21. Belastingrecht/Formeel recht

Transcriptie

1 19-22 BELASTINGRECHT 5.1 Keten- en inleningsaansprakelijkheid 21. Belastingrecht/Formeel recht 5 KETEN- EN INLENINGSAANSPRAKELIJKHEID 5.1 Inleiding Een werkgever dient de door hem ingehouden/verschuldigde loonheffingen en premies Zvw tijdig af te dragen. Doet hij dit niet en is hij derhalve in gebreke, dan biedt de Invorderingswet de ontvanger mogelijkheden zijn vorderingen bij derden te innen. Deze derden zijn aansprakelijk. Naast de inleners-, keten- (WKA) en bestuurdersaansprakelijkheid (WBA) is er nog een aantal mogelijkheden om derden aan te spreken. Deze zullen wij in dit onderdeel niet behandelen. Indien een ondernemer personeel inleent, dan wel werkzaamheden in onderaanneming uitbesteedt, is hij van rechtswege aansprakelijk voor de loonheffingen en premies Zvw en de omzetbelasting (bij inlening, niet in de bouw) terzake van het ingeleende personeel (c.q. de inleningsfee terzake van de omzetbelasting), dan wel met betrekking tot het aangenomen werk. 5.2 Aansprakelijkheid in het algemeen Bij samenloop van meerdere aansprakelijkheidsbepalingen is er geen voorschrift voor de fiscus die een bepaalde volgorde voorschrijft. Uiteraard is de ontvanger gebonden aan de beginselen van behoorlijk bestuur. De ontvanger heeft bovendien te maken met de bepalingen in de Leidraad Invordering 1990, alwaar bij toepassing van de ketenaansprakelijkheid een bepaalde volgorde van aansprakelijkstellen is voorgeschreven. Het valt te verdedigen dat een schuldaansprakelijkheid vóór een risicoaansprakelijkheid gaat: met andere woorden, de bestuurdersaansprakelijkheid zou vóór de inlenings- en ketenaansprakelijkheid gaan. Een derde kan aansprakelijk gesteld worden voor de hoofdsom, de bestuurlijke boete, rente en kosten. Voor de aansprakelijkstelling van bestuurlijke boeten, rente en kosten is vereist dat de aansprakelijke een verwijt terzake valt te maken. De aannemer en inlener is overigens niet aansprakelijk voor de bestuurlijke boete, opgelegd aan zijn onderaannemer respectievelijk uitlener. Inlening en beperking van risico s De inlener en doorlener kunnen op een zelfde wijze als de aannemer risicobeperkende maatregelen nemen om een aansprakelijkstelling als inlener te beperken. Sedert 1 januari 2004 leidt een storting op de G-rekening ten name van een doorlener, c.q. uitlener tot een vrijwaring voor Suppl. 50 (september 2006) zakboek

2 5.2-6 BELASTINGRECHT Belastingrecht/Formeel recht het gestorte bedrag, mits de storter voldoet aan een aantal administratieve voorschriften en te goeder trouw is. De vrijwaring geldt overigens slechts dan voor het gestorte bedrag. 5.3 Inlenersaansprakelijkheid Inleiding Van inlening spreken wij indien een werkgever (de uitlener) met instandhouding van de dienstbetrekking een werknemer ter beschikking stelt aan een derde/inlener. Daarbij moet deze werknemer onder toezicht en leiding van de inlener werken. Die inlener is hoofdelijk aansprakelijk voor de betaling van de loonheffingen en premies Zvw, die de uitlener als werkgever verschuldigd is in verband met het verrichten van de werkzaamheden door voornoemde werknemer. Daarnaast is de inlener bovendien aansprakelijk voor de omzetbelasting die de uitlener verschuldigd is in verband met het ter beschikking stellen van het personeel. Aansprakelijkheid bij verhuur van bemand materieel Afgezien van de mogelijkheden om de huurder van bemand materieel aansprakelijk te stellen op grond van de ketenaansprakelijkheid, namelijk in het geval de overeenkomst tussen de verhuurder en de huurder gekwalificeerd dient te worden als aanneming van werk in de zin van art. 35 van de wet, is de huurder in beginsel hoofdelijk aansprakelijk op grond van dit artikel als de werkzaamheden onder diens toezicht of leiding plaatsvinden. In het laatste geval kwalificeert de huurder van bemand materieel zich namelijk tevens als (aansprakelijke) inlener van bedienend personeel. Van werkzaam zijn onder toezicht of leiding van de inlener is geen sprake als bij de terbeschikkingstelling van werknemers met materieel dat materieel van zodanige aard is dat de bediening daarvan bijzondere eisen stelt aan kennis en ervaring van het personeel en die kennis en ervaring bij het inlenende bedrijf niet aanwezig is. Geen aansprakelijkheid bij combinatie inlenen en koop van een bestaande zaak De inlener is niet aansprakelijk indien de werkzaamheden die door het ingeleende personeel zijn verricht, ondergeschikt zijn aan een tussen de uitlener en de inlener, dan wel tussen de doorlener en de inlener, gesloten overeenkomst van koop en verkoop van een bestaande zaak. Deze bepaling voorziet in een gelijkschakeling met de aannemer, wiens positie op dit punt is geregeld in art. 35, vierde lid, onderdeel b, van de wet. a. Doorlenen van personeel Positie van de doorlener van arbeidskrachten De inlenersaansprakelijkheid heeft niet alleen betrekking op degene die rechtstreeks arbeidskrachten van een werkgever inleent om onder zijn toezicht of leiding werkzaamheden te verrichten, maar ook op degene die slechts optreedt als intermediair (de doorlener) tussen de werkgever en de uiteindelijke inlener alsmede op degene die van de doorlener inleent. In situaties zakboek Suppl. 50 (september 2006)

3 19-22 BELASTINGRECHT 5.7 Keten- en inleningsaansprakelijkheid waarbij sprake is van doorlenen zullen voor dezelfde belasting- en premieschulden van de werkgever van de arbeidskrachten twee of meer derden aansprakelijk kunnen worden gesteld. Inlening en beperking van risico s De inlener en doorlener kunnen op een zelfde wijze als de aannemer risicobeperkende maatregelen nemen om een aansprakelijkstelling als inlener te beperken. Sedert 1 januari 2004 leidt een storting op de G-rekening ten name van een doorlener, c.q. uitlener tot een vrijwaring voor het gestorte bedrag, mits de storter voldoet aan een aantal administratieve voorschriften en te goeder trouw is. De vrijwaring geldt overigens slechts dan voor het gestorte bedrag. Loonsomverhouding Een uitlener is verplicht een ter beschikking gestelde arbeidskracht een zelfde loon en overige vergoedingen te betalen als de werknemers van de inlener die in gelijke of gelijkwaardige functies werkzaam zijn. Dit is slechts anders indien een op de uitlener van toepassing zijnde CAO of een wettelijke regeling bepaalt welk loon en overige vergoedingen de uitlener moet betalen aan zijn arbeidskrachten. Tevens is uitgezonderd de situatie waarbij in de op de inlener van toepassing zijnde CAO bepalingen zijn opgenomen op grond waarvan de werkgever zich ervan moet verzekeren dat aan zijn personeel loon en overige vergoedingen worden betaald conform de bepalingen van die CAO. Stichting Financiële Toetsing en Stichting Vrijwaring Uitzendbranche Om de administratieve lasten ten aanzien van het storten op een G-rekening of het rechtstreeks overmaken naar de fiscus te voorkomen, kan elke uitzendonderneming zich aansluiten bij de Stichting Financiële Toetsing (SFT) of Stichting Vrijwaring Uitzendbranche (SVU). De desbetreffende ondernemer moet aan de door de stichting gestelde eisen voldoen. De SFT/SVU voert periodieke controles uit ten aanzien van het betalingsgedrag van de aangesloten ondernemingen. Het is de bedoeling dat bedrijven die personeel inlenen van een bedrijf dat is aangesloten bij de SFT/ SVU, gevrijwaard zijn tegen een potentiële aansprakelijkstelling. Het UWV GAK heeft destijds te kennen gegeven dat zij in beginsel zich niet aansprakelijk stelde indien personeel is ingeleend van een bedrijf dat lid is van de SFT/SVU. De Belastingdienst heeft een dergelijke verklaring nimmer afgegeven. Daarom dient men ervan uit te gaan dat het inlenen van personeel van een onderneming die is aangesloten bij de SFT/SVU, op zich geen vrijwaring van aansprakelijkheid met zich meebrengt. Wel is het mogelijk dat als een lid van de SFT/SVU zijn verplichtingen niet nakomt, als gevolg van bijvoorbeeld een faillissement, de kans groot is dat men die desbetreffende uitlener geen verwijt kan maken. Mogelijk kan op die grond een aansprakelijkstelling worden voorkomen. Voorshands adviseren wij ten aanzien van SFT-leden dezelfde risicobeperkende maatregelen te treffen als bij niet leden. Suppl. 50 (september 2006) zakboek

4 5.8 BELASTINGRECHT Belastingrecht/Formeel recht Fictieve vaste inrichting In bepaalde situaties geldt bij wetsfictie dat voor de loonheffing sprake is van een vaste inrichting. Derhalve niet voor de premies werknemersverzekeringen. Dit geldt in de eerste plaats voor werkzaamheden op het door Nederland beheerste deel van het continentaal plat. Een vaste inrichting wordt reeds aanwezig geacht indien het verrichten van werkzaamheden in het kader van een onderneming gedurende een aaneengesloten periode van minimaal dertig dagen plaatsvindt. In de tweede plaats geldt voor de loonheffing een wettelijke bepaling met betrekking tot het bestaan van een fictieve vaste inrichting. Hiervan is sprake indien men werkzaamheden verricht die gericht zijn op het verlenen van tussenkomst ten behoeve van degenen die tegen beloning persoonlijk arbeid verrichten, en een derde ten behoeve van wie die arbeid wordt verricht. Deze bepaling ziet in de eerste plaats op buitenlandse uitzendbureaus, maar dient ruim te worden uitgelegd. De Belastingdienst heeft inmiddels aangegeven dat zij vanaf 1 januari 2004 het werkgeversbegrip in het kader van verdragstoepassing materieel zullen gaan uitleggen. Met name voor de inlenersaansprakelijkheid is deze ontwikkeling van essentieel belang. 5.4 Ketenaansprakelijkheid (WKA) INLEIDING Indien een aannemer een aangenomen werk geheel dan wel ten dele uitbesteedt aan een of meer onderaannemers, is deze aannemer hoofdelijk aansprakelijk voor de door deze onderaannemer(s) niet betaalde loonheffing en premies werknemersverzekeringen. Indien een van zijn onderaannemers zelf weer zijn werkzaamheden aan een of meer onderaannemers uitbesteedt, is de aannemer ook voor de door deze onderaannemer(s) niet betaalde loonheffing en premies werknemersverzekeringen hoofdelijk aansprakelijk. zakboek Suppl. 50 (september 2006)

5 19-22 BELASTINGRECHT 5.9 Keten- en inleningsaansprakelijkheid Bouwbedrijf X besteedt het gehele werk uit aan onderaannemer I, die op zijn beurt 50% uitbesteedt aan onderaannemer II en de rest (50%) aan onderaannemer III, die op zijn beurt weer 25% (van het werk) uitbesteedt aan onderaannemer IV. De aansprakelijkheid luidt als volgt: 1. Bouwbedrijf X voor niet betaalde loonheffing en premies werknemersverzekeringen ten name van Onderaannemer I, II, III en IV. 2. Onderaannemer I voor niet betaalde loonheffing en premies werknemersverzekeringen ten name van Onderaannemer II, III en IV. 3. Onderaannemer III voor niet betaalde loonheffing en premies werknemersverzekeringen ten namen van Onderaannemer I BEGRIPPEN a. Aannemer Onder aannemer wordt verstaan degene die zich jegens een ander, de opdrachtgever, verbindt om buiten dienstbetrekking een werk van stoffelijke aard uit te voeren tegen een te betalen prijs. b. Onderaannemer Een onderaannemer is hij, die zich jegens een aannemer verbindt om buiten dienstbetrekking een werk van stoffelijke aard geheel of gedeeltelijk uit te voeren tegen een te betalen prijs. De onderaannemer wordt voor de toepassing van deze regeling ten opzichte van zijn onderaannemer als aannemer beschouwd. Ontbreekt een opdrachtgever dan is het toch mogelijk dat de WKA van toepassing is. Verwezen wordt naar het onderdeel eigenbouwer. c. Buiten dienstbetrekking Aannemers van werk, die ook wel uitvoerders van aangenomen werk worden genoemd staan in fictieve dienstbetrekking, indien voldaan wordt aan de voorwaarden, vermeld in art. 3, 1a Wet LB d. ZZP-ers Veel bouwvakkers besluiten eigen baas te worden. Deze bouwvakkers worden als zelfstandigen zonder personeel (ZZP-ers) genoemd. Veelal is pas sprake van een zelfstandige indien hij voor eigen rekening en risico werkt, verantwoordelijk is voor het te leveren product/prestatie, hij daarop kan worden aangesproken. Tevens moet hij in principe in bedrijfsmiddelen geïnvesteerd hebben, zelf opdrachten verwerven bij diverse opdrachtgevers en op correcte wijze factureren. Indien geen sprake is van zelfstandigheid kan de zogenoemde ZZP-er onder omstandigheden in dienstbetrekking staan bij zijn opdrachtgever. De opdrachtgever zal bij het gebruik maken van zelfstandigen zonder personeel steeds moeten toetsen of hij inhoudingsplichtige is. Dit kan achterwege blijven indien de Suppl. 50 (september 2006) zakboek

6 BELASTINGRECHT Belastingrecht/Formeel recht ZZP er een Verklaring Arbeidsrelatie heeft. Niet elke verklaring kwalificeert. Voor de vrijwaring van een opdrachtgever van inhouding en afdracht van loonheffingen en premies Zvw moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Het gaat om de volgende drie voorwaarden: 1. de opdrachtnemer heeft een voor de desbetreffende arbeidsrelatie geldende VAR-wuo of VARdga getoond; 2. de opdrachtgever beschikt over een kopie van die verklaring; en 3. de opdrachtgever heeft de identiteit van de opdrachtnemer vastgesteld aan de hand van een geldig identiteitsbewijs (geen rijbewijs) en heeft een kopie daarvan in zijn administratie opgenomen (bij een VAR-dga: de identiteit van de directeur-grootaandeelhouder). Uiteraard moet de geldigheidsduur van de VAR niet verstreken zijn. Voor de zelfstandig ondernemer betekent de toepassing van de VAR-wuo of VAR-dga dat geen sprake is van verzekeringsplicht voor de werknemersverzekeringen. Dat houdt in dat over de periode dat de zelfstandige met de VAR-wuo respectievelijk VAR-dga werkt, geen recht bestaat op een uitkering op grond van de WW, ZW of WAO. Teneinde oneigenlijk gebruik van de VAR tegen te gaan, is de looptijd van de verklaring beperkt tot maximaal één kalenderjaar. Na het verstrijken van de looptijd van de VAR blijft de VAR echter wel gelden voor een in het volgende jaar doorlopende opdracht die vóór 1 november van het lopende jaar is verleend, mits op dat moment nog geen VAR voor het volgende jaar is afgegeven. Deze voortgezette vrijwaring geldt dus alleen voor die opdracht en voor maximaal één jaar. Door de geldigheidsduur van één kalenderjaar zal de feitelijke arbeidsduur voor starters vaak korter zijn dan één jaar. Bij een VAR die nog in aanvraag is en waarbij wel reeds werkzaamheden voor een opdrachtgever worden verricht, is de datum van betaling van die werkzaamheden van belang. Uitgangspunt is dat alleen betalingen die tijdens de geldigheidsduur van de VAR worden gedaan, onder de werking van de VAR vallen. Belangrijk is dat een ZZP er een deel van het door hem aangenomen werk weer kan uitbesteden. In die situaties zijn de regels inzake de ketenaansprakelijkheid geheel van toepassing. e. Werk van stoffelijke aard De wettelijke regeling geeft niet duidelijk aan wat onder een werk van stoffelijke aard verstaan dient te worden. De bedoeling van de wetgever is dat alle sectoren van het economisch leven onder de werking van de WKA vallen. Het begrip werk van stoffelijke aard is, blijkens de jurisprudentie en wetsgeschiedenis uitermate ruim. Als voorbeelden van werk van stoffelijke aard kunnen worden genoemd: bouwwerken, aanleg van wegen en waterstaatswerken; bestratingen en het leggen van leidingen; het bewerken van land en het schoonmaken van sloten en kanalen; zakboek Suppl. 50 (september 2006)

7 19-22 BELASTINGRECHT 5.15 Keten- en inleningsaansprakelijkheid het onderhoud van huizen, gebouwen, voertuigen en schepen; het afbreken en slopen van bouwwerken, schepen en andere zaken; het verrichten van typewerkzaamheden en vermenigvuldigen van documenten; het verpakken van goederen; het bewerken van producten van de landbouw, tuin- en bosbouw; meetcontrolewerkzaamheden. Het uitgangspunt is dat het resultaat van de werkzaamheden een tastbaar product moet zijn. Dit betekent dat geestelijke en intellectuele arbeid doorgaans niet beschouwd kunnen worden als werken van stoffelijke aard. De werkzaamheden van de belastingadviseur, de accountant en die van musici vallen dus buiten de werking van de WKA. Daarnaast het sluiten van vervoersovereenkomsten: deze zijn zeker geen werk van stoffelijke aard. Wel kan het sluiten van een vervoersovereenkomst, waarvan het ter beschikking stellen van personeel een onderdeel kan vormen, leiden tot een inlenersaansprakelijkheid. f. Eigenbouwer Met een aannemer wordt gelijkgesteld degene, die zonder daartoe van een opdrachtgever opdracht heeft gekregen, buiten dienstbetrekking in de normale uitoefening van zijn bedrijf een werk van stoffelijke aard uitvoert. Bij de beoordeling of sprake is van eigenbouwerschap zal met name bezien moeten worden wat in het bedrijf in de regel wordt voortgebracht. Daarbij is uitsluitend van belang wat in het betreffende bedrijf gebruikelijk is. Organisaties die voor eigen rekening en risico werkzaamheden van stoffelijke aard verrichten, die de initiatieven tot het bouwproces nemen en zorgdragen voor de begeleiding van het bouwproces, zullen doorgaans in de opvatting van de fiscus als eigenbouwer worden aangemerkt. Verricht het bedrijf bij de feitelijke uitvoering van een bepaald werk zelf geen werkzaamheden van stoffelijke aard, maar wordt het gehele werk uitbesteed aan derden, dan kan desalniettemin sprake zijn van eigenbouwerschap, indien: het betrokken bedrijf de bedoelde werkzaamheden ook wel zelf geheel of gedeeltelijk pleegt uit te voeren; de realisatie van het tot stand te brengen werk past binnen het kader van het desbetreffende bedrijf, dat met betrekking tot deze werkzaamheden als de laatste schakel in het productieproces kan worden beschouwd. Daarbij kan gedacht worden aan bedrijven die bepaalde werkzaamheden plegen uit te voeren met gebruikmaking van de eigen technische en/of organisatorische knowhow en al doende bij de uitvoering van de werkzaamheden een geheel andere rol vervullen dan een reguliere opdrachtgever. Als voorbeelden kunnen worden genoemd projectontwikkelaars en woningbouwverenigingen. Suppl. 50 (september 2006) zakboek

8 5.16 BELASTINGRECHT Belastingrecht/Formeel recht Interessant is de uitspraak van het Hof s-hertogenbosch 19 oktober 1998, V-N 1999/ Het hof merkt dienaangaande op dat naar de bedoeling van de wetgever voor het antwoord op de vraag of een ondernemer die een bedrijfsmiddel vervaardigt of laat vervaardigen eigenbouwer is, niet beslissend is dat dit bedrijfsmiddel niet voor de markt wordt vervaardigd, maar beslissend is of het vervaardigen of laten vervaardigen van een dergelijk bedrijfsmiddel tot de normale bedrijfsuitoefening van die ondernemer behoort. Indien een onderneming zelf bepaalde werkzaamheden deels zelf verricht en het overige uitbesteed, kan sprake zijn van eigenbouwerschap. Te denken valt aan fastfoodketens en slachterijen die deels met eigen personeel schoonmaakwerkzaamheden verrichten en een deel uitbesteden. Op basis van recente jurisprudentie worden deze ondernemingen als eigenbouwer aangemerkt UITSLUITINGEN VAN AANSPRAKELIJKHEID BIJ ONDERAANNEMING 1. Indien een onderaannemer een door hem voor de aannemer uit te voeren werk geheel of grotendeels verricht op de plaats waar de onderneming van de onderaannemer is gevestigd, is een aannemer niet aansprakelijk op grond van de WKA. Geheel of grotendeels houdt in dat meer dan 50% van de arbeidsuren die aan het werk zijn besteed, in het eigen bedrijf moet zijn gewerkt. Het eigen bedrijf dient een reële vestigingsplaats te zijn. Er moet dus sprake zijn van een zekere duurzaamheid, die is ingericht om een deel van de productie te verzorgen. De aannemer heeft hier de bewijslast. De hiervoor genoemde uitzondering geldt sedert 1 februari 1994 niet voor de vervaardiging en elke daarop gerichte handeling van kleding, andere dan schoeisel. Het gaat derhalve om het vervaardigen van kleding en elke daarop gerichte handeling, zoals het knippen van stoffen, het aanzetten van knopen en het persen van kleding. Daaronder valt ook het inpakken van kleding, het toevoegen van wasvoorschriften en maataanduidingen. Bedrijfsmatig handelende opdrachtgevers in de confectiesector en in het verlengde daarvan bedrijfsmatig handelende kopers van kleding zijn met ingang van 1 oktober 2003 hoofdelijk aansprakelijk voor de loonheffing en premies werknemersverzekeringen ter zake van het vervaardigen van confectie, c.q. het kopen van te vervaardigen, c.q. vervaardigde confectiekleding. Was voorheen slechts de aannemer aansprakelijk, thans vallen dus ook de opdrachtgever en professionele koper van kleding onder de werking van de WKA. Deze vergaande aansprakelijkheid geldt overigens alleen voor de confectiesector. Slechts degene die buiten dienstbetrekking in de normale uitoefening van zijn bedrijf met een ander, de aannemer, een overeenkomst sluit om voor hem kleding te vervaardigen tegen een te betalen prijs geldt als opdrachtgever. Omdat de afbakening tussen de overeenkomst van aanneming van werk en de overeenkomst van koop en verkoop van een toekomstige zaak in de praktijk moeilijk blijkt, wordt de verkoper van een toekomstige zaak ten opzichte van de aannemer als onderaannemer beschouwd, voorzover de koop en verkoop zakboek Suppl. 50 (september 2006)

9 19-22 BELASTINGRECHT 5.17 Keten- en inleningsaansprakelijkheid voortvloeit uit of verband houdt met het aangenomen werk. Particulieren en werknemers, die in dienst staan van opdrachtgevers, vallen buiten deze aansprakelijkheid. De opdrachtgever en de bedrijfsmatige koper nemen een uitgesproken machtspositie in in de bedrijfskolom. Zij bepalen in feite de prijzen en beïnvloeden derhalve de mogelijkheden om belastingen en premies daadwerkelijk te laten betalen. De professionele koper van nog te vervaardigen kleding wordt gelijkgesteld met een opdrachtgever. Op die wijze kunnen zowel kopers van nog te vervaardigen kleding als kopers van reeds vervaardigde kleding aansprakelijk worden gesteld voor niet afgedragen premies en belasting in de keten. Daardoor is het onderscheid tussen toekomstige en bestaande kleding in feite niet relevant. De bedrijfsmatig handelende koper van een bestaande zaak is slechts aansprakelijk wanneer de werkgever met de betaling van de premie of belasting in gebreke is. 2. Een aannemer is niet aansprakelijk indien de uitvoering van een werk waartoe een onderaannemer zich jegens een aannemer heeft verbonden, ondergeschikt is aan een tussen hen gesloten overeenkomst, zoals bijvoorbeeld koop en verkoop. De aannemer/koper is niet aansprakelijk voor niet betaalde loonheffing en premies werknemersverzekeringen van de onderaannemer onder hem in de keten indien de onderaannemer/verkoper de werkzaamheden laat uitvoeren door een onderonderaannemer. De verkoper is dan als hoofdaannemer aansprakelijk. De feiten bepalen of er sprake is van ondergeschiktheid. Indien de aannemer zich op deze uitzondering wil beroepen zal hij daarop zelf een beroep moeten doen. 3. Indien aannemelijk is dat de niet-betaling van de loonheffing en premies werknemersverzekeringen door de onderaannemer niet aan de onderaannemer en de aannemer te wijten zijn. Indien een beroep op deze uitzondering wordt gedaan mag de gehele keten niets te verwijten zijn. Of er sprake is van niet-verwijtbaarheid dient naar redelijkheid en billijkheid te worden beoordeeld. De rechter zal de bewijslast voor de niet-verwijtbaarheid naar redelijkheid en billijkheid verdelen VERWIJTBAARHEID In de volgende situaties kan sprake zijn van verwijtbaar gedrag: de onderaannemer heeft geen of onvoldoende (loon-)administratie, zodat niet getoetst kan worden hoeveel aan loonheffing en premies werknemersverzekeringen verschuldigd is; de onderaannemer heeft medewerkers in dienst die niet in de loonadministratie zijn opgenomen; de onderaannemer betaalt hogere lonen dan zijn administratie aangeeft; de onderaannemer betaalt onverantwoord hoge nettolonen uit; de onderaannemer komt zijn wettelijke verplichtingen als werkgever/inhoudingsplichtige, zo- Suppl. 50 (september 2006) zakboek

10 BELASTINGRECHT Belastingrecht/Formeel recht als het opmaken van loonstaten en het doen van aangifte van verschuldigde bedragen over verstreken tijdvakken niet na; de onderaannemer heeft de verschuldigde bedragen niet betaald, hoewel het saldo op zijn geblokkeerde rekening daartoe toereikend was; de onderaannemer is zijn wettelijke verplichtingen ter bescherming van crediteuren niet nagekomen, zoals de inschrijving in het handelsregister overeenkomstig de feitelijke situatie en de voor vennootschappen voorgeschreven minimale storting op het geplaatste aandelenkapitaal; de onderaannemer is financiële verplichtingen aangegaan zonder dat de liquiditeitspositie dit rechtvaardigde; de onderaannemer heeft werk aangenomen tegen een zodanig lage prijs dat de ruimte ontbreekt om zijn betalingsverplichtingen geheel en tijdig na te komen; de aannemer heeft geen of onvoldoende administratie aan de hand waarvan het bedrag aan loon dat in de door de aannemer te betalen prijs voor de uitvoering van een werk door een onderaannemer is begrepen, kan worden vastgesteld; de aannemer heeft overeenkomsten van onderaanneming gesloten met onderaannemers van wie hij wist of kon weten dat zij hun betalingsverplichtingen aan de fiscus of UWV niet of slechts ten dele nakomen; de onderaannemer oefent zijn onderneming uit op een te smalle financiële basis; de onderaannemer koopt geen vakantiezegels; het niet of onvoldoende selecteren van de onderaannemer; het niet vragen van recente verklaringen van betalingsgedrag; het niet tijdig betalen van de facturen van de onderaannemer, waardoor deze met de afdrachten van loonheffing en premies werknemersverzekering achter blijft. het recht bedingen dat een gewaarmerkt afschrift van het paspoort/identiteitsbewijs van alle werknemers van de onderaannemer voor de aanvang van de werkzaamheden van die werknemers ten behoeve van voornoemde onderaannemer ter zake van het aangenomen werk aan de aannemer feitelijk overhandigd wordt. Gelet op de identificatieplicht van de onderaannemer behoeft dit geen belemmering te vormen. De hier beschreven opsomming is niet uitputtend. Bovendien behoeven zich niet alle omstandigheden tegelijk voor te doen om van verwijtbaarheid te spreken. 5.5 Maatregelen om het risico van keten- en inleningsaansprakelijkstelling te beperken De WKA schept een risicoaansprakelijkheid. Dit betekent dat er geen sprake van behoeft te zijn dat een aannemer, inlener of de confectieaannemer die aangesproken wordt, zelf schuld moet hebben aan het feit dat zijn onderaannemer zijn fiscale en premieverplichtingen niet is nagekomen. Een aantal maatregelen kan dit risico beperken. Zo moeten maatregelen in de voorberei- zakboek Suppl. 50 (september 2006)

11 19-22 BELASTINGRECHT 5.23 Keten- en inleningsaansprakelijkheid dingsfase van het werk bij de selectie van de onderaannemer en tijdens het werk in het contract met de onderaannemer genomen worden. Maatregelen ter beperking van aansprakelijkheid die altijd overwogen/in acht genomen moeten worden: G-REKENING Een van de mogelijkheden om de aansprakelijkheid te beperken is gebruik te maken van de stortingen op de G-rekening van de onderaannemer, uitlener of confectieaannemer (hierna te noemen: aannemer). Een G-rekening is een rekening die door een (onder)aannemer wordt aangehouden bij een ingevolge de Wet toezicht kredietwezen ingeschreven kredietinstelling (bijvoorbeeld een bank). Uitgangspunten Deze rekening dient uitsluitend voor de betaling aan de Belastingdienst van loonheffingen en premies Zvw, waarvoor de aannemer, inlener, en confectieaannemer (hierna te noemen de aannemer) van rechtswege aansprakelijk is ter zake van werkzaamheden die door hem zijn uitbesteed aan een onderaannemer, dan wel ter zake van door hem ingeleend personeel, c.q. gekochte, c.q. aanbestede kleding. Daarnaast kan een dergelijke G-rekening ook gebruikt worden voor (door)stortingen op geblokkeerde rekeningen van onderaannemers, mits sprake is van onderaanneming. Het storten op de G-rekening levert vrijwaring op voor het gestorte bedrag mits de storter voldoet aan een aantal administratieve verplichtingen en te goeder trouw is. De volgende personen kunnen een G-rekening aanvragen: 1. De ondernemer, die zijn bedrijf maakt van het in aanneming of in onderaanneming verrichten van een werk als bedoeld in art. 35a van de Invorderingswet 1990 en art. 16ba van de Coördinatiewet Sociale Verzekeringen. 2. De ondernemer die zijn bedrijf maakt van het in onderaanneming verrichten van werk en inhoudingsplichtige is in de zin van de Wet op de loonbelasting De uitlener die zijn bedrijf uitsluitend of nagenoeg uitsluitend maakt van het tegen vergoeding uitlenen van personeel. 4. De doorlener, bedoeld in art. 34, tweede lid, van de Invorderingswet Degene die op korte termijn de hoedanigheid zal verwerven van ondernemer als bedoeld in 1 of 2, uitlener als bedoeld in 3 of doorlener als bedoeld in De ondernemer die zijn bedrijf maakt van het opleiden van leerlingen die bij hem in dienst zijn en die deze leerlingen in het kader van hun opleiding tegen vergoeding uitleent (bijvoorbeeld samenwerkingsverbanden die in de bouwsector scholing en praktijkopleiding verzorgen). Suppl. 50 (september 2006) zakboek

12 5.24 BELASTINGRECHT Belastingrecht/Formeel recht Ook kan een entiteit die een samenwerkingsverband vormt van ondernemers die hun bedrijf maken van het in aanneming of onderaanneming verrichten van werk en inhoudingsplichtige zijn in de zin van de wet op de loonbelasting 1964, een G-rekeningovereenkomst met de Belastingdienst aangaan. Hierbij kan men denken aan een zogenaamde bouwcombinatie. Een dergelijke entiteit, veelal een VOF kan dus een G-rekening hebben. Een afzonderlijke gedetailleerde schriftelijke overmakingsovereenkomst is geen vereiste. Partijen kunnen zelf bepalen in welke vorm een dergelijke overeenkomst wordt gegoten (kan zelfs mondeling) en wat de inhoud daarvan zal zijn. Een standaardbepaling in de aannemingsovereenkomst kan daarvoor reeds voldoende zijn. Dat gebruikgemaakt wordt van de G-rekening van de onderaannemer is dan onderdeel van de aannemingsovereenkomst. Hierdoor is de aannemer minder afhankelijk van de gedragingen van de onderaannemer. De relevante gegevens moeten bij de aansprakelijke, de inlener, de aannemer, of opdrachtgever, hierna te noemen de aannemer, aanwezig zijn. De aannemer moet: er op toe zien dat de factuur van de uitlener, onderaannemer of de confectie-aannemer, hierna te noemen de onderaannemer, voldoet aan de eisen, voorzover van toepassing, die art. 35 van de Wet op de omzetbelasting 1968 daaraan stelt, alsmede de navolgende gegevens bevat: de vermelding van de benaming van het werk, waarop de betaling betrekking heeft; voorzover aanwezig het nummer of kenmerk van de overeenkomst; het tijdvak of de tijdvakken waarin het werk is verricht. de betaling vergezeld doen gaan van de vermelding van het nummer van de desbetreffende factuur, voorzover toepasselijk tevens van een ander onderscheidend op die factuur vermeld kenmerk, welk nummer, of welk nummer en aanvullend kenmerk tezamen, een uniek identificatiegegeven vormt, waarmee die factuur terstond of vrijwel terstond kan worden teruggevonden in de administratie van de aannemer; de administratie zodanig inrichten en voeren dat de controleur daarin terstond of vrijwel terstond kan terugvinden: de overeenkomst of de inhoud daarvan, ingevolge welke de onderaannemer het werk verricht; gegevens inzake de nakoming van de overeenkomst met inbegrip van, naar de eisen van hun bedrijf, een registratie van de personen die zijn ingeleend of werk in (onder)aannemer hebben verricht en van de dagen waarop en de uren gedurende welke die personen werkzaamheden hebben verricht in verband waarmee voor de aannemer en inlener aansprakelijkheid bestaat; de betalingen die in verband met de nakoming van de aannemingsovereenkomst zijn gedaan. De confectiesector behoeft overigens geen manurenregister bij te houden. Daarenboven kan de vermelding op de factuur van het tijdvak of de tijdvakken waarin de gefactureerde prestaties of prestaties zijn verricht achterwege blijven indien de factuur de vermelding bevat van de datum zakboek Suppl. 50 (september 2006)

13 19-22 BELASTINGRECHT 5.25 Keten- en inleningsaansprakelijkheid waarop de order tot het geheel of gedeeltelijk vervaardigen van kleding, andere dan schoeisel, is verstrekt en van de datum waarop die kleding is of zal worden afgenomen. Sedert 1 oktober 2003 geldt een nieuwe vrijwaringsregeling in de keten- of aannemingsaansprakelijkheid. Stortingen op de G-rekening geven nu een volledige vrijwaring van aansprakelijkheid van de aannemer. Deze vrijwaring geldt voor alle sectoren. Voorzover de aannemer wist, of redelijkerwijs moest vermoeden, dat een onderaannemer in gebreke zou blijven de gestorte bedragen aan te wenden voor de betaling van loonbelasting of premies sociale verzekeringen gaat de vrijwaring niet op. Daardoor wordt voorkomen dat bijvoorbeeld bij samenspanning tussen de opdrachtgever en opdrachtnemer het enkele feit dat betrokkene stort op een G-rekening reeds tot een vrijwaring moet leiden. De aansprakelijke behoeft tot het op de G-rekening gestorte bedrag dus niet in te staan voor verwijtbaar gedrag van onderaannemers voor zover hij daarvoor redelijkerwijs niet behoefde te vrezen. Dit betekent dat het risico voor misstappen van onderaannemers in principe verschuift van de (hoofd)aannemers naar de fiscus. In de praktijk zal de fiscus dus in beginsel slechts in meer sprekende gevallen de aannemers alsnog kunnen aanspreken. De bewijslast rust dus op de fiscus. De vrijwaring dient per schakel te worden bezien RECHTSTREEKSE STORTINGEN Indien een aannemer twijfels heeft of de onderaannemer aan wie hij werk uitbesteedt, betrouwbaar is, of wanneer sprake is van inlening van personeel van een uitlener zonder vergunning, kan de aannemer, c.q. de inlener het te betalen bedrag aan loonheffing/premies werknemersverzekeringen rechtstreeks storten bij de Belastingdienst in plaats van op een G-rekening. Het is daarbij wel van belang dat met de onderaannemer/uitlener een dergelijke rechtstreekse storting is overeengekomen. Blijft dit achterwege, dan zou er sprake kunnen zijn van een niet overeengekomen betaling, zodat de onderaannemer/uitlener alsnog betaling kan vorderen. Het rechtstreeks betalen ontheft de onderaannemer niet van aansprakelijkheid, maar maakt de kans op een dergelijke aansprakelijkstelling uiterst klein. Immers het geld is bij de Belastingdienst terechtgekomen. Ad en Hoogte van bedragen naar G-rekening en rechtstreekse stortingen De hoogte van de bedragen die men op een factuur moet inhouden om naar een G-rekening over te maken, dan wel om rechtstreeks te storten aan de Belastingdienst, moet de aannemer/ inlener zo veel als mogelijk per onderaannemer/uitlener berekenen. Een en ander is afhankelijk van onder meer het individueel geldende percentage premies werknemersverzekeringen van de onderaannemer/uitlener. Minimaal zou bij aanneming reeds 50% van de loonomzet gestort dienen te worden. Ter zake van inlening moet men bovendien nog rekening houden met de BTW (19%) van het factuurbedrag. Suppl. 50 (september 2006) zakboek

14 BELASTINGRECHT Belastingrecht/Formeel recht Aanneemsom De aanneemsom bestaat veelal uit diverse onderdelen: winstopslag; indirecte kosten; materiaalkosten; loonkosten. Aanneem-/inleensom splitsen Ter bepaling van het loonkostenbestanddeel zal men de aanneem-/ inleensom derhalve moeten splitsen. In het loonkostenbestanddeel kunnen ook indirecte kosten zitten. Te denken valt bijvoorbeeld aan: de kosten van calculators; werkvoorbereiders; uitvoerders; en administratief personeel. Ander personeel, zoals bijvoorbeeld schoonmaak-, kantine- en administratief personeel valt hier in feite ook onder. Voor de werknemersverzekeringen heeft de Centrale Raad Beroep uitgemaakt dat premies ter zake van dit andere personeel niet onder de reikwijdte van de ketenaansprakelijkheid valt. Voor de inleningsaansprakelijkheid gaat dit echter niet op VERKLARINGEN BETALINGSGEDRAG Teneinde het betalingsgedrag van de onderaannemer door de aannemer te laten beoordelen, verstrekt de Belastingdienst op verzoek verklaringen aan de onderaannemer omtrent zijn betalingsgedrag. Deze verklaringen hebben alleen betrekking op de betaling van loonheffingen en premies Zvw die bij de Belastingdienst bekend zijn op het moment van afgifte van de verklaring en geven geen enkele vrijwaring. Een verklaring betalingsgedrag verstrekt de Belastingdienst aan elke ondernemer die inhoudingsplichtige is in de zin van de loonbelastingwetgeving. Is hij dat niet, dan krijgt hij geen verklaring doch een brief, waarin vermeld staat dat de gevraagde verklaring niet kan worden verstrekt omdat hij, voor zover de Belastingdienst bekend, niet inhoudingsplichtig is. Met een dergelijke verklaring kan de ondernemer zijn contractspartner tonen dat hij zijn verplichtingen met betrekking tot de loonheffingen en premies Zvw voldoet. Een aannemer kan de onderaannemer vragen zijn verklaring in originali te tonen. Een verplichting daartoe bestaat niet, tenzij overeengekomen. De verklaring is slechts een hulpmiddel om de betrouwbaarheid van de wederpartij vast te stellen en kan in principe niet dienen als vrijwaring. Indien echter een schone verklaring in strijd met de waarheid is afgegeven kan, gelet op jurisprudentie, een aansprakelijkstelling met recht bestreden worden. zakboek Suppl. 50 (september 2006)

15 19-22 BELASTINGRECHT 5.31 Keten- en inleningsaansprakelijkheid OVERIGE MAATREGELEN Het nemen van een aantal maatregelen kan voornoemd risico beperken. Deze hieronder vermelde maatregelen zijn niet limitatief. Welke van de hier vermelde maatregelen in een concrete situatie genomen moeten worden, is steeds afhankelijk van de feitelijke situatie. Het is aan te bevelen minimaal een aantal uit elk van de groepen te nemen. a. Maatregelen in de voorbereidingsfase van het werk bij de selectie van de onderaannemer inzage verlangen in een recente Verklaring omtrent betalingsgedrag van de Belastingdienst (en een kopie daarvan maken). een recent uittreksel uit het Handelsregister van de Kamer van Koophandel vragen; een relatie leggen tussen de omvang van het uit te besteden werk en de omvang van het bedrijf; referenties inwinnen; tijdstip van vestiging kritisch bezien; te scherpe prijsaanbiedingen kritisch bezien. b. Maatregelen in het contract met de onderaannemer het recht bedingen van rechtstreekse betalingen aan de Belastingdienst van de bedragen, die normaliter op de G-rekening zouden moeten worden gestort; het recht bedingen van inzage in het verloop van deze betaalde bedragen (overzicht G-rekening vragen); in het contract met de onderaannemer opnemen dat de hierbovenvermelde rechten ook opgenomen moeten worden in een contract dat de onderaannemer met zijn eventuele (onder-) onderaannemers sluit (via een kettingbeding met boeteclausule). verbod opnemen van verdere onderaanneming of inlening. c. Maatregelen tijdens het werk voldoen aan de administratie verplichtingen die de WKA aan de aannemer oplegt en waaruit het looncomponent van de aanneemsom blijkt; de van de onderaannemer bedongen rechten daadwerkelijk uitoefenen, met name ook controleren of de rechtstreekse betalingen daadwerkelijk afgeboekt worden op belasting- en premieschulden over tijdvakken waarin het werk wordt uitgevoerd en niet bijvoorbeeld op schulden van oudere tijdvakken. zelf op de werken aanwezig zijn; op deze wijze kan gecontroleerd worden of er niet-bevoegde personen werken. Suppl. 50 (september 2006) zakboek

16 5.32 BELASTINGRECHT Belastingrecht/Formeel recht 5.6 Aansprakelijkheid over de grens Wanneer een uitlener zijn werknemer uitleent aan een buitenlandse inlener, voor werkzaamheden in het buitenland, en in verband daarmee in Nederland loonheffing en omzetbelasting verschuldigd is, is de buitenlandse inlener daarvoor niet aansprakelijk op grond van art. 34 Invorderingswet Art. 35 van voornoemde wet is niet van toepassing als een onderaannemer het werk in het buitenland uitvoert en over het loon van zijn werknemers in Nederland loonheffing verschuldigd is. In de uitspraak van het EG Hof van Justitie in de zaak Rheinhold/Mahla is bepaald dat de EGverordening 1408/71 inzake de WKA niet van toepassing is. De stelling van het UWV dat art. 16a en 16b Coördinatiewet Sociale Verzekeringen extraterritoriale werking zouden hebben, verwierp de rechtbank Den Haag (d.d. 7 november 1995, premie 87/112 e.a. FuD ). Het UWV echter deze jurisprudentie niet tot leidraad, mede gesterkt door meer recente lagere jurisprudentie. 5.7 Anonieme werknemers Indien de aannemer aangesproken wordt voor schuld van de onderaannemer, waarbij het zogenoemde anoniementarief is toegepast, kan hij een reductie krijgen in het bedrag van de aansprakelijkstelling, mits hij van de werknemers die bij hem gewerkt hebben naam, adres, woonplaats en geboortedatum, alsmede sofinummer voorhanden heeft. Ook zal hij een afschrift van het origineel en geldig identiteitsbewijs (het ID-bewijs) in zijn administratie voorhanden dienen te hebben. In dat geval zal de ontvanger de hoogte van de aansprakelijkheid voor de betreffende inlener verlagen. Deze verlaging kan al plaatsvinden ten tijde van de aansprakelijkstelling maar ook in de betwistingsfase en geschiedt aan de hand van de volgende herrekeningsregels. Het ter zake van de werkzaamheden betaalde loon van de werknemer wordt gebruteerd met gebruikmaking van een marginaal percentage, welk percentage wordt verkregen door het gemiddelde van tweemaal de laagste en éénmaal het middelste percentage van de volgens art. 20a, juncto art. 27, tweede lid, van de Wet op de loonbelasting 1964 geldende tarieven. De belasting ter zake van de werkzaamheden waarvoor de aansprakelijkheid bestaat, wordt vervolgens berekend met toepassing van hetzelfde (marginale) percentage. De matiging gaat uitsluitend de betreffende inlener zelf aan en regardeert noch de positie van de inhoudingsplichtige noch die van andere voor de naheffingsaanslag aansprakelijken. Deze tariefmatiging, die overigens niet van invloed is op de hoogte van de naheffingsaanslag, vindt niet plaats en beperking van de hoogte van de aansprakelijkheid blijft mitsdien achterwege als de inlener wist of redelijkerwijs moest vermoeden dat de uitlener met anoniem (zwart) personeel werkte. zakboek Suppl. 50 (september 2006)

17 19-22 BELASTINGRECHT 5.33 Keten- en inleningsaansprakelijkheid Berekening 2004: (33,4% E ,35% E ): E = 36,52% Marginaal percentage: (2 36,52% %): 3 = 38,35%. Indien sprake is van toepassing van het anoniementarief betekent dit tevens dat bij toepassing van de werknemersverzekeringen geen rekening gehouden mag worden met maximumpremieloon en franchises. Voor de inkomensafhankelijke bijdrage Zvw mag men geen rekening houden met het maximumbijdrageloon. Voor de sociale verzekeringspremies geldt er derhalve geen tariefmatiging VASTSTELLEN IDENTITEIT De identiteit vaststellen aan de hand van een rijbewijs of een kopie is, naar de praktijk leert, uitermate riskant en voldoet dus niet. De volgende checklist kan men hanteren bij de beoordeling of een ID-bewijs origineel en geldig is: Is sprake van een origineel document? Is de geldigheidsduur van het document nog niet verstreken? Draagt het document de foto van de werknemer? Loopt de afdruk van de stempel op de pagina ononderbroken door over de foto? Zijn er geen beschadigingen, insnijdingen of lijmresten te zien naast of rond de foto? Zijn er geen beschadigingen bij de andere variabele gegevens te zien? Komt de handtekening van het identiteitsbewijs overeen met de handtekeningen, die men elders voorhanden heeft? Komen de gegevens in het document, zoals lengte, leeftijd, geslacht, kleur ogen en nationaliteit overeen met de werknemer? Kent de werknemer de gegevens in het document, zoals adres, namen van kinderen, plaats en datum van afgifte van het document? Is het document duidelijk leesbaar? Een niet duidelijk leesbaar document is niet geldig. Is de spelling van plaatsnamen en het gebruik van hoofdletters juist? Bevat het document geen eigenhandige bijschrijvingen/veranderingen? Dergelijke aanpassingen maken het document ongeldig als daarbij geen autorisatiestempel is geplaatst. Zijn het aantal, de volgorde en de nummering van de bladzijden juist? Zitten de bladzijden niet los, zijn ze niet geplakt en hebben de bladzijden hetzelfde documentennummer? Na toetsing kan de aannemer zelf een kopie maken van het ID-bewijs. De kopie moet duidelijk leesbaar zijn en de foto moet herkenbaar zijn. Van alle bladzijden en van de voor- en achterzijde moet men een kopie maken. Bij een paspoort behoeft men niet de lege bladzijden te kopieren, maar alleen de bladzijden waarop informatie staat, zoals de persoonlijkheidskenmerken, de handtekening, stempels, kinderen en dergelijke. Van een identiteitskaart moet men een kopie maken van de voor- en achterzijde. Suppl. 50 (september 2006) zakboek

18 BELASTINGRECHT Belastingrecht/Formeel recht 5.8 Omzetbelasting en aanneming van werk VERLEGGINGSREGELING Oorspronkelijk was het de bedoeling dat ook de omzetbelasting onder de WKA-regeling viel. Het systeem van de G-rekening, een van de meest wezenlijke onderdelen van de WKA-regeling, blijkt voor de omzetbelasting echter niet bruikbaar, omdat de omzetbelasting het recht op aftrek van voorbelasting kent. Dit leidt ertoe dat op de G-rekeningen gedurende een lange periode een voor de omzetbelasting te hoog bedrag is geblokkeerd. Dit heeft velerlei gevolgen, zoals het niet kunnen beschikken over grote bedragen geld door de aannemer, alsmede veel extra werk voor de uitvoerende instanties in verband met veelvuldig periodieke deblokkeringen. In verband met het bovenstaande is een zogenaamde verleggingsregeling ingevoerd, die een verplicht karakter heeft. De aannemer kan dus niet zelf bepalen of hij van deze regeling gebruik wenst te maken. De verleggingsregeling houdt in dat de heffing van omzetbelasting wordt verlegd van de ondernemer die de belaste prestatie verricht naar de ondernemer die deze prestatie afneemt. Deze laatste kan de aldus verschuldigd geworden belasting op dezelfde aangifte in aftrek brengen (tenzij deze geen ondernemer in de zin van de omzetbelasting is, zoals bijvoorbeeld bij de woningbouwcorporatie/eigenbouwer: alsdan moet er wel worden afgedragen). Per saldo is in de onder de verlegging vallende schakels terzake geen omzetbelasting verschuldigd. Is de verleggingsregeling van toepassing, dan mag degene die de factuur uitreikt daarop geen omzetbelasting in rekening brengen en moet op de factuur vermeld worden omzetbelasting verlegd. De verleggingsregeling leidt er dus toe dat een eenmalige heffing plaatsvindt van omzetbelasting over hetgeen ter zake van het werk door de hoofdaannemer aan de opdrachtgever in rekening wordt gebracht. De verleggingsregeling is beperkt tot de bouwsector, de metaal-sector (slechts onroerende constructies) en schepen. Onder deze regeling vallen: bouw van huizen, waterstaatswerken, raffinagetorens, gebouwen, booreilanden, aanlegsteigers, opslagtanks, caissons en schepen, alsmede de aanleg van wegen, maar ook onderhouds- en herstelwerkzaamheden van allerlei aard, vernieuwbouw, schoonmaakwerkzaamheden, loodgieterswerkzaamheden, stukadoorswerkzaamheden, isolatiewerkzaamheden en het afbreken en slopen van gebouwen en schepen. Het standpunt dat wordt ingenomen door de omzetbelastinginspecteur van de onderaannemer, c.q. uitlener is bindend indien sprake is van enige twijfel omtrent de toepassing van de verleggingsregeling. 5.9 Deblokkering van de G-rekening Wanneer het saldo op een G-rekening hoger is dan het bedrag dat de aannemer/uitlener nodig heeft om te voldoen aan zijn betalingsverplichtingen inzake de loonheffing en premies werknemersverzekeringen, kan hij een deblokkeringsverzoek doen. Hij kan een dergelijk verzoek richten tot de Belastingdienst. zakboek Suppl. 50 (september 2006)

19 19-22 BELASTINGRECHT 5.39 Keten- en inleningsaansprakelijkheid Een dergelijk onderzoek zal er in principe niet toe leiden dat men ontslagen wordt van mogelijke aansprakelijkstellingen. Een verzoek tot deblokkering wordt slechts in behandeling genomen als aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Een formulier verzoek deblokkering G-rekening moet worden ingediend. Het formulier moet worden ingediend bij de Centrale Betalingsadministratie te Apeldoorn. Het verzoek moet volledig ingevuld en voorzien van alle gevraagde bijlagen worden ingediend. Indien er sprake is van onvolledigheid en/of bijlagen ontbreken, wordt het formulier per ommegaande teruggezonden met verzoek het ontbrekende aan te vullen. Deblokkering zal alsdan niet plaatsvinden. Slechts indien het formulier volledig ingevuld en voorzien is van alle bijlagen, wordt het verzoek in behandeling genomen Confectie Op 1 oktober 2003 is regelgeving in werking getreden met betrekking tot de hoofdelijke aansprakelijkheid van de bedrijfsmatige opdrachtgever, de bedrijfsmatige koper van nog geheel of gedeeltelijk te vervaardigen kleding en de bedrijfsmatige koper van vervaardigde kleding voor de ter zake van een werk, inhoudende het vervaardigen en elke daarop gerichte handeling van kleding, anders dan schoeisel, verschuldigde loonbelasting en premies sociale verzekeringen (volksverzekeringen en werknemersverzekeringen). Een opdrachtgever is hoofdelijk aansprakelijk voor de premies sociale verzekeringen en loonbelasting ter zake van een werk, inhoudende de vervaardiging en elke daarop gerichte handeling van kleding, anders dan schoeisel. De definitie van de opdrachtgever is in feite gelijk aan die van de eigenbouwer. Eveneens geldt een kopersaansprakelijkheid. Een koper is degene die, buiten dienstbetrekking, in de normale uitoefening van zijn bedrijf vervaardigde kleding koopt. De koper is hoofdelijk aansprakelijk voor de premies en loonbelasting ter zake van deze vervaardigde kleding. In de nieuwe regelgeving is tevens opgenomen een uitbreiding van de aansprakelijkheid van de niet in Nederland gevestigde werkgever met de opdrachtgever en de koper ter zake van bovengemelde kleding. De bedrijfsmatige koper van ten tijde van de koopovereenkomst reeds bestaande kleding kan zich disculperen indien aannemelijk is dat hij ten tijde van de koopovereenkomst niet wist of behoorde te weten dat ter zake van het vervaardigen geen of althans te weinig belasting en/of premies waren betaald. De bedrijfsmatige koper van bestaande kleding heeft echter niet de mogelijkheid zich te vrijwaren. Omdat de bedrijfsmatige kopen van op termijn te leveren kleding op het mo- Suppl. 50 (september 2006) zakboek