Dag van de Bouwkostendeskundige. Donderdag 10 december 2015 Villa Heideheuvel te Hilversum

Transcriptie

1 Dag van de Bouwkostendeskundige Donderdag 10 december 2015 Villa Heideheuvel te Hilversum

2 Programma uur Inloop; ontvangst met koffie/thee uur Opening - Frank Michielen, voorzitter NVBK uur Introductie dagvoorzitter - Sam Dousi uur Het project zonder budget - Jelle Rijpma uur Het project dat zichzelf terugbetaalt - Albert Hulshoff uur Pauze uur Sturen op levensduurkosten met LCCvision - Bernd Karstenberg uur In Duitsland hebben we ook budget - Alexander Crämer uur Discussie en afsluiting dagvoorzitter uur Borrel uur Diner (facultatief) 10 december

3 Jelle Rijpma JR Advies Het project zonder budget Wie denkt mee over het anders benoemen van kosten en opbrengsten in relatie tot visieontwikkeling, strategische actie en procesaanpak? 10 december

4 Jelle Rijpma Advies Visie Strategie Organisatie Vereniging kosten deskundigen 2015 Anders doen; anders rekenen 12 mei 2015

5 % De onderschatting van de hoofdrolspeler, de burger, is immens ( ) Burgers willen de hoofdrol pakken en doen dat dus ook gewoon 5

6 Ecopower - energie coöperatie >Bewoners organiseren het zelf, voor eigen motieven Zet duurzame energieprojecten op en investeert in initiatieven Geeft elke burger de kans te investeren in de productie van hernieuwbare energie Verenigt gebruikers en zelfproducenten In Nederland vergelijkbaar: De Unie 6

7 7

8 Lobby bewoners Vught 8

9 Vught Nieuw Partnerschap >Maatschappelijk Makelen organiseren, om met verschillende partijen te dealen Motieven van de bewoners blijken anders; gaat niet om het geld, maar de leefsituatie te verbeteren Maatschappelijk Makelen: iedere partij levert vanuit eigen belang een bijdrage aan het gemeenschappelijke belang. Individueel maatwerk 9

10 2. Open City > Hoe kan je veranderingen in stedelijke processen opvangen? Smart management Samenhang (Technologische Innovatie, Sociale Innovatie, Ruimtelijke Innovatie) Nieuw Partnerschap Visie & Proces 10

11 Visie en Proces >Geen blauwdruk, maar: Visie (wat wil je) Strategie (hoe kom je daar) Proces (wat moet je doen om daar te komen) 11

12 Oirschot Den Bosch Sleutelprojecten Eindhoven Doe de Dommel Brainport Park Stad TU/e Centrum HTC Brainport Avenue 12

13 Nieuw Partnerschap >Hoe creëer je naast democratie gelijkwaardige besluitvorming tussen ongelijke partijen? Nieuwe partnerschappen vormen, omdat je meerdere gebruikers hebt Nieuwe concepten voor vastgoed en gebiedsontwikkeling Gebruiker is ook partner Brainport Park cooperatie overheden Burgers en maatschappelijke organisaties wetenschap bedrijven

14 Samenhang >Leg verbindingen tussen duurzame randvoorwaarden Samenhang, technologische innovatie, heeft toegevoegde waarde met sociale en ruimtelijke innovaties Niet alleen energie: maak verbindingen, neem de ketens van afval, voedsel, water en energie mee Sociologi sche Innovatie s Technologi sche Innovaties Economie + Cultuur Ruimtelijk e Innovatie s Welke structuren zijn er al 14

15 15

16 Albert Hulshoff AHB Consultancy Het project dat zichzelf terugbetaalt Wie volgt de goede voorbeelden van Rotterdam in het kader van ESCodienstverlening? 11 april

17 Het project dat zichzelf terugbetaalt ESCo s en energieprestatiecontracten Albert Hulshoff 10 december 2015

18 Programma ESCo-eigenschappen Elementen energieprestatiecontract RETScreen en tips Vragen

19 Albert Hulshoff AHB Consultancy Stichting Maatschappelijk Vastgoed Duurzaam bouwen én beheren Innovatieve financieringsvormen Prestatiecontracten ESCo-verdienmodellen

20 Energieprestatiecontract Definitie: Een contract dat partijen de mogelijkheid biedt om op basis van gezamenlijk vooraf gedefinieerde meetpunten (KPI s) energieprestaties te bereiken, te borgen en te evalueren.

21 ESCo organiseert verduurzaming

22 ESCo organiseert verduurzaming 1. neemt energiebesparende maatregelen en/of levert duurzame energie 2. levert gegarandeerde energieprestatie op basis van prestatiecontract 3. levert beheer, onderhoud, monitoring 4. ontvangt prestatievergoeding op basis van geleverde prestatie 5. eventueel financiering, gebouwbeheer,.

23 ESCo-verdienmodel Gegarandeerde kasstroom op basis van prestatiecontract

24 Gegarandeerde kasstroom biedt kansen voor financiering: Budgetneutraal gebouwen verduurzamen (DBFMO) Voorbeelden uit binnen- en buitenland: 30% energiekostenbesparing is mogelijk

25 biedt kansen voor financiering: Gegarandeerde kasstroom Interview met Lucas Klooster (ABN AMRO) (ESCo whitepaper 2)

26 Toen niemand zijn dure innovatie wilde kopen zou James Watt ( ) gezegd hebben: We will give you a steam engine for free. We will install it and for the next five years, we will carry out maintenance and repair. We guarantee you that the coal for the engine will cost less than what you are currently spending on forage for your horses. All we demand is that you give us one third of the money saved.

27 Toen niemand zijn dure innovatie wilde kopen zou James Watt ( ) gezegd hebben: We will give you a steam engine for free. We will install it and for the next five years, we will carry out maintenance and repair. We guarantee you that the coal for the engine will cost less than what you are currently spending on forage for your horses. All we demand is that you give us one third of the money saved.

28 Standaard ESCo-maatregelen ESCo-light energiemanagement inregelen installaties Product-ESCo één maatregel + beheer verlichting of warmte/koude-opslag Installatie-ESCo meerdere maatregelen + beheer klimaatinstallaties + verlichting Gebouw-ESCo gebouw + klimaatinstallaties + beheer gebouw + installaties

29 voorbeeld product-esco Vervanging TL8 naar TL 5 ESCo: GreenFox gemiddelde energiebesparing: 45% korte looptijd (max. 5 jaar) garantie op lichtopbrengst 5 jaar productgarantie (Osram) financiering mogelijk (ABN AMRO)

30 voorbeeld installatie-esco Meander Medisch Centrum in Baarn Energie Prestatie Contract ESCo: Johnson Controls

31 Meander Medisch Centrum in Baarn Maatregelen ondermeer: - ketels vervangen - koelmachines vervangen - circulatiepompen vervangen - controlesysteem op basis van aanwezigheidsdetectie

32 Meander Medisch Centrum in Baarn prestatiegarantie /jaar looptijd contract 24% energiereductie 7 jaar

33 voorbeeld gebouw-esco 9 Rotterdamse zwembaden Gebouw en Energie Prestatie Contract ESCo: Strukton

34 9 Rotterdamse zwembaden Uitgangspunten: - looptijd prestatiecontract 10 jaar - gegarandeerde energiebesparing - kwaliteitsverbetering en ontzorging onderhoud - comfortverbetering zwembaden - dit alles budgetneutraal

35 9 Rotterdamse zwembaden Resultaten: - gegarandeerde energiekostenreductie 34%; 4,7 mln NCW - reductie onderhoudsbudget: 15%; 1,1 mln NCW - verbetering lucht- en waterkwaliteit - ontzorging beheer - financier: BNG - investering 2,6 mln - looptijd contract 10 jaar

36 ESCo casus Renovatie met prestatiegarantiecontract Afnameovereenkomst tussen bouwer en corporatie over: uit te voeren renovatie, beheer en onderhoud levering van gegarandeerde energieprestatie houdt al rekening met Energieprestatievergoeding aanvulling op de bestaande huurovereenkomst

37 Waarom een ESCo? Marktpartij met integrale kennis biedt ontzorging Bouwen en beheren (DBMO) Prestatiecontract met gegarandeerde kasstroom (F) Derde partij neemt bepaalde risico s over Fiscale subsidiemogelijkheden (EIA / MIA)

38 Fiscale ondersteuning Energie-investeringsaftrek (rvo.nl/eia) losse energiebesparende maatregelen bij labelsprong kosten voor energieonderzoek, energieadvies of maatwerkadvies Milieu-investeringsaftrek (rvo.nl/mia) duurzame renovatie EIA- en MIA-voordeel netto ca. 10% van de investering

39 Elementen energieprestatiecontract Considerans en doelstellingen Scope Object(en) Installaties Contractperiode Baseline KPI s Prestatievergoeding inclusief bonus/malus Eigendom Geschillenregeling Meet- en verificatieprotocol

40 Menukaart Prestatiecontracten Raamwerk voor het opstellen van prestatiecontracten Gemaakt in opdracht van Platform Duurzame Huisvesting door Marc Hopman (AT Osborne) en Albert Hulshoff Klankbordgroep met platformleden Relevante literatuur gebruikt ISSO, NEN, ISO, Rijksvastgoedbedrijf

41 Kritische Prestatie Indicatoren Voorbeelden van KPI s: - x% energiekostenreductie - maximaal geluidsniveau klimaatinstallaties - energielabel A (bestaande bouw) - People: klanttevredenheid en binnenklimaat - Planet: duurzaam beheer en innovatie - Profit: optimale kosten, kwaliteit en innovatie

42 Resultaatgebied PI Voorbeeldwaarde Meting Voorbeeld afrekenen Gebruikerstevredenheid overall Binnenklimaat 3,5 (schaal 1-5) 3,5 (schaal 1-5) 1. enquête gebruikers 2. klachtenregistratie 1. enquête gebruikers 2. klachtenregistratie < 3,5: -10% 3,5 4 = 0% > 4 = + 10% Dienstverlening 3,5 (schaal 1-5) enquête facility managers Duurzaam Beheer Elektriciteit / m2 90 kwh / m² Meting per kwartaal Bonus % op basis van Gas / m2 14 m³ / m² Meting per kwartaal reductie Stadswarmte / m2 0,25 GJ / m² Meting per kwartaal Kwaliteit installaties Status installaties 3 (schaal 1 6) NEN 2767 Boete in % vd vaste prijs Storingen X per maand # storingen Boete in % vd vaste prijs Responstijd # uur voor type 1 # dagen voor type 2 Respons tijd en Hersteltijd via GBS Boete in % vd vaste prijs Veiligheid / wettelijk / Arbo Verplichte checks / inspecties / eisen (ja/nee) uit: Leidraad Prestatiecontracten versie 3.0 Meting per 6 maanden Binnenklimaat Temperatuur 20ºC Thermometer steekproefsgewijs CO 2 -concentratie 800 ppm CO 2 -meter steekproefsgewijs Licht 500 Lux Luxmeter steekproefsgewijs Geluidsniveau < 35 db Geluidsmeter steekproefsgewijs Innovatie Vernieuwing Ingevoerde # ingevoerde verbetervoorstellen verbetervoorstellen Revisiegegevens Revisiegegevens up-todate Steekproef revisiegegevens per kwartaal Boete in % vd vaste prijs Boete in % vd vaste prijs Boete in % vd vaste prijs Boete in % vd vaste prijs Boete in % vd vaste prijs Bonus % van de besparing van het eerste jaar Boete in % vd vaste prijs

43 Energieprestatie inclusief vergoedingsregeling en bonus/malus Indien de Gerealiseerde Energieprestatie in overeenstemming is met de Gegarandeerde Energieprestatie, dan is de vergoeding gelijk aan de Basisvergoeding Besparing Energiekosten. Indien de Gerealiseerde Energieprestatie groter is dan Gegarandeerde Energieprestatie, dan is sprake van een bonus. De bonus bedraagt 50% van het verschil tussen de Gerealiseerde Energieprestatie en de Gegarandeerde Energieprestatie in de afrekeningsperiode. Indien de Gerealiseerde Energieprestatie kleiner is dan Gegarandeerde Energieprestatie, dan is sprake van een malus. De malus bedraagt 100% van het verschil tussen de Gegarandeerde Energieprestatie en de Gerealiseerde Energieprestatie in de afrekeningsperiode.

44 RETScreen software haalbaarheidsanalyse (technisch, financieel en risico s) duurzame energie- en energiebesparing-projecten prestatie-analyse lopende projecten in 36 talen beschikbaar, ook in Nederlands gratis beschikbaar gesteld door Canadese overheid

45

46 RETScreen - WKK zwembad

47 RETScreen - WKK zwembad

48 RETScreen Toepassingen: projecten toetsen op haalbaarheid vertrouwd raken met energiebesparing- en DE-projecten bewustwording benodigde kennisgebieden offertes vergelijken (open boek) Training RETScreen: maandag 15 februari 2016 op Nyenrode

49 Tips energieprestatiecontracten - Inventariseer en verdeel de risico s en verantwoordelijkheden - Zorg voor een goede overlegstructuur - Houd een langjarige overeenkomst flexibel - Houd rekening met bad times: onvrede en tekortkomingen en wat zijn dan de remedies? - Maak een realistische afscheidsregeling - Bouw een relatie op die gebaseerd is op vertrouwen

50 Happy End!

51 Meer informatie over ESCo s en prestatiecontracten Menukaart Prestatiecontracten Leidraad Prestatiecontracten Leidraad Aanbesteden Energieprestatiecontracten Model-prestatiecontracten ESCo-whitepaper 1, 2 en 3 RETScreen 4 RETScreen Plus

52 PAUZE 11 april

53 Bernd Karstenberg LCCvision Sturen op levensduurkosten met LCCvision Kennis delen via de levensduurkosten applicatie LCCvision. Begin oktober is deze LCC-app als winnaar onderscheiden met de ISSO award. Deze is uitgereikt door het kennisinstituut voor de installatiesector. 10 december

54 Alexander Craemer Strick In Duitsland hebben we ook budget 11 april

55 DISCUSSIE 11 april

56 Borrel 11 april