Nierinsufficiëntie en voeding

Transcriptie

1 Nierinsufficiëntie en voeding Kirsten Berk Voeding bij CVRM en diabetes

2 Inhoud: Gewichtsreductie Natriumbeperking Eiwitbeperking Kalium Praktisch: dieetinzicht

3 Gewichtsreductie Overgewicht -> vergrote kans op eind stadium nierfalen Gewichtsreductie -> 30% minder proteinurie en meer stabiele nierfunctie Bij GFR <60 ml/min -> afvallen indien overgewicht Hsu CY, McCulloch CE, Iribarren C, Darbinian J, Go AS. Body mass index and risk for end-stage renal disease. Ann Intern Med 2006; 144: Morales E, Valero MA, Leon M, Hernandez E, Praga M. Beneficial effects of weight loss in overweight patients with chronic proteinuric nephropathies. Am J Kidney Dis 2003; 41:

4 Natriumbeperking Richtlijn NIV 2009: Proteinurie + hypertensie -> snelle progressie naar eind stadium nierfalen Niet-medicamenteuze behandeling hypertensie: Natriumbeperking tot 2000 mg/dag (5 gram zout) Gewichtsreductie Beperken overmatig alcoholgebruik

5 Natriumbeperking Hoge natriuminname leidt tot microalbuminurie, hartfalen, mortaliteit Bij hypertensie leidt een natriumbeperking tot een bloeddruk en cardiovasculaire complicaties Nierschade kan leiden tot natriumretentie Zoutgevoeligheid Advies: GFR<60 ml/min natriumbeperking tot 2000 mg (5 gram zout) Sacks FM, et al. Effects on blood pressure of reduced dietary sodium and the Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) diet. DASH-Sodium Collaborative Research Group. N Engl J Med 2001; 344: 3-10 Melander O, et al. Moderate salt restriction effectively lowers blood pressure and degree of salt sensitivity is related to baseline concentration of renin and N-terminal atrial natriuretic peptide in plasma. J Hypertens 2007; 25: Cook NR, et al. Long term effects of dietary sodium reduction on cardiovascular disease outcomes: observational follow-up of the trials of hypertension prevention (TOHP). BMJ 2007; 334: 885

6 Natriumbeperking Aanbevolen (RGV): 6 gram zout per dag Gemiddelde zout-inname in Nederland: Mannen 9,9 gram/dag Vrouwen 7,5 gram/dag Met name in warme maaltijd (vleesproducten en sauzen), lunch (brood en kaas) en tussendoor (koekjes en gebak) Beperking: Geen kant-en-klare producten (ook geen soepen/sauzen) Vaker zoet beleg (jam, honing, vruchtenhagel) Geen hartige snacks maar ook minder koekjes Geen gepekelde/gerookte producten (haring!) Geen zout toevoegen (wel kruiden) Geen smaakmakers (vleeskruiden, maggi, bouillon, ketjap)

7 Eiwitbeperking Eiwitbeperking heeft gunstig effect op progressie nierinsufficientie, vooral bij diabetische nefropathie Voorkomen van ondervoeding -> hogere mortaliteit bij eind stadium nierfalen Eiwitbeperking = fosfaatbeperking Advies: GFR <60 ml/min = eiwitbeperking tot 0,8 gram/kg lichaamsgewicht (= RGV!) 36. Pedrini MT ea.: The effect of dietary protein restriction on the progression of diabetic and non-diabetic renal disease: a meta-analysis. Ann Intern Med 1996;124: Kasiske BL ea. A meta-analysis of the effects of dietary protein restriction on the rate of decline in renal function. Am J of Kidney Dis 1998;31:

8 Eiwitbeperking Aanbevolen (RGV): 0,8 gram eiwit/kg Iemand van 70 kg -> 56 gram per dag Gemiddelde eiwit-inname in Nederland: 80 gram per dag Met name in vlees, vis, kaas, melk (dierlijk), brood, granen, noten, peulvruchten, paddestoelen (plantaardig) Beperking: Maximaal 100 gram vlees/vis/vervangers per dag Maximaal 2 hartig beleg, vaker zoet beleg Maximaal 450 ml melkproducten per dag

9 Kaliumbeperking Hyperkaliëmie meestal pas bij GFR <5 ml/min Maar bij diabetes patienten eerder! Ook bij gebruik kaliumsparende diuretica, ACE remmers, NSAID s, β- blokkers Niet bekend wat effect is van hoog kalium bij nierinsufficientie, maar ivm kans hartritmestoornissen advies: Beperking tot 2400 mg/dag Beperkt groenten en fruit (met name kaliumrijke soorten) Groenten doorkoken Aardappelen vervangen door rijst/pasta Beperkt koffie, sap en melkproducten gebruiken

10 Voorbeeld dieetinzicht (link)

11 Alle vragen beantwoord??