Evaluatie Jaarwisseling

Transcriptie

1 Evaluatie Jaarwisseling Inleiding De voormalige gemeenten op Goeree-Overflakkee hebben in het verleden elk jaar afzonderlijk de voorbereidingen op de jaarwisseling ter hand genomen. Een en ander werd uiteraard volledig in overleg gedaan met de Brandweer Rotterdam-Rijnmond, District De Eilanden en de Regiopolitie Rotterdam-Rijnmond, district De Eilanden. Ook werd, indien dit noodzakelijk was, er tussen de vier gemeenten afstemming gezocht. Gedurende het harmonisatieproces tot de fusie tot de gemeente Goeree-Overflakkee is ook de jaarwisseling geagendeerd. Op 1 januari 2013 zijn deze gemeenten samengevoegd tot de gemeente Goeree-Overflakkee. Dit betekende dat er op 1 januari 2013 om uur sprake is van één bestuurlijk bevoegd gezag, te weten de burgemeester van de nieuwe gemeente Goeree- Overflakkee. De voorbereidingen daarentegen dienden feitelijk te worden georganiseerd onder het bestuurlijk bevoegd gezag van de voor 1 januari 2013 nog bestaande gemeenten. Het voormalige PAC OOV, eilandelijk overleg tussen de vier burgemeesters, heeft daarom de opdracht gegeven dat er eilandelijk gewerkt moet worden aan het opstellen van één gemeentelijk draaiboek voor de vier gemeenten ter voorbereiding op de komende jaarwisseling. Met deze opdracht kon er eilandelijk gewerkt worden aan een multidisciplinaire samenwerking op het gebied van de veiligheid. Zowel de politie en de brandweer werkten tijdens de jaarwisseling eilandelijk al samen, en de verdere samenwerking kan wellicht het begin zijn van een nog veiligere jaarwisseling. Ook de inzet van een particuliere beveiligingsdienst kan hierop invloed uitoefenen. 2. Voorbereiding Een van de uitgangspunten van de voorbereiding van de jaarwisseling is of je nu bij de politie, brandweer, gemeente werkt of je wordt namens een van deze partijen ingezet, de jaarwisseling moet ook voor degene die ingezet worden tijdens de jaarwisseling een feest zijn. Ervaring leerde ons soms wat anders maar het streven dient er op gericht te zijn dat we gezamenlijk er voor zorgen dat de jaarwisseling een gezellig maar vooral veilig feest moet zijn en blijven. Zoals aangegeven hebben de voormalige gemeenten de voorbereiding zelfstandig ter hand genomen waarbij het door de burgemeesters geaccordeerde draaiboek als leidraad heeft gefunctioneerd. Daarbij was het uitgangspunt dat hetgeen tijdens de voorbereiding van de vorige jaarwisseling goed heeft gefunctioneerd wederom als leidraad kan dienen voor de volgende jaarwisseling. Bij de voorbereiding op de jaarwisseling waren er een aantal onderwerpen welke nadrukkelijk de aandacht hebben gekregen: 2.1. Opdracht en handhaving Op basis van de binnen de vier gemeenten op Goeree-Overflakkee geldende APV s kon er tot 31 december 2012 worden gehandhaafd. Daarna was artikel 28 van de Wet ARHI van toepassing. In het genoemde artikel is onder meer bepaald dat op de dag, voorafgaande aan de datum van herindeling, voor een overgaand gebied geldende gemeentelijke voorschriften behouden gedurende twee jaren na die datum voor dat gebied hun rechtskracht, voor zover het bevoegde gezag van de gemeente waaraan dat gebied is toegevoegd, deze voorschriften niet eerder vervallen verklaart. Dit betekent dat de door iedere afzonderlijke gemeente

2 vastgestelde APV van kracht blijft tot het moment dat de nieuwe gemeente Goeree- Overflakkee de nieuwe APV vaststelt Overleg operationele diensten en externe medewerkers Met de politie, brandweer en beveiligingsdienst is reeds in een vroegtijdig stadium overleg gevoerd op welke wijze de jaarwisseling kan worden georganiseerd om er voor zorg te dragen dat er sprake kan zijn van een gezellig maar vooral veilig feest. Kort voor de jaarwisseling is een en ander doorgesproken met het bevoegd gezag van de gemeente Goeree- Overflakkee Algemene eilandelijke aandachtpunten-hotspots Er zijn diverse aandachtspunten-hotspots welke wel per woonkern de aandacht verdienen, maar welke eiland breed voorkomen. Deze aandachtspunten-hotspots hebben betrekking op: Communicatie naar de burgers; Organisatie van evenementen; Vreugdevuren; Tolerantiegrenzen vreugdevuren; Afspraken maken met horeca; Toezicht op verkoop vuurwerk; Opruimen openbare ruimtes; Controle leegstaande panden; Controle bouwplaatsen; Controle bekende hotspots; Organisatie schouwrondes; Namen/adressen van potentiële orde verstoorders; Illegaal vuurwerk; Snel inventariseren schades; Snel repareren schades; Opruimen vuurwerkrestanten Fusie Zoals aangegeven stonden de vier gemeenten aan de vooravond van een fusie. Lopende het fusietraject waren er uit de samenleving signalen geuit gericht op inwoners van de vier gemeenten welke een andere visie hadden op de komende herindeling. Dit kan gericht zijn op zowel voor- als tegenstanders van de komende herindeling. Wanneer er signalen worden ontvangen is het zaak om deze met de politie bespreekbaar te maken om te bezien op welke wijze hiermee moet worden omgegaan Communicatie tussen hulpdiensten en gemeente Tijdens jaarwisselingen in het verleden verliep de communicatie via het mobiele telefonienetwerk erg moeizaam en was het op momenten niet mogelijk om met elkaar te communiceren. Goede communicatie is ook onontbeerlijk voor de veiligheid van de door de gemeente ingezette medewerkers. Uit een onderzoek van de brandweer is gebleken dat door de uitgestrektheid van het gebeid het niet mogelijk is om een goed functionerend communicatienetwerk op te bouwen. Door de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond worden voldoende C-2000 portofoons ter beschikking gesteld die de communicatie tussen de door de gemeente ingezette medewerkers en operationele diensten borgen. Tijdens de evaluatie is er samen met de operationele diensten, beveiligingsdienst en de medewerkers van de gemeente nog teruggekeken op de voorbereidingen van deze jaarwisseling. Alle partijen 2

3 zijn van mening dat de voorbereidingen ook dit jaar weer op een goede georganiseerde wijze is opgepakt. Al zijn de voorbereidingen, naar het gevoel van de partijen, goed geweest is het gedrag van mensen en de weersomstandigheden niet altijd te voorspellen. 3. Inzet personeel 3.1. Gezamenlijk optreden met brandweer, politie en gemeente: Commandostructuur: In verband met de uitgestrektheid van het gebied wordt er tijdens de jaarwisseling in het politiebureau te Middelharnis een commandocentrum Goeree-Overflakkee ingericht. De eenheden worden vanuit dit commandocentrum, onder verantwoordelijkheid van het DGBO, aangestuurd door de locatiecommandant. In dit centrum is ook de brandweer aanwezig die vanuit hieruit de blusgroepen en inzet gemeentewerken aan kunnen sturen. Wanneer er sprake is van een inzet van een blusgroep waarbij de gemoederen van de omstanders verhit kan zijn zal er volgens het treintje model worden opgetreden. Bij risico s rond de jaarwisseling is de afspraak dat de politie zorgt voor een veilige omgeving. Alleen bij een veilige werkomgeving, eventueel gecreëerd door de politie, treedt de brandweer en de gemeente op. Verkenning vindt plaats door het Multi Surveillance Team (MST). Het MST wordt bemenst door een medewerker van de politie en een medewerker van de brandweer. Het unieke aan het MST is de combinatie van kennis; openbare orde en fysieke veiligheid en het gegeven dat de capaciteit alleen ingezet wordt om een veilig optreden voor eigen personeel te ondersteunen. Op basis van hun waarnemingen geeft het MST een dwingend advies ten aanzien van de incidentbestrijding Politie De inzet van de politie was gebaseerd op het behalen van hun reguliere beleidsuitgangspunten en op de extra doelstellingen die zij formuleren ten behoeve van een veilig verloop van de jaarwisselingen. Daarnaast was de personele inzet ook aangepast op mogelijke signalen uit de samenleving, gericht op inwoners van de vier voormalige gemeenten, welke een andere visie hadden op de fusie van de vier gemeenten Brandweer De brandweer op Goeree-Overflakkee is paraat tijdens de jaarwisseling vanuit 13 uitrukposten. De daarin gevestigde blusgroepen hebben een 24 uurs paraatheid en worden voor reguliere incidenten gealarmeerd via de regionale alarmcentrale. Afhankelijk van de plaats van het incident wordt een blusgroep gealarmeerd om hulp te verlenen. Het op voorhand bemensen van de brandweerkazernes is hierbij niet het uitgangspunt. Daarnaast is de brandweer, zoals reeds eerder aangegeven, met twee personen aanwezig in het commandocentrum voor de aansturing van de inzet van de blusgroepen ten behoeve van incidenten welke gerelateerd zijn aan de jaarwisseling. De aansturing van de inzet ten behoeve van directe noodhulp wordt op de reguliere wijze via de Gemeenschappelijke Meldkamers aangestuurd Beveiligingsdienst Om te borgen dat georganiseerde evenementen op een veilige manier kunnen verlopen worden er particuliere beveiligers ingehuurd. In diverse woonkernen wordt er gelegenheid gegeven een vreugdevuur aan te leggen. Hiervoor wordt van gemeentewege een container geplaatst waarin kan worden gestookt. Om toezicht te houden op de veiligheid van de bevolking wordt hiervoor bij de beveiligingsdienst ook brandwachten ingehuurd. Totaal zijn er 3

4 door de beveiligingsdienst tijdens de afgelopen jaarwisseling 45 mensen ingezet. Deze inzet wordt, alhoewel de bekostiging plaatsvind door de gemeente, ook gezien als een verlengstuk van de inzet van de politie Gemeente Vanuit de drie steunpunten is er van gemeentewege gedurende de jaarwisseling ondersteuning geboden aan de politie en de brandweer. Zoals eerder aangegeven werd gewerkt via het treintjes model. Zodra er een door de brandweer een vreugdevuur was geblust werd er van gemeentewege gelijk de restanten opgeruimd om te voorkomen dat er vanuit deze restanten weer een vreugdevuur werd aangelegd. Daarnaast start de gemeente vroegtijdig met het zoveel mogelijk opruimen van de openbare ruimte. Ten eerste komt dit de veiligheid ten goede. Het risico van verwondingen van het proberen van opnieuw aansteken van achtergelaten vuurwerk is vrij groot. Tevens wordt het aanzicht van de openbare ruimte weer verfraaid wanneer de restanten van de jaarwisseling zo veel mogelijk worden opgeruimd. 4. Jaarwisseling Terugkijkend op het geheel was er een goede samenwerking tussen de politie, de brandweer, de beveiliging en gemeentewerken. Mede door de goede voorbereidingen en de weersomstandigheden kan men spreken over een hele rustige jaarwisseling. De weersomstandigheden hebben een grote invloed gehad op de jaarwisseling. Er hebben zich heel weinig incidenten voorgedaan en is de inzet van de politie en brandweer marginaal geweest. Deze jaarwisseling was de eerste jaarwisseling waar de gemeente participeerde in het commandocentrum op het politiebureau te Middelharnis. Afstemming tussen de operationele diensten en gemeente werd hierdoor tijdens de jaarwisseling vereenvoudigd en draagt er aan bij dat de mogelijkheid tot het anticiperen op bepaalde gebeurtenissen wordt verbeterd Politie Voor de politie was een van de uitgangspunten dat de jaarwisseling voor een ieder een feest moest zijn en dat er geïnvesteerd diende te worden in relaties. Hierop heeft de politie geanticipeerd door tijdens de jaarwisseling heel laagdrempelig met de bevolking in contact te treden. Politie moet niet als bedreiging worden gezien. Door het op een bepaalde wijze aanwezig zijn in de openbare ruimte kan escalerend werken. Politie heeft gedurende de jaarwisseling aanmerkelijk minder inzet behoeven te plegen als andere jaarwisselingen. Bij de politie zijn 24 meldingen gedurende de jaarwisseling binnengekomen die nader aandacht behoefden. Dit aantal staat niet in verhouding tot de meldingen die tijdens vorige jaarwisselingen zijn ontvangen. De georganiseerde evenementen werden over het algemeen redelijk goed bezocht maar hebben niet geleid tot inzet van de politie. Bij het uitgaan van het evenement in de Staver is er één bezoeker aangehouden in verband met een belediging van een ambtenaar in functie. Politie constateerde wel dat er sprake is van het gebruik van steeds zwaarder vuurwerk. Dit vuurwerk wordt veelal niet via de reguliere verkooppunten aangeschaft maar wordt via illegale weg verkregen. Door de politie wordt hierop tijdens de voorbereiding naar de jaarwisseling volop op ingezet maar het is heel lastig om hier grip op te krijgen. Deze problematiek verdient landelijke aandacht. Een ondernemer heeft in het verleden overmatig overlast gehad van vuurwerk. Jongeren staken op het terrein voor zijn onderneming heel veel vuurwerk af waardoor ook zijn klanten lastig werden gevallen. Door de gemeente is hierop geantici- 4

5 peerd door de inzet van een particuliere beveiliger. Deze heeft de ervaren overlast niet volledig kunnen voorkomen. Om de ervaren overlast nog verder te beperken dient aan deze casus met de voorbereiding tot de volgende jaarwisseling nadere aandacht te worden besteed. Tijdens de jaarwisseling is er één aanhouding verricht van een persoon welke illegaal vuurwerk afstak Brandweer Brandweer heeft de samenwerking tussen de politie, gemeente en beveiligingsdienst als zeer positief ervaren. De ervaringen van de politie, met betrekking tot hun ervaringen hun en inzet, worden ook volledig door de brandweer gedeeld. De inzet van de brandweer tijdens de jaarwisseling was niet vergelijkbaar met vorige jaarwisselingen Beveiligingsdienst Zoals reeds eerder is aangegeven heeft de beveiligingsdienst, als verlengstuk van de politie, 45 mensen inzet om toezicht te houden in de openbare ruimte. Zij hebben ook nadrukkelijk aandacht besteed om een goede relatie met de bevolking op te bouwen door in gesprek te gaan met de bevolking. Ook zij hebben de jaarwisseling als zeer positief ervaren. Beveiligingsdienst was wel de mening toegedaan dat in een aantal situaties de door de gemeente georganiseerde vreugdevuren wel vroegtijdig door de gemeente van brandbaar materiaal werd voorzien waar deze stookcontainers heel vroeg werden aangestoken. Een en ander kan meegenomen worden in de aandachtspunten voor de komende jaarwisseling waarbij wel gerealiseerd dient te worden dat het organisatorisch moeilijk kan zijn om bepaalde werkzaamheden door te schuiven naar later op de avond gelet op de tijdens de jaarwisseling beschikbaar in te zetten gemeentepersoneel Gemeente De gemeente is deze jaarwisseling voor de eerste keer vertegenwoordigd geweest in het actiecentrum van de politie. Alle partijen die zich bezig houden met toezicht, handhaving en hulpverlening tijdens de jaarwisseling waren hierdoor tegelijkertijd in een overlegstructuur vertegenwoordigd. 5. Kosten Met betrekking tot de kosten voor de afgelopen jaarwisseling wordt er een vergelijk gemaakt met de jaarwisselingen Hiervoor zijn de gegevens van de voormalige gemeenten getotaliseerd Verschil Voorbereiding en opruimen , , ,-- - Schades , , ,-- - Organisatie van feesten/beveiliging , , ,-- Totaal , , ,-- De schades tijdens de jaarwisseling zijn onder te verdelen in: Verkeersborden 2.145,-- Straatmeubilair ,-- Asfalt/straatwerk 6.420,-- Abri s 1.940,-- Totaal ,-- Het is niet mogelijk om een goede vergelijkbare specificatie te krijgen van de schades welke tijdens de vorige jaarwisseling in de openbare ruimte zijn aangebracht. 5

6 6. Conclusie De jaarwisseling is, zoals in deze evaluatie reeds is aangegeven, door alle partijen als zeer positief ervaren. Enerzijds wordt dit wellicht mede veroorzaakt door de weersomstandigheden anderzijds kan de gedegen eilandelijke voorbereiding met alle disciplines hier een sterke rol in hebben gespeeld. Ondanks een goede voorbereiding is het gedrag van mensen hierdoor dikwijls niet te beïnvloeden. Ook wordt het gedrag van mensen ook nadrukkelijk beïnvloed door natuurverschijnselen. Voorbereiding: In de voorbereiding tot deze jaarwisseling is ook de fusie van de vier gemeenten betrokken. In de aanloop tot de jaarwisseling waren er uit de samenleving signalen geuit, gericht op inwoners van de vier gemeenten welke een andere visie hadden op de komende herindeling. Deze konden gericht zijn op zowel voor- als tegenstanders van de komende herindeling. Tijdens de jaarwisseling is er geen aanleiding geweest om te veronderstellen dat inwoners van onze gemeenten onheus zijn bejegend omdat zij een andere visie hadden op de herindeling. Kosten: Zoals eerder is aangegeven zijn de kosten voor de jaarwisseling met ruim ,-- afgenomen. Deze afname is volledig toe te rekenen aan de afname van het schadebedrag. Thans is nog te vroeg om de vraag te beantwoorden of deze afname nu te maken heeft met de gezamenlijke voorbereiding of met de weersomstandigheden tijdens de jaarwisseling. Daarnaast worden er voor de voorbereiding op de jaarwisseling en de ruiming van de restanten en de organisatie van evenementen en de inzet van de beveiligingsdienst nog een bedrag uitgegeven van ongeveer ,--. Deze kosten komen overeen met kosten met betrekking tot de jaarwisseling Met name de organisatie van de evenementen en de inzet van de beveiligingsdienst maken een substantieel deel uit van deze kostenpost. De kosten van de inzet van de beveiligingsdienst bedragen ongeveer ,-- en de kosten voor de organisatie van de feesten bedragen ongeveer ,--. Naast de inzet van de politie wordt er door de gemeente, zoals hierboven is bedoeld, ook diverse initiatieven genomen om de overlast in de openbare ruimte te beperken. Het toezicht in de openbare ruimte is niet alleen het domein meer van de politie, ook de gemeente zal hier een steentje aan bij dienen te dragen. Hierbij valt te denken aan de organisatie van evenementen waar bezoekers de jaarwisseling op een gepaste wijze kunnen doorbrengen. Ook de inzet van de beveiligingsdienst is hierbij onontbeerlijk. Door de inzet van de beveiligingsdienst kunnen deze evenementen op een veilige wijze plaatsvinden en veroorzaken deze bezoekers geen overlast in de openbare ruimte. Ook wordt de beveiligingsdienst ingezet voor de beperking van de overlast in de openbare ruimte. De vraag kan worden gesteld of deze kosten in verhouding staan tot de mate van overlast die thans wordt ervaren en de schade die wordt aangericht. Een antwoord hierop is heel moeilijk te geven. Mag het risico worden genomen om deze uitgave te gaan beperken waardoor de overlast en de schade kan toenemen. Ook de veiligheidsgevoelens van de bevolking dienen in deze overweging te worden meegenomen. Personele inzet politie: De personele inzet van de politie was gebaseerd op de inzet tijdens de vorige jaarwisseling aangevuld met extra personele inzet omdat ook de politie rekening hield met uitingen rondom de fusie gericht op het bevoegd gezag. Zoals uit deze evaluatie blijkt is hier tijdens de jaarwisseling geen sprake van geweest. Waar vanuit de politie en gemeente wel alert moeten worden inge- 6

7 speeld is hoe de ontwikkelingen rondom de nationale politie ook van invloed kunnen zijn op eventuele inzet van de politie tijdens de jaarwisseling. De formatie van de personele inzet van de politie dient te worden afgestemd op de personele inzet van de politie tijdens de jaarwisseling Ook verdient het aanbeveling dat de commandostructuur, zoals deze op Goeree- Overflakkee door de uitgestrektheid van het gebied wordt gehanteerd, te worden gecontinueerd. Inzet Jongerenwerk: Om contacten te leggen en te onderhouden met de jeugd in onze gemeente verdient het aanbeveling om in de voorbereiding tot de jaarwisseling en tijdens de jaarwisseling jongerenwerk ook een rol te geven. Tijdens de voorbereiding van de jaarwisseling kunnen zij als ogen en oren fungeren voor het verlengde lokaal bestuur. Tijdens de jaarwisseling kunnen zij in gesprek raken met de jongeren en werken aan relaties met deze jongeren. Bij de directie van het jongerenwerk is de vraag neergelegd of jongerenwerk in de aanloop naar en tijdens de jaarwisseling inzet kon plegen. Door de directie van het jongerenwerk is aangegeven dat in de voorbereiding tot de jaarwisseling jongerenwerk, zoals andere jaren, zal worden ingezet. Met betrekking tot de jaarwisseling zelf zijn zij van mening dat preventief jongerenwerk tijdens de jaarwisseling niet effectief is. Tevens verwachten zij dat de opgebouwde vertrouwensband met de jongeren, door de inzet tijdens de jaarwisseling, onder druk kan komen te staan. Ervaring uit andere gemeenten geven wel aan dat inzet van jongerenwerk tijdens de jaarwisseling effectief kan zijn. Door de politie is aangegeven dat zij wel degelijk meerwaarde zien in de aanwezigheid van jongeren werk tijdens de jaarwisseling. Als gemeente kunnen we deze zienswijze van de politie wel onderschrijven waarbij we ons wel dienen te realiseren dat inzet van jongerenwerk in elke kern niet realiseerbaar is. Er zijn jongerenwerkers welke meerdere kernen bedienen. Op dit moment hebben we geen instrument om een en ander af te dwingen, wellicht dat met een nieuwe aanbesteding hier ruimte voor kan worden gecreëerd. Inzet gemeentewerken: Als laatste en zeker niet als minste worden de werkzaamheden van de collega s van de buitendienst benoemd. Een aantal van hen zijn voor de jaarwisseling heel actief om er gezamenlijk voor te zorgen dat de jaarwisseling op een goede manier kan verlopen. Daarnaast zijn er op nieuwjaarsdag diverse collega s vanaf ongeveer uur actief om er voor te zorgen dat de gemeente er weer toonbaar uitziet en dat een ieder weer op gepaste wijze, en ieder op zijn eigen wijze, het nieuwe jaar kan beginnen. 7. Aanbevelingen Het verdient aanbeveling om: de jaarwisseling weer op dezelfde wijze te organiseren als de afgelopen jaarwisseling waarbij het Eilandelijk Draaiboek Jaarwisseling als leidraad kan fungeren. Hierbij dient ook weer ruimte te zijn voor het organiseren van evenementen en het aanleggen van vreugdevuren; de inzet van de beveiliging rondom evenementen en het toezicht in de openbare ruimte door een beveiligingsdienst op dezelfde wijze organiseren als de afgelopen jaarwisseling; indien hier aanleiding toe is ook eventueel bestuurlijk benadrukken dat, in verband met de uitgestrektheid van de gemeente, de inrichting van een commandocentrum in het politiebureau te Middelharnis wordt voorgestaan; de inzet van de Regiopolitie Rotterdam-Rijnmond er wederom op te richten om de jaarwisseling en een eventueel daarmee samenhangend evenementen ongestoord kunnen verlopen, waarbij de doelstelling zou moeten zijn om de ongeregeldheden te kunnen voorkomen en dat er tijdens mogelijke ongeregeldheden er meer personen aangesproken moeten kunnen worden op hun gedrag tijdens de jaarwisseling; 7

8 wederom als gemeente te participeren in het commandocentrum op het politiebureau te Middelharnis; bij de VNG aandacht vragen voor de problematiek rondom het in bezit hebben en afsteken van (illegaal) zwaar vuurwerk; met de directie van het jongerenwerk weer in gesprek raken, zowel bestuurlijk als ambtelijk, om de inzet van het jongerenwerk tijdens de jaarwisseling bespreekbaar te maken. 8