Slaaponderzoek. Polysomnografie

Transcriptie

1 Slaaponderzoek Polysomnografie et ingt u m imelda omr zorg

2 Inhoud Inleiding Het slaappatroon en slaapstoornissen Polysomnografie Wat wordt er gemeten? De nacht Resultaten

3 Inleiding Welkom in het slaaplabo van het Imeldaziekenhuis. Meer en meer wordt er belang gehecht aan goed slapen. Studies hebben uitgewezen dat men niet noodzakelijk 8 uur slaap per nacht nodig heeft om een goede nachtrust te hebben. Iedereen slaapt wel eens minder goed, wat meestal vrij onschuldig is, maar indien dit herhaaldelijk voorkomt is het aangeraden om een slaaparts te contacteren. 3 Met deze brochure hopen wij u meer informatie te kunnen bieden over slaapstoornissen en slaaponderzoek.

4 Het slaappatroon en slaapstoornissen Normaal slaappatroon Een normaal slaappatroon is onder te verdelen in 4 cycli van elk 1,5 à 2 uur. Deze cycli omvatten: - slaapstadium 1: inslaapfase (volgt onmiddellijk na doven van het licht); - slaapstadium 2: lichte slaap; - slaapstadia 3 en 4: diepe slaap. Alleen tijdens de diepe slaap laadt het lichaam de batterijen weer op. Na de diepe slaap begint de droomslaap of REM slaap. Tijdens deze slaap maakt men snelle oogbewegingen. Wat beïnvloedt het normale slaappatroon? 4 Men slaapt slecht wanneer de duur van de slaap onvoldoende is of wanneer de slaapcycli niet goed worden doorlopen. Door spanningen of depressie kan de slaapstoornis chronisch worden. Andere oorzaken van slecht slapen kunnen zijn: medicatie, alcohol, nicotinegebruik, ploegenarbeid, zwaar tafelen, leeftijd, snurken, Slaapstoornissen We kunnen slaapstoornissen onderverdelen in 3 groepen: Parasomnia Dit zijn ongewenste gebeurtenissen tijdens de slaap zoals nachtmerries, nachtelijke paniekaanvallen, tandenknarsen, slaapwandelen, ritmische bewegingsstoornissen (bv. hoofdbonken). Veel van deze aandoeningen zijn vrij onschuldig, maar kunnen wel het normale slaappatroon beïnvloeden. Insomnia of slapeloosheid Mensen met insomnia kunnen moeilijk de slaap vatten, blijven lang na het slapengaan wakker liggen of slapen te licht. Gevolg van deze slapeloosheid is dat mensen last hebben van moeheid overdag, geïrriteerd zijn, hoofdpijn en concentratiestoornissen hebben.

5 Hypersomnia Dit wordt gekenmerkt door overdreven slaperigheid overdag. Hierdoor geraakt het dagelijks functioneren in meer of mindere mate verstoord. De belangrijkste stoornissen zijn narcolepsie en slaapapnoe. Narcolepsie Dit is een neurologische afwijking die gekenmerkt wordt door een onbedwingbare drang om te slapen. Vaak gebeurt dit op ongepaste tijden en plaatsen. De aanvallen komen gedurende de dag voor, al dan niet voorafgegaan door een waarschuwing. Slaapapnoe Betekent letterlijk geen lucht tijdens de slaap. Men onderscheidt 2 vormen: centraal slaapapnoe: waarbij er een stoornis is in het ademhalingscentrum in de hersenen; obstructief slaapapnoe syndroom of OSAS (komt veel meer voor dan centraal slaapapnoe). Obstructie wordt veroorzaakt door afsluiting van de bovenste luchtweg. Dit treedt op door verslapping van de spieren van de keelholte waardoor er een kleinere keelholte ontstaat. Ook overgewicht speelt een belangrijke rol. Het is een aandoening die het inademen bemoeilijkt. Hierdoor daalt het zuurstofgehalte in het bloed waardoor de hersenen het lichaam een signaal geven om wakker te worden. Dit heeft tot gevolg dat de verschillende slaapstadia niet goed doorlopen worden. De slaapapnoe wordt als abnormaal beschouwd indien er zich meer dan 5 apneus per uur voordoen. Problematisch wordt het pas indien er zich meer dan 20 apneus per uur voordoen. De therapie voor deze apneus wordt bepaald door de behandelende arts. 5

6 Polysomnografie Dit is een slaaponderzoek waarbij men uw slaappatroon en manier van ademen s nachts bestudeert. U wordt verwacht op het afgesproken tijdstip. Dit kan soms al vroeg in de namiddag zijn bv. om 16 uur, vermits er meerdere mensen komen voor een slaapstudie. Op deze manier kan men ook een beetje wennen aan de elektroden op het ganse lichaam en kan de verpleegkundige alle gegevens correct invoeren in de computer. 6 MSLT Soms is het noodzakelijk om een slaapstudie ook tijdens de dag uit te voeren. Uw opname duurt dan 24 uur. Na de nachtstudie wordt u rond 7 uur gewekt. U wordt dan op bepaalde tijdstippen gevraagd om een dutje te doen. Het is belangrijk dat u tussentijds wakker blijft dan. Hierna volgt een stappenplan waaraan u zich kan verwachten: De opname - aanmelden aan de opnamedienst, na inschrijving wordt u begeleid tot op het slaaplabo - de verpleegkundige installeert u op de kamer - indien u dit wenst kan u een avondmaal nuttigen - administratieve gegevens worden genoteerd - medische gegevens worden genoteerd (halsomtrek, gewicht, lengte, medicatie, allergieën, medische voorgeschiedenis, reden van polysomnografie) - nu wordt gevraagd om uw slaapkledij aan te trekken (omwille van hygiënische redenen vragen we om minstens een T-shirt te dragen)

7 Wat wordt er gemeten? EEG (electro-encephalogram): Deze elektroden worden op uw hoofd en tussen de haren gekleefd. Hierbij wordt de hersenactiviteit gemeten en kunnen de verschillende slaapcycli bepaald worden. EOG (electro oculogram): Er worden elektroden naast de ogen gekleefd, op deze manier kan men uw REM slaap berekenen. EMG (electro myelogram): Er worden elektroden op uw kin en benen gekleefd. Hierdoor kan de spierspanning gemeten worden en kan men bepalen in welke slaapfase u zich bevindt. Ter hoogte van de voeten worden ook 2 elektrodes bevestigd. EKG (electrocardiogram): Er wordt één elektrode op uw borstkas en één elektrode op uw buik gekleefd. Hierdoor kan uw hartritme gemeten worden. Luchtstroom: Er wordt een zuurstofbrilletje in de neus geplaatst, hiermee kan uw ademhaling bepaald worden. Tevens worden er ook banden rond de borstkas en buik bevestigd om uw adembewegingen te volgen. Saturatiemeter: Op een vinger wordt een rubberen hoesje geplaatst om het zuurstofgehalte in uw bloed te bepalen. 7

8 De nacht Wanneer alle elektroden aangeplakt zijn, worden ze bevestigd aan een kastje dat zich ter hoogte van de borstband bevindt. Bij het opstarten van de studie gaat de verpleegkundige u vragen enkele bewegingen uit te voeren ter controle. Wij vragen u om ten laatste rond 24 uur het licht te doven en te gaan slapen. U kan 's nachts zelfstandig opstaan voor toiletbezoek. 8 Tijdens de nacht worden de signalen die doorgestuurd worden via de elektroden op frequente tijdstippen gecontroleerd. Indien er een elektrode los gekomen zou zijn wordt dit opgemerkt door de verpleegkundige en komt zij de elektrode weer vastplakken. Tijdens de nacht zal u door middel van een camera gefilmd worden. Deze beelden leveren een meerwaarde aan het slaaponderzoek. De beelden worden achteraf vernietigd. Indien u dit wenst, wekken wij u op het afgesproken tijdstip. Het afkoppelen van de elektroden is pijnloos en neemt niet veel tijd in beslag. Er wordt u nog gevraagd een vragenlijst in te vullen over de voorbije nacht. Nadien kan u gebruik maken van de douche. Rond 8 uur wordt het ontbijt opgediend. Het staat u vrij om hier al dan niet gebruik van te maken.

9 Resultaten In normale omstandigheden werd reeds vooraf een raadpleging vastgelegd bij uw behandelende arts (meestal na ongeveer een 14-tal dagen). Op deze raadpleging worden de resultaten van het slaaponderzoek meegedeeld. Voor, tijdens of na het slaaponderzoek komt er geen behandelende arts langs op de kamer. Ook de ochtend na de slaapstudie is het voor de verpleegkundige onmogelijk om reeds resultaten mee te delen aangezien de studie door 2 artsen nauwkeurig bestudeerd wordt. 9 WAT MEEBRENGEN VOOR HET SLAAPONDERZOEK - identiteitskaart - klever mutualiteit - eventueel verzekeringsdocumenten - nachtkledij (er is minstens een T-shirt vereist!) - persoonlijk toiletgerief - shampoo - eventueel eigen kussen - eventueel thuismedicatie - eventueel iets om u mee bezig te houden op vrije momenten (TV is aanwezig op de kamer)

10 Nota s

11

12 Nuttige telefoonnummers Receptie Imeldaziekenhuis: Informatieb Secretariaat slaaplabo op werkdagen, tussen 9 en 16.30u y pol ure roch Slaaplabo: slaaplabo@imelda.be ie af gr no som (s ZIEKENHUIS Imeldaziekenhuis Imeldalaan Bonheiden WZC Den Olm Schoolstraat Bonheiden laa po nd erz o ek) - Ime lda zie ken huis R01