nr.5 23,24 & 25 nov 2012

Transcriptie

1 interviews achtergronden nieuws volledig programma ictor Kossakovsky nr., & nov 01 foto: Bram Belloni meer nieuws op idfa.nl/dagkrant

2 TALENT ONTIKKELEN OET JE SAEN Het Kilimanjaro Film Institute (KFI) in Tanzania leidt jongeren, die geen geld hebben om hun talenten verder te ontwikkelen, op tot editor, regisseur of cameraman. e jongeren ontwikkelen niet alleen technische, maar ook sociale vaardigheden. o worden ze klaargestoomd voor de arbeidsmarkt. Stichting OEN ondersteunt het KFI uit de bijdrage van de Nationale Postcode Loterij omdat het jonge mediatalenten een toekomst geeft. e krijgen toegang tot de mediawereld in Tanzania en met de kwalitatieve lokale producties wordt het huidige televisie- en fi lmaanbod in Oost Afrika vergroot. oor meer informatie over de projecten van OEN kijk op nedidfa_dagkrant_vr.pdf 1 /1/1 1:0 P C Y C Y CY CY K

3 IFA AILY ONLINE e bezuinigingen laten niemand onberoerd. it jaar vindt u daarom de papieren agkrant niet langer elke dag in de bakken in plaats daarvan publiceren we om de dag deze IFA Speciaal. e verschijnen dus minder vaak, maar wel extra dik. En online blijven we net zo dagelijks als altijd, op de Online IFA agkrant, via idfa.nl/dagkrant. IFA SPECIAAL : HET BREIN ij zijn ons brein. En dus geldt voor anderen ook: zij zijn hun brein. aar hoe kijk je naar binnen in die processen? Hoe fi lm je het als, zoals Paul van de Graaf kernachtig beschrijft, de grijze massa eenmaal aftakelt, het geheugen wordt gewist en de persoonlijkheid onomkeerbaar verandert? 1 Het helpt als de aandoening leidt tot veranderingen in gedrag, zoals bij het Gilles de la Tourette-meisje Anne in de prachtige kortfi lm Anne vliegt. Alan Berliner en Phie Ambo, twee vaste IFA-gasten die elkaar dankzij de IFA Speciaal voor het eerst ontmoetten, hebben elk een originele manier om het haperende geheugen te verbeelden. Berliner gebruikt voor zijn archeologische zoektocht door het brein van een dichter onder meer gefragmenteerde fl itsen van archieffoto s. Ambo verbeeldt de intensiteit van trauma s met behulp van animatie. e hoofdpersoon van The Baby heeft haar herinneringen juist uitgeschakeld, zodat de ware toedracht buiten, in de werkelijkheid, gezocht moet worden. Een andere fi lmmaker probeert zijn publiek in dezelfde geestestoestand te krijgen als zijn onderwerp, door de oorzaken te recreëren: zo verbeeldde Sokoerov (geselecteerd door Kossakovsky 1 ), in een overigens prachtige documentaire, de verveling van Russische soldaten door ook de kijker urenlang te laten rondhangen op een desolate grenspost. ant dat is het verschil tussen een reportage en een documentaire: de tijd nemen. En als je maar lang doorgraaft, blijkt dan alles terug te voeren op ons brein. o ontdekte Leo de Boer dat zijn fi lm over de kredietcrisis uiteindelijk over zijn gevoelens ging: hij schaamde zich dat hij het geld van zijn zoontje had verspeeld. aar soms moet je concluderen dat je, ondanks alle tijd en moeite, echt niet doordringt tot het brein van de geportretteerde. ant wat ging er om in het hoofd van de New Yorkse kunstenaars die zelfs hun toiletgang lieten fi lmen in het Big Brother-project e Live in Public? Of van de tevreden Amerikaanse bewakers die in Abu Ghraib hun eigen martelpraktijken vastlegden? at weten we ook jaren later nog niet. aar het Layar-logo is te zien, kan met behulp van een Layar-app extra online inhoud op de pagina worden ontsloten. INHOUSOPGAE Nominaties, waaronder dubbele kanshebber Esther Hertog, en wat te doen in het weekeinde. / Alan Berliner en Phie Ambo, regisseurs van respectievelijk First Cousin Once Removed en Free the ind, bespreken het verbeelden van het geheugen. Ik ben herinneringen als een toneelstuk gaan beschouwen. Regisseur Leo de Boer wil zijn geld terug: Ik ben toch voor dat procentje méér gegaan. Korte klassieker over Gilles de la Tourette. eborah van am, regisseur van The Baby: Als iemand niets meer weet, dan moet er haast wel een trauma bestaan. Bezoekers zien in Sokoerovs Spiritual oices een metafoor voor de onderwereld. / 1/ 1/ ele fi lms over het brein en de ingrijpende effecten van hersenfalen. jaar IFA deel : Ondi Timoner over haar e Live in Public: ensen wilden direct hun Facebookpagina opheffen. 1 Guillaume Suon en Lida Chan over Red edding: it is het begin van haar verwerkingsproces. ictor Kossakovsky over zijn manier van werken: Tijdens het filmen blokkeer ik m n brein. 1 e Extra Speciaal Kalender 0. 1/1 IFA 01 in Beeld. 1/1 IFA

4 AAA FESTIAL UIEK EN KUNST AAAFESTIAL.NL AAA Festival uziek en Kunst is een initiatief van het Koninklijk Concertgebouworkest. Samen met andere Amsterdamse instellingen wordt een gevarieerd programma aangeboden rondom een thema, deze editie NL/B deburen. Ooit vormden we samen het erenigd Koninkrijk der Nederlanden, maar lang heeft dat niet geduurd. Een opera was in 0 de vonk tot het oproer dat naar de onafhankelijkheid van België zou leiden. Hoe goed kennen wij onze zuiderburen eigenlijk? AAA brengt een programma vol theater, lezingen en muziek met veel laamse gasten. uziekgebouw aan 't IJ Koninklijk Concertgebouworkest e Groene Amsterdammer Het Concertgebouw SPUI EYE Entrée Stedelijk useum e Brakke Grond NL/B E BUREN -1 EC 01 EER INFO & TICKETS: AAAFESTIAL.NL i.s.m. het laams-nederlands huis Founding partner: Rialto Podium Iedere maand een nieuwe, spraakmakende documentaire. e makers worden na afloop geïnterviewd. Het hele jaar de nieuwste documentaires in aanwezigheid van de makers. GESNEUEL - Robert Oey

5 SLANGENANS Niet alleen op, maar ook voor het scherm: de Britse theateracteur Jerry Killick geeft een performance, voorafgaand aan een dichterlijke documentaire in de voetsporen van Robert Oppenheimer, vader van de atoombom, en Aby arburg, uits antropoloog, getiteld Snake ance. aterdag om 1.0 uur in de Brakke Grond. IFA NAAR BIJLER oor het eerst vertoont IFA dit jaar ook documentaires in het Bijlmerpark Theater. et vrijdag en zaterdag nog meerdere films, waaronder The House I Live in, over de mislukte Amerikaanse ar on rugs. ie voor het volledige programma Esther Hertog (links, geflankeerd door producent Erica Reijmerink en arie Schmidt Olesen) reageerde verbaasd maar verheugd toen ze hoorde dat ze met haar film Soldier on the Roof, over Joodse kolonisten in de stad Hebron, kans maakt op twee IFA-prijzen. e Nederlandse documentairemaker werd niet alleen genomineerd voor de First Appearance Award voor beste debuutfilm, maar ook voor de ioraphte Award voor beste Nederlandse documentaire. foto: Felix Kalkman ARE, ARE AREN aarom armoede? Tussen november en december is er een wereldwijde themaweek over hy Poverty? e acht lange documentaires die speciaal daarvoor zijn gemaakt worden in die week in landen op televisie uitgezonden (en zijn afgelopen donderdag op IFA vertoond), plus online zo n dertig shorts. ARE, ARE RIJKEN Elk verhaal heeft twee kanten. unten hebben keerzijdes, het kan vriezen of het kan dooien, elk voordeel heeft zijn nadeel en zoals cabaretier Hans Teeuwen al observeerde: Er wordt wel eens wat gezegd over de Joden, maar die uitsers waren ook geen lieverdjes. ocumentairekanaal Holland oc besloot ook de nuance te zoeken en zich aan te sluiten bij het wereldwijde project hy Poverty? en de themaweek Hoezo Armoede? van de publieke omroep. et als uitkomst een eigen themaweek, onder de noemer Rijk zijn is ook niet makkelijk. En dus zoomt het kanaal in op de sores van Jackie Siegel en haar verdampende miljarden in Queen of ersailles, leven we mee met het verarmde, verwende prinsesje Anne ette uit The Good Life en reflecteren we op hebzucht in de film aarom is te veel nooit genoeg? Armoede is een probleem, maar ook rijkdom kent zijn schaduwkanten, aldus de digitale zender. (Ov) ALLE NOINATIES rijdagavond worden de acht winnaars van de competities op IFA bekendgemaakt. Hier nog even alle genomineerden op een rij. IFA Competition for Feature-Length ocumentary First Cousin Once Removed - Alan Berliner The Gatekeepers - ror oreh Bad Boy High Security Cell - Janusz rozowski IFA Competition for id-length ocumentary The Successor of Kakiemon - Suzanne Raes Red edding - Lida Chan en Guillaume Suon Camera/oman - Karima oubir IFA Competition for First Appearance Soldier on the Roof - Esther Hertog ercy ercy - Katrine Riis Kjaer The achine hich akes Everything isappear - Tinatin Gurchiani IFA Competition for Student ocumentary Beyond riezen aniel Abma Rogalik - Pawel iemilski Pablo s inter - Chico Pereira IFA Competition for utch ocumentary Soldier on the Roof - Esther Hertog The Only Son - Simonka de Jong Space in Between - Noelia Nicolás IFA Competition for usic ocumentary Searching for Sugar an - alik Bendjelloul The Ghost of Piramida - Andreas Koefoed This Band Is So Gorgeous! - unstan Bruce IFA oclab Award for igital Storytelling Alma, a Tale of iolence - iquel ewever-plana, Isabelle Fougère Bear 1 - Leanne Allison, Jeremy endes CIA: Operation Ajax - aniel Burwen IFA oc U Competition Alexandra Sarah Harkink Charles Bradley: Soul of America - Poull Brien Little orld arcel Barrena Q&A&Q&A&Q&AQ&A&Q&A&Q&A&Q&A e rechten van kinderen worden overal ter wereld met voeten getreden. In ietnam bijvoorbeeld, waar Tong Phuoc Phuc met harde hand een weeshuis runt, gevuld met kinderen die zijn gered van abortussen en ongewenst ouderschap. Na afloop van de documentaire daarover, Blush of Fruit, wordt nagepraat met regisseur Jakeb Anhvu en vertegenwoordigers van organisaties die strijden voor rechten van kinderen. rijdag om. uur in Tuschinski. Na afloop van onauspital S Ost over een van de meest geavanceerde ziekenhuizen ter wereld is er een uitgebreid nagesprek, georganiseerd door kunstmanifestatie Ja Natuurlijk. Om 0. uur in Tuschinski. IFA NAAR LIELAN ijf jaar alweer. at vliet de tijd! Inademen in de zaal, uitademen op het strand: van 0 november t/m december en van t/m december. Uw arrangement boekt u op podiumvlieland.nl. NACHT OORHALEN Echte die-hards lachen om (op vrijdag) een PRO-dag of (op zaterdag) een olkskrant-dag: die halen een nacht door in ocs Around the Clock. rijdag krijgt u tussen uur s avonds en uur s ochtends de hoogst scorende films uit de publieksenquête en een ontbijt na afloop een lekker ontbijt, verzekert de organisatie. oor,0 of,0 met korting. CJP ERRAST e hebben bier, bitterballen en o ja, documentaires! CJP weet wat jongeren willen. Namelijk de films Alexandra, Space in Between, 0 Years of arkness en... verrassing! aterdag om.00 uur in de Brakke Grond. GO IFA! && NO arie-stella-aris IFA Café, Rembrandtplein gratis Tentoonstelling Expanding Cinema, Brakke Grond Tuinzaal gratis 1.00&1.00 Andere Tijden, Stadsarchief ijzelstraat gratis Focus Forward & oc Next ini Cinema s, Rembrandtplein gratis ideojukebox Tunes Changing The orld, ediaroom elkweg gratis PLUS! aterdag november van IFA Party in de Brakke Grond gratis GELUIEN OOR AIN BESTE JEUGOC Het is een grappige én spannende film die je in het hoofd van iemand anders laat kruipen. at vond de jury van Geluiden voor azin, de winnaar van de ediafondsprijs Kids & ocs die donderdag november werd uitgereikt aan de maker van de beste jeugddocumentaire van 01. In het hoofd van de protagonist kunnen kijkers een cochleair implantaat aantreffen de documentaire gaat erover hoe azin de wereld, dankzij dit hulpstuk, weer met geluid kan ervaren. Op IFA kunnen kinderen nog genieten van speciaal op hen gerichte films tijdens de IFA Junior Ochtend en IFA Junior iddag in het Eye Film Instituut, op zondag november, om respectievelijk :00 en 1:00 uur. akers van de films zijn aanwezig bij de vertoningen. ezelfde dag worden om 1 uur op Nederland de winnaar Geluiden voor azin en andere jeugddocumentaires uitgezonden in een speciale aflevering van app Echt Gebeurd met illie artaal. IFA

6 foto: Felix Kalkman Festival regular Alan Berliner (ide Awake, 00; Nobody s Business, 1) maakte een prachtige, intieme film over zijn 1-jarige neef, Edwin Honig, in de laatste periode uit zijn leven. Een portret en een zoektocht door het razend interessante, maar aftakelende brein van een woordkunstenaar. Phie Ambo, winnares van de Joris Ivens Award met Family (001) en in 00 in Amsterdam met echanical Love, volgde een onderzoek aan de universiteit van isconsin, waar oosterse meditatietechnieken ingezet worden bij behandeling van psychische aandoeningen als posttraumatische stressstoornis en AH. Hoewel beiden meerdere keren IFA bezochten, kennen de Amerikaan en de eense elkaar nog niet. el delen ze een fascinatie voor het brein en het geheugen in t bijzonder. THEATERSTUK Phie Ambo: óór het maken van Free the ind dacht ik aan het geheugen als iets dat een vaste vorm had. Als een film die je op afroep kan afspelen. Inmiddels ben ik herinneringen als een theaterstuk gaan beschouwen: hetzelfde verhaal is met elke opvoering net even anders. Het geheugen kent in mijn beleving een zekere vloeibaarheid. En dat fascineert me mateloos. Alan Berliner: Het geheugen is altijd een van de vast terugkerende thema s in mijn werk. eze film is een soort archeologische zoektocht door het brein en dat van een dichter in t bijzonder. Ik zág hem voor de camera dingen vergeten, maar hij bleef op een bepaald niveau beseffen wat er met hem gebeurde. ijn dichtersbrein bleek nog steeds te werken. Hij bedacht metaforen en kreeg het voor elkaar zijn ervaringen op een voor hem nieuwe manier uit te leggen. Intuïtief bijna. ANGSTAANAL Ambo s project startte eigenlijk ook dicht bij huis: Ik worstelde met angststoornissen en onderzocht verschillende methoden om mezelf te helpen. Ik ontdekte namelijk dat het vrijwel onmogelijk is je tijdens een angstaanval een weg eruit te analyseren. Na een tocht langs allerhande behandelaars, kreeg ik medicijnen voorgeschreven, maar dat wilde ik eigenlijk niet. Ik begon te mediteren en opmerkelijk genoeg voelde ik dat er lichamelijk iets veranderde. aar wát had ik dan gevoeld? at was er veranderd en waarom en hoe? at wilde ik in deze film onderzoeken. Ik ben geen wetenschapper, maar ben als filmmaker erg geïnteresseerd in alles wat er op wetenschappelijk gebied ontdekt wordt over de werking van onze hersenen. Berliner, die in ide Awake een oplossing zocht voor zijn slapeloosheid, bezocht voor die film met de camera artsen en wetenschappers. Ik was toen echt de patiënt. Bij deze film wilde ik het minder wetenschappelijk aanpakken. Ik wilde, ongehinderd door te veel kennis van zaken, die tocht door het geheugen registreren en zo het belang en de limieten ervan laten zien. Ik wist natuurlijk dat Edwins geheugen in de loop van de opnameperiode achteruit zou gaan. Ook wilde ik laten zien dat hij trauma s meegemaakt had en er dingen waren die hij moest vergeten. e kracht van het vergeten was even belangrijk als de kracht van de herinnering. BERBO Berliner probeerde, naast filmopnames van zijn neef en gesprekken die hij voerde met vrienden en familie van Honig, ook diens door Alzheimer aangetaste dichtersbrein te visualiseren. et inzet van archieffoto s en Berliners zo karakteristieke, experimentele IFA

7 ALAN BERLINER EN PHIE ABO OER E FANTASTISCHE ERKELIJKHEI AN E HERSENEN JE KUNT JE BREIN SOS EEN BEETJE STUREN Iets om mee te spelen, zo noemt Edwin Honig, dichter, vertaler en Alzheimerpatiënt zijn hersenen in First Cousin Once Removed. Professor Richard avidson noemt datzelfde orgaan in Free the ind het meest complexe ter wereld. Alan Berliner en Phie Ambo, makers van de respectievelijke films, delen een fascinatie voor ons brein. aricke Nieuwdorp First Cousin Once Removed Free the ind montagetechnieken, kon hij in beeld achteruitgang laten zien, de hiaten, maar ook de magie van het brein en het geheugen. Ambo, die onder meer Amerikaanse militairen met posttraumatisch stresssyndroom volgde in hun dagelijks leven en tijdens wetenschappelijk onderbouwde meditatiesessies, visualiseerde eveneens hun innerlijke beleving. Het moesten geen specifieke beelden worden, omdat een grote groep het moest kunnen delen. Het was eerder een interpretatie van wat een militair gezien zou kúnnen hebben. aarbij ging ik associatief te werk, met een mix van kleuren en een sterke geluidsband. Niet letterlijk een rollende tank of een bermbom dus, maar een associatieve visualisatie ervan. e een zal meer op de geur letten tijdens de herbeleving, de ander op kleur of geluid en dat kan ook per dag veranderen. aarom ligt de nadruk van de animatie in de film ook op vloeiendheid. Berliner verbeeldde met zijn mooie sequenties niet alleen de levensloop en de gefragmenteerde herinneringen van zijn zo geliefde protagonist, hij wilde net zo goed de kijker het gevoel geven wat geheugenverlies betekent. In bepaalde sequenties komen beelden, die je als kijker al eerder zag, in flitsen voorbij. Als een representatie van hun soortelijke dichtheid, toenemend gefragmenteerd en ongrijpbaar. ie sequenties zijn voor mij een metafoor, maar ook een representatie van Alzheimer. En hoewel Berliner met foto s kon werken en Honig door hun decennialange, hechte band kende als geen ander, beseft hij terdege dat hij ook niet precies weet hoe diens innerlijk eruitzag. Het ging me er meer om dat het publiek ervaart wat zijn geheugen zou kunnen zijn en wat daar nog van over is. TABOE at het wroeten in eigen of andermans psyche op zekere hoogte nog altijd in de taboesfeer hangt, was voor Ambo een belangrijk element in haar film. Free the ind moet men ook zien als een handleiding voor mensen met psychische defecten en dat er meerdere manieren zijn om de zaak te benaderen. at je je brein in sommige gevallen zelfs een beetje kan sturen. Uit onderzoek van professor Richard avidson bleek dat de hippocampus, een deel in de hersenen, kleiner wordt als je een traumatische ervaring achter de rug hebt. Het bleek een fysiek probleem. Na die ontdekking was het voor de veteranen makkelijker zich open te stellen en erover te praten, want in het leger zijn psychische aandoeningen nog altijd taboe. Iemand filmen die niet meer helemaal zichzelf is, is eveneens een ingewikkelde zaak. Honigs zuster had het daar moeilijk mee. Ik wilde haar er in de film ook over laten vertellen. aar ik heb deze film gemaakt in de geest van hoe hij was en in de geest van zijn werk. Ik hield van hem en respecteerde hem enorm. Bovendien weet ik heel goed hoe Honig vond dat een kunstwerk, gedicht of film eruit zou moeten zien. Een kunstwerk moet iemand raken in de kern van z n ziel. Edwin had de mening zeker gedeeld, dat ik deze kans om een film te maken over de essentie van de mens, zou moeten grijpen. Ik weet dat hij het zo had gewild. First Cousin Once Removed - Alan Berliner. a, :00 uur Tuschinski 1 & ; zo 1:0 uur Tuschinski Free the ind - Phie Ambo. a 1: uur unt ; zo 1:0 uur unt. IFA

8 feliciteert IFA met het -jarig jubileum en wenst alle makers, omroepen en producenten een goed festival AKE IT HAPPEN BECOE A FILAKER Alone in the orld enise Janzée NCR / Recht zo die gaat producties Boris Ryzhy Aliona van der Horst PRO / eppers Film & T The amned and the Sacred Jos de Putter IKON / eppers Film & T Flying Anne Catherine van Campen NCR / uidenwind Filmproductions rong Time rong Place John Appel HUAN / Cobos Films Karsu ercedes Stalenhoef IKON / Pieter van Huystee Film november november Taking the Plunge ichiel Brongers NCR / Selfmade Films Ford Transit Hany Abu-Assad PRO / Augustus Film Procedure Jaap van Hoewijk NCR / Jura Filmprodukties The Hum of Holland Stella van oorst van Beest BOS / olya Films The Unplaceables René Hazekamp RT Rijnmond / Riverpark Films All of e Susan Koenen NCR / Hollandse Helden NEXT INTAKE APRIL 0 SIGN UP NO! fi l mmaking digitaljournalism audioproduction interactiveanimation gamedesign webdesign graphics TEL: 00-0 TEL: 0-1 more info: Position among the Stars Leonard Retel Helmrich HUAN / Scarabeefilms The iaries of an Elephant Janina Pigaht PRO / Selfmade Films Father anted Annelies Kruk NCR / Hollandse Helden Jan s om Anneloor van Heemstra NCR / Hollandse Helden etal and elancholy Heddy Honigmann PRO / Ariel Film Production The iaries of an Elephant Janina Pigaht PRO / Selfmade Films ookie Neske Beks NCR / uidenwind Filmproductions In y Fathers House Fatima Jebli Ouazzani NTR / Filmproducties The Long Holiday Johan van der Keuken PRO / Pieter van Huystee Film Girls enna Laura eijer IKON november Taking the Plunge ichiel Brongers NCR / Selfmade Films Bente s oice arijn Frank PRO / Blazhoffski Productions The Sea that Thinks Gert de Graaff NTR / Theorema Films / Studio Nieuwe Gronden If e Knew Peter Lataster, Petra Lataster-Czisch HUAN / Lataster & Films Tales of a River Peter Lataster, Petra Lataster-Czisch HUAN / Stichting ig/ag november: ediafonds jeugddocumentaires (-1 jaar) op IFA Junior ediafonds supports IFA edia Talks, debatten en nagesprekken Lees: 0 cultuur en media #1 - veel aandacht voor documentaire ANAF 0 TE IEN IN E FILTHEATERS.CINEAELICATESSEN.NL IFA elkweg Competition for usic ocumentary 01 adv_ifa_cinemadelicatessen.indd : Buffet van Odette Eten voor IFA bezoekers Prinsengracht tel info@buffet-amsterdam.nl AL JAAR TROTSE PARTNER AN IFA eze documentaires zouden niet bestaan zonder het ediafonds. oorkom de voorgenomen opheffing, teken de petitie op mediafondsmoetblijven.petities.nl These documentaries would not have been realised without the support of the utch Cultural edia Fund. Help to avoid the proposed dissolution, sign the petition on mediafondsmoetblijven.petities.nl agelijks wisselend lunch- en -gangen avondmenu, inclusief een glas Cava. Lunch 1,0 Avond,00 Prijs geldt op vertoon van IFA pas. Reserveer: 00-0 of sms naar 0-

9 LEO E BOER OER IK IL IJN GEL TERUG HET ERSCHIL ET GOKKEN ER EL HEEL ERG KLEIN foto: Nichon Glerum Het begon als een film over de financiële crisis, maar het werd een film over schaamte. Leo de Boer analyseert in Ik wil mijn geld terug hoe hij zich liet verleiden door zijn eigen hebzucht en verloor. Ik ben wel gewend om op een persoonlijke manier een onderwerp te introduceren, maar dit keer was het anders. Gaandeweg bleek de hele film steeds meer over mijzelf te gaan. Ik liep vast, omdat het me maar niet lukte om het gesprek aan te gaan met mijn zoon ichael. Ik kreeg het niet voor elkaar hem te vertellen dat ik geld had verspeeld dat voor hem bedoeld was. aar toen ik die ongemakkelijke scènes aan de producenten liet zien, lagen ze op de grond van het lachen. oor hen was dát nou juist waar de film over ging. Toen wist ik: nu kan ik niet meer terug. Ik wil mijn geld terug is het confronterende maar voor velen herkenbare verslag van een mislukt kapitalistisch avontuur. e Boer deinst er niet voor terug zijn eigen irrationele motieven onder de loep te nemen. Ja... want ik ben toch voor dat procentje méér gegaan. En ik heb er nooit bij nagedacht dat dat ook een risico met zich mee zou brengen. oor Niels, die ik ontmoette bij een Occupy-demonstratie, werd ik er ook nog eens op gewezen dat ik alleen maar voor mijn eigen gewin ben gegaan, zonder vragen te stellen bij wat er eigenlijk met mijn geld gebeurt. erder gaat de maker te rade bij bankiers en financieel adviseurs, om te begrijpen wat er precies is misgegaan. Op een gegeven moment probeerde ik wanhopig om het geld dat ik had verloren, terug te krijgen, waardoor ik steeds meer risico s ging nemen. an wordt het verschil met gokken wel heel erg klein. aar ik heb aan die bankiers ook gevraagd: at is dan het wezenlijke verschil tussen wat ik doe en wat jullie doen? En het antwoord is: niks. Alleen krijgen zij steeds weer nieuw geld, terwijl ik het gewoon ben kwijtgeraakt. at kun je maar één keer doen. (SK) Ik wil mijn geld terug Leo de Boer a, :00, unt BUITEN BEEL FREE THE IN Beeld: Bas van der Schot & Farhad Foroutanian KORT NORAAL LIEGEN Alleen wie goed kijkt, ziet dat er iets geks aan de hand is met Anne. Het elfjarige meisje heeft last van tics. e móet overal aan likken. Of zomaar een rondje draaien. En ze is emotioneler dan haar klasgenootjes. Anne kampt met Gilles de la Tourette. Toch probeert ze een zo normaal mogelijk meisje te zijn. eze subtiele jeugddocumentaire onthult hoe dat lukt. (N) Anne vliegt Catherine van Campen. r : unt 1 IFA

10 uziek Film Kunst Theater esign Jouw gids voor kunst en cultuur. volkskrant.nl/events K-A-Parade-01-x1,.indd 1 //01 :: A

11 EBORAH AN A OER THE BABY HERINNERINGEN KUN JE UITSCHAKELEN UIT ELFBESCHERING Het was puur toeval dat eborah van am op het verhaal van onderduikbaby Anneke stuitte. Koerierster Cora, die Anneke destijds bij haar pleeggezin had afgeleverd, vertelde opeens dat ze haar baby weer had teruggevonden. Leuk verhaal, dacht an am, en goed om zoiets vast te leggen nu de hoogbejaarde betrokkene nog leeft. oor in het archief. foto: Nadine aas Tijden later trof ze Cora opnieuw. ie vertelde dat Anneke ook was benaderd door de toenmalige pleegbroer en dat ze dat verschrikkelijk had gevonden: zelf had ze helemaal geen herinneringen aan haar onderduikperiode. Interessant, vond an am. Ik dacht, dat moet iets met je doen. Als je eerst niks weet en dan anderen ontmoet die veel meer over je weten. Het moest een onschuldige film worden, iets over identiteit. e vloog naar de S en filmde Anneke boven haar schoenendoos met familiefoto s. Het bleek een doos van Pandora. et toestemming van Anneke kreeg an am toegang tot de archieven van de stichting Oorlogspleegkinderen. aardoor werd onverwachts een pijnlijke waarheid onthuld over Annekes onderduiktijd. oor pleegbroer Fred, die regelmatig de publiciteit zocht met het mooie verhaal over zijn ouders die een Joodse baby opvingen, kwam de onthulling als een donderslag. Hoe droevig ook, toch moest an am hem confronteren: Het kennen van de waarheid over je geschiedenis is toch belangrijk. Je leert ervan en hopelijk word je er sorry voor het moralisme! een beter mens van. an am zegt achteraf dat ze de werkelijke toedracht over Annekes onderduiktijd had kunnen vermoeden: Als iemand niets meer weet, dan moet er haast wel een trauma bestaan. Herinneringen kun je uitschakelen uit zelfbescherming. Omgekeerd kun je om die reden de geschiedenis ook rooskleuriger voorstellen, zoals Fred misschien doet. oel van haar film is om dit grijze verleden bespreekbaar te maken en de kijker de vraag voor te leggen: wat zou jij doen? olgens an am worden Joodse onderduikkinderen geacht dankbaar te zijn dat hun leven is gered door mensen die daarvoor hun eigen leven in de waagschaal stelden: kritiek op een eventueel minder fraaie jeugd is taboe. Het openen van het oorlogskinderenarchief kan hierin hopelijk verandering brengen. (Ov) The Baby eborah van am. a, 1:0, unt E BEOEKER TUSCHINSKI, OENSAG 1 NOEBER, 1: UUR SPIRITUAL OICES Guus Peek (1), universitair docent Janine Kapel (), doktersassistent esenhalf uur hebben de negen bezoekers van Spiritual oices in de bioscoopzaal doorgebracht. Idioot dat het meesterwerk niet meer geïnteresseerden trok, vindt Guus Peek. Het past kennelijk niet meer in deze tijd om zo lang naar een film te kijken, zegt Janine Kapel. Beiden kochten een kaartje na het zien van een televisie-interview met IFA s eregast Kossakovsky, die de film heeft opgenomen in zijn top-selectie. Alexander Sokoerov filmde in Russische soldaten op de desolate grenspost tussen Tadzjikistan en Afghanistan, waar verveling en angst het dagelijks bestaan beheersen. Heel bijzonder om als kijker onderdeel te zijn van het leven daar, vindt Janine. Het is haast een metafoor voor de onderwereld, zo moet de hel eruitzien, zegt Guus. Het eerste deel van de film bestaat uit één lang shot: o simpel, en toch zo prachtig, vindt Janine. e lengte van de vertoning gaf ruim gelegenheid tot diepere gedachten, zegt Guus. En Janine was gegrepen door de observatie van Sokoerov dat hoe hoger de soldaten de bergen in trekken, hoe bewuster ze zich zijn van hun kwetsbaarheid: at maakt, paradoxaal genoeg, hun leven des te waardevoller. Guus was verbaasd over de ouderwetsheid van het Russische leger in de jaren negentig: aren we daar nou zo bang voor, tijdens de Koude Oorlog? Het lijkt wel een negentiende-eeuwse krijgsmacht! (Ov) zo moet de hel eruitzien simpel en prachtig RAAIT ER NOG AT LEUKS? RIENIN IN JE BREIN In 00 staat kindertelevisiemaker León Siminiani op een dood spoor: relatie op de klippen, ontslagen. oals zovelen vertrekt hij naar India. Hij legt zijn innerlijke zoektocht vast in een associatief filmdagboek vol aardige gedachtekronkels. Overweldigd door hectisch, lawaaiig elhi volgt hij een tip van een vriendin: muziek draaien die goede herinneringen oproept aan adrid. aar de warme, ontspannen beelden van de Spaanse hoofdstad worden al snel verdrongen door de Indiase rauwe werkelijkheid: een kraampje vol met vliegen bezaaide hompen vlees, plassende mannen. Na de constatering dat haar tip niet werkt, roept hij zichzelf tot de orde, zoals hij zichzelf voortdurend becommentarieert. Als hij vervolgens iets anders ziet dat niet zou moeten werken, maar het toch doet (een Indiër die een metershoge foto: Nichon Glerum stapel dozen op zijn fiets stapelt) besluit hij de tip van zijn vriendin nog een kans te geven. En zie: met behulp van muziek kan hij de hoogtevrees bezweren die hij voelt bij de aanblik van enkele mannen bovenop torenhoge billboards. En inderdaad, opeens komt juist de schoonheid van die luchtwerkers naar voren. Langzaam dringt de vriendin zo steeds meer binnen in zijn brein. at zij niet wil meewerken aan zijn film, roept de dramatische ontwikkeling tot een halt. Een mogelijke climax, volgens iedere scenariohandleiding het perfecte einde, wordt door hem als onbevredigend afgeserveerd. Ach ja, scheppen gaat van au. (K) ap León Siminiani. r :00 uur EYE 1; zo 1:0 uur unt IFA

12 rie woordjes. aar begint Alan Berliner zijn essayistische fi lmportret First Cousin Once Removed mee. Aan het slot vraagt hij de kijker of die zich de drie woordjes kan herinneren: stoel, boom, vogel. Onze hersenen staan dankzij bestsellers als ij zijn ons brein in het middelpunt van de belangstelling. In hoeverre wij werkelijk samenvallen met het kwabbige orgaan dat onze bewegingen en gedragingen aanstuurt, is stof voor biologen, psychologen, filosofen en theologen. ocumentairemakers laten zien hoe ingrijpend hersenfalen is en hoe de mens dit orgaan vaak doelbewust naar de gallemieze in helpt. Paul van de Graaf HET AFTAKELENE BREIN Berliners oom Edwin Honig (11-0) was een man van woorden dichter, vertaler en literatuurprofessor, maar Berliner interviewt hem op hoogbejaarde leeftijd, als hij zwaar dement is en niet meer weet met wie hij getrouwd was en of hij kinderen heeft. aar soms heeft hij z n heldere momenten, waarin iets doorschijnt van de grote geest die hij geweest is. Bijvoorbeeld als hij mijmert over het wezen van de herinnering en het verstrijken van de tijd. Toch is nagenoeg alles wat zijn oom ooit interessant maakte, verdwenen in de mist van het haperende brein. at Berliners zoektocht niet minder interessant maakt. Hoe frustrerend de omgang is met een naaste die getroffen is door de ziekte van Alzheimer, laat elete zien. Als de vader van de vijftienjarige Jurre iets uit de koelkast gaat halen, komt hij steevast met het verkeerde terug. Hoewel hij er niets aan kan doen, werkt het de puberzoon toch op de zenuwen. Om een mooie herinnering te creëren, gaat Jurre samen met z n vader een weekend naar lieland, maar op de boot terug weet de laatste al niet meer wat ze daar gedaan hebben. HET SPORTIEE BREIN Er blijft weinig van onze zorgvuldig opgebouwde identiteit over als de grijze massa eenmaal aftakelt, het geheugen wordt gewist en de persoonlijkheid onomkeerbaar verandert. In dat opzicht is het onbegrijpelijk dat een hele bedrijfstak roekeloos omspringt met dit kwetsbare orgaan. In Head Games buigen enkele hersendeskundigen zich over hersenbeschadigingen onder American Footballspelers. Het valt niet mee te bewijzen hoe onverantwoord de risico s zijn, wat een neuroloog doet verzuchten dat de tabaksindustrie ooit net zo Oost-Indisch doof bleef als nu de dollarbeluste American Football-bond. Probleem is dat cerebrale blessures meestal pas aan het licht komen als de hersens in 1 IFA

13 plakjes zijn gesneden en onder de microscoop geanalyseerd. Punched Out ontrafelt de teloorgang van ijshockeyvedette erek Boogaard, die op -jarige leeftijd dood werd gevonden op een hotelkamer. Autopsie wees uit dat zijn schedel murw was gebeukt, zijn cognitieve functies gesloopt door pijnstillers en alcohol. e eerzucht van de atleten moet daarbij niet worden onderschat. Uit.*, over de Olympische 0 meter hardlopen van 1, en hen Heroes Lie, over dopinggebruik door Finse langlaufers, blijkt dat topsporters bereid zijn hun ziel aan de duivel te verkopen voor succes, roem en geld. Over de langetermijneffecten van prestatiebevorderende middelen tast men in het duister, maar sportmensen wagen het erop. óór de komst van bloedverrijkend epo waren duursporters massaal aan de stimulantia, wat menigeen in mum van tijd tot mentaal wrak degradeerde. Het heeft er alle schijn van dat ook de nieuwste middelen zowel lichaam als geest beïnvloeden. HET ERSLAAFE BREIN an topsporters naar drugsverslaafden is een klein sprongetje. Het verschil tussen geoorloofde en ongeoorloofde middelen is zo dun als de krabbel van een bevoegd medicus. et een medisch attest veranderen doping en drugs als bij toverslag in medicijnen. e bijwerkingen zijn onder medische begeleiding niet verdwenen, wel beheersbaar. aar gedrogeerde topsporters op publieke verontwaardiging kunnen rekenen, vallen artiesten niet van hun voetstuk als ze hun energie en inspiratie uit een pil of spuit gehaald blijken te hebben. e inmiddels bejaarde drummer Ginger Baker, bekend van Cream en Hawkwind en Blind Faith, heeft zo veel drugs gebruikt dat alleen onder invloed zijn ware karakter aan de oppervlakte komt. En dat is niet aangenaam, blijkt uit Beware of r. Baker. ijn talent heeft hem ervoor behoed compleet in de goot te belanden. e Rotterdamse verslaafden in The Unplaceables hebben het minder met zichzelf getroffen. Als lid van een vuilprikploeg proberen ze enige structuur in hun leven te krijgen, maar het spook van verslavende middelen krijgen ze niet afgeschud. at geeft munitie aan degenen die pleiten tegen legalisering van drugs: zodra iemand aan de dope is, heeft het vrijgevochten individu niets meer te willen. e verslaving neemt de macht over. at rechtvaardigt de even verbeten als hopeloze strijd van de Amerikaanse overheid tegen de handel in drugs, zoals geschetst in The House I Live In. Terwijl Sins of y Father toont hoe de beruchte cocaïnedealer Pablo Escobar profiteerde van deze ar on rugs. HET ERARE BREIN Alle exotische en illegale drugs ten spijt, is de grootste ellende nog altijd terug te voeren op Koning Alcohol. e makers van For I Know y eakness volgen de alcoholiste Patty, die in Los Angeles een spoor van vernieling heeft getrokken en lijdt onder aanvallen van achtervolgingswaan. aarmee komen we bij fi lms over psychische stoornissen, al dan niet in bedwang gehouden door psychoactieve stoffen uit de apotheek. oals Here One ay, waarin regisseur Kathy Leichter een reconstructie geeft van de ernstige bipolaire stoornis van haar moeder, die uiteindelijk zelfmoord pleegde. Of ozart and unchies, over de -jarige pianiste Ann arie Fröier, die een leven lang worstelde met manisch-depressieve buien. Of het lichtvoetiger Flying Anne, over een elfjarig meisje dat lijdt aan het syndroom van Gilles de la Tourette en haar tics tracht te beheersen. e invloed van moderne technieken blijft evenmin buiten beschouwing. In I Am in Space probeert ana Raga er met astronauten en psychologen achter te komen welke invloed een verblijf in de ruimte, met verstoord dag- en nachtritme, heeft op de hersenhuishouding. A Journal of Insomnia laat mensen met chronische slaapstoornis in de geïndustrialiseerde wereld een groeiend probleem op een speciale website vertellen over hun aandoening. Ook s nachts. HET GETEE BREIN Het kan de documentairekijker met interesse voor het haperende en ontsporende brein gemakkelijk gaan duizelen. Het optimistische Free the ind reikt een oplossing aan: meditatie. e Amerikaanse professor Richard avidson laat deze methode, eeuwenlang beproefd door monniken uit Oost en est, los op kinderen met fobieën en oorlogsveteranen met posttraumatische stressstoornis. olgens avidson kan meditatie een nauwelijks waarneembare verandering in de geestesgesteldheid teweegbrengen, met grote gevolgen, zoals een olietanker door minieme koerswijziging een totaal andere eindbestemming krijgt. Psychedelisch ogende beelden stellen het brein voor als een schier oneindig sterrenstelsel. it is het meest complexe orgaan in het universum, aldus avidson, wijzend op een model van de menselijke hersens. e staan pas aan het begin van onze reis..* aniel Gordon. o, 1:, unt Beware of r. Baker Jay Bulger. a, 1:, Tuschinski First Cousin Once Removed Alan Berliner. a, :00, Tuschinski 1 & ; zo, 1:0, Tuschinski Flying Anne Catherine van Campen. r, :, unt 1 For I Know y eakness John entino. r, :0, unt Free the ind Phie Ambo. a, 1:, unt ; zo, 1:0, unt Head Games Steve James. o, 1:, unt Here One ay Kathy Leichter. r, 1:0, unt 1; za, 1:00, Tuschinski The House I Live In Eugene Jarecki. r, 1:0, Brakke Grond Rode aal I Am in Space ana Ranga. a, :00, Brakke Grond Rode aal ozart and unchies arie Lundberg. r, 1:00, Tuschinski ; za, 1:00, unt Punched Out Shayla Harris. agelijks doorlopend in Brakke Grond itte aal The Unplaceables René Hazekamp. a, 0:, Tuschinski hen Heroes Lie Arto Halonen. a, 1:0, unt ; zo, :, unt elete van Janetta Ubbels, Sins of y Father van Nicolas Entel en A Journal of Insomnia, van meerdere regisseurs, zijn niet meer te zien IFA

14 ESTRAAT heerlijke noodle- en rijstgerechten salades vers geperste sappen wijn sake (japans) bier amstelstraat (hoek rembrandtplein) amsterdam zon-don : vrij-zat : BROUERSGRACHT het IJ wagamama.nl ARNIXSTRAAT LINENGRACHT ESTERSTRAAT PRINS HENRIKKAE CENTRAAL STATION BLOEGRACHT CHT ANSGRACHT A A LEISEPLEIN A PRINSENGRACHT KEIERSGRACHT LEISESTRAAT ETERINGSCHANS RAAHUIS- STRAAT HERENGRACHT SPIEGELSTRAAT AT THE HEART OF THE IFA SPACIOUS / LIGHT CAFÉ RESTAURANT COFFEE RINKS LUNCH INNER OPEN FRO.0 TO 1 A / A NIEUE OELENSTRAAT CAFEEJAREN.NL IJSELSTRAAT Rokin Flowermarket Café de Jaren untplein Nieuwe oelenstr. ICT IS ÓÓK EEN KUNST Staalstraat IFA Rembrandtplein UTRECHTSESTRAAT BINNENASTEL EESPERSTRAAT SARPHATISTRAAT OOSTEROK 01 - wagamama is a registered trademark of wagamama ltd A NTR op IFA ENTREPOTOK e opvolger van Kakiemon de nieuwe film van Suzanne Raes Beware of r. Baker portret van s werelds beste drummer Searching for Sugerman over de grootste onbekende popmuzikant PLANTAGE IENLAAN ntr.nl/uurvandewolf.nl NIEUE AART KATTENBURGERSTRAAT Oosterpark PIET SINGEL STAHOUERSKAE É ICT PARTNER OOR E CULTURELE SECTOR IBAUTSTRAAT ICT B IFA, Stadsschouwburg Amsterdam, Stadsschouwburg Utrecht, Luxor Theater Rotterdam, Herengracht Paradiso, 0 Architectuur T Lokaal, +1 Holland Festival, elaar, Orkater, rede van Utrecht, Scheltema Herengracht Herengracht voor 0 actuele 0 0kunst, T +1 T Nederlands +1 T 0 +1 T ans Theater e.v.a. 1 BE Amsterdam F +1 0 info@vbvb.nl 1 1 BE 1 BE 1 Amsterdam BE BE Amsterdam F +1 F +1 F 0 +1 F info@vbvb.nl info@vbvb.nl T +1 0 ICT ICT B ICT B ICT B B ALBERT CUYPSTRAAT Sarphatipark AN OUSTRAAT

15 JAAR IFA EEL : RERITING HISTORY E BEELHEBBER HEEFT HET NIET GEETEN erenigde Staten, 00. ocumentairemaker Errol orris blikt met betrokken militairen terug op wat vijf jaar eerder plaatsvond in de Abu Ghraib-gevangenis. In deze voormalige martelbunker van het Saddam-regime richtte het Amerikaanse leger, kort nadat ze Irak in 00 binnenvielen, een verhoorcomplex in waar jonge mannen vaak zonder duidelijke verdenking werden opgesloten en ondervraagd. iverse gedetineerden overleefden hun verblijf niet. Een jaar later werd de wereld wakker geschud met foto s, die lieten zien hoe de gevangenen ook buiten de verhoren om door de Amerikaanse militairen stelselmatig werden vernederd. e triomfantelijke blikken, opgestoken duimen en het simpele feit dat dit fotomateriaal breed circuleerde onder de militairen, toonde aan dat er in de gevangenis een cultuur was ontstaan waarin het besef van morele standaarden was zoekgeraakt. o was er onbewust een herhaling van het beruchte Stanford-gevangenisexperiment gecreëerd. Op het moment dat orris zijn fi lm maakte, was de internationale verontwaardiging allang achter de rug en waren de meeste militairen die op de foto s te zien waren, intussen bestraft. Standard Operating Procedure laat vooral zien hoe de geïnterviewden omgaan met hun betrokkenheid bij collectieve misdaden en werpt impliciet de vraag op waarom de militairen die hoger in de rangorde zaten, de juridische dans collectief ontsprongen een uitkomst waar de fi lm geen verandering in bracht. (SK) Standard Operating Procedure Errol orris. a :00 Tuschinski. SCHAAKAT! Er kon een lachje af, in 00, bij erk Sauer, dat jaar benoemd tot bestuursvoorzitter van IFA en bekend als uitgever in Rusland, en Garry Kasparov, voorheen beste schaker ter wereld en al jarenlang, met minder succes, Russisch oppositiepoliticus. Toch botsten de twee flink. Kasparov bleek geen fan van Sauers glossy s: oor u is Rusland business. oor mij is het leven. foto: Felix Kalkman ENSEN KONEN NIET EENS POEPEN ONER GEFIL TE OREN foto: Nichon Glerumw Rond de millenniumwisseling filmde regisseur Ondi Timoner een extreem, Big Brother-achtig kunstexperiment. e had geen idee welke schat ze in handen had. Toen ze in 00 voor het eerst Facebook zag, besefte ze: het experiment dat ze destijds had geregistreerd, is werkelijkheid aan het worden. In 1 kreeg Ondi Timoner een telefoontje: of ze geïnteresseerd was in culturele geschiedschrijving. e excentrieke internetmiljonair Josh Harris sloot een groep van honderd kunstenaars een maand lang op in een bunker. In deze levende kunstinstallatie mochten ze doen wat ze wilden. Alles was gratis, alleen werd er altijd en overal gefilmd. Hij zei dat hij het gevoel had dat in het volgende tijdperk de mens tegenover de machine zou komen te staan en hij wilde dat iemand die transitie zou markeren, vertelt Timoner. Gefascineerd zegde ze toe. aar het experiment beviel haar niets. Er was geen enkele privacy, mensen konden niet eens poepen zonder gefilmd te worden. En ze werden doorgelicht over hun privéleven. Toch deed iedereen mee, om dezelfde reden dat mensen meedoen aan reality-shows: we willen dat ons leven ertoe doet. Haar film gaat over hoe internet ons leven overneemt. Harris zag dat als iets negatiefs en wilde dat met het experiment aankaarten. e kunstenaars waren de koningen van de jungle, die veranderden in gevangenen, in virtuele kooien. e opnamen uit die tijd werden pas relevant toen de technologie Harris visie had ingehaald. Toen werd me duidelijk dat mijn film moest gaan over het verlies van intimiteit in een nieuw tijdperk. at was toen aan de hand. Achteraf was het daarom maar goed dat het project stil was komen te liggen, omdat Harris de masters had gestolen: hij was ontevreden over hoe hij werd geportretteerd in de ruwe montage. Toen Timoners ig! in 00 de Grand Jury Prize op Sundance won en zij op de voorpagina van The New York Times stond, wilde de publiciteitsgeile Harris de film opeens wel afmaken. Ik weigerde, want ik zag toen niet wat het bunkerproject mensen te zeggen had. yspace was net begonnen, de internetbubbel was gebarsten. Er was geen enkele indicatie dat internet zo groot zou gaan worden. Totdat Facebook begon. rie jaar geleden was haar film voor velen een openbaring. ensen wilden direct hun Facebook-pagina opheffen. Nu voelt e Live in Public voor Timoner als een tijdscapsule. yspace is niet meer relevant, maar Facebook is geëxplodeerd. (K) e Live in Public Ondi Timoner. ordt niet meer vertoond op IFA. Op weliveinpublic.blog.indiepixfilms.com is te zien dat de effecten van e Live in Public (en van Harris daaropvolgende project Pseudo.com) voortduren, nadat die projecten zijn afgesloten. ie de video Crazed Fan Attacks Pseudo.com Founder Josh Harris, waarin een voormalige gebruiker, die zich bekendmaakt als Underdog1, woedend is omdat Harris met zijn projecten is gestopt: hy do you do that to us, people who are following you? ( ) How many thousands of hours that I spent online, watching you? ( ) Fucking megalomaniac! En hem vervolgens aanvliegt. IFA

16 ISABELLE FOUGÈRE EN IQUEL EEER-PLANA OER ALA, A TALE OF IOLENCE E HEEFT ONENSELIJKE INGEN GEAAN It s a dog-eat-dog world, zo blijkt uit deze interactieve webdocumentaire. aarin vertelt een voormalig bendelid in Guatemala openhartig over haar criminele verleden binnen een gewelddadige familie. iquel ewever-plana: ie geen slachtoffer wil zijn, wordt dader. Na bijna twintig jaar te hebben gewerkt als fotograaf in Guatemala, kent iquel ewever-plana het land goed. Een land waar onevenredig veel mensen sterven door geweld in vredestijd. Een land waar jongeren zich in groten getale aansluiten bij gewelddadige bendes. aarom? ewever-plana: Criminele jongeren krijgen van jongs af aan te maken met allerlei vormen van geweld. Het gaat vaak om aya s uit sloppenwijken, die niet naar school kunnen en gediscrimineerd worden. Ik had misschien dezelfde levenskeuzes gemaakt als ik onder die omstandigheden was geboren. oor de online-documentaire werd gekozen voor het point of view van de jonge vrouw Alma. Alma had al eerder meegewerkt aan een boek over geweld, van dezelfde makers. Het duo wilde laten zien waarom een vrouw bewust in een keiharde mannenwereld stapt. iquel: Om te overleven en het alomtegenwoordige geweld te ontlopen, werd ze zelf dader. e wilde geen slachtoffer worden. Het duurde minstens anderhalf jaar voor Alma haar medewerking aan de documentaire toezegde, omdat ze bang was voor de consequenties. iquel: e heeft onmenselijke dingen gedaan, en ziet deze film als een mogelijkheid om jongeren te waarschuwen. ij dacht in de bende een familie te vinden, maar zag pas jaren later hoe groot die vergissing was. Isabelle vult aan: Alma zei dat ze, wanneer een bendelid haar op haar veertiende dit verhaal had verteld, ze waarschijnlijk een andere levenskeuze had gemaakt. Er werd bij de opnames gekozen voor een sobere setting. Alma draagt amper make-up en heeft onopvallende kleding aan. Isabelle: Het moest zo universeel mogelijk ogen, want haar verhaal ís universeel. iguel: Omdat de computergebruiker meestal alleen voor het scherm zit, leent het medium zich prima voor een één-op-één-gesprek. Alma spreekt dus rechtstreeks tegen jou. e kijker kan kiezen of hij bij Alma blijft, of naar haar verhaal luistert en ondertussen film- en fotobeelden bekijkt van het dagelijks leven in de sloppenwijken. Isabelle: Het zijn eigenlijk twee films met hetzelfde verhaal. Beiden hebben een ander effect op je kijkbeleving en gevoel. iquel: e hebben de documentaire momenteel laten blocken voor kijkers uit Centraal-Amerika. Over een jaar of drie maken we de film beschikbaar, dan is het risico voor Alma minder groot. oor Europese foto: Nichon Glerum jongeren is de film net zo relevant, denken Fougère en ewever-plana. e ontdekking dat de gewelddadige gangcultuur doorklinkt in Europese jongeren, was een enorme schok voor hen. iquel: Ook de jongeren hier hebben te maken met geweld. e crisis, discriminatie, buren die je niet als medemens herkennen; onder bepaalde omstandigheden kan ook hier een geweldsgolf komen. iquel: Objectiviteit bestaat niet, maar we wilden het onderwerp zo eerlijk mogelijk benaderen. et al het materiaal hadden we makkelijk een slachtoffer van Alma kunnen maken of een monster. Onze verantwoordelijkheid bij de montage was groot. ie de site bezoekt kan, naast Alma s verhaal, een schat aan informatie vinden over haar land, de gangcultuur en allerhande cijfers over geweld in Guatemala en de rest van de wereld. Isabelle: e journalistieke waarde van zo n website is enorm; je kan zo diep en breed gaan als je wilt en we kunnen op deze manier veel jongeren bereiken. (N) Alma, A Tale of iolence - Isabelle Fougère en iquel ewever-plana. Tot en met zondag op ipad te bekijken in de Rode aal van de Brakke Grond. Online te zien en voor tablet te downloaden op: ICTOR KOSSAKOSKY FILKUNST IS ALS E LIEFE BERIJEN e Russische filmmaker ictor Kossakovsky (Sint-Petersburg, 11) staat bekend om zijn eigenzinnige kijk op de wereld, het leven en de film. it jaar is hij eregast op IFA, dat een retrospectief van zijn oeuvre en zijn persoonlijke Top vertoont. foto: Bram Belloni 1 IFA elfs op de vroege ochtend heeft ictor Kossakovsky aan een enkel woord genoeg om uitgebreid van wal te steken. Het brein? herhaalt Kossakovsky, terwijl hij de wenkbrauwen fronst. In de betekenis van verstand is het een nuttig apparaat. Ik gebruik het voor ik ga filmen, maar zo weinig mogelijk tijdens het filmen. an vertrouw ik op m n intuïtie en blokkeer ik m n brein. oals een goede zanger een liedje met z n verstand van buiten leert, maar het op gevoel zal vertolken. o krijgt de muziek een stem. Als filmmaker probeer ik op het niveau te komen van de geest of de ziel, waarmee je kunt doordringen tot het wezen van de dingen. et het verstand kun je iets beschouwen, met de ziel zie je hoe het werkelijk is. In Svyato (00) filmt Kossakovsky zijn tweejarige zoontje, die voor de eerste keer in een spiegel kijkt en daarop reageert. oilà: de ontdekking van het ik, het zelfbewustzijn van de mens, vat Kossakovsky samen. Filmen is voor mij een transcendentale bezigheid. e geest verheft zich. Ik beleef de meest intense momenten wanneer ik een beeld in het kader heb gevat. Als iemand anders dat doet, ontstaat er een ander beeld. Het is een kwestie van talent in welke mate die beelden de kijker raken zowel het talent van de filmmaker als van de kijker. Als voorbeeld geeft Kossakovsky de door hem bewonderde Alexander Sokoerov, van wie hij het vijfenhalf uur durende Spiritual oices () in zijn Top heeft opgenomen: Het is misschien een vreemde metafoor, maar filmkunst is een vorm van liefde bedrijven. Samen werk je naar een hoogtepunt toe. Het mooiste is als je dat gelijktijdig bereikt. In z n laatste films heeft Sokoerov te veel z n verstand gebruikt. Op die manier kun je geen liefde bedrijven, laat staan klaarkomen. Gezichtsbedrog speelt een grote rol in Kossakovsky s laatste film, ivan las antipodes! (0), over vier paar tegenovergestelde plekken op de aardbol, en in de eveneens in zijn Top opgenomen klassieker an with a ovie Camera (ziga ertov, 1). at heeft het voor zin een film opnieuw te zien als er niks dubbelzinnigs in schuilt?, aldus Kossakovsky. e filmindustrie vertelt verhalen. aar is het nieuwtje na één keer af, net als bij de krant. Spelen met de perceptie is in mijn ogen van een hogere orde dan verhalen vertellen. Een geoefend publiek heeft behoefte aan verrassingen. aarom hou ik van films en boeken die je niet ogenblikkelijk kunt doorgronden. ostojevski is de lezer altijd een stap voor, waardoor hij steeds verrast. Hij speelt met de gevoelens van de lezer. Als je verveeld dreigt te raken, lees je even verder dat de schrijver weet dat je je verveelt... eesterlijk! (PvdG) e films van ictor Kossakovsky en zijn Top draaien tot en met zondag op IFA.

17 KALENER 0 INTERNATIONAAL JAAR AN E QUINOA JANUARI Bioscooprelease Karsu (gepland) 1 Pieter Fleury Filmconsulent ocumentaire bij Filmfonds vd-release Searching for Sugar an - Up op Holland oc Armeens Kerstmis Oosters-Orthodox Kerstmis 1 IFA ON TOUR Filmschuur, Haarlem; Cinema Oostereiland, Hoorn t Hoogt, Utrecht; Cinerama, Rotterdam; olff Cineast, Enschede; Euroscoop, Tilburg; olff Groningen 1/1 Bibliotheek Almere 1 Focus Filmtheater, Arnhem; Filmschuur, Haarlem; Filmfestival Sneek; Hollywoud, Almkerk; ien, Eindhoven 0 Filmhuis de Keizer, eventer; Plaza Futura, Eindhoven; e Bios, rachten; olff Huizen; olff Nieuwegein; erkadefabriek, en Bosch; Provadja, Alkmaar; Cinema Amstelveen; Lieve rouw, Amersfoort; Filmhuis en Haag; Filmhuis Bussum Bioscooprelease Kumaré 1 The Staircase II op Holland oc Parlementsverkiezingen Israël International Film Festival Rotterdam (t/m.) Kumbh ela, Allahabad India vd-release Anton Corbijn Inside Out APRIL Bioscooprelease ore Than Honey (gepland) Bioscooprelease Het Nieuwe Rijksmuseum (gepland) IFA ON TOUR 1 Bibliotheek, assenaar; Chassé Theater, Breda; /1 Cinema e Balie, Amsterdam 0 Koninginnedag JULI 1 Kroatië bij EU oclabs The Gallery of Lost Art offline dus permanent lost Ramadan 1 erjaardag ictor Kossakovsky (11) JANUARI K APRIL K JULI K FEBRUARI K EI K AUGUSTUS K AART K JUNI K SEPTEBER K FEBRUARI Imbolc 1 IFA ON TOUR Filmhuis Aan de Slinger, Houten; Parkfilmhuis, Alphen ad Rijn; Figi, eist e Groene Engel, Oss; Lumen, elft; 1 Filmtheater Hilversum; 1 Cinema iddelburg; Gigant, Apeldoorn; Omval, iemen Carnaval Concert Rick Springfield, Nashville 1 Presidentsverkiezingen Cyprus 1 Oscar Beste ocumentaire Bioscooprelease The Imposter AART Start Nederland-Rusland-jaar 1 IFA ON TOUR Lumière, aastricht; Cinema uid, Antwerpen Castellum, Alphen a/d/ Rijn; Filmhuis evenaar Lumen, elft 1 Bioscooprelease Broken Cameras (gepland) 1 Holi Pasen 1 EI T: The Gatekeepers (gepland) Heropening an Gogh (gepland) 1 1 mei 1 odenherdenking Bevrijdingsdag Hemelvaartsdag onsverduistering, Noord-Australië Pinksteren 1 Finale Champions League JUNI 1 1e documentaire: Nanook of the North (1) Presidentsverkiezingen Iran 1 Begin Tour de France SEPTEBER AUGUSTUS Gay Pride, Amsterdam 1 erjaardag Stef orld ental Health Congress, Buenos Aires (t/m ) OKTOBER iphone S Gouden Kalf Beste ocumentaire op Nederlands Filmfestival ierendag Begin rechtszaak Bernie adoff Internationale Preidag ag voor alle Amsterdammers 1 Halloween OKTOBER K NOEBER K ECEBER K Bondsdag-verkiezingen uitsland erjaardag Lotte Internationale ag van de rede 1 parlementsverkiezingen Japan 0 NOEBER India lanceert arssatelliet ivali Sint-aarten Begin Carnavalsseizoen Geboortedag Joris Ivens (1-1) 1 IFA (t/m 1 dec) 0 Chanoeka / Thanksgiving Begin viering 00 jaar Koningshuis 0 ECEBER Sinterklaas Loting K oetbal erjaardag Nick Cunningham 1 Langste nacht 1 Kerstmis Release- en vertoningsdata zijn onder voorbehoud. IFA 1

18 P Lehtinen (Keidas) Jan abeil (hat ould the rop Know About That?) Andris Gauja (Family Instinct) ijf jaar tweegesprekken onster Jimenez (Kano: An American and His Harem) 1 IFA Ralph de Haan en Lars Siemens (Spitting Ink) Claudius Beutler (, 1, ) George Sluizer (Homeland) Om de IFA Speciaal 01 uit te luiden: een uiteraard niet complete galerij van filmmakers die de afgelopen vijf jaar door ons zijn geportretteerd voor het traditionele Tweegesprek (zie pagina ). ijf jaar van bijzondere combinaties en ontmoetingen.

19 Femke van elzen (eapon of ar) ads Brügger (The Ambassador) Ilse van elzen (eapon of ar) Janus etz (Ticket to Paradise) Sean callister (Japan, A Story of Love and Hate) Leonard Retel Helmrich (Stand van de sterren) Lucy Bailey en Andrew Thompson (ugabe & The hite African) IFA 1

20 Cultuur maakt je rijker e BankGiro Loterij is de cultuurloterij van Nederland en partner van IFA. ankzij haar deelnemers heeft de BankGiro Loterij in 01 tientallen musea, monumenten en molens gesteund met ruim miljoen. Speelt u ook mee voor cultuur? Ga naar 0 Corporate adv IFA x1,.indd : Steun IFA ook. Als bezoeker, als vriend en als dikke vriend.