Is er nog een toekomst voor onze industrie?

Transcriptie

1 Geert Noels - Hoofdeconoom Econopolis Vilvoorde 7 september 2010

2 Een toekomst voor onze maaksectoren? Industrie Mijnbouw en extrac0e + Manufacturing (Maaksectoren) + Bouw Daarom: maaksectoren 2

3 De industrie is de basis van onze welvaart... Het verband tussen maaksectoren en de welvaart van een land wordt onvoldoende gelegd. De financiële crisis heeft de zwakte van een diensteneconomie blootgelegd. De Belgische maaksectoren hebben meer achteruitgang gekend in de afgelopen 40 jaar. De vergelijking met de landbouw is overdreven en leidt tot foute conclusies. De analyse die stelt dat we teveel in lowtech zitten is onvolledig en misleidend. Er zijn succesvoorbeelden, die bewijzen dat het behoud van de maaksectoren in ons land moet mogelijk zijn. Er moet een echt maak beleid komen: geen bedrijfsmattheus-effect, benchmarken met Duitsland, meer focus in de inspanningen, nieuwe governance voor de sociale partners, prioriteit maken in alle beslissingen... 3

4 Welvaartscreatie gebeurt door creatie aan de basis PERSOONLIJKE, LOKALE DIENSTEN en OVERHEID ONDERSTEUNENDE EN CONTROLERENDE ACTIVITEITEN Administratie, lokale financiële diensten, gezondheid, horeca, bouw, lokaal transport, lokale media, lokale telecomdiensten,... Design, marketing, accounting, consulting, transport en logistiek, internationale financiële diensten, bulkchemie, staal, CREËRENDE ACTIVITEITEN Versterking economisch draagvlak Machinebouw, software en informatica, speciale materialen, electronica, pharma, biotech, internationale media,... Bron: Econopolis WELVAART

5 Economische structuur Evenwicht of onevenwicht = Welvaart of verarming STERKE ECONOMIE WELVAARTSCREATIE Groeiende, competitieve basis Groeiende middenklasse Efficiënte overheid Ideale model Bron: Econoshock COMMUNISTISCH KAPITALISME DUTCH DISEASE Uitgebreide basisindustrie Sterke overheidsinmenging Kleine, groeiende middenklasse Rusland, China AFKALVEND RIJNLANDMODEL VERLIES AAN WELVAART Dalende, maar erg efficiënte activiteiten Veel diensten aan bedrijven Topzware overheid België, Nederland, Frankrijk, VK,... 5

6 Erosie sinds 1970: België in het zog van het VK Wijziging gewicht Maaksectoren %-punt sinds 1970 O)-57.% N71+:)B% 38,:*% M*:C72%3C,C7F%?-,*;7% K-71,*2% L,8,*% KC,1.% J7-B,*.% <7CG7-1,*2F% J-77;7% /0-C)+,1% H7I:;0% >D7;G%678)91:;% E)FC-,1:,% E)FC-:,% 3=:CD7-1,*2% 3=727*% >,*,2,% <0-=,.% 3104,5%678)91:;% /01,*2% ()*+,-.%!"#$#%!&'$#%!&#$#%!'$#% #$#% '$#% &#$#% 6

7 120,0 De helft van onze maaktewerkstelling is verdwenen Werkgelegenheid in de industrie (indexcijfers, 1970=100) België Duitsland Frankrijk Italië VS Japan 100,0 80,0 60,0 40,0 20,

8 Geen beterschap in zicht Table 3: Current competitiveness Rank Country Index score 10=High 1 China India Republic of Korea United States of America Brazil Japan Mexico Germany Singapore Poland Czech Republic Thailand Canada Switzerland Australia Netherlands United Kingdom Ireland Spain Russia Italy South Africa France Belgium Argentina Saudi Arabia =Low Competitiveness in 5 years Rank Country Index score 10=High 1=Low 1 China India Republic of Korea Brazil United States of America Mexico Japan Germany Poland Thailand Singapore Czech Republic Canada Russia Australia Spain Netherlands Switzerland South Africa United Kingdom Ireland Italy France Argentina Saudi Arabia Belgium 1.00 Source: Deloitte and US Council on Competitiveness Global Manufacturing Competitiveness Index; Deloitte Touche Tohmatsu,

9 Geen industrie nodig? In 1994 veroorzaakte Fons Verplaetse enige ophef met de uitspraak dat ons land het best zonder industrie kon redden Paul De Grauwe - De oorzaak van de afbouw van de industriële tewerkstelling is dus de productiviteitsgroei. Paul De Grauwe - Dit is in feite goed nieuws: de vrijgekomen arbeidskrachten kunnen ingezet worden in interessantere jobs, In sectoren die meedraaien internationaal Paul De Grauwe - Er worden meer jobs gecreëerd in de dienstensector dan er verloren gaan in de industrie, en deze laatste zijn meestal interessantere jobs The Manufacturing Fallacy - Jagdish Bhagwati - The latest flirtation with supporting manufactures has come from the current crisis, especially in the financial sector, and is therefore likely to have greater prospects for survival. The fetish is particularly rampant in the US, where the Democrats in Congress have gone so far as to ally themselves with lobbyists for manufactures to pass legislation that would provide protection and subsidies to increase the share of manufactures in GDP. The case for a shift to manufacturing remains unproven, because it cannot be proved. 9

10 Maaksectoren: oorzaken achteruitgang Oorzaken achteruitgang internationaal: Productiviteitsgroei Outsourcing (statistisch effect) Delocalisatie Sterkere achteruitgang in België: Loonkosten Rigiditeit Arbeidsmarkt 10

11 Belgische maakactiviteiten blijven belangrijk Maaksectoren= belangrijkste sector voor toegevoegde waarde, lonen en tewerkstelling Maaksectoren= Belangrijker dan diensten Maaksectoren=100 Omzet Waarde vd productie Toegevoegde waarde Lonen Tewerkstelling TW/ persoon (Mfg=100) Maaksectoren 100% 100% 100% 100% 100% 100% Nutsbedrijven 15% 16% 11% 7% 4% 301% Bouw 117% 124% 22% 25% 43% 51% Distributie 4324% 1080% 64% 63% 100% 64% Horeca 22% 23% 7% 7% 27% 27% Transport & telco 157% 156% 37% 37% 39% 95% Diensten (markt) 807% 844% 61% 66% 88% 69% 1. De maaksectoren zijn nog altijd de belangrijkste sector voor TW, lonen en tewerkstelling 2. Maaksectoren hebben een sterk hefboomeffect Is er nog The een Future toekomst of Manufacturing voor onze industrie? 11

12 Maaksectoren zijn niet zoals de landbouw 3. Maaksectoren zijn cruciaal voor de R&D-uitgaven van een land 4. Maaksectoren zijn belangrijk voor buitenlandse FDI en buitenlandse tewerkstelling + effect op productiviteit Aandeel van de industrie in de uitgaven voor R&D in de ondernemingen (gemiddelde van de beschikbare jaren van de periode ) #!!" +!" *!" )!" (!" '!" &!" %!" $!" #!"!",-"./" 0/" 12" /." 3." 43" 56" 71" 78",." H*"2#<(?&5@#'(0@%@#D(!@%$<( 0:5@8#"$%&'( >."@*/%$( G#&,%"2( F#",%&<( 04%5&( B5&$%&'( E*D@"5%( C.":%<( E*D@"%$5%( C#@9#"$%&'D( B"%&6#(?&5@#'(A5&/'.,( >.$%&'( =#$/5*,( ;*&/%"<( 0:#'#&( 78#69(3#4*-$56( 0$.1%2(3#4*-$56( )*+#,-.*"/(!"#$%&'(!" #!" $!" %!" &!" '!" (!" 12

13 Sterke industrie = gezondere betalingsbalans 5. Maaksectoren versterken de financieringsbalans van een land Balans lopende rekening %bbp GEZOND ZWAK Bron: OESO, Econopolis Industrie* % economie (*inc. energie) 13

14 Maaksectoren zijn niet zoals de landbouw 6.Sterke desindustrialisering leidt tot verpaupering 14

15 Low tech of high tech: verkeerde analyse!"#$%&'($ 234" 01" -/" -." +," *" )" ("!" #" $!" $#" %!" %#" &!" &#" '!" '#" 15

16 Low tech?!"#$%&'(")"*+&,$)-.$(#-/0)1& 233')3(0$& Chemicals+Pharmachemicals '$!" '#!" '!!" +17% -6% &!" %!" -50% $!" #!"!" '()!"'()#"'()$"'()%"'()&"'(&!"'(&#"'(&$"'(&%"'(&&"'((!"'((#"'(($"'((%"'((&"#!!!"#!!#"#!!$"#!!%"#!!&" 16

17 Succeslanden en succesfactoren Succesfactor Loonkost Cluster Overheid Exportbeleid Sleutelbedrijven / Land Duitsland v v v v v Zwitserland v v v v Japan v v v v Italië v v v China v v v Korea v v v Tsjechië v v 17

18 Vicieuze cirkel doorbreken Concurrentieel Nadeel Hogere sociale lasten Achteruitgang industriële activiteiten Lagere activiteitsgraad Bron: Econopolis Globalisering 2.0 zal meer kansen voor lokale productie geven

19 10 beleidspunten 1. Verminder bedrijfsmatheus- effect 2. Nieuw inzicht over lowtech/hightech 3. Moderne governance sociale partners 4. Groene economie 5. Ankerbedrijven 6. Duitsland als benchmark 7. Focus in exportbeleid 8. R&D steun hervormen 9. Lokale producce troeven geven 10.Voorrang geven aan maaksectoren in beslissingen 19

20 Geert Noels - Hoofdeconoom Econopolis Vilvoorde 7 september 2010