Beroepscompetentieprofiel van de beginnende beroepsbeoefenaar

Transcriptie

1 Onderhoudstechnieker in de procesindustrie Beroepscompetentieprofiel van de beginnende beroepsbeoefenaar Michel Albertijn en Kathleen Hoefnagels april 2011 P A G I N A 1

2 Samenvatting Voorliggend profiel beschrijft de competenties die een beginnende beroepsbeoefenaar nodig heeft om in de procesindustrie (chemie, raffinage, farma en biotechnologie) aan de slag te gaan als onderhoudstechnicus. De komende tien jaar staat de sector voor de uitdaging om een grote pensioneringsgolf van werknemers in onderhoudsafdelingen op te vangen. Daar bereidt de procesindustrie zich op voor. Voorliggend competentieprofiel heeft hierin zijn plaats. Het biedt een realistisch en gedetailleerd overzicht van de arbeidsmarktverwachtingen ten aanzien van beginnende onderhoudstechnici. Hiermee wil de sector onderwijs- en opleidingspartners aanspreken om kwalitatieve opleidingen uit te werken die jongeren, maar ook oudere werkzoekenden die zich herscholen, voorbereiden op een baan als onderhoudstechnicus in de chemie, raffinage, farma of biotechnologie. Voorliggend profiel bundelt de competentieverwachtingen in zeven verschillende clusters. De clusters accentueren dat een onderhoudstechnicus meer competenties moet beheersen dan enkel vaktechnisch kennen en kunnen. Het beroepscompetentieprofiel voor de beginnende onderhoudstechnicus legt de lat hoog. Startende vaklui die aan dit profiel beantwoorden, dragen bij tot het behoud en verdere ontwikkeling van de procesindustrie op world class level : een industrie die veilig, betrouwbaar en kwalitatief sterk scoort en voorbereid is op een concurrentiële toekomst. P A G I N A 2

3 Inhoudstafel 1. Afbakening Maintenance De procesindustrie World Class De beginnende beroepsbeoefenaar 8 2. Instapprofiel basisopleiding Profiel van de beginnende beroepsbeoefenaar 13 Bijlage stuurgroepsamenstelling, interviewreferenties en bibliografie 41 P A G I N A 3

4 1. Afbakening Vier afbakeningsgrenzen Voorliggend profiel beschrijft de competenties die een beginnend beroepsbeoefenaar moet beheersen om in de procesindustrie aan de slag te gaan als onderhoudstechnicus. De competenties in dit profiel laten zich vanuit vier invalshoeken begrenzen: 1. Maintenance Het gaat over de competenties die samenhangen met onderhoudswerk. 2. De procesindustrie Het profiel beschrijft de competenties voor onderhoudstechnici zoals die voorkomen in de procesindustrie. Wat is een competentie? Een competentie is het kennen, kunnen of zijn dat iemand beheerst en dat, al dan niet gecombineerd met andere competenties, toelaat om een (deel-)taak of opdracht te vervullen. De competenties in een beroepscompetentieprofiel beschrijven samen alle kennen, kunnen en zijn, nodig om een bepaald beroep uit te oefenen. 3. World class Het profiel beschrijft beginnende beroepsbeoefenaars die zich kunnen aanpassen aan wisselende omstandigheden, voortdurend reflecteren over werkverbeteringsmogelijkheden en innovatie, met een als vanzelfsprekende aandacht voor veiligheid, betrouwbaarheid en rentabiliteit. Dit typeert hun world class potentieel. 4. De beginnende beroepsbeoefenaar Dit profiel beschrijft geen volleerde vakman, maar een beginnend beroepsbeoefenaar die vanuit een basisopleiding, zonder (relevante) werkervaring, instroomt in de sector. P A G I N A 4

5 1.1. Maintenance Wat is maintenance? Maintenance gaat over het werk dat toelaat om de veilige, betrouwbare en efficiënte werking van de productie-installatie te vrijwaren. Het onderhoudswerk streeft een maximale beschikbaarheid van de installatie na. Daarom concentreert maintenance zich in eerste instantie op preventief onderhoud. De onderhoudsafdeling voert visuele en auditieve controles uit en regelmatige metingen laten toe om de toestand van de installatie te bewaken. De onderhoudstechnici sporen dreigende storingen vroegtijdig op en verhelpen ze. Wanneer er zich alsnog een defect voordoet, zorgt het onderhoudsteam voor de nodige herstellingen en stelt de installatie opnieuw in werking. Overwegend hoogtechnisch werk Dit werk impliceert veelal hoogtechnische competenties, die zich duidelijk afbakenen ten opzichte van de competenties die beroepsbeoefenaars beheersen die buiten het onderhoud werken. Toch komt een reeks competenties in beeld die minder distinctief zijn. Het gaat om competenties die samenhangen met: lassen; isoleren; kraanbesturing; pijpfitten; stellingbouw; bekabeling; Maintenance analysing Een minderheid van de ondernemingen uit de procesindustrie brengt ook analysing onder in het takenpakket van de onderhoudstechnici. Analysing betreft de uitvoering van metingen die te maken hebben met de samenstelling van de vervaardigde producten (verhouding tussen de samenstellende componenten). Het gaat over labowerk, doorgaans uitgevoerd door laboranten en niet door onderhoudstechnici. Competenties die verband houden met analysing krijgen bijgevolg geen plaats in voorliggend profiel. De competenties die op deze taken betrekking hebben, nemen een ondersteunende plaats in bij de jobuitvoering van de onderhoudstechnicus. Onderhoudstechnici moeten deze slechts beheersen voor de uitvoering van las-, isolatie-, fittingswerk, van beperkte omvang. Grote werken worden overgelaten aan professionele ploegen van lassers, isolatiewerkers, pijpfitters, P A G I N A 5

6 Mechanisch en elektrotechnisch onderhoud Het werk van onderhoudstechnici kan onderling sterk verschillen, ook wanneer deze technici in eenzelfde bedrijfsomgeving werken. De verschillen hebben veelal te maken met beroepservaring (zie 1.3. De beginnende beroepsbeoefenaar). Een andere bepalende factor voor het takenpakket van de onderhoudstechnicus betreft zijn specialisatie. Dit beroepscompetentieprofiel deelt vaktechnische competenties op in twee groepen: 1. Mechanisch onderhoud Dit deel van het onderhoudswerk betreft de werking van het mechanische equipement of onderdelen ervan: pompen, ventielen, kleppen, 2. Elektrotechnisch onderhoud Het elektrotechnisch onderhoud omvat alle onderhoudswerken aan de elektriciteit/elektronica in de installatie of onderdelen ervan: elektromotoren, schakelborden, bekabeling, Onder de noemer van elektrotechnisch onderhoud bundelt dit competentieprofiel ook de parametrisatie. Soms een schimmige grens Bij de verschillende onderhoudstaken is de grens tussen mechanisch en elektrotechnisch onderhoud soms scherp, soms vaag. Bij storingsdetectie, bijvoorbeeld, moeten zowel mechanische als elektrotechnische defecten geïdentificeerd worden. En aan heel wat onderdelen van de installatie, bijvoorbeeld motoren of ventilatiesystemen, zitten er zowel mechanische als elektronische componenten. De taakomschrijving van een onderhoudstechnicus legt vast welke werken tot zijn verantwoordelijkheid behoren en welke hij overlaat aan collega s De procesindustrie Chemie, petrochemie, raffinage, farma en biochemie Voorliggend profiel schetst de competentieverwachtingen die werkgevers uit de procesindustrie stellen ten aanzien van beginnende onderhoudstechnici. De onderhoudstechnicus die aan dit profiel beantwoordt, kan aan de slag in ondernemingen uit de (petro-) chemie, raffinage, farma-industrie en biochemie. Competenties afgestemd op diverse settings Het profiel brengt de verschillende settings in rekening waarbinnen onderhoudstechnici werken en inventariseert: zowel competenties die nodig zijn bij werken in the field als in de werkplaats; zowel competentievereisten die technici tewerkgesteld in contractorbedrijven nodig hebben als onderhoudsmedewerkers die werknemer zijn van de procesbedrijven zelf. Onderhoud in andere sectoren Het beroepscompetentieprofiel van de beginnende onderhoudstechnicus kwam tot stand op basis van een bevraging van vertegenwoordigers uit diverse bedrijven uit de (petro-)chemie, raffinage, farma-industrie en biotechnologie. Het profiel inventariseert de competenties die de bedrijven uit de procesindustrie verwachten van startende onderhoudsmedewerkers. De starters die deze competenties beheersen, kunnen vermoedelijk ook aan de slag in een onderhoudsfunctie in bedrijven uit andere sectoren. Sectoren als bijvoorbeeld de voedingsindustrie, de branche van papierfabricage, de vliegtuigindustrie enzovoort werden echter niet bij de bevraging betrokken. P A G I N A 6

7 1.3. World class maintenance Drie sturende principes Drie sturende principes lopen als een rode draad doorheen het werk van de onderhoudstechnicus: 1. Permanente zorg voor veiligheid, betrouwbaarheid en rendement van de procesinstallatie Het werk van een onderhoudstechnicus vraagt om een doorgedreven, permanente aandacht voor veiligheid, betrouwbaarheid en rendement van de procesinstallatie. Oog voor veiligheid, betrouwbaarheid en rentabiliteit wordt als het ware verondersteld als tweede natuur van de onderhoudstechnicus. 2. Reflectievermogen De competentiebeschrijving benadrukt de nood aan reflectievermogen. Een goede onderhoudstechnicus draait nooit op automatische piloot, maar is steeds kritisch tegenover werkopdrachten en de aanpak van het eigen werk. Hij evalueert het op veiligheid, kwaliteit en efficiëntie en zoekt op basis daarvan creatief naar mogelijke optimalisatie van de aanpak. 3. Flexibiliteit Dit profiel benadrukt de nood aan flexibiliteit in denken en werken. Het beschrijft beroepsbeoefenaars die zich kunnen aanpassen aan wisselende werkomstandigheden, zowel op korte als op lange termijn. World class potentieel Beginnende beroepsbeoefenaars die zich in hun werk door de drie sturende principes laten leiden, dragen world class potentieel in zich. Ze leveren een essentiële bijdrage tot de positionering van het bedrijf op world class niveau: met een veilige, betrouwbare en rendabele procesinstallatie; die innoverend is; World class Een competentieprofiel voor de beginnende onderhoudstechnicus kadert in de ambitie om de positie van de procesindustrie in de Schelderegio sterk te houden. De betrokken bedrijven ambiëren een world class level voor maintenance. Dit begrip krijgt vooreerst invulling op managementniveau. Het management streeft een zo hoog mogelijke rendement na voor de organisatie. Rendementsoptimalisatie vraagt om: een zo hoog mogelijke hands on tool time (HoTT de tijd waarin technici daadwerkelijk de werkzaamheden verrichten waarvoor ze ingezet worden); een hoge betrouwbaarheid van de installatie. Indicatoren voor de betrouwbaarheid van de installatie zijn: het aantal ongeplande stops van de installatie; de verminderde beschikbaarheid van de installatie. Deze indicatoren worden zowel op unit level (onderdelen van de installatie) als op niveau van de totale installatie gemeten. Het behoort tot de verantwoordelijkheid van de maintenancetechnici om de betrouwbaarheid te optimaliseren. Hij draagt hier toe bij door zijn volledige professionele handelen te doorvlechten met cruciale beroepshoudingen als zin voor efficiëntie, flexibiliteit in denken en werken, reflectievermogen, verantwoordelijkheidszin, Deze zogenaamd zachte competenties lopen als een rode draad doorheen het competentieprofiel. Dit geldt niet alleen voor de geoefende onderhoudstechnicus, maar evenzeer voor de beginnende beroepsbeoefenaar. en zich aanpast aan wisselende omgevingscondities (technologische evoluties, economische conjunctuurbewegingen, ). P A G I N A 7

8 Toekomstige evoluties De lat die dit competentieprofiel legt, wapent beroepsuitvoerders en de ondernemingen waarvoor ze werken voor de toekomst. Technologische, sociologische, economische, evoluties laten zich weinig gedetailleerd voorspellen. Daarom valt het moeilijk om toekomstige evoluties te vertalen in vaktechnische kennis en vaardigheden. De drie sturende principes stellen individuele werknemers en hun organisatie in staat om zich aan te passen aan de implicaties van toekomstige evoluties De beginnende beroepsbeoefenaar Nog geen beroep Dit document beschrijft de competenties op het niveau van een startend onderhoudstechnicus. Om in deze functie aan de slag te kunnen blijven, moet een beginnende beroepsbeoefenaar echter bijkomende competenties verwerven. Zonder dit groeitraject af te leggen, kan een onderhoudstechnicus zijn functie niet behouden. Dit competentieprofiel beschrijft met andere woorden geen beroep, maar een startpositie. Dreigend kwantitatief tekort De keuze om dit profiel te beperken tot een startersprofiel dat geen eindtoestand (beroep) beschrijft, berust op de vaststelling van een kwantitatieve nood aan instromers: het huidige personeelsbestand veroudert en een opkomende pensioneringsgolf doet de behoefte aan jong onderhoudstalent groeien. Dit competentieprofiel kadert in de gerichte acties die de ondernemingen uit de procesindustrie willen nemen om de kloof tussen groeiende uitstroom en noodzakelijke instroom te dichten. Vanuit dit profiel willen ze de communicatie aangaan met onderwijs- en opleidingsverstrekkers: hoe kunnen ze zich samen engageren om de instroom van voldoende, kwalitatief gevormd onderhoudspersoneel te verzekeren? Wat is een beroep? Een beroep is een geheel van arbeidstaken dat binnen één of meer sectoren voorkomt als een samenhangend en afgebakend geheel. Een beroep beschrijft een eindtoestand. Iemand die alle beschreven competenties beheerst, kan niet meer evolueren binnen het geschetste beroep. Hij kan zich wel bijkomende competenties eigen maken en zo doorgroeien naar een nieuw beroep. Een voorbeeld illustreert: een politieagent promoveert tot commissaris wanneer hij meer competenties beheerst dan nodig voor het uitvoeren van het beroep van politieagent. De lat ligt hoog Tegelijk met het groeiende kwantitatieve tekort stelt er zich een kwalitatieve tendens: het belang van maintenance neemt toe, als bepalend voor de betrouwbaarheid en duurzaamheid van de procesindustrie. Het toenemende belang van maintenance-activiteiten weerspiegelt zich in de P A G I N A 8

9 competentieverwachtingen voor onderhoudstechnici. De lat ligt hoog. De verwachtingen ten aanzien van een beginnend beroepsbeoefenaar verschillen echter tegenover die van ervaren vaklui: Verschil in autonomie en verantwoording Startende beroepsbeoefenaars werken onder strikte supervisie van leidinggevenden en ervaren collega s. Verschil in kennis- en beheersingsniveau De beginnende vakman die dit profiel beschrijft, moet van alle markten thuis zijn: ofwel binnen elektrotechnisch, ofwel binnen mechanisch onderhoud beheerst hij basisinzichten: in zijn vooropleiding verwerft hij een algemene, diffuse basiskennis. Zijn kennis- en vaardighedenniveau blijft echter op de vlakte en is niet gedetailleerd. In de praktijk Tegenover een beginnende onderhoudstechnicus onderscheidt een geoefend vakman zich door zelfstandigheid in het werk en een gedetailleerde beheersing van kennis en vaardigheid. Gaandeweg specificeert elke onderhoudstechnicus zijn eigen profiel, afgestemd op, enerzijds, de behoeften van de onderneming en, anderzijds, de eigen talenten. Vooraf: een instapprofiel voor basisopleiding Het derde hoofdstuk uit deze publicatie beschrijft de competenties die een beginnend beroepsbeoefenaar moet beheersen om zijn loopbaan als onderhoudstechnicus met succes te kunnen starten. Die competenties verwerft hij in een basisopleiding. Niet iedereen maakt echter evenveel kans om te slagen voor een dergelijke basisopleiding. Voor een succesvol opleidingstraject moet een cursist het (summiere) competentiepakket beheersen dat hoofdstuk 2. Instapprofiel basisopleiding beschrijft. Een loopbaantraject Vanuit het Profiel van de beginnende beroepsbeoefenaar legt de startende onderhoudstechnicus binnen het bedrijf een leertraject af dat hem op het niveau van een geoefend vakman brengt. Wie in de functie van onderhoudstechnicus in de procesindustrie aan de slag wil blijven, moet sowieso doorgroeien tot geoefend vakman. Medewerkers die meer ambiëren, kunnen vanuit deze positie verder doorgroeien naar nieuwe functies. Onderstaand schema (Figuur 1 Het loopbaantraject voor onderhoudsmedewerkers in schema) geeft een overzicht van het mogelijke doorstromingstraject. Het schema toont dat onderhoud niet enkel verticale, maar ook horizontale groeiperspectieven biedt. P A G I N A 9

10 Figuur 1 Het loopbaantraject voor onderhoudsmedewerkers in de procesindustrie in schema instapprofiel basisopleiding beginnende beroepsbeoefenaar geoefend vakman vakspecialist werkvoorbereider supervisor expert reliability engineer senior supervisor P A G I N A 10

11 2. Instapprofiel basisopleiding Een maximaal slaagpercentage als opleidingsdoelstelling Zowel vanuit economisch als vanuit menselijk oogpunt streeft een doordacht opleidingsbeleid een zo hoog mogelijk slaagpercentage na voor de cursisten in opleiding: economisch perspectief Opleiding is een vorm van investering. Tijd, geld en middelen worden ingezet. Die investering moet zichzelf terugverdienen. menselijk perspectief Een succeservaring stimuleert, terwijl falen demotiveert. De samenleving heeft geen baat bij frustratie, wel bij mensen die zich uitgedaagd voelen. Slaagpercentage Een efficiënt opleidingsbeleid streeft een zo hoog mogelijk slaagpercentage na bij de cursisten. Het begrip slaagpercentage vraagt weliswaar om een ruime interpretatie. Het beperkt zich niet tot het aantal cursisten dat een diploma of getuigschrift behaalt, maar breidt zich uit naar de tewerkstelling. Dit houdt in dat diegenen die een opleiding afrondden effectief klaar zijn voor een succesvolle loopbaanstart in het beroep waarop de opleiding hen voorbereidde. Dit maximale slaagpercentage in een opleiding voor onderhoudstechnicus laat zich bewerkstelligen wanneer de cursisten over de basiscompetenties beschikken die maintenance in de procesindustrie vereist. Onderstaande tabel, Tabel 1 Instapcompetenties voor cursisten die kandideren voor een basisopleiding onderhoudstechniek, geeft een overzicht van deze basiscompetenties. P A G I N A 11

12 Tabel 1 Instapcompetenties voor cursisten die kandideren voor een basisopleiding onderhoudstechniek COMPETENTIES ONDERLIGGENDE COGNITIEVE, MOTORISCH-SENSORISCHE EN PSYCHOSOCIALE PROCESSEN 1. is gedreven om nieuwe inzichten te verwerven en te doorgronden (willen leren) om problemen op te lossen en te doorgronden 2. kan kennis en kunde verwerven om zich nieuwe competenties eigen te maken (kunnen leren) 3. kan reflectief denken om probleemoorzaken te detecteren om de invloed van het eigen handelen in te schatten 4. heeft talent voor techniek om elektrotechnische en mechanische bewerkingen uit te voeren ondernemingszin doorzettingsvermogen gedegenheid geen afkeer van fysiek werk (soms vuil, soms belastend, ) in soms moeilijke omstandigheden stressbestendigheid gemiddelde intelligentie bewust zijn van het ruimere kader waarbinnen men zich situeert logisch denkvermogen handvaardigheid logisch denkvermogen praktisch inzicht 5. kan communiceren om veilig, kwaliteitsvol en efficiënt te handelen taalbeheersing: kennis van een gemeenschappelijke voertaal om met collega s en leidinggevenden te overleggen over het werk (impliceert basisbeheersing vakjargon, ook in de door het bedrijf frequent gehanteerde tweede taal) sociale vaardigheid om contacten aan te knopen veiligheidsbewustzijn kwaliteitsbewustzijn P A G I N A 12

13 3. Profiel van de beginnende beroepsbeoefenaar Vanuit basisopleiding Dit hoofdstuk beschrijft het profiel van de beginnende onderhoudstechnicus. Het inventariseert de competenties die een startende onderhoudstechnicus moet beheersen wanneer die, vanuit een basisopleiding, zijn loopbaan in de procesindustrie start. De oplijsting beschrijft de competenties die een beginner onder de knie moet hebben en tijdens de eerste maanden van zijn tewerkstelling verder moet ontwikkelen om op termijn uit te groeien tot het niveau van een geoefend vakman. Duidelijk moet zijn dat het gaat over starters, zonder (relevante) beroepservaring. Ontwikkeling naar geoefend vakman Wanneer een beginnend onderhoudstechnicus evolueert tot geoefend vakman, ontwikkelt hij in de beschreven competenties vooral een steeds grotere mate van autonomie en verfijnde beheersing. De stijgende zelfstandigheid stelt hem ook in staat om nieuwe competenties te ontwikkelen die verder bouwen op de competenties die voorliggend profiel beschrijft. Zeven competentieclusters Het competentieprofiel ordent de verschillende competenties in zeven competentieclusters. De competentie-indeling in zeven clusters is arbitrair, maar laat toe om de beroepsinhoud op logische, overzichtelijke en volledige wijze te structureren: 1. Vaktechnische competenties Een eerste cluster beschrijft alle kennen, kunnen en zijn (m.a.w. competenties) dat betrekking heeft op technische zijde van de beroepseigen activiteiten. 2. Administratieve competenties De cluster van administratieve competenties bundelt alle competenties die betrekking hebben op het correct verzamelen, registreren, klasseren en beheren van gegevens. Het kan zowel gaan om administratie verbonden aan het eigen werk als om administratie op bedrijfsniveau. 3. Leidinggevende competenties Een volgende cluster behandelt de competenties die betrekking hebben op het opleiden, begeleiden, motiveren en evalueren van medewerkers. Gezien dit profiel de competenties beschrijft van startende vaklui, blijft deze cluster erg summier. In een later stadium ontwikkelt de beroepsbeoefenaar deze om zo andere beginnende vaklui en medewerkers uit contractorbedrijven te begeleiden. 4. Sociaalcommunicatieve competenties De vierde cluster brengt alle competenties samen die noodzakelijk zijn om mondeling en schriftelijk op een sociaal correcte manier te kunnen P A G I N A 13

14 communiceren met collega s, leidinggevenden en externe contacten. Het betreft zowel taalkundige competenties als competenties met een meer psychologische dimensie. 5. Bestuurlijk-organisatorische competenties Een vijfde cluster inventariseert: a. op operationeel niveau: competenties nodig voor het efficiënt plannen, organiseren en controleren van het eigen werk; b. op inrichtend niveau: competenties om het bedrijf of de afdeling te ontwikkelen, in stand te houden en permanent te verbeteren; c. op strategisch niveau: competenties die de beleidslijnen en -strategieën operationaliseren. 6. Bedrijfseconomische competenties In een zesde cluster gaat het over alle competenties die erop gericht zijn om de organisatie op de markt te positioneren, de positie te bevestigen of te verstevigen. 7. Competenties gerelateerd aan veiligheid, duurzaamheid en milieu Een laatste cluster lijst alle kennen, kunnen en zijn op dat nodig is om de eigen veiligheid en gezondheid, die van medewerkers en die van de omgeving vandaag en in de toekomst te verzekeren. Een vaste syntaxis Elke individueel geformuleerde competentie volgt een vaste grammaticale opbouw. Deze zorgen voor een eenduidige interpretatie van de competenties: Kan Elke competentie inleiden door kan geeft aan dat de beroepsuitvoerder in staat is om verwachte opdrachten waarneembaar in de praktijk te brengen. Middel Een aantal competenties wordt ingeleid door een (hulp-)middel. Dat gebeurt wanneer het middel essentieel is om de taak op het gewenste niveau uit te voeren. Onderwerp Elke competentie neemt een onderwerp op. Dit onderwerp geeft aan wat het voorwerp is van de competentie (een handeling van productie, bewerking of verwerking). Werkwoord Het werkwoord in een competentie duidt de precieze behandeling aan van het onderwerp. Doel Elke competentie beschrijft het doel van de handeling. Deze doelbeschrijving versterkt het beroepsspecifieke karakter van de competentie en duidt de mate van zelfstandigheid en autonomie aan. Formuleren met welk doel een beroepsbeoefenaar een competentie moet beheersen, zegt impliciet hoe goed hij de competentie moet beheersen. Basisbeheersing Bij de lezing van voorliggend profiel vragen twee elementen om de aandacht: Onderliggende cognitieve, motorisch-sensorische en psychosociale processen De supervisie De verschillende competenties vermelden telkens dat de beginnende onderhoudstechnicus onder supervisie en met hulp werkt. Dit betekent niet dat er telkens letterlijk een verantwoordelijke naast hem staat. Het gaat er om dat hij steeds duidelijke werkopdrachten van een leidinggevende krijgt, onder diens verantwoordelijkheid werkt en zelf initiatief neemt om hulp in te roepen wanneer hij zich onzeker voelt over zijn beheersing van kennis en vaardigheden nodig om de werkopdracht veilig en kwalitatief uit te voeren. Bij elke competentie worden de onderliggende componenten vermeld die noodzakelijk zijn om de competentie te beheersen. Competenties kunnen steunen op zowel cognitieve, motorischsensorische als psychosociale processen. P A G I N A 14

15 Basisniveau Elke competentie stoelt op basisbeheersing van kennis en vaardigheden. Dit wil zeggen dat de beginner in zijn opleiding algemene kennis verwierf van mechanica, hydraulica, fysica, elektriciteit, Daarbovenop maakte hij op initiatieniveau kennis met verschillende installaties (pompen, compressoren, airco, ), gereedschappen en technieken. Het initiatieniveau impliceert dat hij oefening mist en slechts een oppervlakkige kennis beheerst van diverse types van machines, hun werking en toepassingsgebied. P A G I N A 15

16 Tabel 2 Instapcompetenties voor een beginnende onderhoudstechnieker COMPETENTIES ONDERLIGGENDE COGNITIEVE, MOTORISCH-SENSORISCHE EN PSYCHOSOCIALE PROCESSEN CLUSTER 1 VAKTECHNISCHE COMPETENTIES I. MECHANISCH ONDERHOUD REVISIES EN HERSTELLINGEN 1. kan onder supervisie verschillende (onderdelen van) apparatuur/installaties demonteren: pompen compressoren turbines (industriële, gasturbines, stoomturbines) motoren generatoren ventilatoren om onderdelen te reinigen te herstellen te vervangen algemene kennis van mechanica, hydraulica en pneumatica basiskennis van verschillende types, hun onderdelen (en hun belang) en algemene werkingsprincipes van: o pompen (turbo- en volumetrische pompen, met lagers, kleppen, tandwielen, ) o compressoren (mechanische en turbocompressoren, met assen, schoepen, ) o turbines (actie- en reactieturbines, met assen, schoepen, vliegwielen, ) o motoren (diverse types, met tandwielen, wikkelingen, ) o generatoren (wissel- en gelijkspanningsgeneratoren, met kleppen, filters, warmtewisselaars, ) o ventilatoren (radiaal- en axiaalventilatoren, met behuizing, riemen, riemschijven, schoepen, ) o basis aan materiaal- en gereedschapskennis (gepaste sleutels, tangen, koppelingstrekkers, vijzel, ), de verschillende types en hun toepassingsgebied eenvoudige schetsen maken en logische markeringen aanbrengen op samenhorende onderdelen plan- en schemalezen zin voor nauwkeurigheid zin voor initiatief: kennisuitbreiding door zich te informeren bij collega s en leidinggevenden, door naslagwerken te raadplegen, discipline analytisch denkvermogen luistervaardigheid en -bereidheid observatievaardigheid en -bereidheid P A G I N A 16

17 2. kan onder supervisie mechanische basisbewerkingen uitvoeren: verspanende technieken (slijpen, zagen, boren, frezen, tappen, draaien, ) constructielassen en braseren 3. kan op basis van technische tekeningen, plannen en manuals van apparatuur/installaties en onder supervisie (onderdelen van) apparatuur/ installaties vervangen en monteren: pompen compressoren turbines (industriële, gasturbines, stoomturbines) motoren generatoren ventilatoren 4. kan onder supervisie isolatiemateriaal aan (onderdelen van) de apparatuur/installaties losmaken, opslaan en opnieuw aanbrengen om in hoogdringendheid eenvoudige herstellingswerken uit te voeren om defecten te voorkomen of te verhelpen om (onderdelen van) apparatuur/installaties opnieuw in werking te kunnen stellen om na herstelling of revisie (onderdelen van) de apparatuur/installatie terug te isoleren in functie van veilige, betrouwbare, kwalitatieve werking algemene materiaal- en gereedschapskennis (draaibanken, tappen, boren, frezen, soldeerbout, laslans, schroefdraden, ), de verschillende types en hun toepassingsgebied kennis van materiaalklassen en hun bewerkingsmogelijkheden kennis van eenvoudige meetapparatuur (schuifpasser, micrometer, meetklok, ) zin voor nauwkeurigheid zin voor initiatief discipline luistervaardigheid en -bereidheid observatievaardigheid en -bereidheid zie boven (competentie 1), aangevuld met: basiskennis van montage- en afdichtingsystemen, geschikt voor de productstroom (flensmontage, klemkoppeling, beugelkoppeling, ), aanhaalvolgorde en aanhaalmomenten synthetisch denkvermogen basiskennis van de verschillende isolatiematerialen (isolatiematten, omkasting, coating), hun toepassingsgebied (akoestische, warmte, ) en hun behandelingsvereisten gereedschapskennis inzicht in de omgevingscondities (druk, temperatuur, vocht, ) en de invloed ervan op de noodzaak en aanpak bij herisoleren zin voor nauwkeurigheid P A G I N A 17

18 5. kan onder supervisie gereviseerde apparatuur/ installaties opnieuw in werking stellen: uitlijnen controles op lekkages uittesten om de productie verder te laten verlopen volgens de veiligheids-, betrouwbaarheids-, kwaliteits- en rentabiliteitsstandaarden algemene kennis van mechanica, hydraulica en pneumatica basiskennis van de apparatuur/installaties, de onderdelen (en hun belang) en algemene werkingsprincipes (zie competentie 1) basisvaardigheid in het gebruik van gereedschap (laser, meetklok) kennis van de vereiste standaardwaarden en toleranties (door zich te informeren bij leidinggevenden en collega s, naslagwerken te raadplegen, ) inzicht in de invloed van omgevingscondities (temperatuur, druk, procesinvloeden, aandrijving, ) op de toleranties voor uitlijnen en balanceren basisvaardigheid in het lezen van plannen, isometrische tekeningen, as built tekeningen, schema s, reflectievermogen: inzicht in de noodzaak van een nauwkeurige testing in functie van een veilige, betrouwbare, kwaliteitsvolle en efficiënte heropstart zin voor nauwkeurigheid discipline oplettendheid P A G I N A 18

19 6. kan onder supervisie beperkte piping- en tubingwerken uitvoeren om kleinere verbindingen in proceskringen te maken, te onderbreken of te herstellen basisvaardigheid in het lezen van isometrische tekeningen en opmaken van schetsen basisbegrippen van pneumatische en hydraulische leidingen basisinzicht sterkte en flexibiliteit basisinzicht in type stroming, capaciteit, stofeigenschappen, drukverlies met de gepaste gereedschappen mechanische basisbewerkingen kunnen uitvoeren voor koude vervormingen basiskennis van druk- en materiaalklassen en de invloed van procescondities (bv. temperatuurschommelingen) basisprincipes kennen en kunnen toepassen van verbindingen en aansluitingen (flensmontage, klemkoppeling, boutverbindingen, appendages, ) P A G I N A 19

20 II. MECHANISCH ONDERHOUD PREDICTIEF EN PREVENTIEF ONDERHOUD EN STORINGSDETECTIE 7. kan visuele routinecontroles in de installatie uitvoeren: lekkages corrosie om te voorkomen dat er zich een storing voordoet om de exacte locatie van een (dreigende) storing aan de installatie te detecteren algemene kennis pneumatica, hydraulica en mechanica inzicht in de opbouw en werking van de procesinstallatie en in de functie van elk onderdeel in het geheel inzicht in de procesomgeving (hoge druk, extreme temperaturen, ) en de invloed daarvan op de installatie basisvaardigheid in het lezen van plannen, isometrische tekeningen, as built tekeningen, schema s, reflectievermogen 8. kan op basis van concrete instructies metingen (trillingen, temperatuur, viscositeit, ) en inspecties (luisteren, zien, voelen) uitvoeren meetpunten bepalen veilige en correcte aansluiting van meetapparatuur om na te gaan of de apparatuur/installatie functioneert volgens de vereiste veiligheids-, betrouwbaarheids-, kwaliteits- en rentabiliteitsstandaarden basiskennis fysica (om meetprincipes te begrijpen) basiskennis van meetinstrumenten (meetlat, meetklok), de types, hun werking en toepassingsgebiedbasiskennis van het bestaan en het nut van verschillende soorten metingen en meetinstrumenten (trillingsmeting, infraroodmeting, viscosemeting, ) inzicht in de opbouw en werking van de procesinstallatie en in de functie van elk onderdeel in het geheel en op basis daarvan logische meetpunten en routes bepalen reflectievermogen: inzicht in de risico s van onveilig en/of onzorgvuldig uitgevoerde metingen (pannes, onnodige slijtages, risico s voor zichzelf, collega s en/of de ruimere productieomgeving) alert zijn P A G I N A 20

21 9. kan samen met een leidinggevende of ervaren collega reflecteren over meet- en inspectiewaarden om stap voor stap de vaardigheid te ontwikkelen om meeten inspectiewaarden zelfstandig te interpreteren basiskennis van de vereiste standaardwaarden en toleranties (door zich te informeren bij leidinggevenden en collega s, naslagwerken te raadplegen, ) basisinzicht in de betekenis van afwijkende meetwaarden en de impact daarvan op de kwaliteit, betrouwbaarheid, veiligheid en rentabiliteit van het productieproces basisinzicht in de mogelijke oorzaken van afwijkende meetresultaten (afregeling, meetapparatuur, mechanische of elektrische/elektronische defecten, ) reflectievermogen 10. kan de oorzaken van veelvoorkomende (dreigende) storingen identificeren of kan samen met een supervisor (of ervaren collega) reflecteren over mogelijke storingsoorzaken om te voorkomen dat er zich een storing voordoet om de exacte locatie van een storing aan de installatie te detecteren om te voorkomen dat de storing zich herhaalt algemene kennis van pneumatica, hydraulica, mechanica basiskennis elektriciteit (om elektrische/elektronische defecten te kunnen onderscheiden van mechanische storingen) inzicht in vaak voorkomende storingsoorzaken (drooglopen, blokkage van kleppen, kapotte lagers, membraanscheuren, ) inzicht in de opbouw en werking van de procesinstallatie en in de functie van elk onderdeel in het geheel inzicht in de eigenheid van het productieproces, de gebruikte componenten, de productieomgeving en de invloed daarvan op materialen reflectievermogen 11. kan op basis van onderhoudsschema s en instructies door een supervisor (of ervaren collega) (onderdelen van) de apparatuur/installatie reinigen: peilglazen dichtingen leidingen om de goede werking van de installatie te vrijwaren en onnodige slijtage te voorkomen inzicht in het bestaan en nut van onderhoudsschema s inzicht in de mechanische gevoeligheden van (onderdelen van) de apparatuur/installatie en de noodzaak van reiniging kennis van diverse reinigingsmogelijkheden, hun werking en hun toepassingsgebied (zandstralen, drogen, stomen, bleeder cleaning, ) P A G I N A 21

22 12. kan op basis van smeerschema s of instructies van een supervisor (of ervaren collega) smeren en oliën om de goede werking van de installatie (veiligheid, betrouwbaarheid, kwaliteit) te vrijwaren en onnodige slijtage te voorkomen om defecten door oliegebrek op strategische smeerpunten te voorkomen inzicht in het bestaan en nut van smeerschema s kennis van smeerpunten oliestalen kunnen nemen kennis van de vereiste oliehoeveelheden of zich hierover kunnen informeren (in handleidingen, bij collega s, ) droogloopbeveiligingen kunnen interpreteren kunnen vervangen en plaatsen van smeerpotten basiskennis van de verschillende smeermiddelen,hun producteigenschappen en toepassingsgebied basisinzicht in de mechanische gevoeligheden van (onderdelen van) de apparatuur/installatie en de noodzaak van smering III. ELEKTROTECHNISCH ONDERHOUD REVISIES EN HERSTELLINGEN 13. kan onder supervisie verschillende (onderdelen van) elektrische installaties demonteren: P A G I N A 22 elektromotoren transformatoren generatoren verlichting bekabeling schakelborden en schakelingen motorgestuurde afsluiters heating, ventilation, airco & cooling (HVAC) om (onderdelen van) apparatuur/ installaties: te herstellen te vervangen algemene kennis elektriciteit (spanning, stroom, vermogen, aarding, signaalverweking, voeding voor elektrische/elektronische schakelingen, ) en vermogenselektronica (UPS, frequentiesturing, ) basiskennis van de opbouw, functies en algemene werkingsprincipes van industriële netwerken basiskennis van de componenten (en hun belang) en algemene werkingsprincipes van: o elektrische gelijk- en wisselstroommotoren (asynchrone, serie-, servo-, stappenmotoren, ) o (één- en driefasige) transformatoren in hun verschillende uitvoeringen o generatoren o verschillende soorten verlichting en armaturen en hun toepassingsgebied (vochtresistentie, explosiegevoeligheid, ) o bekabeling (aders, doorsnede, geleidingsvermogen, ) o schakelingen (balast, condensator, ) schakelborden (opbouw met schakelaars, beveiligingen, ) o motorgestuurde afsluiters (capaciteit, functiemodule, ) o HVAC (ventilatievoud, filters, regelapparatuur, ) o

23 13. (vervolg) kan onder supervisie verschillende (onderdelen van) elektrische installaties demonteren 14. kan onder supervisie verschillende (onderdelen van) apparatuur/ installaties vervangen en monteren: elektromotoren transformatoren generatoren verlichting bekabeling schakelborden en schakelingen motorgestuurde afsluiters HVAC om defecten te voorkomen of te verhelpen om (onderdelen van) apparatuur/installaties opnieuw in werking te kunnen stellen basisvaardigheid in het interpreteren van de informatie op de kenplaten basisvaardigheid in het lezen van schakelschema s, motorschema s, functieplannen (als dan ) basis aan materiaal- en gereedschapskennis (wartels, kabelschoenen, soldeermaterialen en gereedschappen, ), de verschillende types en hun toepassingsgebied veilig kunnen aan- en afkoppelen van (onderdelen van) elektrische installaties (schakelingen checken, spanning meten, thermische zekeringen uithalen, ) kunnen gebruiken van eenvoudige, elektrische meetapparatuur (ampèremeter, spanningsmeter, multimeter, frequentiemeter, ) zin voor nauwkeurigheid zin voor initiatief: kennisuitbreiding door zich te informeren bij collega s en leidinggevenden, door naslagwerken te raadplegen, discipline analytisch denkvermogen luistervaardigheid en -bereidheid observatievaardigheid en -bereidheid hoog veiligheidsbewustzijn zie boven (comp. 13), aangevuld met: basisvaardigheid in het maken van moffen voor beschadigde kabels, om kabels te verlengen, kennis van IP-klassen kennis van ATEX-klassen kunnen controleren van de draaizin van motoren in functie van de te maken aansluiting kunnen aansluiten van motoren op stroomkringen (kennis van ster- en driehoeksschakelingen, gelijk- en wisselstroomkringen, ) synthetisch denkvermogen P A G I N A 23

24 15. kan onder supervisie isolatiemateriaal aan (onderdelen van) de apparatuur/installaties losmaken, opslaan en opnieuw aanbrengen om na herstelling of revisie (onderdelen van) de apparatuur/installatie terug te isoleren in functie van veilige, betrouwbare, kwalitatieve werking basiskennis van de verschillende isolatiematerialen, hun toepassingsgebied en behandelingsvereisten gereedschapskennis inzicht in de omgevingscondities (hoogspanning/laagspanning) en de invloed ervan op de noodzaak en aanpak bij herisoleren kennis van ATEX- en EX-reglementering zin voor nauwkeurigheid 16. kan onder supervisie gereviseerde apparatuur/ installaties opnieuw in werking stellen: uitlijnen en balanceren controles van aansluitingen uittesten (looptest en fysische simulatie) om de productie verder te laten verlopen volgens de veiligheids-, betrouwbaarheids-, kwaliteits- en rentabiliteitsstandaarden algemene kennis elektriciteit (spanning, stroom, vermogen, aarding, signaalverweking, voeding voor elektronische schakelingen, ) basiskennis van de apparatuur/installaties, de onderdelen (en hun belang), algemene werkingsprincipes (zie comp. 13) basis aan gereedschapskennis, de verschillende types en hun toepassingsgebied (waterpomptang, geïsoleerde schroevendraaiers, warteltang, ) kennis van de vereiste standaardwaarden en toleranties (door zich te informeren bij leidinggevenden, collega s, naslagwerken te raadplegen) isolatiemeting kunnen uitvoeren basisvaardigheid in het lezen van plannen, isometrische tekeningen, as built tekeningen en schema s kunnen instellen van frequentieregelaars (drivers) (om de motorsnelheid af te stellen). aansluiting kunnen maken op het besturingssysteem (PLC en DCS) beveiligingen en terugmeldingsschakelaars instellen zin voor nauwkeurigheid reflectievermogen: inzicht in de noodzaak van een nauwkeurige testing in functie van een veilige, betrouwbare, kwaliteitsvolle en efficiënte heropstart discipline oplettendheid P A G I N A 24

25 IV. ELEKTROTECHNISCH ONDERHOUD BASIS PARAMETRISATIE 17. kan op basis van concrete voorbeelden en instructies van een supervisor (of ervaren collega) inzicht verwerven in de geautomatiseerde besturingssystemen om stap voor stap vaardigheid in parametrisatie te ontwikkelen basiskennis van bestaan en gebruik van geautomatiseerde besturingssystemen (PLC en DCS) inzicht in de samenhang tussen proces en sturing procesinzicht, met begrip van achterliggende fysische principes basisinzicht in de opbouw en werking van regelkringen basiskennis mechanica en basisinzicht in de wijze waarop een automatische sturing mechanische acties beïnvloedt abstraherend denkvermogen: mentaal kunnen visualiseren van het proces en de werking van procesaansturing P A G I N A 25

26 V. ELEKTROTECHNISCH ONDERHOUD PREDICTIEF EN PREVENTIEF ONDERHOUD EN STORINGSDETECTIE 18. kan visuele routinecontroles in de installatie uitvoeren: controles schakelkasten controles kablering controles onderstations om te voorkomen dat er zich een storing voordoet om de exacte locatie van een (dreigende) storing aan de installatie te detecteren basiskennis elektriciteit inzicht in de opbouw en werking van de procesinstallatie en in de functie van elk onderdeel in het geheel: o schakelborden o aansluitingen o bekabeling o inzicht in de opbouw en werking van industriële netwerken en stroomkringen inzicht in de procesomgeving (bv. ATEX- en EX-zones) en de invloed daarvan op de installatie basisvaardigheid in het lezen van plannen, isometrische tekeningen, as built tekeningen, schakelschema s, reflectievermogen abstraherend denkvermogen: mentaal kunnen visualiseren van stroomkringen en de invloed ervan op het proces P A G I N A 26

27 19. kan op basis van concrete instructies van een supervisor (of ervaren collega) metingen uitvoeren (druk, debiet, temperatuur, niveau, weerstand, ): meetpunten bepalen veilige en correcte aansluiting van meetapparatuur communicatie tussen meetapparatuur en PC om na te gaan of de apparatuur/installatie functioneert volgens de vereiste veiligheids-, betrouwbaarheids-, kwaliteits- en rentabiliteitsstandaarden basiskennis fysica (om meetprincipes te begrijpen) basiskennis van het bestaan en het nut van verschillende soorten metingen en meetinstrumenten (megger, HART communicator, PTC-meter, infraroodmeter, ) inzicht in de opbouw en werking van de procesinstallatie en in de functie van elk onderdeel in het geheel reflectievermogen: inzicht in de risico s van onveilig en/of onzorgvuldig uitgevoerde metingen (pannes, onnodige slijtage, risico s voor zichzelf, collega s en/of de ruimere productieomgeving abstraherend denkvermogen: mentaal kunnen visualiseren van stroomkringen en de invloed ervan op het proces alert zijn 20. kan samen met een leidinggevende of ervaren collega reflecteren over meet- en inspectiewaarden om stap voor stap de vaardigheid te ontwikkelen om meeten inspectiewaarden zelfstandig te interpreteren basiskennis van de vereiste standaardwaarden en toleranties (door zich te informeren bij leidinggevenden, collega s, naslagwerken te raadplegen, ) basisinzicht in de betekenis van afwijkende meetwaarden en de impact daarvan op de kwaliteit, betrouwbaarheid, veiligheid en rentabiliteit van het productieproces basisinzicht in de mogelijke oorzaken van afwijkende meetresultaten (afregeling, meetapparatuur, mechanische of elektrische/elektronische defecten, ) reflectievermogen P A G I N A 27

28 21. kan de oorzaken van veelvoorkomende (dreigende) storingen identificeren of kan samen met een supervisor (of ervaren collega) reflecteren over mogelijke storingsoorzaken om te voorkomen dat er zich een storing voordoet om te voorkomen dat de storing zich herhaalt algemene kennis elektriciteit basiskennis pneumatica, hydraulica, mechanica (om elektrische/elektronische defecten te kunnen onderscheiden van mechanische storingen) inzicht in vaak voorkomende elektrische/elektronische storingsoorzaken (oververhitting, interlocks actief, bekabelingsonderbreking, defecte componenten, ) inzicht in de opbouw en werking van de procesinstallatie en de functie van elk onderdeel in het geheel procesinzicht, met begrip van achterliggende fysische principes om de oorzaak van problemen te identificerenkennis van de opbouw, functies en algemene werkingsprincipes van industriële netwerken inzicht in de opbouw en werking van stroomkringen inzicht in de procesomgeving (bv. ATEX- en EX-zones) en de invloed daarvan op de installatie reflectievermogen abstraherend denkvermogen: mentaal kunnen visualiseren van stroomkringen en de invloed ervan op het proces 22. kan (frequent gebruikte) meettoestellen afregelen aan de hand van gebruiksaanwijzingen om te verzekeren dat de resultaten van uitgevoerde metingen geïnterpreteerd worden volgens de vereiste standaarden basiskennis van meetinstrumenten, de types en hun werking (drukmeter, megger, infraroodmeter, ) meetwaarden en correctietabellen kunnen interpreteren en vergelijken basisinzicht in de voor kalibratie gebruikte software nauwkeurigheid P A G I N A 28

29 CLUSTER 2 ADMINISTRATIEVE COMPETENTIES 23. kan werkopdrachten lezen om het eigen werk veilig, kwaliteitsvol en efficiënt uit te voeren 24. kan bijkomende informatie opzoeken om het eigen werk veilig, kwaliteitsvol en efficiënt uit te voeren 25. kan werkrapporten opstellen over de uitgevoerde interventies (wat, wanneer, ) 26. kan handvoorraden van het gereedschap (bouten, oliën, ) beheren om leidinggevenden en collega s inzicht te verschaffen o in functie van time based maintenance o in functie van condition based maintenance o bij storingen om informatie beschikbaar te stellen voor interne of externe kwaliteitsaudits om de werkvoorbereider en/of magazijnverantwoordelijke in staat te stellen tot efficiënt voorraadbeheer om de onderhoudswerkzaamheden efficiënt te laten verlopen (geen tijdsverlies door onvoldoende voorradige kleine materialen) om kwalitatief werk te leveren (geen kwaliteitsverlies door te werken met ontoereikende alternatieven voor niet voorradige kleine materialen) interpreteren wat de werkopdracht inhoudt qua handelingen, benodigde materialen en gereedschappen, tijd, taalvaardigheid (incl. vakjargon, ook in de door het bedrijf frequent gehanteerde tweede taal) opzoeken van technische gegevens, componentlijsten, technische rapporten, in de door het bedrijf gehanteerde informatiesystemen (SAP, Lotus, ), handleidingen, zelfstandigheid zin voor initiatief werkrapportering volgens de door het bedrijf gehanteerde standaarden kunnen gebruiken van het door het bedrijf gehanteerde softwaresysteem voor werkrapportering helder en kernachtig kunnen communiceren taalvaardigheid (incl. vakjargon, ook in de door het bedrijf frequent gehanteerde tweede taal) nauwkeurigheid verantwoordelijkheidszin procedures volgen m.b.t. het aanvullen van voorraden van kleine materialen voor dagelijks gebruik (bouten, schroeven, afdichtingen, ) inzicht in de doorloopsnelheid van kleine materialen P A G I N A 29

30 CLUSTER 3 LEIDINGGEVENDE COMPETENTIES 27. kan collega s (directe collega s, collega s in contractorbedrijven, maar ook hiërarchische meerderen) aanzetten tot reflectie over de veiligheid, betrouwbaarheid, kwaliteit en rentabiliteit van het werk om de aanpak van het werk op vlak van veiligheid, betrouwbaarheid, kwaliteit en productiviteit permanent op niveau te houden en te verbeteren verantwoordelijkheidszin risico-inventarisatie en -evaluatie assertiviteit reflectievermogen creativiteit gedrevenheid collegialiteit toegankelijke houding (non-verbaal) P A G I N A 30

31 CLUSTER 4 SOCIAALCOMMUNICATIEVE COMPETENTIES 28. kan zich bij leidinggevenden, collega s en procesmedewerkers spontaan informeren over de precieze (omstandigheden voor een) onderhoudsinterventie om de storing te identificeren om de juiste diagnose te stellen over de oorzaak van een defect om te kunnen vaststellen welke de precies vereiste werken zijn om de tijdsafbakening te kennen waarbinnen de onderhoudsinterventie gepland is om de juiste veiligheidsmaatregelen te kunnen treffen kunnen lezen en interpreteren van schriftelijke werkopdrachten, handleidingen en checklisten gerichte vraagstelling analytisch denkvermogen synthetisch denkvermogen taalvaardigheid (incl. vakjargon, ook in de frequent in het bedrijf gehanteerde tweede taal) verantwoordelijkheidszin geduldigheid (herhalen, voldoende verduidelijken en doorvragen wanneer nodig) collegialiteit 29. kan procesoperatoren spontaan informeren over de uitgevoerde onderhoudsactiviteiten: oorzaken verband tussen storing en proces om herhaling van storingen te vermijden om onnodige slijtage te voorkomen helder en kernachtig communiceren taalvaardigheid (incl. vakjargon, ook in de frequent in het bedrijf gehanteerde tweede taal) verantwoordelijkheidszin geduldigheid (herhalen, voldoende verduidelijken en doorvragen wanneer nodig) collegialiteit toegankelijke houding (non-verbaal) 30. kan gerichte informatie, kennis en ervaring over maintenance spontaan delen met leidinggevenden, directe collega s en collega s uit contractorbedrijven om leidinggevenden voldoende te voeden met informatie die hen toelaat om waar mogelijk bijsturingen en innovatie door te voeren om directe collega s en collega s uit contractorbedrijven toe te laten veilig en efficiënt te werken helder en kernachtig communiceren taalvaardigheid (incl. vakjargon, ook in de door het bedrijf frequent gehanteerde tweede taal) verantwoordelijkheidszin geduldigheid (herhalen, voldoende verduidelijken en doorvragen wanneer nodig) collegialiteit toegankelijke houding (non-verbaal) P A G I N A 31

32 31. kan als werknemer in dienst van een contractorbedrijf correct met de klant communiceren om de klant ervan te vergewissen dat de werkaanpak verloopt volgens de gemaakte afspraken inzicht in de communicatielijnen die gebruikelijk zijn in de relatie met de klant helder en kernachtig communiceren taalvaardigheid (incl. vakjargon, ook in de door het bedrijf frequent gehanteerde tweede taal) elementaire beleefdheid P A G I N A 32