Aan de raadsleden van de Gemeente Heusden. Geachte raadsleden,

Transcriptie

1 Aan de raadsleden van de Gemeente Heusden Ons kenmerk: Vermeld bij uw correspondentie altijd ons kenmerk! Behandeld door: RMWB Flipsen Doorkiesnummer: (073) adres: Onderwerp: Aanbieding voorontwerpbestemmingsplan Geerpark Aantal bijlagen: 1 Datum: 9 augustus 2011 Verz. 9 augustus 2011 Geachte raadsleden, Namens het college van Heusden wil ik u het voorontwerpbestemmingsplan Geerpark aanbieden. Vragen over dit voorontwerpbestemmingsplan kunt u stellen voorafgaand en tijdens de informatievergadering ruimte op 31 augustus Hieronder geef ik u alvast een korte toelichting over het voorontwerpbestemmingsplan. Postadres Gemeente Heusden Postbus AA Vlijmen Bezoekadressen Julianastraat 34 Vlijmen Raadhuisplein 16 Drunen Telefoon (073) Fax (073) Digitaal loket info@heusden.nl Bestemmingsplan Geerpark Het plangebied heeft een grootte van circa 38 ha en is begrensd door de Tuinbouwweg in het noorden, de Priemsteeg en het sportcomplex in het oosten, de Wolput en de Mortelweg in het zuiden en de agrarische percelen ten oosten van de Abt van Engelenlaan en Mariënkroon in het westen. Het plangebied omvat ook de herontwikkeling van het Mommersteegcomplex, het zogenoemde perceel Meijer en de randen van het nieuwe woongebied (met de daarop voorkomende bebouwing). Het bestemmingsplan biedt een juridisch-planologisch kader voor de realisatie van het nieuwe woongebied met circa 800 woningen en bijbehorende voorzieningen, de herstructurering van Mommersteeg, de realisering van enkele particuliere initiatieven en de actualisering van direct aangrenzende gronden, zodat sprake is van een logisch begrensd plangebied. Stand van zaken procedure Inzage Bankrelatie Gemeente Heusden gebruikt uw persoonsgegevens uitsluitend voor het doel waartoe zij zijn verstrekt. Indien u daarover inhoudelijk meer wilt weten kunt u contact opnemen met de behandelend ambtenaar van onze gemeente (Wet Bescherming Persoonsgegevens, artikel 33 en 34) * *

2 Ons kenmerk Onderwerp Aanbieding voorontwerpbestemmingsplan Geerpark Datum 9 augustus 2011 Pagina 2 van 2 De stukken liggen van 19 augustus 2011 tot en met 16 september 2011 ter inzage. De inzagetermijn is vier weken. U kunt de stukken inzien in het gemeentehuis in Drunen en Vlijmen en in de bibliotheek in Heusden. Dit kan tijdens openingstijden. Een digitale versie van het voorontwerp bestemmingsplan is raadpleegbaar en wordt beschikbaar gesteld op de landelijke website ruimtelijkeplannen.nl Daarnaast is het bestemmingsplan raadpleegbaar via onze gemeentelijke website onder actueel > bestemmingsplannen > Geerpark Inspraakreactie Gedurende de bovengenoemde termijn van vier weken kan een ieder naar keuze schriftelijk (wat de voorkeur heeft) of mondeling zijn of haar inspraakreactie omtrent het voorontwerpbestemmingsplan naar voren brengen bij het college van Heusden. Indien u vragen heeft naar aanleiding van dit voorontwerpbestemmingsplan, kunt u deze stellen voorafgaand aan en tijdens de informatieraad ruimte van 31 augustus Vervolgstappen Zoals gebruikelijk verwerken wij na het sluiten van de inzagetermijn de eventuele ingediende inspraakreacties. De ter inzagelegging van het ontwerpbestemmingsplan Geerpark staat gepland voor de winter van Ik hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Met vriendelijke groeten, Namens het college van Heusden, Wethouder M. Buijs

3 Geerpark Heusden bestemmingsplan identificatie planstatus identificatiecode: datum: status: <NL.IMRO.0797.BPgeerpark-VO concept 26 juli 2011 voorontwerp projectnummer: ontwerp vastgesteld opdrachtleider: ing. J.A. van Broekhoven

4 2 Inhoudsopgave Toelichting 5 Hoofdstuk 1 Inleiding Aanleiding Het plangebied Huidige juridische status plangebied Planvorm Leeswijzer 12 Hoofdstuk 2 Planologische beleidskaders Rijksbeleid Provinciaal en regionaal beleid Gemeentelijk beleid 18 Hoofdstuk 3 Planbeschrijving Beschrijving van het plangebied Functies en voorzieningen in plangebied Geerpark 23 Hoofdstuk 4 Ontwikkeling Kader ontwikkeling Geerpark Ruimtelijk concept Wonen en werken Voorzieningen Verkeer en vervoer Landschappelijke structuur en biodiversiteit Typering hoven, stroken en appartementencluster Openbare ruimte Fasering 33 Hoofdstuk 5 Realiserings- en uitvoeringsaspecten Bodem Toelaatbaarheid van bedrijfsactiviteiten Externe veiligheid Archeologie Monumenten Natuur Water Verkeer en vervoer Geluid 61

5 Luchtkwaliteit Duurzaamheid Energievisie Overige belemmeringen 66 Hoofdstuk 6 Toelichting op de regels Deregulering Inleidende regels Bestemmingsregels Algemene regels Overgangs- en slotregels 75 Hoofdstuk 7 Economische uitvoerbaarheid 77 Hoofdstuk 8 Resultaten inspraak- en overlegprocedure 79 Bijlagen 81 Regels 83 Hoofdstuk 1 Inleidende regels 85 Artikel 1 Begrippen 85 Artikel 2 Wijze van meten 95 Hoofdstuk 2 Bestemmingsregels 97 Artikel 3 Agrarisch 97 Artikel 4 Gemengd 99 Artikel 5 Groen 103 Artikel 6 Tuin 105 Artikel 7 Verkeer 106 Artikel 8 Verkeer - Verblijfsgebied 108 Artikel 9 Wonen 110 Artikel 10 Wonen - Uit te werken Artikel 11 Wonen - Uit te werken Artikel 12 Wonen - Uit te werken Artikel 13 Wonen - Uit te werken Artikel 14 Waarde - Archeologie 123 Hoofdstuk 3 Algemene regels 125 Artikel 15 Anti-dubbeltelregel 125 Artikel 16 Algemene aanduidingsregels 126 Artikel 17 Algemene bouwregels 127 Artikel 18 Algemene afwijkingsregels 128 Artikel 19 Algemene wijzigingsregels 129 Hoofdstuk 4 Overgangs- en slotregels 131

6 4 Artikel 20 Overgangsrecht 131 Artikel 21 Slotregel 132

7 5 Toelichting

8 6

9 7 Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Aanleiding Gemeentelijke woningbouwopgave Heusden heeft op basis van provinciale prognoses een taakstelling voor woningbouw voor ruim woningen tot De gemeente heeft op basis van het bestuursconvenant Waalboss daarbij een subregionale woningbouwtaak. Daarenboven zijn nog eens circa woningen benodigd in verband met herstructurering en sloop. Voor een deel kan in deze woningbouwopgave worden voorzien door de locatie Geerpark Vlijmen te ontwikkelen. Deze locatie heeft een plancapaciteit van circa 800 woningen. Ambities Geerpark De gemeente Heusden, Provincie Noord-Brabant, Woonveste en waterschap Aa en Maas hebben de ambitie uitgesproken om van Geerpark de meest duurzame wijk van Nederland te maken. De minister van Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) (nu hernoemt tot ministerie van Infrastructuur en Milieu) steunt dit initiatief en heeft Geerpark tot één van de 13 proeftuinen uit de regeling Excellente gebieden uitgeroepen. De voor Geerpark verwoorde kaders en ambities hebben zich vertaald in de volgende ambities. De gemeente heeft een en ander ook in diverse separate ambitiedocumenten vastgelegd. Duurzaam wonen en leven Wooncomfort en gezond binnenklimaat. Betaalbare woonlasten. Levensloop bestendig. Duurzaam gedrag bevorderen. Bouwen voor 100 jaar Hydrologisch en CO2 neutraal. Sluiten van kringlopen. Voor een brede bevolkingsgroep: 1/3 huur, 1/3 koopwoningen en 1/3 zelfbouw voor alle generaties. Leefkwaliteit, dorps karakter, autoluw, autovrij. Bouwen aan het landschap Passend in het landschap met zijn kamerstructuur.

10 8 Groene dooradering en biodiversiteit als verbinding met de omgeving. Water als levensader. Ambities Gestreefd wordt deze ambities waar te maken duurzaamheidsprincipes en samenwerking bij de realisering. door toepassing van Duurzaamheidsprincipes Bij duurzaamheidsprincipes gaat het onder ander om: integrale aanpak; optimale balans tussen ecologie, economie en sociaal-culturele ontwikkeling; leefbaarheid, gezondheid, veiligheid en (bio)diversiteit; keep it simple; denken én doen (met lef); vrijheid in gebondenheid. Samenwerking Met betrekking tot samenwerking bij realisering wordt gestreefd naar: het prikkelen van het bedrijfsleven om maximaal mee te doen; structureel overleg; het uitdagen en oproepen tot creativiteit; het bieden van een Kwaliteitsgarantie bij oplevering. Opgave Geerpark De planopgave voor Geerpark omvat het volgende. Het woningbouwprogramma Geerpark bestaat uit circa 800 woningen (inclusief de ontwikkelingen Mommersteeg en enkele kleinere particuliere initiatieven). Er wordt een onderscheidende kwaliteit nagestreefd met de nadruk op duurzaamheid. De bestaande landschappelijk waardevolle elementen zoals waterlopen en bomenrijen worden behouden door binnen de bebouwingsclusters de bebouwingsdichtheid te intensiveren Aan het principe integratie van stad - land wordt met realisering van Geerpark invulling gegeven. Het groenblauwe karakter van de landelijke zone ten noorden van de Tuinbouwweg wordt versterkt zodat een duurzame en landschappelijke buffer gevormd wordt tussen Vlijmen en Haarsteeg. Bestaande en nieuwe stedelijke functies worden op een duurzame manier geïntegreerd. De openheid rondom kloostercomplex Mariënkroon wordt behouden. Het kloostercomplex Mariënkroon blijft als losstaand beeldbepalend element herkenbaar. Ontsluiting van het plangebied Geerpark vindt plaats via de Abt van Engelenlaan en de Tuinbouwweg. De langzaamverkeerroutes (fiets- en wandelpaden) sluiten aan op de Wolput en de Priemsteeg. Masterplan Geerpark De gemeente heeft ten behoeve van de ontwikkeling Geerpark een masterplan vervaardigd. Dit masterplan vormt het vertrekpunt voor het voorliggende bestemmingsplan. De uitgangspunten en randvoorwaarden zijn in de toelichting van het bestemmingsplan opgenomen en vertaald in een juridische regeling. Uitgangspunt

11 9 daarbij is het geschetste eindbeeld mogelijk te maken, zonder dat dit al te star is geregeld. Daarom is, met behoud van de primaire uitgangspunten, een flexibele bestemmingsregeling op hoofdlijnen uiteengezet, waarbinnen ruimte is voor verdere uitwerking en aanpassingen. Het masterplan (januari 2011) gaat tevens vergezeld van een beeldkwaliteitsplan. Beiden zijn tot stand gekomen onder leiding van de stuurgroep Geerpark, met daarin vertegenwoordigers van gemeente, provincie, Woonveste en waterschap. Het masterplan en het beeldkwaliteitsplan zijn tot stand gekomen met bijdragen van: de ambtelijke projectgroep (gemeente Heusden); de expertgroep duurzaamheid (Provincie Brabant); kunstenaars en adviesbureau's. 1.2 Het plangebied Begrenzing Het bestemmingsplan heeft betrekking op een projectgebied van circa 38 ha. Het gebied is begrensd door: de Tuinbouwweg in het noorden; de Priemsteeg en het sportcomplex in het oosten; de Wolput en de Mortelweg in het zuiden; en agrarische percelen ten oosten van de Abt van Engelenlaan en Mariënkroon in het westen. Het plangebied omvat tevens de herontwikkeling van het complex Mommersteeg, het zogenoemde perceel Meijer en de randen van het nieuwe woongebied (met de daarop voorkomende bebouwing).

12 10 Figuur 1.1 Plangebied (bron: Masterplan Geerpark - Vlijmen) Context Op grotere schaal ligt Geerpark binnen de volgende context (zie figuur 1.1). De locatie Geerpark ligt ten westen van de kern Vlijmen en ten noorden van de A59. Ten westen en ten noorden ligt open landelijk gebied. Hierbinnen zijn de het complex Mariënkroon (1), bedrijvenpark Het Hoog (2) en begraafplaats Onsenoord (5) gesitueerd. Aan de noordoostzijde ligt tussen Geerpark en de Priemsteeg een met houtwallen omzoomd complex met sportvelden (3). In de zuid-oost hoek reikt het projectgebied tot aan de Priemsteeg met de bestaande bebouwing van Vlijmen. Ten zuiden ligt de oude lintbebouwing aan de Wolput met onder andere een rudiment van de oorspronkelijke zaadhandel, monument Mommersteeg. Aan de zuidwestzijde ligt tenslotte een glastuinbouwcomplex (4). Het is niet uitgesloten dat Geerpark op termijn ten zuiden van de Mortelweg nog uitgebreid zal worden in westelijke richting. Deze uitbreiding maakt vooralsnog geen deel uit van dit bestemmingsplan. 1.3 Huidige juridische status plangebied Voor de locatie Geerpark geldt thans het volgende juridisch-planologische regime (zie tabel 1). Bestemmingsplan Vastgesteld Goedgekeurd KB

13 11 Buitengebied Vlijmen 22 april december februari 1994 Buitengebied Vlijmen 1 e herziening 3 juli februari 2002 n.v.t. Kom Vlijmen, inclusief de Vliedberg 21 september 2010 n.v.t. n.v.t. Tabel 1.1 Geldende juridisch-planologischregime De gronden zijn hierbinnen onder andere bestemd voor: agrarische doeleinden; maatschappelijke doeleinden; groen- en verkeersdoeleinden. De beoogde transformatie van het plangebied naar de meest duurzame woonwijk van Nederland is binnen dit geldende juridisch-planologisch regime niet mogelijk. Het opstellen van een nieuw bestemmingsplan dat het juridisch-planologisch toetsingskader voor de ontwikkeling vormt, is daarom nodig. 1.4 Planvorm Uitgangspunt Het uitgangspunt voor dit bestemmingsplan is het mogelijk maken van: de ontwikkeling van het nieuwe woongebied Geerpark (circa 800 woningen en bijbehorende voorzieningen); de herstructurering van Mommersteeg; de realisering van enkele particuliere initiatieven; de actualisering van direct aangrenzende gronden, zodat sprake is van een logisch begrensd plangebied. Het bestemmingsplan is voor deze onderwerpen vooral gericht op het bieden van een juridisch-planologisch kader, waarmee de beoogde ontwikkelingen gerealiseerd kunnen worden. Uitgangspunt daarbij is een plan op hoofdlijnen voor realisering van de woningbouw. Ten aanzien van de bestaande bebouwing op de aan Geerpark aangrenzende gronden wordt een consoliderende regeling voorgestaan. Het bestemmingsplan is gebaseerd op het gemeentelijk handboek en gaat in op de toelaatbaarheid, vestigingsmogelijkheden van de diverse functies en de bouwmogelijkheden (bouwhoogte, bebouwingspercentage). Er vindt bovendien afstemming van de ontwikkeling op de actuele beleidskaders plaats. Het bestemmingsplan Geerpark is vervat in een verbeelding en regels en gaat vergezeld van deze toelichting. Verbeelding Analoog Op de verbeelding, bestaande uit een kaartblad, zijn onder meer de bestemmingen van de in het plan begrepen gronden aangegeven met bijbehorende verklaring, het zogenoemde renvooi. De verklaring legt een verbinding tussen de bestemmingen, die op de verbeelding zijn aangegeven, en de regels. De verbeelding is getekend op

14 12 schaal 1: Digitaal Nieuwe bestemmingsplannen worden digitaal beschikbaar gesteld, zodat ze via internet te bekijken zijn. Dit is verplicht op grond van de Wet ruimtelijke ordening. Op de gemeentelijke website of kan het digitale bestemmingsplan worden bekeken. Bij raadpleging van het digitale bestemmingsplan wordt de gebruiker bij het aanklikken van de percelen op een beeldscherm vanzelf naar de relevante delen van het bestemmingsplan "doorverwezen". Regels De regels bevatten de regeling inzake het beoogd gebruik van de gronden die in het plan zijn begrepen. Daarmee wordt ruimte geboden voor de realisering van het programma voor de meest duurzame woonwijk van Nederland: Geerpark. Voor zover mogelijk is daarbij aangesloten bij het gemeentelijk handboek. Toelichting In de toelichting wordt de opzet van het plan beschreven en zijn de aan het plan ten grondslag liggende gedachten vermeld. Tevens wordt er (te zijner tijd) verslag gedaan van de resultaten van het over het plan gevoerde overleg en de inspraak. 1.5 Leeswijzer Het bestemmingsplan is als volgt opgebouwd. In hoofdstuk 2 wordt het beleidskader geschetst. In hoofdstuk 3 wordt de huidige situatie van het plangebied en de omgeving beschreven. In hoofdstuk 4 is de ontwikkeling Geerpark uiteengezet. Hoofdstuk 5 geeft een beschrijving van de realiserings- en uitvoeringsaspecten. In hoofdstuk 6 is een toelichting opgenomen op de juridische regeling. In hoofdstuk 7 volgt een beschrijving van de economische uitvoerbaarheid. Tenslotte is in hoofdstuk 8 ruimte gereserveerd voor de inspraak- en overlegreacties.

15 13 Hoofdstuk 2 Planologische beleidskaders 2.1 Rijksbeleid Nota Ruimte Analyse De Nota Ruimte bevat het ruimtelijke beleid van het Rijk, waarmee het op hoofdlijnen sturing wil geven aan de inrichting van de ruimte en daarnaast sociale, culturele en economische ontwikkelingen ruimtelijk wil accommoderen. Wat betreft verstedelijking wordt ingezet op bundeling en nieuwbouw in bestaand stedelijk gebied. Nieuwe ontwikkelingen worden zoveel mogelijk aangesloten op bestaande bebouwing en infrastructuur. Verder stimuleert het rijk herstructurering en transformatie van zowel (verouderde) wijken als bedrijventerreinen in het algemeen. De stedelijke ruimte dient zo optimaal mogelijk te worden benut. Delen van de gemeente Heusden, waaronder het plangebied Geerpark, vallen binnen één van de Nationale Stedelijke Netwerken, de zogenoemde 'Brabantstad'. Toetsing Geerpark wordt ontwikkeld aansluitend aan bestaand bebouwd gebied. Er wordt gestreefd naar hoge kwaliteit en duurzaamheid. De ontwikkeling van Geerpark vindt aldus plaats in overeenstemming met de Nota Ruimte. Excellente gebieden Gebiedsontwikkeling Analyse Door het Agentschap NL van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie zijn 'excellente gebieden' aangewezen. Dit zijn innovatieve nieuwbouwprojecten waar energiezuinige bouwmethoden op grote schaal worden toegepast. Deze excellente gebieden variëren van een C O2-neutrale straat tot het meest groene bedrijventerrein van Nederland. Ook Geerpark behoort tot een van deze excellente gebieden. De kennis en ervaring opgedaan in de excellente gebieden wordt gebruikt om in 2020 energieneutraal te kunnen bouwen. Gemeentes, projectontwikkelaars en de andere partners passen op grote schaal innovaties toe die zich al op kleine schaal hebben bewezen. De resultaten van deze vernieuwingen in techniek, het bouwproces en de financiering worden door Agentschap NL verzameld en verspreid in een zogenaamd kennis- en leertraject. Voor het vinden van succesfactoren en verbeterpunten start Agentschap NL voor elk

16 14 gebied een monitoringstraject. Het accent ligt in eerste instantie op het volgen van het proces. De gemeenten, ontwikkelaars en adviseurs leveren input voor deze monitoring. In 2011 worden monitoringsstudies die inzoomen op specifieke vernieuwingen per gebied gestart. Toetsing Geerpark behoort tot een excellent gebied. Hiermee heeft de rijksoverheid aangegeven dat uitgangspunten en ambities ten aanzien van de meest duurzame woonwijk van Nederland worden erkend. 2.2 Provinciaal en regionaal beleid Structuurvisie Ruimtelijke Ordening (SVRO) werking 1 januari 2011) (vastgesteld 1 oktober 2010, in Beleidskader De provincie geeft in de structuurvisie de hoofdlijnen van het ruimtelijk beleid tot 2025 (met een doorkijk naar 2040). De visie geeft een ruimtelijke vertaling van de opgaven en doelen uit de Agenda van Brabant. Daarnaast ondersteunt de structuurvisie het beleid op andere provinciale beleidsterreinen, zoals: economie; mobiliteit sociale zaken; cultuur; milieu- en natuur. Voorafgaand aan de structuurvisie is geconcludeerd dat het vigerende ruimtelijke beleid nog steeds actueel is en daarom ongewijzigd blijft. Het project Geerpark betreft een nieuw woongebied. In het provinciaal beleid wordt bij de opgave voor wonen en werken het accent sterker verlegd naar: de te ontwikkelen kwaliteiten; de inzet op herstructurering; het beheer van het bestaand stedelijk gebied. Door de verstedelijking te concentreren zijn er meer mogelijkheden om een hoog voorzieningenniveau in stand te houden en verder te ontwikkelen. De concentratie van verstedelijking vindt plaats in het zogenaamde kralensnoer van steden (met omliggende kleinere kernen) op de overgang van zand naar klei (van Bergen op Zoom tot aan Oss) en rond de steden op het zand (Eindhoven Helmond, Tilburg en Uden Veghel). Hier wordt de bovenlokale groei van de verstedelijking opgevangen. De gemeente Heusden maakt deel uit van dit gebied. De structuurvisie bestaat uit vier delen. Voor dit project zijn deel A en B relevant. Deel A. Deel A bevat de hoofdlijnen van het beleid. Op basis van trends en ontwikkelingen heeft de provincie haar ruimtelijke belangen gedefinieerd en ruimtelijke keuzes gemaakt. In haar sturing biedt zij gemeenten meer ruimte om afwegingen te maken in een aantal vooraf gestelde kaders. Daarnaast zet de provincie zelf een aantal ontwikkelingen in gang. Deel B. In deel B staan de ambities, het beleid en de uitvoering voor de vier ruimtelijke structuren: de groenblauwe structuur, het landelijk gebied, de stedelijke

17 15 structuur en de infrastructuur. Toetsing Het project betreft een nieuw woongebied met een specifiek karakter en thema: de meest duurzame woonwijk van Nederland. De woonwijk wordt ontwikkeld in een metropolitaan gebied, nabij de A59. Het gebied maakt deel uit van het 'kralensnoer' Bergen op Zoom - Oss. Gebiedsontwikkeling met een eigen onderscheidend karakter ten behoeve van wonen voldoet aan de beleidsuitgangspunten van de Structuurvisie Ruimtelijke Ordening. Gebiedsagenda Brabant Beleidskader De Gebiedsagenda beschrijft de gedeelde visie, ambities, ruimtelijke opgaven en potentiële projecten van Rijk, provincie en gemeenten op het gebied van verstedelijking, mobiliteit, duurzaamheid, water en landschap in Brabant voor de middellange termijn (tot 2030). Er zijn majeure grensoverschrijdende en vijf thematische opgaven benoemd. Aan de hand van de Gebiedsagenda s wordt een werkbare agenda gemaakt ter voorbereiding op het half jaarlijks bestuurlijk overleg tussen Rijk en provincie. Doel van de Gebiedsagenda is om, op basis van gedeelde integrale gebiedsopgaven, de samenwerking tussen de partners te structureren en de ruimtelijke investeringen goed op elkaar af te stemmen. De Gebiedsagenda: is opgesteld in nauwe samenwerking tussen de overheid en regionale partners; heeft geen formele status; bevat geen nieuw beleid, maar is een doorvertaling van het nationale en regionale ruimtelijke beleid. is een levend document, dat periodiek wordt geactualiseerd. De Oostelijke Langstraat

18 16 Figuur 2.1 Visie Oostelijke Langstraat Oostelijke Langstraat De Oostelijke Langstraat ligt ten westen van s-hertogenbosch en omvat de kernen Vlijmen/Nieuwkuijk, Drunen en Waalwijk en de groene ruimten daartussen. Ten zuiden ligt het Nationaal Park de Loonse en Drunense Duinen en ten noorden stroomt de Maas, overgaand in de Bergsche Maas. Van oost naar west vormt de A59 de ruggengraat van het gebied. Deze weg verbindt de drie stedelijke lobben met elkaar alsook het tussenliggende buitengebied bestaande uit een vervlechting van natuur en landbouw. Het gebied vormt zowel in infrastructurele zin als in ecologische zin een belangrijke schakel. De Oostelijke Langstraat maakt deel uit van de BTW-driehoek (Den Bosch, Tilburg, Waalwijk). Deze driehoek vormt een essentiële schakel in de oost-westverbinding tussen Brainport Eindhoven en de zuidvleugel van de Randstad. Dit zijn respectievelijk de tweede en de derde economische motor van Nederland. Ecologische schakel In ecologische zin vormt het gebied een schakel tussen het rivierengebied van de Maas en het Nationaal Park de Loonse en Drunense Duinen. Een aantal infrastructurele ontwikkelingen aan de A59 blokkeert de natuurlijke en waterafvoerende verbinding. Die ontwikkelingen staan een optimale ruimtelijke ontwikkeling dan ook danig in de weg.

19 17 Gebiedsontwikkeling Zonder de beoogde gebiedsontwikkeling zal de economische vitaliteit afnemen. Ook voor de biodiversiteit, de recreatie en de landbouw is een autonome ontwikkeling ongunstig. Bestaande en verdere versnippering maken het gebied onaantrekkelijk voor mens en milieu. De druk vanuit de Brabantse steden op het buitengebied neemt ondertussen toe. Om dit tegen te gaan startte de provincie in 2009 samen met een aantal partners een haalbaarheidsstudie. Deze wordt naar verwachting medio 2011 afgerond. Eind 2010 is de provincie met inmiddels negentien partners tot uitgewerkte bestuurlijke afspraken gekomen: de verbetering van de doorstroming op de A59; meer ruimte voor de natuur; de afvoer van hoog water rond s-hertogenbosch en de Groene Mal rond die stad; een betere bereikbaarheid van bedrijven; en de bevordering van recreatie en toerisme. Voor Vlijmen is aan de oost- en westzijde in totaal een woningbouwopgave voorzien van circa woningen. Toetsing De voorgenomen ontwikkeling Geerpark is voorzien binnen de Gebiedsagenda. Ook zijn infrastructurele maatregelen ter bevordering van de ontsluiting voorzien. Verordening ruimte, fase 1 en 2 Beleidskader Per 1 juni 2010 geldt de Verordening ruimte, fase 1 van de provincie Noord-Brabant. Dit is het belangrijkste provinciale instrument om de ruimtelijke ontwikkeling van de steden, dorpen en buitengebied te sturen. In de verordening zijn instructieregels voor bestemmingsplannen en projectbesluiten opgenomen. De verordening bestaat uit tekst en kaartmateriaal. In de eerste fase van de verordening ruimte zijn beleidspunten uit de eerdere Interimstructuurvisie opgenomen die niet veranderd zijn, namelijk: stedelijke ontwikkeling; wonen en bedrijventerreinen; ecologische hoofdstructuur; ontwikkelmogelijkheden van intensieve veehouderij; ruimte-voor-ruimte-regeling; concentratiebeleid glastuinbouw; teeltondersteunende voorzieningen; regionale waterbergingsgebieden. In de Structuurvisie Ruimtelijke Ordening (SVRO) is voor de te bereiken doelen en ambities per onderwerp aangegeven welke instrumenten de provincie wil inzetten. In een (beperkt) aantal gevallen is gekozen voor het instrument planologische verordening. Als uitwerking daarvan heeft de provincie de Verordening Ruimte, fase 2, vastgesteld. Dit is een aanvulling op de Verordening Ruimte fase 1. Toetsing Het projectgebied is gesitueerd in een stedelijke regio. Aan het projectgebied is de aanduiding 'zoekgebied voor stedelijke ontwikkeling' gegeven. Op basis van de Verordening is ontwikkeling van dit gebied voor stedelijke functies mogelijk wanneer:

20 18 de toelichting hiervoor een verantwoording bevat; er mogelijkheden ontbreken voor inbreiding en ontwikkeling in bestaand stedelijk gebied; de ontwikkeling aansluit op bestaand stedelijk gebied; er rekening wordt gehouden met de stedenbouwkundige en landschappelijke structuren en kwaliteiten in het plangebied en de context daarvan. Het project Geerpark (circa 800 woningen) voorziet in een aanzienlijk deel van de kwantitatieve woningbouwopgave van de regio (totaal circa woningen, verdeeld over veelal middelgrote locaties). De ontwikkeling is geborgd in provinciaal en gemeentelijk beleid. Ten aanzien van de voorgenomen uitwerking is voorzien in de meest duurzame woonwijk van Nederland. Daarbij is veel aandacht voor de onderste lagen (landschap, watersysteem, ecologie), maar ook voor de leefkwaliteit. Het project voldoet daarmee aan de Verordening Ruimte. 2.3 Gemeentelijk beleid Nota Volkshuisvesting Algemeen De Nota Volkshuisvesting biedt inzage in: ontwikkelingen van demografische aard zoals ''ontgroening'' en ''vergrijzing''; een gebrekkige doorstroming op de woningmarkt; de behoeften van doelgroepen als starters en 55-plussers. Op basis van de huidige inzichten schept de nota een kader voor wie de gemeente in de toekomst in woonruimte moet voorzien. Daarbij wordt aandacht besteed aan: de planologische randvoorwaarden; de gemeentelijke bouwopgave; een analyse van de bestaande woningvoorraad; de omvang en samenstelling van de bevolking tot De Woonvisie geeft inzicht in de kwalitatieve en de kwantitatieve bouwopgave. Kwalitatieve opgave De kwalitatieve bouwopgave heeft betrekking op het realiseren van een integrale zorg voor de kwaliteit van wonen, werken en welzijn (waaronder zorg en recreatie). Daarbij is specifieke aandacht voor de woningbehoefte van: starters; huishoudens, die onder de primaire doelgroep vallen (De primaire doelgroep van het beleid wordt afgebakend aan de hand van de inkomensgrenzen die gelden voor de huurtoeslag); doorstromers; een groeiend aandeel 55-plussers. De belangrijkste oplossingsrichtingen zijn gelegen in: het vergroten van de kernvoorraad aan goedkope huurwoningen; het creëren van een gedifferentieerd aanbod aan koopwoningen in het goedkopere en duurdere segment.

21 19 Kwantitatieve opgave De kwantitatieve bouwopgave wordt ingevuld door de provinciale bouwopgave van woningen. Er wordt uitgegaan van het zogenoemde open scenario (zie ook Structuurvisie gemeente Heusden). Voor Heusden wordt er tot het jaar 2030 uitgegaan van een bevolkingsgroei tot inwoners. Hiermee wordt in de woningbehoefte van de eigen bevolking en instroom van buitenaf voorzien. De gemeente heeft aandacht voor marktontwikkelingen zodat daarop flexibel gereageerd kan worden. In provinciaal en gemeentelijk beleid is vastgelegd waar ontwikkeling van de woningvoorraad kan plaats vinden. Daarnaast wordt in het gemeentelijk woningbouwprogramma ingespeeld op de ontgroening en vergrijzing. Nagestreefd wordt daarbij het behoud of versterken van sociaal evenwicht in de kernen. Toetsing De uitbreidingslocatie Geerpark is benoemd tot proeftuin duurzame nieuwbouwwijk. Bij realisering van Geerpark wordt samengewerkt met de provincie Noord-Brabant en woningbouwcorporatie Woonveste. Binnen Geerpark worden door Woonveste circa 250 huurwoningen voorzien. Uitgangspunt is dat een gedifferentieerd programma wordt geboden. De ontwikkeling past daarmee binnen de uitgangspunten van de Woonvisie. Structuurvisie gemeente Heusden Deze structuurvisie geeft de ruimtelijke ambities van de gemeente Heusden voor een periode van 20 jaar, met een accent op de periode Relevant voor dit bestemmingsplan zijn de thema's wonen, werken. Wonen De gemeente Heusden heeft met haar 'Nota Volkshuisvesting 2030' gekozen voor een open scenario. De meest recente provinciale prognoses gaan uit van een verruiming en versnelling van dit programma. Daarin wordt uit gegaan van de bouw van woningen in de periode 2009 tot 2020 en in de periode Deze taakstelling biedt goede perspectieven om de woningvoorraad nog beter af te stemmen op de huidige en toekomstige behoeften op het gebied van woonkwaliteiten, zorg en welzijn. Nieuwe woningbouwlocaties worden geconcentreerd aan de randen van de kernen. Daarnaast wil de gemeente: duurzame bouw stimuleren; aantasting van het buitengebied voorkomen; het woonklimaat optimaliseren. De gemeente richt zich in eerste instantie op het afronden van lopende woningbouwprojecten. Deze plannen leveren bij elkaar een capaciteit op van circa woningen. Geerpark ten noordwesten van Vlijmen neemt een bijzondere invulling plaats in. Het benutten van de landschappelijke context speelt bij de ontwikkeling van Geerpark een belangrijke rol. Er wordt gestreefd naar een integratie van de gebiedskenmerken van stad en land. Daarbij wordt een duurzame combinatie van wonen, werken, groen en waterberging nagestreefd, waarmee de eigen identiteit van Vlijmen en Haarsteeg

22 20 behouden blijft. Op de (middel)lange termijn is een afronding van Geerpark door het transformatie van het kassencomplex en de omgeving tot een landschappelijk ingepaste woningbouwlocatie die onderdeel gaat uitmaken van Geerpark voorzien. Verkeer Ingrijpende maatregelen zijn vereist om ervoor te zorgen dat de hoofdwegenstructuur beter benut wordt. Op- en toeritten van de A59 worden daarom aangepast. er wordt een parallelstructuur aangelegd. Aan de oostzijde van Vlijmen wordt een nieuwe aansluiting en westelijke randweg gerealiseerd. Aan de noordzijde van de kernen aan de A59 zijn randwegen voorzien. De gemeente werkt een en ander nader uit in een verkeerscirculatieplan en afzonderlijke bestemmingsplannen. Werken De gemeente wil voorkomen dat een economisch herstel wordt gefrustreerd door een gebrek aan ontplooiingsruimte. Om die reden wordt nog steeds uitgegaan van een toekomstige behoefte aan nieuwe bedrijvenlocaties, vooral voor kleinere bedrijven. Zodra uit monitoring en behoefteprognoses duidelijk wordt dat er weer tekorten dreigen op te treden worden er nieuwe initiatieven ontwikkeld. In voorliggend plan worden, behoudens mogelijkheden voor aan huis gebonden beroepen en bedrijven, geen nieuwe ontwikkelingsmogelijkheden voor bedrijventerreinen voorzien. Toetsing De Structuurvisie biedt een belangrijke basis voor de gebiedsontwikkeling Geerpark. De ontwikkeling van een bijzonder woongebied met daarbij integratie stad en landschap wordt uitdrukkelijk voorgestaan. Voorts wordt een verbeterde ontsluiting van Vlijmen beoogd. Hiervoor worden separate procedures gevoerd.

23 21 Hoofdstuk 3 Planbeschrijving 3.1 Beschrijving van het plangebied Historie Bebouwing Bebouwing in het gebied en de omgeving ervan volgt de oorspronkelijke agrarische en landschappelijke structuren, bestaande uit een fijnmazig lineair stelsel van sloten en greppels met houtwallen. Langs de Haarsteegsestraat, de Mommersteeg, De Wolput, de Akker en de Akkerstraat ontwikkelde zich lintbebouwing. Het lint Haarsteegsestraat ontwikkelde zich tot Haarsteeg. Uit de linten De Wolput, de Akker en de Akkerstraat ontstond de kern Vlijmen. De oorspronkelijke bebouwing is typisch Brabants: rechthoekig; doorgaans gekenmerkt door een stoere, soms gelaagde kappen, veelal met een wolfseind; laag met lage goothoogten, soms verhoogd om werktuigen binnen te kunnen laten; voorzien van kleine of juist grote gevelopeningen; gekenmerkt door een stoere detaillering die eenvoud uitstraalt. Cultuurhistorie In de omgeving zijn de volgende cultuurhistorische waarden te vinden. Mariënkroon. Aan de Abt van Engelenlaan is het kasteel van Onsenoort gesitueerd. Het kasteel is verwoest in 1372 en nadien herbouwd. Het kasteel is dienst gaan doen als Cisterciënzerklooster en heeft de naam Mariënkroon. Op dit moment wordt de abdij bewoond door een aantal leefgemeenschappen en wordt er een meer publiek georiënteerd programma ontwikkeld. Een aanzienlijk deel van het projectgebied behoorde tot de voormalige Zaadteelt & Zaadhandel Mommersteeg. Het complex bestond uit een groot aantal loodsen en een markant industrieel gebouw aan de Wolput. De loodsen zijn inmiddels gesloopt. Het markant industrieel gebouw is behouden Het historische bedrijfsgebouw, voornamelijk daterend uit 1936 en 1951, is in 2001 door de Rijksdienst cultureel erfgoed aangemerkt als Rijksmonument. Het aan de straat gesitueerde complex bezit een L-vormige plattegrond en is drie bouwlagen hoog en wordt grotendeels afgedekt met een plat dak. De uitstekende bouwdelen hebben een eigen beëindiging met een lessenaarsdak waarvan de ene nok evenwijdig loopt met de voorgevel en de andere haaks op de voorgevel staat.

24 Plangebied Geerpark wordt ontwikkeld in een open landschap met een karakteristieke orthogonale structuur van sloten, bomen en wegen. Deze historische structuur is bepalend voor de ontwikkeling van het projectgebied. In het landschap liggen grotere ruimtelijke eenheden zoals: het groen omzoomde Mariënkroon; crematorium de Maaslanden en begraafplaats Onsenoort; sportvelden. In het masterplan zijn op basis van deze constateringen de volgende uitgangspunten geformuleerd. De herkenbaarheid van de landschappelijke eenheden kan alleen voortbestaan indien het omringend landschap een open karakter behoudt. Het is gewenst om het lintdorp Haarsteeg vrij te houden van de bebouwing van Vlijmen. De overgang van stad naar land is een belangrijk aandachtpunt. Het gebied tussen land van Maas en Waal en de Loonse en Drunense duinen biedt diverse aanleidingen voor een integrale ontwikkeling op het gebied van tuinbouw, natuurontwikkeling, recreatie en cultuur en verankering van Geerpark met zowel de stadskern als het buitengebied. Met name de groenblauwe structuur en de langzaamverkeerverbindingen bieden goede kansen voor de verankering van Geerpark Verkeer en vervoer Openbaar vervoer De kern Vlijmen heeft zeer goede busverbindingen die aansluiten op het centraal station in s-hertogenbosch (zowel streekbussen als stadsbussen). Jaarlijks bepaalt provincie Noord-Brabant de lijnvoering van de bussen. Langzaam verkeer Voor de fietser is in de regio een uitgebreid netwerk van wegen beschikbaar. Het fietsverkeer wordt met name gemengd afgewikkeld. Nabij Geerpark is de fietser vooral aangewezen op de Wolput, de Tuinbouwweg, de Abt van Engelenlaan en de Priemsteeg. Het is wenselijk om ook een noord-zuid fietsverbinding te realiseren door Geerpark. Op oude kaarten is te zien dat kasteel Onsenoort ontsloten was door zowel een noord-zuid verbinding, als door een oost-westpad: een abdijpad. Het abdijpad sloot in het oosten aan op Mommersteeg. In het centrum van het kruis lag het kasteel Onsenoort. Met de realisering van het bedrijventerrein 'Het Hoog' ten westen en ruilverkaveling is dit pad verloren gegaan. Gemotoriseerd verkeer Voor de auto ontsluiting is Vlijmen aangewezen op de A59. Vanaf de Wolput is er onder de A59 door een verbinding met Drunen en Nieuwkuijk. Vlijmen heeft twee aansluitingen op de A59: één aan de oostzijde in het verlengde van de Grote kerk; één aan de west zijde via de Wolput. De gemeente heeft de ambitie om de verkeersdruk op de Wolput te ontlasten en het

25 23 gebruik van de Abt van Engelenlaan en de Tuinbouwweg te intensiveren. 3.2 Functies en voorzieningen in plangebied Geerpark Geerpark, Mommersteeg en enkele particuliere initiatieven vormen samen de ontwikkeling Geerpark. De ontwikkeling hiervan vindt in belangrijke mate plaats op voormalige agrarische gronden. Een deel wordt gerealiseerd ter plaatse van de gronden van het voormalige complex Mommersteeg. Ten aanzien van de huidige voorzieningen en het huidig gebruik van gronden in het plangebied worden de volgende constateringen gedaan. Gronden zijn voornamelijk agrarisch in gebruik. Ter plaatse van Mommersteeg ligt, behoudens het rijksmonument, de grond braak. De volgende overige functies zijn aanwezig. 1. Kantoorvoorzieningen en een dienstwoning in het historische complex Mommersteeg. 2. Incidentele bebouwing in de vorm van bestaande woningen aan de randen van het plan Geerpark.

26 24

27 25 Hoofdstuk 4 Ontwikkeling 4.1 Kader ontwikkeling Geerpark Algemeen Het kader voor de ontwikkeling Geerpark wordt gevormd door het door gemeente opgestelde masterplan en plan voor de beeldwaliteit Geerpark, aangevuld met de ruimtelijke onderbouwing Mommersteeg. Masterplan Ambities Het plan verenigt de verschillende ambities in één integraal ontwerp. Het ruimtelijk concept legt de structuur vast en werkt als een kapstok voor de ambities zoals: duurzaamheid; biodiversiteit; waterhuishouding; programma; variatie in woonvormen en ontwikkelmogelijkheden; mobiliteit; architectuur. Uitgangspunten De ruimtelijke hoofdstructuur van Geerpark biedt de mogelijkheid om nieuwe voortschrijdende inzichten ten aanzien van de ambities gedurende de ontwikkeling van Geerpark toe te passen. De structuur ligt vast maar is flexibel in invulling. In het proces van vernieuwing ligt een spanning tussen de gangbare opvattingen ten aan zien van ordening, energiesystemen, wegprofielen, parkeernormen, ontwikkelconcepten en dergelijke en nieuwe opvattingen. In het masterplan is er voor gekozen een raamwerk te ontwikkelen dat voldoet aan de huidige normen en ruimte laat voor vernieuwende inzichten. Het plan biedt ruimte voor een breed profiel van nieuwe bewoners die graag willen wonen in een duurzame wijk. Er wordt ruimte geboden voor mensen die collectief willen ontwikkelen en wonen en mensen die meer individueel willen leven. Bestemmingsplan Het masterplan en de daarin opgenomen uitgangspunten vormen de basis voor de bestemmingslegging. Deze bestemmingslegging dient voldoende rechtszekerheid te bieden, maar ook aan te sluiten op mogelijke veranderingen en wijzigingen in de

28 26 toekomst. 4.2 Ruimtelijk concept Algemeen Het masterplan Geerpark gaat uit van duurzame integratie van stad en landschap. Het ontwerp respecteert het open karakter van het landschap naar de abdij Mariënkroon en naar Haarsteeg en reageert met één grote boomomrande parkkamer op grote groene eenheden in het landschap zoals: het sportcomplex; het crematorium Maaslanden; begraafplaats Onsenoort. De oorspronkelijke karakteristieke orthogonale structuur met houtwallen en watergangen vormt de basis voor het ontwerp van de nieuwe wijk. De waterstructuur bepaalt de kwaliteit en belevingswaarde en wordt functioneel en ruimtelijk verankerd in het landschap en de stad. De groen-, en waterstructuur bieden een uitstekende basis voor het continueren van bestaande flora en fauna en het ontwikkelen van nieuwe biodiversiteit in het toekomstige woonmilieu. De integratie van Geerpark en omgeving wordt in de toekomst verder versterkt met een nadere uitwerking van de waterstructuur en het landgebruik in het omringende landschap. Hoofdstructuur De hoofdstructuur van het ruimtelijk planconcept bestaat uit de volgende elementen. Een met bomen omrande centrale parkkamer. De parkkamer vormt het hart van de wijk en is een uitgelezen plek voor aanvullende voorzieningen en functies. Groenstructuur, waterslinger en langzaam verkeer komen hier bijeen. Bomenrijen in noord-zuidrichting. De waterslinger, een orthogonaal slingerende groenblauwe strook, variërend in breedte van 14 tot 40 meter. In deze waterslinger is een gevarieerd bodemreliëf, waartussen een waterstroom met wisselende waterstanden een dynamische belevingswaarde creëert. Het contrast tussen de rationele orthogonaliteit van het landschap (bomenrijen, orthogonale waterslinger) en de bevrijding ervan in dynamiek en vorm (waterstroom) geeft Geerpark een extra belevingswaarde. Woonmilieus Het masterplan gaat uit van vier onderscheidende woonmilieus( zie ook paragraaf 4.7). In de oksels van de waterslinger ligt in hoven gesitueerde bebouwing. De hofbebouwing is grotendeels omringd door water. De hoven vormen herkenbare eenheden die zich in ordening onderscheiden van de overige bebouwing. Tussen de hoven liggen te verkavelen stroken. De stroken bestaan uit een verzameling individuele bebouwing van bescheiden omvang. Ter plaatse van Mommersteeg is een ensemble voorzien van het monument

29 27 daarnaast gesitueerd met gestapelde bebouwing van drie tot vier lagen hoog, afgewisseld met grondgebonden woningen. Voor de gestapelde bebouwing is uitgegaan van gebouwd (half) verdiept parkeren. Voor de functies in het gebouw Mommersteeg wordt een overkapte parkeeraccommodatie gerealiseerd. Speelplaatsen Voor de jongsten zijn speelplaatsen voorzien in de hoven. Deze autoluwe pleinen, omgeven door woningen zijn veilig en geven de kleinsten geborgenheid en toezicht. Voor de oudere kinderen is een speciale locatie gereserveerd aan de Priemsteeg in een zijlob van de waterslinger. Deze natuurspeelplaats maakt deel uit van de waterslinger en varieert mee met de waterstand. Zo ontstaan er bij flinke neerslag eilanden. Het thema bereikbaarheid wordt zo een fantastisch spelthema. 4.3 Wonen en werken De ambitie voor een unieke groene duurzame wijk in de overloop naar het open landschap biedt uitgelezen kansen voor het ontwikkelen van het nieuwe wonen in Vlijmen. Vanuit oogpunt van volkshuisvesting zijn er volop mogelijkheden om te experimenteren met duurzaamheidsaspecten, identiteit en collectief en particulier opdrachtgeverschap. Geerpark is een proeftuin. Dit betekent dat er ruimte is om voortschrijdend inzicht ten aanzien van duurzaamheid, architectuur, en woonvormen te implementeren. De primaire functie in Geerpark is wonen. Een wijk met louter woonfuncties kan leiden tot een doodse slaapwijk op door de weekse dagen. Het streven is daarom gericht op het stimuleren van woon/werk combinaties (aan-huis-verbonden beroepen en bedrijven). Duurzaamheid betekent onder andere streven naar een gedifferentieerd aanbod met voldoende levensloopbestendige woningen. Er is een toenemende behoefte aan huisvesting voor kleine huishoudens met één of twee bewoners. Het programma voorziet in maximaal 800 woningen. Ten behoeve van het masterplan is een referentieplan opgesteld. Het referentieplan voorziet in 688 woningen. Het masterplan is tot stand gekomen in een proces van rekenen en tekenen. Het ruimtegebruik is gerelateerd aan typologieverdeling en bijbehorende parkeernormen. Het masterplan en daarmee het bestemmingsplan bieden ruimte voor aanpassingen van typologieverdeling en woning, woon/werkaantallen mits de doelstelling voor het percentage uitgeefbaar wordt gerealiseerd. Het referentieplan en masterplan vormen de basis voor dit bestemmingsplan. Daarbij wordt aangetekend dat het referentieplan en masterplan uitsluitend op hoofdlijnen is vertaald: structuur (groen, water, verkeer); woningbouwaantallen; globale verkaveling (bouwstroken).

30 Voorzieningen Geerpark maakt gebruik van reeds beschikbare voorzieningen in Vlijmen. Het centrale park biedt echter kansen voor het realiseren van aanvullende functies, zoals: een kinderboerderij; speelvoorzieningen; een multifunctionele bloemenweide voor een terrein voor gebeurtenissen, gericht op een groot publiek, met betrekking tot kunst, sport, ontspanning en cultuur; een kas; kweektuinen; een wijkgebouw; een eetgelegenheid; voorzieningen ten behoeve van scholen zoals schooltuintjes; een living machine (overdekte ecologische waterzuivering). De parkkamer is daarmee een centrale ruimte voor de nieuwe bewoners. Het monument Mommersteeg leent zich bij uitstek voor een publieke functie zoals opvang voor kinderen of zorg. 4.5 Verkeer en vervoer Openbaar vervoer Bij de provincie is het verzoek ingediend om aan de rand van de woonwijk Geerpark extra halteplaatsen te realiseren. Langzaam verkeer Voor het fietsverkeer is zowel in de noord-zuidrichting als in de oost-westrichting een fietsroute geprojecteerd. Hiermee is de wijk goed aangesloten op functionele en recreatieve verbindingen in zowel het landschap als de stad. De provincie en de gemeente hebben de ambitie om de nabijgelegen abdij en de daaromheen liggende landerijen meer recreatief te benutten. Bezien wordt of op termijn een oud abdijpad haaks op de Abt van Engelenlaan in ere kan worden hersteld. Gemotoriseerd verkeer De wijk is ontsloten door één centrale ontsluitingsweg. Via de aansluitingen Abt van Engelenlaan en de Tuinbouwweg wordt de wijk ontsloten op het omliggende wegennet. Er zijn geen doorgaande autoverbindingen naar de Priemsteeg en de Wolput. Binnen het plangebied Geerpark geldt voor alle wegen een maximum snelheid van 30 km/uur. In principe worden alle woningen in het gebied vanaf de centrale weg ontsloten. Uitzondering vormen de woningen die direct aan de Priemsteeg, de Hoprank of aan de Wolput staan De weg ligt op een aantal plaatsen langs de waterslinger, kruist de waterslinger en ligt aan twee zijden langs de parkkamer. De ontmoeting van de ontsluiting met de groenblauwe structuur bevordert de integrale beleving van de wijk. De centrale

31 29 wijkontsluitingsweg is onderscheidend van de andere wegen in profiel en materialisering. De woonstraten krijgen een groenere inrichting. Deze straten behoren bij het verblijfgebied van de woningen en dragen bij aan de mogelijkheden tot ontmoeten. Parkeren Uitgegaan is van een maximale loopafstand van 75 meter van een parkeerplaats tot woningen. De gehanteerde parkeernormen zijn opgenomen in navolgende tabel. Typologie Parkeernorm Rijwoningen 1,8 pp* per woning, waarvan 1,8 pp in de openbare ruimte. Hoekwoningen 2,0 pp per woning, waarvan 1,0 pp in de openbare ruimte. In een aantal gevallen, zoals in 'de hoven' wordt 2,0 pp in de openbare ruimte gerealiseerd. Twee onder één kapwoningen 2,0 pp per woning, waarvan 1,0 pp in de openbare ruimte. Vrijstaande woningen 2,0 pp, te realiseren op eigen terrein Appartementen 1,8 pp te realiseren op eigen terrein, waarvan 0,8 pp openbaar toegankelijk. * pp staat voor parkeerplaats Tabel 4.1 parkeernormen woongebied Geerpark Ten aanzien van de uitgangspunten. parkeerplaatsen gelden de volgende randvoorwaarden en Overdekte parkeerplaatsen worden als volwaardige parkeerplaatsen meegeteld. Besloten parkeergarages gelden niet als volwaardige parkeerplaats. Een tweede parkeerplaats op eigen terrein moet vrij toegankelijk zijn. Dit betekent dat de auto s de parkeerplaats moeten kunnen bereiken zonder dat de andere auto verplaatst moet worden. Er worden drie parkeerprincipes in de openbare ruimte gehanteerd: 1. parkeren in kleine insteekhavens langs de strokenverkaveling; 2. geconcentreerd parkeren in parkeerkamers tussen de bebouwing in de buitenrand van de hoven; 3. geconcentreerd parkeren nabij of onder appartementen. Het verdient aanbeveling om bij de realisering van geconcentreerde parkeeroplossingen voorzieningen voor electrische voedingen op te nemen. Hierdoor wordt elektrisch rijden ook mogelijk gemaakt voor huishoudens zonder een parkeerplaats op eigen kavel. 4.6 Landschappelijke structuur en biodiversiteit De landschappelijke structuur van Geerpark bestaat uit: centraal gelegen parkkamer; de noord-zuid georiënteerde boomstructuren; de waterslinger

32 30 Centrale parkkamer Geerpark heeft in het centrum van de wijk een open groene ruimte de parkkamer. Deze parkkamer, omrand met een dubbele bomenrij, is een vanzelfsprekende aanvulling op de reeds aanwezige groene eenheden in het landschap zoals: Mariënkroon; het crematorium Maaslanden met daartegenover begraafplaats Onsenoort; de sportvelden. De parkkamer biedt met zijn droge en natte vegetatie een uitstekend habitat voor flora en fauna en vormt daarmee tevens het ecologisch hart van de wijk. Er wordt een separaat inrichtingsplan opgesteld. De parkkamer wordt ook ingezet voor de waterbergingsopgave. Noord-zuid georiënteerde boomstructuren In noord-zuidrichting is geïnspireerd op de houtwalstructuur uit het verleden een lijnvormig boomstructuur toegevoegd. De bomen onderstrepen het lineaire karakter van het landschap. Uitgangspunt is dat iedere lijn bestaat uit een onderscheidende boomsoort met een specifieke ecologische waarde. De boomstructuur is mede van belang voor vleermuizen in het gebied. Deze structuur wordt versterkt door de hagenstructuur op erfgrenzen. De variatie in beplanting versterkt zowel de identiteit van de stroken onderling als de ecologische waarde van het geheel. Waterslinger Watervoering en waterberging Tussen de landschappelijke structuur van parkkamer en bomenlijnen slingert in de orthogonale structuur van het landschap de waterslinger. Deze waterslinger verbindt in het zuidelijk deel inkomend water uit het westen met het stedelijke water van Vlijmen. Hetzelfde water stroomt in het noordelijk deel weer terug en verlaat het plangebied via het noordelijke deel. Geerpark en Vlijmen vormen in de toekomst één waterhuishoudkundige en ecologische eenheid. Waterhuishoudkundig is dit gebied aangehaakt op het (agrarische) buitengebied. De waterslinger heeft behalve een watervoerende functie derhalve ook een functie als waterberging. In de waterslinger loopt een stroompje dat zich vrij maakt van de orthogonaliteit. Ten aanzien van de waterslinger wordt uitgegaan van het volgende. Het bodemreliëf in de waterslinger is gevarieerd. Het waterpeil fluctueert afhankelijk van de neerslag. Het effect van het gevarieerde bodemreliëf laat zich vooral zien bij de wisselende waterstanden. Bij iedere waterstand verandert ook de beleving van de waterslinger. In droge tijden is er alleen een stroompje in de laagste delen van de slinger. Bij nattere tijden verbreedt de stroom en in zeer natte tijden kunnen er zelfs eilandjes ontstaan. Zo wordt de waterdynamiek maximaal zichtbaar. De dynamiek in waterstand vergroot de ecologische waarde van de bedding van de waterslinger. De centrale parkkamer maakt deel uit van de waterslinger en ondersteunt daarmee de waterbergingsopgave.

33 31 Woonmilieus De groenblauwe strook is als slinger ontworpen. Hierdoor ontstaat een grote oeverlengte, waardoor een maximaal aantal woningen profiteert van de groenblauwe kwaliteit. Uitgangspunt is dat ieder dak in Geerpark is verbonden met het water dat door de wijk stroomt. Deze variatie draagt in belangrijke mate bij aan de duurzaamheid van het plan. Speelvoorzieningen De waterslinger biedt aanleidingen voor het opnemen van speelvoorzieningen. Ten zuiden van de entree voor fietsers vanaf de Priemsteeg is een lob aan de waterslinger voorzien speciaal voor speeldoeleinden. Deze waterspeelplaats ligt als schakel tussen de bestaande wijk en Geerpark. Ecologisch casco De combinatie groene parkkamer, boomstructuur en de waterslinger creëert een ecologische casco voor een zeer duurzame wijk met veel verschillende woonmilieus. De structuur biedt een geheel eigen identiteit en is landschappelijk verbonden met zijn omgeving. De uitwerking vormt een integrale ontwerpopgave, waarbij verdere verfijning mogelijk is. 4.7 Typering hoven, stroken en appartementencluster Algemeen Het masterplan gaat uit van vier onderscheidende woonmilieus. hoven; stroken; appartementencluster Mommersteeg. Hoven In de oksels van de waterslinger liggen de hoven, grotendeels omringd door water. De hoven bestaan uit een kern van hoofdzakelijk geschakelde woningen en enkele vrijstaande bouwvolumes. Hoven lenen zich zo mogelijk voor collectief particulier opdrachtgeverschap. De hoven zijn als volgt herkenbaar. De doorgaande erfafscheiding langs de buitenrand (tuinmuur of vegetatiewand) gaat over in de gevels van de woningen. De erfafscheiding en de gevels van de woningen staan in één rooilijn en benadrukken eenheid. De hoven hebben een besloten karakter met een unieke invulling. De inrichting is sober en verwijst naar begroeiing en teelt in het land. Er is één bijzonder hof als besloten waterkamer voorzien. Het waterpeil in dit hof reageert op de hoeveelheid neerslag. Stroken Tussen de hoven liggen orthogonale stroken. Door een informele setting worden de stroken ontdaan van een te rigide lineaire uitstraling en wordt aan de stroken een onderscheidende identiteit gegeven. Ten aanzien van de stroken gelden de volgende uitgangspunten.

34 32 In de stroken staan woningen niet in één rooilijn, maar verspringen juist. Woningen variëren in één of meerdere aspecten zoals: 1. ontwerp; 2. goothoogte; 3. kapvorm; 4. materialisering; en 5. kleur. Woningen zijn omgeven door gevarieerde hagen. AppartementenclusterMommersteeg Mommersteeg is gesitueerd tussen Wolput en de waterslinger. Dit gebied vormt een onderscheidende zelfstandige eenheid en onderscheid zich door: het monument Mommersteeg; nieuwe appartementenbebouwing; e n grondgebonden woningen. Het monument leent zich bij uitstek voor een (semi) publieke functie. De volgende enscenering is voorzien. De bebouwingseenheden zijn informeel en geclusterd geordend. Een kleinschalig plein of collectieve tuin liggen als schakel tussen het monument en de nieuwe bebouwing. De nieuwe bebouwing mag zowel met plat dak als kap worden uitgevoerd, gezien het industriële karakter van het monument. 4.8 Openbare ruimte Er zijn verschillende niveaus in openbare ruimte te onderscheiden: eerste niveau: centrale parkkamer, bomenstructuren en waterslinger; tweede niveau: ontsluiting van de wijk; derde niveau: erfbeplanting van bebouwingseenheden; vierde niveau: inrichting van de verblijfsruimten. Eerste niveau Het hoogste (landschappelijke) niveau bestaat uit de parkkamer, bomenlijnen en de groene waterslinger. (Betekenis openbare ruimte in relatie tot duurzaam wonen). Deze openbare ruimte heeft een wijk overstijgende betekenis. De slinger verbindt de wijk immers met zowel het buitengebied als de stad en de parkkamer kan als één van de grote groene elementen in het landschap worden beschouwd. Ook functioneel hebben de parkkamer en de waterslinger een wijkoverstijgende betekenis. De parkkamer heeft een publieke functie die past in een regionaal netwerk van recreatieve voorzieningen en een ecologische betekenis voor dieren buiten de wijk en de waterslinger is een schakel in de waterhuishouding van zowel het landelijk gebied als Vlijmen. Tweede niveau Het tweede niveau in openbare ruimte bestaat uit de ontsluiting van de wijk. De hoofdontsluiting is herkenbaar aan profiel en materialisering (klinkers). Voor alle wegen geldt een maximum snelheid van 30 km /uur. De hoofdontsluiting heeft een onderscheidend profiel en inrichting.

35 33 De woonstraten worden minder intensief gebruikt en zijn daardoor voorzien van een groenere inrichting met gedeeltelijk open verharding. Noord-zuid wegen zijn aan één zijde voorzien van bomen. Hierdoor ontstaan er ruimtelijk gezien stroken. Plaatselijk worden er bomenlijnen toegepast op erfgrenzen in de achterom. Parkeervoorzieningen worden uitgevoerd in open verharding. Derde niveau Het derde niveau in bebouwingseenheden. de openbare ruimte bestaat uit de erfbeplanting van De stroken met kavels zijn herkenbaar aan de erfafscheiding. De erfafscheiding per strook bestaat uit hagen met één soort. Hofclusters kunnen een erfafscheiding hebben die bestaat uit steen, uit begroeiing of uit een combinatie van beiden. Bij hofclusters is de erfafscheiding een integraal onderdeel van de bebouwing. Vierde niveau Het vierde niveau van openbare ruimte is de inrichting van de verblijfsruimten: hoven; clusters; pleinen; tussenruimten; speelplekken. De inrichting van de clusters is geïnspireerd op thema s. Ieder cluster heeft een eigen thema. 4.9 Fasering

36 34 Figuur 4.1 Beoogde fasering Ten behoeve van de fasering is een indeling gemaakt in ontwikkeleenheden. Deze indeling kan nader worden verfijnd.

37 35 De volgende fasering is voorgestaan (opeenvolgend). Plandeel Plandeel Plandeel Plandeel A en E. B en D (inclusief Mortelweg en deel parkkamer). F, G, H, en I en resterend deel parkkamer. C (het wijzigingsgebied).

38 36

39 37 Hoofdstuk 5 Realiserings- en uitvoeringsaspecten 5.1 Bodem Algemeen Normstelling en beleid Met het oog op een goede ruimtelijke ordening dient de bodemkwaliteit ter plaatse te worden onderzocht. Bij functiewijzigingen dient te worden bekeken of de bodemkwaliteit voldoende is voor de betreffende functiewijziging. In de Wet bodembescherming is bepaald dat indien de desbetreffende bodemkwaliteit niet voldoet aan de norm voor de beoogde functie, de grond zodanig dient te worden gesaneerd dat zij kan worden gebruikt door de desbetreffende functie (functiegericht saneren). Nieuwe bestemmingen dienen bij voorkeur op schone grond te worden gerealiseerd. De provincie hanteert de richtlijn dat bij de beoordeling van ruimtelijke plannen ten minste het eerste deel van het verkennend bodemonderzoek, het historisch onderzoek, moet worden verricht. Indien uit het historisch onderzoek wordt geconcludeerd dat op de betreffende locatie sprake is geweest van activiteiten met een verhoogd risico op verontreiniging, dan dient het volledig verkennend bodemonderzoek te worden verricht. Onderzoeken Voor de realisering van Geerpark zijn de volgende bodemonderzoeken verricht. Onderzoek Geerpark, fase 1, Tritium Advies B.V., 12 november 2008; Verkennend bodemonderzoek, Tritium Advies B.V., 2 december 2010; Verkennend bodemonderzoek Mortelweg (ong.) te Vlijmen, IDDS, 4 april Hierna wordt ingegaan op de bevindingen van de verrichte onderzoeken Geerpark Onderzoek Tritium Advies B.V. heeft een bodemonderzoek verricht op de locatie Geerpark (Onderzoek Geerpark, fase 1, Tritium Advies B.V., 12 november 2008). Het onderzoek is verricht in verband met de voorgenomen gefaseerde realisering van Geerpark. Het onderzoek kent de volgende doelstellingen: waterbodemonderzoek: het vastleggen van de milieuhygiënische kwaliteit van de waterbodem; infiltratieonderzoek: inzicht krijgen in de mogelijkheden van infiltratie van hemelwater; asfaltonderzoek: het bepalen van de teerhoudendheid van het asfalt op enkele

40 38 wegen; asbestonderzoek: het bepalen of asbestverdacht materiaal binnen het plangebied aanwezig is op of in de bodem. Er is een vooronderzoek verricht. Op basis hiervan zijn de volgende deellocaties onderscheiden, waarvan wordt aangenomen dat de bodem verontreinigd is geraakt: A. B. C. D. wasplaats locatie Mommersteeg; ondergrondse dieseltank en afgewerkte olietank Mommersteeg; achterterrein locatie Wolput 64A; olieverontreiniging Priemsteeg 25. de overige locaties E, F en G worden als niet verdacht beschouwd. Bodemonderzoek Deellocatie A: wasplaats locatie Mommersteeg De meest verdachte grondlaag en het grondwater blijken zowel zintuiglijk als analytisch niet verontreinigd te zijn met de onderzochte stoffen. Deellocatie B: ondergrondse tanks locatie Mommersteeg De meest verdachte grondlagen zijn zintuiglijk niet verontreinigd met minerale olie. Het grondwater blijkt zowel zintuiglijk als analytisch niet verontreinigd te zijn met de onderzochte stoffen. Op 24 juni 2008 zijn de tanks verwijderd. Uit het evaluatierapport van de tanksanering blijkt dat geen verontreiniging met de onderzochte stoffen is aangetoond. Deellocatie C: achterterrein locatie Wolput 64A (asbest) Op het terrein Wolput 64 is reeds eerder asbesthoudend materiaal op het maaiveld aangetoond. Het materiaal komt plaatselijk, verspreid over het terrein voor. Op één locatie is naast asbest op het maaiveld ook asbest in de bodem aangetoond. Er wordt verwacht dat geen sprake is van een asbestconcentratie boven de interventiewaarde. Aanbevolen is het materiaal door middel van handpicking door een daartoe gespecialiseerd bedrijf te laten verwijderen. Deellocatie D: olieverontreiniging Priemsteeg 25 De olieverontreiniging is in de grond en het grondwater niet aangetroffen. Deellocatie E: onverdachte terreindeel voormalige bedrijfslocatie Mommersteeg In de zwak puinhoudende grond in het zuidelijke deel van de aanwezige bedrijfsgebouwen is een matige verontreiniging met PAK aangetroffen. De verontreiniging met PAK is niet afgeperkt en dient formeel nader onderzocht te worden. Het grondmengmonster blijkt tevens licht verontreinigd te zijn met zink. Hiervoor is geen nader onderzoek noodzakelijk. Verder zijn op de voormalige bedrijfslocatie van Mommersteeg in de grond ter plaatse van twee monsters verhoogde EOX-gehalten aangetoond ten opzichte van de streefwaarde. De gehalten overschrijden de waarde van 3,0 mg/kg ds niet. Verder onderzoek is derhalve niet noodzakelijk.

41 39 Op het overige deel van de voormalige bedrijfslocatie van Mommersteeg worden plaatselijk nog lichte verontreinigingen met PAK, koper, zink en olie aangetroffen, waarvoor geen nader onderzoek noodzakelijk wordt geacht. Deellocatie F: grootschalig onverdachte terrein (landbouwgebied) Ter plaatse van het landbouwgebied is op één plaats een lichte verontreiniging aangetroffen met olie en op één plaats een lichte verontreiniging met koper. Verder zijn er in de grond in dit gebied geen verontreinigingen met de onderzochte stoffen aangetroffen. Op één plaats (peilbuis 153; kadastraal perceel N4735) is in het grondwater een sterke verontreiniging met arseen aangetroffen. Na herbemonstering van het grondwater blijkt dat nog een lichte verontreiniging met arseen aanwezig is. Doordat in de grond geen bron voor de verontreiniging met arseen is aangetroffen, wordt er vanuit gegaan dat sprake is van een natuurlijke achtergrondwaarde. Het grondwater is over het algemeen licht verontreinigd met enkele metalen. Met name chroom wordt, verspreidt over een groot gebied, als lichte verontreiniging geconstateerd. Daarnaast wordt plaatselijk een lichte verontreiniging met per en xylenen aangetroffen. Een oorzaak van de lichte verontreinigingen kan niet worden gegeven. Gelet op de concentraties is nader onderzoek niet noodzakelijk. Voor de lichte verontreinigingen in de grond en in het grondwater wordt geen nader onderzoek noodzakelijk geacht. De sterke verontreiniging met arseen dient formeel nader onderzocht te worden. In het bodembeleidsplan van de gemeente is hierover het volgende opgenomen. In de gemeente Heusden worden in het grondwater vaak verhoogde gehalten aan de zware metalen chroom, zink en plaatselijk arseen aangetroffen. Dergelijke verhogingen komen voor in grote delen van de provincie Noord-Brabant. De oorzaak van de verhogingen is dat de aanwezige humus- en lutumarme zandgronden niet in staat zijn zware metalen te binden aan de bodemmatrix, met als gevolg verrijking van het grondwater met zware metalen. Sanering van deze diffuse verontreiniging is niet zinvol. Indien verhoogde gehalten (>streefwaarden) zijn ontstaan zonder een eenduidige oorzaak, haard en/of bron dan stelt de provincie Noord-Brabant dat de contour van het geval van bodemverontreiniging niet op het niveau van de streefwaarden, maar op het niveau van de verhoogde gehalten (achtergrondgehalten) wordt gelegd. Hierbij dient wel in acht te worden genomen dat het grondwater niet geschikt is voor consumptief gebruik, reiniging of beregening, proces- of koelwater en toepassing in de productiesfeer. Geconcludeerd wordt dat nader onderzoek naar arseen niet nodig is, vanwege de natuurlijke achtergrond concentratie. Deellocatie G1: Mommersteeg (weggedeelte), noordelijke deel De grond onder de weg blijkt plaatselijk licht verontreinigd met minerale olie. Verder zijn geen verontreiniging met de onderzochte stoffen aangetroffen. Het grondwater is, gelet op de doelstelling van het onderzoek, niet onderzocht. Nader onderzoek naar de lichte verontreiniging met minerale olie wordt niet noodzakelijk geacht.

42 40 Deellocatie G2: Mommersteeg (weggedeelte), noordelijke deel De bovengrond blijkt niet verontreinigd te zijn met de onderzochte stoffen. Het grondwater is, gelet op de doelstelling van het onderzoek, niet onderzocht. Waterbodemonderzoek Uit de analyseresultaten blijkt dat de waterbodem: van de brede sloten binnen het plangebied (kadastraal N730, N734 en N727) voldoet aan klasse 1; ter plaatse van het meest zuidwestelijke gelegen deel van de sloot (kadastraal N727) voldoet aan klasse 2; ter plaatse van de sloot ten noorden van het plangebied voldoet aan klasse O. Klasse 0 baggerspecie kan worden toegepast zonder restricties. Klasse 1 baggerspecie mag op het aangrenzende perceel worden verspreid. Hiervoor geldt geen maximale afstand. Klasse 2 baggerspecie kan worden verspreid op de aangrenzende percelen tot maximaal 20 meter afstand van de watergang. De verspreiding mag niet plaatsvinden in onevenredige hoeveelheden, waardoor de functie van de ontvangende bodem in het gedrang kan komen. Daarnaast dient de specie zo snel mogelijk na het op de kant zetten gelijkmatig te worden verspreid. Infiltratieonderzoek Uit het infiltratieonderzoek kan geconcludeerd worden dat: infiltratie van een (zeer) beperkte hoeveelheid hemelwater in de onverzadigde zone ter plaatse van alle meetpunten mogelijk zou kunnen zijn; infiltratie van substantiële hoeveelheden hemelwater slechts ter plaatse van 7 van de 20 (35%) meetpunten van nature mogelijk is; infiltratie van grote hoeveelheden hemelwater in de onverzadigde zone (bijvoorbeeld na structuurverbeterende maatregelen) naar verwachting niet leidt tot een meetbare stijging van de freatische grondwaterspiegel. De doorlatendheid van de verzadigde zone is binnen het plangebied te classificeren als "goed" tot "zeer goed". Wanneer substantiële hoeveelheden hemelwater geïnfiltreerd dienen te worden in de onverzadigde zone binnen het plangebied, dan is het op de meeste plaatsen noodzakelijk om het oorspronkelijke bodemprofiel tot aan de freatische grondwaterspiegel (gemiddeld peil) te verbeteren. Dit kan plaatsvinden door bijvoorbeeld een combinatie van het verwijderen van leemlagen en het aanvoeren van goed doorlatend materiaal zoals drainagezand. Tijdens het uitgevoerde infiltratieonderzoek in april en mei 2008 varieerde de grondwaterstand in de peilbuizen tussen de 0,47 en 1,55 m-mv. Omdat de gemiddeld hoogste grondwaterstand (GHG) zich mogelijk ondieper bevindt, kan het noodzakelijk blijken om de locatie voorafgaand aan de geplande nieuwbouw voldoende op te hogen. Op deze wijze wordt de drooglegging verbeterd en neemt de dikte van de eventueel voor infiltratie te benutten onverzadigde zone toe. Omdat de keuze voor een bepaald type infiltratievoorziening op dit moment nog niet vast staat, wordt in algemene zin opgemerkt dat het ontwerpen en het aanleggen van

43 41 infiltratievoorzieningen door een op dit gebied ervaren specialist uitgevoerd moet worden. Het opstellen van een nader plan van aanpak (detailtekening en -berekening), het toepassen van grondverbetering en het realiseren van onderhoudsvoorzieningen maken in de regel onderdeel uit van deze werkzaamheden. Op deze wijze moet voorkomen worden dat de toekomstige infiltratievoorziening onjuist gedimensioneerd is, onvoldoende functioneert of dat de infiltratiecapaciteit na verloop van tijd te snel en te veel terugloopt. Asfaltonderzoek Uit de resultaten van de visuele beoordeling van de asfaltkernen met een PAK-marker blijkt dat de toplaag, met uitzondering van één boorkern (W9) vermoedelijk bestaat uit teerhoudend asfalt. Ter plaatse van één asfaltkern (W9) is een laagje niet teerhoudend asfalt aanwezig van circa 2 cm met daaronder een vermoedelijk teerhoudend laagje van circa 1 cm. Asbestonderzoek Ter plaatse van het zandpad is zintuiglijk en analytisch geen asbest aangetoond op het maaiveld en in de bodem. Aangenomen wordt derhalve dat de bodem niet verontreinigd is met asbest. Conclusie Er zijn op basis van het onderzoek geen beperkingen ten aanzien van het voorgenomen gebruik van de locatie Mommersteeg Verkennend bodemonderzoek Wolput 72 Onderzoek Op basis van het vooronderzoek wordt de locatie als niet-verdacht beschouwd. Er is in 2009 door Tritiumadvies is een verkennend bodemonderzoek verricht (verkennend bodemonderzoek Wolput 72 te Vlijmen, Tritiumadvies, 2 december 2010). Uit de resultaten van het vooronderzoek, de veldwerkzaamheden en de uitgevoerde analyses wordt het volgende geconcludeerd: Zintuiglijk zijn tijdens de uitvoering van het veldwerk in de grond bijmengingen aangetroffen met puin en kooldeeltjes. Na vergelijking van de onderzoeksresultaten met de geldende achtergrond-, streefen interventiewaarden blijkt dat de bovengrond licht verontreinigd is met kwik. De ondergrond blijkt licht verontreinigd te zijn met lood. In het grondwater zijn verontreinigingen aangetoond. De licht verontreiniging met kwik en lood in de grond zijn in tegenspraak met de hypothese dat de onderzoekslocatie niet-verdacht is. De aangetroffen gehaltes zijn dermate laag, dat nader onderzoek hiernaar niet noodzakelijk wordt geacht. Het grondwater is niet verontreinigd met de onderzocht stoffen. Op het westelijk deel van de onderzoekslocatie is in het verleden een ondergrondse tank in gebruik geweest. Zowel zintuiglijk als analytisch zijn geen verontreinigingen met minerale olie aangetroffen. Er wordt verwacht dat er geen bodemverontreiniging is ontstaan als gevolg van de aanwezigheid van een ondergrondse tank. Conclusie

44 42 De onderzoeksresultaten leveren geen beperkingen op ten aanzien van het voorgenomen gebruik van de locatie en vormen geen belemmering voor de voorgenomen bestemmingsplanwijziging. Er is geen aanvullend bodemonderzoek herontwikkeling van Mommersteeg. noodzakelijk ten behoeve van de Rapport aanvullend verkennend en nader bodemonderzoek chemisch en asbest Door Koenders & Partners adviseurs en procesmanagers bv is na de sloopwerkzaamheden van de bedrijfsgebouwen een aanvullend verkennend en nader bodemonderzoek uitgevoerd ter plaatse van het herontwikkelingsgebied Geerpark (voormalige bedrijfslocatie Mommersteeg). Het concept van deze rapportage (editie 30 mei 2011) wordt momenteel beoordeeld door de gemeente. De resultaten worden bij het ontwerp van het bestemmingsplan verwerkt Perceel Meijer Onderzoek In verband met realisering van Geerpark wordt ook dit perceel ontwikkeld. Er is een verkennend bodemonderzoek verricht (verkennend bodemonderzoek Mortelweg ong. Vlijmen, IDDS, 4 april 2011). Op basis van het onderzoek wordt het volgende geconcludeerd. Bovengrond In de bovengrond zijn zeer plaatselijk bijmengingen met bodemvreemd materiaal waargenomen. Er zijn geen asbestverdachte materialen aangetroffen. De bovengrond met bijmengingen is licht verontreinigd met lood en zink en is niet verontreinigd met overige zware metalen, PCB's, PAK en minerale olie. De zintuiglijk schone bovengrond is niet verontreinigd met onderzochte zware metalen, PCB's, PAK en minerale olie. Ondergrond In de ondergrond zijn geen bijmengingen aangetroffen met bodemvreemd materiaal. De ondergrond is niet verontreinigd met onderzochte zware metalen, PCB's, PAK en minerale olie. Grondwater Het grondwater is licht verontreinigd met barium, cadmium, koper, nikkel en zink en is niet verontreinigd met overige onderzochte zware metalen, vluchtige aromaten, VOCI en minerale olie. Conclusie Er zijn op basis van het onderzoek geen beperkingen ten aanzien van het voorgenomen gebruik van de locatie. De onderzoeksresultaten tonen een overschrijding aan van de betreffende achtergrondwaarden (grond) en streefwaarden (grondwater). De gemeten waarden zijn dermate gering dat aanvullend onderzoek naar het voorkomen van stoffen in de bodem op het perceel niet noodzakelijk is.

45 Overige locaties Naast de ontwikkeling van Geerpark worden in verband met een logische begrenzing ook aangrenzende, met name woonpercelen betrokken in dit bestemmingsplan. Het bestemmingsplan is voor deze gronden consoliderend van aard. Volgens artikel van het Besluit ruimtelijke ordening dient in verband met de uitvoerbaarheid van een plan onderzoek te worden verricht naar de bodemgesteldheid in het plangebied. Voor de overige locaties is actualisering van de bestemmingsregeling aan de orde. Het bestemmingsplan voorziet niet in rechtstreeks mogelijk gemaakte nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Bodemonderzoek is dan ook niet uitgevoerd voor de overige locaties Eindconclusies Ten aanzien van het aspect bodem geldt dat vooralsnog geen belemmeringen aanwezig zijn voor de ontwikkeling van de projecten Geerpark, Mommersteeg en Meijer. Ook voor wat betreft de actualisering zijn geen belemmeringen aan de orde. 5.2 Toelaatbaarheid van bedrijfsactiviteiten Algemeen In deze paragraaf wordt ingegaan op de milieuaspecten van de in en in de nabijheid van het plangebied aanwezige bedrijven. Onderscheid wordt gemaakt in bedrijven, horeca en overige voorzieningen (zoals sportvelden). Milieuzonering Milieuzonering is in de ruimtelijke ordening het rekening houden met milieuhinder van bedrijven en andere functies ten opzichte van milieugevoelige functies. Aan de randen van de beoogde woonwijk Geerpark zijn diverse (bedrijfs)functies aanwezig. De positionering van deze functies ten opzichte van elkaar moet zodanig zijn, dat de gebruikers van de ene functie geen hinder ondervinden van de naastgelegen functie(s). Om de gemeenten een handreiking te bieden voor een verantwoorde inpassing van bedrijvigheid in haar fysieke omgeving of van gevoelige functies nabij bedrijven, is door de VNG de publicatie bedrijven en milieuzonering (geactualiseerde uitgave 2009) opgesteld. In deze uitgave is een bedrijvenlijst opgenomen, die informatie geeft over de milieukenmerken van typen bedrijven. Vervolgens wordt in de lijst op basis van een aantal factoren (waaronder geluid, gevaar en verkeer) een indicatie gegeven van de richtafstanden tussen bedrijfstypen en het omgevingstype waarmee gemeenten bij ruimtelijke ontwikkelingen rekening kunnen houden. Deze afstand is gebaseerd op de grootste indicatieve afstand ten opzichte van een rustige woonwijk. Zoals ook in de VNG-publicatie is aangegeven en in vaste jurisprudentie is bevestigd, kan voor andere gebiedstypen worden afgeweken van deze richtafstanden. De lijst is algemeen geaccepteerd als uitgangspunt bij het opstellen van bestemmingsplannen. Het woongebied Geerpark wordt ontworpen als een rustige woonwijk. De zuidelijke rand van het plangebied (de Wolput) is gedeeltelijk in het plangebied betrokken. Dit betreft een bebouwingslint gelegen nabij de drukke rijksweg A59. Voor wat betreft de toepassing van de richtafstanden uit de VNG-brochure kan daarom worden uitgegaan van de richtafstanden die gelden voor een gemengd gebied (gebied met

46 44 functiemenging). Afwijken van richtafstanden is in het woongebied Geerpark zelf niet aan de orde. Toetsing Plangebied In het plangebied zijn, behoudens enkele maatschappelijke voorzieningen in de centrale parkkamer en het monumentale gebouw Mommersteeg, geen bedrijfsfuncties voorzien. Ten aanzien van de maatschappelijke functies is van belang dat bij de situering rekening wordt gehouden met de relatie tot de beoogde woningen, zodat hinder kan worden voorkomen. Overigens zullen het functies zijn die passen in een woongebied. Daarnaast zijn in het plangebied, ingevolge jurisprudentie aan-huis-gebonden-beroepen binnen de reguliere woonbestemmingen (in zekere mate) toegestaan. In Heusden - en daarmee in Geerpark - worden ook kleinschalige bedrijfsmatige activiteiten in dezelfde beperkte omvang zoals aan-huis-gebonden-beroepen aanvaardbaar geacht. Omgeving plangebied In de omgeving van het plangebied liggen diverse functies, waarmee bij de realisering van het woongebied mogelijk rekening moet worden gehouden. Het gaat om: diverse bedrijven aan de Wolput; bloemkwekerij de Mortel (Wolput 94); sportpark Haarsteeg (aan de Priemsteeg). De afstand van het beoogde woongebied tot aan Bedrijventerrein Het Hoog II is zo groot dat hiervan geen hinder hoeft te worden verwacht. De activiteiten van de agrarische bedrijven aan de Priemsteeg worden ten behoeve van de ontwikkeling van het woongebied beëindigd. Diverse bedrijven Wolput Aan de Wolput, de zuidrand van het plangebied, zijn diverse (bedrijfs)functies gevestigd te midden van woningen, zoals een transportbedrijf en een kinderdagverblijf. Er is hier duidelijk sprake van een gemengd gebied. De bedrijven in dit lint zijn hier van oudsher gevestigd, daarnaast ondervindt het gebied hinder van de nabijgelegen rijksweg A59. De bedrijfsvoering van de aanwezige bedrijven is afgestemd op de naastgelegen woningen. De eerste woningen in het nieuwe woongebied liggen op circa 50 meter vanaf het lint. De gemeente verwacht daarom dat er vanwege de verschillende functies aan de Wolput geen belemmeringen aanwezig zijn voor het beoogde woongebied. Ook zullen deze bedrijven niet in hun bedrijfsvoering worden beperkt door het nieuwe woongebied. Bloemkwekerij de Mortel Voor een glastuinbouwbedrijf geldt op grond van het Besluit glastuinbouw een afstand van 50 m geldt ten opzichte van woningen van derden. De afstand van de kassen tot aan het beoogde woongebied bedraagt ruim f. Het bedrijf vormt daarom geen belemmering voor de realisering van het woongebied. Evenmin wordt het bedrijf belemmerd door de beoogde woningbouw. Sportpark de Haarsteeg Ten oosten van de locatie, aan de Priemsteeg, bevindt zich een sportpark. Het sportveldencomplex omvat enkele voetbalvelden en korfbalvelden, beide met verlichting, en parkeervoorzieningen. Voor een veldsportcomplex met verlichting geldt een

47 45 richtafstand van 50 meter. Belangrijke milieuaspecten zijn geluid, verkeersaantrekkende werking en visuele hinder afkomstig van de lichtmasten. Tussen het sportpark en de beoogde woonwijk wordt een brede groengordel, van circa 50 m breed, aangelegd. Aan de richtafstand wordt dan ook voldaan. Ten aanzien van de lichtmasten is van belang dat de lichtbundels van de dichtstbijzijnde lichtmasten van het plangebied zijn afgekeerd. Hinder is dan ook, mede gelet op de te realiseren groengordel, niet te verwachten. Conclusie De in het plangebied en omgeving aanwezige (bedrijfs) functies vormen geen belemmering voor de realisering van het beoogde woongebied. Evenmin worden deze functies in de bedrijfsvoering beperkt. Een en ander is in de regeling bevestigd. 5.3 Externe veiligheid Algemeen De doelstelling van het (externe) veiligheidsbeleid is het realiseren van een veilige woonen leefomgeving door het beheersen van risico's van industriële activiteiten met opslag en transport van gevaarlijke stoffen. Het beleid is er op gericht te voorkomen dat er te dicht bij gevoelige bestemmingen activiteiten met gevaarlijke stoffen plaatsvinden. De overheid stelt grenzen aan de grootte van externe veiligheidsrisico's, die de bebouwings- en gebruiksmogelijkheden van aangrenzende gebieden beïnvloeden. Gevaarlijke stoffen komen voor bij risicovolle bedrijven, waarop het Besluit externe veiligheid inrichtingen inclusief de bijbehorende regeling van toepassing is en bij vervoer van gevaarlijke stoffen per spoor, weg of buisleiding. Voor het transport van gevaarlijke stoffen over weg, het binnenwater of het spoor is de Circulaire Risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen van 4 augustus 2004 van toepassing. Voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen in de omgeving van bestaande aardgastransportleidingen is het Besluit externe veiligheid buisleidingen van 24 juli 2010 van toepassing. Het besluit is op 1 januari 2011 in werking getreden. De risicobenadering externe veiligheid kent twee begrippen om het risiconiveau voor activiteiten met gevaarlijke stoffen in relatie tot de omgeving aan te geven. Dit zijn het plaatsgebonden risico en het groepsrisico. In de wet- en regelgeving is het groepsrisico niet vervat in een vaste grenswaarde of norm. Voor het groepsrisico geldt een verantwoordingsplicht, waarbij de oriëntatiewaarde moet worden gezien als richtlijn. Risicovolle bedrijven Plaatsgebonden risico Aan de westzijde van het plangebied ligt op circa 800 meter van het plangebied een risicovolle inrichting. Deze inrichting veroorzaakt geen plaatsgebonden risico hoger dan 10-6 per jaar. Daarmee wordt voldaan aan de grenswaarde.

48 46 Figuur 5.1 Het plaatsgebonden risico van Alliance B.V. (rood=10-6/jaar, geel=10-7/jaar, groen=10-8/jaar): Groepsrisico Een deel van het plangebied Geerpark is gelegen binnen het invloedsgebied (een cirkel met een straal van 1660 meter) van de inrichting. Echter het plangebied ligt niet binnen de 10-8 contour veroorzaakt door het bedrijf. Berekeningen zullen geen meerwaarde hebben, omdat ervaring uitwijst dat de bijdrage van het te ontwikkelen plangebied niet zichtbaar zal zijn als toename. Verder zijn in de omgeving van het plan geen andere risicovolle inrichtingen gelegen die van invloed kunnen zijn op het plangebied Vervoer van gevaarlijke stoffen Plaatsgebonden risico Aan de zuidkant van het plangebied ligt de A59, waarover gevaarlijke stoffen worden

49 47 vervoerd. Deze transportroute veroorzaken geen plaatsgebonden risico hoger dan 10-6 per jaar. Daarmee wordt voldaan aan de grenswaarde. Groepsrisico Het deel van het plangebied Geerpark dat binnen het invloedsgebied voor het groepsrisico valt, is zeer beperkt. Ook hier geldt dat het te ontwikkelen plangebied valt buiten de 10-8 contour en dat uit berekeningen geen toename van het groepsrisico zichtbaar zal worden. Dat betekent dat de vaststelling van het bestemmingsplan niet leidt tot een toename van het groepsrisico, veroorzaakt door de snelweg. Verantwoorden groepsrisico De gemeente Heusden heeft de ambitie om haar inwoners een veilige omgeving te bieden. Het beleid is erop gericht om de risico's waaraan burgers in hun leefomgeving worden blootgesteld door activiteiten met gevaarlijke stoffen tot een aanvaardbaar minimum te beperken. Het plangebied ligt binnen het invloedsgebied van een risicovol bedrijf en een snelweg, echter buiten de 10-8 contour. Verantwoording van het groepsrisico heeft daarom uitsluitend beperkt plaatsgevonden. In de uitwerking van het bestemmingsplan zullen maatregelen worden getroffen ter beperking van de risico's. Het betreft: Bij het inrichten en aanleggen van infrastructuur zal worden voorzien in voldoende mogelijkheden voor aanwezige personen om het gebied te ontvluchten. De vluchtroute is zo veel mogelijk van de bron af gericht. Door goede risicocommunicatie aan de bewoners en gebruikers kan hen een handelingsperspectief worden geboden in geval van een incident. Hierdoor wordt de zelfredzaamheid vergroot. Met deze maatregelen wordt het restrisico aanvaardbaar geacht. 5.4 Archeologie Onderzoeken De volgende onderzoeken zijn verricht: Archeologisch bureauonderzoek Plangebied Geerpark te Vlijmen, BAAC V , juni 2007; Archeologisch inventariserend veldonderzoek, verkennende fase, BAAC, rapport V , 6 maart 2008; Inventariserend veldonderzoek door middel van Proefsleuven, BAAC, rapport A , juli 2009; Inventariserend veldonderzoek (verkennende fase), BAAC, rapport V , 10 september 2010; Selectieadvies Archeologische Monumentenzorg Wolput 90-92, Archeologisch bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek (verkennende fase) 28 juli 2010; Archeologisch bureauonderzoek en inventariserend Veldonderzoek, verkennende fase, IDDS, 18 mei 2011; Geerpark Onderzoek Archeologisch bureauonderzoek Plangebied Geerpark te Vlijmen, BAAC V , juni 2007;

50 48 In 2007 heeft BAAC een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd voor het plangebied Geerpark. Het gebied is begrensd door de Tuinbouwweg, Priemsteeg, bebouwing van de woonwijk Vijfhoeven en het buitengebied. Onderzoek

51 49 Het onderzoeksgebied heeft op basis van het bureauonderzoek een middelhoge specifieke archeologische verwachting. De verwachting betreft vondstmateriaal en of sporen vanaf het Laat-Paleolithicum, met de nadruk op vondsten en/of sporen uit de Ijzertijd en mogelijk ook de Bronstijd of Romeinse tijd. Ook kunnen vondsten en/of sporen uit de Late Middeleeuwen aanwezig zijn die samenhangen met de laatmiddeleeuwse ontginning van het gebied. Deze verwachting hangt samen met de aanwezigheid van een Ijzertijd-site pal naast het plangebied, in een soortgelijke geomorfologische eenheid (dekzandvlakte) en de laat-middeleeuwse ontginningsactiviteiten in het plangebied en omgeving. Uit de Vroege Middeleeuwen worden geen vondstmateriaal verwacht. Conclusie Voor de locatie geldt een middelhoge verwachting op het aantreffen van vindplaatsen uit de Ijzertijd en Late Middeleeuwen. Er is daarom vervolgonderzoek noodzakelijk in de vorm van booronderzoek. Archeologisch inventariserend veldonderzoek, verkennende fase, BAAC, rapport V , 6 maart 2008 Onderzoek In 2008 heeft BAAC een inventariserend veldonderzoek (IVO, verkennende fase) uitgevoerd voor Geerpark. Uitvoering van het verkennend veldonderzoek volgt op het bureauonderzoek van 2007 en omvat het zelfde plangebied. In vrijwel het hele plangebied met uitzondering van het meest zuidelijke deel en het bebouwde deel aan de Wolput, bestaat de bodem uit een 30 tot 50 cm dikke bouwvoor die direct over gaat in de ongeroerde grond (AC-profiel). Deze bodem is als gooreerdgrond geïnterpreteerd. Waarschijnlijk was het eerder een veldpodzolgrond waarvan de oorspronkelijke podzol-b bij de ontginning is verdwenen. In vrijwel alle boringen bleek het zand in de C-horizont matig tot slecht gesorteerd, en daarmee verspoeld te zijn. In het meest zuidelijke van het plangebied is sprake van in situ verstoven zand en een deels intact bodemprofiel. Het betreft vermoedelijk een dekzandrug, dan wel een flank of uitloper daarvan. Ten noorden van Wolput 72 is een hoge enkeerdgrond aanwezig. Conclusie In de zone waar een dekzandrug en waar enkeerdgronden zijn aangetroffen, is vervolg onderzoek nodig in de vorm van een waarderend veldonderzoek door middel van proefsleufonderzoek. Een controlesleuf kan aangelegd worden bij de vermoedelijke IJzertijdsite, omdat eventuele diepere grondsporen, zoals paalsporen of waterputten nog in de grond aanwezig kunnen zijn. Inventariserend veldonderzoek door middel van Proefsleuven, BAAC, rapport A , juli 2009 Onderzoek In 2009 heeft BAAC in opdracht van de gemeente Heusden een inventariserend veldonderzoek (IVO) uitgevoerd binnen het plangebied Geerpark te Vlijmen. Het IVO betrof een inventariserend veldonderzoek door middel van het graven van proefsleuven (IVO-P).

52 50 Het onderzoeksgebied bevindt zich ten westen van de woonwijk Vijfhuizen te Vlijmen en bestaat uit twee deelgebieden: zone A waarin 3 proefsleuven zijn aangelegd; zone B waarin 1 proefsleuf is aangelegd. Alle archeologische sporen zijn gevonden in zone A. De archeologische sporen bestonden uit greppels/sloten, paalkuilen en kuilen. De greppels zijn opgevuld met recent materiaal en lagen in alle drie de werkputten van zone A verspreid over het vlak. De paalsporen waren tot geringe diepte bewaard. Ze zijn aangetroffen in de meest noordelijke en middelste werkputten (2 en 3). Werkput 4 is aangelegd om de zuidelijke begrenzing van de verspreiding van paalsporen te bepalen.

53 51 De aangetroffen greppels danwel sloten zijn vermoedelijk middeleeuws. Ze behoren waarschijnlijk tot het middeleeuws verkavelingpatroon, dat ontstaan is bij de ontginning van het gebied. De paalsporen en kuilen zijn moeilijk te dateren vanwege het gebrek aan vondsten. Conclusie Op basis van: het gebrek aan vondsten; de geringe diepte van de aangetroffen sporen; onduidelijkheid over de aard van de sporen wordt vervolgonderzoek voor de onderzoekslocatie niet geadviseerd. Inventariserend veldonderzoek 10 september 2010 (verkennende fase), BAAC, rapport V , In 2010 heeft BAAC in opdracht van de gemeente Heusden een inventariserend veldonderzoek (IVO) door middel van boringen uitgevoerd binnen het plangebied Geerpark te Vlijmen. Het plangebied wordt begrensd door de Priemsteeg, landbouwgebied en een woonwijk.

54 52 In het merendeel van het plangebied bestaat de bodem uit circa 50 cm dikke bouwvoor die direct over gaat in de ongeroerde grond (A/C-profiel). Deze bodem is als gooreerdgrond geïnterpreteerd. Waarschijnlijk was het eerder een veldpodzolgrond waarvan de oorspronkelijke podzol-b bij de ontginning is verdwenen. In vrijwel alle boringen bleek het zand in de C-horizont lemig en/of slecht gesorteerd te zijn, hetgeen duidt op verspoeling.