VluchtelingenWerk Oost Nederland. Publieksjaarverslag 2014

Transcriptie

1 VluchtelingenWerk Oost Nederland Publieksjaarverslag 2014

2 Belangrijkste ontwikkelingen 2014 Meer vluchtelingen Waar jarenlang het aantal asielzoekers in Nederland redelijk stabiel was, zagen we in 2014 een forse stijging. Relatief veel asielzoekers vluchtten uit Syrië en Eritrea. Uit deze landen arriveerden respectievelijk en asielzoekers in ons land. In onze regio, Overijssel en Gelderland, zijn dat ook verreweg de twee grootste herkomstlanden. Juist vanwege de samenstelling van de groep, is het aantal verleende vergunningen hoog. De verwachting is dat minimaal 70% van deze asielzoekers toelating als vluchteling krijgt en (dus) voorlopig mag blijven. Eerdere jaren lag dat percentage rond de 50%. Aantal asielaanvragen in Nederland Inleiding Je hoefde in 2014 niet betrokken te zijn bij VluchtelingenWerk, om je te realiseren dat Nederland een relatieve oase van rust en veiligheid is in de wereld. Er waren niet eerder zo veel brandhaarden waar vandaan vluchtelingen een veilig heenkomen zochten als het afgelopen jaar. De UNHCR registreerde een recordaantal wereldwijd. Een relatief klein aantal waagde de oversteek naar Europa en daarvan reisden weer enkele duizenden naar Nederland. Om hier, in ons land, bescherming te zoeken. Samen met gemeentes, woningcorporaties, asieladvocaten en andere samenwerkingspartners hebben we er weer onze schouders ondergezet. Dankzij de inzet van vele (nieuwe) vrijwilligers en mede werkers is het gelukt om een gastvrije regio te blijven. Jan van der Werff, directeur Medewerkers gezocht/gevonden Meer vluchtelingen in de centrale opvang, een relatief hoog percentage met een verblijfsvergunning en meer vluchtelingen die ervoor kiezen om hun inburgering bij VWON te doen. Dat betekende een continue zoektocht naar nieuwe medewerkers. In 2014 kwamen er netto 14 betaalde en bijna 500 onbetaalde mede werkers bij. Met inwerkprogramma s en cursussen kregen zij de basiskennis en vaardigheden om hun werk te kunnen doen. Die meningen maken me niet uit Toen ik hoorde dat in de IJsselhallen honderden asielzoekers zouden worden opgenomen, dacht ik: Ik ga helpen. Kort daarop zat ik er zelf. Mooi werk. Ik hoor om me heen allerlei meningen over het asielbeleid. Dat maakt me weinig uit. Ik beteken graag iets voor andere mensen. Astrid van Gelder (Trouw, Nico de Fijter) 2

3 Geen vreemdeling meer Samar Sameer Abdulsttar vluchtte van Bagdad naar Nederland en kwam terecht in Beneden-Leeuwen. Vrijwilligers hielpen me het huis in te richten, met financiën, de post en natuurlijk de taal. Nog belangrijker, ze betrokken haar bij het dagelijks leven in Beneden- Leeuwen en ze ging vrijwilligerswerk doen. Nu ik zelf van alles te doen heb, voel ik me minder een vreemdeling. Opgetekend door Colette Beckers in de Gelderlander Opening nieuwe Centrale Opvanglocaties Voor het eerst sinds jaren opende het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) weer nieuwe opvanglocaties in onze regio. Zo is er een aantal tijdelijke pré-pol voorzieningen gekomen: een wacht-voorziening vóór de start van de procedure, waar mensen een aantal weken verblijven. De grote zaal vol stapel bedden in de IJsselhallen in Zwolle sprong daarbij het meest in het oog. Daarnaast kwam er o.a. een nieuwe Proces Opvang Locatie (POL) in Doetinchem en een nieuw AsielzoekersCentrum (AZC) in Azelo. De komst van een nieuw AZC leverde soms veel commotie op in de buurt, inclusief protesten en bezwaarschriften. Maar de andere kant is er ook, het was hartverwarmend om de initiatieven van vrijwilligers, sportclubs, verenigingen, kerken en moskeeën voor vluchtelingen in zo n nieuw centrum te zien. Je gezin achterlaten, een keuze tussen twee kwaden In veel gebieden, zoals Eritrea en delen van Syrië, lopen mannen het meeste gevaar. Vaak vluchten zij dan ook als eerste het land uit terwijl ze hun gezin achterlaten op een zo veilig mogelijke plek. Ook omdat de reis kostbaar is en gevaarlijk, zeker voor vrouwen en kinderen. Als een vluchteling een voorlopige verblijfs vergunning heeft gekregen, kan hij een aanvraag doen tot gezinshereniging. Na een positieve afronding van deze procedure mag de rest van het gezin overkomen. Juridische begeleiders van VWON helpen vluchtelingen bij deze procedure. De kosten voor de vlucht zijn voor het gezin zelf. Als vluchtelingen dat niet kunnen betalen, kunnen ze een aanvraag doen bij het Noodfonds van VWON. Om dit Noodfonds weer verder te vullen, hebben medewerkers, betrokkenen en vluchtelingen o.a. in het najaar 2014 een sponsorloop gelopen. Een goede start Een eigen plek in een gemeente, dat is voor veel vluchtelingen een mijlpaal. Een plek waar ze opnieuw kunnen starten. Maar dat valt nog niet mee, in een land waar zoveel onbekend is. Vrijwilligers van VWON begeleiden vluchtelingen die eerste tijd. Door ze te helpen met de inrichting van het huis, allerlei administratieve handelingen, verzekeringen en toelages maar ook met het vinden van een huisarts en school voor de kinderen. Dan wordt het ook een goede start. Ontsnapt aan Assad Khudida Othman reisde van Syrë naar Wageningen. Mijn eerste grote moment was toen ik zelf in Nederland aankwam. Toen was ik defintief ontsnapt aan het leven onder het regime van Assad. Het tweede grote moment was toen ik mijn familie weer terugzag op het vliegveld. We zijn de Nederlanders dankbaar dat ze ons hier ontvangen hebben. Dit is een mooi land waar de politie respect voor je heeft. Op een dag wil ik dit land terugbetalen, op welke manier dan ook. Uit De Stem, Cyril Rosman 3

4 Van Welkom tot Werk in Een kleine groep vlucht verder naar Europa. In Nederland begint de procedure in Ter Apel. Je bent nu officieel asielzoeker miljoen vluchtelingen waren er in 2014, de meeste bleven in buurlanden, zoals in dit vluchtelingenkamp. 3 Op elke centrale opvanglocatie is VluchtelingenWerk aanwezig om je te begeleiden in de asielprocedure. 4 5 Na Ter Apel start de procedure, maar vanwege de hoge instroom blijf je eerst een paar weken in een wachtruimte, voordat je naar een Proces Opvang Locatie gaat. Kinderen leren elkaar snel kennen op een AZC. 6 Goed nieuws, je asielaanvraag is erkend. Je wacht in een AZC op een woning. 4

5 Het leven is anders dan je gewend bent, en dat geldt natuurlijk ook voor het klimaat. 10 Inburgeren is ontzettend belangrijk. In 2014 volgden 680 inburgeraars hun cursus bij VWON VluchtelingenWerk helpt je met alle praktische zaken die nu geregeld moeten worden. Denk aan de inrichting, de belastingen, de school voor je kinderen, verzekeringen, huisarts etc. Voor kinderen uit vluchtelingengezinnen met weinig geld, organiseren we Kindervakantieweken. Wat een mooie week! 8 12 Een mooi moment, een nieuw begin, je krijgt de sleutel van je nieuwe huis. Nu ben je een kersverse inwoner van de gemeente. 7 De weg naar betaald werk is lang en lastig. Met verschillende integratieprojecten helpt VWON je hierbij. 5

6 Integreren begint met taal Nederlands spreken is een cruciaal onderdeel van de integratie in de Nederlandse samenleving. Het is dan ook niet voor niks een van de speerpunten van VluchtelingenWerk. Inburgeren bij VWON In 2013 startte VWON met Inburgering. Anno 2014 draaien er 60 groepen, regiobreed verspreid over 30 verschillende locaties. De groei was haast niet bij te benen, en er werden dan ook continu nieuwe projectmedewerkers ingewerkt en nieuwe vrijwilligers gezocht. Wat opvalt is dat ruim 30% van de inburgeraars een alfabetiseringstraject volgt, zij leren voor het eerst lezen en schrijven en dat in een vreemde taal, een pittig traject. Elke inburgeraar krijgt een persoonlijke taalcoach. Deze taalcoach komt bij de inburgeraar thuis om te helpen met het huiswerk en vooral om heel veel samen te praten. Want Nederlands leer je het beste door veel te oefenen. Petje af voor alle geslaagde cursisten (slagingspercentage van 80% in 2014). Handen en voeten Ageeth Martherus is taalcoach van Gharib en Salima, een Syrisch stel dat nu elf maanden in Nederland woont. Ze oefent met hen het huiswerk en helpt hen met de voorbereiding voor de Inburgeringslessen. Daarna brengen ze het geleerde in de praktijk door gewoon samen te praten, indien nodig met hulp van handen en voeten. Elke keer krijgt Ageeth een andere zelfgebakken Syrische lekkernij. Voor Salima een manier om haar dankbaarheid en gastvrijheid te tonen. Taal in Beweging Ook vluchtelingen die al ingeburgerd zijn, hebben vaak nog behoefte aan een taalcoach, net als andere nieuwkomers. Bij Taal in Beweging werden deze mensen gekoppeld aan een vrij willige taalcoach. In dit project stonden ook de ongeschreven regels centraal. De vrijwilliger oefent sociale situaties en en zorgt dat de omgeving steeds groter en begrijpelijker wordt. Er zijn in Oost Nederland 199 nieuwkomers gekoppeld aan 177 taalcoaches. In juni vond een grote slotconferentie plaats in het Nederlandse Openluchtmuseum. Elke week samen lezen De VoorleesExpress is gericht op gezinnen met kinderen die een taalachterstand hebben. 20 weken lang komt een vrijwillige voorlezer eens per week op een vaste avond en tijd in het gezin. Door middel van interactief voorlezen, leert een kind snel nieuwe woorden en leert het de woorden ook gebruiken. Ook de ouders komen op een laagdrempelige manier in aanraking met taal. VWON is de uitvoerder van het project VoorleesExpress in Arnhem, Ede en Apeldoorn en sinds september 2014 ook in Harderwijk. Taalbarriere staat contact in de weg Binnenkort beginnen de Syrische Fouzi en Muna aan hun inburgeringscursus. Ze verwachten dan ook meer contacten te krijgen met de buurt. De taalbarriere staat kennismaking met andere mensen in de weg, zegt Mouna. Lachend: Voor de kinderen geldt dat niet. Door contacten met Nederlandse vriendjes op school en in de buurt spreken ze al een aardig woordje Nederlands, vaak ook als ze tegen ons beginnen te praten. RD, Bert Monster 6

7 Feiten en cijfers Figuur 1: Aantal cliënten van VWON Figuur 3: Leeftijdsopbouw clienten gemeenten centrale opvang totaal % man % vrouw volwassenen kinderen totaal % man 44 % vrouw Figuur 2: Herkomstlanden van de nieuwe cliënten in het werkgebied van VWON Land van herkomst aantal Syrië 1288 Eritrea 522 Irak 349 Somalië 268 Afghanistan 232 Statenloos 201 Iran 158 Overige landen < < < < < 90 Staat van Baten en Lasten Werkelijk 2014 Begroot 2014 Werkelijk 2013 BATEN (in ) (in ) (in ) Bijdragen gemeenten Bijdragen via derden Projectbijdragen en programmagelden VWN Loonkostensubsidies Projectbijdragen Inburgering Overige baten(excl. rente) Schenkingen aan Noodfonds Rente Totaal baten LASTEN Huisvesting Organisatie Materiaal activiteiten/projecten Personeel Uitgaven Noodfonds Totaal lasten Exploitatieresultaat Risico en reserve Te bestemmen resultaat:

8 VluchtelingenWerk Oost Nederland wordt gesponsord door de volgende bedrijven: Restaurant Troya Staphorst Kampen Zwolle Overijssel Zeewolde Veenendaal Rhenen Tiel Harderwijk Ede Apeldoorn Arnhem Nijmegen Deventer Gelderland Ommen Zutphen Almelo Hengelo Winterswijk Doetinchem Uitgave: VluchtelingenWerk Oost Nederland Hoofdkantoor; Rijnkade HD Arnhem tel Vormgeving: Catholijn Luteijn Mei 2015