Nota N herz. 0 1/6 NOTA

Transcriptie

1 Nota N herz. 0 1/6 NOTA Nr : N Herz. 0 datum: 18/12/2009 Aantal bladzijden: 6 Aantal bijlagen: / Evaluatie van gasvormige radioactieve lozingen door installaties voor de productie van radio-tracers door middel van een cyclotron 1

2 Nota N herz. 0 2/6 1 Inleiding Zoals aangekondigd op de rondetafel van 9 november 2009 is het FANC van start gegaan met een programma voor de evaluatie van de lozingen dat in de loop van 2010 zal worden uitgevoerd voor alle exploitanten die een cyclotron gebruiken voor de productie van radiotracers. Deze evaluatiecampagne heeft als doelstelling om volgende punten te bepalen: - Wat is de mogelijke jaarlijkse activiteit, die door dergelijke inrichtingen met of zonder behandeling van de radioactieve effluenten, wordt uitgestoten; - Wat is de doeltreffendheid van de verschillende behandelingssystemen; - Wat is de doeltreffendheid van de monitoringssystemen; - Welke lozingslimieten zijn toepasbaar (gebaseerd op de doeltreffendheid van de behandelingssystemen, de infrastructuur van de installaties en het ALARA-principe) voor de bestaande inrichtingen; - Wat zijn de regels voor goede praktijk voor het beheersen van lozingen; - Aan welke criteria dienen de toekomstige installaties te voldoen; De gegevens die u voor deze evaluatie zal verkrijgen, zal u kunnen gebruiken om paragrafen 3 en 4 van hoofdstuk 6 van het veiligheidsverslag op te stellen. Deze nota heeft tot doel een beschrijving te geven van wat het FANC van de exploitanten verwacht tijdens deze evaluatiecampagne. In een eerste fase wordt aan deze inrichtingen gevraagd : - vóór 15 maart 2010, een inventaris te maken en door te sturen (zie 3): - van de activiteiten die gasvormige, radioactieve lozingen creëren en/of mogelijk kunnen creëren; - van de oplossingen die zijn aangebracht om deze lozingen te verminderen; - van mogelijke oplossingen(die niet werden toegepast) om de lozingen te verminderen.; - van de incidenten die een niet verwaarloosbare bijdrage op de jaarlijkse lozingen kunnen hebben. - een beschrijving van het monitoringssysteem dient aan deze inventaris bijgevoegd te worden (zie 2.1) - vóór 30 april 2010, een operationeel monitoringssysteem te installeren, indien mogelijk gekalibreerd door de leverancier; - vóór 30 juni 2010, op de site, een kalibratie en een evaluatie van de detectielimieten van het monitoringssysteem uit te voeren (zie 2.4). Het is mogelijk dat bepaalde van de hierna gevraagde punten (bv. performantie van de behandelingssystemen) (zie 3) onbeantwoord blijven en dus in een eerste fase niet worden ingevuld. Tijdens de evaluatie dient elke exploitant, indien dit nog niet gebeurd is, minimaal een aangepast behandelingssysteem in te voeren voor elke synthese en dient hij de prestaties 2

3 Nota N herz. 0 3/6 hiervan te evalueren (doeltreffendheid en betrouwbaarheid). Het FANC zal met elke exploitant regelmatig contact onderhouden ten einde de vorderingen te evalueren en de gegevens te verzamelen. Na afloop van de evaluatie (30 september 2009) dienen de exploitanten: - minstens één opvangbarrière (opvangsysteem, filter, ) voor alle lozingen, waarvoor het technisch en redelijkerwijs mogelijk is om een behandelingssysteem te implementeren, te hebben; - de doeltreffendheid en de betrouwbaarheid van deze opvangbarrière(s) te bepalen. De definitieve inventaris van elke exploitant moet aan het FANC voor 15 oktober 2010 worden overgemaakt. Deze inventaris omvat tevens voor elke radio-isotoop een schatting van: - de jaarlijkse lozing zonder behandelingssysteem; - de jaarlijkse lozing met behandelingssysteem; - de jaarlijkse lozing ten gevolge van incidenten (zie 3.4). Het FANC zal de gegevens van elke exploitant analyseren en zal een verslag opstellen waarin het de regels van goede praktijk zal voorstellen, evenals de criteria waaraan de toekomstige installaties moeten beantwoorden. Dit verslag zal aan elke exploitant worden overgemaakt en op een rondetafel eind november 2010 worden besproken. 3

4 Nota N herz. 0 4/6 2 Monitoringssysteem 2.1. Beschrijving Maak een korte beschrijving van het gebruikte monitoringssysteem (merk, model, plaats, detectielimiet aangegeven door de leverancier voor uw inrichting, ). Geef, indien nodig, een beschrijving van de problemen die u met uw monitoringssysteem heeft ondervonden (onstabiel, tailing van de pieken, ) 2.2. Probleem met de identificatie van radio-isotopen De schoorsteendetectoren dienen niet in staat te zijn om de verschillende geloosde radioisotopen, die positronen uitzenden, te onderscheiden. Het bijhouden van een logboek (datum, uur, radio-isotoop, molecule, ) zal toelaten om nadien de aard van een bepaalde lozing te bepalen. Het is echter niet uitgesloten dat er tegelijk een lozing van verschillende positronstralers kan worden waargenomen. De detector dient dus gekalibreerd te worden voor het meest frequent, geloosde radio-isotoop ( 11 C, 18 F) 2.3 luchtdebiet aan het lozingspunt Aanwezigheid van een meetsonde van het debiet aan de schoorsteen: ja/nee Indien ja, meettechniek (Pitotbuis, ) en precisie (+ X%) Indien nee, gelieve uit te leggen op welke manier u de uitgestoten activiteit zult berekenen. 2.4 Kalibratie en detectielimiet De respons en de detectielimiet van het systeem evalueren door, onder dezelfde voorwaarden, steeds minder activiteit uit te stoten. Uitgestoten activiteit (A1) Bq/m 3 Gemeten waarde (A2) (geïntegreerde waarde) Verhouding A1/A2 A A/5 A/20 A/50 A/ Opmerking Indien de variatie van het luchtdebiet 20% overschrijdt op het punt van de monitoring, dient een kalibratie bij klein debiet en maximumdebiet uitgevoerd te worden. 4

5 Nota N herz. 0 5/6 3) Inventaris: lozingen en behandeling van effluenten 3.1 Tijdens Bestraling (bunker cyclotron) Activatie van de lucht: Ar-41, O-15, N-13,. Dit is van belang voor lange bestralingen. Bv.: Bij de productie van F-18: Bestralingsduur: uur Bundelstroom op het target: µa Geïntegreerde stroom aan eind van de bestraling: µah Maximale gedetecteerde concentratie: (Bq/m3) Geïntegreerde waarde voor de gehele duur van de bestraling: Bq Doel: de bijdrage van de luchtactivatie aan jaarlijks lozingen bepalen 3.2 Transfer target: Indien mogelijk de geproduceerde parasitaire radio-isotopen, die simultaan geproduceerd worden en die aan de radioactieve gasvormige lozingen kunnen bijdragen, identificeren en kwantificeren. Bv: productie van fluor-18: tijdens de transfert van het target kunnen volgende radio-isotopen onder gasvormige vorm voorkomen: O-15, N-13, F-18, Doel: bepalen van de bijdrage van deze parasitaire radio-isotopen aan de jaarlijkse lozingen. 3.3 Synthese: Voor elke synthese die tot een gasvormige radioactieve lozing kan leiden, dient volgende informatie gegeven te worden; Molecule + radio-isotoop: Activiteit (EOB): maximaal, gemiddelde Het aantal syntheses per jaar: Geautomatiseerd /handmatig: Indien geautomatiseerd: het type van de synthesemodule. Gasvormige radioactieve effluenten: Chemische vorm geïdentificeerd: ja/nee (indien ja, gelieve de naam te geven) De activiteit van het (de) gasvormig(e) effluent(en): max.; gemiddelde (uitgedrukt in percent van de activiteit EOB) Opvangsysteem/Filtratie op het niveau van de module: ja/nee Indien ja: Type opvangsysteem / filtratie De doeltreffendheid: (% opgevangen) De betrouwbaarheid: Zo niet: Mogelijkheid om het te doen: ja/nee 5

6 Nota N herz. 0 6/6 Indien ja: hoe Zo nee: waarom Opvangsysteem / filtratie in de cel: ja/nee Indien ja: Type opvangsysteem / filtratie De doeltreffendheid: (% opgevangen) De betrouwbaarheid: Indien een actieve koolfilter geïnstalleerd is, dient de soort en de hoeveelheid van de actieve kool, evenals het luchtdebiet ter hoogte van de cel, aangeven te worden. Zo niet: Mogelijkheid om het te doen: ja/nee Indien ja: hoe Zo nee: waarom Actieve koolfilter op het ventilatiesysteem: ja/nee Als ja: Merk, het soort filter: Aantal filtesr Luchtdebiet op het niveau van het filtersysteem De doeltreffendheid: (% opgevangen) 3.4 Incidenten : Identificeren van incidenten en hun frequentie evenals de activiteiten die tijdens deze incidenten worden uitgestoten. Voorbeelden van incidenten: - menselijke fout: een operator vergeet een opvangzak en/of een opvangsysteem aan te brengen - defect opvangsysteem - gedegradeerd reactief dat een grotere lozing en/of een niet opvangbare lozing kan genereren; - breuk of lek in een overdrachtsleiding. Doel: het schatten van de bijdrage van deze incidenten aan de jaarlijkse totale lozing aan radioactieve gasvormige effluenten R&D activiteiten in de radiochemie Hoewel de gehanteerde activiteiten vergeleken met de in de productie gebruikte activiteiten gering zijn, kan de ontwikkeling van nieuwe radiotracers eveneens een impact hebben op de totale jaarlijkse gemeten lozing. De inrichtingen die het nodig achten, worden gevraagd om een schatting te maken van het aandeel van de R&D activiteiten (radiochemie) in de jaarlijkse lozing. 6