Reis door het Nephron. Hilde de Geus

Transcriptie

1 Reis door het Nephron Hilde de Geus

2 Anatomie

3 De nier

4 Het nephron

5 Het nephron

6 Wat is nierfunctie? Vermogen om bloed te zuiveren referentie stof volume bloed per tijdseenheid (ml-min) Bloeddruk regulatie (Volume regulatie) Regulatie elektrolyten balans (Osmo regulatie) Regulatie van het zuur-base evenwicht Hormoon productie

7 Glomerulaire filtratie

8 Glomerular Filtration Rate Vermogen om bloed te zuiveren referentie stof volume bloed per tijdseenheid (ml-min)

9 Glomerular Filtration Rate Vermogen om bloed te zuiveren referentie stof volume bloed per tijdseenheid (ml-min) Serum Creatinine (e) GFR

10 Serum Creatinine

11 SCr based egfr SCr is een afval product van het Creatine metabolisme in spierweefsel SCr heeft dus eigenlijk niets te maken met de nier, het is slechts een marker (zoals Inuline of Iohexol) om glomerulaire functie te kunnen in schatten Creatine wordt gevormd uit arginine, lycine en methionine in de nier en lever

12 SCr based egfr

13 Mathematische schattingen voor egfr-scr MDRD-eGFR GFR = 170 x P Cr x Age x BUN x Albumin x (for women) x (for blacks) CKD-EPI-SCr (female): SCr 0.7 mg-dl 144 * (SCr/0.7) * age SCr > 0.7 mg-dl 144 * (SCr/0.7) * age CKD-EPI-SCr (male): SCr 0.9 mg-dl 141 * (SCr/0.9) * age SCr > 0.9 mg-dl 141 * (SCr/0.9) * age Levey et al, Ann Intern Med 2009; 150:

14 Gemeten GFR met Serum Creatinine 24 uurs urine (of 12 h 6 h 2 h) Meten van concentratie Creatinine in dat volume urine Gemiddelde van de metingen van SCr bij begin en eind urinemeting Formule:

15 Gemeten egfr met Serum Creatinine 24 uurs urine (of 12 h 6 h 2 h) Meten van concentratie Creatinine in dat volume urine Gemiddelde van de metingen van SCr bij begin en eind urinemeting Formule: GFR= U * V / [(SCr begin + SCr eind) : 2]

16 Glomerulaire filtratie

17 Glomerular Filtration Rate Vermogen om bloed te zuiveren referentie stof volume bloed per tijdseenheid (ml-min) Serum Creatinine (e) GFR egfr =125 ml-min 180 Liter per dag Liter urine per dag 178 Liter glomerulair filtraat moet worden teruggeresorbeerd

18 Glomerular Filtration Rate Vermogen om bloed te zuiveren referentie stof volume bloed per tijdseenheid (ml-min) Serum Creatinine (e) GFR egfr =125 ml-min 180 Liter per dag Liter urine per dag 178 Liter glomerulair filtraat moet worden teruggeresorbeerd 20% Cardiac Output Filtratie Fractie in het glomerulus =20% Semipermeabel membraan met grootte en lading selectiviteit

19 Glomerulaire filter Epitheel Basaal membraan Endotheel

20 Glomerulaire filtratie regulatie Transport plasma water (+ elektrolyten) over glomerulaire filter Druk gradiënt (Colloïd) Osmotische gradiënt Netto filtratie druk Glomerulaire hydrostatisch druk (60 mmhg) Kapsel van Bowman druk (16 mmhg) Colloid osmotische druk (34 mmhg) Netto filtratiedruk = = 10 mmhg

21 Regulatie hydrostatische druk

22 Glomerulaire hydrostatische druk Twee arteriolen (afferent + efferent bloedvat) Myocyten in vaatwand Constrictie and dilatatie

23 Glomerulaire hydrostatische druk

24 Glomerulaire hydrostatische druk Prostaglandines Angiotensine II RAAS activatie

25 Glomerulaire hydrostatische druk Prostaglandine deficientie RAAS inactivatie

26 Glomerulaire hydrostatische druk Twee arteriolen (afferent + efferent bloedvat) Myocyten in vaatwand Constrictie and dilatatie RAAS activatie 1. Renale baro-receptoren in afferente arteriole 2. Macula Densa cellen 3. Sympatische zenuwvezels

27 Renale Natrium Verwerking Volume regulatie

28 Natrium terugresorptie Angiotensine II + Aldosteron NCC Natrium Chloride symporter NHE3 Natrium waterstof antiporter Angiotensine II NKCC2 Natrium Kalium Chloor Co-Transporter Aldosteron ENAC Epitheliale Natrium kanaal

29 Natrium terugresorptie Angiotensine II + Aldosteron NCC Natrium Chloride symporter NHE3 Natrium waterstof antiporter Angiotensine II NKCC2 Natrium Kalium Chloor Co-Transporter Aldosteron ENAC Epitheliale Natrium kanaal RAAS activatie Toename Pgc Toename GFR Toename Natrium resorptie Systemische vasoconstrictie en volume repletie

30 Renale Water Balans Osmo regulatie

31 Anti diuretisch hormoon

32 Anti diuretisch hormoon Plasma osmolaliteit: 2 * [Na] + [K] + [Glucose]= 2 * = 290

33 Interstitiele osmotische gradient

34 Interstitiele osmotische gradient

35 De verzamelbuis

36 ADH-Aquaporine interactie

37 Osmose

38 Interstitiele osmotische gradient

39 Interstitiele osmotische gradient

40 Interstitiele osmotische gradient

41 Samenvatting

42 Samenvatting Nierfunctie is meer dan alleen het zuiveren van bloed Serum Creatinine is een referentiestof voor glomerulaire filtratie, maar bij IC patiënten zeer onbetrouwbaar voor goede schatting van actuele nierfunctie De beste maat voor actuele nierfunctie bij IC patiënten is meten van Serum Creatinine klaring in 24 uurs urine De glomerulaire hydrostatische druk is de belangrijkste factor voor de klaring RAAS reguleert de GFR door constrictie en dilatatie van de afferente en efferente glomerulaire arteriolen

43 Samenvatting RAAS reguleert via Angiotensine II de terugresorptie van Natrium: Volume regulatie ADH reguleert via aquaporines in de verzamelbuis de terugresorptie van water: Osmo regulatie

44