VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD. Registratienummer:

Transcriptie

1 * * VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD Behandelend ambtenaar: E. Gringhuis Afdeling/cluster: BCO/VSO Telefoonnr Portefeuillehouder: J. Seton Registratienummer: Onderwerp: Veiligheidsregio Drenthe Kaderbrief 2017 Veiligheidsregio Drenthe en Ontwerpbegroting 2017 Veiligheidsregio Drenthe Wijziging Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Drenthe Voorgestelde wijze van afdoening: Zie onder Voorgesteld besluit: 1. Aan de Veiligheidsregio Drenthe aan te geven met betrekking tot de Ontwerpbegroting 2017 Veiligheidsregio Drenthe geen zienswijzen in te dienen; 2. Aan de Veiligheidsregio Drenthe aan te geven dat een toezending van de Kaderbrief 2017 Veiligheidsregio Drenthe aan de raden iedere zeggingskracht mist wanneer dit eerst gebeurt op het moment dat ook de Ontwerpbegroting 2017 Veiligheidsregio Drenthe al wordt aangeboden aan diezelfde raden; 3. De besluitpunten onder 1 en 2 aan de Veiligheidsregio Drenthe kenbaar te maken met een bij dit raadsvoorstel gevoegde conceptbrief; 4. Het college toestemming te verlenen in te stemmen met de wijziging van artikel 29 lid 2 Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Drenthe. 1. Aanleiding Dit raadsvoorstel strekt er mede toe u tot advies te dienen op de rechtstreeks door de Veiligheidsregio Drenthe aan u toegezonden documenten. U verzocht ons college daarom middels uw besluitvorming in de raadsvergadering van 21 april Wijziging verdeelsleutel deelnemersbijdrage Veiligheidsregio Drenthe Met de oprichting van de Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Drenthe per 1 januari 2014 zijn per diezelfde datum op grond van wettelijk voorschrift de diverse gemeentelijke brandweerkorpsen in Drenthe overgegaan naar deze nieuwe organisatie. Zoals u wellicht weet bestond de gemeentelijke brandweerorganisatie van Borger-Odoorn zich tot dat moment uit twee brandweerposten (Borger en Tweede Exloërmond) onder management van Brandweer Emmen.

2 In de tekst Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Drenthe is destijds vastgelegd dat als verdeelsleutel voor de financiële inbreng van iedere gemeente (naast het inwonertal) mede de historische inbreng werd gehanteerd. Lees: de kosten verbonden aan de brandweerzorg vanuit deze twee posten. Bij het aangaan van de gemeenschappelijke regeling is echter vastgelegd dat deze historische inbreng -verdeelsleutel (naast de te continueren component van een bedrag per inwoner) een voorlopige zou zijn en op enig moment de discussie binnen het bestuur van de Veiligheidsregio Drenthe weer zou worden geopend wat de meest toereikende, eerlijke, transparante etc. verdeelsleutel vormt en dus als zodanig gehanteerd zou moeten worden. In het afgelopen halfjaar is die discussie binnen het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio Drenthe gevoerd. Bij meerderheidsbesluit is het bestuur op 23 maart 2016 tot de slotsom gekomen dat een verdeelsleutel op basis van de uitkering die iedere gemeente voor de component Brandweer/Rampenbestrijding uit het Gemeentefonds ontvangt de meest verdedigbare variant vormt. Deze variant wordt in het voorstel dat voor die vergadering van 23 maart 2016 aan het bestuur is aangeboden OOV-nieuw genoemd. U vindt dat voorstel bij het collegevoorstel dat wij u ter informatie bij dit raadsvoorstel sturen. De voorgestelde nieuwe verdeelsleutel heeft geen invloed op de totaalsom die de Drentse gemeenten samen als deelnemersbijdrage aan de Veiligheidsregio Drenthe doen; deze wordt door de gekozen verdeelsleutel niet hoger of lager. Wel ontstaan door die nieuwe verdeelsleutel variaties in wat een afzonderlijke Drentse gemeente moet gaan bijdragen: sommige gemeenten gaan minder betalen en anderen meer. U kunt dat zien in de bijlagen bij dit voorstel. Zoals u in de bijlagen ziet betekent een keus voor de verdeelsystematiek OOV Nieuw voor de gemeente Borger-Odoorn een forse stijging van de deelnemersbijdrage aan de Veiligheidsregio Drenthe. Nominaal in het voorstel aan het bestuur van de Veiligheidsregio van 23 maart j.l. een bedrag van afgerond ,- jaarlijks meer (waarbij de cijfers van 2015 als uitgangspunt zijn genomen) of afgerond ,- jaarlijks meer (wanneer de cijfers uit de ontwerpbegroting 2017 VRD als uitgangspunt worden genomen, deze begroting 2017 is nominaal kleiner dan de begroting 2015 en daarmee dus ook de totaalsom van door de Drentse gemeenten op te brengen deelnemersbijdragen). Deze forse stijging voor Borger-Odoorn, waar deze stijging voor andere Drentse stijgers veel beperkter is, is te verklaren maar deze vindt u niet in de door de Veiligheidsregio Drenthe toegezonden documenten. De verklaring is de volgende: het door een brandweerpost bediende gebied is gebaseerd op aanrijtijden; de post die voorzienbaar de kortste aanrijtijden heeft wordt gealarmeerd. Dit heeft tot gevolg dat het door een post bediende gebied niet altijd binnen de grenzen van de eigen gemeente valt. zo bedient de brandweerpost Gasselternijveen (Aa en Hunze) mede ons Drouwen, de brandweerpost Stadskanaal mede ons Nieuw Buinen en de brandweerpost Emmen ons Klijndijk. Evenzo bedient op zijn beurt onze post Borger mede Schoonloo(Aa en Hunze); een dergelijk gemeentegrensoverschrijdend bedienen had al plaats voor de vorming van de Veiligheidsregio Drenthe en de overgang van de brandweer daar naartoe. Dit grensoverschrijdend bedienen had plaats met gesloten beurzen tussen de verschillende gemeentelijke brandweerkorpsen;

3 de voor het totale grondgebied van Borger-Odoorn benodigde brandweerzorg had daarmee voor 60% plaats uit de eigen posten Borger en Tweede Exloërmond en voor 40% vanuit posten buiten onze gemeente. Voor deze 40% werd niet aan de buurgemeenten betaald. Bij de vorming van de Veiligheidsregio Drenthe resulteerde dit er bij een hanteren van een verdeelsleutel op basis van historische inbreng (lees: de kosten van de posten Borger en Tweede Exloërmond) feitelijk in dat Borger-Odoorn substantieel minder aan deelnemersbijdrage inbracht dan past bij de daadwerkelijk geboden brandweerzorg voor ons grondgebied. Iets van 40% te weinig (minus een percentage van door Borger en Tweede Exloërmond op grondgebied van buurgemeenten geboden brandweerzorg). Met de vorming van de Veiligheidsregio Drenthe is er één brandweerorganisatie en zijn er geen gemeentelijke brandweerkorpsen meer die naar elkaar een systeem van gesloten beurzen kunnen hanteren. De bovenstaande schetst geeft u waar het vandaan komt dat met name de gemeente Borger- Odoorn zo n grote sprong in deelnemersbijdrage maakt in de voorstellen. In het licht van het voorgaande en vanuit de constatering dat van de voorliggende verdeelmodellen OOV-nieuw het meest verdedigbare model was heeft ons college binnen het bestuur ingestemd met die variant, evenals het overgrote deel van de Drentse gemeenten, ook al betekent dat een substantiële verhoging. Andere varianten waren in redelijkheid niet houdbaar. Wel hebben wij ons binnen het bestuur gericht op het realiseren van een afspraak om gefaseerd als gemeenten toe te groeien naar de uiteindelijke verdeelsleutel. In de voorfase hadden we daartoe al een overgangsperiode van vier jaar (trances van 25% per jaar) bereikt, maar bij de finale besluitvorming hebben we die nog naar een periode van vijf jaar weten te brengen (trances van 20% jaarlijks). U ziet in de stukken ook iets staan over meerkosten 24-uursdienst Brandweer Emmen. De gemeente Emmen had als enige gemeentelijk brandweerkorps een bezetting die geheel uit beroepskrachten bestond (24-uur per dag medewerkers aanwezig op de kazerne gereed voor uitruk), waar de andere Drentse korpsen maar een enkele beroepskracht had (management, korpschef) en voor de rest veel vrijwilligers. Een volledige beroepsbrandweer is kostbaarder dan een met vrijwilligers. Uitgangspunt is dat de andere Drentse gemeenten geen financieel nadeel mogen hebben van deze duurdere keus van Emmen uit het verleden. Daarom is berekend wat de kosten van de brandweer op het grondgebied Emmen was geweest als dit net als elders een mix tussen een beperkt aantal beroepsfunctionarissen en voor de rest vrijwilligers zou zijn geweest. Het verschil tussen dat bedrag en de kosten van een volledige beroepsbrandweer draagt Emmen zelf en brengt de Veiligheidsregio Drenthe additioneel aan Emmen in rekening. Tot slot memoreren wij u dat het bedrag van de component Brandweer/Rampenbestrijding in de uitkering die iedere Drentse gemeente uit het Gemeentefonds ontvangt in nominaal opzicht groter is dan via de nieuwe verdeelsleutel aan deelnemersbijdrage aan de Veiligheidsregio Drenthe verschuldigd is. In die zin biedt die component dus toereikende dekking voor de deelnemersbijdrage. Daarnaast memoreren we dat de component in het Gemeentefonds en de deelnemersbijdrage aan de Veiligheidsregio Drenthe geen communicerende vaten zijn. Stijgt de component in het Gemeentefonds nominaal dan stijgt daarmee niet automatisch ook de aan de Veiligheidsregio Drenthe verschuldigde deelnemersbijdrage. Evenzo als een nominale daling van

4 de component in het Gemeentefonds automatisch ook de deelnemersbijdrage van de Veiligheidsregio Drenthe doet dalen. Ontwerpbegroting 2017 Door het Dagelijks Bestuur van de Veiligheidsregio is u de Ontwerpbegroting 2017 voor zienswijzen aangeboden. Het Dagelijks Bestuur is daartoe verplicht op grond van artikel 35 van de Wet gemeenschappelijke regelingen. Deze begroting gaat reeds uit van de nieuwe verdeelsleutel omdat 2017 wordt beoogd om dan de eerste tranche van 20% ingang te doen vinden. Wij hebben u hiervoor aangegeven dat wij binnen het algemeen bestuur voor die verdeelsleutel hebben gestemd en waarom. In die zin en ook overigens zien wij als college in de ontwerpbegroting geen gronden die aanleiding zouden kunnen zijn tot een advies aan uw raad tot het inbrengen van zienswijzen. Maar ziet u die gronden wel, dan kunt u daar blijk van geven. Kaderbrief 2017 Door het Dagelijks Bestuur van de Veiligheidsregio is u de door het Algemeen Bestuur vastgestelde Kaderbrief 2017 ter informatie aangeboden. Het concept daarvan deelden wij als college al met u, omdat wij deze als college eind december 2015 van de Veiligheidsregio Drenthe hadden ontvangen voor het als college kunnen indienen van zienswijzen. De Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Drenthe legt deze verplichting tot voorleggen van het concept aan het college voor eventuele zienswijzen vast. Als college hebben wij de Veiligheidsregio Drenthe aangegeven toen omtrent de concept- Kaderbrief 2017 vooralsnog geen zienswijzen te hebben. Een zodanig voorleggen voor zienswijzen geldt binnen de Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Drenthe niet voor de gemeenteraad; en daarmee is alleen van toepassing wat in artikel 34b van de Wet gemeenschappelijke regelingen staat: het Dagelijks Bestuur moet u voor 15 april van het voorgaande jaar informeren over een aantal kaders en door dat te doen heeft het bestuur aan die verplichting voldaan en juridisch adequaat gehandeld door u de, na zienswijzenronde, vastgestelde kaderbrief te zenden. Indachtig echter dat een kaderbrief vooral de functie heeft om input en inzicht te geven voor en in de daarna op te stellen ontwerpbegroting is het moment van toezending van de kaders aan u bijzonder te noemen als die reeds vergezeld gaat van de ontwerpbegroting waarop de kaderbrief juist een voorbeschouwing op zou moeten geven. De zeggingskracht van een kaderbrief ontvalt deze zodra de ontwerpbegroting er is en het ook al meer dan drie maanden is geleden dat de kaderbrief als concept aan de colleges is aangeboden.. Wij doen u dan ook de suggestie dit als een gevoelen van uw raad aan de Veiligheidsregio Drenthe kenbaar te maken. Een optie zou kunnen zijn dat het Dagelijks Bestuur de gemeenteraden tegelijkertijd met de toezending van de concept-kaderbrief aan de colleges voor zienswijzen deze ook ter informatie aan de gemeenteraden stuurt. Op deze wijze voldoet de Veiligheidsregio Drenthe aan de verplichting van artikel 34b van de Wet gemeenschappelijke regelingen door u te informeren over de voorgenomen kaders én bent u in de gelegenheid desgewenst ons college nog iets mee te geven omtrent mogelijk door de colleges in te brengen zienswijzen. En het daarmee niet aan hoeven laten komen op het veel latere zienswijzenmoment dat de

5 gemeenteraden hebben ten aanzien van de ontwerpbegroting (die weer voortvloeit uit de kaderbrief). Voor het uiten van een dergelijk gevoelen is bij dit raadsvoorstel een conceptbrief gevoegd. Toestemming tot wijziging van de Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Drenthe Omdat de te hanteren verdeelsleutel is vastgelegd in de Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Drenthe kan een verandering daarin alleen plaatshebben door wijziging op onderdelen van dat document. In verband met een te hanteren nieuwe verdeelsleutel OOV-nieuw is een zodanige wijziging nu aan de orde. De Veiligheidsregio Drenthe vraagt ons college nu om in te stemmen met een wijziging van artikel 29 lid 2 van de Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Drenthe in die zin. Artikel 9 van de Wet veiligheidsregio s droeg de colleges destijds op met elkaar de Veiligheidsregio Drenthe met elkaar aan te gaan. De colleges zijn daarmee de bestuursorganen als genoemd in artikel 1 lid 3 Wet gemeenschappelijke regelingen die de gemeenschappelijke regeling zijn aangegaan en daarmee ook de bevoegde bestuursorganen om deze te wijzigen (artikel 1 lid 3 Wet gemeenschappelijke regelingen). In onze collegevergadering hebben wij onlangs het principebesluit genomen met de gevraagde wijziging in te stemmen. Een principebesluit omdat wij krachtens het bepaalde in artikel 1 lid 2 Wet gemeenschappelijke regelingen uw toestemming nodig hebben deze wijziging aan te gaan. Deze toestemming vragen wij u nu en kunt u ons alleen onthouden wegens strijd met het recht of strijd met het algemeen belang. Tot slot Hoewel wij in dit raadsvoorstel geprobeerd hebben hetgeen van u gevergd wordt zo begrijpelijk mogelijk te presenteren blijft het, ook doordat alles met alles samenhangt, lastige materie. Desgewenst zijn we bereid u in een informatiebijeenkomst voor de raad nog eens rustig door onze medewerkers mondeling in de materie mee te nemen en daar bij u levende technische vragen te beantwoorden. 2. Wettelijk of beleidskader Wet gemeenschappelijke regelingen Wet veiligheidsregio s Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Drenthe 3. Beoogd resultaat Zie onder Motivering Zie onder Risico s n.v.t. 6. Kosten, baten en dekking De verwachte kostenstijging in de fasering in vijf jaar zijn gememoreerd bij 1. Evenzo dat de op deze deelnemersbijdrage ziende component in het Gemeentefonds (meer dan) toereikende dekking biedt.

6 Wel zal de te verwachten kostenstijging in de komende vijf jaren verwerkt dienen te worden in de gemeentelijke begrotingen van de navolgende jaren. 7. Communicatieve aspecten Informeren van de Veiligheidsregio Drenthe over de uitkomsten van uw besluitvorming omtrent ontwerpbegroting 2017 (uw eventuele zienswijzen) en uw eventuele gevoelen omtrent de kaderbrief (timing). 8. Uitvoering en evaluatie N.v.t. 9. Bijgevoegde stukken Collegevoorstel met bijlagen (Corsa-nr ) Door uw raad ontvangen correspondentie van het Dagelijks Bestuur Veiligheidsregio Drenthe (aanbiedingsbrief, Kaderbrief 2017, Ontwerpbegroting 2017; alles Corsa-nr ) Concept-antwoordbrief aan de Veiligheidsregio Drenthe namens uw raad (Corsa-nr. 16.) Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Borger-Odoorn, de secretaris, de burgemeester, mr. P. Post mr. J. Seton