00 Nieuws en weerbericht 19:30 Regionaal nieuws en weerbericht 20:00 The One show 20:30 Inside out 20:57 Nieuws en regionaal nieuws 21:00 Big cat live 22:00 Silent witness 23:00 Nieuws en weerbericht 23:25 Regionaal nieuws en weerbericht 23:35 The National Lottery draws 23:45 Medium 17:30 Ready steady cook 18:15 Escape to the country 19:00 Eggheads 19:30 Strictly come dancing: It takes two 20:00 Who do you think you are? 21:00 The restaurant 22:00 Heroes 22:45 Heroes unmasked 23:00 Mock the week 23:30 Newsnight 17:00 SpongeBob SquarePants 17:20 Avatar 17:45 Fairly odd parents 17:57 SuperNick (1) 18:05 SuperNick Op de Stoep bij 18:15 Gefopt! 18:31 SuperNick (2) 18:45 Anubis en het pad der 7 zonden preview 18:50 Het Huis Anubis 19:15 Barnyard 19:30 Drake & Josh 19:59 Comedy Central 20:00 That 70 s Show 20:25 Malcolm in the middle 20:55 Lil Bush 21:20 Family guy 21:50 World stands up 22:00 Frasier 22:30 That s my Bush Discovery Channel 17:05 Biker build-off: Billy Lane vs Mike Brown 18:05 Miami Ink: Kat s return, Ami s ride 19:00 Mythbusters: Forest fire/scuba diver 20:00 Dirty jobs: Snake wrangler 21:00 Ultimate survival: Namibia 22:00 I, videogame: The heart 23:00 Future weapons: Smart weapons Oplossingen puzzels Vormen: A Zweeds -f-s-o-ptaptemelk -nar-gnoe tapir-gei -t-pat-gsir-gamma -sop-raap ommezwaai -een-erts PORTIER Cryptogram Horizontaal: 1. Prediker; 4. etcetera; 6. veer; 8. slinger; 9. luit; 10. tandwiel; 11. uitslaan. Verticaal: 1. Poezel; 2. dienst; 3. krediet; 5. afgunst; 6. vrijwel; 7. rollen. Spraakmakend nieuws Volg het op depers.nl Filmpje Hoogtepunten debat McCain - Obama Iran Speciale auto voor vrouwen Big Brother Pedofiel volgen via gps

19 Op de bank 19 EPA/ANP Seksverslaving DUCHOVNY IS WEER DE OUDE Hoe hij er vanaf is gekomen weet niemand. Halelujah! David Duchovny (X- Files, Californication) is ontslagen uit de kliniek waar hij behandeld werd voor zijn seksverslaving. Dat vertelde de woordvoerder van de acteur aan het Amerikaanse tijdschrift People. David heeft de kliniek verlaten. Hij heeft zijn behandeling met succes afgerond. Regiedebuut FILM THIJS RÖMER FLOPT Thijs Römers regiedebuut Het wapen van Geldrop is geflopt in de bioscoop. De film, waarin Römer samen met vriendin Katja Schuurman te zien is, draait een kleine week na de bioscooprelease nog maar in één theater in Nijmegen. Niet meer dan honderd mensen zagen de door critici neergesabelde film in de vier bioscopen waarin de film vorige week in première ging. Tegendraads MINNIE HOEFT GEEN GELD Veel sterren verkopen de eerste foto s van hun baby voor miljoenen euro s aan de bladen. Zo niet Minnie Driver, die het eerste plaatje van haar zoontje Henry op de profielensite MySpace heeft gezet. Op de foto ligt de begin vorige maand geboren baby met zijn oogjes dicht tegen de borst van zijn moeder. Nog altijd is onduidelijk wie de vader is van het jongetje. Ik ben een publiek figuur, maar hij heeft recht op privacy, aldus de actrice. Comedy Wereld ligt aan voeten van Ricky Gervais Ik was altijd een beetje bang voor beroemd zijn Ricky Gervais is op de toppen van zijn roem. Maar blijft ondanks alles met beide benen op de grond. Ik krijg elke week twee aanbiedingen voor een film, maar ik wijs ze allemaal af. Gaynor Flynn LONDEN Ricky Gervais probeert een dichtregel van de vermaarde Britse dichter Keats op te dreunen, maar strandt halverweg. Hij wil een punt maken. Keats was 21 jaar en maakte zich op die leeftijd al druk over het feit dat hij te weinig tijd had om zijn ideeën uit te voeren. En zo voel ik mij nu ook, stelt Ricky Gervais, die 46 is. Ik denk steeds: Oh, mijn God. Ik wil niet doodgaan terwijl ik nog bomvol ideeën zit. Gervais is een laatbloeier en voelt dat hij tijd heeft in te halen. Hij was al 35 toen hij met mazzel een baantje bij de radio in Londen kreeg. Daar leerde hij Stephen Merchant kennen, met wie hij nog steeds hecht samenwerkt. Het duurde nog jaren voor hij met The Office het eerste succes te pakken had. Daar zat overigens geen strategie achter. Ik was totaal niet bezig met doorbreken, ik probeerde het niet eens, stelt hij. Het was niet zo dat ik rondliep met het idee Oh, ik ben 36, ik ga de succesvolste Britse komedie aller tijden maken. Het viel gewoon op zijn plek. Toen het eenmaal begon te lopen dacht ik wel: verpest dit niet! Sindsdien heb ik harder gewerkt dan in al die jaren daarvoor. Vertrouwen In de afgelopen vijf jaar zat Gervais niet stil: hij maakte The Office af, kwam met een volgende succesvolle show, Extras, speelde kleine rollen in films, schreef kinderboeken en deed aan stand-up comedy. Nu staat hij op het punt zijn regiedebuut te maken. En twee weken geleden ging de eerste speelfilm waarin hij een hoofdrol speelt, Ghost Town, in première. Zette Gervais zich jaren geleden in een interview niet af tegen Britse komieken die munt slaan uit hun plotselinge roem? Er is wel een verschil. Ik heb nog nooit ja gezegd tegen iets om alleen maar mijn imago op te vijzelen, of omdat mijn ego gestreeld moest worden. De laatste vier jaar heb ik elke week twee aanbiedingen gehad voor films, maar ze allemaal afgewezen. Gervias moet wel een berg vertrouwen hebben, dat hij de deur voor Hollywood dichthoudt. Maar dat is het niet volgens hem. Ik weet dat ik geen spijt krijg van nee zeggen, maar juist als ik op iets ja heb gezegd. En het is niet alsof ik niet aan het werk ben. Ik moet ook tijd vinden om al Als ik met mijn hoofd in de wolken zou lopen, grijpen mijn vrienden in. die films te doen. Het is het mooiste voor mij als Steve en ik in één kamer zitten en broeden op ideeën. Dat is leuker dan acteren, leuker dan al die awards krijgen. Al dat soort dingen is afleiding. Het succes kwam misschien laat voor Gervais, inmiddels ligt de wereld wel aan zijn voeten. Vraag Amerikaanse sterren naar hun favoriete ster, en niet zelden klinkt zijn naam. Maar praten over de miljoenen die hij nu op de bank heeft en de roem maken Gervais ongemakkelijk. Als ik met mijn hoofd in de wolken zou gaan lopen, zouden mijn vrienden meteen ingrijpen, beweert hij stellig. Naar roem was ik ook nooit op zoek, je bent meteen niet anoniem meer. Mensen staren je na op straat en dat is naar. Ik wist ook altijd toen het een beetje begon te lopen dat ik dát zou gaan haten. Diezelfde afgunst heeft hij ook richting mensen die wel alles doen om beroemd te worden. Er is in mijn optiek een groot verschil tussen Robert De Niro en iemand die Big Brother wint. Ik wil graag bij die eerste categorie horen. 1 The Independent Comedy Central, vrijdag REUTERS Snackattack Groentenchips! In de rubriek Snack Attack vindt de luie coach potato elke week een oplossing voor zijn primaire calorieendrang. Minimale inspanning tijdens het reclameblok, maximaal genot voor op de bank met: groentenchips Genevieve van Velzen De benodigdheden voor het maken van de groentenchips zijn: - 1 liter frituurolie - 3 winterwortelen - 2 zoete aardappelen - 4 aardappelen - 1 courgette - 1 aubergine - En grof zeezout Tools of the trade: Een frituurpan of een grote steelpan. Zo maak je het: 1. Verhit de olie in de frituurpan of in de grote steelpan. 2. Schrap de winterwortelen. 3. Snijd ze met een dunschiller in de lengte in repen. 4. Doe hetzelfde met de gewassen, maar niet geschilde courgette. 5. Doe hetzelfde met de gewassen, maar niet geschilde aubergine. 6. Schil de zoete en normale aardappelen en snijd ze in dunne plakjes. 7. Bedek drie platte borden met keukenpapier. 8. Bak de drie soorten chips afzonderlijk. Ze moeten in circa drie minuten mooi gekleurd zijn. Frituur ze wat langer als je een knapperige textuur wil. 9. Laat de chips op het keukenpapier uitlekken en bestrooi ze met grof zeezout. Dit drink je erbij: - een Spaanse kruidige rode wijn. 3 E DRUK NU IN DE BOEKHANDEL PETER MIDDENDORP LANGE POTEN Een jaar lang vreemdeling in Den Haag 16,95 Nou nou, Maxime Zo zo, Femke Webtip DRONKEN MAILEN IS NIET MEER Je komt thuis na een avondje stappen en besluit dat je toch nog eventjes je hart wilt luchten naar deze of gene, Dronken een mailtje sturen is echter onverstandig. Vrienden kunnen je dronken gereutel wel eens verkeerd interpreteren. Het scheldmailtje naar je ex gaat per ongeluk naar je hele adresboek. De gevolgen kunnen niet te overzien zijn. De website hyped.nl wijst zijn lezers op een handige tool van Google die al het bovenstaande moet tegengaan. De tool heet Mail Goggles en werkt alleen bij Gmail. De werking is simpel: voordat een mail überhaupt de deur uit kan gaan moet de verstuurder een aantal rekensommen goed zien te beantwoorden. Pas als dat gelukt is, vliegen de mailtjes naar de ontvanger. Het mooie is dat de gebruiker zelf kan bepalen tussen welke tijden de Mail Goggles aan moet staan. Om Gmail Mail Goggles, een hele mond vol, aan te zetten, kies je de optie Mail Goggles in het tabje Labs bij de Gmail settings. pr DE NEDERLANDSE POLITIEK ONTHULD Sarah Palin : de biografie Tina Fey, de actrice die Sarah Palin perfect kan imiteren heeft een deal van 3 miljoen binnen voor een humoristisch boek. Pools katholiek gsm-netwerk Een Poolse priester wil een eigen mobiele katholieke gsm-netwerk starten. Gebeden per sms en katholieke ringtones downloaden wordt de corebusiness.

20 20 Doe het zelf ZWEEDS RAADSEL: CRYPTOGRAM: OPLOSSINGEN: verbetenheid roomloze melk zot slurfdier Engelse titel Griekse letter schrijfgerei afwaswater omkering telwoord 4 wildebeest spinnenweb scheepstouw graansoort 1 schaakterm stad in Italië teamgenoot nauw knol delfstof 7 landingsstrook brij omgeving bijwoord Horizontaal: 1. Het boek van een dominee (8); 4. Hierna komt er nog meer (8); 6. Hiermee steekt een vogel over (4); 8. Ga heen en weer om de klok te versieren! (7); 9. Bespeeld door een militair (4); 10. Z'n buurman draait de andere kant op (8); 11. Met geweld open vouwen (8). Verticaal: 1. Zacht dier aan de rivier (6); 2. Waarin militairen het wel geloven (6); 3. Het vertrouwen in een lening (7); 5. Jaloezie is geen voorrecht meer (7); 6. Tamelijk goed? Bijna! (6); 7. Behang stelen (6). VORMEN: SUDOKU SUDOKU Welke schaduw is van de gangster? grote steen heilige stier De oplossingen van de puzzels staan op de RTV-pagina s elders in deze krant. Cryptogram Horizontaal: 1. Prediker; 4. etcetera; 6. veer; 8. slinger; 9. luit; 10. tandwiel; 11. uitslaan. Verticaal: 1. Poezel; 2. dienst; 3. krediet; 5. afgunst; 6. vrijwel; 7. rollen. Een uitgave van Mountain Media BV Anthony Fokkerweg CP Amsterdam tel: fax: website: Vormen: A Zweeds -f-s-o-ptaptemelk -nar-gnoe tapir-gei -t-pat-gsir-gamma -sop-raap ommezwaai -een-erts PORTIER distributie: distributie@depers.nl sales: sales@depers.nl marketing: marketing@depers.nl oprichter: Cornelis van den Berg uitgever: Ben Rogmans hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Frank Poorthuis art direction: Pieter Schol, Antoine Hamers Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NSstations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten. Lezerscolumn Vrouw achter het stuur Tineke Roorda M ijn grootouders leven niet meer, toch zijn ze niet dood. Regelmatig passeren ze de revue. Zo dacht ik laatst, toen ik ergens de woorden bloed aan de muur opving onmiddellijk aan hen terug. Vooral aan oma, aan hoe doortastend ze was. Ondanks opa s lijfspreuk Vrouw aan het stuur, premie te duur had ze hem zover gekregen dat hij zonder tegensputteren haar autorijlessen betaalde. Pas nadat de examinator oma verteld had dat ze dít keer bijna geslaagd was, kreeg opa opeens het heen en weer. Oma ook Als ze stopte met lessen, mocht ze in opa s wagen over de oprit toeren. Gedwee chauffeerde oma de Opel Captain vanuit de carport - in zijn achteruit! - naar de brievenbus en terug. Al gauw kon ze het ritje wel dromen. Vooral de terugweg vond ze slaapverwekkend. Op een dag bedacht ze een briljante oplossing, die niets met luciferhoutjes te maken had. Integendeel. Voortaan gaf ze toe aan de slaap, loodste de auto met gesloten ogen huiswaarts - en vermaakte zich kostelijk. Zeker toen ze haar blikveld (letterlijk en figuurlijk) verruimde door in een klap de Captain in te korten én de oprit te verlengen Van dit klapstuk rest een kiekje, waarop een olijke oma de (letterlijk) in de carport geparkeerde Captain - mét de post in haar hand - verlaat. Steeds als dit verhaal uit de oude doos wordt opgediept, gaat de bijbehorende zwart-witfoto gretig van hand tot hand. Die oma ze moest eens weten. Stel trouwens dat ze het weet, dan weet ze ook, dat ik haar haatliefdeverhouding met auto s heb geërfd. Ook ik had van het lesgeld hele tankstations kunnen leeg tappen. Doordat ik mijn poen echter stoïcijns in lessen bleef pompen, wist ik uiteindelijk toch te slagen. Sindsdien stuur ik vrijwel probleemloos rond. Parkeren is mijn specialiteit, steevast parkeer ik fout. Helemaal wanneer iemand naar me kijkt. Ik ben ervan overtuigd dat m n oude oma in de (figuurlijke) kreukels lag als ze zag hoe ik Laat ik het anders formuleren: ik weet zeker dat mijn omaatje opgelucht zou zijn dat er in haar tijd nog geen YouTube bestond. 1 Uw column in De Pers? Stuur uw pennenvrucht (maximaal 350 woorden) naar mijncolumn@depers.nl. 111 Vandaag Vandaag wordt ons een grijze dag voorgeschoteld. Verspreid over het land valt een bui. Vanmiddag dringt drogere lucht binnen, waardoor de zon soms tevoorschijn komt. De temperatuur komt uit rond de 15 graden. De westenwind trekt aan en wordt langs de Hollandse kust en op de Wadden krachtig, 6 Bft. 111 Morgen Morgen wordt een rustige herfstsdag. Er zijn flinke perioden met zon en het blijft droog. Er zit wel een addertje onder het gras, want mist die zich komende nacht vooral in het zuiden vormt, kan wel eens hardnekkig zijn. Op veel plaatsen heeft de zon het echter voor het zeggen en stijgt het kwik naar 16 tot 17 graden. Tijdelijke wijzigingen OV: 111 Groningen (bus) Wegwerkzaamheden Arrivalijnen 5, 39, 61, 88 en 163. Halten Zuiderdiep/Schoolholm, Emmaplein, Zuiderdiep en Hereplein vervallen. Eindhoven (bus) Werkzaamheden viaduct bij A2 Veolialijnen 170, 171 en 172. Halten Theo Komenlaan en Motel vervallen. Assendelft(bus) Kermis Connexxionlijnen 60, 63 en 291. Halte Gemeentehuis in Assendelft is vervallen. Meer op Onderweg? Bel ( 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl