De opera, live in de bioscoop Frans Pollux schreef een boek Bijbel en Boeddha in strips Niemand huppelt mooier dan Anne Teresa De Keersmaeker

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De opera, live in de bioscoop Frans Pollux schreef een boek Bijbel en Boeddha in strips Niemand huppelt mooier dan Anne Teresa De Keersmaeker"

Transcriptie

1 2 maandblad jaargang 4 februari 2010 z u i d e r l u c h t in dit nummer: Nedinsco, Venlo s blinde vlek Tour d Euregio van Lena Lapschina De opera, live in de bioscoop Frans Pollux schreef een boek Bijbel en Boeddha in strips Niemand huppelt mooier dan Anne Teresa De Keersmaeker 1 februari 2010

2 EP_Zuiderlucht_HalfPage.qxd:Bonn 9/10/09 08:44 Page 1 Live Forever: Elizabeth Peyton BON N E FANTE N M USE U M onnefanten.nl HUIS VOOR DE KUNSTEN LIMBURG OVERAL TE VINDEN! STICHTING POPMUZIEK LIMBURG PRESENTEERT DE FINALE VAN NU OF NOOIT 2010 MUZIEKCENTRUM DE BOSUIL, WEERT 21 FEBRUARI 2010 AANVANG UUR (DEUR OPEN UUR) TOEGANG februari 2010

3 De inhoud 5 Genk onthaalt Tenores di Bitti 7 Frans Pollux schreef een roman 8 Live opera in de bios 11 Ton Slits: tegen de vluchtigheid 14 Lena Lapschina s Tour d Euregio 16 Spread: Nachtleven te Vilnius 19 Mode in musea: niet aanraken a.u.b. 21 Rosas danst een maand in Hasselt 22 Nedinsco, Venlo s blinde vlek 25 Inkijk: Lebenswelt in NAK Aken 26 Pam Emmerik over Genesis en Boeddha 28 Nieuwjaarsconcert 2010 in foto s 29 De neo-romantiek van Absynthe Minded 30 Agenda De rubrieken 9 Siciliaanse Herinneringen 13 Time Out of Mind 13 Perron Poëzie met Quirien van Haelen 20 Ondertussen in 25 Enkeltje Utopia: de e-reader 31 Ram De cover Preparations (2009) van Roy Villevoye. foto Zuiderlucht zie pagina 20 Puur Interieurarch Venlo (v/h werkstad) ART ART ARCHITECTURE ARCHITECTURE Z33 Zebrazaal Zuivelmarkt 33 Hasselt Z33 nieuw: reserveer Zebrazaal uw plaats Zuivelmarkt online 33 via Hasselt nieuw: reserveer uw plaats online via Puur Interieurarchitecten Institute without Boundaries / Luigi Ferrara ART ART ARCHITECTURE ARCHITECTURE Z33 Zebrazaal Zuivelmarkt 33 Hasselt Z33 nieuw: reserveer Zebrazaal uw plaats Zuivelmarkt online 33 via Hasselt nieuw: reserveer uw plaats online via LEZ ART ART ARCHITECTURE ARCHITECTURE Z33 Zebrazaal Zuivelmarkt 33 Hasselt Z33 nieuw: reserveer Zebrazaal uw plaats Zuivelmarkt online 33 via Hasselt nieuw: reserveer uw plaats online via Het begrijpen van je eigen tijd is het moeilijkste wat er is, zegt directeur Arnold van Hoof van Woningstichting Venlo-Blerick in deze Zuiderlucht. De verzuchting staat in het artikel Venlo s blinde vlek van Annemarie Staaks, over Nedinsco, het bouwvallige Bauhaus-complex aan de boorden van de Maas, dat op het nippertje wordt gered van de ondergang. We zijn er blij mee, we hebben er op deze plaats jarenlang voor gepleit. Van Hoof heeft in Venlo zijn nek uitgestoken voor de redding van Nedinsco, maar een exclusieve cultuurfunctie voor het gebouw acht hij niet haalbaar. Voor wie? Venlo blijft toch vooral een Institute without Boundaries / Luigi Ferrara Simon Bowen werkstad. Een werkstad, is dat niet vooral een 20 e eeuws begrip? Laat het Ruhrgebied juist dit jaar met Ruhr 2010 niet zien dat de werksteden van vroeger de cultuursteden van de toekomst kunnen zijn? Het begrijpen van je eigen tijd is inderdaad razend moeilijk, maar daarom hoef je nog niet met de rug naar de toekomst te gaan staan. Zoals de in hetzelfde artikel geciteerde oud-nedinsco-directeur Schreiber in 1933 deed toen hij zijn Venlose personeel kwalificeerde als goede boeren met veel verstand van smokkelen en carnaval vieren, maar ongeschikt voor de fijnindustrie. Zijn grote ongelijk bleek amper een kwart eeuw later, toen Océ (Van der Grinten) aan zijn opmars begon als wereldwijd opererend technologieconcern. En reken maar dat het Noord-Limburgse handjes waren die al die fijnzinnige copiers en printers in elkaar zetten. Océ investeerde in de toekomst, en geloofde in de mensen die daaraan gestalte moesten geven. Dat is wat nu opnieuw gevraagd wordt bij de voorgenomen investeringen in cultuur in Venlo. Een fundamentele versterking van het culturele klimaat kan Venlo van een bijeengeschoven herindelingsstad eindelijk een echte stad maken. Als Van Hoofs stelling klopt dat cultuur in Venlo weinig handen op elkaar brengt, wil dat nog niet zeggen dat dit in de toekomst zo moet blijven. Waarom zou Venlo geen sympathie kunnen opvatten voor het plan dat Cyrille Offermans in deze editie van Zuiderlucht ontvouwt om van het gerestaureerde Nedinsco een lieu de mémoire te maken, een plek der herinnering. Van diverse herinneringen zelfs: aan de eertijdse oorlogsfunctie van het gebouw (een direct gevolg van de Vrede van Versailles), aan het Nieuwe Bouwen (waar Bauhaus indertijd een representant van was) en aan de geallieerde bombardementen van 1944 die grote delen van Venlo plat legden en waarbij Nedinsco wonderwel gespaard bleef. Globaal en lokaal, de wereld ontmoet de wijk in een historisch gebouw in Venlo-Zuid: zo n studiecentrum annex archief met een museale functie, zou directeur Jos Schatorjé van het Limburgs Museum daar geen oren naar hebben? Als toetje op het nog te verrijzen Museumforum aan de Keulsepoort. Daarmee zou Venlo, met bijna inwoners inmiddels veel meer dan een werkstad, zich eindelijk eens níet te kort doen. WIDO SMEETS hoofdredacteur ART ART ARCHITECTURE ARCHITECTURE Z33 Zebrazaal Zuivelmarkt 33 Hasselt Z33 nieuw: reserveer Zebrazaal uw plaats Zuivelmarkt online 33 via Hasselt nieuw: reserveer uw plaats online via februari 2010 ART ARCHITECTURE LEZ PHL ARTS & ARCHITECTURE / INTERIEURARCHITECTEN / JONG EN VEELBELOVEND / UITEENLOPENDE OPDRACHTEN / PRIJZEN / PUBLICATIE lezingen is een initiatief van Design Platform Limburg, Architectuurwijzer, Z33 / ONTWERPER / OPENSTRUCTURES / GLOBAL Z33, de Media / & OPEN Design ONTWERPSYSTEEM Academie van de Katholieke / COLLECTIEVE Hogeschool Limburg MECCANO en het departement Arts & Architecture van de Provinciale Hogeschool Limburg. KHLIM MEDIA & ACADEMIE / ARCHITECT / EIGENTIJDSE HOMO UNIVERSALIS / VEGETABLE CITIES / ORGANISCHE MANIER VAN DENKEN KHLIM MEDIA & ACADEMIE / ASSOCIAZIONE BRUNO MUNARI / CREATIEF LABO VOOR KINDEREN / AVANTGARDE EXPERIMENT / LEZING IN HET ENGELS Z33 / DIRECTEUR INSTITUTE WITHOUT BOUNDARIES / MASSIVE CHANGE / GLOBAL / LEZING IN HET ENGELS PLATFORM LIMBURG / ER / MATERIALS FOR INSPIRATIONAL / DUURZAME MATERIALEN EN PROCESSEN / LEZING IN HET ENGELS PHL ARTS & ARCHITECTURE / JUWEELONTWERPSTER / ARCHITYPISCHE OBJECTEN / HERINTERPRETATIE / WAARDE EN BETEKENIS PHL ARTS & ARCHITECTURE / GRAPHIC ER / TYPOGRAPHIC RESEARCH AND EDITORIAL / ECAL / LEZING IN HET ENGELS PHL ARTS & ARCHITECTURE / INTERIEURARCHITECTEN / JONG EN VEELBELOVEND / UITEENLOPENDE OPDRACHTEN / PRIJZEN / PUBLICATIE KHLIM MEDIA & ACADEMIE / WEBER EN CONSULTANT / PARTICIPATORY AND INOVATION / FOTOGRAFIE / LEZING IN HET ENGELS Z33 / ONTWERPER / OPENSTRUCTURES / GLOBAL / OPEN ONTWERPSYSTEEM / COLLECTIEVE MECCANO ARCHITECTUURWIJZER / ARCHITECTEN / NO NONSENSE AANPAK / DOMINIQUE PERRAULT KHLIM MEDIA & ACADEMIE / ARCHITECT / EIGENTIJDSE HOMO UNIVERSALIS / VEGETABLE CITIES / ORGANISCHE MANIER VAN DENKEN PHL ARTS & ARCHITECTURE / KUNSTENAAR / COMPOSITIONS TROUVÉES / RUIMTELIJKE INSTALLATIES / DECORS VAN ZIJN TIJD KHLIM MEDIA & ACADEMIE / ASSOCIAZIONE BRUNO MUNARI / CREATIEF LABO VOOR KINDEREN / AVANTGARDE EXPERIMENT / LEZING IN HET ENGELS ARCHITECTUURWIJZER / ARCHITECTEN / VRIJE EN ONDERZOEKENDE WERKHOUDING / STREEKEIGEN REFERENTIES EN MATERIALEN Z33 / DIRECTEUR INSTITUTE WITHOUT BOUNDARIES / MASSIVE CHANGE / GLOBAL / LEZING IN HET ENGELS Z33 / BLOGGER / ICON / DEZEEN / INNOVATIEF EN ARCHITECTUUR / LEZING IN HET ENGELS PLATFORM LIMBURG / ER / MATERIALS FOR INSPIRATIONAL / DUURZAME MATERIALEN EN PROCESSEN / LEZING IN HET ARCHITECTUURWIJZER / / GRAZ AND ZAGREB / PROFESSOR OF CONSTRUCTION THEORY AND HOUSING / LEZING IN HET ENG PHL ARTS & ARCHITECTURE / JUWEELONTWERPSTER / ARCHITYPISCHE OBJECTEN / HERINTERPRETATIE / WAARDE EN BETEKENIS PLATFORM LIMBURG / FILOSOFE / PREMSELA / GESPREK TUSSEN FILOSOFEN EN VORMGEVERS PHL ARTS & ARCHITECTURE / GRAPHIC ER / TYPOGRAPHIC RESEARCH AND EDITORIAL / ECAL / LEZING IN HET ENGELS KHLIM MEDIA & ACADEMIE / WEBER EN CONSULTANT / PARTICIPATORY AND INOVATION / FOTOGRAFIE / LEZING IN H ARCHITECTUURWIJZER / ARCHITECTEN / NO NONSENSE AANPAK / DOMINIQUE PERRAULT PHL ARTS & ARCHITECTURE / KUNSTENAAR / COMPOSITIONS TROUVÉES / RUIMTELIJKE INSTALLATIES / DECORS VAN ZIJN TI ARCHITECTUURWIJZER / ARCHITECTEN / VRIJE EN ONDERZOEKENDE WERKHOUDING / STREEKEIGEN REFERENTIES Z33 / BLOGGER / ICON / DEZEEN / INNOVATIEF EN ARCHITECTUUR / LEZING IN HET E ARCHITECTUURWIJZER / / GRAZ AND ZAGREB / PROFESSOR OF CONSTRUCTION THEORY AND HOU PLATFORM LIMBURG / FILOSOFE / PREMSELA / GESPREK TUSSEN FILOSOFEN EN VORMGEVERS Thomas Lommée Simon Marcus Bowen Fairs Z33 Zebrazaal Zuivelmarkt 33 Hasselt nieuw: reserveer uw plaats online via A ART ARCHITECTURE ARCHITECTURE Z33 Zebrazaal Zuivelmarkt 3 elke dinsdagavond om uur / gratis toeg Z33 nieuw: reserveer Zebrazaal uw plaats Zuivelmarkt online 33 via Hasselt nieuw: reserveer uw plaats online via ART ARCHITECTURE NJIRIC Marcus Fairs Luc Schuiten NJIRIC Bruno Munari PUUR INTERIEURARCHITECTEN (B) THOMAS LOMMÉE (B) LUC SCHUITEN (B) BEBA RESTELLI / BRUNO MUNARI (IT) Chris Lefteri ART ART ARCHITECTURE ARCHITECTURE Z33 Zebrazaal Zuivelmarkt 33 Hasselt Z33 nieuw: reserveer Zebrazaal uw plaats Zuivelmarkt online 33 via Hasselt nieuw: reserveer uw plaats online via ART ARCHITECTURE Dierendonck Blancke Architecten Chris Lefteri ART ART ARCHITECTURE ARCHITECTURE Z33 Zebrazaal Zuivelmarkt 33 Hasselt Z33 nieuw: reserveer Zebrazaal uw plaats Zuivelmarkt online 33 via Hasselt nieuw: reserveer uw plaats online via Z33 Zebrazaal Zuivelmarkt 33 Hasselt elke dinsdagavond om uur / reserveer uw plaats online via: zlezingen.be ART ART ARCHITECTURE ARCHITECTURE Z33 Zebrazaal Zuivelmarkt 33 Hasselt Z33 nieuw: reserveer Zebrazaal uw plaats Zuivelmarkt online 33 via Hasselt nieuw: reserveer uw plaats online via LUIGI FERRARA (CA) CHRIS LEFTERI (UK) MANON VAN KOUSWIJK (NL) LUDOVIC PUUR INTERIEURARCHITECTEN BALLAND (CH) (B) SIMON THOMAS BOWEN LOMMÉE (UK) (B) DIERENDONCK LUC SCHUITEN (B) BLANCKE (B) GUILLAUME BEBA RESTELLI BIJL / (B) BRUNO MUNARI ( HAPPEL LUIGI FERRARA CORNELISSE (CA) (NL) MARCUS CHRIS LEFTERI FAIRS (UK) (UK) NJIRIC+ MANON VAN (HR) KOUSWIJK (NL) ANN LUDOVIC MESKENS BALLAND (B) (CH) Manon Van Kouswijk MANON VAN KOUSWIJK SIMON BOWEN (UK) DIERENDONCK BLANCKE (B) Dierendonck Blancke Architecten Njiric+ ART ARCHITECTURE Manon Van Kouswijk MANON VAN KOUSWIJK GUILLAUME BIJL (B) HAPPEL CORNELISSE (NL) MARCUS FAIRS (UK) Z33 Zebrazaal Zuivelmarkt 33 Hasselt nieuw: reserveer uw plaats online via Guillaume Bijl ART ART ARCHITECTURE ARCHITECTURE Z33 Zebrazaal Zuivelmarkt 33 Hasselt Z33 nieuw: reserveer Zebrazaal uw plaats Zuivelmarkt online 33 via Hasselt nieuw: reserveer uw plaats online via NJIRIC+ (HR) Guillaume Ann Meskens Bijl ANN MESKENS (B) Njiric+ Mode met stip Stokstraat GD Maastricht T Prada, Prada Red Line, Miu Miu, Jil Sander, Marni, Dolce & Gabbana, Balenciaga, Etro, Orson + Bodil, Lanvin, Alaïa, Chloé, Viktor&Rolf, Burberry Prorsum, Dries van Noten, Bottega Veneta, Hogan, Sergio Rossi, Brunello Cucinelli, Tods ART ART ARCHITECTURE ARCHITECTURE Z33 Zebrazaal Zuivelmarkt 33 Hasselt Z33 nieuw: reserveer Zebrazaal uw plaats Zuivelmarkt online 33 via Hasselt nieuw: reserveer uw plaats online via ART ARCHITECTURE Ludovic Balland Z33 Zebrazaal Zuivelmarkt 33 Hasselt nieuw: reserveer uw plaats online via Happel Corn Ludovic ART ART ARCHITECTURE ARCHITECTURE Z33 Zebrazaal elke dinsdagavond om Z33 nieuw: reserveer Zebrazaal uw elke dinsdagavond nieuw: reserveer u Ann Mesken

4 THIS GUN S FOR HIRE PASCALLE MANSVELDERS (NL) 27 november 2009 t/m 28 februari feb om 15:00 uur Theater Heerlen (Première) 28 feb, 5 april, 30 mei om 14:30 uur Het Laaglandtheater, Sittard 28 maart om 14:00 en 16:00 uur Ainsi, Maastricht 17 april om 19:30 uur Munttheater, Weert ODAPARK centrum voor hedendaagse kunst venray ALEXANDER VOGELS het oudste frankrijk ALEXANDER VOGELS DE UITDAGING I, OLIE OP DOEK, 2009, 150 X 300 CM GALERIE POST + GARCíA TENTOONSTELLING T/M 7 MAART 2010 LA FORTEZZA AVENUE CÉRAMIQUE 17 NL 6221 KV MAASTRICHT T +31 (0) INFO@POSTGARCIA.NL OPENINGSTIJDEN DONDERDAG T/M ZATERDAG U ZONDAG U CARNAVALSWEEK GESLOTEN 4 februari 2010

5 Bim bam bo Zangers die klinken als een doedelzak De Sardische gemeenschap van Genk kon haar oren niet geloven toen bleek dat de Tenores di Bitti hun stad aandoen. In hun geboorteland hebben de zangers de status van supersterren. Wat me boeit aan deze volkse traditie is hun spontaniteit. Die is bijzonder omdat het gaat over een eilandcultuur die afgesloten bleef van het grote vocale verhaal in Europa. door Jozefien Van Beek Toen Eddie Guldolf, programmator van het Cultureel Centrum Genk, Tenores di Bitti voor de eerste keer hoorde, was hij een tikkeltje in de war. Ze klonken als Aboriginals of als Mongoolse keelzangers, zegt Guldolf. De klanken lijken sterk op een didgeridoo. Als je niet weet dat ze Italiaans zijn, hoor je niet vanwaar ze komen, zo vreemd klinkt het. Maar hun muziek heeft een warmte die ik zelden tegenkom. Op de website van Tenores di Bitti staat een YouTube-filmpje waarop te zien is hoe deze bijzondere klank ontstaat. Een voor een stellen de vier zangers zichzelf voor en zingen ze een stukje. De solist zingt de melodie, de rest ondersteunt die met nonsensicale klanken als bim bam bo of bimballam bimballam bo. Nadat iedere zanger afzonderlijk gezongen heeft, komen alle stemmen De typische boventoonzang van de Tenores di Bitti uit Sardinië is wereldwijd een zeldzaam verschijnsel. foto CC Genk samen in een bijzondere polyfonie. Het filmpje toont de Tenores in een groene omgeving wanneer plots een oudere vrouw met witte schort rechts achteraan in beeld komt gelopen. Ze zet haar handen in haar zij, danst een maat mee en verdwijnt weer uit beeld. De opmerkelijke manier van zingen van de Tenores, alle vier afkomstig uit het kleine dorpje Bitti op Sardinië, steunt op een eeuwenoude Sardische zangtraditie die de zangers in ere willen houden. De a capella polyfonie wordt altijd in vier stemmen gezongen in de streektaal. Al twintig jaar lang zetten de Tenores dat gebruik voort, door te zingen en op te treden, maar ook door jonge zangers op te leiden die hen te zijner tijd kunnen opvolgen. Onze toekomst, noemen ze deze Sardijnse jongeren op hun website. La tradizione continua... Omwille van die traditie vindt musicoloog en zanger Dirk Snellings het interessant om de muziek van Tenores di Bitti te vergelijken met oude polyfonie uit de Lage Landen. Snellings verdiept zich met Capilla Flamenca, het ensemble waarvan hij medestichter en artistiek leider is, namelijk in de muziek van de Vlaamse polyfonisten. Snellings: Als we de 15 e en 16 e eeuwse polyfonie uit de Lage Landen vergelijken met de zuidelijke, volkse meerstemmigheid van Tenores di Bitti dan is de eenvoud van de Italianen opvallend. Deze zangers beperken zich tot twee akkoorden in de begeleidende stemmen, terwijl een tenor het liedje zingt. In West-Europa stelt de polyfonie veel grotere eisen aan de stemmen, zegt Snellings. Bij ons is de omvang zowat twee octaven, waardoor het gebruik van borst en kopstem bijna noodzakelijk is. Bovendien zijn in onze polyfonie alle stemmen evenwaardig en zingen ze allemaal melodisch materiaal. Onze oude muziek is dus rijker en complexer. Maar wat me boeit aan de volkse traditie is hun spontaniteit. Die is bijzonder omdat het gaat over een eilandcultuur die afgesloten bleef van het grote vocale verhaal in Europa. Opvallend vindt Snellings de typische scherpe, nasale klanken die ontstaan omdat de Tenores door hun neus zingen. Zulke zangculturen zijn heel volks, ruraal en beperkt in expressiemogelijkheden, maar het is wel heel leuk om te horen hoe de stemmen met elkaar versmelten en zo de klanken van een doedelzak lijken te imiteren. Zulke boventoonzang is wereldwijd een tamelijk zeldzaam verschijnsel. Behalve bij nomadenvolkeren uit Centraal- Azië komt zulke boventoonzang eigenlijk alleen voor in het oostelijk deel van Zuid-Afrika. Én op Sardinië in de tenore-stijl dus, waarbij vier zangers gezamenlijk een vijfde stem produceren. Ook Eddie Guldolf vindt die manier van zingen erg bijzonder en programmeerde daarom de Sardische zanggroep in Genk. Maar dat is niet de enige reden, zegt hij. Ook de context van Genk speelde mee. In de stad wonen namelijk meer dan Italianen. Lachend: Men noemt Genk daarom de meest Noordelijke stad van Italië. De Italiaanse traditie is ondertussen een stuk van de cultuur van Genk geworden. Daarmee houd ik dus rekening bij de programmatie. Dat de Tenores di Bitti supersterren zijn in eigen land speelde natuurlijk ook mee. Guldolf: Ze zijn wat uit de actualiteit verdwenen, maar een tijd geleden speelden ze in de meest prestigieuze zalen. Op mijn vraag doen ze nu een kleine tournee in Vlaanderen. De Sarden in Genk konden hun oren niet geloven toen ik zei dat Tenores di Bitti naar hier zouden komen. Ze geloven het nog altijd niet eigenlijk. Ze denken dat ik me vergis en dat ik een groep geprogrammeerd heb zoàls Tenores di Bitti. Hij lacht opnieuw: Zo legendarisch is die groep dus in Italië. Tenores di Bitti in Zaal Paro Winterslag op 3/ en februari 2010

6 Tanja Ritterbex, ontwerp affiche 2010 GEWICHTIGE ZAKEN Vastelaovend in Limburg 21 januari t/m 19 februari 2010 Gouvernement aan de Maas, Entreehal Limburglaan 10, 6229 GA Maastricht Openingstijden Werkdagen, uur Met Jan Mulder Tine Embrechts Lucas Van den Eynde BL!NDMAN Jan Caeyers Ensor Strijkkwartet Wies Hermans Kurt D Haeseleer Jeroen Olyslaegers Sven Speybrouck Annelies Verbeke Dimitri Verhulst CHAGRIN D AMOUR BEHOUD DE BEGEERTE Saint-Amour wordt voor één keer Chagrin d amour, een liefdesparcours met hindernissen maar vooral ook met literatuur en muziek die u de bittere pil die de liefde ook kan zijn doet vergulden. Vrijdag 19 februari 2010 om uur Casino Modern Genk (B) (-26/+55) 12 (keuzeabonnement) Info en tickets: UiT in Genk Europalaan Genk (B) uitingenk@genk.be +32(0) /2010 Designwedstrijd in samenwerking met Flos. Het gerenommeerde interieur- en modehuis Berden Heerlen geeft het startschot voor alweer de tweede Berden Designwedstrijd. Dit jaar gaat Berden de samenwerking aan met FLOS (lampen-design). Designers worden uitgedaagd om een lamp te ontwerpen voor FLOS. Het winnende ontwerp zal beloond worden met een tegoedbon voor een lamp uit de FLOS collectie t.w.v. 1250,-. Voor meer info en spelregels zie: DesignweDstrijD netty van osch femke habets van 17 januari t/m 14 februari 2010 is er in huub hannen Galerie in maastricht een duotentoonstelling met netty van osch (beelden en installaties) en femke habets (gemengde technieken). boschstraat 50 maastricht. t +31 (0) Galerie@huubhannen.nl. open vr-zo van 13 tot 17 uur en op afspraak 6 februari 2010

7 Debuutroman Frans Pollux schreef een boek Ik slenterde naar de openstaande voordeur om die te sluiten, maar merkte meteen dat de achtergrondruis veranderd was. Geen sirenes meer, geen stemmen van boven, zelfs de wind werd weggedrukt achter een allesoverheersend gerommel. De ruis werd luider. Het was een rollend, bulderend geluid, Beeld omslag: Rogier Alleblas. Schriéver, antwoordde Fransje Pollux vroeger als mensen vroegen wat hij wilde worden. Maar eerst werd hij zanger van Neet oét Lottum, radiomaker bij L1 en Stadsdichter te Venlo. Hij schreef voor de Venlose Revue en richtte theater t Venein op. Het schrijverschap is nu ook gelukt. Op 25 februari verschijnt zijn debuutroman Het gelijk van Heisenberg. Een voorpublicatie. door Frans Pollux algauw doordringend genoeg om mij het denken onmogelijk te maken. De vloer begon te trillen. De metalen kast van Firthe met een verzameling foto s uit het einde van het vorige millennium kieperde om. Ik voelde de ruis zelfs in mijn maag. Staande in de deuropening zag ik de zendmast van de op de hei gelegen troepenmacht die ons moest beschermen tegen terroristische aanslagen, omkwakken. Niet wankelen, aarzelen en dan nog steeds twijfelend omvallen, nee: omkwakken. Alsof een reus ertegenaan schopte. Zonder soundeffects want alleen de nog steeds zwellende zee van ruis vulde mijn oren. Regen kletterde in mijn zatte gezicht. Ik proefde zout. Duidelijk zout. De bulder werd ondraaglijk. In de straat was geen licht, geen enkele mediabox straalde door de ramen van de huizen, de straatleds werkten niet en er was een opmerkelijk gebrek aan passerende voertuigen. Nu pas zag ik her en der mensen uit hun huis komen lopen en paniekerig heen en weer bewegen. Ik stapte naar buiten. Ik was meteen drijfnat. De felle wind schuurde mijn wangen. Was Firthe nu dood? Het huis van Firthe en dat van de buren stond hoger dan de huizen aan het begin van de straat. De wijk was geheel volgens de regels en aanbevelingen van het wereldmilieuverdrag van Dallas op een oude stortplaats gebouwd. De gewezen vuilnisbelt was een natuurlijke verhoging geworden. Een vesting. Door de duisternis zag ik niet precies wat er beneden in het lagergelegen deel van de straat gebeurde. Wat ik wel zag was dat het er in één klap nóg donkerder werd. Vage silhouetten van gebouwen werden opgeslokt in dat zwart en ik meende boven het nu belachelijke volume van de bulderende ruis uit kraken, breken en geschreeuw te horen. Tegenover me begon iemand te rennen met een kind in zijn armen. De andere kant op, weg van de duisternis die van beneden naar boven kwam. Ik vroeg me af of ik ook moest rennen, maar het waterdichte wolkendek maakte alles nu zo donker dat ik, zeker ook door de Don Hilario, mijn nek zou breken eer ik aan het eind van de blank staande oprit kwam. Ik keek omhoog. Geen maan. Geen sterren. Ik keek naar de grond. Mijn sokken stonden in het water, mijn schoenen had ik bij de straalverwarming in de woonkamer gezet maar die dreven me juist op dat moment voorbij. Er stond zeker tien centimeter water in Firthes kamer. Groepen mensen renden nu weg van de dichterbij komende duisternis. Het was secondewerk en mijn besluiteloosheid, mijn dronkenschap, mijn aangeboren apathie, mijn acceptatie van al die vreselijke dingen die ik ook wel inzag maar toch niet kon veranderen, mijn volledige overgave aan een soort van marktmechanisme van het leven, deden me mijn ogen sluiten. Donkerder kon het niet worden. Godverdomme, schoot er wel nog dwars door mijn altijd al aanwezige maar recentelijk tot leefregel verheven desinteresse heen, ook Firthe was dood. Syris! gilde een knallende stem boven me. Kom naar binnen! Ik opende mijn ogen en zag het hoofd van Viantha. Ze leunde door het gebroken badkamerraam waar eerder de iepentak een weg naar binnen had gezocht. Ik zag haar amper en voelde mijn voeten niet meer. Ik voel mijn voeten niet meer, riep ik, maar niet eens uit volle borst omdat ik wist dat ze me toch niet kon horen. De onmenselijke bulder maakte mijn stembanden nutteloos. Ik kreeg een klap tegen mijn borst. Mijn benen werden weggeslagen, ik ook, en voor ik wist wat me geraakt had sloeg ik met mijn rug tegen de muur tussen de kamer en de keuken. Ik was door de openstaande deur naar binnen geblazen met een kracht die de keukenmuur had kunnen verpulveren dacht ik ten onrechte, want de muur bleef staan. Ik moet even verdoofd zijn geweest. Het voelde korter dan dat ik nu beschrijf terwijl ik elke seconde, elke nanoseconde, intens beleefde. Behalve dan tijdens dat verdoofd zijn. Toen ik wilde schreeuwen om te horen of ik nog leefde, schoot er vloeistof in mijn keel. Ik kneep mijn ogen nog harder dicht, spuugde het uit met als gevolg dat ik nog meer vloeistof binnenkreeg. Ik greep naar mijn mond, voelde een steek in m n elleboog, wist dat ik daarmee de muur geraakt had, en toen mijn hand door de lucht bewoog realiseerde ik me dat die lucht geen lucht was. Ik was omringd door water. IJskoud water. Frans Pollux, Het gelijk van Heisenberg. Uitgeverij Atlas, 19,90 euro. De roman wordt op 25/2 gepresenteerd in boekhandel Koops, Venlo. In 2011 verschijnt de duitse vertaling bij de Berlijnse uitgever Aufbau Verlag februari 2010

8 Opera in de bios Op de huid van Bioscopen trekken volle zalen met via de satelliet doorgestraalde live opera s vanuit The Metropolitan Opera in New York. Twee jaar geleden zaten maar acht bezoekers in de zaal, de laatste drie opera s waren uitverkocht. door Emile Hollman Karita Matilla in Tosca, live vanuit The Metropolitan in New York. foto The Metropolitan Opera De camera glijdt door de orkestbak op zoek naar dirigent Edo de Waart die in 1999 voor het laatst op de bok stond in The Metropolitan Opera in New York. Er wordt gestemd en gebabbeld, een violiste schaart schielijk haar vingers ten teken van victorie. Dan blikt de camera over de rand van de bak de zaal in. De bezoekers van een van de meest vermaarde operahuizen ter wereld maken zich op voor Der Rosenkavalier van Richard Strauss. Tegelijkertijd maken vele tienduizenden operaliefhebbers elders ter wereld zich op voor dezelfde opera. De matineevoorstellingen in New York worden namelijk live en in high definition per satelliet doorgestraald naar meer dan duizend bioscopen in bijna veertig landen over de hele wereld. Van Uruguay tot Zuid-Korea tot in Sittard/Geleen, Roermond, Luik en Hasselt. Als de zaallichten in Foroxity Sittard gedoofd zijn en ruim honderd liefhebbers in stille en hoopvolle verwachting zijn van de grote stemmen van Renée Fleming en Susan Graham, is het in New York nog buitengewoon rumoerig. Dan verschijnt niemand minder dan Placido Domingo op het scherm. Hij zal deze avond wereldwijd als gastheer fungeren. De camera vindt Edo de Waart die de eerste klanken uit Der Rosenkavalier ontlokt aan het orkest en gaat dan op zoek naar Feldmarschallin Maria Theresa (Renée Fleming) en haar jonge lover Octavian (Susan Graham), reeds minnend en zingend in en rond de buitenechtelijke sponde. Hun spel is fysiek en de camera s registreren genadeloos of er gefaket wordt of niet. Live in New York lacht men hoorbaar als Fleming een pets op haar kont krijgt; in Sittard/Geleen ziet de bioscoopbezoeker dat zij fluks en kuis haar kleed iets omlaag trekt tijdens het liefkozen, alsof ze voelt dat het publiek dicht op haar huid zit. Het publiek dat ziet dat er echt een traan uit haar oog rolt en dat haar lippen daadwerkelijk beroerd worden door die van haar tegenspeelster. Als het Amerikaanse applaus na de eerste acte is verstomd, volgt de camera Renée Fleming achter de coulissen. Ze krijgt een microfoon aangereikt en wordt live bevraagd door Domingo. Die verwoordt zijn egards in bravo en bravissimo maar Fleming vertelt wel dat juist haar jarenlange vriendschap met Graham, in de eerste acte verkleed als man, haar geloofwaardigheid in deze fysieke scene ten goede is gekomen. Het is fascinerend om een persoonlijkheid als Renée Fleming zichzelf zo kort na haar optreden te horen recenseren. En dan moeten er nog twee delen van anderhalf uur volgen. De vraag ligt voor de hand: haalt opera in de 8 februari 2010

9 de diva siciliaanse herinneringen John Bröcheler: De kleinste stemmen krijgen de beste versterking. Eigenlijk word je bedonderd. Tranen bioscoop het bij opera in het theater? Placido Domingo roept alle kijkers in elk geval op om vooral ook eens een concertzaal te bezoeken. De Limburgse bariton in ruste John Bröcheler kan dat niet meer opbrengen. Sinds hij is gestopt met optreden, zegt hij volkomen nerveus te worden alleen al bij de gedachte om naar de opera te gaan. Hij wil de spanning die zijn collega s doorstaan niet meer plaatsvervangend ondervinden. Thuis in Eperheide bij Vaals heeft hij een minibioscoop ingericht. Via een decoder heb ik de concerten voor het uitzoeken. Het fenomeen van de bioscoopopera s is hem niet onbekend. Zelf is ie ook al eens live uitgezonden toen hij in Amsterdam in Wagners Ring des Nibelungen stond. Toch plaatst hij kanttekeningen bij zulke live-registraties. Met kerst heb ik thuis een matinee in Amsterdam beluisterd. Het geluid kwam heel gemakkelijk mijn huiskamer binnen, maar daags erna las ik in een recensie in de Volkskrant dat de mezzosopraan in de zaal helemaal niet over het orkest heen kon komen. Dat is de pest met microfoons. Normaal wordt in de opera zonder microfoons gezongen, behalve als er wordt uitgezonden. Dat betekent dat de kleinste stemmen de meeste versterking krijgen en beter overkomen. Eigenlijk word je gewoon bedonderd. Wat denk je dat er gebeurt met die zangers in het tv-programma Una Voce Particolare? Zodra ze voor het eerst de sprong maken van televisie naar concertzaal vallen ze in een diep gat. We worden zo overspoeld met uitvergrotingen en digitale effecten dat je de kans loopt dat Der Rosenkavelier live wel eens tegen zou kunnen vallen vergeleken met de versie in de bioscoop. Als je Rieu al zijn effecten en zijn Noordpooldecor afneemt en je alleen nog maar de muziek hoort, vertrekt negentig procent van het publiek. Bariton Roger Smeets, coach regie/drama van de opera- opleiding van het Maastrichtse Conservatorium, zag twintig jaar geleden voor het eerst en voor het laatst een opera in de bioscoop: La Traviata in het Amsterdamse Tuschinski. Een filmopname op locatie met in de hoofdrol. Placido Domingo. Hoewel de bioscoop voor hem een geheel eigen magie heeft, geeft hij de voorkeur aan een voorstelling van vlees en bloed. Toch snapt Smeets de kick van de bioscoop wel. Hij vermoedt zelfs dat er in de klassieke muziek een nieuw publiek is, gevonden door André Rieu en zijn bekende melodieën. Daarnaast zullen de wereldsterren uit de opera een grote aantrekkingskracht uitoefenen. Dat je live aanwezig bent bij een première ver weg, moet nog een extra dimensie geven. Laurens van Bergen, directeur van Limburgs mooiste filmtheater Royal in Heerlen, beaamt dat. Hij heeft wel eens een opgenomen opera geprogrammeerd maar daar kwam slechts anderhalve man en een paardenkop op af. Het moet live, heeft hij geleerd. Ook al is dat evenmin een garantie voor succes. Hij kreeg smalende reacties toen hij een concert van André Rieu live vanuit Australië in zijn theater presenteerde voor vijftig bezoekers. Het hoort er allemaal bij, zegt Van Bergen. De investering doen - rond de zeventig mille - is één ding, maar je moet wel nog even een doelgroep bereiken. En die is mij onbekend. Ik heb de keuze tussen opera vanuit de Scala in Milaan, vanuit Londen of Berlijn. Maar opera is niet mijn core business, dus de weg zal wat langer zijn. In Limburg biedt Foroxity in Roermond en Sittard/Geleen opera vanuit de New York Metropolitan aan, net als de meeste Pathébioscopen in Nederland. Woordvoerder Leon Koop zegt dat de Minerva-bioscopen in 2010 gedigitaliseerd zullen worden zodat straks ook in Maastricht opera aangeboden zal worden. Foroxity loopt voorop: daar biedt men sinds kort ook belangrijke stukken uit het National Theatre uit Londen volgens de formule van de Metropolitan. Alles heeft zijn tijd nodig, zegt Marie-Rosé Vandenbergh van Foroxity. Ook bij ons zaten twee jaar geleden bij de eerste operavoorstelling maar acht bezoekers in de zaal, de laatste drie opera s waren uitverkocht. Kinepolis in Hasselt is een van de modernste bioscopen in de Euregio en als een van de weinige technisch in staat om de 3D concertfilm van U2 in 2008 aan te bieden. Na het eclatante succes van de film Avatar weet elke bioscoopeigenaar dat investeringen in digitale projectors lonen. In Hasselt liepen de zalen eerder ook al vol voor liveconcerten van Robbie Williams en Elton John en een Europacupwedstrijd tussen Club Brugge en Valencia. In Sittard/Geleen luidt Placido Domingo met een interview de tweede acte van Der Rosenkavalier uit. And now: popcorn, grijnst hij. Maar de bezoekers worden getrakteerd op wat anders: drankjes naar keuze, zuurkool met worst en goulashsoep. Onder hen ontwerper - en operaliefhebber - Maurice Mentjens. Een week eerder zag hij in Berlijn zijn favoriete opera Die Zauberflöte in de Staatsopera en nu geniet hij van Der Rosenkavalier, al vindt hij deze iets té hip maar niettemin supertof. Bioscoop of concertzaal? De bioscoop, zegt hij in de pauze. Toch de concertzaal, meent hij na afloop. Alhoewel. Hier kun je een première bijwonen van Placido Domingo, een van mijn grote helden. Dat zou ik niet willen missen. Niet gek hè, voor een stadje als Sittard Het zal een jaar of drie geleden zijn geweest. We hebben er onze eerste Siciliaanse winter opzitten. Februari, de amandelen en de mimosa staan volop in bloei. Er komt een binnen uit Nederland: een Maastrichtse kennis is van plan om in het voorjaar met een gezelschap een tocht van een week over Sicilië te maken. Of ik niet een rondleiding door ons stadje Noto kan verzorgen. Geen probleem. Maar wie zijn die mensen? O, allemaal aardige mannen met hun vrouwen. Ex-gedeputeerden, burgemeesters, wethouders, gepensioneerde directeuren van grote bedrijven. We maken elk jaar een uitstapje van een week en dan combineren we cultuur met lekker eten en drinken. De dag van bezoek breekt aan. Het gezelschap komt met een luxe touringcar uit Palermo. Ik heb via de een duidelijke routebeschrijving naar ons huis even buiten Noto gestuurd. Mijn vrouw en ik zitten buiten te wachten. We hebben een stevige voorraad heerlijke Siciliaanse wijnen op tafel gezet. Dan gaat de telefoon: de organisator van de reis. Hij klinkt paniekerig. Ze staan met de bus op een plaats waar ze niet meer verder mogen en de chauffeur begrijpt niet wat ze willen. Hij spreekt geen woord Engels en van het gezelschap spreekt niemand een woord Italiaans. De chauffeur komt aan de telefoon. Hij staat bij de brandweerkazerne. Aan de verkeerde kant van de stad. Blijf daar maar staan, zeg ik, over een minuut of tien ben ik bij de bus. Ik wenk de chauffeur en geef aan dat hij achter mij aan moet rijden. Twintig minuten later stopt de touringcar voor ons huis. De chauffeur stapt als eerste uit, kijkt verbaasd om zich heen en vraagt wat die mensen hier in vredesnaam komen zoeken. Behalve de overweldigende natuur en het fantastische uitzicht is hier toch niets te beleven? Ik vertel hem dat ze voor mijn vrouw en voor mij komen, eindelijk begrijpt hij waarom hij die vreemde bergweg op heeft moeten rijden. Door al dat gedoe is het inmiddels bijna 12 uur. Er worden vlug een paar glazen wijn naar binnen gegoten, dan een korte rondwandeling door Noto en tenslotte naar het restaurant. Na een wat tegenvallende lunch is het alweer tijd om afscheid te nemen. Mijn vrouw en ik krijgen het gevoel dat er meewarig naar ons wordt gekeken. Zo van: wat zielig dat die twee mensen hier op dit armoedige eiland moeten wonen. We staan op het plein bij het stadhuis en de kathedraal. Een van de gasten blijft even achter, een wethouder. Hij kijkt naar ons, spreidt zijn armen en roept, daar op dat lege plein, met overslaande stem: Maar ik kan jullie hier toch niet zomaar achterlaten? Kom toch terug naar Maastricht! De tranen staan in zijn ogen. Op dat moment denk ik: ik ga nooit meer terug naar Nederland. PIETER BEEK 9 februari 2010

10 osterholt & uitentuis model citizens continuum daniel van hauten egotrip.tv februari 2010

11 Pac-man Tegen de vluchtigheid De schilderijen en installaties van Ton Slits geven zich niet meteen gewonnen. Maar de moeite loont: Slits strakke, ogenschijnlijk formele structuren verbergen allerlei symbolen en dubbele betekenissen. Ik vraag minuten van de toeschouwer, geen seconden. door Duncan Liefferink Een kruis kan een christelijk symbool zijn. Of een windroos: noord, zuid, oost, west. Of gewoon een assenkruis, een kruising van twee lijnen. Dubbelzinnigheid is troef in het werk van Ton Slits (Valkenburg, 1955). Een cirkel kan een hemellichaam voorstellen. Het kan als markering van een knooppunt of een eindpunt fungeren. Of als blaadje aan een boom. Soms is de cirkel open en biedt zicht op diepere lagen, als een opgelichte putdeksel of een gat in de wolken. Net als het kruis is de cirkel een oervorm, een universeel teken. Juist in dat universele karakter zit hem de dubbelzinnigheid. Het werk van Ton Slits oogt op het Zonder titel (2009). 200 x 160. foto s Etiënne van Sloun eerste gezicht weinig spectaculair. In zijn schilderijen, reliëfs en installaties overheersen grijze, gedempte kleuren en regelmatige vormen. Vaak wordt de basis gevormd door een netwerk van vertakkende of elkaar kruisende lijnen. Je moet denken aan een plattegrond of het schema van een printplaat. Als kind woonde ik vlakbij de grotten in Valkenburg, vertelt Slits. In de oorlog is daar gewerkt aan een fabriek voor de V2- raketten. Dat fascineerde me mateloos, niet zozeer het oorlogsverleden, maar het beeld van die verborgen kamertjes waarin van alles kan gebeuren. In zijn werk zie je dat terug. Pas als je beter kijkt, ontdek je de symbolen, de betekenissen en de associaties die zich binnen de ogenschijnlijk formele structuur schuil houden. Op Slits tentoonstelling in Museum Van Bommel Van Dam Venlo als duopresentatie met de Duitse kunstenaar Horst Keining later dit jaar ook te zien in IKOB Eupen ligt de nadruk op recent werk. Tijdens ons gesprek, ongeveer een maand voor de opening, overweegt hij of hij ook één of twee oudere stukken zal laten zien. Hij haalt een paar doekjes en foto s van groot werk op papier uit het begin van de jaren negentig te voorschijn, de tijd dat hij afscheid nam van de figuratie. Wat is overgebleven zijn de universele tekens en de ruimtelijke gelaagdheid die nog steeds kenmerkend zijn voor zijn werk. Om structuren en symbolen letterlijk over elkaar heen te leggen, maakt Slits gebruik van halftransparante lagen, brengt gaten aan in het doek of het papier, of hangt er uitgeknipte of uitgesneden vormen voor. Wishful thinking nr. II, te zien in Venlo, zweeft als een reusachtig stuk Brussels kant in de ruimte. Lang voor Berend Strik of Michael Raedecker begon hij al te tekenen met zwarte of grijze borduursteken. Terwijl zijn stijl van schilderen in de loop van de jaren steeds strakker is geworden, helpt dit soort ingrepen het beeld tot leven te wekken. Hoe meer ik van Slits werk te zien krijg, hoe meer ik tot de overtuiging kom dat het in essentie over vrijheid gaat: vrijheid, energie en beweging en de vele manieren waarop die kunnen worden ingeperkt. Dat kan zijn door onderdrukking en geweld, maar misschien nog wel meer door de allesoverheersende invloed van technologie, digitalisering en compromisloos systeemdenken. De installatie Homo fabricatus uit 1998, helaas niet te zien op de tentoonstelling, bestaat uit een aantal rekken met in papier uitgestanste, volstrekt gelijkvormige delen van mensen. Er zijn dozen om de onderdelen mee te nemen en, zo stel Zonder titel (2007). 200 x 160. je je voor, elders in elkaar te zetten. In 2002 schilderde Slits op de zijmuur van een flat in de Bijlmer dunne horizontale strepen die de eenvormige structuur van de wijk voortzetten. Ze contrasteren met op de gevel gemonteerde, ronde glazen platen die naar gelang je standpunt, het jaargetijde en het weer in alle mogelijke kleuren het licht reflecteren. In Slits schilderwerk wemelt het van de gestileerde figuurtjes die met hun holle ogen zowel aan doodshoofden als aan Pac-man uit de populaire computerspelletjes doen denken. Vaak bevinden ze zich in tamelijk benarde situaties, opgesloten in hokjes of als trofeeën aan een stok gespiest. Slits kijk op de condition humaine lijkt niet al te vrolijk te zijn. Toch zie ik mijn werk niet als een aanklacht, reageert de kunstenaar. Ik ben geen wereldverbeteraar. Ik probeer eerder te confronteren, vragen te stellen. Mijn werk is een tegenwicht tegen de vervlakking en de vluchtigheid van de hedendaagse cultuur. Midden jaren negentig begonnen allerlei kunstenaars filmpjes te maken om de aandacht te vangen. Ik heb heel bewust besloten dat niet te doen. Voor een enkel beeld vraag ik minuten van de toeschouwer, geen seconden. Hij lacht even: Nee, om de mensen zo ver te krijgen gebruik ik geen trucs. Het werk is er gewoon. Entlang dem Rande des Mondes: Ton Slits en Horst Keining. Museum van Bommel van Dam, Venlo, 7 februari t/m 23 mei. IKOB Museum für Zeitgenössische Kunst, Eupen (B), 13 juni t/m 22 augustus. Zie februari 2010

12 Podium Zie ook Agenda en Genk CULTUURCENTRUM GENK Vr 5 en Za 6 feb concert Axelle Red Coming Home (uitverkocht) Casino Modern Za 6 feb familie 6+ Luxemburg speelt Stoppeltje 15:00 Auditorium Limburghal Vr 12 feb dans Cie Thor - To the ones i love 20:15 Auditorium Limburghal Zo 14 feb valentijnsconcert Tom Pintens / Ellen Schoenaerts (incl. eten) 20:15 Casino Modern Vr 19 feb literatuur Chagrin d Amour met Jan Mulder, Dimitri Verhulst, Tine Embrechts, Lucas vanden Eynde e.a. 20:15 Schouwburg Cultuurcentrum do 25 feb concert Bart Voet 20:15 Casino Modern Za 27 feb familie 4+ Het Filaal speelt Wiplala 15:00 Auditorium Limburghal Volledig programma op tickets uitingenk@genk.be Maastricht AINSI Wo 3 feb dans Legal errorist Liquid loft 20:30 (inleiding om 19:30) Vrij 5 feb theater Nachtschade Firma Rieks Swarte 20:30 Za 6 en zo 7 feb dans WO BIN ICH? #1 en #2 (première) Elsa van der Heijden 20:00 Vrij 19 feb dans Finding frequency Gotra Ballet 20:30 (inleiding om 19:30) Za 20 feb creatieve industrie PechaKucha Night #5 20:20 Zo 21 feb dans 72 Suggesties aan een lichaam Leine & Roebana (inl. 19:30) 20:30 do 25 en vrij 26 feb muziektheater A sado Country Opera MaisonDahlBonnema 20:30 AINSI - Lage Kanaaldijk , Maastricht / volledige agenda op CENTRE CÉRAMIQUE highlights februari 2010 Di 2 feb lezing Vol in het leven met epilepsie Do 25 feb concert Noten bij de lunch Zo 28 feb lezing Leeskringendag met Elsbeth Etty en Koen Eykhout Zo 21 feb t/m Zo 18 apr Fototentoonstelling Limburgse schatjes door Jonathan Vos t/m Za 13 feb Tentoonstelling Maurice Mentjens Objects and Spaces Meer info: Heerlen DE SPIEGEL highlights Ma 1 feb film Unmade Beds 20:00. Do 11 t/m Za 13 feb film Julie & Julia 20:00. Ma 22, di 23 en woe 24 feb aangrijpende documentaire Akkers van Margraten 20:00 Do 25 t/m za 27 feb film Antichrist 20:00 Zo 28 feb film Antichrist 14:00 Sittard HET LAAGLAND jeugdtheater Om 8 uur bij de Ark (7+). Over 3 pinguïns en een duif die graag in een lied uitbarsten. Een komedie met diepgang! Zo 21 feb première in Theater Heerlen Aanvang 15:00. Reserveren: of Zo 28 feb Het Laaglandtheater in Sittard Aanvang 14:30 Reserveren: of Jeugdtheater Het Laagland Engelenkampstraat 25 Sittard Tongeren de VELINX Vr 12 feb muziek Op Drift! de terugkeer van pianist Jan Hautekiet en zanger Rick de Leeuw naar het theater. Een work-out voor oog, oor, ziel en hart! 20:30 Za 20 feb theater Vaak omschreven als existentieel horrortheater, zoekt Abattoir Fermé met Galapagos naar menselijkheid achter gruwel, paranoia en taboes. Ontroerend, macaber theater 21:00 (!) Vr 26 feb jongerentheater Theatergroep Max. maakt met TONEEL een bijzondere voorstelling op locatie in een gymzaal voor pubers vanaf 14 jaar over schoonheid en kunstmatigheid van kunst Jongeren kunnen deze voorstelling bijwonen aan de speciale prijs van 3 euro 20:30 dijk 111 bus 2, 3700 Tongeren België. Meer info: HEDAH centrum voor hedendaagse kunst Maastricht Za 6 mrt opening solotentoonstelling Ine Schröder 17:00 Zo 7 mrt t/m Zo 4 apr tentoonstelling Ine Schröder Open Vr t/m Zo 13:00 17:00 (en op afspraak per mail: info@hedah.nl) Locatie: Sint Nicolaasstraat 7 Meer informatie: KUMULUS Wo 3 feb workshop Lamineren 19:15 Herbenusstraat 89 T/m Do 11 feb foto expo Dans & Theater Herbenusstraat 89 Za 13 feb cursus Korte verhalen schrijven 10:30 Herbenusstraat 89 Zo 28 feb expo Kinderacademie :30 Herbenusstraat LUMIERE highlights Vanaf Do 4 feb film A Single Man Regiedebuut van mode-icoon Tom Ford. Vanaf Do 4 feb film Un prophète Meesterlijk gevangenisdrama, een van de films van het jaar. Vanaf Do 11 feb film The Limits of Control De nieuwe Jim Jarmusch. Vanaf Do11 feb film An education Romance in swinging sixties Londen Vanaf Do 25 feb film Katalin Varga Debuut van Peter Strickland, de nieuwe hoop van de auteurscinema. Kijk voor het volledige programma op THEMBI Smull Music Lab Series Zo 7 feb Jazz Peter Tiehuis & Jeroen van Vliet 4-tet 15:00 Zon 21 feb Jazz Dick de Graaf Quartet Cry Baby 15:00 u Zo 28 feb Jazz Wolfert Brederode & Harry Sokal Stories 15:00 SMULL : Stichting Muziek Lab Limburg z u i d e r l u c h t Word abonnee à 55 euro per jaar, krijg maandelijks Zuiderlucht toegestuurd en laat u verrassen door ons welkomstgeschenk. Ga naar en klik op abonnementen 12 februari 2010

13 T I M E O U T O F M I N D 12 p e r r o n p o ë z i e Leon Verdonschot en Wido Smeets wisselen van gedachten over ontwikkelingen in de popmuziek. Roermond heeft een optreden van blackmetalband Temnozor verboden. Zelfs de duivel geniet vrijheid van meningsuiting, al dan niet vermomd als geblondeerde indo. Met de botte bijl Leven na Zap Vorige maand besloot de gemeente Roermond dat ze toch liever niet had dat de extreemrechtse Russische blackmetalband Temnozor zijn eerste Westerse optreden op haar grondgebied beleefde. Achttien jaar geleden gingen een paar honderd antifascisten (lees: krakers) voor de Melkweg staan en kregen het voor elkaar dat het optreden van de gothmetalband Type O Negative niet doorging. Reden: zanger Peter Steele zou extreemrechts zijn. Al was ik toen net zo links als die krakers (maar dan veel meer onder de indruk van Trotski dan van Bakoenin), ik wist niet zo goed wat ik er van vond. Nu zou ik dat wel vinden: ik zou ook demonstreren, maar dan voor het recht van Peter Steele om op te treden. Ook als hij wel extreemrechts was, wat ik niet geloof, want dan is Morrissey het ook, en Michel Houellebecq, en nog veel meer grote geesten die het rollenspel van de publieke persoon met verve spelen. Opvallend vond ik dat enkele fans van Temnozor stelden dat ze van de band hielden, zonder hun opvattingen te delen. Kan dat? Kun je oprecht houden van een band, meegevoerd worden door hun muziek, als die staat voor en uitdrukt wat je veracht? Ik ken een paar mensen die platen van de naziband Skrewdriver hebben en daar in besloten gezelschap heel enthousiast over doen. Maar niet over hun teksten, die beschouwen ze als een soort zieke grap. Nu kun je alles als een zieke grap beschouwen, zelfs het leven zelf, maar met die draai zou ik mezelf toch niet kunnen verkopen mee te zingen met They come here to this country from the jungles and from trees. Nu scheelt het vast dat die Russen niet zongen over hun politieke opvattingen. En als ze dat al deden, dan in gebrul dat toch niet te verstaan was. Tegelijk kan muziekliefde tot inhoudelijke lenigheid dwingen. Toen ik revolutionair-socialist was, bleef ik fan van Rush, al klaagde die band in The Trees het doorgeschoten egalitarisme van links aan. Ik was het er verre van mee eens, en toch zong ik mee, ook met het sarcastische einde, waarin alle bomen in het bezongen bos de geëiste gelijkwaardigheid is opgelegd, by hatchet, axe and saw. Ik vind het wel lachen hoor, een metalband die extreemrechtse sympathieën zou uitdragen. Eigenlijk vind ik elke metalband wel lachen, of ze nu van gothic-, black- of andere gezindten zijn. Het is zoals Elvis Costello ooit zei over de ellenlange gitaarsolo s van Neil Young: altijd gedacht dat ze ironisch bedoeld zijn, maar het is bloody serious. Maar goed, het gaat erom of je muziek (of een boek, of een schilderij) kunt of mag, als we er een politiekcorrecte saus overheen gieten - waarderen als je weet dat de maker ervan een nazi, een kinderverkrachter, een moordenaar of erger is. Ik denk van wel. En als er minder aan de hand is, inclusief het aanhangen van extreemrechtse ideeën, natuurlijk ook. Ook als een plaat achterstevoren gedraaid moet worden om de door de duivel himself erin vervatte boodschappen te kunnen begrijpen. Zelfs de duivel geniet vrijheid van meningsuiting, al dan niet vermomd als geblondeerde indo. De inzichten van Michel Houellebecq over onze samenleving zijn misschien niet de mijne, maar daarom niet minder interessant om kennis van te nemen. Louis-Ferdinand Céline schreef prachtige boeken, maar was tevens een antisemiet met fascistische sympathieën. Dood op krediet wordt er wat mij betreft geen letter minder om. En laten we niet vergeten wat Gerard Reve in 1972, toen de onafhankelijkheid van Suriname naderbij kwam, aan Simon Carmiggelt schreef: Ik ben er erg voor, dat die prachtvolken zo gauw mogelijk geheel onafhankelijk worden, en ons niks meer kosten, zodat we ze allemaal met een zak vol spiegeltjes en kralen op de tjoeki tjoeki stoomboot kunnen zetten, enkele reis Takki Takki Oerwoud, meneer! Historisch én krankzinnig, alleen al bij de herinnering aan de dictie van oom Gerard barst ik steeds weer in een onbedaarlijke lachbui uit. Terug naar de muziek. De laatste weken draai ik met enige regelmaat End Times, het jongste meesterwerk van Mark E. Everett (Eels), en de platen die eraan voorafgingen. Everett lijkt me weird genoeg om een of andere maffe ideologie aan te hangen, maar zolang hij niet met explosieve poeders in zijn onderbroek in vliegtuigen stapt: I don t give a damn. Ik mis nu jij er bent de vaste grond Jij gaf een tijd lang richting aan mijn streven Jij was het die me jouw ideeën zond Door jou wist ik weer even waar ik stond Jij hebt me stilte in mijn storm gegeven Ik heb je duizend nachten lang geschreven Het was voor jou dat ik de woorden vond Drie jaar was je de leidraad in mijn leven Werd ik door wat jij zeggen zou gedreven Maar nu heb ik je onlangs afgerond Nu bonkt en gonst er niets meer in mijn kop En komt er nog geen klinker uit mijn mond Zit mijn partij er weer voor eeuwig op? Of wordt ook dit een korte tussenstop QUIRIEN VAN HAELEN Quirien van Haelen (Haelen, 1981), pseudoniem van Frits Criens jr. debuteerde in 2001 in De tweede ronde. Sindsdien publiceerde hij met zijn vader, Frits Criens, Vader & Zoon (Liverse, 2003), zijn solodebuut Testosteron (Liverse, 2005) en Losjes Gebonden (De contrabas 2009) onder het pseudoniem Quinty Leeuwenvacht. Begin 2010 verschijnt bij De contrabas zijn bundel Zap. Perron Poëzie wordt mede mogelijk gemaakt door Defauwes en Amacura Sittard-Geleen LEON VERDONSCHOT WIDO SMEETS 13 februari 2010

14 Tour d Euregio Een verwarrende en De Siberische kunstenares Lena Lapschina werkte als artist in residence bij kunstplatform KuS in Heerlen, resulterend in de expositie My favourite late-night television watching pencil s diary. Op verzoek van Zuiderlucht schreef ze een reportage over de Euregio. Het gevoel dat je in Heerlen niets kunt missen, zal verloren gaan. door Lena Lapschina Opening carnaval (11e van de 11e) in Maastricht met pis-performance aan de Maas. tekeningen Lena Lapschina I am a winner. I always win. Every day. Every morning I win a day. Naar de strekking van deze woorden zou mijn verblijf in Limburg en omstreken vorm krijgen. Al realiseerde ik me dat pas tijdens die feestelijke avond, een van de laatste voordat ik naar huis terugkeerde. Tijdens die feestelijke avond bij The Great Indoors, waarop de tweejaarlijkse prijs voor interieurontwerpers wordt uitgereikt, ontmoette ik architect Wiel Arets die me bovenstaande mooie uitspraak toespeelde. Ik ben een winnaar. Ik win altijd. Elke dag. Elke morgen win ik een dag. The Great Indoors Award is een prachtige uitvinding van Guus Beumer, de man achter Marres, het invloedrijkste podium voor eigentijdse cultuur in Maastricht. Het levert veel op wanneer men van tijd tot tijd bij Marres binnenloopt. Goed gemaakte exposities in een prachtig pand, diepgaande debatten over zin en onzin van de depressieve levensopvatting in kunstenaarskringen, aardige mensen (echte Maastrianen) en aanbevelingen voor aankomende must sees. Zo belandde ik op een villaparty ten huize van Jeu en Netty van Sint Fiet, aan de rand van de stad, waar binnen en buiten sculpturen staan. De grote namen ontbreken niet in deze privé-collectie. De sculptuur van Joep van Lieshout op de rotonde is geen voltreffer, maar de rest van de collectie Van Sint Fiet is oké, inclusief de inrichting van diens huisartspraktijk die Van Lieshout voor zijn rekening heeft genomen. Een zweem Miami Beach, van de befaamde privécollectie van Don en Mera Rubell en hun kinderen, hier in een buitenwijk van Maastricht. Met een ander kunstminnend publiek, natuurlijk. Zoals Kiki Niesten, die net met haar tweelingdochters een secondhand glamour *) webwinkel heeft geopend. Van haar heb ik het meest idiote cadeau van mijn leven gekregen: pudding met fabrieksslagroom, in alle ernst het enige dessert in deze aangename regio. Of de Duitse curator Lene ter Haar, werkzaam in Schunck Glaspaleis in Heerlen. Via Lene kom je niet alleen op het spoor van de door haar geleide B32 Art Spice expositieruimte in de Maastrichtse Bourgognestraat, maar leer je ook alle Nederlandse krakertradities kennen - voor net aangekomen buitenlanders een wereld vol totaal geromantiseerde raadsels. Ontwerper Maurice Mentjens neemt me vanuit de villa Van Sint Fiet mee naar de jubileumparty van het Bonnefantenmuseum waarvan de feestelijk belichte toren naar de Maas wuift. Gastheer Alexander van Grevenstein feest mee met de pas geopende, royaal bemeten expositie van de kleine schilderijtjes van Elizabeth Peyton, en belooft me een betere artistieke benutting van de pregnante Rossi-toren. Maastricht is een studentenstad met ontelbare mogelijkheden een kunstenstudie op te pakken (Academie Beeldende Kunsten Maastricht, Jan van Eyck Academie), waarvan de helft van de studenten uit het buitenland komt. Once upon a time een kerkenstad, heeft Maastricht nu tal van godshuizen die met een andere functie proberen voort te bestaan, bijvoorbeeld als boekwinkel of designhotel. Het belangrijkste stadsplein heeft een veelbelovende naam Vrijthof (begraafplaats) en is bereid elk stadsfeest onderdak te bieden. Het kan het zuipfeest zijn van de carnavalsopening op 11 november met de daaropvolgende massale pisperformance aan de Maas, een openluchtconcert van de grote stadszoon André Rieu of de mobiele digitale projectie van Dropstuff, een project van Marres. Met de ogenschijnlijk massaal voorhanden zijnde academietalenten stelt Hedah, nog zo n ruimte voor hedendaagse kunst, zijn programma samen. Kortgeleden werd hiervoor een nieuwe ruimte met diverse verdiepingen betrokken. Er is een projectieruimte in de kelder, een soort bar in het trappenhuis (waar het mogelijk is op één avond alle protagonisten van de plaatselijke kunstenaarsscène te ontmoeten) en het perspectief van bovenregionale exposities. Het enige nog niet genoemde cruciale platform voor eigentijdse kunst ligt vlakbij Marres. Als voormalige stedelijke brandweerremise wordt t Brandweer, net als cultuurhuis AINSI aan de zuidkant van de stad, door de gemeente ondersteund als combinatie van kunstenaarsateliers en presentatieruimte: een perfecte plaats om grotere installaties te tonen. In de buurt ligt ook nog Kunstkwartier Op het eerste gezicht een vermijdbare plek. Bedoeld als ontmoetingsruimte voor kunstenaars en wijkbewoners is de ruimte ingericht als een slechte commerciële galerie. Maar het is de moeite waard om door deze stijl heen te prikken en plotsklaps een geestige installatie van Han Rameckers te ontdekken. Zijn intellectuele tegenhanger in de persoon van de alles bevragende Jaap de Graaf brengt los van een bijna klassieke kunstenaarsbeleving iedereen weer terug naar de fundamentele vragen waarom ben ik hier en waarom maak ik dit eigenlijk? Antwoorden zijn er natuurlijk niet, zoals altijd. Hetgeen Dave de Leeuw totaal niet schijnt te interesseren. Deze jonge kunstenaar neemt alles zoals het is en probeert daarbij zijn plaats te markeren, bijvoorbeeld met een ontregelende urbane animationon-found-footage installatie. Of met kleine stedelijke 14 februari 2010

15 betoverende regio Siberian Girl (Lena Lapschina) ingrepen, een mix van graffiti en collages, die hij over de Maastrichtse straten verdeelt. Minder dan een uur in een hobbelige bus kost het om bij Z33 te komen. De imposante tentoonstellingsruimte in het Belgische Hasselt wordt geleid door de geëngageerde Jan Boelen. Parallel aan design- en kunstprojecten in de openbare ruimte probeert hij in 2012 de nomadische biënnale Manifesta naar beide Limburgen te halen. Voormalige mijngebouwen aan beide zijden van de grens bieden zowel de ruimte als het decor voor zo n internationale tentoonstelling van eigentijdse kunst. Wat in het nabijgelegen Luik nog grote problemen met zich meebrengt, is de eenkennigheid qua taal in die stad die sterk contrasteert met de overwegend meertalige samenleving aan de Nederlandse kant van de grens. Zelfs bij het informatiepunt in het pas aangelegde station van architect Santiago Calatrava spreekt men uitsluitend Frans. Dat geldt ook voor andere plaatsen in de stad zoals in Espace 252 en zijn baas Laurent Jacob, en in het Musée d Art Moderne et d Art Contemporain (MAMAC). Dit museum ligt in het park Boverie, op een eiland in de Maas. Het is gehuisvest in een voor de Wereldtentoonstelling 1905 gebouwd paviljoen. Een prachtige locatie, maar niet bereikbaar met openbaar vervoer. Dat is niet echt tragisch omdat al te grote inspanningen om er te komen tot niets leiden: de mogelijkheden van gebouw Euregionale spreekverwarring in Luik. en collectie zijn door de museumleiding slecht benut. Een radicaal nieuw concept zou wonderen kunnen doen. Vanuit Luik kan men wel weer met de Thalys naar Parijs, of met een filmrijpe 19 e eeuwse Belgische trein de Duitstalige grensstreek rond Eupen verkennen. De regio ruikt naar de eertijdse steenkoolwinning en staalindustrie en worstelt tegenwoordig met de pijnlijke gevolgen van ontvolking, half leegstaande voorsteden en werkloosheid. De stad Aken is evenmin rijk, maar heeft wel de rijke geschiedenis van Karel de Grote, de Dom en de befaamde Aachener Printen. Verder heb je er het museum Ludwig Forum, waar ik een tentoonstelling zag met hyperrealistische tekeningen met een niet al te interessant Made in China sausje. Ook was er een verzameling ultragrote zakdoeken-reliëfs die evenmin beantwoordden aan de kwaliteit die je bij zo n museum zou mogen verwachten en enkele werken van plaatselijke kunstenaarsgroepen, zoals het aanstekelijke Frauen-Power-Kollektiv. Vanuit Aken ben je in een kwartier terug in de meest zuidelijke stad van Nederland, Heerlen. Voormalig centrum van de nationale steenkoolindustrie, met veel geconserveerde arbeiderswijken ( koloniën ) en Schunck Glaspaleis. What the fuck is Schunck?, vraagt zich niet alleen een T-shirt in het voormalige warenhuis van die naam zich af. Tot voor kort was het een archetypisch kleinstedelijk cultuurcentrum, met een beetje bibliotheek, een beetje bioscoop en een beetje kunst. Daar kwam een abrupt einde aan met de entree van Stijn Huijts. De nieuwe directeur die hiermee terugkeerde naar zijn geboortestad is een soort cultfiguur met hedendaagse kunstervaring én een muzikaal verleden in de Rick Nolov Band in zijn rugzak. Alles in de omgeving van deze cool guy moet hip worden. Schunck heeft maar één concurrent in Heerlen en dat is Kunstencentrum Signe, tegenwoordig onder de nieuwe naam kus. Beide podia zijn vrij toegankelijk en proberen synergie te creëren, zoals in december De Salon in Schunck en de jaarlijkse Coming Home for Christmas in kus. Hoewel in financieel en in dit voorbeeld ook in curatorisch opzicht (Tom Goossen, Cynthia Jordens en Lene ter Haar bij Schunck versus Toon Hezemans bij kus) duidelijk de mindere, heeft kus zich de laatste jaren behoorlijk opgewerkt. Corporate- en webdesign vallen onmiddellijk op. Samen met een denktank presenteert Toon Hezemans een poppy programma om de stad voor kunstenaars en gemeenschap aantrekkelijk te maken. En sommige kunstenaars blijven er ook daadwerkelijk hangen. Zoals de Fransman Jean- Michel Crapanzano, die zijn atelier heeft in een leegstaande winkel aan de Akerstraat, en Wouter Huis die uit Groningen kwam om in Hoensbroek het zogeheten Greylight Project, inclusief gaststudio s, op te richten. Als het zo door gaat, kan men zich over een tijdje de gangbare vraag Wat doe je in s hemelsnaam in Heerlen? besparen, daar is Toon Hezemans van overtuigd. Sommigen, zegt hij, zijn bang voor dat moment. Het zekere gevoel dat je in Heerlen niets kunt missen, zal namelijk verloren gaan. Boven alles verwart en betovert deze regio, met haar afstanden en haar afstandloosheid. Het is inderdaad mogelijk van hieruit een maand lang elke dag een andere plek te bezoeken. Parijs of Brussel, Amsterdam of Rotterdam, Bonn of Keulen, Hasselt en Genk, Sittard en Roermond, Herzogenrath en Düsseldorf, Aken of Heerlen, Eindhoven of Utrecht, Luik of Antwerpen. Ooit moet ik hier terugkeren. *) Secondhand Glamour is een merk van Lena Lapschina. (Vertaling: Wido Smeets) Lena Lapschina (Kurgan, West-Siberië,1965) studeerde in Moskou en Wenen, waar ze in 1996 promoveerde op de hedendaagse architectuur in die stad. Ze bleef er wonen en werkt er nu als kunstenaar en curator februari 2010

16 16 februari 2010

17 Nachtleven in Vilnius Out of Control is het thema van de Fotobiënnale Luik 2010, die dit jaar ook uitwaaiert naar Sittard (Museum Het Domein) en Heerlen (Schunck* Glaspaleis). In Heerlen heeft de presentatie de titel Fluorescent Adolescent meegekregen. Beide titels zijn van toepassing op de serie Gravitation van de Litouwse kunstenaar Ugnius Gelguda (1977) over het nachtleven van Vilnius, Litouwen. Op de 10 x 10 polaroids zijn de kleurrijke glitter en glamour van het uitgaansleven getransformeerd tot tinten in zwart en wit. Ook de spreekwoordelijke dynamiek is vervaagd bij deze poserende feestbeesten die hun fysieke schoonheid tonen terwijl ze als silhouetten lijken op te gaan in een onherkenbare omgeving. Ook bij de andere kunstenaars in Fluorescent Adolescent, zoals Atilkunst, Isoje Chou, Brody Condon, Ryan McGinley, K8 Hardy en Julia Nieburg draait het om de speelse, experimenterende houding van opgroeiende jongeren die niet alleen hun eigen grenzen, maar ook die van hun omgeving verleggen. Ugnius Gelguda, uit de serie Gravitation (2007), 10x10 cm framed polaroids. Uit Fluorescent Adolescent, Schunck Glaspaleis Heerlen, van 27/02 t/m 24/ februari 2010

18 moderne kunst LM heeft een groot aantal werken in stock van o.a. Arie Berkulin Pieter Defesche Theo Kuijpers Lei Molin Ger Lataster Toon Teeken Wij hebben geen vaste openingstijden, maar na een telefonische afspraak bent u van harte welkom. Leon Mommers Savelsbosch Bellefroidlunet 40, 12F, SB KN Maastricht Even voorkijken? Zie: Patrick Schols meubelobjecten als unica Harald Schmitz-Schmelzer wandobjecten van gepigmenteerde kunststof Rechtstraat 62 Maastricht kunstuitleen maastricht.nl opening: vrijdag 26 februari tussen en uur de expositie duurt tot t/m 17 april 2010 kunst voor thuis en op kantoor t open: donderdag, vrijdag, zaterdag 12 tot 5 uur Galerie DIS Tafelstraat JD Maastricht Phone Open: Wed - Sat 12h - 17h and on appointment Mosagne Academie Verrijk uw geest en verras uzelf! De Mosagne Academie biedt een exclusief cursusaanbod. Verdiep u in kunst en cultuur op academisch niveau met boeiende discussiebijeenkomsten en interessante excursies. Meer weten? Vraag onze brochure aan via mosagneacademie@maastrichtuniversity.nl of Informeer ook naar de mogelijkheid voor een cursus op maat. Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 18 februari 2010

19 Dress for succes Mode in musea: niet aanraken a.u.b. Mode is steeds vaker in het domein van kunst te vinden. Maar hoe vertalen musea zo n dynamisch verschijnsel naar hun publiek? Alle middelen worden uit de kast getrokken, maar soms is alleen kijken niet genoeg. De grootste uitdaging was juist om mode en kunst niet tegenover elkaar te plaatsen. door Annemarie Staaks Herfst/wintercollectie voor mannen van Bernhard Wilhelm & Jutta Kraus in het Groninger Museum. foto Marten de Leeuw Een paar jaar geleden werd me in een atelier van luxe herenkostuums getoond hoe een goed colbert in elkaar zit. In een proefmodel waren de verschillende laagjes te zien waaruit zo n jasje is opgebouwd, en de trotse vakman wees liefdevol op de afgeronde schouderlijnen en de voering van paardenhaar die voor een natuurlijke en soepele valling moest zorgen. Maar, zo besloot hij zijn betoog, ik kan het wel laten zien, maar eigenlijk moet je het ervaren. Die woorden komen bij me op als ik langs de opgestelde kostuums wandel in Modemuseum Hasselt, waar momenteel de tentoonstelling Collectie #01 te zien is met kledingstukken van 1750 tot nu. Het is ijzingwekkend stil tussen de keurig opgestelde, gezichtsloze poppen die ofwel achter glas, of achter een gespannen koordje twee eeuwen modegeschiedenis tonen. Niet aanraken a.u.b staat op de bordjes. Het publiek mag kijken, maar niet voelen. Hoewel de stijlvol ingerichte tentoonstelling in vogelvlucht een aardig overzicht geeft van ons kleedgedrag van de afgelopen drie eeuwen, is de presentatie levenloos. Hoe zou die blauwe tournurejurk uit 1870 er op zo n bourgeoise madame hebben uitgezien, vraag ik me af. Of op welke muziek zwierde de met gelatinepailletten versierde cocktailjurk uit 1920 door de zaal? En, voelde die damessmoking van Dior uit de jaren tachtig ook echt aan als dress for succes? Alleen kijken naar mode is soms, net als bij het herencolbert, net niet genoeg. Mode in een museum, het blijft een paradoxaal gegeven. Want hoe vertaal je de dynamiek van zo n persoonlijk, levendig en aaibaar fenomeen naar de statige en doorgaans kille omgeving van een museum? Nu heeft het historisch overzicht van de geconserveerde kostuums in Hasselt vooral een educatieve doelstelling, maar Kenneth Ramaekers, coördinator van het Modemuseum in Hasselt, herkent het probleem. Een modemuseum staat voor de uitdaging om kleding tot leven te wekken, als het ware te laten bewegen te midden van een sfeer en een tijdsbeeld. Dat deze expositie niet bepaald levendig is, klopt maar met die oude delicate stoffen kun je natuurlijk niet gaan experimenteren. Voor geëxperimenteer met opstellingen, invalshoeken en cross-overs moeten we naar exposities die mode als kunst voor het voetlicht brengen, een verschijnsel dat halverwege de jaren negentig ontstond en de laatste jaren aan terrein heeft gewonnen. Zeker nu ontwerpers de catwalk verlaten en met performances, sculpturale ontwerpen en installaties de grenzen van hun discipline opzoeken, is mode steeds vaker in het domein van de kunst te vinden. As we speak is in het Groninger Museum, vaste gastheer van uitgesproken modetentoonstellingen, het werk van de Duitse mode-narren Bernhard Wilhelm en Jutta Kraus te zien. De experimentele expositie stond eerder al in het Modemuseum (MoMu) in Antwerpen. De wilde, totaal bizarre verzameling anti-mode zoals die daar getoond werd, is baanbrekend volgens Ramaekers. Het museum was omgetoverd tot de leefwereld van Wilhelm en Kraus, het was alsof je in hun hoofden zat. Dat kan alleen als je als museum alle tradities los durft te laten en heel ver mee gaat in de gedachtegang van de ontwerper. Over de emancipatie van de mode als kunstvorm geen klagen, maar wat gebeurt er als ontwerpers veranderen in kunstenaars en kleren sculpturen worden? Deze vraag lag ongeveer een jaar geleden op tafel naar aanleiding van de tentoonstelling The House of Viktor & Rolf in Centraal Museum Utrecht. Modekenners en museumvertegenwoordigers debatteerden over de vraag of mode als kritische artistieke praktijk gezien kon worden. Met andere woorden: is mode kunst én hoort het wel thuis in het museum? Onder de streep was men het er over eens: een museum kan een ideaal modeplatform zijn, mits het zijn taak als kunstinstelling niet uit het oog verliest. Die andere vraag - wanneer wordt mode kunst - stond afgelopen najaar centraal in The Art of Fashion in Boijmans Van Beuningen in Rotterdam. Deze ambitieuze expositie over het ontstane debat over de vervagende grenzen tussen mode en kunst had als doel dit spanningsveld in beeld te brengen. Volgens conservator José Teunissen is spanning echter niet het juiste woord: De grootste uitdaging was juist om mode en kunst niet tegenover elkaar te plaatsen, maar te zeggen: kijk, dit is mode en dit is kunst en het lijkt op elkaar. Mode was enkel het vertrekpunt en we wilden laten zien hoe kleding een sculptuur kan worden of een modeshow kan overgaan in een performance. Een vloeiend proces dus, waarbij de overgang tussen mode en kunst nauwelijks te leggen is. De reacties op The Art of Fashion waren wisselend. Te geforceerd, te intellectueel, zo schreven de kranten: Modeontwerpers zijn niet voor niets modeontwerpers. Boven de recensie in de Volkskrant prijkte de veelzeggende kop Mode in het museum, het blijft wringen. En toch, als we Ramaekers geloven, kan kleding tot leven komen, ook in een museum. Op naar Groningen. Collectie #01 t/m 7 maart in Modemuseum Hasselt. Bernhard Wilhelm en Jutta Kraus t/m 11 april in Groninger Museum februari 2010

20 O N D E R T U S S E N I N... ANTWERPEN TRANS FORM A R C H I T E C T E N waar de Venlose kunstenaar Jos Deenen tot en met 15 mei onder de titel Een zin is ook een collage werk toont in het museum van de Verbeke Foundation. De stichting werd op 1 juni 2007 door kunstverzamelaars Geert en Carla Verbeke-Lens opgericht. Met m² aan overdekte ruimten (loodsen van het vroegere transportbedrijf van Verbeke) is het een van de grootste privé-initiatieven voor hedendaagse kunst in Europa. Jos Deenen legde door de jaren heen een archief aan van duizenden foto s uit de meest uiteenlopende tijdschriften. Het zijn gecatalogiseerde motieven die hij naar eigen zeggen tevoorschijn tovert zoals een schilder de verf van zijn palet. Tot 7 maart exposeert Deenen ook in Cultuurwerf Vlissingen. MAASTRICHT BOSCHSTRAAT 48 MAASTRICHT op afspraak alleen voor mannen BOSCHSTRAAT 46 zonder afspraak Zuiderlucht BV Limburg Driezesnul Schunck Euregio Design Platform Made in Europe Film Festival buro walnoot Communicatie Kunst Cultuur Design Europa waar architect Mathieu Bruls een deel van zijn bureau aan de Alexander Battalaan heeft uitgeruimd voor een beeld van kunstenaar Roy Villevoye, die regelmatig in Papoea Nieuw Guinea, een eiland waar 823 talen worden gesproken, vertoeft. Hij neemt dan elementen uit de Westerse (beeld) cultuur mee en brengt de plaatselijke bevolking ermee in contact. De beelden, foto s en films die hij daarvan maakt laat hij vervolgens weer in het Westen zien. Zoals bij BenC Gallery, zoals Bruls de straatkant van zijn kantoor heeft gedoopt. Daar is tot en met 23 maart het onlangs door de Lakenhal in Leiden aangekochte beeld Preparations (2009) van Villevoye te zien. Op 7 maart is er een gesprek met de kunstenaar, om uur. KERKRADE Papoea met houten kruis (Preparations van kunstenaar Roy Villevoye) ten kantore van Bruls en Co. waar in 2009 bijna mensen het Discovery Center Continium, voorheen het Industrion, bezochten. Dat zijn minder bezoekers dan in topjaar De daling is volgens de directie te wijten aan het feit dat het Kerkraadse museum in het voorjaar van 2009 drie maanden dicht was vanwege verbouwing. De verblijfsduur van bezoekers sinds de heropening is bijna verdubbeld naar gemiddeld 4,5 uur, aldus de directie. MARGRATEN waar het Amerikaanse oorlogskerkhof het vertrekpunt was van de documentaire Akkers van Margraten van Eugenie Jansen en Albert Eling. In de film worden verhalen van ooggetuigen afgewisseld met archiefbeelden; de documentaire eindigt bij de opening van het kerkhof in De film, die twee maanden draaide in Lumière Maastricht en daarna in de Limburgse filmhuizen, verschijnt half februari op dvd, die nog 70 minuten extra biedt aan verhalen van ooggetuigen. Verkrijgbaar bij Lumière. NEW YORK waar Maurer United Architects [MUA] uit Maastricht een installatie heeft bedacht voor de centrale vide van het 50-jaar jonge Guggenheim Museum. Maurer behoort tot een groep van tweehonderd kunstenaars, architecten en ontwerpers uit de hele wereld die zijn uitgenodigd om visies in de vorm van interventies tot uitdrukking te brengen. Hun installatie bestaat uit een glazen bol met een diameter van twaalf meter, gevuld met maanstof. Alle werken zijn gedoneerd aan het museum en worden op 4 maart geveild. Behalve door Maurer United Architects wordt Nederland vertegenwoordigd door onder andere UN Studio, Studio Job, MVRDV en West februari 2010

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

Er vaart een boot op het grote meer

Er vaart een boot op het grote meer Er vaart een boot op het grote meer Er vaart een boot op het grote meer, met discipelen en de Heer. Maar bij storm en lelijk weer, roepen de vrienden: Help ons Heer! De Here zegt dan: Zwijg,wees stil.

Nadere informatie

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden zijn ouders hem, maar alle andere konijntjes noemden

Nadere informatie

JE CULTURELE ZELFPORTRET

JE CULTURELE ZELFPORTRET JE CULTURELE ZELFPORTRET Dit is het culturele zelfportret van Vul alles in hele antwoordzinnen in. Gebruik een ander lettertype of een andere kleur voor de antwoorden. Plak hier je pasfoto Film/tv 1 Ga

Nadere informatie

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 LES 4 Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 De boodschap God hoort en verhoort onze gebeden voor elkaar. Leertekst: Terwijl Petrus onder zware bewaking zat

Nadere informatie

IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL

IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL I N T E R I E U R W Wonen op de Windrichtingen IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL Tekst: ANNEMIE WILLEMSE Foto s: JAN VERLINDE 22 TIJDLOOS TIJDLOOS 23 Na een zoektocht naar de ideale bouwgrond, gingen

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente,

Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, We zijn er doorheen gegaan, Veertig dagen en nachten, Tijd van voorbereiding...

Nadere informatie

Paasviering 2016 Achtergelaten Vergeet me niet

Paasviering 2016 Achtergelaten Vergeet me niet Paasviering 2016 Achtergelaten Vergeet me niet woensdag 23 maart 2016 8:45 uur 9:00 uur Openingslied: Het is Pasen Het is Pasen, laat het horen, het is Pasen, het is feest. Na het donker van de dood, nu

Nadere informatie

Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen

Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen Openingstekst: (Door een ouder en kind) A. Zeg zou jij het licht aandoen? Je moet opschieten, want het is bijna tijd. Dadelijk

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande. Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst. Hallo mede dierenvrienden,

September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande. Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst. Hallo mede dierenvrienden, September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst Hallo mede dierenvrienden, Na mijn indrukwekkende reis naar India, is mij gevraagd om een kort verhaaltje

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

Een gelukkige huisvrouw

Een gelukkige huisvrouw Een gelukkige huisvrouw Voordat ik zwanger was, was ik een gelukkige huisvrouw, ik had alles wat ik wilde. En daarvoor hoefde ik geen dag te werken. Want werken, dat deed mijn man Harry al. Harry zat in

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

LITURGIE voor de kinderdienst op zondag 15 februari Oude Jeroenskerk Noordwijk. Thema: Spoorzoekers: Bram: David Baak

LITURGIE voor de kinderdienst op zondag 15 februari Oude Jeroenskerk Noordwijk. Thema: Spoorzoekers: Bram: David Baak LITURGIE voor de kinderdienst op zondag 15 februari Oude Jeroenskerk Noordwijk Thema: Spoorzoeken Voorganger: Organist: Spoorzoekers: ds Ad van Houwelingen Jaco van Leeuwen Sara: Sanne Heemskerk Bram:

Nadere informatie

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij?

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Wat een mooie luchtballonnen! Geel, oranje, groen en blauw. Kies maar uit Daan,

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

Oud wit Prins de Vos. Ik wil je.

Oud wit Prins de Vos. Ik wil je. Oud wit Prins de Vos Ik wil je. Het is het eerste berichtje dat ik vandaag van hem ontvang. De uren waarin het stil blijf zijn ondragelijk. Pas als ik de trilling in mijn broekzak voel begint mijn hart

Nadere informatie

3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren! 3.5.1. Verkenning van het verhaal " #

3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren! 3.5.1. Verkenning van het verhaal  # 3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren 1 3.5.1. Verkenning van het verhaal "# $$ %& " # 1 H. BERGHMANS & G. EVRARD, Bijbelverhalen in beeld, het leven van Jezus, Altoria Averbode, 1999. ' 3.5.2. Uitdieping

Nadere informatie

Geelzucht. Toen pakte een vrouw mijn arm. Ze nam me mee naar de binnenplaats van het huis. Naast de deur van de binnenplaats was een kraan.

Geelzucht. Toen pakte een vrouw mijn arm. Ze nam me mee naar de binnenplaats van het huis. Naast de deur van de binnenplaats was een kraan. Geelzucht Toen ik 15 was, kreeg ik geelzucht. De ziekte begon in de herfst en duurde tot het voorjaar. Ik voelde me eerst steeds ellendiger worden. Maar in januari ging het beter. Mijn moeder zette een

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Interview met de Spaanse arts Betty Cerda de Palou, 63 jaar oud en sinds 32 jaar in Maastricht

Interview met de Spaanse arts Betty Cerda de Palou, 63 jaar oud en sinds 32 jaar in Maastricht 1 Interview met de Spaanse arts Betty Cerda de Palou, 63 jaar oud en sinds 32 jaar in Maastricht Betty: Ik ben Betty Cerda de Palou. Ik woon in Maastricht al 32 jaar. Ik ben 63 jaar. Ik ben arts, maar

Nadere informatie

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51 Inhoud Een nacht 7 Voetstappen 27 Strijder in de schaduw 51 5 Een nacht 6 Een plek om te slapen Ik ben gevlucht uit mijn land. Daardoor heb ik geen thuis meer. De wind neemt me mee. Soms hierheen, soms

Nadere informatie

Refrein: Als het regent in jouw hart en je kunt alleen maar huilen, kom dan bij me, hou me vast, in mijn armen mag je schuilen.

Refrein: Als het regent in jouw hart en je kunt alleen maar huilen, kom dan bij me, hou me vast, in mijn armen mag je schuilen. Ellen en Patrick Nooit meer je stem, nooit meer je lach, Alles gaat terug, naar die éne dag. De pijn vanbinnen, het doet zo n zeer, Ze zeggen dat het mindert, maar wanneer... Intredelied: M n oma is gestorven

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

1 Kussen over mijn hoofd

1 Kussen over mijn hoofd 1 Kussen over mijn hoofd De woonkamerdeur valt met een klap achter mij dicht. Ik ren de trap op, sla hier en daar een tree over. Niet vallen, denk ik nog, of misschien wel vallen. Mijn been breken en dan

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2)

Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2) Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2) Toen God begon met zijn schepping, was het donker en leeg. Maar God zei: Laat er licht zijn! En opeens was er licht. Nu was het niet donker meer, maar nog

Nadere informatie

Boekje over de kerk. voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep

Boekje over de kerk. voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep Boekje over de kerk voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep Over dit boekje Wij hebben op catechisatie wat geleerd over de kerk. Daar willen we je wat over vertellen.

Nadere informatie

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2 Bladzijde negen, Bladzijde tien, Krijg ik het wel ooit te zien? Ander hoofdstuk, Nieuw begin.. Maar niets, Weer dicht, Het heeft geen zin. Dan probeer ik achterin dat dikke boek. Dat ik daar niet vaker

Nadere informatie

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag.

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Onze vragen: 1. Wanneer bent u met uw schrijfcarrière begonnen? 8 jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven.

Nadere informatie

Bijbel voor Kinderen. presenteert DE VERLOREN ZOON

Bijbel voor Kinderen. presenteert DE VERLOREN ZOON Bijbel voor Kinderen presenteert DE VERLOREN ZOON Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Lazarus Aangepast door: Ruth Klassen en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd door: Bible

Nadere informatie

Teksten van Wereldlichtjesdag 12 december 2015. Gedicht: Kaarsenlicht

Teksten van Wereldlichtjesdag 12 december 2015. Gedicht: Kaarsenlicht Teksten van Wereldlichtjesdag 12 december 2015 Gedicht: Kaarsenlicht Omdat ieder lichtje een verhaal is groter dan alle woorden van missen en dood van liefde levensgroot die we ooit spraken en hoorden

Nadere informatie

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters.

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Over dit boek De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Dit boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel gaat over een man die vlucht naar Europa.

Nadere informatie

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende

Nadere informatie

Lieve mensen van de Hofkerk, gasten, gemeente van Jezus Christus

Lieve mensen van de Hofkerk, gasten, gemeente van Jezus Christus Zondag 27 september Markus 9, 30-37 Overdenking Lieve mensen van de Hofkerk, gasten, gemeente van Jezus Christus 1) Ongemakkelijk gevoel Ik kreeg een beetje een ongemakkelijk gevoel toen ik dat gedeelte

Nadere informatie

De eekhoorn kon niet slapen. Hij liep van zijn deur om zijn tafel heen naar zijn kast, bleef daar even staan, aarzelde of hij de kast zou opendoen,

De eekhoorn kon niet slapen. Hij liep van zijn deur om zijn tafel heen naar zijn kast, bleef daar even staan, aarzelde of hij de kast zou opendoen, De eekhoorn kon niet slapen. Hij liep van zijn deur om zijn tafel heen naar zijn kast, bleef daar even staan, aarzelde of hij de kast zou opendoen, deed hem niet open, liep langs de andere kant van de

Nadere informatie

De Man van de Toekomst Module Theater Groep 7-8

De Man van de Toekomst Module Theater Groep 7-8 De Man van de Toekomst Module Theater Groep 7-8 Teksten: Stella van Lieshout Illustraties: Tjarko van der Pol ABC Cultuur is een initiatief van het Centrum voor de Kunsten Beverwijk www.abccultuur.nl De

Nadere informatie

Sterker dan de dood Paasprogramma 2016 Groep 1 t/m 4 Joh. Bogermanschool Houten

Sterker dan de dood Paasprogramma 2016 Groep 1 t/m 4 Joh. Bogermanschool Houten Sterker dan de dood Paasprogramma 2016 Groep 1 t/m 4 Joh. Bogermanschool Houten Kinderen zingen Vertel me eens Heer Jezus Toen u op aarde was Waarom geloofde niemand toen Dat u de koning was? Ze wilden

Nadere informatie

LES 6. Nu zie je Hem wel, nu zie je Hem niet.

LES 6. Nu zie je Hem wel, nu zie je Hem niet. LES Nu zie je Hem wel, Sabbat Doe Lees Lukas 4. 40 nu zie je Hem niet. Heb je weleens een moment gehad dat je het gevoel had dat God heel dicht bij je was? Misschien door een liedje, een bijbelvers, een

Nadere informatie

ROSANNE. Oh, oh, oh. Van Aemstel Produkties - De leukste uitjes van Amsterdam - www.amterdamexcursies.nl

ROSANNE. Oh, oh, oh. Van Aemstel Produkties - De leukste uitjes van Amsterdam - www.amterdamexcursies.nl ROSANNE Rosanne, ik weet dat er heel veel mannen zijn Elke keer weer een ander en mij doet 't pijn Want jou liefde waarmee jij mij soms verblijdt Wil ik liever, liever, liever, liever voor altijd Als ik

Nadere informatie

Mijn mond zat vol aarde

Mijn mond zat vol aarde Mijn mond zat vol aarde Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12. Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo?

Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12. Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo? Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12 Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo? Heb een Tom, Tom gekocht Bij de ANWB winkel in Drachten Nou ja ik heb hem eigenlijk gekregen Voor mijn verjaardag

Nadere informatie

Het kasteel van Dracula

Het kasteel van Dracula Uit het dagboek van Jonathan Harker: Het kasteel van Dracula 4 mei Eindelijk kom ik bij het kasteel van Dracula aan. Het kasteel ligt in de bergen. Er zijn geen andere huizen in de buurt. Ik ben moe. Het

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

CHE Band, Opwekking 761, 621 en Sela - U maakt ons een

CHE Band, Opwekking 761, 621 en Sela - U maakt ons een HOF VAN HEDEN DIENST Praisedienst 23 november 2014 18.30 uur Voorganger: ds. Dick Steenks Muzikale medwerking: CHE Live Band Ede *** Muziek voor de dienst CHE Band, Opwekking 761, 621 en Sela - U maakt

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Ik hoop voor u dat u ooit eens flink verliefd bent geweest. Niet zo n beetje van: die of die vind ik best aardig. Misschien wordt dat nog wel eens wat

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te kijken...4 De mensenmenigte opende zich in het midden...5 Toen

Nadere informatie

De vrouw van vroeger (Die Frau von früher)

De vrouw van vroeger (Die Frau von früher) Roland Schimmelpfennig De vrouw van vroeger (Die Frau von früher) Vertaling Tom Kleijn Personen FRANK, midden veertig CLAUDIA, zijn vrouw ROMY VOGTLÄNDER ANDI, zoon van Frank en Claudia TINA, Andi's vriendin

Nadere informatie

Een leerling van Jezus vertelt ('walking sermon' langs kunstwerken)

Een leerling van Jezus vertelt ('walking sermon' langs kunstwerken) Een leerling van Jezus vertelt ('walking sermon' langs kunstwerken) Doek achter de tafel Even kijken hoor. U en jullie hebben er al naar kunnen kijken, maar ik nog niet. Nu wil ik het goed zien. Ja, zo

Nadere informatie

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd 53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

DE NAAM JON FOSSE. NAMNET (1995) Een toneelstuk. Vertaling Tom Kleijn ********** PERSONEN. Meisje Jongen Zus Moeder Vader Bjarne ***********

DE NAAM JON FOSSE. NAMNET (1995) Een toneelstuk. Vertaling Tom Kleijn ********** PERSONEN. Meisje Jongen Zus Moeder Vader Bjarne *********** jon fosse - de naam JON FOSSE DE NAAM NAMNET (1995) Een toneelstuk Vertaling Tom Kleijn ********** PERSONEN Meisje Jongen Zus Moeder Vader Bjarne *********** Copyright : Jon Fosse 1995, Colombine Teaterförlag

Nadere informatie

Sterdienst 8 februari 2015 Oosterkerk: Thema: Mag ik mij even voorstellen, n.a.v. Lukas 19, 1 10 Jezus en Zacheus. Ds.

Sterdienst 8 februari 2015 Oosterkerk: Thema: Mag ik mij even voorstellen, n.a.v. Lukas 19, 1 10 Jezus en Zacheus. Ds. Sterdienst 8 februari 2015 Oosterkerk: Thema: Mag ik mij even voorstellen, n.a.v. Lukas 19, 1 10 Jezus en Zacheus. Ds. Evert Jan Hefting Mag ik me even voorstellen? Mijn naam is Zacheüs, oppertollenaar

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

NOACH EN DE ZONDVLOED

NOACH EN DE ZONDVLOED Bijbel voor Kinderen presenteert NOACH EN DE ZONDVLOED Geschreven door: E. Duncan Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: M. Maillot en Tammy S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd

Nadere informatie

PREVIEW. Probeer nu 1 dag DAVID DE JONGE JAREN VAN VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN

PREVIEW. Probeer nu 1 dag DAVID DE JONGE JAREN VAN VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN PREVIEW Probeer nu 1 dag DE JONGE JAREN VAN DAVID VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN DAG 1 GOD ZIET JOU ZITTEN! Het is niet leuk om buitengesloten te worden,

Nadere informatie

Een vrolijke SKETCH Voor 2 vrouwen en 2 mannen. Ca. 15 minuten. Een maf oud stel. Door. Peter van den Bijllaardt

Een vrolijke SKETCH Voor 2 vrouwen en 2 mannen. Ca. 15 minuten. Een maf oud stel. Door. Peter van den Bijllaardt Hier de informatie van het aantal spelers dat er voor deze sketch nodig is, hun karakterbeschrijvingen en hoe het eenvoudige decor er uit dient te zien. En nog enkele eventuele andere bijzonderheden. Tevens

Nadere informatie

Jouw avontuur met de Bijbel

Jouw avontuur met de Bijbel Nieske Selles-ten Brinke Jouw avontuur met de Bijbel Dagboek voor kinderen Uitgeverij Jes! Zoetermeer Uitgeverij Jes! is een samenwerking tussen Uitgeverij Boekencentrum en de HGJB. Kijk voor meer informatie

Nadere informatie

Pasen met de Samenleesbijbel. Materiaal voor kinderen van 8-12 jaar Johannes 20:1-18 uit de Samenleesbijbel

Pasen met de Samenleesbijbel. Materiaal voor kinderen van 8-12 jaar Johannes 20:1-18 uit de Samenleesbijbel Pasen met de Samenleesbijbel Materiaal voor kinderen van 8-12 jaar Johannes 20:1-18 uit de Samenleesbijbel Samenleesbijbel De Samenleesbijbel is de Bijbel in Gewone Taal, aangevuld met ruim 500 pagina

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

www.queridokinderboeken.nl

www.queridokinderboeken.nl www.queridokinderboeken.nl Copyright 2013 Joke van Leeuwen Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, in enige vorm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke

Nadere informatie

Jezus zoekt ruzie. en tussen een schoondochter en haar schoonmoeder

Jezus zoekt ruzie. en tussen een schoondochter en haar schoonmoeder Jezus zoekt ruzie Inleiding Denk niet dat ik gekomen ben om op aarde vrede te brengen. Ik ben niet gekomen om vrede te brengen, maar het zwaard. Want ik kom een wig drijven tussen een man en zijn vader,

Nadere informatie

HC zd. 6 nr. 32. dia 1

HC zd. 6 nr. 32. dia 1 HC zd. 6 nr. 32 wie Jezus wil kennen moet de verhalen over hem lezen beschreven door Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes terecht worden ze evangelisten genoemd ze beschrijven het evangelie ze vertellen

Nadere informatie

NOACH EN DE ZONDVLOED

NOACH EN DE ZONDVLOED Bijbel voor Kinderen presenteert NOACH EN DE ZONDVLOED Geschreven door: E. Duncan Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: M. Maillot en Tammy S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd

Nadere informatie

SLACHTOFFERSCHAP, TRAUMA EN GEWELD - EEN ONONTWARBARE KLUWEN? 25 mei 2016, Antropia, Driebergen - 25 mei 2016, gedichten Ingmar Heytze

SLACHTOFFERSCHAP, TRAUMA EN GEWELD - EEN ONONTWARBARE KLUWEN? 25 mei 2016, Antropia, Driebergen - 25 mei 2016, gedichten Ingmar Heytze SLACHTOFFERSCHAP, TRAUMA EN GEWELD - EEN ONONTWARBARE KLUWEN? 25 mei 2016, Antropia, Driebergen - 25 mei 2016, gedichten Ingmar Heytze MONITOR Dit wordt geen nieuw verhaal. We doen wat met ons werd gedaan,

Nadere informatie

Dit verhaal gaat over een schat, die je overal kunt vinden : zowel hier als daar, zowel vroeger als nu. Een schat zo rijk als het leven zelf, die

Dit verhaal gaat over een schat, die je overal kunt vinden : zowel hier als daar, zowel vroeger als nu. Een schat zo rijk als het leven zelf, die Er zit een schat verborgen in jezelf Dit verhaal gaat over een schat, die je overal kunt vinden : zowel hier als daar, zowel vroeger als nu. Een schat zo rijk als het leven zelf, die toont hoe het zijn

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12. Bruiloftsfeest

Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12. Bruiloftsfeest Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12 Bruiloftsfeest Sara en Johannes hebben een kaart gekregen In een hele mooie enveloppe Met de post kregen ze die kaart Weet je wat op die kaart stond? Nou? Wij gaan trouwen!

Nadere informatie

15. eten moet je toch

15. eten moet je toch GRATIS voorproefje 15. eten moet je toch Uitnodigen Ik zal zorgen dat ik honger heb. Hou het eenvoudig, hoor! Ik eet alles. Ik ben niet zo n moeilijke eter. Maar verder eet ik alles! Je ziet me wel verschijnen.

Nadere informatie

Liturgie voor de scholendienst 2015

Liturgie voor de scholendienst 2015 Liturgie voor de scholendienst 2015 Kerk van de Nazarener & Christelijke Basisschool De Vliet Klaaswaal Zondag 1 februari Thema: Bestaat God (eigenlijk wel)? Welkomstwoord Uitleg over de kerk Kinderopwekking

Nadere informatie

"Afraid of the Dead ( The Escape ) Hoofdstuk 5"

Afraid of the Dead ( The Escape ) Hoofdstuk 5 "Afraid of the Dead ( The Escape ) Hoofdstuk 5" Voor het eerst alleen Ik werd wakker in een kamer. Een witte kamer. Ik wist niet waar ik was, het was in ieder geval niet de Isolatieruimte. Ik keek om me

Nadere informatie

OPDRACHT 1 : SCRIPT EN INTERACTIEVE VERSIE VAK : SCHRIJVEN --LOIS VEHOF--

OPDRACHT 1 : SCRIPT EN INTERACTIEVE VERSIE VAK : SCHRIJVEN --LOIS VEHOF-- OPDRACHT 1 : SCRIPT EN INTERACTIEVE VERSIE VAK : SCHRIJVEN --LOIS VEHOF-- Confrontatie scene Written by Loïs Vehof Genre: Avontuur Locatie: De oude tempel Protagonist: Wachter Antagonist: Dief Conflict:

Nadere informatie

Het. Boekenliefje. Helen Docherty & Thomas Docherty. Clavis

Het. Boekenliefje. Helen Docherty & Thomas Docherty. Clavis Het Boekenliefje Helen Docherty & Thomas Docherty Clavis Het Boekenliefje Helen Docherty & Thomas Docherty 3 Precies op dat moment kwam een klein wezentje het dorp binnengevlogen. Het werd langzaam donker

Nadere informatie

!!!!! !!!!!!!!!!!! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams)! (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel)! Hoe voel je je nu? Beter?!

!!!!! !!!!!!!!!!!! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams)! (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel)! Hoe voel je je nu? Beter?! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams) Jim Laura Jim Laura Jim wijn aan) Laura Hallo Laura (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel) Hoe voel je je nu? Beter? Ja. Ja, dankje. Dit is voor jou. Een beetje

Nadere informatie

GELOOFSVRAGEN EN LEVENSVRAGEN

GELOOFSVRAGEN EN LEVENSVRAGEN WAAROM??? DAAROM!!! Soms sta je met je mond vol tanden, wanneer je kind je met een vraag overvalt. "Waarom zijn de bomen groen?", "Waarom regent het vandaag?" Waarom... waarom..., steeds weer waarom. De

Nadere informatie

De gebroeders Leeuwenhart

De gebroeders Leeuwenhart Astrid Lindgren De gebroeders Leeuwenhart vertaald door Rita Törnqvist-Verschuur met tekeningen van Ilon Wikland Uitgeverij Ploegsma Amsterdam Hoofdstuk 1 Wat ik nu ga vertellen gaat over mijn broer. Over

Nadere informatie

Bijbel voor Kinderen. presenteert JACOB DE BEDRIEGER

Bijbel voor Kinderen. presenteert JACOB DE BEDRIEGER Bijbel voor Kinderen presenteert JACOB DE BEDRIEGER Geschreven door: E. Duncan Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: M. Kerr en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd

Nadere informatie

Heer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga

Heer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga Hieronder staan de teksten van nieuwe liedjes, zodat jullie ze thuis ook kunnen oefenen: 'k Heb Jezus nodig heel mijn leven 'k Heb Jezus nodig, heel mijn leven. 'k Heb Jezus nodig, dag aan dag, in m'n

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 9. 1. Ik haat de dood 11 Overdenking bij 1 Korintiërs 15: 1-7 42

Inhoud. Woord vooraf 9. 1. Ik haat de dood 11 Overdenking bij 1 Korintiërs 15: 1-7 42 Inhoud Woord vooraf 9 1. Ik haat de dood 11 Overdenking bij 1 Korintiërs 15: 1-7 42 2. Papa, ik ben bang dat jij ook dood gaat 44 Overdenking over 1 Korintiërs 15: 35-49 78 3. Ik ben mijzelf niet meer

Nadere informatie

Ze neemt nog een slok van haar rum-cola. Even lijkt het alsof de slok weer omhoogkomt.

Ze neemt nog een slok van haar rum-cola. Even lijkt het alsof de slok weer omhoogkomt. Manon De muziek dreunt in haar hoofd, haar maag, haar buik. Manon neemt nog een slok uit het glas dat voor haar staat. Wat was het ook alweer? O ja, rum-cola natuurlijk. Een bacootje noemen de jongens

Nadere informatie

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots

Nadere informatie

21 februari 2016 ONLINE MET GOD. Voorganger: Ds.H.Bondt Begeleiding: Entheos / Els Cornelisse

21 februari 2016 ONLINE MET GOD. Voorganger: Ds.H.Bondt Begeleiding: Entheos / Els Cornelisse 21 februari 2016 ONLINE MET GOD. Voorganger: Ds.H.Bondt Begeleiding: Entheos / Els Cornelisse Votum en groet Ps. 65,1 (U luistert als wij bidden) De lofzang klinkt uit Sions zalen tot U met stil ontzag.

Nadere informatie

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort.

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort. Een erfenis Dag dames, kan ik iets voor u doen? Amber kijkt Liz even aan en zegt dan: Ik heb hier een afspraak met de notaris. Mijn naam is Amber Overgauw. De vrouw kijkt op haar beeldscherm. Ik zie het,

Nadere informatie

Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk

Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk GEWASSEN IN WATER Inhoud: Vanuit de dopeling gezien een statement dat hij in het watergraf alles wat oud is achter zich laat. Hij weet niet alles, kent nog niet

Nadere informatie

6 Stefanus gevangengenomen

6 Stefanus gevangengenomen 6 Stefanus gevangengenomen 8. En Stefanus, vol geloof en kracht, deed wonderen en grote tekenen onder het volk. 9. En enigen van hen die behoorden tot de zogenoemde synagoge van de Libertijnen, van de

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Hoe lang duurt geluk?

Hoe lang duurt geluk? Hoe lang duurt geluk? Op dit moment ben ik gelukkig. Na veel pech ben ik dan eindelijk een vrolijke schrijver. Mijn roman is goed gelukt. En ik verdien er veel geld mee. En ik heb ook nog eens een mooie,

Nadere informatie

GAVE Kerk: werkblad Bijbelklassen en Spoorzoekers

GAVE Kerk: werkblad Bijbelklassen en Spoorzoekers Onze gemeentevisie GAVE Kerk: werkblad Bijbelklassen en Spoorzoekers Wij zijn gemeente van Jezus Christus die hem leren kennen, volgen en verkondigen. G K V - V Thematekst met gebaren: Sleutelvers: God

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF MET EEN LACH EN EEN TRAAN

NIEUWSBRIEF MET EEN LACH EN EEN TRAAN NIEUWSBRIEF MET EEN LACH EN EEN TRAAN Na een lange zomer met zon en regen is het weer tijd voor een nieuwe nieuwsbrief. Het is misschien een beetje gek maar onze nieuwsbrief lijkt een beetje op de zomer,

Nadere informatie

GEZIN-SCHOOL-KERKDIENST VAN DE GROENLING op 12 februari 2017 in De Bron

GEZIN-SCHOOL-KERKDIENST VAN DE GROENLING op 12 februari 2017 in De Bron GEZIN-SCHOOL-KERKDIENST VAN DE GROENLING op 12 februari 2017 in De Bron MAAR TOEN HIJ VOELDE HOE HARD HET WAAIDE, WERD HIJ BANG EN BEGON TE ZINKEN. HEER, RED MIJ! Ds. Nelleke Beimers, voorganger Gerrit

Nadere informatie

DE HEMEL, GODS PRACHTIGE THUIS

DE HEMEL, GODS PRACHTIGE THUIS Bijbel voor Kinderen presenteert DE HEMEL, GODS PRACHTIGE THUIS Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Lazarus Aangepast door: Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd door: Bible for

Nadere informatie

Thema: In kruiken en kannen (2 Koningen 4:1-7)

Thema: In kruiken en kannen (2 Koningen 4:1-7) Liturgie aangepaste dienst Baflo, 28-09-14 om 14.30 uur Thema: In kruiken en kannen (2 Koningen 4:1-7) Welkom en mededelingen a. Opw. 334 Heer, uw licht en uw liefde schijnen b. Opw. 88 Een rivier vol

Nadere informatie

Lied van de maand 2014-2015

Lied van de maand 2014-2015 Sept. God die alles maakte God die alles maakte de lucht en t zonlicht blij de hemel zee en aarde zorgt ook voor mij God die t gras gemaakt heeft de bloemen in de wei de bomen, vruchten, vogels zorgt ook

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie