Nota van B&W. 1. Inleiding

Transcriptie

1 gemeente Haarlemmermeer Nota van B&W Onderwerp Portefeuillehouder J.C.W. Nederstigt Collegevergadering 16 april 2013 Inlichtingen Debby de Rijk ( ) Registratienummer Inleiding In het programma Ruimte voor Duurzaamheid (kenmerk ) zijn onze ambities voor duurzame ontwikkeling voor opgenomen en de vertaling naar concrete doelstellingen voor 2014, ook in termen van C0 2 reductie en energieopwekking. Belangrijk uitgangspunt hierbij is dat wij dit als gemeente niet alleen kunnen, maar met ons programma voorstaan dat juist de markt aan zet is en initiatieven door de samenleving opgepakt worden. Burgers, bedrijven, maatschappelijke organisaties en kennis- en onderwijsinstellingen zijn de spelers in de polder die het doen. Wij maken dan ook gebruik van de dynamiek die er al is en zetten vooral in op het verder 'mogelijk maken' van verduurzaming. Haarlemmermeer biedt de ruimte, de gunstige locatie en de mogelijkheden om initiatieven tot uitvoering te brengen, samen te werken en kennis te delen. Niet alleen praten over duurzaamheid, maar het ook in concrete projecten vertalen. Samen doen. In het programma Ruimte voor Duurzaamheid is ook onze aanpak van duurzame ontwikkeling door community building 1 toegelicht. Duurzame ontwikkeling gaat immers vooral om sociale innovatie: van mensen wordt gevraagd op een nieuwe wijze naar bekende materie te kijken. Dat betekent dat de vernieuwing in de eerste plaats in mensen zit. Het zijn de mensen die het doen. Wij zetten erop in samenwerking tussen bewoners en ondernemers te bevorderen en nemen belemmeringen weg om interventies op het lokale niveau te stimuleren. Zo ontstaan samenwerkingsverbanden in kernen, wijken, buurten en bedrijventerreinen of binnen branches. In september 2011 is de eerste editie van het Groenste idee van Haarlemmermeer gestart. Hiermee is financiële ondersteuning gegeven aan bewoners, bedrijven, organisaties en instellingen die zelf concreet willen bijdragen aan het verduurzamen van de directe woon-, werk-, leer- en beleefomgeving in Haarlemmermeer. In totaal zijn in ideeën ingediend voor het Groenste Idee van Haarlemmermeer. 1 Community building is een verzamelbegrip voor interventies op het lokale niveau. Lokale samenlevingsverbanden in streken, wijken en buurten worden gemobiliseerd om een bijdrage te leveren tot de aanpak van collectieve zaken als duurzaamheid. Wezenlijk hierbij is het bevorderen van burgerparticipatie. In die zin dat mensen die rechtstreeks met knelpunten in hun woon/ en leefomgeving te maken hebben, actief deelnemen aan zowel de probleemformulering als de probleemoplossing. In het programma Ruimte voor Duurzaamheid zijn basis/ en bijzondere regels voor succesvolle community building verder toegelicht.

2 2 Hiervan zijn in november 2011 zeven initiatieven als winnaar uitgeroepen. Dit waren: De speelplaats van de toekomst op de Freinetschool zelfvoorzienend in energie; De Energy saving Battle; De BSO-fiets van De Zevenklapper; Winkelstad Hoofddorp- LED feestverlichting; Hockeyvereniging De Reigers - LED verlichting; Streetlight van Homer Energy- een oplaadpunt voor elektrische fietsen; Sportvereniging Overbos - overstappen op LED verlichting Meer informatie over de opbrengsten van deze initiatieven in termen van COz-reductie, energieopwekking, zichtbaarheid en belevingswaarde is opgenomen in de monitor Ruimte voor Duurzaamheid 2011 (kenmerk \dir/cb d.d. 13 juni 2012). 2. Het groenste idee van Haarlemmermeer 'Het Groenste idee van Haarlemmermeer' biedt subsidie en investeringsruimte voor bewoners, bedrijven, organisaties en instellingen die zelf concreet willen bijdragen aan het verduurzamen van de directe woon-, werk-, leer- en beleefomgeving in Haarlemmermeer. Doel is zoveel mogelijk bewoners, organisaties, instellingen en ondernemers in beweging te brengen. In de Algemene subsidieverordening Haarlemmermeer 2011 is opgenomen dat wij normaliter geen subsidie verlenen aan een natuurlijk persoon (zie artikel 4 lid 1 van de Algemene subsidieverordening Haarlemmermeer 2011) artikel 4 lid 3 van de Algemene subsidieverordening Haarlemmermeer 2011 is evenwel opgenomen: 'In bijzondere gevallen kan het college, in afwijking van het gestelde in lid 1, subsidie verlenen aan aanvragers zonder volledige rechtsbevoegdheid of natuurlijke personen.' Voorwaarden Om in aanmerking te komen voor de gereserveerde subsidie en investeringsruimte moeten groene ideeën in ieder geval: aantoonbare bijdragen aan GOrreductie en/of energieopwekking; zichtbaar zijn en belevingswaarde hebben. Het gaat dan om het aantal mensen dat deze duurzame ontwikkeling beleeften/of hierdoor in beweging komt en zelf hieraan actief bijdraagt (bijdragen aan sociale duurzaamheid); toepasbaar zijn: het gaat dan om snelheid en/of eenvoud in de uitvoering; bij voorkeur cpschaalbaar zijn zodat het idee een vervolg krijgt. Daarnaast moet het groene idee: betrekking hebben op verduurzaming op het niveau van kernen, wijken, buurten en bedrijventerreinen of binnen branches in Haarlemmermeer. Het mag dus niet gaan om individuele acties, zoals zon-pv of een elektrische laadpaal voor één woning, etc. door de indiener van het idee zelf worden uitgevoerd, al dan niet in combinatie met een andere partij of in opdracht en onder verantwoordelijkheid van de indiener van het idee te worden uitgevoerd; voorzien zijn van een projectplan met daarin in ieder geval een concreet doel, maatschappelijk effect, een planning en een begroting; binnen een jaar gerealiseerd zijn (van start realisatie tot afronding realisatie); binnen 3 maanden na toekenning van de prijs starten en/of in ieder geval moet de uitvoering in 2013 zijn gestart.

3 3 Laagdrempelige toegang via crowdfunding In 2011 konden bewoners, bedrijven, organisaties en instellingen meedingen via een e participatiemodule. Hierop konden zij hun initiatieven plaatsen. Een vakjury beoordeelde de groene ideeën aan de vooraf gestelde voorwaarden. Daarnaast was een publieksprijs te winnen voor het initiatief dat de meeste stemmen had behaald door derden. Zo is eigen initiatief en de bekendheid met het initiatief vergroot en zijn buren, collega's, klasgenoten, etc. betrokken en mogelijk verder geïnspireerd. Voor het Groenste idee van Haarlemmermeer editie 2013 kunnen bewoners, bedrijven, organisaties en instellingen hun initiatieven indienen via een zogenaamd crowdfundingplatform. Crowdfunding is een nieuwe vorm van geld inzamelen die mensen (de "crowd") via het internet ideeën en "ambities" laat vinden waarin ze geloven, om die vervolgens te financieren. Bij crowdfunding worden kleine bedragen voor (grote) projecten ingezameld. Naast financiering realiseert de ondernemer ook een "crowd" van klanten, ambassadeurs, "early adapters" en "launching customers", oftewel mensen die weer met anderen over het project praten en samen een groot bereik hebben. Crowdfunding is de afgelopen jaren aanzienlijk gegroeid in Nederland. In de eerste helft van 2012 vond voor maar liefst 3 miljoen euro crowdfunding plaats. Dat is meer dan een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar: in heel 2011 werd 2,5 miljoen euro opgehaald. Crowdfunding wordt steeds serieuzer genomen als additionele bron van financiering en instrument voor marketing en vergroting van betrokkenheid vanuit publiek. In het bijzonder blijken er kansen voor crowdfunding op het gebied van duurzame energie projecten en wijkinitiatieven 2. Door crowdfunding kan een idee of initiatief niet alleen financiële steun genereren, maar tegelijkertijd krijgt het ook maatschappelijk draagvlak en feedback. Men bouwt een community op en wint zo aan omvang en populariteit. Vaak zie je dat Crowdfunding projecten ook in aanmerking komen voor andere aanmoedigingsprijzen of -beloningen. Succesvolle voorbeelden van crowdfunding zijn bijvoorbeeld mondiaal 'WakaWaka', een efficiënte oplader op zonne-energie met zeer sterk LED licht en de capaciteit om je smart Phone of tablet mee op te laden. Van het doelbedrag van dit project is 854% gerealiseerd. Meer regionaal is via crowdfunding bijvoorbeeld de KRNWTR-app (lees: kraanwater) ontwikkeld, bedoeld om het drinken en schenken van kraanwater te stimuleren. Met de app wordt samen een kaart gecreëerd met kraanwatervriendelijke en kraanwater-onvriendelijke restaurants. Het doelbedrag is gehaald en door het delen van ervaringen op sociale media wordt de horeca gestimuleerd. Organisatie Wij sluiten ons met het groenste idee van Haarlemmermeer aan bij het crowdfunding platform One Planet Crowd van Start Green Venture Capital. Dit crowdfundingplatform heeft als belangrijke partner Green Metropole, de incubator in de Metropool Regio Amsterdam (MRA) waarmee de gemeente Haarlemmermeer al samenwerkt (zie verder de Monitor Ruimte voor Duurzaamheid). Sinds de lancering in oktober 2012 is het platform ruim keer bezocht. Met deze deelname wil de gemeente het eigen initiatief en deelname van bewoners, bedrijven, organisaties en instellingen nog verder stimuleren en continueren en de zichtbaarheid, bekendheid en belevingswaarde vergroten. 2 Zie ook crowdfunding.nl.

4 4 Hoe werkt het? Wij communiceren breed over de start van het groenste idee. Initiatiefnemers dienen hun groene ideeën in bij de gemeente via de Portal. One Planet Crowd zal tegen het sluiten van de indieningstermijn voor de initiatiefnemers van ingediende ideeën een workshop organiseren waarin zij de ondernemer uitleg en toelichting geeft op het fenomeen crowdfunding, de inhoud van de projectpagina, het aanbod aan de crowd als tegenprestatie en de te nemen acties tijdens de campagne om het succes hiervan te bevorderen. Na het sluiten van de indieningstermijn worden alle groene ideeën van Haarlemmermeer beoordeeld op het projectplan en of ze voldoen aan de gestelde voorwaarden. De ideeën die hieraan voldoen worden vervolgens door een vakjury beoordeeld op de bijdragen aan C0 2 reductie, energieopwekking, maatschappelijk belang, zichtbaarheid, beleetbaarheid en toepasbaarheid voor nu en in de toekomst. Pré is het als de projecten een verdienmodel kennen, waarbij de investering zich uiteindelijk terugverdient en innovatief zijn. De vakjury selecteert maximaal 8 projecten. One Planet Crowd voert een intakegesprek en voert de toelatingsprocedure uit (zorgplicht Autoriteit Financiële Markten/De Nederlandse Bank) en verklaring omtrent gedrag) met de 8 projecten. Vervolgens lanceert ze de crowdfunding website voor deze 8. De termijn waarop het vooraf bepaalde doelbedrag behaald moet worden wordt vooraf vastgesteld. Het beheer van de projecten valt onder One Planet Crowd. In de vakjury zitten: - directeur One Planet Crowd; - directeur Natuur- en Milieu Centrum Haarlemmermeer (NMCH); - deelnemer vanuit MKB Haarlemmermeer-Schiphol; - deelnemer vanuit ondernemersloket; - deelnemer uit het verenigingsleven; - deelnemer uit het bestuur Cultuurgebouw; - Rabobank Amsterdam; - Wethouder Duurzaamheid Haarlemmermeer. Extra voorwaarden Wij zullen in ieder geval die initiatieven ondersteunen die voldoen aan de voorwaarden en ten minste zelf het vooraf gestelde drempelbedrag aan financiering via crowdfunding opgehaald hebben. Indien het gestelde drempelbedrag niet gehaald wordt, maar de vakjury van mening is dat een bijdrage gewenst is vanwege het effect en de uitstraling van het project, zal per project door de vakjury bepaald worden wat de uiteindelijke bijdrage is. Hierbij geldt dat de subsidie en investeringsruimte wordt ingezet in volgorde voor initiatiefnemers die het doelbedrag halen of hiervan het meeste hebben opgehaald (procentueel), totdat het plafond van subsidie en investeringsruimte is bereikt. De projecten mogen niet al op een andere manier vanuit gemeente Haarlemmermeer ondersteund worden. Daarnaast geldt voor deelname aan crowdfunding: Per project wordt een minimum crowdfunding-doelbedrag opgehaald van per project; De projecteigenaar moet een aantrekkelijke projectpagina aanmaken, met 'investeringsknoppen' van 1 of meerdere bedragen waarin de Crowd kan investeren; De projecteigenaar is ook echt verantwoordelijke voor het voeren van de crowdfundingcampagne (minimaal 4 uur per week) en het ten uitvoer brengen van het project; - Voor elke donatie wordt een tegenprestatie geleverd, bijvoorbeeld in de vorm van een korting die in het vooruitzicht gesteld wordt, of andere beloningen 'in natura'.

5 5 Planning De doorlooptijd van lancering van Het Groenste Idee tot start realisatie is maximaal 7 maanden. De doorlooptijd van de geselecteerde projecten is maximaal een jaar van start realisatie tot einde realisatie. - 1 mei start communicatie Groenste idee van Haarlemmermeer; - Medio juni workshop door One Planet Crowd; - 30 juni sluitingstermijn indienen groene ideeën; - 1 e week juli selectie door vakjury; - Juli Intake gesprekkenone Planet Crowd; - 1 augustus projecten websites online; - 1 oktober deadline crowdfunding doelbedrag; - 10 oktober bekendmaken en uitreiking; - 31 december 2013 is de uiterlijke datum waarop projecten zijn gestart. 3. Middelen Vanuit het programma Ruimte voor Duurzaamheid is voor Het Groenste Idee een bedrag van beschikbaar aan middelen. Aan het crowdfundinginitiatief, waaraan wij als eerste gemeente van Nederland deelnemen, dragen wij bij direct aan One Planet Crowd. Onder aftrek van deze kosten en de kosten voor communicatie en begeleiding (respectievelijk en 8.000; totaal ) resteert een bedrag van Dekking van de middelen voor het Groenste Idee van Haarlemmermeer zijn conform de begroting van het Uitvoeringsprogramma Het plafond voor de initiatieven voor community building dat via het crowdfundingplatform in de markt wordt, is hiermee gezet op Dit bedrag is opgebouwd uit ondersteuning in de vorm van subsidie en aan gelden die beschikbaar zijn vanuit het revolverend fonds zoals opgenomen in het programma Ruimte voor Duurzaamheid. Hiermee kunnen wij voor maximaal initiatieven voorfinancieren tegen een lage rente van 2%. De maximale individueel te verstrekken voorfinanciering is afhankelijk van de inverdieneffecten van een initiatief over een periode van maximaal 10 jaar en onze beoordeling van de financiële haalbaarheid van betreffende investering en van de financiële positie van betreffende initiatiefnemer. Voor onze beoordeling van de financiële haalbaarheid en financiële positie hanteren wij dezelfde soort gegevens zoals in paragraaf 4.5 van de vastgestelde Nota Garantiebeleid zijn opgenomen (kenmerk raadsvoorstel ). In het kort houdt dit in dat de risico's voor de gemeente worden beperkt door vooraf onderzoek te doen naar de financiële haalbaarheid van de investering en de financiële positie waarin de aanvragende instantie zich verkeert. 4. In- en externe communicatie Wij koersen op een duurzame samenleving, zonder onnodig gebruik van schaarse goederen en grondstoffen en naar een leven van welzijn en welvaart. Duurzaamheid vanuit economisch perspectief. Pionieren met duurzame producten en duurzaam ruimte- en energiegebruik staan centraal. Omdat het programma Duurzaamheid, Kennis en Innovatie niet van de gemeente Haarlemmermeer alleen is, maar vooral ook van alle inwoners en ondernemers, is er gekozen voor de strategie van verleiding. Het moet lonen én leuk zijn om mee te doen. Een strategie die hier heel goed toepasbaar is door alle partijen en die

6 6 evenwicht biedt aan de zakelijke kant van duurzaamheid. Met lokale projecten laten wij zien dat duurzaamheid iets oplevert en wat er allemaal mogelijk is en gebeurt en dat duurzaam handelen de kwaliteit van leven verhoogt. Wij maken dat mogelijk door een proeftuin te bieden aan innovatieve projecten en burgers en bedrijven daarbij te faciliteren. Wij hebben de ontwikkelruimte en het vestigingsklimaat om duurzaamheid ook te realiseren vanuit economisch perspectief. In Haarlemmermeer gaan duurzaamheid, kennis, innovatie en economie hand in hand. Bij het groenste idee Haarlemmermeer editie 2013 is de ondernemer/initiatiefnemer primair verantwoordelijk voor het succes van zijn eigen idee, de campagne en crowdfunding. Wij faciliteren en communiceren als ondersteuning. Hiertoe zetten wij ons eigen (media)netwerk in. Verder wordt breed gecommuniceerd via onder andere wijkraden, NMCH, stichting Meerwaarde, winkeliersverenigingen, Enginn en andere organisaties. One Planet Crowd verzorgt een workshop en zet daarnaast ook breed haar mediakanalen in. Ook het NMCH zet haar communicatiemiddelen en -netwerk in. 5. Besluit Op grond van het voorgaande hebben wij besloten om: 1. op grond van artikel 4:23 lid 3 sub d Awb subsidie te verlenen van maximaal , mits wordt voldaan aan de in bijlage 1 aangegeven voorwaarden; 2. de begeleidingskasten voor het groenste Idee van Haarlemmermeer ad , te reserveren en dekken uit het programma Ruimte voor Duurzaamheid; 3. het bedrag van te reserveren en dekken uit het programma Ruimte voor Duurzaamheid voor bijdragen in de vorm van subsidie aan het groenste idee; 4. het bedrag van te reserveren en dekken uit het programma Ruimte voor Duurzaamheid en als voorfinanciering vanuit een revolverend fonds te verstrekken tegen een lage rente van 2%. Dit bedrag wordt door de ondernemer terugbetaald met de inverdieneffecten over een periode van maximaal 10 jaar; 5. deze nota ter informatie te zenden aan de raad. Hoogachtend, burgemeester en wethouders van de gemeente Haarlemmermeer, de secretaris, dr >. C,H:J. Brugman Bijlage(n) 1. voorwaarden subsidie.

7 7 Bijlage 1 voorwaarden subsidie Om in aanmerking te komen voor de gereserveerde subsidie en investeringsruimte moeten groene ideeën in ieder geval: aantoonbare bijdragen aan GOrreductie en/of energieopwekking; zichtbaar zijn en belevingswaarde hebben. Het gaat dan om het aantal mensen dat deze duurzame ontwikkeling beleeft en/of hierdoor in beweging komt en zelf hieraan actief bijdraagt (bijdragen aan sociale duurzaamheid); toepasbaar zijn: het gaat dan om snelheid en/of eenvoud in de uitvoering; bij voorkeur opschaalbaar zijn zodat het idee een vervolg krijgt. Daarnaast moet het groene idee: betrekking hebben op verduurzaming op het niveau van kernen, wijken, buurten en bedrijventerreinen of binnen branches in Haarlemmermeer. Het mag dus niet gaan om individuele acties, zoals zon-pv of een elektrische laadpaal voor één woning, etc. door de indiener van het idee zelf worden uitgevoerd, al dan niet in combinatie met een andere partij of in opdracht en onder verantwoordelijkheid van de indiener van het idee te worden uitgevoerd; voorzien zijn van een projectplan met daarin in ieder geval een concreet doel, maatschappelijk effect, een planning en een begroting; binnen een jaar gerealiseerd zijn (van start realisatie tot afronding realisatie); binnen 3 maanden na toekenning van de prijs starten en/of in ieder geval moet de uitvoering in 2013 zijn gestart.