Het plastic eiland Research: thema joanna Siccama GAR1-D
|
|
- Joannes Tobias Boer
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Het plastic eiland Research: thema joanna Siccama GAR1-D
2 Inleiding Voor project Vrij hebben wij als groep een concept bedacht waarbij we de speler een onderwaterwereld laten ervaren die vervuild is geraakt. Een belangrijk thema hierbij is vervuiling (van de oceaan). Wij willen de speler bewust maken van hoeveel afval wij weggooien en hoeveel vervuiling in de zee terecht komt. Om ons project zo goed mogelijk te maken en om het thema waarheidsgetrouw terug te laten komen in ons project is onderzoek nodig. Daarom heb ik besloten onderzoek te doen naar plastic vervuiling in de oceaan. In ons project willen wij de speler door de ogen van een kreeft laten kijken. Deze zal op een gegeven moment tussen of zelfs op het plastic afval lopen. Om meer over dit afval te weten te komen heb ik specifiek onderzoek gedaan naar het plastic eiland wat in de oceaan drijft. Ik heb hierbij met name onderzoek gedaan naar hoe dit plastic eiland tot stand is gekomen en wat de gevolgen van al dat afval is. Ten slotte heb ik ook gekeken naar wat oplossingen voor het afval probleem zouden kunnen zijn. Methode Voor dit onderzoek heb ik gekozen om mij te richten op desk research. Hierbij heb ik mij gericht op artikels en onderzoeken op het internet. Ik denk namelijk dat er al veel onderzoek naar dit onderwerp is gedaan wat op internet staat en waar ik gebruik van kan maken. Voor de rest denk ik dat andere soorten research (zoals observatie of interviews) weinig nut voor mij hebben omdat ik niet de contacten en resources heb om mensen of locaties te vinden die waardevol en nuttig zouden zijn voor dit onderzoek. Ik heb geprobeerd zo veel mogelijk officiële onderzoeksrapporten en artikels te vinden om te gebruiken voor dit onderzoek. Daarom heb ik niet alleen via google, maar ook vooral via google scolar naar artikelen gezocht. Een aantal van deze artikelen kon ik echter helaas niet in zijn geheel lezen omdat daar geld voor betaald moest worden. Om precies te zijn heb ik voor dit onderzoek gebruik gemaakt van onder andere: - Meerdere artikelen (of samenvattingen van artikelen) van Science Direct (.com) - Een onderzoeksrapport door het IVM (Institute for Environmental Studies van de VU Universiteit in Amsterdam). Dit onderzoek was aangevraagd door Stichting De Noordzee. - Een nieuwsbericht van het NRC - Een artikel van Kennislink over de Plasticsoup Mijn verwachtingen waren dat veel van de vervuiling door schepen komt en misschien door bedrijven die afval in de zee dumpen. Voor de rest had ik qua gevolgen als verwachting dat het plastic vooral slecht is voor de dieren die in de zee leven. Bepaalde dieren slikken misschien het plastic in of raken verstrikt erin waardoor ze uitsterven. Misschien zou het er ook voor kunnen zorgen dat bepaalde dieren wegtrekken waardoor andere dieren weer uitsterven omdat ze (qua voedsel) afhankelijk zijn van de eerste soort. Ten slotte had ik qua oplossingen niet echt verwachtingen. Ik denk dat we met z'n allen moeten opletten op hoeveel en wat we weggooien en waar het terecht komt. Dit is denk ik vooral belangrijk voor bedrijven en schepen. Voor de rest had ik geen idee of het afval wat nu al in de zee ligt weggehaald kan worden. 2
3 Analyse Hoe is het plastic eiland tot stand gekomen? Het 'plastic eiland' of de 'plasticsoep' is de naam die wordt gegeven een plaats in de oceaan waar drijvend afval samenkomt door de verschillende stromingen. Volgens computerberekeningen zijn er in de oceaan vijf van dit soort plaatsen (Remie, 2013). Het is niet bekend hoeveel afval er werkelijk in de oceaan ronddrijft en hoe groot de 'eilanden' zijn, en de schattingen variëren enorm. Op een van de plekken zijn dichtheden gemeten tot maximaal stukjes plastic per vierkante kilometer (Remie, 2013). Er gaan schattingen te ronde dat er ruim een tot tien miljoen kilo plastic ieder uur het water in gaat (van Franeker, 2014) en sommige mensen schatten de grootte van het grootste 'eiland' vergelijkbaar met de grootte van Europa (Remie, 2013). Hoe kon dit gebeuren? Natuurlijk zijn er meerdere factoren die meespelen. Een van de belangrijkste daarvan is schepen. Onderzoeken vertellen van een grote hoeveelheid onnodige vervuiling door schepen, ondanks het feit dat plastic in de oceaan dumpen tegen de regulaties van de 'Inter- Governmental Marine Consultative Organization' (IMCO) is (Horsman, 2003). Daarnaast zijn er vele nieuwe gebruiken voor o.a. plastic gekomen en is plastic voor steeds meer mensen toegankelijk waardoor er steeds meer plastic wordt gebruikt. Deze toename is terug te zien in de toename van plastic afval in de oceanen. Doordat het plastic over het algemeen langzaam afbreekt blijft het vele jaren (tientallen of zelfs honderden jaren) in de zee. Vele plastics blijven daarbij op het wateroppervlak drijven waardoor het 'plastic eiland' is ontstaan (Laist, 2006). De vijf afval plaatsen in de oceaan (Oceanic gyres, 2008) 3
4 Wat zijn de gevolgen van het plastic? Het plastic in de oceaan heeft verschillende gevolgen. De meest voor de hand liggende gevolgen zijn voor de dieren in de omgeving. Veel vissen, zeevogels en andere zeedieren worden bedreigt door het plastic. Zo kunnen de dieren verstrikt raken in het plastic waardoor ze verdrinken, verhongeren of gewond raken (Laist, 2006). Ook kunnen ze het plastic in hun maag krijgen, wat natuurlijk ook erg ongezond is voor de beesten. Vele vogels, zoals albatrossen, zien het ronddrijvend plastic waarschijnlijk voor voedsel aan of krijgen het binnen via vissen. Zij voeren het dan ook weer aan hun kuiken waardoor vele kuikens met een maag vol plastic sterven aan hongersnood (van Franeker, 2014). Sinds 1980 wordt de vervuiling onderzocht door middel van de noordse stormvogel. Deze vogels leven vrijwel uitsluitend op open zee en braken onverteerbare voedselresten niet uit. Hierdoor is het makkelijk te meten hoeveel plastic in hun magen terechtkomt. De OSPAR-landen hebben het doel geformuleerd dat niet meer dan 10% van de dode stormvogels meer dan 0.1 gram plastic zouden mogen hebben. De Europese Unie heeft deze meetmethode opgenomen in de Kaderrichtlijn Marien (Laist, 2006). Die getallen halen we echter nog lang niet. Tussen 2003 en 2007 had 95% van de 1295 stormvogels in de Noordzee gemiddeld 0.31 gram (/35 stukjes) plastic in de maag. 58% had meer dan 0.1 gram plastic opgegeten (van Franiker, 2011). Tussen 1980 en 2011 hebben 55% tot 70% van alle in Nederland gevonden dode stormvogels meer dan 0.1 gram plastic in de maag (BNO Cartographics, 2004) 4
5 Naast vogels krijgen andere dieren, zoals vissen ook plastic in hun maag. Deze plasticdeeltjes zijn weliswaar minuscuul, maar kunnen toch erg gevaarlijk zijn. Niet alleen voor zeedieren, maar ook voor de mens. De zogenoemde 'nanoplastics' kunnen zich ophopen in planten of dieren en uiteindelijk in onze voedselketen terechtkomen. In ons lichaam zouden die deeltjes dan weer schadelijke stoffen kunnen loslaten (Koelmans, 2015). De chemicaliën kunnen worden opgenomen in maag-darmkanaal, lymf en hart- en vaat-systeem van mensen en kunnen via de placenta worden doorgegeven van een moeder aan een foetus (Leslie, 2012). Dit kan dan weer tot gezondheidsproblemen, zoals kanker en misvorming, leiden (The Ocean Cleanup, 2014). Ten slotte heeft alle vervuiling ook economische gevolgen. Zo worden er elk jaar miljoenen besteed om het aangespoelde afval op kusten op te ruimen of om afval in vastgelopen scheepsschroeven te repareren (van Franeker, 2014). Schadekosten van schepen en boten wordt geschat op $1.27 miljard dollars ( 1.15 miljard) per jaar in de APEC (Asia Pacific Economic Cooperation) regio. De kosten voor het weghalen van afval op stranden is gemiddeld $1.500 dollars ( 1.361) per ton ( 907 kg). Totale kosten van de plastic vervuiling wordt geschat op $13 miljard dollars ( 11.8 miljard) over de wereld per jaar (Koelmans, 2015). Zeehond verstrikt in afval (Le Guern Lytle, 2015) 5
6 Wat zouden oplossingen kunnen zijn voor het plastic probleem? Al jaren wordt nagedacht over oplossingen voor al het plastic in de oceaan. Er zijn verschillende (milieu) organisaties die hieraan werken. Zij proberen over het algemeen vooral de vervuiling te verminderen door strengere regulaties te laten doorvoeren, overheden en organisaties met elkaar in contact te brengen, plastic producenten verantwoordelijk te stellen en voorlichting te geven aan bedrijven (Nrdc.org, 2014). Ook wordt het aangeraden om meer verantwoordelijkheid te leggen bij scheepvaart bedrijven, eigenaren en leveranciers (Horsman, 2003). Daarnaast is het van groot belang dat er simpelweg minder plastic geproduceerd, gebruikt en weggegooid wordt. Strenge statiegeldheffingen en bewustwording kunnen daarbij helpen. De heffingen zouden kunnen helpen om de maatschappelijke kosten van het afvalprobleem te kunnen vergoeden en zou de verpakkingsindustrie moeten dwingen om meer te recyclen (van Franeker, 2014). Het zou daarnaast natuurlijk ook helpen als de consument zijn steentje bijdraagt door simpelweg minder plastic te kopen, minder te gebruiken en vooral minder weg te gooien. Als iedereen probeert meer te recyclen zou dat ook een verschil maken. Ook wordt er gekeken naar 'biobased plastics'. Deze plastics zouden beter afbreekbaar zijn omdat ze gemaakt zijn uit plantaardig materiaal. Sommigen zeggen echter dat dit niet echt een oplossing bied voor het afval probleem omdat het verspilling niet tegen gaat. Daarnaast verliest het materiaal al snel zijn waardevolle eigenschappen zoals licht in gewicht, sterk en duurzaam zijn waardoor het veel minder praktisch wordt dan normaal plastic (van Franeker, 2014). Voor het plastic dat al in de oceaan drijft wordt ook naar oplossingen gezocht. Zo is de Delftse luchtvaart- en ruimtevaarttechniekstudent Boyan Slat bezig met een haalbaarheidsstudie voor een drijvend afvalstation. Dit station zou drijvend afval kunnen opruimen zonder het zeeleven te beschadigen. Het nadeel is echter dat alleen vuilnis op het wateroppervlak hiermee kan worden opgeruimd terwijl veel plastic op verschillende diepten onder het oppervlak zweeft (The Ocean Cleanup, 2014). 'The ocean cleanup' initiatief van Boyan Slat (The Ocean Cleanup, 2014) 6
7 Conclusie Mijn doel met dit onderzoek was het uitvinden van de oorzaken, gevolgen en oplossingen voor de grote hoeveelheden drijvend plastic in de oceaan. Naar aanleiding van desk research ben ik veel te weten gekomen over het onderwerp. In de oceaan zijn een aantal plekken waar drijvend afval samenkomt en blijft drijven. De hoeveelheden afval op die plekken zijn enorm. De belangrijkste redenen waarom er zoveel plastic op die plekken terecht komt zijn schepen en het vele eenmalig gebruik van plastic. De laatste jaren zijn wij namelijk veel meer plastic gaan produceren, gebruiken en weggooien. Doordat plastic langzaam afbreekt blijft het een lange tijd drijven, en zelfs als het zich in kleine stukjes opdeelt blijft het jaren in de zee en vormt het een gevaar voor onder andere de dieren die daar leven. Het plastic kent vele gevolgen. Dieren kunnen erin verstrikt raken of het per ongeluk in hun maag krijgen. Uit onderzoek naar plastic in de magen van stormvogels blijkt dat volgens de standaard van de kaderrichtlijn Marien er nog veel te veel plastic in de magen van vogels en andere dieren terechtkomt. Zeedieren zoals vissen krijgen vooral kleinere stukjes plastic in hun lichaam. Deze 'nanoplastics' kunnen in onze voedselketen terecht komen en verschillende gezondheidsproblemen, zoals kanker, veroorzaken. Daarnaast ziet de economie ook de gevolgen van de vervuiling. Elk jaar worden miljoenen euro's uitgegeven aan het opruimen van afval en het herstellen van schaden. Er wordt al een tijd nagedacht over oplossingen voor het afval probleem. Vele organisaties proberen strengere regulaties te laten doorvoeren en mensen bewust te maken van het probleem. Ook wordt er geprobeerd meer verantwoordelijkheid te leggen bij scheepvaart bedrijven. Strenge heffingen zouden kunnen helpen om de maatschappelijke kosten te vergoeden; om ervoor te zorgen dat er minder plastic wordt geproduceerd; en om ervoor te zorgen dat er meer wordt gerecycled. Dit geld niet alleen voor de verpakkingsindustrie, maar ook voor de individu. Om minder te vervuilen moet er minder weggegooid worden. Om deze reden zijn 'biobased plastics' geen permanente oplossing. Er wordt dan immers net zoveel weggegooid. Naast het minder weggooien wordt er ook gekeken naar het opruimen van het afval dat al in de oceaan ligt. Zo is Boyan Slat bezig met een drijvend afvalstation dat drijvend afval zou kunnen opruimen. Wij willen voor ons project mensen bewust maken van de vervuiling in de zee. Om dit zo goed mogelijk te doen kunnen wij deze informatie gebruiken. Ten eerste willen wij de grote hoeveelheid plastic in de oceaan laten zien. Ook kunnen we een aantal gevolgen laten zien in ons project. Vooral de gevolgen die te maken hebben met de dieren die in het gebied leven kunnen wij gebruiken (zoals de verstrikte dieren of de dieren met plastic in de maag). Wij kunnen het gevaar dat het in onze eigen voedselketen komt ook laten zien door aan het eind een bord te presenteren met een zeedier met plastic erin of gemaakt van plastic. De economische gevolgen zijn moeilijker te laten zien. Wij zouden dit wel kunnen communiceren door middel van krantenberichten en filmpjes. Op die manier zouden wij ook de oplossingen kunnen communiceren. We zouden echter ook kunnen kiezen voor een symbolische aanpak waarbij er allemaal geld in het water licht tussen het afval (omdat het geld weggegooid wordt samen met het afval om de afval weer op te ruimen). Al met al zal dit onderzoek vooral handig zijn voor hoe wij visueel ons project presenteren. 7
8 Bronvermelding BNO Cartographics, (2004). De hoeveelheid plastic in de magen van noordse stormvogels. [image] Available at: [Accessed 24 May 2015]. Horsman, P. (2003). The amount of garbage pollution from merchant ships. [online] Sciencedirect.com. Available at: [Accessed 24 May 2015]. Koelmans, B. (2015). Onderzoek naar Nederlandse plastic soep van start na investering STW. [online] Wageningen UR. Available at: Nederlandse-plastic-soep-van-start-na-investering-STW.htm [Accessed 24 May 2015]. Laist, D. (2006). Overview of the biological effects of lost and discarded plastic debris in the marine environment. [online] Sciencedirect.com. Available at: [Accessed 24 May 2015]. Le Guern Lytle, C. (2015). Seal trapped in plastic pollution. [image] Available at: [Accessed 24 May 2015]. Leslie, H. (2012). Microplastic in Noordzee zwevend stof en cosmetica. [online] Stichting Noordzee. Available at: Institute for Environmental Studies ii and Ta7 Microplastic in Noordzee zwevend stof en cosmetica [Accessed 24 May 2015]. Nrdc.org, (2014). Plastic Pollution in Oceans NRDC. [online] Available at: [Accessed 24 May 2015]. Oceanic gyres. (2008). [image] Available at: [Accessed 24 May 2015]. Remie, M. (2013). Een ophoping van plastic in zee, misschien wel zo groot als Europa. [online] nrc.nl. Available at: [Accessed 24 May 2015]. The Ocean Cleanup, developing technologies to extract, prevent and intercept plastic pollution, (2014). The Problem. [online] Available at: [Accessed 24 May 2015]. The Ocean Cleanup, developing technologies to extract, prevent and intercept plastic pollution, (2014). The Technology. [online] Available at: [Accessed 24 May 2015]. van Franeker, J. (2014). De plasticsoep. [online] Kennislink.nl. Available at: [Accessed 24 May 2015]. van Franiker, J. (2011). Monitoring plastic ingestion by the northern fulmar Fulmarus glacialis in the North Sea. [online] Sciencedirect.com. Available at: [Accessed 24 May 2015]. 8
Bijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2017 tijdvak 2 maatschappijleer 2 CSE GL en TL Bronnenboekje GT-0323-a-17-2-b Analyse maatschappelijk vraagstuk: plastic in het milieu tekst 1 Veel meer plastic dan gedacht eindigt
Nadere informatieResearch. Project Vrij: Let's Go For a Ride Thema onderzoek. Docent: Harald Warmelink Door: Marijke Steinmann GAR 1D
Research Project Vrij: Let's Go For a Ride Thema onderzoek Docent: Harald Warmelink Door: Marijke Steinmann GAR 1D Inleiding Voor Project Vrij gaan wij een interactieve installatie maken. Tijdens de installatie
Nadere informatieHelp plastic afval de zeeën uit
Help plastic afval de zeeën uit 8 Plastic afval in zee is een toenemend probleem dat honderden diersoorten aantast. Ook zijn er grote onzekerheden over de indirecte effecten. Voldoende reden voor onmiddellijke
Nadere informatiePlastics: Mondiaal en lokaal probleem
Plastics: Mondiaal en lokaal probleem Lisbeth Van Cauwenberghe Prof. Dr. Colin Janssen Lisbeth.VanCauwenberghe@UGent.be Plastic, een succesverhaal! 1850 Celluloid 1970 1 st plastic bumpers 1939 Nylon 1907
Nadere informatieANTWOORDMODEL LESBRIEF IKCIRCULEER. titel: Plastic soep. Dat eet je niet! Antwoordmodel opdracht A (T1)
ANTWOORDMODEL LESBRIEF IKCIRCULEER titel: Plastic soep. Dat eet je niet! Antwoordmodel opdracht A (T1) 1. Waarom vindt Peter plastic soep zo n goede naam voor het plastic afval in de oceanen? Noteer 2
Nadere informatieLesbrief nr 3. Opdracht 1. Club + app. voor Groep 7 + 8 +
Lesbrief nr 3 voor Groep 7 + 8 + Download deze lesbrief ook op samsam.net Opdracht 1 Filmpjes kijken op samsam.net Tijdsduur: 10 min. Werkvorm: klassikaal en individueel Doel: introductie van de ReportersClub
Nadere informatieWant wat betekent die grote hoeveelheid zwerfafval voor de natuur, de dieren en de mensen?
Wereldschool lesdeal Zwerfafval groep 4 t/m 6 De familie Kooijman is in augustus vertrokken met de camper om de wereld bewust te maken van het grote zwerfafval probleem. Tijdens hun rondreis ruimen ze
Nadere informatieBeach Clean-up 2013. Naam: Klas: Mentor: Vakgroep Biologie (2013-2014) Penta college CSG Scala Rietvelden
Beach Clean-up 2013 Naam: Klas: Mentor: Vakgroep Biologie (2013-2014) Penta college CSG Scala Rietvelden Inhoudsopgave Inleiding 3 1. De zee: een bron van plezier 4 2. Eten en gegeten worden 5 3. Vervuiling
Nadere informatieleven zonder afval voor een groen, gezond & gelukkig leven emily-jane lowe
leven zonder afval voor een groen, gezond & gelukkig leven emily-jane lowe Eerste druk mei 2015 2015 Emily-Jane Lowe Uitgeverij Van Gennep Nieuwezijds Voorburgwal 330, 1012 rw Amsterdam Ontwerp omslag
Nadere informatieHet Wilde Westen onder water
Het Wilde Westen onder water Oceanen biowetenschappen en maatschappij kwartaal 2 2014 Inhoud Voorwoord: Dat de zee bruise met haar volheid 2 Mare incognitum, een historische inleiding 4 1 De basis van
Nadere informatiePort Waste Catch Innovatiever. Schoner. Duurzamer. Make it happen.
Port Waste Catch Innovatiever. Schoner. Duurzamer. Make it happen. Het Havenbedrijf Rotterdam wil investeren in de vermindering van de plastic soep. Samen met andere partijen gaan we de mogelijkheid onderzoeken
Nadere informatieZWERFAFVAL EN PLASTIC SOEP
GROEP 5 T/M 8 ZWERFAFVAL EN PLASTIC SOEP Informatie voor de leerkracht Foto: Victor Andronache via Flickr DIA 16 DIA 1 DIA 2 DIA 4 Doel van deze les Je leert wat zwerfafval en plastic soep zijn en welke
Nadere informatieESSAY 3 EEN GOED ONTWERP IS CONSISTENT Een goed ontwerp is consistent als diverse opeenvolgende ontwerpen van een merk samenhangen. Denk bijvoorbeeld aan het automerk Volkswagen. Hoe de diverse modellen
Nadere informatieDeel 4: de bedreigingen voor het koraal
Lesstof Deel 1: het koraalrif Deel 2: het koraal Deel 3: het belang van koraal Deel 4: de bedreigingen voor het koraal Deel 5: het beschermen van het koraal Deel 4: De bedreigingen voor het koraal Deze
Nadere informatiezee afval Herkomst, schade en oplossingen
zee afval Herkomst, schade en oplossingen Gilles de Strandjutter Na een westerstorm ligt het stand altijd vol. Vroeger was jutten pure noodzaak voor ons. We waren zo arm als kerkratten en het hout dat
Nadere informatieHandleiding Introductieles vmbo/havo/vwo Zwerfafval onder de loep
Handleiding Introductieles vmbo/havo/vwo Zwerfafval onder de loep Werkvorm: na de klassikale introductie waarin voorkennis wordt geactiveerd, verdiepen de leerlingen zich aan de hand van opdrachten op
Nadere informatieBOSKALIS BEACH CLEANUP TOUR 2018
BOSKALIS BEACH CLEANUP TOUR 2018 N6 N5 N4 N3 N2 N1 N7 N8 N9 N10 N11 N12 N13 N14 N15 Z14 Z15 Z13 Z12 Z8 Z7 Z6 Z10 Z9 Z11 Z4 Z5 Een initiatief van Z3 Z2 Z1 1. DE HÉLE NOORDZEEKUST SCHOON Boskalis Beach Cleanup
Nadere informatieBoskalis Beach Cleanup Tour. van Stichting De Noordzee
Boskalis Beach Cleanup Tour van Stichting De Noordzee 2014 MyBeach Cleanup Challenge 2013 2 Resultaten MyBeach Cleanup Challenge 2013 350 km Noordzeekust schoonmaken in één maand Een team van Stichting
Nadere informatieLEEFTIJD. 6-8 Hoofdstuk 2 Wat is plasticvervuiling in de oceaan? Volvo Ocean Race. Lespakket
LEEFTIJD 6-8 Hoofdstuk 2 Wat is plasticvervuiling in de oceaan? Volvo Ocean Race Lespakket Volvo Ocean Race Lespakket HOOFDSTUK 2 Wat is plasticvervuiling in de oceaan? Plastic doodt onze oceanen en we
Nadere informatie50 Hoe kun je ervoor zorgen dat mensen geen lampen laten branden in kamers waar ze toch niet zijn? 52 Waarom stijgt de temperatuur?
Inhoud 8 Wat is het beste vervoermiddel voor het milieu? En wat het slechtste? 10 Kunnen we geen vliegtuigen op water laten vliegen? 12 Wat is beter voor het milieu: plastic of karton? 14 Waarom zit er
Nadere informatieBlog Eerste verkenning De tijd die mij gegeven was om onder te duiken
Blog Eerste verkenning De tijd die mij gegeven was om onder te duiken in de Plastic Soep was te kort om alle aspecten ervan alle problemen die het plastic afval met zich meebrengt, en alle oplossingen
Nadere informatieTrash Hunten met de klas
Trash Hunten met de klas Plastic hoort absoluut niet thuis in zee en heeft grote gevolgen voor mens en dier. De Plastic Soup Foundation wil voorkomen dat er plastic in het water terecht komt. Aanpakken
Nadere informatieKijk uit! Pas OP! LEERlingenblad van:... speurles. basisonderwijs groep 4, 5 & 6
LEERlingenblad van:... Kijk uit! Pas OP! speurles basisonderwijs groep 4, 5 & 6 weetje Professoren hebben uitgerekend dat er op de aarde 1.386.000.000.000.000.000.000 liter water is. 2 Kijk uit! Loop jij
Nadere informatieVraag: wat doen jullie met de flesjes en een eerlijk antwoord graag.
Presentatie Life of a Plastic Bottle Silde 1-2 Iedereen drinkt wel eens water of fris uit een plastic flesje. Per jaar worden er alleen al in Amerika 100,7 million flesjes verkocht. Dat zijn 315 flesjes
Nadere informatiePlastics: ontwikkelingen internationaal en activiteiten RWS
Plastics: ontwikkelingen internationaal en activiteiten RWS Frederieke Knopperts Water, Verkeer en Leefomgeving Inhoud Beleidskader: Kaderrichtlijn Mariene Strategie Internationale samenwerking: OSPAR
Nadere informatieBOSKALIS BEACH CLEANUP TOUR Een initiatief van
BOSKALIS BEACH CLEANUP TOUR 2017 6 5 4 3 2 1 7 8 9 10 11 8 6 7 11 9 10 10 13 12 14 15 12 13 14 5 Een initiatief van 4 3 1 2 1. DE HÉLE NOORDZEEKUST SCHOON Boskalis Beach Cleanup Tour 2017 in het kort:
Nadere informatieLESINSTRUCTIE GROEP 5/6
LESINSTRUCTIE GROEP 5/6 Bij Samsam nr. 5 2017 De zee Burgerschap Samsam komt 5 x per jaar uit met een magazine, en een werkblad. Daarbij hoort een website met filmpjes en aanvullende informatie: samsam.net
Nadere informatieVan pieper tot plastic. Over nieuwe biologische grondstoffen
Van pieper tot plastic Over nieuwe biologische grondstoffen www.jouwenergievanmorgen.nl In de Jouw Energie van Morgen truck wordt een les aangeboden over bioplastics. Deze les is ontwikkeld op verzoek
Nadere informatieTerugblik Boskalis Beach Cleanup Tour Stichting De Noordzee 2013
Terugblik Boskalis Beach Cleanup Tour 2015 Stichting De Noordzee 2013 De héle Noordzeekust is schoon! Het is ons weer gelukt! Van 1 t/m 27 augustus 2015 is de héle Noordzeekust (350 km) van Cadzand tot
Nadere informatiePLASTIC SOEP. informatieboekje PLASTIC AFVAL VAN LAND NAAR ZEE
ZEEHONDEN PLASTIC SOEP informatieboekje De grootste bedreiging voor al het zeeleven op dit moment is plastic soep. Overal ter wereld wordt elke dag plastic gebruikt, het zit in bijna alles wat we gebruiken.
Nadere informatieHET WORDT EEN SPANNENDE ZOMER
50 BOYAN SLAT NADERT MET THE OCEAN CLEANUP UUR VAN DE WAARHEID HET WORDT EEN SPANNENDE ZOMER Hij verkeert tegenwoordig tussen de groten der aarde. Boyan Slat, vijf jaar geleden nog student Lucht- en Ruimtevaarttechniek
Nadere informatieVan pieper tot plastic. Over nieuwe biologische grondstoffen
Van pieper tot plastic Over nieuwe biologische grondstoffen www.jouwenergievanmorgen.nl In de Jouw Energie van Morgen truck wordt een les aangeboden over bioplastics. Deze les is ontwikkeld op verzoek
Nadere informatieVan spooknetten naar fashion!
Van spooknetten naar fashion! Zeehondencentrum Pieterburen Juni 2016 Projectvoorstel: Happy Seal De uitdaging Visnetten, lijnen en fuiken die verloren zijn gegaan of juist expres zijn achtergelaten vormen
Nadere informatieHET BESTE MEDICIJN TER WERELD antwoordblad
Opdracht 1 Weet jij waar je poep en plas blijft nadat je hebt doorgetrokken?. Bijvoorbeeld. Het verdwijnt in het riool. Dan gaat het naar de waterzuiveringsinstallatie. Wat is je eerste indruk van de sanitaire
Nadere informatie... Hoe ziet een Rijke Noordzee eruit?
... Hoe ziet een Rijke Noordzee eruit? Samen voor een gezonde zee!... Stichting De Noordzee is de onafhankelijke natuur- en milieuorganisatie die zich inzet voor een duurzaam gebruik van de Noordzee en
Nadere informatieHoofdstuk 2 Wat is plasticvervuiling in de oceaan? LEEFTIJD Volvo Ocean Race. Lespakket
LEEFTIJD 8-12 Hoofdstuk 2 Wat is plasticvervuiling in de oceaan? Volvo Ocean Race Lespakket Volvo Ocean Race Lespakket HOOFDSTUK 2 Wat is plasticvervuiling in de oceaan? Plastic doodt onze oceanen en we
Nadere informatieDE GEWONE ZEEHOND. Huiler
DE GEWONE ZEEHOND Huiler Je gelooft het bijna niet als je in die mooie zwarte ogen kijkt, maar een gewone zeehond is een echt roofdier. Zijn scherpe tanden en gestroomlijnde lichaam zijn perfect voor het
Nadere informatiePlasticvervuiling in de oceaan - De Oceaan
WIJSHEIDS WERKBLAD 1.1 / HOOFDSTUK 2 / LEEFTIJD 10-12 NAAM: DATUM: Plasticvervuiling in de oceaan - De Oceaan Hallo. Weet jij nog hoe belangrijk de oceaan is in de waterkringloop? Kun jij alle elementen
Nadere informatieMijn eigen Positieve Plastic Voetafdruk - UPCYCLEN
WIJSHEIDS WERKBLAD 1.1 / HOOFDSTUK 4 / LEEFTIJD 10-12 Mijn eigen Positieve Plastic Voetafdruk - UPCYCLEN WOORD BETEKENIS Produceren Welke nieuwe woorden heb je in hoofdstuk 4 geleerd? Schrijf de betekenis
Nadere informatieSheet 2: Bekijk met de kinderen de tussenstand van Afval the Game op Instagram en/of Facebook. Hoe gaat het bij de kinderen met inzamelen?
Afval the Game Docentenhandleiding les 2 Duur Voor deze les hebt u ongeveer 80 minuten nodig. Leerdoelen De kinderen hebben in de vorige les geleerd dat het belangrijk is om plastic te scheiden, zodat
Nadere informatieDE BRUINVIS. Kleinste walvisachtige van ons grootste natuurgebied, de Noordzee
DE BRUINVIS Kleinste walvisachtige van ons grootste natuurgebied, de Noordzee Bruinvis paspoort Lengte Gewicht Leeftijd Groepsgrootte 1-10 Voedsel vrouw ± 1,60 m man ± 1,45 m vrouw ± 60 kg man ± 50 kg
Nadere informatieGEWONE ZEEHOND. Huiler
GEWONE ZEEHOND Huiler Je zou het bijna niet geloven, maar een gewone zeehond is een echt roofdier! De zeehond is met zijn gestroomlijnde lichaam, speciale neus en handige snorharen helemaal aangepast op
Nadere informatieOpdracht 1b. Welk soort afval is het meest schadelijk voor de natuur?
Opdracht 1a. In de tabel hieronder staan een aantal materialen. Bedenk per type materiaal 3 soorten afval die je tegenkomt onderweg naar school of op het schoolplein. Zoek per categorie van 1 soort afval
Nadere informatieZWERFAFVAL EN PLASTIC SOEP
GROEP 5 T/M 8 ZWERFAFVAL EN PLASTIC SOEP Kom in actie met de klas Foto: Victor Andronache via Flickr DIA 1 Doel van deze les Je leert wat zwerfafval en plastic soep zijn en welke problemen hierdoor ontstaan.
Nadere informatieLESINSTRUCTIE GROEP 7/8
LESINSTRUCTIE GROEP 7/8 Bij Samsam nr. 5 2017 De zee Burgerschap Samsam komt 5 x per jaar uit met een magazine, en een werkblad. Daarbij hoort een website met filmpjes en aanvullende informatie: samsam.net
Nadere informatieDE ZEE IS OOK. TOOLKIT: TIPS & IDEEëN VOOR VRIJWILLIGERS. GP/Amendolia
DE ZEE IS OOK TOOLKIT: TIPS & IDEEëN VOOR VRIJWILLIGERS GP/Amendolia Wilkins/GP Deze toolkit is voor alle Greenpeace-vrijwilligers. Hij bevat tips en ideeën om met het onderwerp levende oceanen aan de
Nadere informatieEr is een onderscheid tussen de verontreiniging die van het land afkomstig is en verontreiniging afkomstig van schepen.
Beantwoording van de vragen van het lid Ouwehand (PvdD) door de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer mede namens de Minister van Buitenlandse Zaken en de staatssecretaris
Nadere informatiewaterweetje waterweetje Hallo! Shagotom*!
plastic soep Hallo! Shagotom*! Zoals je ziet, bestaat de aarde vooral uit water. Daarom noemen we ze ook de blauwe planeet. Fijn dat je op bezoek kwam in het verre Bangladesh, mijn land. Op de wereldkaart
Nadere informatieBetreft: Zienswijze Plastic Soup Foundation op het Ontwerp Mariene Strategie (deel 1)
Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat & Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit t.a.v. De Staatssecretaris van IenW en de Minister van LNV Verstuurd via platformparticipatie.nl Amsterdam,
Nadere informatieDOCENTENHANDLEIDING LESBRIEF IKCIRCULEER. titel: Plastic soep. Dat eet je niet! INHOUD:
DOCENTENHANDLEIDING LESBRIEF IKCIRCULEER titel: Plastic soep. Dat eet je niet! INHOUD: 1. uitleg over opbouw van de lesmodule 2. uitleg quiz 3. uitleg opdrachten + antwoordmodel na elke opdracht. Benodigdheden:
Nadere informatieIk ben de Bloem! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Het MILIEU 5 6 GROEP
Het MILIEU Ik ben de Bloem! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Aangeboden door Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. www.eu.nl -> onderwijs Europese Unie Hé
Nadere informatieHoe proper is onze zee?
Hoe proper is onze zee? Colin Janssen Medewerking van M. Claessens en P. Roose Laboratorium voor Milieutoxicologie en Aquatische Ecologie Universiteit Gent Vervuiling een vlag die vele ladingen dekt? Vele
Nadere informatieWAGENINGEN WORLD MAGAZINE VAN WAGENINGEN UR OVER WERKEN AAN DE KWALITEIT VAN LEVEN
WAGENINGEN WORLD MAGAZINE VAN WAGENINGEN UR OVER WERKEN AAN DE KWALITEIT VAN LEVEN nr.2 2016 Waar al dat plastic blijft, is een groot mysterie Jan Andries van Franeker, pagina 10 Exoten: ingrijpen of niet?
Nadere informatieTrash Hunten met de klas
Trash Hunten met de klas Plastic hoort absoluut niet thuis in zee en heeft grote gevolgen voor mens en dier. De Plastic Soup Foundation wil voorkomen dat er plastic in het water terecht komt. Aanpakken
Nadere informatieMijn eigen Positieve Plastic Voetafdruk - UPCYCLEN
WIJSHEIDS WERKBLAD 1.1 / HOOFDSTUK 4 / LEEFTIJD 8-10 Mijn eigen Positieve Plastic Voetafdruk - UPCYCLEN WOORD BETEKENIS 1. Produceren a Zeedieren kunnen verstrikt raken en dood gaan door visnetten die
Nadere informatieDe Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!
De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even
Nadere informatieLEEFTIJD 6-8. Hoofdstuk 4 Mijn eigen Positieve Plastic Voetafdruk. Lespakket
Hoofdstuk 4 Mijn eigen Positieve Plastic Voetafdruk LEEFTIJD 6-8 Lespakket Volvo Ocean Race Lespakket HOOFDSTUK 4 Mijn eigen Positieve Plastic Voetafdruk In dit hoofdstuk leer je hoe je je eigen Positieve
Nadere informatieA1 Wat is de boodschap van de Plastic Soup Surfer? Zijn boodschap/missie is om aandacht te vragen voor plastic afval in zee
ANTWOORDMODEL PROEFLES PLASTIC SOUP SURFER mei 2016 Antwoordmodel opdracht A (T1) A1 Wat is de boodschap van de Plastic Soup Surfer? Zijn boodschap/missie is om aandacht te vragen voor plastic afval in
Nadere informatiewaterweetje Hallo! Shagotom*!
plastic soep Hallo! Shagotom*! Fijn dat je op bezoek kwam in het verre Bangladesh, mijn land. Op de wereldkaart zie je nog eens waar jij woont en waar ik met mijn gezin woon. Ver hé?! We wonen heel ver
Nadere informatieBeperken Voedsel verspilling, Waarden van Voedsel in de Keten
Beperken Voedsel verspilling, Waarden van Voedsel in de Keten Juist of onjuist Per jaar wordt door de Nederlandse consument 8 tot 11% van het gekochte voedsel weggegooid! Juist of onjuist Totaal wordt
Nadere informatieBewoners. Noordzee. Introductie. Als de Noordzee een paspoort zou hebben dan zou het er zo uitzien:
Gemiddelde: diepte 94 meter Oppervlak: 572.000 km2 Bodem: hoofdzakelijk zand Bewoners van de Noordzee Introductie Als de Noordzee een paspoort zou hebben dan zou het er zo uitzien: De Noordzee is natuurlijk
Nadere informatieVraag 1 Ben u bekend met het artikel Onderzoekers: plasticsoep in Stille Oceaan komt vooral van visserij en scheepvaart 1?
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000
Nadere informatieToenemende milieuproblemen en interventies voor de bescherming van het milieu zijn actuele onderwerpen die onze onmiddellijke aandacht verdienen.
Toenemende milieuproblemen en interventies voor de bescherming van het milieu zijn actuele onderwerpen die onze onmiddellijke aandacht verdienen. Voor een gezonde planeet, waar het voortbestaan van alle
Nadere informatieKrachten bundelen. Verspilling in Nederland
Voedselverspilling Wereldwijd wordt zeker een derde van al het voedsel verspild. Daarmee worden ook de grondstoffen, het water en de energie verspild die nodig zijn om dat voedsel te produceren, te vervoeren
Nadere informatieVoedselweb van strand en zee
Spel Doel: Materialen: Groepsgrootte: Duur: De leerlingen leren dat verschillende zeedieren en planten van elkaar afhankelijk zijn, doordat ze elkaar eten. Alle dieren en planten zijn met elkaar verbonden,
Nadere informatieLEEFTIJD Hoofdstuk 4 Mijn eigen Positieve Plastic Voetafdruk. Lespakket
Hoofdstuk 4 Mijn eigen Positieve Plastic Voetafdruk LEEFTIJD 8-12 Lespakket Volvo Ocean Race Lespakket HOOFDSTUK 4 Mijn eigen Positieve Plastic Voetafdruk Elke minuut wordt er een vrachtwagen vol plastic
Nadere informatieTSUNAMI S EEN KRACHTIGE NATUURRAMP NATUURRAMPEN. Hallo! WERKBOEK VOOR LEERLINGEN INHOUD. Vul hier je naam in. Vul hier je groep in.
EEN KRACHTIGE NATUURRAMP ERKBOEK VOOR LEERLINGEN Vul hier je naam in. INHOUD at is een tsunami? 2 Vul hier je groep in. Hoe ontstaat een tsunami? 3 aar komen tsunami s voor? 4 De gevolgen van een tsunami
Nadere informatielesbrieven een plastic eiland avonturenpakket de uitvinders en het werkbladen Lesbrief 1:
lesbrieven werkbladen Lesbrief 1: een plastic eiland avonturenpakket de uitvinders en het VERBORGEN OOG Copyright De Uitvinders Uitgave 2014 Versie 3.0 een plastic eiland drijven - zinken Proef 1 Welke
Nadere informatieProgramma. De Noordzee. 17 maart Eelco Leemans Stichting De. Ø Inleiding Ø Stichting De Noordzee Ø De Noordzee: ecosysteem en natuurgebieden
De Noordzee: natuurgebied of wingewest? 17 maart 2008 Eelco Leemans Stichting De De Noordzee Programma Ø Inleiding Ø Stichting De Noordzee Ø De Noordzee: ecosysteem en natuurgebieden Ø Effecten van menselijk
Nadere informatieTekst lezen en verbanden begrijpen
Tekst lezen en verbanden begrijpen 1. Lees de tekst met het stappenplan. Let tijdens het lezen vooral op de signaalwoorden. 2. Lees de uitleg. In een tekst staan verbanden. De zinnen hebben iets met elkaar
Nadere informatieLESBRIEF NR 3 OPDRACHT 1 REPORTERS- CLUB + APP VOOR GROEP 5 + 6 +
LESBRIEF NR 3 VOOR GROEP 5 + 6 + DOWNLOAD DEZE LESBRIEF OOK OP SAMSAM.NET Wat is Samsam? Samsam is een cross-mediale methode over wereldburgerschap en kinderrechten. Het doel van Samsam is leerlingen te
Nadere informatieWat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje
AFVAL Wat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje Zoek meer informatie op de computer en bekijk filmpjes over het onderwerp (achterin deze lesbrief staan websites en links voor filmpjes) Overleg
Nadere informatieGeachte Burgemeester en Wethouders en/of Gemeenteraad van Langedijk
From: Ben Vink ; Statiegeld Sent: Thursday, February 8, 2018 11:50:46 AM To: Mailbox Info Cc: Subject: Statiegeldalliantie ; Doet uw gemeente ook mee? Attachments: Statiegeldalliantie
Nadere informatiePlastic in de oceaan, een publiek debat
Plastic in de oceaan, een publiek debat Waarom is plastic vervuiling een probleem? Ronny Blust Professor Milieufysiologie en Toxicologie Universiteit Antwerpen JPI Oceans- Ephemare project 1 Het probleem
Nadere informatieLesbrief Van jutter tot kunstenaar Een beeldend project Beeldend
Lesbrief Van jutter tot kunstenaar Een beeldend project Beeldend bovenbouw primair onderwijs Colofon Ontwikkeling en tekst: Vormgeving en Lay-out: i.o.v. Cultuurkust Alinde Hoeksma & Patricia Docter Alinde
Nadere informatieWaarvoo Doen Nu r m t aak je? aa at m k j W e het? PLASTIC SOEP Wa? t a e ru h t i t b e k r e e sta W o w e a o h t H? t e a H t
Doen Wat maak je? Nut Waarvoor maak je het? PLASTIC SOEP Hoe werkt het? Hoe Waaruit bestaat het? Wat Nut Maak een uitvinding die het NIET drijvende plastic opruimt DIT HEB JE NODIG Schrijfgerei Kladblaadjes
Nadere informatieSundt, P., P. E. Schulze and F. Syversen (2014) Sources of microplastics-pollution to the marine environment, Norwegian Environment Agency, Norway
Bijlage 3 bij de brief Uitvoering van toezeggingen AO Grondstoffen en Afval d.d. 25 juni 2015 en stand van zaken diverse acties beleidsprogramma VANG : bronnenaanpak microplastics Focus van de aanpak Met
Nadere informatieLEERLINGENBLAD VAN:... NAAR DE HAAIEN! DOE-HET-ZELF LES BASISONDERWIJS GROEP 7 & 8 EEN WERELD VOL WATER
LEERLINGENBLAD VAN:...... DOE-HET-ZELF LES BASISONDERWIJS GROEP 7 & 8 EEN WERELD VOL WATER 2 EEN WERELD VOL WATER Als je vanuit de ruimte naar de aarde kijkt zie je heel veel blauw. Dat komt omdat onze
Nadere informatieDOSSIER: Plastic in zee
DOSSIER: Plastic in zee In de oceaan drijft een gigagrote berg plastic zwerfvuil. Dat is een groot probleem! Waar komt al dat plastic vandaan? Hoe kan jij helpen? Je leest het hier. 3 weetjes: Plastic
Nadere informatieNATUUR EN BIODIVERSITEIT
NATUUR EN BIODIVERSITEIT Wat hebt u eraan? Biodiversiteit is de verscheidenheid van leven op onze planeet. Het is het fundament van ons welzijn en de economie. We zijn van de natuur afhankelijk voor ons
Nadere informatieDe Noordzee HET ONTSTAAN
De Noordzee De Noordzee is de zee tussen Noorwegen, Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Nederland, Duitsland en Denemarken. De Noordzee is een ondiepe (30-200 m) randzee van de Atlantische oceaan met
Nadere informatieEr is zo veel moois om ons heen: water, planten, mensen, dieren. Het is een prachtige schepping. Maar er is ook veel vervuiling. Denk je nu: daar kan
Programma: Sirkelslag School: Een wereld te winnen Er is zo veel moois om ons heen: water, planten, mensen, dieren. Het is een prachtige schepping. Maar er is ook veel vervuiling. Denk je nu: daar kan
Nadere informatieEen nieuwe kijk op kunststof en rubber. Feiten & cijfers
Een nieuwe kijk op kunststof en rubber Feiten & cijfers PRODUCTIE & PROCES -40% Economie NL 2014 bedrijven werknemers jaaromzet Innovaties en optimalisaties van de productieprocessen, hebben er in de afgelopen
Nadere informatie6,4. Werkstuk door een scholier 1095 woorden 3 juni keer beoordeeld. Inhoudsopgave:
Werkstuk door een scholier 1095 woorden 3 juni 2003 6,4 148 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudsopgave: Historie Binnenkomst zeehonden Voedselketen Oorzaken Quarantaine De terugplaatsing Wat is er te zien?
Nadere informatieBewoners van de Noordzee
Bewoners van de Noordzee Doel Materialen Vak Niveau Duur Werkwijze De leerlingen kunnen: verschillende groepen dieren noemen die in de Noordzee leven (vissen, anemonen, kwallen,kreeftachtigen); uitleggen
Nadere informatieLESBESCHRIJVING GROEP 5-6
LESBESCHRIJVING GROEP 5-6 DOELEN: Leerlingen weten welke walvissen er in de Noordzee leven. Leerlingen weten hoe de leefomgeving van deze dieren eruit ziet. Leerlingen weten en zijn zich ervan bewust welke
Nadere informatiemaar voor het leven...
Plastic is niet voor even, maar voor het leven... en daarna... en daarna... 2014 : tijdens de decostop na een heerlijke duik vol rust en bezienswaardigheden in helder, warm water een beetje het ideale
Nadere informatieFlitspeiling plastic tasjes
Flitspeiling plastic tasjes Rapportage flitspeiling plastic tasjes 17 mei 2016 Inhoudsopgave Voorwoord Management summary Resultaten Kennis maatregel Reclamebekendheid Beoordeling reclame Gedrag n.a.v.
Nadere informatiewrakken Introductie Scheepvaartroutes op de Noordzee
Scheeps wrakken Introductie De Noordzee is een van de drukst bevaren zeeën ter wereld. In het Nederlandse deel alleen al varen 340 schepen per dag (dus 124100 per jaar!). En dat is nog afgezien van de
Nadere informatieGoederenvervoer, de vergeten sector
Plastic soep komt op ons bord Nieuwe kansen voor klimaatbeleid Leren van religieuze waarden Oktober 2011 nr 6 Goederenvervoer, de vergeten sector Plastic soep komt op ons bord Pagina 8 Jan Andries van
Nadere informatieWK-shirts. Zet een kruisje bij de juiste afbeelding.
WK-shirts duurzame t-shirts van PET-flessen In 2011 streden tweeëndertig topteams in Zuid Afrika om de wereldbeker. Veel landenteams presenteerden zich in nieuwe shirts. Het Nederlands elftal speelde in
Nadere informatieHandleiding binnententoonstelling strandafval Buik vol van Afval
Handleiding binnententoonstelling strandafval Buik vol van Afval Bedankt! Bedankt! Als je dit document gedownload hebt of begint te lezen, betekent dit dat je geïnteresseerd bent om de kleurrijke tentoonstelling
Nadere informatieWerkstuk Biologie De Pandabeer
Werkstuk Biologie De Pandabeer Werkstuk door een scholier 1603 woorden 11 juni 2009 6,3 579 keer beoordeeld Vak Biologie Hoofdstukken: Inleiding Hoofdstuk1:Uiterlijk van de panda Hoofdstuk2:De leefomgeving
Nadere informatieLEEFTIJD 6-8. Hoofdstuk 3 Hoe verminderen we plasticvervuiling in de oceaan? Lespakket
LEEFTIJD 6-8 Hoofdstuk 3 Hoe verminderen we plasticvervuiling in de oceaan? Lespakket Volvo Ocean Race Lespakket HOOFDSTUK 3 Hoe verminderen we plasticvervuiling in de oceaan? Zoals we in hoofdstuk twee
Nadere informatieOp welke manier kan Europa plastic in de oceanen terugdringen? DE SOCIALE SCHOONMAAK
Op welke manier kan Europa plastic in de oceanen terugdringen? DE SOCIALE SCHOONMAAK Tom Hink, cultuur en maatschappij Eva Hein, economie en maatschappij Jan van Egmond Lyceum 19 januari 2016 Economie,
Nadere informatieZeehondencentrum Pieterburen is meer dan een ziekenhuis voor zeehonden in nood. Naast opvang en rehabilitatie willen wij de zeehonden in hun
Schenken & Nalaten Zeehondencentrum Pieterburen is meer dan een ziekenhuis voor zeehonden in nood. Naast opvang en rehabilitatie willen wij de zeehonden in hun leefomgeving zo veel mogelijk beschermen.
Nadere informatieDe ONBEKENDE KANT van PLASTIC. Waarom worden zoveel. producten in plastic verpakt? En wat moet er gebeuren met deze verpakking als dit afval wordt?
De ONBEKENDE KANT van PLASTIC Waarom worden zoveel producten in plastic verpakt? En wat moet er gebeuren met deze verpakking als dit afval wordt? PLASTIC IS WAARDEVOL Tijdens de productie en gebruik EEN
Nadere informatieThema 2 Planten en dieren
Naut samenvatting groep 7 Mijn Malmberg Thema 2 Planten en dieren Samenvatting Eten en gegeten worden Als je de leefomgeving van een plant of dier bestudeert, kijk je naar de levenloze natuur; dus naar
Nadere informatieLesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VMBO NATUUR EN MILIEU De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.
Nadere informatieEen nieuwe kijk op kunststof en rubber. Feiten & cijfers
Een nieuwe kijk op kunststof en rubber Feiten & cijfers PRODUCTIE & PROCES -40% Economie NL 2016 bedrijven werknemers jaaromzet Innovaties en optimalisaties van de productieprocessen, hebben er in de afgelopen
Nadere informatie