VLAAMS PARLEMENT HOORZITTING. met Johnson Controls. over energieprojecten in overheidsgebouwen in het kader van publiek-private samenwerking (PPS)
|
|
- Ine van de Brink
- 2 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Stuk 708 ( ) Nr. 1 VLAAMS PARLEMENT Zitting mei 2001 HOORZITTING met Johnson Controls over energieprojecten in overheidsgebouwen in het kader van publiek-private samenwerking (PPS) VERSLAG namens de Commissie voor Openbare Werken, Mobiliteit en Energie uitgebracht door mevrouw Wivina Demeester-De Meyer 1447
2 Stuk 708 ( ) Nr. 1 2 Samenstelling van de commissie : Voorzitter : mevrouw Wivina Demeester-De Meyer. Vaste leden : de heren Ludwig Caluwé, Carl Decaluwe, mevrouw Wivina Demeester-De Meyer, mevrouw Maria Tyberghien- Vandenbussche ; de heren Marc Cordeel, André Denys, Patrick Lachaert, Jul Van Aperen ; de heren Jean Geraerts, Pieter Huybrechts, Jan Penris ; de heren Jacky Maes, Robert Voorhamme ; de heer Johan Malcorps ; de heer Jan Loones. Plaatsvervangers : de heren Jos De Meyer, Bart De Smet, Eddy Schuermans, Paul Van Malderen ; mevrouw Anny De Maght-Aelbrecht, de heren Koen Helsen, Jacques Laverge, Didier Ramoudt ; mevrouw Marleen Van den Eynde, de heren Roland Van Goethem, Luk Van Nieuwenhuysen ; mevrouw Hilde Claes, de heer Bruno Tobback ; de heer Eloi Glorieux ; de heer Jos Bex.
3 3 Stuk 708 ( ) Nr. 1 DAMES EN HEREN, De Commissie voor Openbare Werken, Mobiliteit en Energie organiseerde op donderdag 19 april 2001 een hoorzitting over energieprojecten in overheidsgebouwen in het kader van publiek-private samenwerking (PPS) met vertegenwoordigers van Johnson Controls Group Belux. I. UITEENZETTING DOOR DE VERTEGEN- WOORDIGING VAN JOHNSON CON- TROLS De heer Dany Pauwels, directie-attaché, verantwoordelijk voor verkoop en marketing : Aanleiding voor onze belangstelling voor PPS was de REG-infodag op 19 januari PPS komt aan bod in verschillende beleidsnota s ; er is sprake van de oprichting van een kenniscentrum. We zijn een internationale firma. Op het vlak van energiebesparing is vooral het voorbeeld van Nederland belangrijk, vooral op het vlak van zwembaden. Het uniek gegarandeerde besparingsplan voor de zogenaamde Tongelreep in Eindhoven leverde een gegarandeerde besparing op van gulden per jaar. Geen geld hebben voor investeringen behoort met het performance contract tot het verleden. In de Tongelreep is er een jaarlijkse besparing van : kubieke meter aardgas ; kwh elektriciteit ; 111 kilogram koolmonoxide ; kilogram kooldioxide ; kilogram stikstofoxide en 51 kilogram zwaveldioxide. Het gaat om een besparing vergelijkbaar met 207 woningen. PPS is een concept waarbij overheid en privé-partners geïntegreerd samenwerken voor de verwezenlijking van een project, met behoud van de eigen identiteit en verantwoordelijkheid van de partners. De samenwerking is outputgericht en heeft betrekking op onderwerp, aanleg, onderhoud, uitbating en financiering. Het uniek gegarandeerde besparingsplan van Johnson Controls is een concept voor het turn key realiseren van besparingen, waarbij het principe wordt gehanteerd dat de investeringen uit besparingen op energie, water en onderhoud betaald worden en waarbij het break even point economisch verantwoord moet zijn. Johnson Controls werd opgericht in Milwaukee in We zijn wereldwijd een leidende aanbieder in gebouwautomatisering, facility management en automotive. We hebben medewerkers en een jaarlijkse omzet van 17,1 miljard dollar. In België werken we met ongeveer 800 personen, verspreid over het Europees coördinatiecentrum in Kraainem, het Europees hoofdkwartier Controls group in Kraainem, de Belgische vennootschap Controls in Diegem, de automotive fabriek in Geel, voornamelijk voor Opel België en de automotive fabriek in Vorst voor Volkswagen. De heer Verheyden is general manager van de Belgische vennootschap Controls ; deze vennootschap bestaat uit vier afdelingen : performance contracting, service, system & retrofit en protective systems. Het product dat wij leveren, performance contracting, bestaat in de opstelling van een uniek gegarandeerde-besparingsplan. In het Engels vraagt men zich af "how your building can pay for its own improvements". Het gaat daarbij om renovatie van bestaande gebouwen en niet om nieuwbouw. De volgende factoren stuwen de ontwikkeling van dergelijke plannen : het verdrag van Kyoto, de Europese milieuwetgeving, de afspraken inzake CO 2 -reductie, de federale en gewestelijke beleidsnota's. Van de kant van de klant komen daar nog bij als motieven : de wettelijke bepalingen inzake energiebesparing, de financiële exploitatie, de milieuvergunning, de maatschappelijke verantwoording, het comfort van gasten en personeel, de Vlaamse milieureglementering. De doelgroepen van het gegarandeerde-besparingsplan zijn kantoorgebouwen, energieproductie, koel- en vriesruimten, recreatieaccomodaties, scholen, supermarkten, ziekenhuizen en zwembaden. Onze strategie vertrekt van de investeringen die Johnson Controls zelf doet in energiebesparende en efficiëntieverhogende maatregelen bij de klant, na voorafgaande analyse. Tegelijk en dat is uniek zetten wij een real time beheerssysteem op, voor de hele duur van de afschrijving. Het komt erop aan dat de reductie en de verbetering zodanige besparingen garanderen dat de investeringen zichzelf terugbetalen. Door het beheerssysteem slagen wij erin de cash-flow constant te houden, waar men vaststelt dat vroeger de investeringen in energiebesparingen na verloop van tijd een dalende trend gingen vertonen. Hoe behalen wij een dergelijk resultaat? In de eerste plaats door de technische installatie ter plaatse te gaan bekijken. Vervolgens zorgen wij voor de automatisering van alle processen, de stroomlijning van de energie, de aanpassing van de installatieconcepten, de absolute reductie van pieklasten, de optimalisering van waterstromen, de inzet van fre-
4 Stuk 708 ( ) Nr. 1 4 quentieregelaars voor de luchtcirculatie en tenslotte ook voor oplossingen in de vorm van geavanceerde software. De analyse van de installatie van de klant begint altijd met een zogenaamde walk through. De ervaring leert immers dat geen twee installaties aan elkaar gelijk zijn. Dat duurt één dag. Daarna worden alle energiekosten gedetailleerd in kaart gebracht : het werkelijke verbruik van elektriciteit en water per maand en hoeveel dat kost per jaar. Voor water gaat het niet alleen om de levering van drinkwater maar ook om de kosten van de lozing van afvalwater. De resultaten worden vergeleken met gegevens uit de hele wereld, die wij verkregen hebben uit benchmarking. Voor zwembaden bijvoorbeeld fungeert Nederland als referentiepunt. In het eerste rapport, het resultaat van ongeveer een dag onderzoek, geven we een overzicht van het waterverbruik per maand, en een kostenoverzicht van het water- en energieverbruik, zowel voor aardgas als elektriciteit, gedurende een jaar. Die gegevens worden dan vergeleken met gegevens die we hebben opgeslagen met betrekking tot gelijkaardige gebouwen en installaties in ons beheer. Die zogenaamde benchmarking staat ons toe een hele reeks maatregelen voor te stellen. Daar is altijd een beheerssysteem bij omdat monitoring heel belangrijk is. Daarnaast peakshaving of het signaleren van overschrijden van pieken inzake verbruik van elektriciteit en water, de opwerking van het spoelwater, om het verbruik van vers water te beperken en eigen opwerking door middel van een WKK-installatie. Tenslotte ook een hele reeks maatregelen in verband met toerentalregeling, zoals onderbemetering of het installeren van deelmeters wat het verbruik betreft van water, gas en elektriciteit. Dat levert een hele reeks mooie besparingen op. Deze voorgestelde maatregelen toetsen we vervolgens middels een simulatieberekening, waarbij we niets aan het toeval overlaten. Het kostenoverzicht voor energie en water in de nieuwe situatie wordt contractueel vastgelegd. Dat heet performance-contracting. Contractueel is duidelijkheid vooraf ons beginsel, waarbij we geen overlappingen toestaan tussen de periode met eventuele subsidiëring en de periode zonder. Wij gaan ook zelf op zoek naar goedkope financieringen van de investeringen. Het effect van de hele operatie moet ook breder gezien worden dan enkel besparingen inzake beheer en energieverbruik. Er is voldaan aan de wettelijke milieunormen. Het comfort van het beheer wordt verhoogd en men is klaar voor de nieuwe geliberaliseerde energiemarkt. Voor het beheer van het gebouw is er een modern systeem en alles is gecentraliseerd. Het beheer is continu en in real time. Dat wil zeggen dat eventuele anomalieën onmiddellijk worden gesignaleerd. Er is eerst een vrijblijvende studie die we toetsen op basis van onze benchmarkdata. Als wij een positieve beoordeling geven, dat wil zeggen als er een potentieel inzit wat besparingen en beheer betreft, maken wij een uitgebreid plan van aanpak op. Pas na de presentatie van een energiebesparingsplan en de aanvraag van een subsidietraject gaan we over tot de fase van de definitieve opdrachtverlening. Onze methodologie is wereldwijd getest en dat maakt het uniek. We kunnen zowel voor grote gebouwen werken met een eigen beheerssysteem als voor kleine en middelgrote gebouwen met een gemeenschappelijke server op ons bedrijf. In de toekomst gaat Johnson Controls zich ook richten, zoals in de Verenigde Staten reeds gebeurt, op de energieleverancier, waar afhankelijk van de geschikte tijdsprofielen kan afgewisseld worden tussen gas, elektriciteit of stookolie als energiebron. II. VRAGENRONDE Minister Steve Stevaert : In Vlaanderen werken we op bepaalde plaatsen al via PPS : ziekenhuizen en intercommunales investeren samen in warmtekrachtkoppeling. De investering wordt eerst geïmplementeerd, waarna u die gaat opvolgen. U garandeert dus dat de investering maximaal zal renderen. De energiemarkt staat voor een grote verandering. De gesloten markt was eenvoudig : men kocht energie tegen een vastgestelde prijs en de energie werd zonder onderhandelingsmarge doorverkocht. De klant kreeg dus een eenvoudige factuur. U kiest niet alleen tussen verschillende vormen van energie, in de toekomst zal de energiepiek ook van belang zijn. Eén kilowattuur zal in bepaalde gevallen één frank kosten en in andere duizend frank. Wellicht zal het zo ver gaan dat we vanuit financiële overwegingen beter kiezen voor een ecologisch minder verantwoorde energiebron. In Scandinavië zijn daar al voorbeelden van : wat financieel interessant is, is daarom niet ecologisch verantwoord. Indien we willen dat dit systeem doorbreekt in Vlaanderen en dat lijkt me zeker wenselijk dan zal het cruciaal zijn ervoor te zorgen dat de overheden een totaalpakket aangeboden krijgen zonder dat ze er geld voor hoeven op te hoesten. Als u of
5 5 Stuk 708 ( ) Nr. 1 uw partners dat kunnen garanderen, dan staat u voor een gigantische markt. De Vlaamse overheid wil de energieprestatienorm immers decretaal vastleggen. Het is inderdaad zo dat u een gigantisch gebouwenpatrimonium voor zich ziet. Mocht de overheid er echter in slagen goede regels uit te vaardigen, dan zullen alle gebouwen die voortaan gebouwd worden in orde zijn. Voor u is dat geen goede zaak, hoewel er ook wel kansen schuilen daarin. Ik weet niet of er nu nog zwembaden of scholen gebouwd worden op basis van een verkeerd concept. De heer André Denys : Wat u hebt voorgesteld is uniek, en dat heeft zowel voor- als nadelen. De overheid is immers gebonden aan allerhande regels inzake aanbestedingen. Vooraleer we beslissen moeten we vergelijken. Is dat mogelijk? U past dit systeem hoofdzakelijk toe in zwembaden in Nederland. In Vlaanderen zijn zwembaden meestal provinciale of gemeentelijke gebouwen. De Vlaamse overheid heeft wel heel wat schoolgebouwen. Kunt u ons een beeld geven op de situatie in Amerika waar u zich concentreert op scholen? Kunt u ons een vergelijking geven? De heer Jean Geraerts : U kan dit systeem toch perfect toepassen zonder PPS. Hoe berekent u de winst binnen een PPS? U heeft het steeds over renovatie, maar waarom denkt u niet aan nieuwbouw. De structuur van oude gebouwen is immers niet altijd gericht op energiebesparing. Nieuwe gebouwen kunnen toch ontworpen worden in functie van uw systeem. De heer Jacky Maes : U stelt alleen maar Nederlandse projecten voor. Hebt u geen vergelijkbare voorbeelden in Vlaanderen? Bovendien zijn het steeds grootschalige voorbeelden? Vanaf welke grootte wordt een project interessant? U bent uniek, maar dat houdt gevaren in. Wie een overeenkomst afsluit met een unieke partner, is vaak voor heel lange tijd gebonden. De knowhow blijft immers in uw handen. Heeft u voorbeelden van samenwerking met een openbaar bestuur? De heer Dirk Van Melkebeke, kabinetschef : U investeert in een gebouw en bijgevolg lijkt het me logisch dat u baas blijft over die investering. Maar hoe is de relatie met de beheerder van het gebouw? voorzitter : Hebt u al ervaring met overheidsopdrachten? Als er steeds een nettoresultaat is voor de gebruiker is er theoretisch gezien eigenlijk geen sprake van een overheidsopdracht. Concurrentie bestaat er dus in een zo goed mogelijk nettoresultaat aan te bieden. Wie zijn uw concurrenten? Er is een win-winsituatie. De beheerder van de gebouwen wordt gesubsidieerd en moet rekening houden met de wetgeving op de overheidsopdrachten, tenzij we ervan uitgaan dat hier geen geld gebruikt wordt omdat we uitgaan van het nettoresultaat. Wie neemt het risico bij prijsschommelingen en wie geniet de voordelen? Is dat geregeld in de overeenkomst? Uiteindelijk is geen enkel contract onbeperkt. Johnson Controls staat in voor het beheer. Wie controleert Johnson Controls? De heer Henri Verheyden, general manager : Heel het verhaal is begonnen in Amerika omdat de markt daar vroeger geliberaliseerd werd. In de brochures zitten een aantal voorbeelden van afspraken met districten om de energie aan te kopen voor de scholen. Vervolgens worden de comfortcondities bepaald en doen wij daartoe de nodige investeringen. Wij volgen dat op en garanderen de comfortcondities. Wij beseffen heel goed dat bepaalde zaken pas achteraf berekend kunnen worden. De investering moet opgevolgd worden en dat gebeurt door de statistische verwerking van Johnson Controls. In Amerika besefte men vlugger wat voor een gigantische markt er kon opengaan. Dit is dan ook gebeurd en we willen hier in België ook één van de grote spelers worden. In moderne gebouwen worden deze technieken vaak gebruikt. Het probleem is dat bouwpromotoren zo goedkoop mogelijk willen bouwen zonder naar het verbruik te kijken, want dat is de verantwoordelijkheid van de bezitter, en de kredieten voor investering en voor onderhoud liggen niet steeds bij dezelfde persoon! Zijn wij uniek? Misschien met dit voorstel. Andere bedrijven doen er een deel van : mechanisch onderhoud, technisch onderhoud. Door de liberalisering rijst de vraag hoe we onze aankopen kunnen doen. In de Verenigde Staten heeft men contracten per staat afgesloten tussen Johnson Controls en de verschillende leveranciers. Dat is de enige manier om
6 Stuk 708 ( ) Nr. 1 6 de prijs in de hand te houden. Dat moeten we nu ook nog leren hier in Europa want dat is totaal nieuw voor ons. voorzitter : Koopt u de elektriciteit aan voor alle overheidsbedrijven die daarin mee stappen? De heer Henri Verheyden : Dat is in de Verenigde Staten het geval. Minister Steve Stevaert : Bij het promotiebouwen wordt de parameter tijd nu niet toegepast, de concurrentie speelt zich af op het aantal vierkante meters. Daarmee ken je de recurrente kost niet. Met een geliberaliseerde elektriciteitsmarkt, gaat de overheid in de toekomst een nieuwe taak hebben : hoe kopen we onze stroom aan? Gaan we zeggen dat alle scholen apart hun stroom aankopen of maken we omvattende contracten? Met PPS moeten er risico s zijn voor de privé-partner maar ook duidelijkheid. Als u ons zegt dat we volgend jaar minder voor verbruik moeten betalen door uw investeringen, zouden we een slechte beheerder zijn als we daar niet op ingingen. Dan is de discussie niet meer of de Vlaamse overheid dat geld heeft, want u zorgt voor dat geld. De enige discussie is dan nog : is er nog iemand anders die een systeem heeft dat nog meer opbrengt? Concurrentie moet daarover gaan en niet over hoeveel we aan u moeten betalen, maar over hoeveel we terugkrijgen. De heer André Denys : Dat is vergelijkbaar met call-centers die paketten mobilofonie aankopen. Maar er moet concurrentie zijn, anders kan je geen vergelijking maken. De heer Henri Verheyden : Wil je concurrentie laten spelen, moet je een specificatie gaan schrijven. Anders is een aanbesteding niet mogelijk. Performance Contracting of PPS wordt in de Verenigde Staten ook niet aanbesteed. Volgens mij is een aanbesteding bijna niet mogelijk, het enige wat kan is een soort offerte-aanvraag. voorzitter : Hoe gebeurt het in Nederland? De heer Dany Pauwels : We moeten gaan naar een offerte-aanvraag met vergelijkbare gunningscriteria in functie van wat men kan verwachten van een PPS-partner. De heer Henri Verheyden : Het staat zo breed open dat het heel moeilijk te evalueren zal zijn. voorzitter : Er is in Nederland nog geen algemene offerte-aanvraag? De heer Henri Verheyden : Dat klopt. Minister Steve Stevaert : Het zou beter zijn mochten er verschillende spelers op de markt zijn maar dan nog kan men niet met een systeem van openbare aanbesteding werken : iedereen heeft zijn eigen technologie. Alleen de eindpost moet vergelijkbaar zijn. De heer Henri Verheyden : Als je op je lopende rekening zoveel miljoen frank minder ziet, mag het systeem van aanbesteden op zich inderdaad geen probleem vormen. voorzitter : Je kan werken met de formule van een offerte-aanvraag. Zolang er geen tegenspelers zijn kan je het doen zonder aanbesteding. Maar hoe lang hou je dit vol? De heer Jean Geraerts : Uw winst bepaalt ook het netto-resultaat van de partner. De heer Henri Verheyden : De winst zit voor een deel in de technologie en de kennis die je ter beschikking hebt. Dat is eigen aan het bedrijf. Minister Steve Stevaert : We moeten ons er voor hoeden te kijken wat de privé-sector verdient. Als de privé-partner een goed contract bij de leverancier kan afsluiten, verhoogt zijn winst. Hij kan echter ook verkeerd gokken en in deficit gaan omdat de energiemarkt niet evolueert zoals hij gedacht had. Dat is wat in Californië gebeurt. De heer Henri Verheyden : Het risico zit inderdaad ook bij de aanbieder. In de periode , met erg hoge energieprijzen, konden wij voor een bepaalde gemeente de helft van de kosten besparen. We maakten een deal : wij deden de investeringen en streken 60 procent op, de gemeente 40 procent. Na twee jaar ontstond daarover echter commotie in het gemeentebestuur omdat we naar de mening van het gemeentebestuur te veel winst maakten en toen heeft men de zaak afgekocht. Minister Steve Stevaert : We verliezen nu inderdaad geld omdat we huiverachtig staan tegenover de toepassing van moderne technieken, uit angst dat de privé-sector te veel zou verdienen. In de Verenigde Staten heerst op dat vlak een andere mentaliteit. Dat is de afgunstmaatschappij.
7 7 Stuk 708 ( ) Nr. 1 De heer André Denys : De vorige Vlaamse regering heeft het informatica-contract geoutsourced en dat is toch niet echt meegevallen. Minister Steve Stevaert : Hier gaat het om iets wat we niet doen. Daardoor handelen we financieel en economisch niet correct. We geven immers te veel uit aan onze gebouwen (zwembaden en hospitalen). De heer André Denys : Het besparingselement gebeurt niet. Alhoewel ik voor het vrije inititief ben, vrees ik dat er binnen twee of drie jaar, door een verdergaande liberalisering, andere en betere initiatieven beschikbaar zullen zijn. De heer Henri Verheyden : Dit is nu eenmaal een momentopname : je kan vandaag enkel de technologie toepassen die op dit moment beschikbaar is. Als we binnen twee jaar met een nieuwe technologie meer kunnen besparen, gaan we daarvoor. voorzitter : De overeenkomst is dus evolutief, in functie van een aantal externe factoren? De heer Henri Verheyden :Ja. De heer Jul Van Aperen : De openbare besturen zijn te nauw betrokken geweest bij de energiedistributie. We hebben daardoor een vorm van onrechtstreekse inkomsten geïnd. Met de liberalisering van de elektriciteitsmarkt maken alle gemeentebesturen zich zorgen over de gemeentefinanciën. Het moet gaan om een open contract met een resultaatsverbintenis en met een evolutief karakter. Daardoor kunnen de openbare besturen hun kosten reduceren, terwijl de privé-partner er alle belang bij heeft de best mogelijke technologie te ontwikkelen om zijn risico zoveel mogelijk te beperken. Het is belangrijk in te spelen op de mentaliteit, want het is moeilijk af te wegen of een contract goed is of niet zolang er maar een kandidaat is. Maar als u een besparing doet, dan is het een goed contract. voorzitter : Misschien kan de heer Verheyden een antwoord geven op het tweede deel van de vraag van minister Stevaert, of de overheid rechtstreeks kan investeren? De heer Henri Verheyden : Dat is de bedoeling. De overheden moeten bekijken hoe ze dat financieren, want er zijn toch wat miljoenen te investeren waarvoor je borg moet kunnen staan. Voor ons als bedrijf vormt dat voorlopig geen probleem, wij hebben afspraken met bepaalde financiële instellingen. De overheid hoeft dus niet noodzakelijk geld op te hoesten. voorzitter : Overheden kunnen meestal lenen aan de beste voorwaarden. De investeringen moet gebeuren met een financiële partner, een bankinstelling, maar de vraag is wie leent dan? De heer Henri Verheyden : Er zijn twee mogelijkheden : de eindklant kan betere voorwaarden bekomen en dan leent hij als eindklant. In andere gevallen nemen wijzelf het risico en maken een overeenkomst met de banken. voorzitter : Wie is dan de eigenaar van de investeringen? De heer Henri Verheyden : In principe is de bezitter van het gebouw de eigenaar. Na de looptijd van het contract wordt de bezitter ook eigenaar van de installaties. De beheerder van het gebouw is onze relatie ter plaatse met dewelke wij de spelregels overeenkomen. voorzitter : Dus het contract loopt over vijf jaar? De heer Henri Verheyden : De duurtijd is afhankelijk van de resultaten ; dat kan vijf jaar zijn, maar ook tien jaar worden. voorzitter : Het nettoresultaat volgt naderhand. De heer Henri Verheyden : Dat is voor de gebruiker. De heer Jacky Maes : De voorbeelden worden vooral in Nederland gesteld. De heer Henri Verheyden : Het hele concept kwam vanuit Amerika via Engeland naar Nederland en Duitsland. Wij hebben een Europese groep van specialisten samengesteld, een groep die met Europese normen werkt en rondtrekt en die hier komt kijken wanneer gevraagd. Wij startten dit concreet op met onze mensen, doch we beschikken nog niet over alle specialisten, daarom doen we beroep op de Europese groep.
8 Stuk 708 ( ) Nr. 1 8 De heer Jacky Maes : België is nog niet operationeel? De heer Henri Verheyden : In België loopt nog geen full performance contract in applicatie. De heer Jul Van Aperen : Aan het einde van het contract, komt de installatie dan toe aan de klant? Kunnen we met u een energiecontract afsluiten, of moet men een andere energieleverancier zoeken? De heer Henri Verheyden : Het antwoord hierop is nog niet duidelijk. De energieleverancier kan of zal daarna nog een rol spelen. Het cruciale punt is de controle en de bewaking als men gebouwen verbetert en verbouwt. Minister Steve Stevaert : Er is protest tegen de financiering van de steden. Uitstel van liberalisering zal geld kosten? Het tempo van Wallonië blijven volgen, is een slechte zaak voor Vlaanderen. Wij moeten zo snel mogelijk liberaliseren, doch dan bestaat de mogelijkheid dat we fouten maken. voorzitter : Hoe groot moet een gemeente zijn voor u ermee samenwerkt? Wat gebeurt er bijvoorbeeld in geval van verouderde gebouwen? De heer Dany Pauwels : In Nederland weigerden we te werken met gebouwen kleiner dan m 2. Maar de technische installaties hangen niet af van de grootte van het gebouw. Bijvoorbeeld in zwembaden heeft men veel technische installaties. De schoolgebouwen in Vlaanderen hebben kleine technische installaties. Dat is de reden waarom men in de USA zo succesvol was in scholen ; want in tegenstelling tot bij ons bevindt er zich een airco in elk lokaal. Minister Steve Stevaert : Ook de ziekenhuissector heeft financiële problemen. De heer André Denys : Is dit niet groot genoeg door het ontbreken van airco in de scholen? De heer Dany Pauwels : De totale energiekost bedraagt een derde per vierkante meter ten opzichte van een school in de USA. De heer André Denys : Is dat interessant voor de scholen of niet? De heer André Denys : Bedoelt u de gebouwen in dezelfde omgeving? De heer Dany Pauwels : Afstand is geen probleem. Minister Steve Stevaert : Er zijn scholen die verwarmen met electriciteit. Doch omvormen behoort tot de mogelijkheden. Thermostatische kranen kunnen geïnstalleerd worden. voorzitter : Heeft uw levering van energie te maken met een hele provincie of schoolgemeenschap? De heer Dany Pauwels : Afstanden vormen geen probleem voor het leveren van energie. voorzitter : Wij kunnen maar werken in Vlaanderen. Voor het gemeenschapsonderwijs kan men via ARGO werken. Voor het vrij onderwijs ligt dat moeilijker en biedt de scholengemeenschap misschien oplossingen. De Dienst Infrastructuurwerken van het gesubisidieerd onderwijs (DIGO) is een subsidiërende instantie en niet de beheerder. En bijgevolg dus niet verantwoordelijk voor het afsluiten van de contracten. De heer André Denys : Men zou kunnen nagaan wat dat kost in het vrij onderwijs en dan het gemeenschapsonderwijs een evenwaardige vergoeding geven. voorzitter : Dat zou boeiend zijn. Ik dank de sprekers en de leden voor deze interessante gedachtewisseling. De voorzitter, De verslaggever, Wivina DEMEESTER-DE MEYER De heer Dany Pauwels : De vergelijking moet niet gemaakt worden per school, doch in de totaliteit van het pakket van scholen per provincie.
COMMISSIEVERGADERINGEN
AGENDA AANPASSING COMMISSIEVERGADERINGEN De aanpassing betreft volgende vergaderingen Dinsdag 20.01.2004-14:00 uur : Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gelijke Kansen James Ensorzaal - 2 e verdieping
VOORSTEL VAN RESOLUTIE. van de heren Eloi Glorieux, Koen Helsen, Robert Voorhamme en Jos Bex
Stuk 1753 (2002-2003) Nr. 3 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2003-2004 29 maart 2004 VOORSTEL VAN RESOLUTIE van de heren Eloi Glorieux, Koen Helsen, Robert Voorhamme en Jos Bex betreffende energiebesparende maatregelen
VLAAMS PARLEMENT VOORSTEL VAN RESOLUTIE. van de heren Eloi Glorieux, Jul Van Aperen, Robert Voorhamme en Jos Bex
Stuk 926 (2001-2002) Nr. 3 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2001-2002 7 februari 2002 VOORSTEL VAN RESOLUTIE van de heren Eloi Glorieux, Jul Van Aperen, Robert Voorhamme en Jos Bex betreffende het stimuleren van
VLAAMS PARLEMENT ONTWERP VAN DECREET
Stuk 1873 (2003-2004) Nr. 3 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2003-2004 15 januari 2004 ONTWERP VAN DECREET tot wijziging van het decreet van 20 april 2001 betreffende de organisatie van het personenvervoer over
VERZOEKSCHRIFT. over het Antwerpse havengebied VERSLAG
Zitting 2005-2006 19 oktober 2005 VERZOEKSCHRIFT over het Antwerpse havengebied VERSLAG namens de Commissie voor Openbare Werken, Mobiliteit en Energie uitgebracht door mevrouw Annick De Ridder en de heer
Het Vlaams EnergieBedrijf Drie pijlers, één focus. Project ESCO Limburg 2020 Andries Gryffroy 28 maart 2014
Het Vlaams EnergieBedrijf Drie pijlers, één focus Project ESCO Limburg 2020 Andries Gryffroy 28 maart 2014 De Vlaamse Overheid als verbruiker De Vlaamse Overheid verbruikt circa 300 miljoen euro energie
COMMISSIEVERGADERINGEN
AGENDA COMMISSIEVERGADERINGEN *HSODQGHÃYHUJDGHULQJHQ Dinsdag 08.10.2002-13:30 uur : &RPPLVVLHÃYRRUÃ$OJHPHHQÃ%HOHLGÃ)LQDQFLsQÃHQÃ%HJURWLQJ $QWRRQÃ9DQÃ'\FN]DDOÃÃ H ÃYHUGLHSLQJÃÃÃ6WHQWRIRRQQXPPHUÃÃ - 13:45
VOORSTEL VAN RESOLUTIE. van de heren Eloi Glorieux, Koen Helsen, Robert Voorhamme en Jos Bex
Stuk 1753 (2002-2003) Nr. 1 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2002-2003 13 juni 2003 VOORSTEL VAN RESOLUTIE van de heren Eloi Glorieux, Koen Helsen, Robert Voorhamme en Jos Bex betreffende energiebesparende maatregelen
COMMISSIEVERGADERINGEN
AGENDA COMMISSIEVERGADERINGEN *HSODQGHYHUJDGHULQJHQ Dinsdag 18.02.2003-13:30 uur : &RPPLVVLHYRRU%UXVVHOHQGH9ODDPVH5DQG &RQVWDQW3HUPHNH]DDO H YHUGLHSLQJ6WHQWRIRRQQXPPHU - 13:30 uur : &RPPLVVLHYRRU(FRQRPLH/DQGERXZ:HUNJHOHJHQKHLGHQ7RHULVPH
VERZOEKSCHRIFT. over ondoorzichtige elektriciteitstarieven voor de consumenten VERSLAG
Zitting 2004-2005 18 mei 2005 VERZOEKSCHRIFT over ondoorzichtige elektriciteitstarieven voor de consumenten VERSLAG namens de Commissie voor Openbare Werken, Mobiliteit en Energie uitgebracht door de heren
Hoge energieprijzen. Mazout blijft een voordelige brandstof.
Hoge energieprijzen. Mazout blijft een voordelige brandstof. Dit document zal u helpen een beter inzicht te krijgen in de verbruikskosten, in een huishoudelijke omgeving, voor de verschillende energiebronnen.
VOORSTEL VAN RESOLUTIE. van de heer Eloi Glorieux, mevrouw Vera Dua en de heer Rudi Daems
Zitting 2004-2005 20 juli 2005 VOORSTEL VAN RESOLUTIE van de heer Eloi Glorieux, mevrouw Vera Dua en de heer Rudi Daems betreffende de voorbeeldrol van de Vlaamse overheid bij de keuze van een milieuvriendelijke
COMMISSIEVERGADERINGEN
AGENDA AANPASSING COMMISSIEVERGADERINGEN De aanpassing betreft volgende vergaderingen Dinsdag 07.10.2003-14:00 uur : Commissie voor Binnenlandse Aangelegenheden, Huisvesting en Stedelijk Beleid Hans Memlingzaal
Markt voor energiediensten in Vlaanderen/België
Markt voor energiediensten in Vlaanderen/België Charles-Henri Bourgois, Adviseur, Fedesco KnowledgeCenter, Factor4 Inleiding Sterke groei in de Belgische energie diensten sector Veel verschillende spelers
COMMISSIEVERGADERINGEN
AGENDA AANPASSING COMMISSIEVERGADERINGEN De aanpassing betreft volgende vergaderingen Donderdag 19.03.2009-10:00 uur : Commissie voor Economie, Werk en Sociale Economie - 14:00 uur : Commissie voor Economie,
zittingsjaar 2010-2011 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie
vergadering C214 WON18 zittingsjaar 2010-2011 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie van 28 april 2011 2 Commissievergadering nr. C214 WON18 (2010-2011)
COMMISSIEVERGADERINGEN
AGENDA COMMISSIEVERGADERINGEN Dinsdag 25.09.2001 14.00 uur &RPPLVVLHÃYRRUÃ2SHQEDUHÃ:HUNHQÃ0RELOLWHLWÃHQÃ(QHUJLH 4XLQWHQÃ0HWVLMV]DDOÃÃ H ÃYHUGLHSLQJ Voorzitter : mevrouw Wivina Demeester-De Meyer 1. Interpellatie
1. Samenvatting. 2. De Belgische energiemarkt. 2.1 Liberalisering van de energiemarkt
PERSDOSSIER Inhoud 1. Samenvatting... 2 2. De Belgische energiemarkt... 2 3. Hoe maakt Poweo het verschil?... 3 4. Poweo: meest competitieve elektriciteitsaanbod in Wallonië volgens Test-Aankoop... 4 5.
Urgenda ESCo-project. Peter Odermatt
Urgenda ESCo-project Peter Odermatt Inleiding Ambitie Urgenda: Vergroten energie efficiency in NL Beter benutting hernieuwbare energie potentieel in NL Verkennen onder welke voorwaarden ESCo s een bijdrage
VERZOEKSCHRIFT. over een gratis Omnium Pas van De Lijn voor vervroegd gepensioneerden VERSLAG
Stuk 2019 (2008-2009) Nr. 1 Zitting 2008-2009 23 december 2008 VERZOEKSCHRIFT over een gratis Omnium Pas van De Lijn voor vervroegd gepensioneerden VERSLAG namens de Commissie voor Openbare Werken, Mobiliteit
Verzoekschrift. over het opspuiten van eilanden op de Vlaamse Banken voor de kust. Verslag
stuk ingediend op 381 (2009-2010) Nr. 1 16 februari 2010 (2009-2010) Verzoekschrift over het opspuiten van eilanden op de Vlaamse Banken voor de kust Verslag namens de Commissie voor Mobiliteit en Openbare
ESCo s en EPC, Ook voor Openbare besturen en KMO s? ECONEXT, Antwerpen, 18 April 2013 Factor4, C-H Bourgois
ESCo s en EPC, Ook voor Openbare besturen en KMO s? ECONEXT, Antwerpen, 18 April 2013 Factor4, C-H Bourgois Agenda ESCO s en EPC, definitie Minimale project criteria Openbare besturen KMO s Conclusies
VLAAMS PARLEMENT VERZOEKSCHRIFT. over de opsplitsing van het aanslagbiljet onroerende voorheffing over verschillende mede-eigenaars VERSLAG
Stuk 1793 (2002-2003) Nr. 1 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2002-2003 8 juli 2003 VERZOEKSCHRIFT over de opsplitsing van het aanslagbiljet onroerende voorheffing over verschillende mede-eigenaars VERSLAG namens
ENERGIECONCEPTEN. Advies op maat. vandorp.eu
ENERGIECONCEPTEN Advies op maat ENERGIE- KOSTEN Stelt u zich eens voor dat u 1,- per m 2 aan energiekosten kunt besparen in een pand van 5.000 m 2. In een tijd van stijgende energiekosten zal dit in 10
VLAAMS PARLEMENT ONTWERP VAN DECREET
Stuk 832 (2001-2002) Nr. 3 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2001-2002 18 december 2001 ONTWERP VAN DECREET houdende bekrachtiging van het besluit van de Vlaamse regering van 27 april 2001 tot bepaling van de ontwikkelingsdoelen
VOORSTEL VAN RESOLUTIE
Stuk 1479 (2007-2008) Nr. 2 Zitting 2007-2008 17 maart 2008 VOORSTEL VAN RESOLUTIE van de heren Frans Peeters, Jos De Meyer en Flor Koninckx, mevrouw Annick De Ridder en de heren Joris Vandenbroucke en
Onderzoek Offerte. Voorbeeld Hotel
Onderzoek Offerte Voorbeeld Hotel AdvaVolt B.V. Telefoon: 06 31 96 17 40 Weegschaalstraat 3 Email: info@advavolt.com 5632 CW Eindhoven, Netherlands Website: www.advavolt.com Postbus 4122 KvK: 17067671
Innoveren met financiering van zonnepanelen
Innoveren met financiering van zonnepanelen Dexia Corporate Jean-Michel Baetslé, Gedelegeerd Bestuurder Inhoud Inleiding Fotovoltaïsche zonne-energie Voor- en nadelen van een fotovoltaïsch systeem Steun
De wet op de overheidsopdrachten: uitdaging of last?
De wet op de overheidsopdrachten: uitdaging of last? Jo Swartenbroekx Hoofdapotheker UZ Antwerpen PUO 4 oktober 2011 Wet op de overheidsopdrachten Wet op overheidsopdrachten is meer dan Europese aanbesteding
VLAAMS PARLEMENT VOORSTEL VAN RESOLUTIE. van de heer Johan Malcorps en mevrouw Ria Van Den Heuvel
Stuk 1492 (2002-2003) Nr. 2 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2002-2003 3 juli 2003 VOORSTEL VAN RESOLUTIE van de heer Johan Malcorps en mevrouw Ria Van Den Heuvel betreffende de afbouw van korte-afstandsvluchten
over het al dan niet milieuvriendelijke karakter van (steun aan particulieren voor) het plaatsen van zonnepanelen
stuk ingediend op 1048 (2010-2011) Nr. 1 25 maart 2011 (2010-2011) Verzoekschrift over het al dan niet milieuvriendelijke karakter van (steun aan particulieren voor) het plaatsen van zonnepanelen Verslag
Verzoekschrift. over de premie voor energiebesparende investeringen voor niet-belastingbetalers. Verslag
stuk ingediend op 594 (2009-2010) Nr. 1 28 juni 2010 (2009-2010) Verzoekschrift over de premie voor energiebesparende investeringen voor niet-belastingbetalers Verslag namens de Commissie voor Woonbeleid,
VLAAMS PARLEMENT VERZOEKSCHRIFT. betreffende de terugbetaling van een gemeentelijke belasting in Kontich VERSLAG
Stuk 996 (2001-2002) Nr. 1 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2001-2002 18 januari 2002 VERZOEKSCHRIFT betreffende de terugbetaling van een gemeentelijke belasting in Kontich VERSLAG namens de Commissie voor Binnenlandse
ENERGIE. besparen. vandorp.eu
ENERGIE besparen ENERGIE- KOSTEN Stelt u zich eens voor dat u 1,- per m 2 aan energiekosten kunt besparen in een pand van 5.000 m 2. In een tijd van stijgende energieprijzen zal dit in 10 jaar al gauw
VLAAMS PARLEMENT VERZOEKSCHRIFT. betreffende het stimuleren van investeringen in het buitenland VERSLAG
Stuk 658 (2000-2001) Nr. 1 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2000-2001 3 april 2001 VERZOEKSCHRIFT betreffende het stimuleren van investeringen in het buitenland VERSLAG namens de Commissie voor Economie, Landbouw,
ALLIANDER. Neemt de wind in de zeilen en transformeert het inkoopproces
ALLIANDER Neemt de wind in de zeilen en transformeert het inkoopproces Alliander NV beheert energie netwerken die gas en elektriciteit distribueren naar grote delen van Nederland voor huizen, transport,
Voorstel van resolutie
stuk ingediend op 224 (2009-2010) Nr. 2 31 augustus 2011 (2010-2011) Voorstel van resolutie van de heer Peter Reekmans betreffende het terugvorderen van de eind 2008 toegekende bonussen aan drie managers
Warmtepompen besparen op energie, niet op comfort
WARMTEPOMPTECHNIEK Warmtepompen besparen op energie, niet op comfort Voor verwarming en productie van sanitair warm water in nieuwbouw en renovatie Warmtepomptechniek in nieuwbouwprojecten Nieuw bouwen?
betreffende de oprichting van een Vlaams fonds voor lekkende stookolietanks
stuk ingediend op 1932 (2012-2013) Nr. 1 27 februari 2013 (2012-2013) Voorstel van resolutie van de dames Marleen Van den Eynde, Agnes Bruyninckx-Vandenhoudt en Linda Vissers en de heren Pieter Huybrechts
Prestatiecontracten sleutel tot duurzaamheid
Prestatiecontracten sleutel tot duurzaamheid Workshop Prestatiecontracten 7 december 2009 Albert Hulshoff, programma-adviseur adviseur Utiliteitsbouw SenterNovem Albert Hulshoff innovatie, energie, klimaat,
VERZOEKSCHRIFT VERSLAG. namens de Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën en Begroting uitgebracht door de heren Frans De Cock en Erik Matthijs
Zitting 2003-2004 16 januari 2004 VERZOEKSCHRIFT over de meeneembaarheid van registratierechten ingeval van feitelijke scheiding VERSLAG namens de Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën en Begroting
Ontwerp van decreet. Verslag. namens de Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken uitgebracht door de heren Carl Decaluwe en Marino Keulen
stuk ingediend op 841 (2010-2011) Nr. 2 17 maart 2011 (2010-2011) Ontwerp van decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat en de Gewesten van 3 december 2009 betreffende
Energie efficiëntie: een totaalpakket
Energie efficiëntie: een totaalpakket VEB Klantendag (16/10/2015) Inge Goessens Directeur Energie-efficiëntie Agenda De overheid als grootverbruiker Beheer en data vormen de sleutel Energie efficiëntie
VLAAMS PARLEMENT VOORSTEL VAN DECREET. van de heren Johan Malcorps, Patrick Lachaert, Jacky Maes en Jos Bex
Stuk 1831 (2003-2004) Nr. 3 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2003-2004 16 december 2003 VOORSTEL VAN DECREET van de heren Johan Malcorps, Patrick Lachaert, Jacky Maes en Jos Bex houdende wijziging van het decreet
Advies van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 7 oktober 2003
Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 Brussel Tel. +32 2 553 13 53 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be Advies
Seminarie energie. 26 september 2013
Seminarie energie 26 september 2013 1 IFMA IFMA is de Belgische tak van de International Facility Management Association, de beroepsfederatie voor Facility Management. Wereldwijd heeft IFMA 23.362 leden
VLAAMS PARLEMENT VERZOEKSCHRIFT. over het Begeleid Individueel Studeren VERSLAG
Stuk 2245 (2003-2004) Nr. 1 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2003-2004 19 maart 2004 VERZOEKSCHRIFT over het Begeleid Individueel Studeren VERSLAG namens de Commissie voor Onderwijs, Vorming en Wetenschapsbeleid
VLAAMS PARLEMENT ONTWERP VAN DECREET
Stuk 431 (2000-2001) Nr. 1 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2000-2001 23 oktober 2000 ONTWERP VAN DECREET houdende goedkeuring van het protocol bij de overeenkomst tot instelling van samenwerking en een douane-unie
Presentatie Gert-Jan de Looze. Verduurzamen van vastgoed door gebruik van Esco s. Presentatie Stadsregio
Presentatie Gert-Jan de Looze Verduurzamen van vastgoed door gebruik van Esco s Presentatie Stadsregio Indeling presentatie Programma Rotterdamse Groene Gebouwen (RGG) Onderhouds en energieprestatiecontract
VLAAMS PARLEMENT VERZOEKSCHRIFT. over het laten samengaan van reclame voor alcoholische dranken met de boodschap "Geniet, maar drink met mate"
Stuk 1696 (2002-2003) Nr. 1 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2002-2003 6 mei 2003 VERZOEKSCHRIFT over het laten samengaan van reclame voor alcoholische dranken met de boodschap "Geniet, maar drink met mate" VERSLAG
Mia en Albert besparen dankzij de V-test. Ze hebben nu een lagere energiefactuur.
Mia en Albert besparen dankzij de V-test. Ze hebben nu een lagere energiefactuur. Veel mensen betalen nog altijd te veel voor elektriciteit en aardgas. Toch is overstappen naar een voordeliger contract
Mia en Albert besparen dankzij de V-test. Ze hebben nu een lagere energiefactuur.
Mia en Albert besparen dankzij de V-test. Ze hebben nu een lagere energiefactuur. Veel mensen betalen nog altijd te veel voor elektriciteit en aardgas. Toch is overstappen naar een voordeliger contract
COMMISSIEVERGADERINGEN
AGENDA COMMISSIEVERGADERINGEN Geplande vergaderingen Dinsdag 06.01.2004-13:45 uur : Commissie voor Binnenlandse Aangelegenheden, Huisvesting en Stedelijk Beleid Hans Memlingzaal - 2 e verdieping - Stentofoonnummer
PLENAIRE VERGADERINGEN
AGENDA PLENAIRE VERGADERINGEN Woensdag 21.04.2004 vanaf 10.00 uur Ontwerpen van decreet Beraadslagingen 1. Ontwerp van decreet tot uniformisering van de toezichts-, sanctieen strafbepalingen die zijn opgenomen
Mevrouw Dutordoir, Meneer Kroll, Meneer Fouchier, Dames en heren,
TOESPRAAK DOOR KRIS PEETERS VLAAMS MINISTER-PRESIDENT EN VLAAMS MINISTER VAN ECONOMIE, BUITENLANDS BELEID, LANDBOUW, ZEEVISSERIJ EN PLATTELANDSBELEID 24 februari 2011 WKK Electrabel EON - Degussa Mevrouw
over de agenda van de komende Europese Ministerraden Landbouw en Visserij en het Belgische EU-voorzitterschap
stuk ingediend op 783 (2010-2011) Nr. 1 8 november 2010 (2010-2011) Gedachtewisseling over de agenda van de komende Europese Ministerraden Landbouw en Visserij en het Belgische EU-voorzitterschap Verslag
25/03/2013. Overzicht
Micro-WKK: basisbegrippen en toepassingsmogelijkheden Tine Stevens, Vlaams Energieagentschap Regiovergadering Provincie West-Vlaanderen 12 en 14/03/2013 2 Warmte-krachtkoppeling (WKK) De gelijktijdige
MAATSCHAPPELIJKE BELEIDSNOTA ENERGIEARMOEDE MOTIE VAN AANBEVELING. van mevrouw Mieke Vogels en de heer Eloi Glorieux
Zitting 2005-2006 3 februari 2006 MAATSCHAPPELIJKE BELEIDSNOTA ENERGIEARMOEDE MOTIE VAN AANBEVELING van mevrouw Mieke Vogels en de heer Eloi Glorieux Zie: 668 (2005-2006) Nr. 1: Maatschappelijke beleidsnota
Voorstel van resolutie. betreffende een harmonisatie in de sociale kredietsector
stuk ingediend op 548 (2009-2010) Nr. 1 20 mei 2010 (2009-2010) Voorstel van resolutie van mevrouw Mercedes Van Volcem, de heer Filip Anthuenis, de dames Irina De Knop en Vera Van der Borght en de heer
betreffende de problematiek van de te hoge prijzen voor gas en elektriciteit betreffende de problematiek van de hoge brandstofprijzen
stuk ingediend op 1232 (2010-2011) Nr. 2 2 april 2012 (2011-2012) Voorstel van resolutie van mevrouw Marijke Dillen, de heren Filip Dewinter, Jan Penris, Johan Deckmyn en Wim Wienen en mevrouw Marleen
VLAAMS PARLEMENT VOORSTEL VAN RESOLUTIE. van de heer Didier Ramoudt. betreffende het televisieprogramma Vlaanderen Vakantieland VERSLAG
Stuk 700 (1996-1997) Nr. 2 VLAAMS PARLEMENT Zitting 1998-1999 19 januari 1999 VOORSTEL VAN RESOLUTIE van de heer Didier Ramoudt betreffende het televisieprogramma Vlaanderen Vakantieland VERSLAG namens
De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn - Uitdagingen & oplossingen -
De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn l - Uitdagingen & oplossingen - DG Energie 22 juni 2011 ENERGIEVOORZIENING NOG AFHANKELIJKER VAN IMPORT Te verwachten scenario gebaseerd op cijfers in 2009 in % OLIE
Betreft Beantwoording vragen van het lid Spies (CDA) over energieprijzen en - contractsvoorwaarden voor consumenten
> Retouradres Postbus 20101 2500 EC Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Directoraat-generaal voor Bezuidenhoutseweg 30 Postbus 20101 2500 EC
VLAAMS PARLEMENT VOORSTEL VAN RESOLUTIE. van de heer Felix Strackx. betreffende het terugdringen van het aantal abortussen in Vlaanderen VERSLAG
Stuk 693 (1996-1997) Nr. 2 VLAAMS PARLEMENT Zitting 1998-1999 2 februari 1999 VOORSTEL VAN RESOLUTIE van de heer Felix Strackx betreffende het terugdringen van het aantal abortussen in Vlaanderen VERSLAG
VLAAMS PARLEMENT ONTWERP VAN DECREET
Stuk 901 (2001-2002) Nr. 2 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2001-2002 4 februari 2002 ONTWERP VAN DECREET houdende instemming met de overeenkomst tussen de regering van het koninkrijk België en de regering van
In samenwerking met: Kritische analyse van ondersteuningsmaatregelen duurzame energie in Vl en Nl
In samenwerking met: Partners: Met de steun van: Met financiële steun van: Agenda 13 u 30 Verwelkoming en toelichting doelstelling stakeholdersoverleg 13 u 35 Vergelijking 2020 doelstellingen België Nederland
ENERGIEPRIJZEN VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS VOOR KMO S EN ZELFSTANDIGEN PER LEVERANCIER EN PER PRODUCT
ENERGIEPRIJZEN VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS VOOR KMO S EN ZELFSTANDIGEN PER LEVERANCIER EN PER PRODUCT - - - overzicht jongste 6 maanden met vergelijking tov duurste/goedkoopste product op de Belgische
PLENAIRE VERGADERINGEN
AGENDA AANGEPAST PLENAIRE VERGADERINGEN Donderdag 10.07.2008 vanaf 14.00 uur Actuele vragen (Regl. art. 82) Voorstel van decreet Beraadslaging Voorstel van decreet van mevrouw Marleen Vanderpoorten houdende
ENERGIEPRIJZEN VOOR DE RESIDENTIELE CONSUMENT VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS PER LEVERANCIER EN PER PRODUCT
ENERGIEPRIJZEN VOOR DE RESIDENTIELE CONSUMENT VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS PER LEVERANCIER EN PER PRODUCT - - - overzicht jongste 6 maanden met vergelijking tov duurste/goedkoopste product op de Belgische
www.bamtechniek.nl Stappenplan voor energiemanagement in bestaand vastgoed BAM Techniek - Energy Systems
www.bamtechniek.nl Stappenplan voor energiemanagement in bestaand vastgoed BAM Techniek - Energy Systems BAM Techniek - Energy Systems Uw energie- en gebouwmanager Energie is absoluut onmisbaar voor de
VERZOEKSCHRIFT. over duo-opleidingen in het deeltijds beroepssecundair onderwijs VERSLAG
Stuk 1738 (2007-2008) Nr. 1 Zitting 2007-2008 9 juni 2008 VERZOEKSCHRIFT over duo-opleidingen in het deeltijds beroepssecundair onderwijs VERSLAG namens de Commissie voor Onderwijs, Vorming, Wetenschap
Voortaan heeft u zèlf de controle over uw energiekosten! Dezelfde energie goedkoper
Voortaan heeft u zèlf de controle over uw energiekosten! Dezelfde energie goedkoper Een innovatie van Oxxio: de revolutie in energiemeting! Als u kiest voor energie van Oxxio, kiest u voor de goedkoopste
Groepsaankoop 100% groene energie 2 de editie Samen op weg naar goedkopere groene energie Inga Verhaert
Groepsaankoop 100% groene energie 2 de editie Samen op weg naar goedkopere groene energie Inga Verhaert Samenaankoop 2 de editie Waarom? nog steeds onevenwicht op de markt energie nog steeds duurder dan
Energy Service Company: een kans voor u?
1 Energy Service Company: een kans voor u? Stand van zaken provinciale pilot & Kansen voor de installatiebranche Hans van der Heide Pilot provincie Friesland (1) Doel: Ervaring opdoen met het opzetten
zittingsjaar 2012-2013 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie
vergadering C22 WON3 zittingsjaar 2012-2013 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie van 18 oktober 2012 2 Commissievergadering nr. C22 WON3 (2012-2013) 18
Bijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven. 1 Inleiding
Bijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven Datum Referentie Behandeld door 13 december 2011 20111278-07 P. Smoor/LSC 1 Inleiding
Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? Vlaams EnergieBedrijf
Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? 7 mei 2015 Inge Goessens Vlaams EnergieBedrijf Inhoud Korte voorstelling VEB De overheid als energieverbruiker Uw energiefactuur verlagen
'Een financieel product met een groene saus of een groen product met een financiële saus?'
'Een financieel product met een groene saus of een groen product met een financiële saus?' https://www.youtube.com/watch?v=ttbsiwy4jow Onze partners EcoNation referenties (1) RETAIL & VOEDING LOKALE BESTUREN
VLAAMS PARLEMENT VOORSTEL VAN RESOLUTIE. van de heren Johan Malcorps, Cis Schepens, Jacques Timmermans en Jos Bex
Stuk 1500 (2002-2003) Nr. 3 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2003-2004 23 januari 2004 VOORSTEL VAN RESOLUTIE van de heren Johan Malcorps, Cis Schepens, Jacques Timmermans en Jos Bex betreffende de organisatie
ENERGIEPRIJZEN VOOR DE RESIDENTIELE CONSUMENT VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS PER LEVERANCIER EN PER PRODUCT
ENERGIEPRIJZEN VOOR DE RESIDENTIELE CONSUMENT VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS PER LEVERANCIER EN PER PRODUCT - - - overzicht jongste 6 maanden met vergelijking tov duurste/goedkoopste product op de Belgische
VLAAMS PARLEMENT VOORSTEL VAN DECREET. van de heren Robert Voorhamme, André Denys en Jos Bex
Stuk 2188 (2003-2004) Nr. 4 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2003-2004 6 april 2004 VOORSTEL VAN DECREET van de heren Robert Voorhamme, André Denys en Jos Bex houdende wijziging van het Elektriciteitsdecreet van
Elektrisch tekenen: begeleiding
Elektrisch tekenen: begeleiding Vakinhoud: Deel I: residentieel Elektrische schema s leren lezen en tekenen AREI Oefeningen Deel II: industrieel Industriële motorschakelingen Oefeningen In het labo maken
Markstudie naar kleine windturbines in Vlaanderen
Markstudie naar kleine windturbines in Vlaanderen September 12, 2012 Deze marktstudie werd uitgevoerd in samenwerking met Gfk Significant uit Leuven. 1 Gemeenten van de 308 Vlaamse gemeenten werden geïnterviewed.
Energie inkopen in de zorg: keuzes maken
Energie inkopen in de zorg: keuzes maken Het inkopen van energie is complex. Sinds de liberalisering van de energiemarkt is niets doen eigenlijk geen optie; afnemers moeten zelf actief zijn op de energiemarkt
over de ex-ante-evaluatie Impact hervorming Europees landbouwbeleid op biologische landbouw in Vlaanderen
stuk ingediend op 1880 (2012-2013) Nr. 1 21 januari 2013 (2012-2013) Gedachtewisseling over de ex-ante-evaluatie Impact hervorming Europees landbouwbeleid op biologische landbouw in Vlaanderen Verslag
1- WAT IK OVER MIJN ENERGIEVERBRUIK MOET WETEN?
1- WAT IK OVER MIJN ENERGIEVERBRUIK MOET WETEN? Mijn gas- en elektriciteitsverbruik worden berekend op basis van de opgenomen meterstanden Hoe ziet mijn elektriciteitsmeter eruit? meterstand (uitgedrukt
P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten. Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten INHOUDSOPGAVE Wat is P.L.A.G.E.? Balans van de eerste reeks P.L.A.G.E. Eerste resultaten van de overige P.L.A.G.E. Vooruitzichten Wat is P.L.A.G.E.? Wat is P.L.A.G.E.?
Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager
Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager Als facilitair manager bent u verantwoordelijk voor de huisvesting. Daarmee ook voor het energiegebruik van de huisvesting. In deze
VLAAMS PARLEMENT VERZOEKSCHRIFTEN. over het gebruik van alarmkanonnen in de land- en tuinbouw VERSLAG
Stuk 1524 (2002-2003) Nr. 1 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2002-2003 21 januari 2003 VERZOEKSCHRIFTEN over het gebruik van alarmkanonnen in de land- en tuinbouw VERSLAG namens de Commissie voor Leefmilieu, Natuurbehoud
op de in eerste lezing door de commissie aangenomen artikelen van het ontwerp van decreet houdende diverse bepalingen inzake energie
ingediend op 461 (2014-2015) Nr. 5 21 oktober 2015 (2015-2016) Amendementen op de in eerste lezing door de commissie aangenomen artikelen van het ontwerp van decreet houdende diverse bepalingen inzake
Hoe komt de energieprijs tot stand en welke mogelijkheden zijn er om hierop te besparen? Fanny Schoevaerts
Hoe komt de energieprijs tot stand en welke mogelijkheden zijn er om hierop te besparen? Fanny Schoevaerts VREG Doe de V-test en bespaar op uw energiefactuur. VREG Fanny Schoevaerts 8 oktober 2015 Agenda
D. Deijs. Gebouwautomatisering voor u!
D. Deijs Gebouwautomatisering voor u! Agenda Introductie Regel Partners Case Hogeschool Rotterdam Applicatie software op één locatie Beheer van Software Afstandbeheer GBS optimaliseren & duurzaam automatiseren
Greenspread. realising sustainable connections
Greenspread realising sustainable connections Greenspread, het Energieakkoord en CoopDeZon Inleiding Inleiding Greenspread richt zich op het ontwikkelen van lokale duurzame-energieproductiemiddelen. Greenspread
Consumenten en rookmelders Consumenten en rookmelders
Consumenten en rookmelders Consumenten en rookmelders s t u d i e OIVO, april 2006 Agenda 1. Verwijzing naar wetgeving 2. Doelstellingen 3. Methodologie 4. Bezit en uitrusting 5. Koopintenties 6. Conclusies
Naar een klimaatneutrale sportvereniging
Naar een klimaatneutrale sportvereniging Leidraad voor het maken van een eigen projectplan of Plan van Aanpak Inleiding Steeds meer sportverenigingen met een eigen accommodatie komen in actie om energie
Voorstel Van het college van burgemeester en wethouders Aan de raad van Zoeterwoude. Vergadering : 31 augustus 2017 Nummer : 17/37
Voorstel Van het college van burgemeester en wethouders Aan de raad van Zoeterwoude Vergadering : 31 augustus 2017 Nummer : 17/37 Afdeling : Ruimtelijk ontwikkeling Registernummer: bi/z17-015897-1776a
POM GROEPSAANKOOP: GROENE STROOM EN AARDGAS VOOR BEDRIJVEN
POM GROEPSAANKOOP: GROENE STROOM EN AARDGAS VOOR BEDRIJVEN POM Groepsaankoop Een groepsaankoop voor de aankoop van 100 % groene stroom uit eigen streek en aardgas aan een vaste prijs tot 31/12/2015, gezamenlijk
TOESPRAAK VAN HILDE CREVITS VLAAMS MINISTER VAN OPENBARE WERKEN, ENERGIE, LEEFMILIEU EN NATUUR 24 januari 2008
TOESPRAAK VAN HILDE CREVITS VLAAMS MINISTER VAN OPENBARE WERKEN, ENERGIE, LEEFMILIEU EN NATUUR 24 januari 2008 Studievoormiddag Doelgroepen en milieubeleid: focus op prioritaire sectoren van industrie
CIRIEC. 29 november 2007. Unbundling in de Sector gas en elektriciteit in België : middel of objectief
CIRIEC 29 november 2007 Unbundling in de Sector gas en elektriciteit in België : middel of objectief Als we in België over Unbundling en over concurrentie spreken in de sector gas en elektriciteit, denken
SAMEN IETS MOOIS GAAN DOEN. Postcoderoos Project ECZoR
SAMEN IETS MOOIS GAAN DOEN Postcoderoos Project ECZoR Agenda Opening en welkom; Jan Snelders, vz. ECU Klimaatdoelstellingen gemeente Tilburg; Paul van Dijk Presentatie collectief PV systeem Pauze Vragenronde