Basiscursus Bijenhouden 2016/2017

Transcriptie

1 Naam cursist : Basiscursus Bijenhouden 2016/ Cursusgids Cursusgids basiscursus bijenhouden 1

2 Inhoudsopgave 1 Inhoud van de cursus 3 2 Organisatie Wie organiseert deze cursus? Wie is verantwoordelijke voor deze cursus? De docent Uitvoeringslocatie Lesgeld Lesdata 4 3 Duur en opzet van de cursussen Duur en opzet van de basiscursus Aanmelding en toelatingseisen 5 4 Diplomering 5 5. Het lesprogramma 6 Cursusgids Basiscursus Bijenhouden 2

3 1 Inhoud van de basiscursus In de cursus ligt het accent op het praktisch omgaan met bijen en op praktische kennis en vaardigheden om op eenvoudige wijze bijen te kunnen houden. Aan het eind van de cursus kunt u een bijenvolk verzorgen en in leven houden. De cursus bestaat uit: - 6 theorielessen. In de theorielessen wordt inzicht verkregen in het functioneren van een bijenvolk. Deze kennis vormt de achtergrond voor het praktisch handelen. De volgende onderwerpen worden besproken: - Biodiversiteit en de bij; honingbij, wilde bijen en functie in de natuur - Anatomie van de honingbij - Van ei tot bij - Koningin, dar, werkster - Raat als opslagplaats en broednest; stuifmeel en nectar als voedsel. - Natuurlijke jaarcyclus van het bijenvolk zonder inmenging van de mens. - Zwermverhindering met koninginnenaflegger als meest eenvoudige methode. - Bijenziekten: onder meer varroa, Amerikaans vuilbroed, Nosema. - De imker en de wet: welzijns- en gezondheidswet voor dieren, warenwet, wettelijke regels met betrekking tot reizen met bijen. - Basiskennis met betrekking tot de bijenproducten: honing en was praktijklessen De praktijklessen zijn gericht op het verwerven van kennis en vaardigheden met betrekking tot de belangrijkste handelingen die de imker gedurende het bijenjaar verricht. Aan de orde komen: - Kennis van de basismaterialen voor het houden van bijen. - Gebruik van kunstraat. - Bijenvolk openen, ramen uitnemen. - Herkennen van dar, werkster, koningin, eitjes, larven e.d. - Voorjaarsverzorging: controle, ruimte geven, honingkamers plaatsen. - Controle op zwermplannen. - Zwermverhindering door het maken van aflegger. - Zomerverzorging: varroacontrole, controle volksontwikkeling. - Afnemen honing, slingeren en oppotten van honing. Cursusgids Basiscursus Bijenhouden 3

4 2 Organisatie. - Najaarsverzorging: voeren, varroabestrijding. - Hygiënisch imkeren. - Scheppen van zwerm. - Verenigen van volken. 2.1 Deze basiscursus wordt georganiseerd door de Bijenboerderij. De Bijenboerderij organiseert cursussen voor imkers waaronder deze basiscursus. Coördinatie De Bijenboerderij Adres Strijbeekseweg 62 A Postcode + woonplaats 4856 AB Strijbeek Telefoon Info@bijenboerderij.nl 2.2 De cursus wordt door een door de NBV erkende docent gegeven. Naam Jos Römgens Adres Oude Trambaan 3 Postcode + woonplaats 5085 EN Esbeek Mobiel jhma.romgens@gmail.com 2.3 Uitvoeringslocatie Zowel de theorie als de praktijklessen vinden plaats bij de Bijenboerderij. 2.4 Lesgeld De kosten voor deze cursus bedraagt 195,00 U wordt verzocht dit bedrag voor 1 december 2016 over te maken op Rekeningnummer NL43 INGB Ten name van de Bijenboerderij Woonplaats Strijbeek Onder vermelding van Lesgeld Basiscursus Bijenhouden 2.5 Lesdata De cursus begint op woensdag 23 november De cursisten worden verwacht om uur bij de Bijenboerderij waar zij door de docent worden ontvangen. Het lesprogramma met een volledig overzicht van alle cursusdata en inhoud van de lessen staat in het overzicht op pagina Cursusboek Bij de cursus wordt gebruik gemaakt van het boek Bijenhouden. Hoe doe je dat? Cursusgids Basiscursus Bijenhouden 4

5 Dit boek is inbegrepen in de prijs van de cursus en krijgt u bij het begin van de cursus. 3 Duur en opzet van de basiscursus. 3.1 De cursus bestaat uit 6 theorielessen van 2 uur en 10 praktijklessen van 2 uur en circa 10 uur zelfstudie. De praktijklessen zullen worden gegeven in groepen van 6 tot maximaal 10 cursisten. Per twee cursisten wordt in de praktijklessen gestart met één bijenvolk. Voor de uitvoering van de praktijklessen wordt gebruik gemaakt van de bijenstand van de Bijenboerderij. 3.2 Aanmelding en toelatingseisen Aanmelding voor de cursus dient plaats te vinden op de site van de NBV onder cursussen/basiscursus Bijenboerderij/Strijbeek Voor de basiscursus geldt een minimumleeftijd van 16 jaar. Hiervan kan worden afgeweken. Voor minderjarigen is schriftelijke toestemming van de ouders/verzorgers nodig om aan de cursus deel te mogen nemen. De ouders geven aan of er mogelijk sprake is van allergie voor bijensteken. Bij twijfel de huisarts raadplegen vóór de cursisten in aanraking komen met levende insecten. Uiteraard geldt dit voor alle cursisten. 4 Diplomering. 4.1 Regelmatig wordt door toetsing bepaald of de cursist aan de leerdoelen uit de cursusbeschrijving voldoet. 4.2 Een onafhankelijke, door de NBV-commissie Bijenteeltonderwijs geaccepteerde gecommitteerde houdt toezicht op een goed verloop van de toetsing, de kwaliteit van de prestaties van de cursisten en de objectiviteit van de beoordeling. In overleg met de leraar kan hij invloed hebben op de samenstelling van de toetsen. 4.3 De cursisten ontvangt een door de NBV uitgegeven diploma als voldaan is aan de onderstaande voorwaarden : - De kandidaat is geslaagd voor de toetsen. - De cursist heeft 80% van de lessen, theorie en praktijk, bijgewoond. 4.4 Ten behoeve van de kwaliteitshandhaving kan, aan de hand van de ingediende lesroosters en de rapportage, namens de Commissie Bijenteeltonderwijs steekproefsgewijs controle plaatsvinden. Deze controle heeft een tweeledig doel: enerzijds de Commissie informeren en anderzijds de leraar ondersteunen. De Commissie Bijenteeltonderwijs beoordeelt of de cursus ten aanzien van inhoud en kwaliteit overeenstemt met de vastgestelde beschrijving van de cursus. 4.5 Regeling Bijenteeltonderwijs. Op de cursus die onder auspiciën van de NBV wordt verzorgd, is de Regeling Bijenteeltonderwijs van toepassing. Voor de beschrijving hiervan verwijzen wij naar de website van de NBV ( Cursusgids Basiscursus Bijenhouden 5

6 5 Het lesprogramma Datum Onderwerp Tijdstip 12 oktober 2016 Informatieavond uur 1 23 november december januari 4 8 februari 5 8 maart Theorielessen De theorielessen worden gegeven op woensdagavond op de Bijenboerderij. Kennismaking met elkaar Een biodiverse leefomgeving; drachtplanten Het bijenvolk. Leefwijze en functie. Kort overzicht van het bijenjaar. Nederlandse Bijenhoudersvereniging Bestuderen in cursusboek: blz Het jaar rond met de bijen korte toets! Anatomie honingbij. Van ei tot bij. Koningin, werkster, dar. Taken van de werksters. Raat. Stuifmeel en honing als voedsel. Communicatie. Bijenproducten. De bijensteek. Bestuderen in cursusboek: blz De biologie van de honingbij korte toets! Wat is zwermen. Zwermbevorderende omstandigheden. Zwermvoorbereiding in het bijenvolk. De zwermstemming afremmen. Een zwerm scheppen. Huisvesten in een kast. Het afgezwermde volk. Moerloosheid. Onregelmatig broednest. Merken en knippen. Zwermregulering. Bestuderen in cursusboek: blz Zwermen en afleggers korte toets! Diverse rassen, koninginnenteelt: zin en functie. Bijenziekten: Varroa, AVB, EVB, Nosema. Meldingsplicht bijenziekten. De imker en de welzijns- en gezondheidswet voor dieren. Reizen met bijen. Bestuiving. Cursusgids Basiscursus Bijenhouden 6

7 Bestuderen in cursusboek: blz Bijengezondheid korte toets! Praktijklessen. Zaterdag: Uitgaande van 20 cursisten in twee groepen Groep A van Groep B van uur. De data van de praktijklessen zijn voorlopig. Weersontwikkeling en de ontwikkeling van de bijenvolken bepalen de startdatum. De praktijklessen worden gegeven op de Bijenboerderij maart Imkermaterialen Bijenkasten; soorten (in de basiscursus werken we met spaarkasten) Ramen, kunstraat Beitel, beroker, etc Imkerpak Kunstraat insmelten Bestuderen in cursusboek: blz Een imkerij inrichten korte toets! 2 8 april Dracht? Wat zie ik op de vliegplank? Voorjaarscontrole, Bijenkast openmaken, raampjes uitnemen, herkennen moer, dar en werkster, verschil tussen broed, honing, stuifmeel. Het bouwraam inhangen Bestuderen in cursusboek: blz Het jaar rond met de bijen korte toets! 3 22 april Dracht? Wat zie ik op de vliegplank? Volksontwikkeling, ruimte geven. Diverse broedstadia bekijken. Mijtval tellen, controle bouwraam (zo nodig uitsnijden en controleren op varroa) 12.0 ur Cursusgids Basiscursus Bijenhouden 7

8 4 6 mei Kast meenemen met 4 ramen met kunstraat!!! 5 21 mei Let op zondag!!! Bestuderen in cursusboek: blz Werken bijen, en blz Varroabestrijding door darrenbroed te verwijderen korte toets! Zwermverhindering: we maken een broedaflegger. Broedaflegger gaat mee naar huis. Mijtval controleren en darrenbroed controleren op varroa Bestuderen in cursusboek: blz Zwermen en afleggers korte toets! Zwermverhindering: we maken een koninginnenaflegger. Varroabestrijding met oxaalzuur bij broedvrije aflegger. Het scheppen van een zwerm theoretisch behandelen. 6 3 juni Doppen breken en jonge moer in laten lopen. Mijtval controleren Let op!! uur of uur 9 juni Broedafleggers worden 9 juni teruggebracht naar Bijenboerderij 7 10 juni Wat zie ik op de vliegplank? Controle jonge moeren broedafleggers Ruimte geven aan broedafleggers Mijtval controleren 8 24 juni Ruimte geven aan broedafleggers Het scheppen van een zwerm theoretisch behandelen. 9 8 juli Honing afnemen, slingeren en honingbehandeling. Bestuderen in cursusboek: blz Honing korte toets! Evt. ook ruimte geven aan broedafleggers Cursusgids Basiscursus Bijenhouden 8

9 10 22 juli Varroabestrijding met mierenzuur Info over voer en voeren ( s avonds) Verenigen van volken theoretisch behandelen, evt. uitvoeren augustus 13 september 13 oktober Bestuderen in cursusboek: blz Bijengezondheid korte toets! Controle volksontwikkeling i.v.m. inwinteren. Varroabestrijding met mierenzuur. Info over het voeren. Laatste les: theorieles Herhaling jaarcyclus bijenvolk en handelen van de imker. Hoe verder na de cursus? Terugblik en evaluatie Feestelijke diploma uitreiking uur uur De data van de praktijklessen zijn nog niet definitief. In maart wordt afhankelijk van de ontwikkeling van de bijenvolken de data in overleg met de docent definitief gepland en kunnen dus afwijken van bovengenoemde data. Cursusgids Basiscursus Bijenhouden 9