Albert Heijn

Transcriptie

1 Albert Heijn

2 Levensloop Geboren 25 januari 1927, Zaandam Opleiding HBS, Zaandam Nyenrode, Breukelen Loopbaan Migros in Zürich, Zwitserland (stage) Allied Suppliers Ltd. in London, UK (stage) 1949 Managementstage, Albert Heijn NV 1951 Manager Ontwikkeling Zelfbediening, Albert Heijn NV 1953 Senior Vice President Marketing, Albert Heijn NV 1958 President, Albert Heijn Detailhandelsbedrijf 1962 President Raad van Bestuur, Albert Heijn NV, en president Raad van Bestuur, Koninklijke Ahold, van de oprichting in 1973 tot 1989 Functies Eigenaar en President, Eign Enterprises - Hereford, UK President-commissaris van: Reesink NV Transavia Airlines C.V. Lid van Raad van Commissarissen van: ABN AMRO Bank NV Koninklijke Ahold NV AT&T GIS IFF B.V. Randstad Holding NV Voorzitter van: Raad voor het Filiaal- en Grootwinkelbedrijf (RFGB), tegenwoordig Raad Nederlandse Detailhandel Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) Stichting Ediforum International Article Numbering Association (EAN), Brussel Eurocommerce, Brussel (tevens oprichter) Stichting Zaanse Schans te Zaandam Directeur Food Marketing Institute (FMI), Washington (VS) Bestuurslid van Green Meadow Foundation, Rüschlikon (Zwitserland) Lid van Raad van Toezicht van Universiteit Nyenrode, Breukelen Lidmaatschappen Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen Rotary Club, Zaandam Onderscheidingen Commandeur in de Orde van Oranje Nassau Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw Commandeur in de Orde van Leopold II van België Doctor honoris causa van Universiteit Nyenrode Ereburger van de gemeente Zaanstad Ereburger van de gemeente Hereford Erevoorzitter: Universiteit Nyenrode Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) Ediforum International Article Numbering Association (EAN) Eurocommerce Sydney R. Rabb Award van het Food Marketing Institute (FMI) Hall of Achievement Award van de Grocery Manufacturers of America (GMA), Washington DC (VS) George Washington Vanderbilt Award USA (1993) Dutch American Achievement Award (1995) Paul Harris fellow, Rotary International Business Week Award 1998 van de Erasmus Universiteit, Rotterdam Na zich terug te hebben getrokken uit het actieve zakenleven, verbleven dr. Heijn en zijn echtgenote Monique voornamelijk op hun landgoed in Pudleston Court, Herefordshire (Engeland). Daarvandaan gaven zij leiding aan hun onderneming Eign Enterprises, bestaande uit diverse hotels, restaurants en winkels in en om het Engelse Hereford. Deze werkzaamheden leverden dr. en mevr. Heijn in 2002 de titel Ereburger van Hereford op. Het merendeel van de activi teiten van Eign Enterprises werd overgedragen aan derden. Albert Heijn Albert Heijn was een gedreven ondernemer en een warm en toegewijd leider. Hij leverde een enorme bijdrage aan de groei en ontwikkeling van Ahold, en hij speelde een cruciale rol bij alles wat Ahold heeft bereikt. We zijn dankbaar voor z n erfgoed en zullen hem ons herinneren met trots. John Rishton, CEO Ahold Albert Heijn was een pionier die het supermarktwezen door sommige van de meest belangrijke veranderingen in de geschiedenis heeft geleid. Hij was een visionair die van een familiebedrijf een van de grootste detailhandels ter wereld maakte. Dick Boer, COO Ahold Europa en CEO Ahold Nederland Dit is een uitgave van Ahold Group Communications, Postbus 985, 1000 AZ Amsterdam Concept & realisatie vdbj/ Communicatie Groep, Bloemendaal Project Manager Jochem van de Laarschot Art direction en vormgeving Studio Pollmann, Amsterdam Hoofdredactie Linda Cook Redactie Menno de Boer, Philo Hermans, Sco Salis Beeldmateriaal Het historisch archief van Albert Heijn in Zaandam, privéfoto s van de familie Heijn Fotografen Gerry Hurkmans, Johan Weemhoff, Dirk Buwalda Bronnen Albert Heijn, de memoires van een optimist, door J.L. de Jager, uitgeverij de Prom, Interview met Albert en Monique Heijn in het radioprogramma Spiegels van de RVU op 7 april Videofilm Albert ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van Albert Heijn, juli Televisie-interview met Albert Heijn in het programma KAREL van de Avro op 2 augustus Interview met Albert Heijn in Trouw, 17 februari 2001, door Arjan Visser. Jubileumuitgave van Flitsen over het 100-jarig bestaan van Albert Heijn in Verschillende interviews en artikelen in het toenmalige personeelsmagazine Flitsen van Ahold. Met dank aan Martijn Jonker, Henk Kouwenhoven en Erik Muller voor het aandragen van nuttige informatie en beeldmateriaal. 2

3 Wat doe je als je kleinzoon bent van een legende? En ook nog eens van een legende wiens naam je deelt. Dan word je zelf óók een legende. Althans, dat deed Albert Heijn. Wat juist is voor de klanten, is ook juist voor het bedrijf. 3

4 Links: Albert op het strand van Bergen, waar de familie een buitenhuis had. Boven: De reclamecampagne waar Albert z n bijnaam Boffie aan dankte. Linksonder: Als kind droomde Albert van een carrière op zee, dus ging hij bij de zeeverkenners. Rechtsonder: De onthulling van een borstbeeld van Alberts grootvader oprichter Albert Heijn tijdens de vieringen van het 50-jarig bestaan van de onderneming in het nieuwe recreatiegebouw van het hoofdkantoor te Zaandam. Albert Heijn sr. schonk het gebouw aan z n werknemers (1937). 4

5 S amen met z n broer, vader, oom en grootvader bouwde Albert Heijn aan wat vandaag de dag de grootste supermarktketen van Nederland is en hielp hij Ahold uit te groeien tot een internationaal gerespecteerd, beursgenoteerd bedrijf. Geen geringe prestatie, maar Albert is altijd bescheiden geweest over zijn aandeel in dit welslagen. Zelfs toen hij bestuursvoorzitter van Ahold was, bleef Albert zichzelf officieel kruidenier noemen. Dat was typisch Albert, of Ab, zoals vrienden hem noemden. Net als zijn grootvader, een man op wie Albert sterk leek, vooral in z n persoonlijke levensbeschouwing. Ze stonden met beide benen op de grond en waren gedreven in hun zaak. Beide mannen hadden een talent om met het perspectief van een consument te kijken. Vroege herinneringen In het boek Albert Heijn De memoires van een optimist beschrijft Albert zijn grootvader als een vriendelijke vent die in gezelschap het meest genoot van z n sigaar en z n glaasje. Hij heeft ook warme herinneringen aan z n eigen ouders, als mensen die trouw bleven aan zichzelf, ondanks het groeiende succes Hij droomde ervan bij de marine te gaan, polio maakte een einde aan die droom. van hun bedrijf. Een eigenschap die Albert oprecht bewonderde. Het duurde even eer hij doorhad hoe bijzonder z n familie was. Op de lagere school gaven z n klasgenootjes Albert de bijnaam Boffie, naar een vroege Albert Heijnreclamecampagne Stop! Daar is Boffie met Albert Heijn s koffie. De jonge Albert was gevleid, want Boffie was destijds zeer populair. Albert groeide op in een omgeving waar mensen met beroemde namen regelmatig over de vloer kwamen. Z n ouders waren be vriend met Nederlands bekendste ondernemers en Albert was dan ook niet onder de indruk van z n eigen familienaam. De familie Heijn woonde naast de Verkades, Honigs, Bruynzeels, Duyvis en Simon de Wits. De studie In 1939 ging Albert naar het Zaanlands Lyceum. Nederland kwam de economische crisis net te boven, maar de politieke spanningen groeiden. Tijdens de bezetting in de 5

6 Albert leerde het bedrijf van onderaf kennen. Tweede Wereldoorlog werd de familie Heijn gedwongen thuis enkele Duitse officieren te huisvesten. Alsof dat niet genoeg was, werd Albert op een ochtend wakker en ontdekte hij dat hij verlamd was. Het was september 1944, Albert was getroffen door polio. Dat was tegelijkertijd ook het begin van een lange periode van herstel en de eerste in een reeks van de vele moeilijkheden die Albert nog zou overwinnen. Zes maanden later, vlak voor de bevrijding, werd Albert uit het ziekenhuis ontslagen. Hij kon weer lopen, maar sporten zat er voor hem niet meer in. Een forse tegenslag, daar Albert altijd een getalenteerd atleet was. Ook had hij van een carrière bij de marine gedroomd, maar polio verwoestte die droom. Na de oorlog begon Albert aan de studie economie aan de Universiteit van Amsterdam. De eerste twee jaar van de studie rondde hij af, waarna hij twijfelde aan z n keuze. Een studietest deed hem besluiten naar Nyenrode te gaan. De beginselen Op z n 22e studeerde Albert in 1949 af aan Nyenrode en ging hij meteen aan de slag bij Albert Heijn. Het waren interessante tijden voor het bedrijf, dat net een jaar eerder naar de beurs was gegaan. Albert leerde het bedrijf van onderaf kennen door een intensief intern stageprogramma te volgen om de kneepjes van het vak te leren. Hij voegde zich bij het team van het filiaal in de Amsterdamse PC Hooftstraat, waar hij al snel de kunst van het bonnen plakken leerde. Zo net na de oorlog waren namelijk nog veel producten op de bon. Andere elementaire bezigheden bestonden bijvoorbeeld uit het leren vouwen van suikerzakken. Daarnaast heeft Albert verschillende stages in het buitenland gelopen, zoals bij Pearks & Maypole in Londen en Migros in Zwitserland. Het grote werk In 1951 keerde Albert terug naar het familiebedrijf als manager van Ontwikkeling Zelfbediening. Albert Heijn was niet de eerste winkelketen in Nederland die zelf service in de winkel introduceerde, maar wel de eerste die dit nieuwe concept op grote schaal ontwikkelde tot de supermarktformule. In 1958 werd Albert tot president-directeur van Albert Heijn benoemd en vier jaar later tot president van de Raad van Bestuur van 6

7 Boven: Albert was een getalenteerd atleet, die in z n jeugd roeide, schaatste, zeilde, judode en zwom. Aan dit alles kwam een abrupt einde, toen hij op z n 18e werd getroffen door polio. Rechts: Het Albert Heijn-filiaal in de Amsterdamse PC Hooftstraat, waar Albert z n eerste stage liep. Onder: Albert (uiterst rechts) in de beginjaren van z n carrière bij Albert Heijn. Rechtsonder: Albert kijkt op zijn horloge tijdens de vergadering. 7

8 Links: Albert en Monique Heijn bij hun landgoed Pudleston Court. Rechts: Tijdens een fotosessie ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van Albert Heijn in Albert en Gerrit-Jan Heijn poseren voor de museumwinkel op de Zaanse Schans. Linksonder: Albert bij de presentatie van de Albert Heijn Tulp op de Keukenhof in mei Rechtsonder: De onthulling van de plaquettes van Albert en Gerrit-Jan Heijn op het Ahold-hoofdkantoor in Zaandam, eind jaren negentig (v.l.n.r.: echtgenote Monique Heijn, Albert Heijn zelf, zoon Ab en Hank Heijn, weduwe van Gerrit-Jan Heijn). 8

9 Albert Heijn NV, die vanaf 1973 Ahold NV werd. Albert schepte er genoegen in nieuwe producten te introduceren bij de consument en hielp zo actief mee aan de culinaire ontwikkeling van het Nederlandse huishouden. Vanaf begin jaren 70 slaagde Albert Heijn erin producten als wijn, sherry en kiwi s om er maar een paar te noemen populair te maken bij het grote publiek. In die tijd zette Ahold ook voet over de grens, te beginnen met een supermarktketen in Spanje. De eerste Cada Día-winkel werd geopend in een buitenwijk van Madrid in De buitenlandse activiteiten van het bedrijf gingen door, en voor het eerst buiten Europa, met de overname van de BI-LO-keten in de Verenigde Staten. Daarna zette de snelle groei van Ahold door. Toen Albert voor het eerst bij het concern kwam, maakte het een omzet van ongeveer 40 miljoen gulden ( 18 miljoen). Bij zijn afscheid in 1989 was dat 17,7 miljard gulden ( 8 miljard). Inspirerend leider Albert bewees het tegendeel van het idee dat de eerste generatie inspireert, de tweede generatie incasseert en de derde generatie verbrast. Als derde generatie Heijn bleef hij een inspirerend leider die aan de basis stond van een nog nooit eerder vertoonde groei van Albert had plezier in het leven en maakte er altijd het beste van. Ahold. Uiteraard was Albert verheugd over dit succes, maar hij beschouwde z n werknemers en de klanten van Albert Heijn als z n ware kapitaal. Wat juist is voor de klanten, is juist voor het bedrijf. Een motto waar hij veertig jaar naar handelde. Slechte service beschouwde Albert dan ook als onvergeeflijk. Als de klant tevreden is, zei hij, zal het succes automatisch volgen. Bij z n afscheid schonk hij Ahold dan ook een toepasselijk bronzen beeld: een vrouw met twee boodschappentassen, liefkozend Beppie genaamd. Het bijschrift vertelt: Opdat we nooit vergeten voor wie we werken. Het is een blijvende herinnering aan de geestdrift die Albert Heijn z n gehele carrière motiveerde. Duidelijke Taal Zelfs na z n pensionering bleef Albert nauw betrokken bij Ahold. Hij zag hoe, na de enorme groei in de jaren 90, het bedrijf geconfronteerd werd met de dramatische tegenslagen van

10 Binnen een paar jaar stonden de hotels van Albert en Monique in de top 10-lijsten van Engeland. Op 24 februari van dat jaar slonk Ahold s koers binnen een dag tot de helft. Hoewel Albert al een tijdje niet meer actief was voor het concern, verscheurde het bericht hem. Op de dag van de ontstellende beurs krach, uitte hij z n woede in een televisie-interview. Daarin liet hij duidelijke taal horen: Ik voel me verneukt! Desalniettemin bleef hij een toegewijd en veel gehoord supporter toen het nieuwe management de herstel strategie bepaalde en uitvoerde. Nooit stilzitten Eén ding was wel duidelijk: ondanks z n vertrek bij Ahold was Albert nog altijd onderdeel van het bedrijf. Hij had zich in 1995 dan wel fysiek teruggetrokken uit het bedrijf en was samen met Monique naar Herefordshire in Engeland verhuisd, stilzitten om z n hectische jaren bij Ahold te overpeinzen was er zeker niet bij! Met Monique opende hij in Hereford twee hotels, een restaurant en diverse delicatessenzaken. Binnen een paar jaar stonden de hotels in de top 10-lijsten van Engeland. Albert had het wederom voor elkaar gebokst. Eeuwige optimist Terwijl de meesten Albert kenden als een rustige, goedgemanierde heer, kon hij behoorlijk gepassioneerd reageren op gebrekkige klantenservice of een nalatige werknemer. Tegen z n driftbuien durfden maar weinigen in te gaan. Albert bood in zo n geval het incident steevast het hoofd met ironie en een vleugje schaamte. Maar meestal was hij een milde man. Vooral in z n latere jaren genoot hij intens van het familieleven. Niets kon hem zo plezieren als een grote tafel met veel familie en vrienden, met goed eten, drank en veel humor. Hij bleef dan meestal op de achtergrond, uitbundig lachend om de grappen van anderen. Albert was tot het allerlaatst een echte levensgenieter en maakte er altijd het beste van. Ondanks de vele tegenslagen bleef Albert ongekrenkt en optimistisch, altijd op zoek naar manieren om obstakels te overkomen, die hij ook immer vond. Ik hoop herinnerd te worden als een optimist, zei hij ooit, een optimist die niet anders kon dan er oprecht een te zijn. 10

11 Drie generaties Heijn Albert Heijn sr. 27 mei 1887 Albert Heijn sr. en Neeltje Heijn-de Ridder openen hun eerste winkel in Oostzaan. Neeltje Heijn-de Ridder 1899 Er zijn nu tien winkels, bevoorraad vanuit de moederwinkel in Oostzaan. Om logistieke redenen wordt ditzelfde jaar een operationeel centrum opgezet in Zaandam. In heel Nederland schieten Albert Heijn-filialen als paddenstoelen uit de grond. Albert Heijn met familie voor de eerste winkel aan het Weerpad in Oostzaan De firma wordt een naamloos vennootschap (NV) en Albert Heijn sr. draagt de leiding over aan z n zoons (Gerrit en Jan) en schoonzoon (Johan Hille). Gerrit Heijn 25 januari 1927 Kleinzoon Albert (zoon van Jan Heijn) wordt geboren. 12 november 1945 Op 80-jarige leeftijd overlijdt Albert Heijn sr. Het bedrijf dat hij stichtte, telt nu 250 filialen. Drie generaties Heijn aan de oevers van de Zaan Albert Heijn gaat naar de beurs. Jan Heijn 1949 Albert treedt in dienst van het concern Alberts broer Gerrit-Jan vult het familiebedrijf aan De bedrijfsnaam verandert in Ahold NV Supermarktketen. Albert Heijn opereert nu onder de paraplu van moederbedrijf Ahold. Gerrit-Jan Heijn 1987 Het Albert Heijn-concern viert zijn 100-jarig bestaan. 9 september 1987 Gerrit-Jan Heijn wordt ontvoerd en vermoord Albert Heijn treedt af als president van de Raad van Bestuur van Ahold. Albert Heijn jr Albert Heijn treedt af als lid van de Raad van Commissarisen van Ahold. Albert en Gerrit-Jan voor de museumwinkel op de Zaanse Schans.

12 Vrienden en bekenden van Albert Heijn Hij leek behoorlijk extravert, maar in de tijd dat zijn broer werd ontvoerd, heb ik hem leren kennen als een intens gereserveerde man. En als iemand die zelf door z n pijnen heen worstelde. Peter van Dun, voormalig lid Raad van Bestuur, Ahold Ab was een wijs man. Iemand die uitermate goed luisterde, snel to the point kwam en mensen in hun waarde liet. Hans Wiegel, voorzitter Zorgverzekeraars Nederland en erelid van de VVD Hij was een man die kon luisteren, en een aimabel discussiepartner. Hij accepteerde je zoals je was. Cor Schoon, voormalig voorzitter van de Centrale Ondernemingsraad Ahold Hij was erg gesteld op etiquette, maar op de dag van z n pensionering stapte hij in de lift en terwijl de deuren sloten, zei hij ineens: Dag, dag, Betty! Het is daarna altijd bij Betty gebleven. Betty McKay, voormalig secretaresse van Albert Heijn Voor hem was de klant koning. Het standbeeld van de consument met de twee boodschappentassen dat hij bij z n pensionering schonk voor het Ahold-hoofdkantoor, was typisch voor de man. Dát was meneer Albert. Tiny Plooijer, voormalig hoofd van Ahold Public Relations Hij hield van z n werk, z n winkels; om mensen te helpen hun best te doen en zich goed te voelen. Krijn Dorsman, voormalig directeur van winkelwerkmaatschappij Albert Heijn Hij was direct, draaide niet om de hete brei heen, en was iemand op wie je te allen tijde kon rekenen. Neelie Kroes, Eurocommissaris Albert Heijn was een pionier die het supermarktwezen door sommige van de meest belangrijke veranderingen in de geschiedenis heeft geleid. Hij was een visionair die van een familiebedrij een van de grootste detailhandels ter wereld maakte. Dick Boer, COO Ahold, Europa en CEO Ahold Nederland Public relations? Hij heeft het vak uitgevonden. Ook dat was een van z n vele talenten. Hij durfde z n zwakheden te tonen en dat maakte hem sterk. Erik Muller, voormalig hoofd van de afdeling communicatie van Ahold en Albert Heijn en woordvoerder van de familie Heijn Hij was een man die duidelijk en zichtbaar de controle over Ahold voerde. Hij deed veel voor de sector en werkte hard om de positie van onze organisatie naar een hoger niveau te tillen. Theo Roos, directeur van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel Hij is nooit een loslippig type geweest, daar was hij te slim voor. En hij legde zelden al z n kaarten op tafel. Peter van Bakkum, voormalig redacteur van de afdeling Economie van de Volkskrant en voormalig hoofd Corporate Communicatie bij Vendex KBB Slechts eens in de zoveel tijd ontmoet je een werkelijk wijs man. Ab Heijn was de personificatie van wijsheid. Peter van Rooijen, Directeur International Civil Society Support