jaargang 6 nummer Vertrek Theo Van Luyten Palliatieve zorg naar een hoger plan Nieuwbouw voor zelfstandiger leven

Transcriptie

1 jaargang 6 nummer Vertrek Theo Van Luyten Palliatieve zorg naar een hoger plan Nieuwbouw voor zelfstandiger leven

2 Colofon Dit magazine verschijnt vier keer per jaar. Zesde jaargang nr Oplage: 2250 exemplaren. Het volgende nummer verschijnt in juni Vormgeving/dtp Roland Heeren, huisdrukkerij GGzE Drukwerk GrafiPrint BV Vertrek Theo Van Luyten 6 Hij heeft bijna veertig jaar bij GGzE gewerkt, de laatste jaren als directeur van De Woenselse Poort: Theo Van Luyten. In december nam hij officieel afscheid. Maar helemaal uit beeld is hij nog niet. Beeldmateriaal Karin Quint Afdeling Communicatie GGzE Tekst Karin Quint, José van der Waerden, Afdeling Communicatie GGzE Redactiesecretariaat GGzE, afdeling Communicatie Postbus 909, 5600 AX Eindhoven tel. (040) vcw.strijbos@ggze.nl Foto voorpagina: De opkomst van de klinisch psycholoog Nieuwbouw voor een zelfstandiger leven 8 Palliatieve zorg 14 Dankzij de voorzieningen en oppervlakte van de appartementen in het nieuwbouwcomplex op Landgoed De Grote Beek kunnen cliënten zelfstandiger wonen dan voorheen. Lange tijd was er in de GGZ-sector weinig mogelijk rondom het begeleiden van een stervende, kortweg palliatieve zorg. Gelukkig is dat aan het veranderen. GGzE is een HKZ-gecertificeerde organisatie. Het magazine wordt met zorg samengesteld. Toch kan het voorkomen dat er onjuistheden in staan. Aan de inhoud van dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend. Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden zonder schriftelijke toestemming van afdeling Communicatie GGzE. Verder in dit nummer Doorstart voor bezinningshuis Klaverblad...3 Nieuwe directeur De Woenselse Poort... 4 Week van de Psychiatrie... 4 Triade Persoonlijkheidsstoornissen...5 Opnieuw HKZ-keurmerk voor GGzE en De Boei...5 Afscheid van DWP-directeur Theo Van Luyten... 6 Nieuwbouw voor een zelfstandiger leven... 8 Laatste loodjes mbo-studenten ervaringsdeskundigheid High Care-gedachte steeds verder uitgewerkt...11 De opkomst van de klinische psycholoog...12 GGzE tilt palliatieve zorg naar een hoger plan...14 De Boei Plaza...16 Nieuwe leden Raad van Toezicht stellen zich voor...18 Geen toekomst zonder digitalisering...20 Column Raad van Bestuur Vrijwilliger in beeld Kunst op de achterpagina GGzE Magazine

3 Praten over Doorstart voor bezinningshuis Klaverblad de dood, zonder consequenties Twee jaar lang lag het Klaverblad, bezinningshuis voor mensen die langdurig de gedachte hebben dat ze niet meer willen leven, stil. Er was gebrek aan onder andere financiering en aanmeldingen. Maar de behoefte aan een plek voor mensen die worstelen met het leven is nog steeds groot. Daarom maakt het Klaverblad nu een doorstart. Het Klaverblad is bedoeld voor mensen die worstelen met suïcidegedachten. Vaak hebben ze een lang hulpverleningstraject achter de rug. Het blijkt daarbij moeilijk om hun niet-levenswens ter sprake te brengen. Dorine van den Berk, coördinator participatie bij De Boei en ervaringsdeskundigbegeleider bij GGzE, hoorde over de doorstart van het Klaverblad en besloot zich beschikbaar te stellen om het project nieuw leven in te blazen. Ze wordt daarbij geholpen door Christ Wesenbeek, coördinator cliëntenparticipatie bij het Cliëntenbelangenbureau van GGzE. Zonder consequenties Het is zo belangrijk dat deze mensen een plek hebben waar ze kunnen vertellen wat hen echt bezighoudt. Zonder dat er consequenties zijn, zoals een opname of medicatie, legt Van den Berk het belang van het Klaverblad uit. Als je rondloopt met suïcidegedachten ben je raar, bedreigend, bijzonder. In het huis van het Klaverblad woon je met mensen die precies hetzelfde voelen en met wie je daarover kunt praten. Ik kan me voorstellen dat het een hele verademing is. In de woning van het Klaverblad is ruimte voor drie deelnemers. Enkele uren per dag worden ze begeleid door ervaringsdeskundigen. Zelfredzaamheid is een belangrijk thema. Van den Berk: In mijn ogen is het geen therapie, zijn ze geen cliënt, maar gewoon burgers. In de weekenden gaan de mensen naar hun eigen huis. Ze kunnen maximaal een jaar in het Klaverblad blijven. In dat jaar bereiden ze zich voor op de keuze die ze willen maken: doorgaan met leven of niet. Ook als ze niet voor het leven kiezen is het goed, omdat het een afgewogen beslissing is, aldus Wesenbeek. Drie financiers Eerder werd het Klaverblad betaald uit de zorgvernieuwingsgelden, maar dat was slechts een tijdelijke financiering van de overheid. Nu zijn er drie financiers: de AWBZ, GGzE en de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE). Het nieuws dat het Klaverblad weer opengaat, heeft een stroom van aanmeldingen op gang gebracht. Omdat verblijf in het Klaverblad nu onder geïndiceerde zorg valt, zijn de toelatingseisen verscherpt. Voordat deelnemers mee kunnen doen, hebben ze al heel wat stappen moeten zetten, zegt Wesenbeek. Eerst moeten ze een brief schrijven met een uitgebreide motivatie, daarna volgt er een gesprek. We kijken ook goed of het matcht met de andere bewoners. Inmiddels is er een wachtlijst en wordt er gekeken of er in de toekomst een tweede locatie geopend kan worden. GGzE Magazine 3

4 Bij waardevolle zorg wordt uitgegaan van de waarde(n) van cliënten: zaken die zij belangrijk vinden en nodig hebben om eenzinvol leven te kunnen leiden. De Week van de Psychiatrie staat daarom bol van leuke, gezellige en creatieve activiteiten voor jong en oud. Er zijn onder meer workshops, een kinderspeurtocht, muziek- en filmvoorstellingen, een rommelmarkt en een karaoke-avond. Bijzonder in deze week is het toneelstuk De smaak van anders van toneelgroep Prettig Gestoord, dat meerdere malen wordt opgevoerd. Het is een komische voorstelling met een serieuze ondertoon, speciaal geschreven voor de Week van de Psychiatrie. Week van de psychiatrie in teken van waardevolle zorg Op 28 maart is er van tot uur een ludieke opening in de Piazza, in hartje Eindhoven. De precieze invulling is nog een verrassing! De landelijke Week van de Psychiatrie staat weer voor de deur. Dit jaar is het thema Waardevolle Zorg. Ook bij GGzE bruist het van maandag 28 maart tot en met zondag 3 april van de activiteiten. Ze zijn georganiseerd door het Cliëntenbelangenbureau en de cliëntenraden van De Boei en GGzE. De activiteiten vinden plaats in Eindhoven en in andere plaatsen in de regio. Alle activiteiten zijn voor iedereen toegankelijk. Kijk voor het volledige regionale programma op Meer algemene informatie is te vinden op Opnieuw HKZ-keurmerk voor GGzE en De Boei GGzE en Stichting De Boei zijn in het afgelopen jaar voor de tweede keer HKZgecertificeerd. Dit betekent dat beide instellingen opnieuw hebben aangetoond dat ze voldoen aan de kwaliteitsnormen van de stichting Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector. Ondanks de sterk veranderende organisatie hebben GGzE en De Boei allebei aangetoond dat ze de kwaliteit van zorg kunnen waarborgen en zelfs verbeteren. Dat betekent overigens niet dat er nu achterovergeleund kan worden. Ieder jaar moeten wij aantonen dat we het certificaat waard zijn, zegt directeur Hans Marechal van De Boei. In 2007 kregen GGzE en De Boei voor drie jaar het HKZ-keurmerk. Afgelopen jaar waren er uitgebreide audits om te bekijken of het keurmerk weer met drie jaar verlengd kon worden. Doordat De Boei sinds het samengaan met GGzE enorm is gegroeid, waren die audits een stuk intensiever dan de eerste keer. Drie auditors hebben twee dagen lang bekeken of we ons kwaliteitsmanagementsysteem op orde hebben en of dat op de werkvloer ook herkend en uitgevoerd wordt, vertelt Marechal. Scherp Het keurmerk is van groot belang voor het functioneren van De Boei. Zonder keurmerk krijgt de stichting geen financiering. Daarnaast toont het ook voor klanten en medewerkers aan dat de organisatie haar zaakjes op orde heeft. Bovendien houdt het de stichting scherp, zegt Marechal. Het dwingt ons om te evalueren. Ieder jaar houden we interne en externe audits, om te laten zien dat we bezig zijn met het verbeteren van onze kwaliteit. Het is goed om regelmatig stil te staan en te controleren of je nog wel doet wat je hebt afgesproken. De audits bij GGzE kwamen kort na invoering van het nieuwe Elektronische Patiëntendossier (EPD) en het afscheid van het oude IRIS-dossier. Dat deze grote veranderingen geen negatief effect hebben gehad op de organisatie, blijkt wel uit de resultaten van de audit. Het oordeel van certificeringbureau DNV: GGzE mag er trots op zijn dat ze kritisch durven te zijn naar hun eigen werk en in staat zijn om na een grondige analyse verbeteracties te ontwikkelen. Ook GGzE moet ieder jaar aantonen dat de organisatie het certificaat waard is. De voorbereidingen voor de volgende audits zijn in volle gang. Die worden op 21, 22 en 23 maart uitgevoerd. 4 GGzE Magazine

5 Triade Persoonlijkheidsstoornissen Nieuwe directeur De Woenselse Poort Vanaf 1 maart is Lucian van Heumen (48) de nieuwe directeur van De Woenselse Poort, onderdeel van concern GGzE. Hij is de opvolger van Theo Van Luyten. Van Heumen was hiervoor algemeen directeur van de Justitiële Jeugdinrichting De Heuvelrug in Zeist. Eerder vervulde hij functies bij verschillende justitiële inrichtingen en bij het Ministerie van Justitie. Lucian van Heumen is ook één van de bedenkers van de A3-methodiek, die draait om het principe Meer sturing met minder papier. Vorig jaar verscheen hier een boek over, waarvan hij mede-auteur is. De A3 methodiek geeft managers een instrument om snel en doeltreffend, met zo min mogelijk regels en administratieve lasten, jaarplannen te realiseren. Centraal staat draagvlak creëren via interactie, inspiratie en betrokkenheid van managers en medewerkers. De vierde Triade, die op 16 april in De Grijze Generaal wordt gehouden, is deze keer niet alleen gericht op borderline, maar op alle persoonlijkheidsstoornissen. De Triade geeft mensen met een persoonlijkheidsstoornis, familie, vrienden en hulpverleners de mogelijkheid om met elkaar in gesprek te gaan. Bijvoorbeeld over het herkennen van signalen, communicatie, gevoelens, therapie en het voorkomen van een crisis. De Triade is een initiatief van GGzE, Binnen, Labyrint~In Perspectief en Cliëntenbelangenbureau GGzE. Het uitbreiden van de doelgroep voor de vierde Triade gebeurt op verzoek van GGzE centrum persoonlijkheidsstoornissen. Niet alleen mensen met borderline kunnen baat hebben bij de Triade-methode. Ook bij andere persoonlijkheidsstoornissen kan het zinvol zijn voor cliënt, familie en hulpverleners om met elkaar te praten en misverstanden uit de weg te helpen. Zoals de voorgaande keren vormen ook bij deze Triade de workshops die de drie betrokken partijen met elkaar volgen, de kern van de bijeenkomst. Doel van de gesprekken is kennisuitwisseling, begrip krijgen voor elkaars standpunten en de kwaliteit van hulpverlening verbeteren. Aanmelden kan tot 9 april door een mail te sturen naar info@zorgvoorjehoofd.nl of te bellen met Binnen via (040) De deelnamekosten bedragen 15,- per persoon, inclusief lunch. Voor kinderen t/m 12 jaar is deelname gratis. Meer over het tijdstip, het programma en de workshopthema s vindt u op of In zijn werk streeft de nieuwe directeur naar een combinatie van persoonlijk leiderschap en zakelijkheid. Hij is erg enthousiast over de uitgangspunten van GGzE, die mede gebaseerd zijn op de Planetree-visie. Bij De Heuvelrug, waar hij tot voor kort werkte, worden twee groepen jongeren opgevangen. De locatie Eikenstein is een behandelinrichting voor strafrechtelijk geplaatste jongeren van 12 tot 24 jaar met ernstige gedragsproblemen en/of delinquent gedrag. De locatie Overberg is tot 2012 in gebruik als Jeugdzorg Plus instelling voor meisjes van 12 tot 18 jaar met ernstige gedragsproblemen. GGzE Magazine 5

6 Afscheid van DWP-directeur Theo Van Luyten Van historisch besef kun Alles bij elkaar heeft hij bijna veertig jaar bij GGzE gewerkt, de laatste jaren als directeur van De Woenselse Poort. Theo Van Luyten, de bedachtzame. In december nam hij officieel afscheid. Maar helemaal uit beeld is hij nog niet. Als Theo Van Luyten zijn loopbaan de revue laat passeren, ziet hij parallellen tussen vroeger en nu. Bijvoorbeeld wanneer hij vertelt over wat hij als de hoogtepunten van bijna veertig jaar beschouwt: de totstandkoming van De Wende en van De Woenselse Poort (DWP). In beide gevallen vond ik het belangrijk dat er een eigen naam, een eigen smoel zou komen. Het zijn ook allebei onderdelen die flink gegroeid zijn en landelijke uitstraling hebben gekregen. Daar staat wat, kun je toch wel stellen. Het geeft voldoening dat ik daar een bijdrage aan heb kunnen leveren. Het verhaal begint in 1970, wanneer Van Luyten als leerling B-verpleegkunde bij de toenmalige RPI, de rijkspsychiatrische inrichting, aan de slag gaat. Drie jaar later was ik klaar met mijn opleiding, maar in 1974 moest ik alweer ontslag nemen omdat ik in Breda een tweejarige dagopleiding SPV wilde volgen. In die tijd ging dat zo. Vanwege zijn, toen nog, Belgische nationaliteit kreeg hij geen studiefinanciering. Lachend: De bank van Broechem heeft dat betaald. Mijn ouders dus. En ik heb twee zomers bij de RPI vakantiewerk gedaan. Verbindingen Weer terug in Eindhoven gaat hij als SPV er en later als unithoofd op afdeling P4 werken. Onder zijn leiding krijgt deze psychotherapeutische gemeenschap de naam De Wende én een officiële landelijke erkenning. Ik vond dat belangrijk omdat je daarmee verbindingen kon leggen met de rest van het land. Openstaan voor prikkels van buitenaf, maar ook je eigen ei kwijt kunnen, zorgt ervoor dat iedereen van elkaar leert. Ook bij De Woenselse Poort was dat mijn insteek. In 1986 reorganiseert de RPI tot ziekenhuis De Grote Beek. Van Luyten wordt clusterhoofd opname en kortdurende vervolgbehandelingen. In die tijd doet de instelling weinig aan ambulante hulp. Tot vreugde van Van Luyten verandert dat in 1996, na de fusie met het Riagg. In de organisatie die dan ontstaat genaamd GGzE - wordt hij hoofd van het circuit Behandeling. Ik voelde me als een vis in het water, want vanuit mijn SPV-opleiding kende ik de ambulante wereld ook goed. Enthousiast zoekt hij opnieuw naar verbinding, ditmaal via samenwerking met algemene ziekenhuizen. Van Luyten stimuleert GGzE om daarmee ook samen in één gebouw te gaan zitten. Gebouwen geven ideeën van vastigheid en dwingen je tot het maken van keuzes. Historisch besef Omdat hij het zo naar zijn zin heeft, reageert hij aanvankelijk afhoudend op de vraag of forensisch iets voor hem zou zijn. Na enige aandrang doet hij het toch. Vanaf 2003 leidt Van Luyten het onderdeel forensische en intensieve psychiatrie en sinds 2009 De Woenselse Poort. Dat hij hierdoor andere projecten niet kan afmaken, is een minpuntje. Je ziet dat bij verandering van personen de continuïteit van beleid gevaar loopt. Ook goede dingen worden snel als ballast gezien. Daar moet je mee oppassen. Van historisch besef kun je veel leren, ook persoonlijk. Zo realiseerde ik me pas na het overlijden van mijn vader hoeveel ik ongemerkt hetzelfde doe. En het werkt nog steeds! Bij reorganisaties was hij soms een lastige, geeft hij toe. Toch was er een verschil tussen hoe ik mezelf beleefde en anderen mij zagen. Als ik eenmaal overtuigd van iets ben, laat ik niet snel los. Maar ik ben ook best vaak onzeker geweest. Telkens als ik voor een functie werd gevraagd, was er in het begin een dosis twijfel: zou ik het wel kunnen? Achteraf was dat niet verkeerd. Door die twijfel ging ik eerst maar eens goed kijken en luisteren. Ook zocht ik altijd sterke mensen om me heen. Want als jij iets niet kunt, wil dat niet zeggen dat het niet moet gebeuren. Long Care In zijn laatste jaren is Van Luyten de drijvende kracht achter de eerste GGZ Long- Care-afdeling van Nederland, die vorig jaar is geopend. Hier worden chronisch psychiatrische cliënten met ernstig ontwrichtend gedrag behandeld. De eerste tekening voor zo n afdeling lag er al in 2003, maar in mijn ogen was er meer nodig. Een visie, een werkwijze. Zo ontstond het idee voor de beveiligde zone, waarmee we nu een optimale balans hebben tussen beveiliging en behandeling. Dat maakt De Woenselse Poort uniek. Dat het onderdeel is van GGzE, als grote GGZ-instelling, zorgt voor extra kracht. Wel moeten beide partijen in die relatie blijven investeren, het gaat niet vanzelf. 6 GGzE Magazine

7 je veel leren Loslaten Hoewel zijn officiële afscheid al geweest is, loopt Theo Van Luyten (61) nog regelmatig bij De Woenselse Poort binnen. Hij blijft voorlopig als adviseur aan de instelling verbonden. In goed overleg, vanuit een wederzijdse behoefte, zegt hij glimlachend. Ik vind het erg leuk om in beperkte mate kennis en ervaring door te geven. Het moet alleen niet verdacht veel op werk gaan lijken. Want nu hij nog fit en gezond is, wil hij met zijn vrouw gaan genieten van zijn grote hobby: reizen. Dan vertelt hij over een heel ander tripje, 37 jaar geleden. Als broekie van twintig nam ik een aantal cliënten mee naar Antwerpen. Niks bijzonders, denk je, maar voor cliënten blijkbaar wel. Nog niet zo lang geleden zag één van hen een chronisch psychotisch/ schizofrene man mij lopen. Dag Theo, groette hij, Hoe is het in Antwerpen?. Dat hij dat nog wist! Voor mij het bewijs dat je als medewerker écht iets voor mensen kunt betekenen. Of je het nu Planetree noemt of anders. GGzE Magazine 7

8 Nieuwbouw zorgt voor zelfstandiger leven Het is goed om contact te hebben Grote karren vol verhuisdozen werden begin december het nieuwbouwcomplex op het binnenterrein van Landgoed De Grote Beek binnengereden. Tweeëndertig bewoners betrokken hun gloednieuwe appartementen aan de Grote Beekstraat 28. Dankzij de voorzieningen en oppervlakte van de appartementen kunnen ze zelfstandiger wonen dan voorheen. Op maandag 7 december verhuisden zestien cliënten van GGzE centrum psychotische stoornissen naar de nieuwbouw. Eerder woonden ze in één van de acht eengezinswoningen op Landgoed De Grote Beek. Een dag later was het de beurt aan zestien cliënten van verschillende locaties van GGzE centrum ouderenpsychiatrie. De verhuizing was een flinke klus, vertelt centrummanager André Fransen, maar is zonder problemen verlopen. Terwijl hun spullen naar de nieuwbouw werden gebracht, was er voor de cliënten iets leuks georganiseerd in de wintertuin. Individueel is bekeken wie in aanmerking kwam voor verhuizing. We zijn daar maanden van tevoren mee aan de slag gegaan, door gesprekken te voeren met cliënten, hun familieleden, het team en behandelaars, vertelt Fransen. We zochten cliënten die een zekere mate van zelfstandigheid hebben, maar toch in een beschermde omgeving willen wonen. Mensen die een dagbesteding hebben, dingen willen ondernemen en daar zelf sturing aan willen en kunnen geven. Ramen Het nieuwe gebouw biedt de bewoners allerlei mogelijkheden tot zelfstandig leven. Ze hebben een eigen woonkamer en slaapkamer, een keukenblok en eigen sanitaire voorzieningen. Opvallend zijn de gezamenlijke ruimtes met enorme ramen, die zorgen voor 8 GGzE Magazine

9 een frisse, lichte omgeving. De brede gangen nodigen uit tot ontmoeting. Het gebouw is ontworpen met in het achterhoofd de uitgangspunten van Planetree, zoals helende omgeving. Toch kan de zelfstandigheid die het gebouw de bewoners biedt, ook nadelen hebben. Het gevaar van een eigen appartement voor deze doelgroep is dat mensen vereenzamen achter hun eigen voordeur, zegt Peter Damen, manager GGzE centrum psychotische stoornissen. Om dit te voorkomen, hebben we ervoor gezorgd dat de appartementen uitkomen op de ontmoetingsruimte. Wie op de eerste verdieping woont, kan vanaf de vide zien wat er in die ruimte gebeurt. We willen er verschillende activiteiten organiseren, om mensen uit te dagen gezamenlijk dingen te ondernemen. Enthousiast Voor bewoner Kees Koeman is de nieuwbouw echt een uitkomst. Hij woonde eerder aan de Grote Beekstraat 14, een locatie van GGzE centrum psychotische stoornissen. Ik was te zelfstandig om daar te wonen, ik heb geen hulp nodig, vertelt hij. Het team gaf aan dat ik daar eigenlijk niet kon blijven. Maar ik kan niet zonder de groep, zonder de gezelligheid en de huiselijkheid. Toen ik hoorde over de nieuwbouwplannen, werd ik meteen enthousiast. Bij de presentatie van de plannen was Koeman al onder de indruk van de uitstraling van het pand. Nu het klaar is en hij er daadwerkelijk woont, is hij allerminst teleurgesteld. Ik vind het er geweldig uitzien. Eerst had ik een klein kamertje, nu heb ik veel ruimte. Soms zit ik in mijn eigen appartement, maar ik vind het ook leuk om samen te eten. Het is goed om contact te hebben met de andere bewoners. Veranderingen Niet alleen voor cliënten, ook voor medewerkers heeft de grotere mate van zelfstandigheid veranderingen gebracht. We stimuleren bewoners veel meer om dingen zelfstandig te doen en proberen, vertelt Lisette Prinssen, verpleegkundig begeleider bij GGzE centrum ouderenpsychiatrie. We zijn niet meer 24 uur per dag in de huiskamer aanwezig en ons kantoor is niet op de groep, maar aan de overkant van de straat. Het is even wennen, zowel voor de cliënten als voor ons. Nu al ziet ze dat meer zelfstandigheid een positief effect kan hebben op de bewoners. Enkele cliënten zijn in de eerste paar weken al vooruit gegaan. Ze maken zich minder snel druk en durven meer. De plaats van het gebouw, in het hart van Landgoed De Grote Beek, draagt extra bij aan meer zelfstandigheid, stelt André Fransen. Bewoners kunnen gemakkelijk bij anderen op bezoek of meedoen aan activiteiten die elders op het landgoed worden gehouden. Ze kunnen meer dan ooit zelf bepalen wat ze willen doen. GGzE Magazine 9

10 Laatste loodjes mbo-studenten ervaringsdeskundigheid Het eerste jaar was het zwaarst Het zijn pioniers, de eerste vijf studenten die in de eindfase van hun mbo-opleiding tot ervaringsdeskundig begeleider zitten. Gemakkelijk was het niet, maar ze hebben veel geleerd en gaan vol vertrouwen de toekomst in. Alwin Verdonk (32) en Maartje van Moorsel (24) hebben net de laatste lesdag bij ROC Eindhoven erop zitten. Ze moeten ze nog een eindexamenproject afronden en dan is het klaar. In juni hopen ze het diploma SPW (Sociaal Pedagogisch Werk) niveau 4 in ontvangst te nemen. Mét deelcertificaat ervaringsdeskundigheid. Een mijlpaal voor GGzE, al jaren kartrekker voor het inzetten en opleiden van ervaringsdeskundigen bij de ondersteuning van cliënten. In de driejarige mbo-opleiding wisselen theorie en praktijk elkaar af. Maartje heeft bij GGzE stages gelopen bij Maatschappelijke Steunsystemen (MSS) en woonbegeleiding ouderen. Nu is ze actief in respijthuis De Halte. Alwin deed ook bij MSS praktijk-ervaring op en daarna bij casemanagement. Zijn laatste stage loopt hij bij GGzE centrum spoedeisende psychiatrie. In behandeling Allebei zijn ze ooit zelf in behandeling zijn geweest bij de GGZ. Ik heb diepe dalen gekend, vertelt Maartje. Maar ik heb daar ook veel van geleerd en daar wilde ik iets mee. Om uit te proberen of het wat voor me zou zijn, heb ik eerst als vrijwilliger bij Humanitas gewerkt. Bij Alwin ging het anders. Hij wilde psychiatrisch verpleegkundige worden, maar dat lukte niet. Tijdens de sollicitatieprocedure bleek mijn psychiatrische verleden een belemmering te zijn. Een baan als ervaringsdeskundige bij MSS kon wel. Toen ik van deze pilot-opleiding hoorde, dacht ik meteen: dat zou een mooie combinatie zijn. Steun Voor Maartje en Alwin was het weer naar school gaan behoorlijk wennen. Het huiswerk viel mee, maar in een schoolritme komen was zwaar. Zeker het eerste jaar. Als je dàn op de been blijft, heb je grote kans de rest ook te halen, zeggen ze allebei. De goede band met klasgenoten was erg belangrijk, benadrukt Alwin. Maar ook je omgeving moet je steunen. Dat het erg pittig is, blijkt uit de cijfers. Van de circa vijftien studenten die aan de opleiding begonnen, zijn er nog maar vijf over. Van de extra theorielessen ervaringsdeskundigheid hebben ze veel opgestoken. Nóg meer leerden ze in de praktijk. Maartje: Vanuit ervaringsdeskundigheid kijk je naar de persoon, niet naar de diagnose. Ik denk dat wij minder betuttelen en eerder denken: wat wil die persoon zelf? Alwin vult aan: Als je niet weet hoe het is om cliënt te zijn, kun je bepaalde dingen niet aanvoelen. Dat is geen onwil, zo werkt het gewoon. Verder gebruiken wij minder dokterstaal, merk ik. Inmiddels heeft het tweetal de smaak van het studeren te pakken. Allebei zijn ze van plan door te gaan met een hbo-opleiding. We willen graag verder groeien. 10 GGzE Magazine

11 High Care-gedachte steeds verder uitgewerkt Goede zorg, ook als het lastig wordt GGzE is al enkele jaren bezig om het aantal separaties van cliënten terug te brengen. Daarbij wordt gewerkt volgens de high-care gedachte: stapsgewijs middelen inzetten om zo lang mogelijk in contact te blijven met de cliënt die een crisis doormaakt. We willen goede zorg bieden, juist ook als het lastig wordt. High-care in de geestelijke gezondheidszorg is te vergelijken met intensive care in een algemeen ziekenhuis, namelijk extra zorg. Maar over een definitie van wat high-care nu precies inhoudt, is in Nederland nog geen overeenstemming. Wel is duidelijk dat er tussen het verblijf op een afdeling en in een separeercel veel meer mogelijkheden zijn om een cliënt op een veilige manier goede zorg te bieden, dan eerder werd aangenomen. Daarom is GGzE samen met andere zuidelijke GGZ-instellingen het idee verder aan het uitwerken. nóg verder om zich in de cliënt te verplaatsen. Soms gaat het om hele kleine dingen. Van een ervaringsdeskundige hoorde ik dat wanneer hij in crisis was, hij heel slecht tegen felle kleuren kon. Als je dat van tevoren weet, trek je als hulpverlener geen knalrood shirt aan. Consultatieteam Als de medewerkers op de afdeling er niet meer met de cliënt uitkomen, kunnen ze het high-care consultatieteam inschakelen. Dit team is vanaf begin 2011 actief en bestaat uit medewerkers van verschillende afdelingen die ervaring hebben met crisis-situaties. Zij kunnen advies geven, telefonisch of ter plekke. Later dit jaar gaat ook een groep high-care medewerkers van start, die snel op een afdeling ingezet kunnen worden wanneer dat nodig is. Wanneer de situatie op de afdeling echt niet meer houdbaar is, kan een cliënt tijdelijk overplaatst worden naar een high-care unit. Hiervoor zijn drie afdelingen aangewezen waar met nóg specifiekere middelen gewerkt wordt om ondanks de crisis toch in contact te blijven. Zo zijn er speciale timeout ruimtes. Daar proberen high-care medewerkers vanuit verschillende methodieken via één op één contact de crisis het hoofd te bieden. Alleen in de high-care unit wordt, als uiterste middel, separeren ingezet. Contact Het doel van high care is om op geen enkel moment het contact met de cliënt te verliezen, legt Erik Kuijpers, stafmedewerker Kwaliteit van afdeling Onderzoek en Ontwikkeling, uit. Het ergste voor een cliënt is dat hij alleen is wanneer zijn crisis het hoogste punt bereikt. Separeren is gebaseerd op onmacht en moet daarom iets uit het verleden worden. Om dat te bereiken, zoekt GGzE naar verschillende manieren om separeren te voorkomen. Dat begint op de afdelingen zelf, zegt Kuijpers. De cliënt wordt daar welkom geheten. In een vroeg stadium praten we over mogelijke complicaties en over wat de cliënt wil dat er dan in samenspraak met de hulpverlener gebeurt. Hulpverleners gaan GGzE Magazine 11

12 De opkomst van de klinisch psycholoog Veel ballen in de lucht houden De opleiding tot klinisch psycholoog is pittig. Werken in de praktijk, onderzoek doen, lessen volgen; het is alleen weggelegd voor zeer ambitieuze GZ-psychologen met doorzettingsvermogen. Momenteel worden bij GGzE zeven klinisch psychologen opgeleid. Zij specialiseren zich in complexe diagnostiek en managementinnovatie, volgen een complete opleiding psychotherapie en doen wetenschappelijk onderzoek. Zo slaan ze een brug tussen wetenschap en praktijk. Je moet voortdurend alle ballen in de lucht proberen te houden, omschrijft Jeroen Dewinter de druk die de opleiding tot klinisch psycholoog met zich meebrengt. Maar het is het waard, vindt hij. De opleiding klinische psychologie bij GGzE en opleidingsinstituut RINO Zuid biedt hem de mogelijkheid om opleiding, onderzoek en praktijk met elkaar te combineren. Een voorbeeld van de meerwaarde van deze combinatie? Ik krijg meer handvatten om mensen met complexe klachten te onderzoeken en behandelen. Waar ik in het verleden een cliënt moest doorverwijzen, of er een andere expert moest bijhalen, kan ik straks zelf complexere problematiek behandelen. Praktijkopleider en klinisch psycholoog Jenneke van der Plas vult aan: Vroeger was psychotherapie alleen weggelegd voor cliënten die relatief gezond waren. Bij complexere problemen was er al snel een contra-indicatie. Omdat een klinisch psycholoog breed is opgeleid in de verschillende vormen van psychotherapie, kan dit nu juist ook voor complexere problematiek een goed middel zijn. Nieuw beroep Het beroep van klinisch psycholoog is vrij nieuw. Het is pas sinds 2006 opgenomen in het BIG-register. Toch telt GGzE al zo n dertig klinisch psychologen. Dit komt doordat een groot aantal van hen door hun ervaring als 12 GGzE Magazine

13 psychotherapeut zich via een overgangsregeling als klinisch psycholoog hebben kunnen laten registreren. Maar wie nu het specialisme klinisch psycholoog of klinisch neuropsycholoog ambieert, moet een vierjarige opleiding doen. De toelatingseisen zijn streng, legt Van der Plas uit. Deze opleiding volgen is vier jaar topsport. Je moet veel energie hebben, prioriteiten kunnen stellen, een wetenschappelijke attitude hebben en van verandering houden. De strenge eisen gelden overigens niet alleen voor de mensen die de opleiding willen volgen. Ook GGzE zelf moet laten zien dat het goed is ingericht voor het in de praktijk opleiden van klinisch psychologen. Onlangs nog werd GGzE gevisiteerd, met een zeer positief oordeel als resultaat. De ondersteuning van afdeling Onderzoek & ontwikkeling is een groot pluspunt. Ook de begeleiding door aan GGzE verbonden hoogleraren en wetenschappelijk medewerkers zorgt voor een meerwaarde. Er is veel expertise en ervaring binnen GGzE, zegt Dewinter. We krijgen daardoor mogelijkheden, ruimte en ondersteuning. Wetenschap GGzE heeft al veel aandacht voor wetenschap. Met de komst van nieuw opgeleide klinisch psychologen neemt die alleen maar toe. In de praktijk zal het steeds meer een reflex worden om met een wetenschappelijke bril te kijken, om eerder literatuur te raadplegen bij complexe problematiek, verwacht Dewinter. Ideaal zou zijn wanneer klinisch psychologen als science practitioners aan het werk kunnen gaan, zegt Van der Plas. Dit zijn afgestudeerde klinisch psychologen die wetenschappelijk onderzoek blijven doen naast hun praktijkwerk en daardoor zowel door de bril van de behandelaar als van de onderzoeker kijkt. Wat onderzoeken de klinisch psychologen in opleiding bij GGzE? Ankie Roedelof onderzoekt of behandelingen bij jongeren meer effect hebben als Long-Care van De Woenselse Poort drie John Cuijpers onderzoekt bij afdeling de jongere meer gemotiveerd is. Zij brengt dingen: de kenmerken van de populatie hiervoor bij zestig jongeren gedurende ruim van deze kliniek, wat er nodig is om de een jaar het behandelverloop in kaart met doorstroom naar de GGZ te vergemakkelijken en wat er in de behandeling nodig behulp van meetmomenten. Roedelof doet dit bij GGzE centrum kinder- en jeugd- is om het beveiligingsniveau terug te psychiatrie, afdeling Casemanagement kunnen dringen en de kwaliteit van leven jeugd. te verhogen. Gieke Buur onderzoekt hoe je adolescenten Emel Özbek doet onderzoek naar de met autisme kunt ondersteunen in hun toegang van de GGZ voor Turkse en gang naar zelfstandigheid. Hiervoor wordt Marokkaanse jong volwassenen. Wat een training opgezet, uitgevoerd en zijn de beweegredenen van deze groep geëvalueerd. De training geeft vooral handvatten voor nieuwe, onverwachte en sociale GGZ instelling? Met dit onderzoek wordt om wel of geen hulp te vragen aan een situaties. Het onderzoek wordt samen met gestreefd naar verbetering van de de Universiteit Leiden uitgevoerd. kwaliteit en toegankelijkheid van de GGZ voor allochtone jong volwassenen. Linda Gerits promoveerde in 2003 op een onderzoek naar de relatie tussen stress en Marion de Boer vergelijkt in haar persoonlijkheid van begeleiders die werken onderzoek mensen met schizofrenie en met cliënten met forse gedragsproblemen. autisme met elkaar, om overeenkomsten Naar aanleiding van dit onderzoek heeft zij en verschillen tussen autisme en samen met Opleidingscentrum Cello een schizofrenie verder te onderzoeken. In training emotionele intelligentie ontwikkeld. eerdere wetenschappelijke onderzoeken Zij is nu bezig met een managementopdracht bij GGzE centrum kinder- en jeugd- vastgesteld. De Boer richt zich met haar zijn genetische overeenkomsten psychiatrie, waarbij opgedane inzichten uit onderzoek op mogelijke overeenkomsten haar eerdere onderzoek worden gebruikt. in cognitief functioneren. Jeroen Dewinter heeft een onderzoeksvoorstel ingediend om in kaart te brengen hoe adolescenten met autisme zich ontwikkelen op het gebied van relaties en seksualiteit. Doel is om na te gaan wat deze jongens weten, denken, willen en doen op dit vlak. Dewinter wil de jongens een vragenlijst voorleggen en hun ouders interviewen over de seksuele ontwikkeling van de adolescenten. GGzE Magazine 13

14 De machteloosheid voorbij Sommige cliënten verblijven zo lang bij GGzE dat ze er oud worden en sterven. Andere overlijden door een ongeneeslijke ziekte. Lange tijd was er in de GGZ-sector weinig mogelijk rondom het begeleiden van een stervende, kortweg palliatieve zorg. Gelukkig is dat aan het veranderen. Volgens psychiater Roelof Kleppe, directeur behandelzaken en voorzitter geneeskundige directie GGzE, komt dit onder andere door nieuwe ontwikkelingen op medisch en technologisch gebied. Denk aan pijnstillingsmethoden en voorzieningen om mensen mobiel te houden. Tegelijkertijd groeit binnen de GGZ de aandacht voor lichamelijke (somatische) zorgverlening in het algemeen. Zo ging GGzE vorig jaar aan de slag met een actieplan somatiek, waarvan palliatieve zorg een deelproject is. Het begeleiden van stervenden is een specia-lisme op zich, aldus Kleppe. Vooral mensen met kanker hebben veel extra lichamelijke zorg nodig. Die deskundigheid zijn we nu in onze organisatie aan het opbouwen. Onder meer via een medewerkerscursus die we samen met GGZ Centraal ontwikkelen. Hiervoor hebben we subsidie gekregen. Ook is er een expertiseteam opgericht waar medewerkers op kunnen terugvallen. Hierin zitten diverse disciplines, zoals een hospice-arts, gespecialiseerde verpleeg-kundigen, geestelijk verzorgers en het hoofd behandeling zelf. Verpleegkundigen en behandelaars consulteren ons onder meer over medicijngebruik en behandeling in de laatste levensfase. Levensbeschouwelijk Maar het gaat bij palliatieve zorg niet alleen om het lichaam, benadrukt Roelof Kleppe. De levensbeschouwelijke, spirituele inbreng is zeker zo belangrijk. Daarom is de Dienst Geestelijke Verzorging er ook bij betrokken. Een ander aspect is het stimuleren van contact met familie. Want het is de laatste mogelijkheid om zaken te bepraten en goed afscheid te nemen. Om cliënt en familie beter te ondersteunen, komen er in de nieuwbouw op Landgoed De Grote Beek twee intensieve zorgkamers, vertelt algemeen verpleegkundige Katrien Hendriks. Zij volgt aan het Erasmus Medisch Centrum de opleiding Palliatieve Zorg. Voor sommige klinische cliënten is het prettig om de laatste fase van hun leven op een andere plek door te brengen. De zorgkamers zijn extra ruim zodat er een grote tillift, een gemakkelijke stoel en een transporteerbaar bed in passen. Ook voor de familie willen we het comfortabeler maken. Heel goed kijken naar wat de cliënt nodig heeft; dat is volgens Hendriks het uitgangspunt van palliatieve zorg. Iets wat natuurlijk helemaal onder het gedachtegoed Planetree valt. Samenwerking Bij alle plannen werkt GGzE samen met partners, zoals Stichting Sint-Annaklooster, de Vitalis WoonZorggroep, regionale en landelijke netwerken en de vrijwillige palliatieve thuiszorg. Het binnenhalen van expertise lukt, stelt Kleppe vast. En dat zorgt ervoor dat we niet meer, zoals voorheen, tegen machteloosheid aanlopen. Maar het verhaal heeft twee kanten, vervolgt hij. Andere zorgverleners, bijvoorbeeld huisartsen, zouden meer oog kunnen hebben voor het ontstaan van psychiatrische problemen bij stervende cliënten. Dat komt vaker voor dan je denkt. Als GGzE willen we onze psychiatrische kennis daar graag voor inzetten. 14 GGzE Magazine

15 GGzE tilt palliatieve zorg naar een hoger plan GGzE Magazine 15

16 De Boei Plaza Eén grote oefentuin Stap voor stap is op Landgoed De Grote Beek een plek ontstaan waar iedereen van binnen en buiten GGzE lekker kan rondstruinen in kleine winkeltjes. Tegelijkertijd biedt het mensen die werken aan psychisch herstel allerlei mogelijkheden om vaardigheden op te doen. De naam van deze bijzondere plek: De Boei Plaza. De Boei Plaza herbergt inmiddels de cadeauwinkel van t Groen, een kapsalon, de winkel voor tweedehands kleding Fleur, de Boekbinderij en een kunstuitleen. Allemaal onderdelen van stichting De Boei, de organisatie die mensen met een psychiatrische achtergrond via allerlei projecten ondersteunt bij hun herstel. Sinds vorig jaar maakt De Boei uit van concern GGzE. In opdracht van GGzE zijn we bezig om op Landgoed De Grote Beek dagbesteding en begeleiding aan te bieden in het kader van herstel. We doen dat onder andere met sport, muziek en creatieve en activiteiten en nu dus ook via De Boei Plaza, vertelt Jack van der Kruijs, manager bij De Boei. De Boei vindt het belangrijk om in het leven van GGzE-cliënten zoveel mogelijk gewone dingen in te brengen. Wij zien het landgoed als een dorp waar mensen wonen en werken. Hier moet dus ook ruimte zijn voor gewone dingen, zoals winkelen en normaal contact. Iedereen vindt dat leuk, dus ook cliënten. Maar sommigen kunnen niet zomaar even naar de stad. Ze zijn bijvoorbeeld geestelijk onvoldoende stabiel of niet mobiel genoeg. Bij De Boei Plaza kunnen ze toch even de sleur doorbreken. En het is betaalbaar, dat is ook belangrijk. Veel cliënten hebben immers maar weinig te besteden. Opknappen Wie een rondje maakt bij De Boei Plaza heeft voor een tientje een nieuwe coupe, een nieuwe outfit en een leuke plant voor z n kamer. Daar kan een cliënt flink van opknappen en daarom sluit het naadloos aan bij de Planetree-visie. Maar ook 16 GGzE Magazine

17 De Boei Plaza is te vinden op Landgoed De Grote Beek, aan de Boschdijk in Eindhoven op intern adres Dr. Poletlaan 35. De openingstijden staan op en bij de winkeltjes zelf. medewerkers en mensen van buiten de organisatie zijn van harte welkom bij De Boei Plaza, benadrukt Van der Kruijs. Tijdens de kerstmarkt in de winkel van t Groen kwamen bijvoorbeeld twee vriendinnen met hun kinderen langs. Ze kochten allerlei spullen om het thuis leuk aan te kleden. De winkel van t Groen verkoopt namelijk niet alleen planten, maar ook schilderijen, keramiek en aparte notitieboekjes. Allemaal artikelen die gemaakt zijn door deelnemers van de Boekbinderij, De Boei Kunst en het activiteitencentrum. Binnenkort wordt het assortiment uitgebreid met producten van de kaarsenmakerij. Rollen De Boei Plaza draait bijna helemaal op vrijwilligers: deelnemers die werken aan psychisch herstel. In dat vrijwilligerswerk hebben ze een andere rol dan die van cliënt. De één maakt iets creatiefs dat verkocht wordt, de ander helpt mee aan de inrichting van een winkel, weer een ander helpt achter de kassa. Meedoen, erbij horen, daar gaat het om. Wat dat betreft is De Boei Plaza is één groot oefentuin, met passende begeleiding. En die oefentuin mag gezien worden, vindt Van der Kruijs. Daarom zit alles bij elkaar op een centrale plek. We werken hard om er iets leuks en uitnodigends van te maken. Er is nu een leuk aanbod, maar als deelnemers en cliënten aangeven dat ze zaken missen, gaan we daarmee aan de slag. Ook dat sluit helemaal aan op Planetree: goed luisteren naar cliënten en erachter proberen te komen wat hun leven aangenamer kan maken. GGzE Magazine 17

18 Nieuwe leden Raad van Toezicht stellen zich voor Eigen kennis inzetten voor GGzE Zo op het eerste gezicht lijken ze weinig met elkaar gemeen te hebben, de drie nieuwe leden van de Raad van Toezicht van GGzE. Ronald Lamé, die Dick Boers is opgevolgd als voorzitter, Swanet Woldhuis en Paul de Roij komen uit compleet verschillende sectoren. Eén ding hebben ze wel gemeen: interesse in de geestelijke gezondheidszorg. Wie een blik werpt op het curriculum vitae van Paul de Roij ziet meteen wat zijn toegevoegde waarde is voor de Raad van Toezicht van GGzE. De Roij is adviseur en interim-manager bij managementadviesbureau Berenschot, waar hij onder andere advieswerk voor non-profit instellingen verricht. In het verleden was hij onder andere bestuurder bij het ROC adkine in Rotterdam en managing director bij TiasNimbas Business School. De Roij zit momenteel in verschillende Raden van Toezicht, onder meer bij zorgorganisatie Daelzicht en woonstichting voor gehandicapten NSWAC. Echt bekend met GGzE was De Roij niet, maar de problematiek in de geestelijke gezondheidszorg boeit hem wel. Ik heb nooit in de sector gewerkt, maar ben er wel zijdelings bij betrokken door persoonlijke omstandigheden. De omvang, de aard van de behandelingen, de TBS-kliniek, daar wist ik nog niet veel van. Ik heb dankbaar gebruik gemaakt van de open dag die De Woenselse Poort onlangs hield. Ook de studiedag die hij met de andere leden van de Raad van Toezicht heeft gehad, bracht hem tot nieuwe inzichten. We hebben een introductie in Planetree gehad en een gesprek met twee psychiaters. Dat bleek een goede manier om ons in de problematiek in te werken. De Roij heeft in het verleden veel ervaring opgedaan met grote organisaties, zoals Interpolis en de Universiteit van Tilburg. Mijn toegevoegde waarde voor GGzE is dat ik veel kennis heb op verschillende terreinen. Het zit in mijn DNA om snel tot de kern van een vraagstelling te komen. De nieuwe toezichthouder zal zich, gezien zijn ervaring, vooral richten op de bedrijfsvoering en minder op het primaire zorgproces. Combinatie Swanet Woldhuis deed op beide terreinen ervaring op. Zij is opgeleid als psychotherapeut én bedrijfskundige. Een opvallende combinatie? Het is een hele mooie combinatie, zegt ze. De processen die zich binnen een persoon of groep voordoen, vind je ook binnen een organisatie. Woldhuis is momenteel regiodirecteur van Slachtofferhulp MiddenWest en deed eerder ervaring op in de forensische sector en de GGZ. Ze heeft nog niet eerder met GGzE samengewerkt, maar vindt het een boeiende organisatie. Wat mij direct aansprak, waren de keuzes die GGzE heeft gemaakt: voor autonome groei, voor chronische en complexe psychiatrie en voor Planetree, dat een mooi concept is. Ook de inzet van ervaringsdeskundigen spreekt mij aan, dat er specifiek gekeken wordt in de organisatie 18 GGzE Magazine

19 Paul de Roij Ronald Lamé Swanet Woldhuis Michel Besnard en Ans de Jong-Crajé hoe men gebruik kan maken van die kennis. En interessant is de samenwerking die GGzE zoekt met het bedrijfsleven, omdat hier veel kansen zijn op het gebied van innovatie binnen de psychiatrie. Zowel voor de cliëntenzorg als voor de medewerkers is GGzE volop in ontwikkeling. Woldhuis ziet als haar belangrijkste aandachtspunten de kwaliteit van zorg, veiligheid en bestuur. Ook gaat zij contacten onderhouden met de cliëntenraad. Ik vind het erg belangrijk om van cliënten te horen hoe zij de zorg ervaren. Dat levert voor mij een integraal beeld op van de organisatie. Individualisering Net als voor Paul de Roij is de geestelijke gezondheidszorg een relatief nieuw terrein voor voorzitter Ronald Lamé. Maar het is wel een terrein waarvan hij het belang en de noodzaak onderschrijft. De tendens van individualisering, de steeds hogere eisen die gesteld worden aan het individu en de steeds grotere eigen verantwoordelijkheid en keuzes die het individu krijgt, wordt een toenemend aantal mensen teveel. Dat leidt tot spanningen en de weg kwijtraken. Ik maak dat zelf in mijn omgeving mee. Een goede geestelijke gezondheidszorg is van essentieel belang om deze mensen op te vangen, te begeleiden en weer perspectief te bieden. Lamé vervulde bedrijfseconomische en financiële functies bij onder andere Philips en Heras Hekwerk. Hij ontwikkelde zich verder bij de Jamin fabrieken en Gemco Industries. Nu is hij lid van de Raad van Bestuur van het aannemingsbedrijf Mourik. Ik heb het altijd leerzaam en goed gevonden om naast mijn baan ook andere activiteiten te verrichten, om mezelf verder te verbreden en om een bijdrage te leveren aan de maatschappij, legt hij zijn betrokkenheid uit. Je ontmoet mensen die met andere zaken bezig zijn. Enerzijds kun je daarvan leren, anderzijds kan de door mij opgebouwde kennis en ervaring door anderen benut worden. Een win-win situatie. Ik wil mij vooral inzetten in de regio waar ik woon, om daar vanuit mijzelf een bijdrage te leveren aan een betere maatschappij. Lamé is in de oriëntatiefase bij GGzE onder de indruk geraakt van het professionele niveau waarop ingespeeld wordt op allerlei ontwikkelingen. Met mijn bestuurlijke ervaring hoop ik vanuit de Raad van Toezicht een bijdrage te kunnen leveren aan de verdere ontwikkeling van GGzE. GGzE Magazine 19

20 Om goed in te kunnen spelen op actuele ontwikkelingen is GGzE in rap tempo aan het digitaliseren. Dat leidt onder andere tot nieuwe leermogelijkheden en snellere, betere informatie. Medewerkers, management en soms ook cliënten profiteren hiervan. Twee voorbeelden illustreren dit: EKP en e-hrm. Geen toekomst zo EKP: volop online leermogelijkheden Sinds vorig jaar gebruikt GGzE het zogenaamde Enterprise Knowledge Platform (EKP) systeem om een digitale leeromgeving neer te zetten. Op dit moment is EKP vooral gericht op medewerkers. Het systeem heeft ervoor gezorgd dat zij via intranet toegang hebben tot een cursuscatalogus. Aanmelden voor een cursus gebeurt online, waarna automatisch een mail naar de leidinggevende gaat om de aanvraag goed te keuren. Leidinggevenden op hun beurt kunnen via het digitale systeem informatie inwinnen over geplande en gevolgde opleidingen van medewerkers. Hierdoor is deskundigheidsbevordering beter te managen. We noemen EKP daarom een leer-management omgeving, vertelt Kees Spitters, manager Onderzoek & Ontwikkeling. E-learning EKP biedt veel informatiemogelijkheden, gaat hij verder. Wie belangstelling voor een cursus heeft, ziet in een oogopslag wanneer die gegeven wordt, op welke plek en wie de docent is. In het kort wordt de inhoud beschreven. Over een tijdje gaan we er ook links aan hangen naar achtergrondinformatie, bijvoorbeeld gepubliceerde artikelen. in zetten, maar ook modules die GGzE zelf ontwikkelt. Een andere mogelijkheid is dat een docent aangeeft dat hij wil dat cursisten bepaalde online-informatie vóór de start van de cursus gelezen hebben. Via het systeem kan hij zelfs controleren of een cursist dat gedaan heeft. Cliënten Ook voor cliënten biedt EKP talloze toepassingen, aldus Spitters. We zijn hiermee al an het proefdraaien bij Binnen (onderdeel van concern GGzE), dat veel psycho-educatie cursussen aanbiedt. Cliënten van Binnen kunnen via een inlogaccount toegang krijgen tot cursussen. En er zal meer mogelijk worden, verwacht hij. Het Rode Kruis bijvoorbeeld werkt ook met EKP. Zij gebruiken het voor de aanmeldingen van EHBO-cursussen. Je voert je postcode in en dan zie je meteen op welke locaties in jouw buurt zo n cursus gegeven wordt. Zoiets zouden wij ook kunnen doen. Een ander idee is om familieleden van ouderen met Alzheimer via een besloten website informatie te geven over de ondersteuningsmogelijkheden die GGzE op dat gebied heeft. Ook e-learning - digitaal een cursus volgen of een test maken is mogelijk via EKP. Tot nu toe hangen alleen de leermodules van de medewerkerscursus voor het interne elektronisch patiëntendossier in het systeem, maar ook die optie gaat uitgebreid worden. We kunnen er extern e-learning materiaal 20 GGzE Magazine

21 nder digitalisering E-HRM: toegankelijke personeelsinformatie Als een GGzE-medewerker twee jaar geleden in een andere functie op een nieuwe locatie ging werken, had dat veel administratieve rompslomp tot gevolg: nieuwe arbeidsvoorwaarden, aangepast salaris, ander intern telefoonnummer enzovoorts. Veel gebeurde handmatig en vaak via papier. Daar ging heel wat tijd in zitten en het was verre van optimaal. Zo duurde het soms maanden voordat een ander telefoonnummer in de hele organisatie bekend was. De invoering van een nieuw elektronisch HRM-systeem heeft veel van dat soort problemen opgelost. Voortaan werken we vanuit één informatiebron waaraan diverse andere systemen gekoppeld zijn. Aangepaste informatie wordt daardoor automatisch op elke plek zichtbaar, legt HRM-beleidsmedewerker Jos Paulissen uit. Door de koppelingen is informatie niet alleen betrouwbaarder, maar ook beter toegankelijk. Verder zorgt een track & trace systeem ervoor dat vertragingen in administratieve processen sneller opgespoord kunnen worden. tot loonstroken en van verzuimgegevens tot verslagen van jaargesprekken. Mooie bijkomstigheid: alleen al de digitale loonstroken sparen jaarlijks enveloppen uit. Zelf beheren Van medewerkers wordt verwacht dat ze een aantal persoonlijke brongegevens, zoals contactinformatie, zelf online wijzigen. Gelukkig wordt dat veel gedaan. Op dat gebied voelen mensen nu meer verantwoordelijkheid. Die lijn trekken we door naar andere processen, vertelt Paulissen. Een voordeel voor medewerkers is dat ze op het werk bijna altijd hun persoonlijk dossier kunnen inzien. Bekeken wordt of dit over een tijdje ook op de computer thuis mogelijk is. Voor managers is e-hrm een enorme vooruitgang, weet Janssen. Zij kunnen nu heel gemakkelijk en veel sneller rapporten en medewerkergegevens oproepen. Alleen de loonstrook niet, want die bevat soms privacygevoelige informatie. Managers krijgen daarnaast automatisch signalen door, bijvoorbeeld over ziekmeldingen. Het belangrijkste doel van het e-hrm project is de kwaliteit van administratieve processen vergroten, vertelt Anita Janssen, manager HRM. Daarnaast willen we het aantal administratieve handelingen verminderen. Die tijd gebruiken we liever voor inhoudelijke zaken. Het digitale HRM-systeem herbergt inmiddels van elke medewerker een groot aantal gegevens, variërend van het arbeidscontract Dit jaar wordt het e-hrm systeem verder uitgebreid en geoptimaliseerd. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is de gebruiksvriendelijkheid. Wel vindt Janssen het belangrijk om de ambities reëel te houden en er de tijd voor te nemen. Mensen moeten ermee leren werken. Vooral oudere medewerkers hebben soms moeite met het toegenomen computergebruik. Dat is een punt van aandacht. Maar dit is wel de toekomst. GGzE Magazine 21