Energie nulmeting. Diemen. Bosch & Van Rijn Consultants in renewable energy & planning. Twynstra Gudde Adviseurs en Managers
|
|
- Laurens van der Linden
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Bosch & Van Rijn Consultants in renewable energy & planning Energie nulmeting Diemen Concept 22 oktober 2008 Opdrachtgever: Twynstra Gudde Adviseurs en Managers Opgesteld door: Bosch & Van Rijn Consultants in renewable energy & planning Drs. G. Bosch Ing. J. Dooper
2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Woningbouw Introductie Energieverbruik en broeikasgas emissies Utiliteitsbouw Introductie Energie gebruik Agrarische Sector Introductie Energie gebruik en CO 2 emissies Bedrijven en industrie Introductie Energie gebruik en CO 2 emissies Verkeer en vervoer Introductie Energieverbruik en broeikasgas emissies Duurzame energie productie Reductiemogelijkheden Introductie Zonneboilers PV-panelen Windenergie Biomassa Warmte/koude opslag Conclusie
3 1. Inleiding Wereldwijd staat het energievraagstuk hoog op de agenda. De beschikbare voorraden aardolie en aardgas raken op en worden door de groeiende vraag duurder. Er is een transitie nodig naar besparing en opwekking van duurzame bronnen van energie. De bestuurders van de regio Amstelland en de Meerlanden hebben op het A&M regiosymposium op 22 juni 2007 Op weg naar 2040 in een duurzame regio de ambitie uitgesproken om energieneutraal te zijn in De definitie van energie neutraal hierin is: De energie welke in de regio wordt verbruikt wordt ook in de regio duurzaam opgewekt. Voordat er concrete maatregelen genomen kunnen worden om de energievraag te verduurzamen zal het huidige energieverbruik inzichtelijk gemaakt moeten worden. Voor u ligt het rapport dat voortvloeit uit de energie nulmeting die is uitgevoerd voor de gemeente Diemen. Het onderzoek is gebaseerd op informatie afkomstig van de gemeente en Nederlandse gemiddelden afkomstig van onder andere SenterNovem, de Kamer van Koophandel en het Centraal Bureau voor de Statistiek( CBS). De energie nulmeting is gedaan op hoofdlijnen voor de sectoren woningbouw, bedrijven en industrie, verkeer en vervoer, agrarische sector en utiliteitsbouw. Vervolgens is dit verrekend met de hoeveelheid duurzame energie die momenteel al opgewekt wordt. Leeswijzer: In hoofdstukken 2 t/m 6 wordt het energieverbruik in de sectoren woningbouw, utiliteitsbouw, agrarische sector, bedrijven en industrie en verkeer en vervoer in kaart gebracht. In hoofdstuk 7 wordt beschreven wat er al aan duurzame energie opgewekt wordt en vervolgens zal hoofdstuk 8 een overzicht geven van technieken die ingezet kunnen worden om het energieverbruik te verlagen of duurzaam op te wekken. Het rapport sluit af met conclusies en een totaal overzicht van het energiegebruik binnen de gemeentegrenzen. 3
4 2. Woningbouw 2.1 Introductie Woningbouw is verantwoordelijk voor ongeveer een kwart van het energieverbruik in Nederland. In Nederland wordt voor verwarming voornamelijk aardgas gebruikt. Het gemiddelde gasverbruik van een huishouden is de afgelopen 10 jaar gedaald met ongeveer 17%. Deze daling komt door de opkomst van efficiëntere centrale verwarmingssystemen en betere isolatie. Het aandeel in het gasverbruik voor het verwarmen van water stijgt door een verhoogde vraag naar comfort. Verder wordt gas in huishoudens gebruikt voor koken, dit aandeel is de laatste jaren ongeveer gelijk gebleven. Door de toegenomen vraag naar comfort is ook het elektriciteitverbruik gestegen. De behoefte aan meer comfort resulteert in een grotere aanschaf van huishoudelijke apparaten die elektriciteit gebruiken. Figuur 1 toont het gas- en elektriciteitsverbruik van een gemiddeld Nederlands huishouden sinds In dit hoofdstuk wordt het energieverbruik en de daaruit resulterende broeikasgasemissies inzichtelijk gemaakt van de woningbouw in de gemeente Diemen. Figuur 1: Trend in gas- en elektriciteitsverbruik sinds 1980 (bron: EnergieNed 1 ). 2.2 Energieverbruik en broeikasgas emissies Gemeente Diemen heeft inwoners 2 en deze vormen samen huishoudens 3 (bron: CBS). Dit resulteert in een gemiddelde van 2,14 personen per huishouden. Op basis van het aantal 1 EnergieNed, Energie in Nederland; Feiten en Cijfers
5 huishoudens en de gemiddelde grootte van de huishoudens is het energieverbruik van de huishoudens in de gemeente Diemen bepaald. Tabel 1 laat het elektriciteit- en gasverbruik zien van de woningbouw in de gemeente Diemen. Het verbruik wordt zowel gegeven in kilowatturen (kwh) elektriciteit als in kubieke meters (m 3 ) aardgasverbruik. Ook wordt dit verbruik gezamenlijk gegeven in één energie eenheid (GJ). Omdat voor elektriciteit geld dat deze in Nederland niet met een rendement van 100% wordt opgewekt is het primaire energieverbruik hoger dan het energieverbruik in huis. In Nederland wordt elektriciteit met een gemiddeld rendement van 40% opgewekt, daarom is ook het primaire energie verbruik weergegeven. Dit energieverbruik resulteert in broeikasgasemissies, uitgedrukt in tonnen CO 2. Onderwerp Elektriciteitsverbruik Hoeveelheid Eenheid kwh Gasverbruik m 3 Energieverbruik Primair energieverbruik GJ GJ CO2 uitstoot Ton CO 2 Tabel 1: Energieverbruik en CO 2 uitstoot van woningbouw 5
6 3. Utiliteitsbouw 3.1 Introductie De gebouwde omgeving (exclusief woningbouw) is verantwoordelijk voor ongeveer 10% van het totale energieverbruik in Nederland. De meeste van deze gebouwen zijn van bedrijven en industrie en worden behandeld in hoofdstuk 5. Gebouwen en voorzieningen die vallen onder de gemeentelijke instantie of waar de gemeente veel invloed op heeft zijn gebouwen in de zorgsector, gemeentelijke kantoren, onderwijs en sportaccommodaties. Deze worden in dit hoofdstuk apart behandeld. Hiervoor zijn aannames gemaakt omdat er geen informatie over utiliteitsbouw (oppervlaktes) bekend waren ten tijde van het schrijven van dit rapport. Voor de aanwezige kantoorvoorraad is een studie uit 2005 gebruikt waarin kantooroppervlaktes per gemeente onderzocht zijn 4. Kantoren zijn verantwoordelijk voor ongeveer de helft van het energieverbruik in de utiliteitsbouw behandeld in dit hoofdstuk (ISSO; kennisinstituut voor de installatiesector). Op basis van de gegevens over kantoren is het aandeel van de andere utiliteitsbouw bepaald. Daar waar toch overlap is met hoofdstuk 5 (kantoren van bedrijven) is dit verrekend met de uitkomsten van hoofdstuk 5; bedrijven en industrie. 3.2 Energie gebruik Volgens onderzoek van het CBS blijkt dat in de gebouwsegmenten kantoren, onderwijs, sportaccommodaties en verzorging het totale energieverbruik toeneemt. Een uitzondering hierop zijn ziekenhuizen waar sprake is van een afname. De toename in isolatiemaatregelen, efficiënte verlichting en klimaatinstallaties leidt tot een afname in het energieverbruik. Echter, dit weegt niet op tegen de toename als gevolg van het stijgend gebruik van koeling en het verkeerd inregelen van verwarming- en koelinstallaties. Voor de gemeente Diemen is het energieverbruik en de daarbij behorende broeikasemissies berekend voor de utiliteitsbouw. Het energieverbruik is wederom uitgedrukt in kilowatturen (kwh) elektriciteit, kubieke meters (m 3 ) gas, en direct en primair energieverbruik in GigaJoule (GJ). Energieverbruik Primair energieverbruik Elektriciteitverbruik Gasverbruik Broeikasgasemissies X 1000 kwh x 1000 m 3 GJ GJ Ton CO 2 Zieken- / verzorginghuizen Kantoren Onderwijs Sport / Zwembaden Totaal: Tabel 2: Energieverbruik en CO 2 uitstoot van utiliteitsbouw 4 Kantoren in cijfers Statistiek van de Nederlandse kantoren markt. Drs. R.L. Bak. 6
7 In onderstaand taartdiagram (figuur 2) is te zien dat het overgrote deel van het energieverbruik van de utiliteitsbouw plaatsvindt in kantoren. Figuur 2: Verdeling energieverbruik (GJ) binnen sector utiliteitsbouw 7
8 4. Agrarische Sector 4.1 Introductie De agrarische sector verbruikt ongeveer 6 procent van het totale Nederlandse energieverbruik. De agrarische sector is onderverdeeld in akker- en tuinbouw, glastuinbouw en veehouderij. Onder akker- en tuinbouw wordt verstaan alle agrarische gewassen die geteeld worden op openbodem. Onder glastuinbouw valt alles dat onder glas gecultiveerd wordt. Qua energiegebruik is veehouderij verder op te splitsen in graasdieren en hokdieren. Glastuinbouw is veruit de grootste energieverbruiker in deze sector en neemt zo n 80 procent van het energieverbruik in de agrarische sector voor zijn rekening. In dit hoofdstuk wordt het energieverbruik en de daaruit resulterende broeikasgasemissies bepaald van de agrarische sector in de gemeente Diemen. 4.2 Energie gebruik en CO 2 emissies Gemeente Diemen kent nauwelijks agrarische bedrijvigheid. Volgens het CBS bevinden zich 6 agrarische bedrijven zich binnen de gemeentegrenzen 5. Alle 6 de bedrijven beschikken over grasland bestemd voor graasdieren. In totaal gaat het om 52 hectare grasland. Onderstaande tabel laat het energieverbruik zien van de agrarische sector in de gemeente Diemen. Het energieverbruik is erg laag, vooral vanwege de afwezigheid van glastuinbouw. Diesel verbruik Elektriciteitverbruik Gasverbruik Energieverbruik Primair verbruik Broeikasgas -emissies kwh m 3 liter GJ GJ Ton CO 2 Akkerbouw Glastuinbouw Veehouderij Graasdieren Hokdieren Totaal: Tabel 3: Energieverbruik en CO 2 uitstoot van de agrarische sector Het energieverbruik is wederom uitgedrukt in kilowatturen (kwh) elektriciteit, kubieke meters (m 3 ) gas, en direct en primair energieverbruik in GigaJoule (GJ)
9 5. Bedrijven en industrie 5.1 Introductie Landelijk gezien zijn bedrijven en industrie verantwoordelijk voor ongeveer een derde van het energieverbruik en broeikasgasemissies. De toename van bedrijvigheid en productie van de laatste jaren zorgt voor een groeiende energieverbruik. Steeds efficiënter wordende productiemethoden zorgt er echter wel voor dat de groei in energiegebruik langzamer gaat dan de groei in productie. In dit hoofdstuk wordt het energieverbruik en de daarbij behorende broeikasgasemissies bepaald voor de gemeente Diemen. Het energieverbruik en broeikasgasemissies van de agrarische sector, onderwijs, sportaccommodaties en de zorgsector is in dit hoofdstuk niet meegenomen omdat het al in andere hoofdstukken behandeld wordt. De sectoren die zich bezig houden met energieopwekking en brandstof productie zijn ook niet meegenomen. Het energieverbruik en de broeikasgasemissies afkomstig van deze sectoren zijn toegekend aan de eindgebruiker. 5.2 Energie gebruik en CO 2 emissies Het CBS houd voor alle sectoren bij wat het jaarlijkse energieverbruik en de daarbij behorende broeikasgasemissies zijn per sector 6. Tevens wordt bijgehouden hoeveel werknemers er actief zijn binnen iedere sector 7. Deze gegevens maakt het mogelijk om een gemiddelde energieverbruik en broeikasgasemissie per werknemer te berekenen. Aan de hand van het aantal werknemers (in full time equivalenten) is het verbruik en de hoeveelheid emissies bepaald voor de totale gemeente. Gemeente Diemen kent veel bedrijvigheid. Landelijk gezien is 45% van de bevolking werkzaam. In Diemen zijn echter meer dan 18,5 duizend banen, vergeleken met het aantal inwoners van ongeveer 24 duizend ligt dit dus ontzettend hoog (78%). Dit betekend dat er veel werknemers van buiten de gemeente werkzaam zijn in Diemen. Tabel 4 laat het aantal werknemers zien die actief zijn binnen de gemeentegrenzen voor verschillende hoofdsectoren (volgens SBI 93 indeling). Veruit de meeste werknemers zijn actief in de financiële en zakelijke dienstverlening. Sector Aantal werknemers Industrie 490 Bouwnijverheid 531 Groothandel Detailhandel Diensten Totaal Tabel 4: Aantal werknemers per hoofdsector (SBI 93) Kamer van Koophandel, Factsheets 2007; Kerncijfers gemeenten en subregio s. 9
10 Tabel 5 laat het energieverbruik en de daarbij horende broeikasgasemissies zien per hoofdsector. Het energieverbruik is wederom uitgedrukt in kilowatturen (kwh) elektriciteit, kubieke meters (m 3 ) gas, en direct en primair energieverbruik in GigaJoule (GJ). Sector kwh m 3 ton CO 2 GJ Primair GJ Industrie Bouwnijverheid Groothandel Detailhandel Diensten Totaal Tabel 5: Energieverbruik en CO 2 uitstoot per hoofdsector (SBI 93). Onderstaand figuur laat zien dat veruit de meeste energieverbruik plaatsvindt in de financiële en zakelijke dienstverlening, dit komt niet doordat het energieverbruik per werknemer hoog ligt maar doordat hier relatief veel werknemers actief zijn in de gemeente Diemen. Figuur 3: Verdeling energieverbruik (GJ) binnen sector bedrijven en industrie. 10
11 6. Verkeer en vervoer 6.1 Introductie Verkeer en vervoer is in Nederland verantwoordelijk voor ongeveer een kwart van de broeikasgas emissies. Het energieverbruik door verkeer en vervoer is de laatste 20 jaar flink toegenomen. Bijna de helft van het totale motorbrandstoffenverbruik komt voor rekening van personenauto's; het aandeel van bedrijfsauto's is ongeveer 30%. Het verbruik van wegvoertuigen per kilometer is in de loop der jaren nauwelijks veranderd. Motoren zijn in de regel wel zuiniger geworden, maar het effect daarvan is tenietgedaan door het toegenomen voertuiggewicht, de toepassing van zwaardere motoren en het gebruik van airconditioners. 6.2 Energieverbruik en broeikasgas emissies Aan de hand van ingeschreven voertuigen, gemiddelde kilometrages en brandstofverbruiken is het energieverbruik en de bijbehorende broeikasgasemissies berekend voor de gemeente Diemen 8. Onderstaande tabel geeft het aantal voertuigen per klasse en de daarbij behorende brandstofverbruik en broeikasgasemissies. Aantal voertuigen Liters Ton CO 2 GJ Personenauto's Benzine Diesel LPG Bestelauto's Benzine Diesel LPG Vrachtauto's Benzine Diesel LPG Trekkers Benzine Diesel LPG Autobussen Benzine Diesel LPG Motorfietsen Benzine Totaal Tabel 6: Brandstofverbruik en CO 2 uitstoot per voertuigtype in de gemeente Diemen
12 De verbruikstotalen van de brandstoffen in de sector verkeer en vervoer staan gegeven in tabel 7. Totaal benzine Totaal diesel Totaal LPG Tabel 7: Verbruikstotalen per brandstoftype liters liters liters Onderstaand figuur laat zien dat ongeveer twee derde van het energieverbruik, van de sector verkeer en vervoer in de gemeente Diemen, plaatsvindt door personenauto s. Figuur 4: Verdeling energieverbruik (GJ) binnen sector verkeer en vervoer. 12
13 7. Duurzame energie productie Ten tijde van het schrijven van dit rapport is er geen informatie beschikbaar over de huidige hoeveelheid duurzame energie die in de gemeente Diemen wordt opgewekt. Om toch tot een aandeel van duurzame energie te komen is het aandeel in Nederland opgewekte duurzame energie vertaald naar de gemeente. Onderstaande tabel geeft per techniek de hoeveelheid duurzame energie die wordt opgewekt in Nederland (TJ) 9. Techniek Energie opwekking (TJ) Waterkracht 877 Windenergie Zonne-energie totaal w.v. Zonnestroom 305 Zonnewarmte 819 Omgevingsenergie totaal w.v. Warmtepompen Warmte/koude opslag 754 Biomassa totaal w.v. Afvalverbranding Bijstoken biomassa Houtkachels bedrijven Houtkachels huishoudens Overige biomassa verbranding Biogas totaal w.v. Biogas stortplaats Biogas rwzi* Biogas landbouw Biogas overig Biobrandstoffen totaal w.v. Bio-ethanol Biodiesel Totaal Tabel 8: Duurzame energie opgewekt in Nederland *rwzi = rioolwaterzuiveringsinstallaties Dit is 3% van de landelijke primaire energievraag. Het totale primaire energieverbruik in de Gemeente Diemen is in dit rapport berekend op TJ. Het duurzame aandeel hiervan is dan 87 TJ. Aangenomen wordt dat hierdoor ook 3% van de broeikasgasemissies wordt tegengegaan. Voor de gemeente Diemen betekend dit dat de uitstoot van 4,501 ton CO 2 wordt tegengegaan
14 8. Reductiemogelijkheden 8.1 Introductie Voorgaande hoofdstukken hebben het energieverbruik en de daarbij behorende broeikasgasemissies op hoofdlijnen in kaart gebracht voor de gemeente Diemen. Dit hoofdstuk geeft de meest gebruikelijke technieken om het energieverbruik te verminderen of duurzaam op te wekken. 8.2 Zonneboilers Een zonneboiler gebruikt zonne-energie voor het verwarmen van water dat vervolgens gebruikt kan worden voor warm tapwater en ruimteverwarming. Een zonnecollector wordt op het dak geplaatst en hier wordt leidingwater verwarmt door de zon. Vervolgens wordt dit opgewarmde water opgeslagen in het voorraadvat (boiler) van waaruit het wordt ontrokken als er een warmtevraag is. De meest gangbare zonneboilers voor woningbouw in Nederland hebben een zonnecollector van 4 vierkante meter. In Nederland leveren deze systemen gemiddeld een besparing van 175 m 3 aardgas, dat overeenkomt met 11% van het gemiddelde gasverbruik van een Nederlandse huishouden. De vermeden CO 2 uitstoot komt hierdoor voor een gemiddeld huishouden op zo n 312 kg CO 2 per jaar. Deze systemen kosten rond de 2.000,- en gaan zo n 30 jaar mee. Met de huidige gasprijzen hebben deze systemen een terugverdien tijd van ongeveer 10 jaar (uitgegaan van een gasprijs van 0.65 per m 3 ). Zonneboilers zijn overal toepasbaar waar een HR-ketel aanwezig is (of kan zijn) en waar er beschikking is over voldoende platdak of schuindak op het zuiden (tussen zuidoost en zuidwest). Voor utiliteitsbouw zijn ook grotere systemen beschikbaar die vergelijkbare terugverdientijden hebben. 8.3 PV-panelen Een PV-paneel zet zonne-energie fotovoltaïsch om in elektriciteit (PV van photovoltaic). De elektriciteit kan direct worden gebruikt of teruggeleverd worden aan het net. Hierbij draait de elektriciteitsmeter achteruit zodat de zelf opgewekte elektriciteit van het totaal verbruik getrokken wordt. De meest gangbare PV-systemen voor Nederlandse huishoudens zijn 200 W en hebben een oppervlakte van 1,5 vierkante meter. Een dergelijk systeem levert gemiddeld zo n 170 kwh op per jaar op dat overeenkomt met zo n 5% van het totale elektriciteitsverbruik van een gemiddeld Nederlands huishouden. De vermeden CO 2 uitstoot komt hierdoor per huishouden op zo n 96 kg CO 2 per jaar. De prijs voor een dergelijk systeem is momenteel ongeveer 650,- en gaat zo n 25 jaar mee. Sinds 1 april 2008 is er een subsidie van 0,33 per opgewekte kwh voor de eerste 15 jaar. Daarnaast besparen de eigenaren de prijs die men normaal betaald voor de elektriciteit plus een teruglever tarief van de elektriciteitsproducent (samen 0,23). Met de huidige subsidie energieprijzen resulteert dit in een terugverdien tijd van zo n 7 jaar. Net als de zonneboilers zijn ook deze systemen op alle woningen toepasbaar met platte daken en/of hellende daken die op het zuiden gericht zijn. Er zijn ook mogelijkheden voor integratie in de gevel op verticale panelen (wederom op voorwaarde dat ze op het zuiden liggen). 14
15 Voor utiliteitsbouw zijn er natuurlijk grotere systemen beschikbaar. Systemen tot 3,5 kw vallen binnen de subsidie regeling en hebben vergelijkbare terugverdientijden. 8.4 Windenergie Windenergie is het omzetten van wind in elektriciteit met behulp van windturbines. De huidige meest gangbare windturbines hebben een vermogen van 3 MW en hebben een ashoogte en rotor diameter van tussen de 80 en 105 meter. Deze windturbines leveren ongeveer 6 miljoen kwh per jaar (met het windregime in Amstellanden), dit komt overeen met het elektriciteitsverbruik van huishoudens. De vermeden uitstoot per windturbine is ton CO 2 per jaar. De investering voor een 3 Megawatt windturbine bedraagt ongeveer 3,5 miljoen euro en ze gaan zo n 20 jaar mee. Momenteel zijn de opbrengsten inclusief subsidies 8,8 eurocent per kwh wat resulteert op ongeveer ,- per jaar en dit brengt de terugverdientijd op ongeveer 7 jaar. 8.5 Biomassa Biomassa kan gebruikt worden voor de opwekking van elektriciteit en/of warmte. De meest gebruikte biomassa in Nederland voor energieopwekking is GFT-afval, waterzuiveringsslib, snoeihout, sloophout en mest. Dit biomassa kan op verschillende manieren worden omgezet in energie, bijvoorbeeld verbranding, vergisting, vergassing, pyrolyse, etc. Vanwege de hoge grondprijs in Nederland vind er bijna geen gewas cultivatie plaats voor energietoepassingen. Om de potentie van biomassa voor energieopwekking in een gemeente te bepalen is het belangrijk om de biomassastromen (hoeveelheden en kwaliteit) binnen de gemeente in kaart te brengen. In Nederland wordt er gemiddeld per persoon 84 kg GFT afval weggegooid wat voor de gemeente Diemen overeenkomt met ongeveer 2000 ton GFT afval ( inwoners * 84 kg). De energie-inhoud van GFT-afval is gemiddeld 1,5 GJ per ton dus voor de gemeente Diemen komt het in totaal neer op GJ (gelijk aan ongeveer kwh of m 3 aardgas). 8.6 Warmte/koude opslag Bij warmte/koude-opslag kan opgeslagen koude in de bodem gebruikt worden voor koeling in de zomer en opgeslagen warmte kan gebruikt worden in de winter. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van watervoerende lagen, zogenaamde aquifers, deze bevinden zich in Nederland op een diepte tussen de 20 en 150 meter. Een dergelijk systeem bestaat uit een bron (open of gesloten), een omzettingsysteem (warmtepompcentrale in combinatie met bijvoorbeeld een droge koeler) en een afgiftesysteem (klimaat en eventueel tapwater installatie). De kosten en baten van warmte/koude-opslag zijn zeer locatie specifiek. In Nederland zijn de projecten meestal erg interessant bij kantoren met een vloeroppervlakte van meer dan m 2, onderwijs en zorginstellingen groter dan m 2 en ziekenhuizen. De kosten voor een project liggen meestal tussen de euro en 1 miljoen euro. Terugverdientijden van dit soort systemen liggen tussen de 6 en 10 jaar en de vermeden CO 2 emissies zijn in Nederland nu gemiddeld 21,5 ton CO 2 per project per jaar. 15
16 9. Conclusie Voorgaande hoofdstukken hebben het energieverbruik in de sectoren woningbouw, utiliteitsbouw, agrarische sector, bedrijven en industrie en verkeer en vervoer inzichtelijk gemaakt. Dit hoofdstuk geeft een totaal overzicht van het energieverbruik in de regio. Figuur 5 geeft dit energieverbruik weer in een taartdiagram. Wat opvalt is dat het aandeel in het energieverbruik van de sectoren woningbouw, bedrijven en industrie en verkeer en vervoer redelijk overeenkomen met het landelijke aandeel van deze sectoren. Vanwege de afwezigheid van kassen in de regio is het aandeel van de agrarische sector verwaarloosbaar (0,013%). Het relatief hoge aantal werknemers in de financiële en zakelijke dienstverlening zorgt voor een hoog energieverbruik in kantoren waardoor het aandeel van utiliteitsbouw hoger is dan het landelijke aandeel. Figuur 5: Verdeling van totale energieverbruik in de gemeente Diemen naar sector. Onderstaande tabellen geven het totale energieverbruik per sector en de verbruikte brandstoffen in de sector verkeer en vervoer en de agrarische sector. Energie Primair Uitstoot Gasverbruik Elek. Verbruik GJ GJ Ton CO2 m3 kwh Woningbouw Utiliteitsbouw Agrarische sector Bedrijven en Industrie Verkeer en Vervoer Totaal Duurzaam (3%) Totaal (fossiel) Tabel 9: Energieverbruik in de verschillende sectoren van de gemeente Diemen. 16
17 Brandstofverbruik (liters) Benzine Diesel LPG Woningbouw Utiliteitsbouw Agrarische sector Bedrijven en Industrie Verkeer en Vervoer Totaal Tabel 10: Brandstofverbruik in de gemeente Diemen. 17
Energie nulmeting. Regio Amstelland-Meerlanden. Bosch & Van Rijn Consultants in renewable energy & planning. Twynstra Gudde Adviseurs en Managers
Energie nulmeting Regio Amstelland-Meerlanden Concept 22 oktober 2008 Opdrachtgever: Twynstra Gudde Adviseurs en Managers Opgesteld door: Bosch & Van Rijn Drs. G. Bosch Ing. J. Dooper Inhoudsopgave 1.
Nadere informatieNotitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug
Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug CONCEPT Omgevingsdienst regio Utrecht Mei 2015 opgesteld door Erwin Mikkers Duurzame energie per Kern in gemeente Utrechtse Heuvelrug
Nadere informatieGemeentelijke CO 2 -monitor GEMEENTE HAARLEM 2008
Gemeentelijke CO 2 -monitor GEMEENTE HAARLEM 2008 INHOUDSOPGAVE Managementsamenvatting 3 1 Inleiding 5 2 Woningbouw 7 3 Utiliteitsbouw 12 4 Agrarische sector 14 5 Bedrijven en industrie 16 6 Verkeer en
Nadere informatieWestvoorne CO 2 - uitstoot
Westvoorne CO 2 - uitstoot De grafiek geeft de CO 2-uitstoot verdeeld over de hoofdsectoren over de jaren 2010 tot en met 2013. Cijfers zijn afkomstig uit de Klimaatmonitor van RWS. Cijfers over 2014 zijn
Nadere informatieEfficiEncy Duurzaam. EnErgiEbEsparing. Warmte en koude. KEnnis industrie. energie financiering. instrumenten. GebouwDe omgeving
Warmte en koude Kennis, advies, instrumenten en financiële steun EfficiEncy Duurzaam GebouwDe omgeving energie financiering KEnnis industrie instrumenten EnErgiEbEsparing De Nederlandse overheid streeft
Nadere informatieCO 2 -uitstootrapportage 2011
Programmabureau Klimaat en Energie CO 2 -uitstootrapportage 2011 Auteurs: Frank Diependaal en Theun Koelemij Databewerking: CE Delft, Cor Leguijt en Lonneke Wielders Inhoud 1 Samenvatting 3 2 Inleiding
Nadere informatieBijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 1/5
Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 1/5 Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 2/5 Toelichting bij scenario-analyse energiebeleid Beesel Venlo Venray Deze toelichting beschrijft wat
Nadere informatieGemeentelijke CO 2 -monitor GEMEENTE HAARLEM 2007
GEMEENTE HAARLEM 2007 INHOUDSOPGAVE Managementsamenvatting 3 1 Inleiding 5 2 Gemeente Haarlem en het klimaat 7 3 Woningbouw 9 4 Utiliteitsbouw 12 5 Agrarische sector 14 6 Bedrijven en industrie 16 7 Verkeer
Nadere informatieCO2-monitor 2013 s-hertogenbosch
CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek Maart 2013 2 Samenvatting In deze monitor staat de CO2-uitstoot beschreven in de gemeente s-hertogenbosch. Een gebruikelijke manier om de
Nadere informatieWarmte in Nederland. Onze warmtebehoefte kost veel energie: grote besparingen zijn mogelijk
Warmte in Nederland Onze warmtebehoefte kost veel energie: grote besparingen zijn mogelijk Warmte kost veel energie Warmtevoorziening is verantwoordelijk voor bijna 40% van het energiegebruik in Nederland.
Nadere informatieWarmte in Nederland. Onze warmtebehoefte kost veel energie: grote besparingen zijn mogelijk
Nationaal Expertisecentrum Warmte maakt duurzame warmte en koude mogelijk Warmte in Nederland Onze warmtebehoefte kost veel energie: grote besparingen zijn mogelijk In opdracht van 1 Warmte kost veel energie
Nadere informatieInventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2016
1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2016, Vito, oktober 2017 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2016 bedraagt 6,4% Figuur 1 groene stroom uit bio-energie
Nadere informatieInventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2014
1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2014, Vito, januari 2016 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2014 bedraagt 5,7 % Figuur 1 groene stroom uit bio-energie
Nadere informatieDuurzame energie Fryslân Quickscan 2020 & 2025
Duurzame energie Fryslân Quickscan 2020 & 2025 Willemien Veele Cor Kamminga 08-04-16 www.rijksmonumenten.nl Achtergrond en aanleiding Ambitie om in 2020 16% van de energie duurzaam op te wekken in Fryslân
Nadere informatieInventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013
1 Beknopte samenvatting van de Inventaris duurzame energie in Vlaanderen 2013, Deel I: hernieuwbare energie, Vito, februari 2015 1 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2013 bedraagt 5,8 % Figuur 1 zon-elektriciteit
Nadere informatieNotitie. Feiten en cijfers Energiehuishouding gemeente Heumen
Notitie HaskoningDHV Nederland B.V. Planning & Strategy Aan: Els Rademacher, Walter van Doesem van de gemeente Heumen Van: Edward Pfeiffer, Ralf Speek, Claudia Algra Datum: 19 november 2015 Kopie: -- Ons
Nadere informatieInventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2015
1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2015, Vito, september 2016 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2015 bedraagt 6,0 % Figuur 1 groene stroom uit bio-energie
Nadere informatieInventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013
1 Beknopte samenvatting van de Inventaris duurzame energie in Vlaanderen 2013, Deel I: hernieuwbare energie, Vito, september 2014 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2013 bedraagt 5,9% Figuur 1 bio-elektriciteit
Nadere informatieKernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)
Kernenergie En dan is er nog de kernenergie! Kernenergie is energie opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken. In een kerncentrale splitst men uraniumkernen in kleinere
Nadere informatieDoor: Vincent Damen Ninja Hogenbirk Roel Theeuwen
Door: Vincent Damen Ninja Hogenbirk Roel Theeuwen 31 mei 2012 INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 1. Totale resultaten... 4 1.1 Elektriciteitsverbruik... 4 1.2 Gasverbruik... 4 1.3 Warmteverbruik... 4 1.4 Totaalverbruik
Nadere informatieECN-N Energiescenario s Drenthe 2030
December 2016 ECN-N--16-031 Energiescenario s Drenthe 2030 Gerdes, J. Gewijzigd op: 16-12-2016 13:20 2 Inhoud 1 Context van de energiescenario s voor 2030 4 2 Uitgangspunten voor drie scenario s 5 3 Ontwikkelingen
Nadere informatieVoortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2014
Voortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2014 CO 2 Prestatieladder - Niveau 3 Datum: 1 november 2014 Versie: 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Basisgegevens... 2 2.1 Beschrijving van de organisatie...
Nadere informatie3.C.1 Communicatie over de voortgang van CO 2 bij Prins Bouw.
3.C.1 Communicatie over de voortgang van CO 2 bij Prins Bouw. Datum: 12-05-2016 Versie: 1 1. Inleiding Middels deze rapportage wil Prins Bouw de voorgang op de CO 2 reductiedoelstellingen laten zien, door
Nadere informatieCO 2 -Voortgangsrapportage 2016 Prins Bouw B.V.
CO 2 -Voortgangsrapportage 2016 Prins Bouw B.V. Datum: 9 mei 2017 Versie: 5 1. Inleiding Prins Bouw B.V. wil via dit rapport de voorgang op haar CO 2-reductiedoelstellingen beschrijven. Hierbij wordt ingegaan
Nadere informatieCarbon footprint 2013
PAGINA i van 13 Carbon footprint 2013 Opdrachtgever: Stuurgroep MVO Besteknummer: - Projectnummer: 511133 Documentnummer: 511133_Rapportage_Carbon_footprint_2013_2.0 Versie: 2.0 Status: Def Uitgegeven
Nadere informatieEnergie in de provincie Utrecht. Een inventarisatie van het energiegebruik en het duurzaam energie potentieel
Energie in de provincie Utrecht Een inventarisatie van het energiegebruik en het duurzaam energie potentieel Doel van Onderzoek Dit onderzoek dient om: 1. Een nieuw overzicht samen te stellen van het energiegebruik
Nadere informatieOpdrachtgever: Directie HKV lijn in water. 3.A.1 CO 2 -emissie inventaris eerste helft 2015. ten behoeve van de CO 2 -Prestatieladder
Opdrachtgever: Directie HKV lijn in water 3.A.1 CO 2 -emissie inventaris eerste helft 2015 ten behoeve van de CO 2 -Prestatieladder Titel: CO 2 -emissie inventaris eerste helft 2015 Auteurs: R. Hurkmans
Nadere informatieMonitor energie en emissies Drenthe
Monitor energie en emissies Drenthe 2012-2015 - november 2017 www.ecn.nl Monitor energie en emissies Drenthe 2012-2015 Deze monitor sluit aan op de notitie Energie en emissies Drenthe 2020, 2023 en 2030
Nadere informatieOpdrachtgever: Directie HKV lijn in water. 3.A.1 CO 2 -emissie inventaris eerste helft 2015. ten behoeve van de CO 2 -Prestatieladder
Opdrachtgever: Directie HKV lijn in water 3.A.1 CO 2 -emissie inventaris eerste helft 2015 ten behoeve van de CO 2 -Prestatieladder Titel: CO 2 -emissie inventaris eerste helft 2015 Auteurs: R. Hurkmans
Nadere informatieCO 2 -Voortgangsrapportage 2017 H1
CO 2 -Voortgangsrapportage 2017 H1 Datum: 20 december 2017 Versie: 1 In samenwerking met: Will2Sustain: Adviesbureau in Duurzaam Ondernemen 1. Inleiding Prins Bouw B.V. wil via dit rapport de voorgang
Nadere informatieaurostepplus zonneboiler Duurzaam warmwatercomfort
aurostepplus zonneboiler Duurzaam warmwatercomfort aurostepplus Meer comfort terwijl u energie bespaart Duurzaam douchen en baden dat kan met de aurostepplus zonneboiler. De aurostepplus van Vaillant zorgt
Nadere informatieDe Kromme Rijnstreek Off Grid in Hoe kan dat eruit zien?
De Kromme Rijnstreek Off Grid in 00. Hoe kan dat eruit zien? De gemeenten Houten, Wijk bij Duurstede en Bunnik op weg naar energieneutraal in 00 Exact bepalen hoe het energiesysteem van de toekomst er uit
Nadere informatieCO 2 Voortgangsrapportage 2016 Prins Bouw B.V.
CO 2 Voortgangsrapportage 2016 Prins Bouw B.V. Datum: 31 maart 2017 Versie: 2 1. Inleiding Prins Bouw B.V. wil via dit rapport de voorgang op haar CO 2-reductiedoelstellingen beschrijven. Hierbij wordt
Nadere informatie3 Energiegebruik huidige situatie
3 Energiegebruik huidige situatie 3.1 Het Energie Prestatie Certificaat In het kader van de Europese regelgeving (EPBD) bent u verplicht om, bij verkoop of verhuur van de woning, een energiecertificaat
Nadere informatieVerbruik van duurzame energie,
Indicator 28 april 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel duurzaam in het binnenlandse
Nadere informatieDUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG
DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG Introductie Jon van Diepen Register Energie Adviseur (rea) Afgestudeerd in Business of Energy Systems (TopTech/TU Delft) Achtergrond: ICT / Financieel Analist Interessegebied:
Nadere informatie38,6. CO 2 (ton/jr) 2014
Carbon footprint Op basis van de diverse soorten CO 2 -emissies is de totale CO 2 -emissie van Den Ouden Groep berekend. 9,8 38,6 51,6 Diesel personenwagens Diesel combo's en busjes Hybride personen wagens
Nadere informatieInleiding Basisbegrippen Energie Materialen Vormgeving Bruikbaarheid Binnenklimaat Kosten
Bruikbaarheid Binnenklimaat Kosten Wat kan er gebeuren in de wereld als de productie niet kan voldoen aan de stijgende vraag? Fossiele brandstof en delfstoffen zijn eindig. Probleemstelling is dus eenvoudig
Nadere informatieZonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager
Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager Als facilitair manager bent u verantwoordelijk voor de huisvesting. Daarmee ook voor het energiegebruik van de huisvesting. In deze
Nadere informatieDuurzame energieopties gemeente Woudrichem
Duurzame energieopties gemeente Woudrichem Inleiding Er bestaan verschillende vormen van duurzame energie. Deze worden onderverdeeld in: Gebouwgebonden opties (zonne-energie, warmtepompen) Geothermische
Nadere informatieFeiten en Cijfers Energie Gemeente Berg en Dal
Feiten en Cijfers Energie Gemeente Berg en Dal Raadsbijeenkomst Edward Pfeiffer, Claudia Algra 7 april 2016 Gemeente Berg en Dal Programma Tijd Onderwerp Verantwoordelijke 21:30 21:35 Opening Wethouder
Nadere informatieVoortgangsrapportage 2012 scope 1 en 2
Notitie Contactpersoon Manja Buijen Datum 13 augustus 2013 Kenmerk N028-0495501BUJ-los-V01-NL 1 Inleiding Tauw heeft zich eind 2011 laten certificeren voor de -prestatieladder. Hiervoor heeft zij onder
Nadere informatieEnergiebesparing Gemeente Huizen
Energiebesparing Gemeente Huizen Programma presentatie Duurzaam Bouwloket De aanpak en landelijke ontwikkelingen Stapsgewijs naar aardgasvrij Subsidies en regelingen Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke
Nadere informatieNationale Energieverkenning 2014
Nationale Energieverkenning 2014 Remko Ybema en Pieter Boot Den Haag 7 oktober 2014 www.ecn.nl Inhoud Opzet van de Nationale Energieverkenning (NEV) Omgevingsfactoren Resultaten Energieverbruik Hernieuwbare
Nadere informatieDe cijfers worden in GJ (GigaJoule) uitgedrukt. Dit is de eenheid van Warmte. Ter vergelijk, 1 GJ komt overeen met 278 kwh of +/- 32 m3 gas.
Project: woningen Maasbommel Datum: april 2014 Onderwerp: jaarrapportage nr. 4 Inleiding Eind februari 2013 zijn de drie woning in Maasbommel opgeleverd aan de huurders van Woonstichting De Kernen. Deze
Nadere informatieGemeente Bergen. Ontwikkelingen energiegebruik en duurzame energieproductie tot Mark Valkering en Herman Verhagen 14 oktober 2016
Gemeente Bergen Ontwikkelingen energiegebruik en duurzame energieproductie tot 2020 Mark Valkering en Herman Verhagen 14 oktober 2016 Energiegebruik 2010-2015 Energiegebruik Bergen (NH. (GWh) 2010 2011
Nadere informatieNije enerzjy foar Fryslân. september 2013
Nije enerzjy foar Fryslân september 2013 Inleiding Nije enerzjy foar Fryslân - 1 Nije enerzjy foar Fryslân Nije enerzjy foar Fryslân geeft een beeld van feiten en cijfers op het gebied van duurzame energie.
Nadere informatie1. INLEIDING 2. CARBON FOOTPRINT
1. INLEIDING Binnen Van der Ende Beheermaatschappij B.V. staat zowel interne als externe duurzaamheid hoog op de agenda. Interne duurzaamheid richt zich met name op het eigen huisvestingsbeleid, de bedrijfsprocessen
Nadere informatieVoortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2013
Voortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2013 CO 2 Prestatieladder - Niveau 3 Datum: 1 november 2013 Versie: 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Basisgegevens... 2 2.1 Beschrijving van de organisatie...
Nadere informatieBosch Solar Optimaal profiteren van zonne-energie
Bosch Solar Optimaal profiteren van zonne-energie 2 Bosch Solar Bosch: dat klinkt bekend én vertrouwd! Geen wonder, want miljoenen mensen over de hele wereld gebruiken de producten van Bosch. Dag in, dag
Nadere informatiede slimme weg energietransitie 12 december 2017 Pieter van der Ploeg Alliander Strategie
de slimme weg energietransitie 12 december 2017 Pieter van der Ploeg Alliander Strategie 1 Alliander is van jou Wij staan voor een energievoorziening die iedereen onder gelijke condities toegang geeft
Nadere informatieCarbon Footprint Beheer Familie van Ooijen BV Rapportage januari december 2009 (referentiejaar)
Carbon Footprint Beheer Familie van Ooijen BV Rapportage januari december 2009 (referentiejaar) Dit document bevat: - De uitgewerkte actuele emissie inventaris 2009 o de analyse van de emissie inventaris
Nadere informatieCarbon Footprint 2e helft 2015 (referentiejaar = 2010)
Carbon Footprint 2e helft 2015 (referentiejaar = 2010) Opgesteld door: Akkoord: I. Bangma O. Van der Ende 1. INLEIDING Binnen de Van der Ende Steel Protectors Group BV staat zowel interne als externe duurzaamheid
Nadere informatieCO 2 footprint tussenrapportage 2015 1 e half jaar
CO 2 footprint tussenrapportage 2015 1 e half jaar Naam opdrachtgever: Unipro BV Adres: Bouwstraat 18 Plaats: Haaksbergen Uitgevoerd door: Zienergie BV Adres: Dokter Stolteweg 2 Plaats Zwolle Telefoon:
Nadere informatieVerbruik van duurzame energie,
Indicator 15 december 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel duurzaam in het
Nadere informatiewww.pletteinstallaties.nl Bosch Solar zonne-energie
1 Bosch Solar zonne-energie 2 Bosch: dat klinkt bekend én vertrouwd! Geen wonder, want miljoenen mensen over de hele wereld gebruiken de producten van Bosch. Dag in, dag uit. Huishoudelijke apparaten,
Nadere informatieecht Nul op de meter HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen
echt Nul op de meter HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen Agenda Wie is HRsolar Zonnewarmte V1.0 De markt Zonnewarmte V2.0 Zonnewarmte NOM Wie is HRsolar Nederlandse fabrikant van complete
Nadere informatieCO 2-reductiedoelen en CO 2-reductiemaatregelen
CO 2 -reductiedoelen en reductiemaatregelen Roosendaal, 20-06-2014. Auteur(s): H. Schrauwen, Energie & Technisch adviseur. Geaccordeerd door: M. Soenessardien, Organisatie INHOUDSOPGAVE 1. CO 2 -REDUCTIEBELEID
Nadere informatieDe toekomst van zonnewarmte
De toekomst van zonnewarmte Bouwen met Duurzame Energie Huib Visser Zonnewarmte (ook thermische zonne-energie genoemd) Inhoud presentatie - Groeimarkt - Wat is het? - Toepassingen - Toekomst 2 Veranderende
Nadere informatieVoortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2015
Voortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2015 CO 2 Prestatieladder - Niveau 3 Datum: 1 november 2015 Versie: 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Basisgegevens... 2 2.1 Beschrijving van de organisatie...
Nadere informatieVoortgangsrapportage CO 2 reductie 2013
Voortgangsrapportage CO 2 reductie 2013 CO 2 Prestatieladder - Niveau 3 Datum: 17 maart 2014 Versie: 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Basisgegevens... 2 2.1 Beschrijving van de organisatie... 2 2.2
Nadere informatieOpwekking duurzame energie en terugverdientijden. Niek Tramper
en terugverdientijden Niek Tramper en terugverdientijden Zonneboiler geeft warm tapwater Zonnepanelen geven elektriciteit Warmtepomp geeft verwarming Pelletkachel geeft verwarming Zonneboiler Uitgangspunt:
Nadere informatieaurostep plus zonneboiler Duurzaam warmwatercomfort
Duurzaam warmwatercomfort 01.04.2011 aurostep plus Meer comfort terwijl u energie bespaart Duurzaam douchen en baden dat kan met de. De aurostep plus van Vaillant zorgt voor een krachtigere straal heerlijk
Nadere informatieMilieubarometerrapport 2017
Milieubarometerrapport 2017 VINCI Energies Netherlands BV Samengesteld op 18 november 2018 Milieubarometer - 2017 VINCI Energies Netherlands BV Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik
Nadere informatieBijna Energieneutrale Gebouwen (BENG)
Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG) Op weg naar bijna energieneutraal bouwen in 2020 Jean Frantzen Adviseur duurzaam bouwen Kennisevent Routekaart richting energieneutraal bouwen R c 2,5 R c 3,5 R c
Nadere informatieZonne Energie iets voor WBB?
Zonne Energie iets voor WBB? 23 januari 2012 Fernando de Beurs 06 55 163 013 jfdebeurs@debeurs partners.nl Agenda Introductie Achtergrond Doel van vanavond Vragen op de uitnodiging Zonne energie in het
Nadere informatieMilieubarometerrapport 2018
Milieubarometerrapport 2018 VINCI Energies Netherlands BV Samengesteld op 5 april 2019 Milieubarometer - 2018 VINCI Energies Netherlands BV Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik
Nadere informatieBio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder
Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen Bio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder 16/12/2010 Cogen Vlaanderen Daan Curvers COGEN Vlaanderen Houtige biomassa in de landbouw 16
Nadere informatieMaak werk van zon & wind Schone energie voor heel Tynaarlo. Tynaarlo
Maak werk van zon & wind Tynaarlo Aanleiding Najaarsnota 2008 aankondiging plannen voor duurzame energie Voorjaar 2009 ontwikkelen scenario s Mei 2009 raadpleging inwoners Tynaarlo Juni 2009 voorstellen
Nadere informatieCarbon footprint Tussenrapportage Q1/Q2 2014
TITEL: Carbon footprint Tussenrapportage Q1/Q2 2014 DATUM 11-7-2014 STATUS: Definitief PAGINA i van 10 Carbon footprint Tussenrapportage Q1/Q2 2014 Opdrachtgever: Stuurgroep MVO Besteknummer: - Projectnummer:
Nadere informatieFinanciële baten van windenergie
Financiële baten van windenergie Grootschalige toepassing van 500 MW in 2010 en 2020 Opdrachtgever Ministerie van VROM i.s.m. Islant Auteurs Drs. Ruud van Rijn Drs. Foreno van der Hulst Drs. Ing. Jeroen
Nadere informatieOnderverdeeld naar sector bedraagt het energieverbruik procentueel: 32% 18%
Aan: gemeenteraad Van: B&W Datum: 9 november 2009 Betreft: Motie 134 "Meetbare stappen Duurzame Energie" In de raadsvergadering van 22 april 2009 is naar aanleiding van het onderwerp Duurzaamheidsplan
Nadere informatiebuffer warmte CO 2 Aardgas / hout WK-installatie, gasketel of houtketel brandstof Elektriciteitslevering aan net
3 juli 2010, De Ruijter Energy Consult Energie- en CO 2 -emissieprestatie van verschillende energievoorzieningsconcepten voor Biologisch Tuinbouwbedrijf gebroeders Verbeek in Velden Gebroeders Verbeek
Nadere informatieArnold Maassen Holding BV. Voortgangsrapportage scope 1 en 2 1e halfjaar 2015
Arnold Maassen Holding BV Voortgangsrapportage scope 1 en 2 1e halfjaar 2015 G.R.M. Maassen 2-9-2015 Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Scope 1 en 2... 3 2.1 Voortgang in relatie tot reductiedoelstellingen....
Nadere informatieFactsheet CO2-Prestatieladder
Beleid Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO: People Planet - Profit) speelt een steeds belangrijkere rol binnen de bedrijfsvoering van A-Garden B.V. Wij zijn ons al langer bewust van onze verantwoordelijkheid
Nadere informatieVoortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2016
Voortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2016 CO 2 Prestatieladder - Niveau 3 Datum: 18 juli 2016 Versie: 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Basisgegevens... 2 2.1 Beschrijving van de organisatie...
Nadere informatieWindenergie in Almere
In dit boekje is te vinden: Ambitie: Almere energieneutraal in 2022 Waarom deze ambitie? Hoe bereiken we de ambitie? Energie Werkt! Vergelijking met ontwikkeling zonder beleid Ambitie: Almere energieneutraal
Nadere informatie20140813.v2 2014 Q1/Q2
2014 Voortgang CO2-prestatieladder 2014 OFS heeft, samen met OFN, in het begin van niveau 5 bereikt op de CO 2 -prestatieladder. Dit is de hoogst haalbare trede op de ladder. Zoals gebruikelijk blikken
Nadere informatieVoortgangsrapportage CO 2 reductie 2014
Voortgangsrapportage CO 2 reductie 2014 CO 2 Prestatieladder - Niveau 3 Datum: 30 januari 2015 Versie: 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Basisgegevens... 2 2.1 Beschrijving van de organisatie... 2 2.2
Nadere informatieVoortgangsrapportage CO 2 reductie 2016
Voortgangsrapportage CO 2 reductie 2016 CO 2 Prestatieladder - Niveau 3 Datum: 4 april 2017 Versie: 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Basisgegevens... 2 2.1 Beschrijving van de organisatie... 2 2.2
Nadere informatieEnergietransitie. Bouw op onze kennis
Energietransitie Bouw op onze kennis Programma Introductie Energieverbruik van een woning Energieverbruik in de praktijk Energieneutraal + Opslag van energie Bewoner centraal Wat doen wij? Een greep uit
Nadere informatieCARBON FOOTPRINT 2014
CARBON FOOTPRINT 2014 HOGESCHOOL UTRECHT 16 april 2015 078353524:A - Definitief C05013.000012.0500 Inhoud 1 Uitgangspunten... 3 1.1 Boundaries... 3 1.2 Scope definitie... 3 1.3 Gehanteerde uitgangspunten...
Nadere informatieMilieubarometerrapport 2016
Milieubarometerrapport 2016 VINCI Energies Netherlands BV Milieubarometer - 2016 VINCI Energies Netherlands BV Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie
Nadere informatieCarbon Footprint Welling Bouw Vastgoed
Carbon Footprint Welling Bouw Vastgoed Dit document bevat de uitgewerkte actuele emissie inventaris van Welling Bouw Vastgoed Rapportage januari december 2009 (referentiejaar) Opgesteld door: Wouter van
Nadere informatieWerkblad huismodule. Quintel Intelligence. Antwoordblad
Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. Dashboard onderdelen CO₂ uitstoot (ton per
Nadere informatieMilieubarometerrapport 2017
Milieubarometerrapport 2017 Proludic B.V. Samengesteld op 8 februari 2019 Milieubarometer - 2017 Proludic B.V. Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie
Nadere informatieVoortgangsrapportage CO 2 emissies ProRail Scope 1 en 2, eigen energiegebruik
Voortgangsrapportage CO 2 emissies ProRail Scope 1 en 2, eigen energiegebruik Rapportage 1 e half jaar 2017 en prognose CO 2 voetafdruk 2017 Autorisatie paraaf datum gecontroleerd prl Projectleider Van
Nadere informatieRenewable energy in the Reijerscop area Peter Dekker Luc Dijkstra Bo Burgmans Malte Schubert Paul Brouwer
Renewable energy in the Reijerscop area Peter Dekker Luc Dijkstra Bo Burgmans Malte Schubert Paul Brouwer Introductie Methode Subsidies Technologien Wind Zon Geothermisch Biomassa Externe Investeerders
Nadere informatieDe CO2 prestatieladder kent 3 scopes. Deze betreffend de uitstoot van CO2 als gevolg van de volgende activiteiten:
CO2 inventarisatie 2011 Scope 1 & 2 Inleiding: Om te voldoen aan de CO2 prestatieladder van de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden en Ondernemen (afgekort skao) heeft Klaver Fietsparkeervoorziening
Nadere informatieWelkom WWW Themadag Verwarmen zonder gas
Welkom WWW Themadag Verwarmen zonder gas 26-08-2017 Waarom deze themadag? Rijk, provincies en gemeenten sturen aan op energieneutraal wonen. Als het aan de overheid ligt is in 2050 geen woning meer aan
Nadere informatieCARBON FOOTPRINT 2015 Hogeschool Utrecht 3 MAART 2016
Hogeschool Utrecht 3 MAART 2016 Contactpersonen IR. B. (BAȘAK) KARABULUT Adviseur T +31 (0)88 4261 322 M +31 (0)6 312 02492 E basak.karabulut@arcadis.com Arcadis Nederland B.V. Postbus 4205 3006 AE Rotterdam
Nadere informatie1. INLEIDING 2. CARBON FOOTPRINT
1. INLEIDING Binnen Van der Ende Beheermaatschappij B.V. staat zowel interne als externe duurzaamheid hoog op de agenda. Interne duurzaamheid richt zich met name op het eigen huisvestingsbeleid, de bedrijfsprocessen
Nadere informatieVoortgangsrapportage over 2018 CO 2 -Prestatieladder
Voortgangsrapportage over 2018 CO 2 -Prestatieladder Barendrecht, 1 juli 2019 Geaccordeerd door: L.A. Droog Edwin Oudshoorn Directeur MVO verantwoordelijk CO2 prestatieladder voortgangsrapportage over
Nadere informatieVoortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2017
Voortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2017 CO 2 Prestatieladder - Niveau 3 Datum: 13 september 2017 Versie: 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Basisgegevens... 2 2.1 Beschrijving van de organisatie...
Nadere informatieRapportage CO 2 -footprint Theuma
Rapportage CO 2 -footprint Theuma 2012 Datum: April 2013 Status: Eindrapport Betrokkenen: Bart Van Damme Bart Wauters Anouk Walinga Barbara De Kezel Theuma Theuma Theuma Beco 2 INHOUD SAMENVATTING... 4
Nadere informatiefootprint 2018 CO2 footprint 2018 Opgesteld door: RM Vrijgave: MM Paraaf: Datum: Paraaf: 1.0 Versie: Datum: Status: Definitief
footprint 2018 Opgesteld door: RM Vrijgave: MM Versie: Status: Datum: Paraaf: Datum: Paraaf: 1.0 Definitief 05-02-2019 Versiebeheer Versie Datum Aangepast door Omschrijving 0.1 23-01-19 R. Meijers Concept
Nadere informatieHelmonds Energieconvenant
Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende
Nadere informatieInhoudsopgave. 1. Samenvatting en conclusies. 2. Bebouwde Omgeving. 3. Bedrijven & Industrie (inclusief Utiliteitsbouw) 4.
CO 2 -monitor Haarlem 2013 De CO 2 -monitor heeft sinds 2012 heeft een andere opzet dan voorgaande jaren. Er is nu een management samenvatting waarin de grote lijnen en hoofdconclusies worden weergegeven
Nadere informatieSamenvatting NaSk 1 Hoofdstuk 5
Samenvatting NaSk 1 Hoofdstuk 5 Samenvatting door R. 956 woorden 12 oktober 2015 7,4 4 keer beoordeeld Vak NaSk 1 Paragraaf 1 De belangrijkste energiebronnen in huis zijn elektriciteit en aardgas. De meeste
Nadere informatieIn het hol van de leeuw?
In het hol van de leeuw? Ing. Ruud Brunst Manager Applications 5-10-2016 remeha.nl We horen vaak Gas raakt op of fosiele brandstoffen worden schaars maar is dat wel zo? remeha.nl Gas zal nog lang beschikbaar
Nadere informatie