Hof van Cassatie van België

Transcriptie

1 19 JANUARI 2015 S F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. S F OPENBAAR CENTRUM VOOR MAATSCHAPPELIJK WELZIJN VAN GANSHOREN, Mr. Huguette Geinger, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen C. K., Mr. Paul Alain Foriers, advocaat bij het Hof van Cassatie. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het arbeidshof te Brussel van 21 februari Raadsheer Mireille Delange heeft verslag uitgebracht. Advocaat-generaal met opdracht Michel Palumbo heeft geconcludeerd.

2 19 JANUARI 2015 S F/2 II. CASSATIEMIDDELEN De eiser voert in zijn verzoekschrift twee middelen aan. Eerste middel Geschonden wettelijke bepalingen - de artikelen 6, 1, 10, 14, 1 en 2, en 16, van de wet van 26 mei 2002 betreffende het recht op maatschappelijke integratie; - artikel 22, 1, eerste lid, b), van het koninklijk besluit van 11 juli 2002 houdende het algemeen reglement betreffende het recht op maatschappelijke integratie; - voor zoveel nodig, artikel 69, 1, van de samengeordende wetten van 19 december 1939 betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders. Aangevochten beslissingen Het arrest verklaart het door de eiser ingestelde hoger beroep ontvankelijk maar nietgegrond en bevestigt het vonnis van de eerste rechter in al zijn beschikkingen. Het veroordeelt de eiser tot betaling van het bedrag van het leefloon in de categorie van samenwonende vanaf 9 september 2010 tot 8 november 2011, vermeerderd met de wettelijke en gerechtelijke interest, en veroordeelt de eiser tot de kosten. Nadat het arrest heeft beslist dat de verweerder recht had op een leefloon (in de categorie van samenwonende), beslist het dat de kinderbijslag die voor de verweerder aan diens moeder gestort was, niet in rekening konden worden genomen om het bedrag van het leefloon ten voordele van de verweerder te bepalen, op de volgende gronden: Krachtens artikel 16 van de wet van 26 mei 2002 komen, onverminderd de toepassing van het bepaalde in 2 van dat artikel, alle bestaansmiddelen in aanmerking van welke aard en oorsprong ook, waarover de aanvrager beschikt, met inbegrip van alle uitkeringen krachtens de Belgische of buitenlandse sociale wetgeving. Kunnen eveneens in aanmerking worden genomen binnen de perken bepaald door de Koning, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de bestaansmiddelen van de personen met wie de aanvrager samenwoont. Krachtens artikel 22, 1, b), van het koninklijk besluit van 11 juli 2002 wordt bij het berekenen van de bestaansmiddelen geen rekening gehouden met de gezinsbijslag waarvoor de betrokkene de hoedanigheid van bijslagtrekkende bezit ten voordele van kinderen krachtens de Belgische of een buitenlandse sociale wetgeving voor zover hij deze opvoedt en volledig of gedeeltelijk ten zijnen laste heeft. Uit die bepalingen volgt dat, als (de verweerder) kinderbijslag in zijn eigen naam ontvangen had, (de eiser) daarmee rekening had moeten houden. Het betrof enerzijds een eigen bestaansmiddel en anderzijds een niet-vrijgesteld bestaansmiddel aangezien het niet ging om kinderbijslag voor een kind ten laste van de leefloonbegunstigde.

3 19 JANUARI 2015 S F/3 In dit geval blijkt echter uit geen enkel element van het dossier dat de kinderbijslag rechtstreeks aan (de verweerder) zou zijn gestort. Er mag geen rekening worden gehouden met de kinderbijslag die aan de moeder is gestort, aangezien die uitkeringen geen persoonlijke inkomsten van (de verweerder) zijn. Krachtens artikel 16 van de wet mag slechts rekening gehouden worden met de bestaansmiddelen van de personen met wie de aanvrager [van het leefloon] samenwoont binnen de bij de wet bepaalde limieten. Men kan zich weliswaar afvragen of het niet logischer zou zijn in een wettelijk stelsel te voorzien waarbij men in geval van samenwoning op één of andere wijze rekening houdt met de kinderbijslag die aan de moeder betaald wordt maar men moet vaststellen dat de Koning nooit enig initiatief in die zin genomen heeft. Wel integendeel, de ministeriële omzendbrief van 6 september 2002 bepaalt uitdrukkelijk dat geen rekening mag worden gehouden met de gezinsbijslag die dient voor de jongere maar hem niet rechtstreeks wordt toegekend en dit, noch voor de ouders, noch voor de jongere. De omzendbrief voegt eraan toe dat 'gelijk welk(e) andersluidend(e) akkoord of overeenkomst het OCMW niet toelaat daarmee rekening te houden als bestaansmiddelen voor de jongere, op gevaar af de wet te miskennen'. De rechtsleer ligt in dezelfde lijn. Het vonnis van de eerste rechter moet dus worden bevestigd". Grieven Voor de maatschappelijke integratie van de meerderjarige personen jonger dan 25 jaar voert artikel 6, 1, van de wet van 26 mei 2002 betreffende het recht op maatschappelijke integratie, in principe het recht op maatschappelijke integratie in door tewerkstelling aangepast aan zijn persoonlijke situatie en zijn capaciteiten. Artikel 10 van de vernoemde wet bepaalt dat hij, in afwachting van een tewerkstelling in het kader van een arbeidsovereenkomst of een geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie of ook wanneer de persoon wegens gezondheids- of billijkheidsredenen niet kan werken, overeenkomstig de bij deze wet gestelde voorwaarden, recht heeft op een leefloon. Artikel 14, 1, van die wet stelt het bedrag van het leefloon vast, onder meer voor elke persoon die met één of meerdere personen samenwoont. De tweede paragraaf van dit artikel verduidelijkt dat "het bedrag van het leefloon verminderd wordt met de bestaansmiddelen van de aanvrager, berekend overeenkomstig de bepalingen van titel II, hoofdstuk II", namelijk van artikel 16 van de wet. Artikel 16 van die wet bepaalt: 1. Onverminderd de toepassing van het bepaalde in 2, komen alle bestaansmiddelen in aanmerking van welke aard en oorsprong ook, waarover de aanvrager beschikt, met inbegrip van alle uitkeringen krachtens de Belgische of buitenlandse sociale wetgeving. Kunnen eveneens in aanmerking worden genomen binnen de perken bepaald door de Koning, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de bestaansmiddelen van de personen met wie de aanvrager samenwoont.

4 19 JANUARI 2015 S F/4 De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad de modaliteiten van het onderzoek naar de bestaansmiddelen en stelt de regels vast van de berekening van die middelen. 2. De Koning kan bij besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad de inkomsten aanduiden die, hetzij voor het geheel, hetzij gedeeltelijk, niet in aanmerking komen bij het berekenen van de bestaansmiddelen. Aldus komen krachtens de eerste paragraaf van die bepaling alle bestaansmiddelen in aanmerking van welke aard en oorsprong ook, waarover de aanvrager beschikt, ( ) met inbegrip van alle uitkeringen krachtens de Belgische of buitenlandse sociale wetgeving. De kinderbijslag die krachtens artikel 69, 1, van de samengeordende wetten van 19 december 1939 betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders aan de moeder van de aanvrager van het leefloon betaald wordt, zijn prestaties die krachtens een Belgische sociale wetgeving zijn toegekend om de kosten voor de opvoeding en het onderhoud van het kind gedeeltelijk te dekken, en maken voor laatstgenoemde dus een bestaansmiddel uit in de zin van de eerste paragraaf van dat artikel 16. De omstandigheid dat artikel 22, 1, eerste lid, b), van het koninklijk besluit van 11 juli 2002 houdende het algemeen reglement betreffende het recht op maatschappelijke integratie, in uitvoering van de tweede paragraaf van dat artikel 16, bepaalt dat voor de berekening van de bestaansmiddelen, geen rekening gehouden wordt met "de gezinsbijslag waarvoor de betrokkene de hoedanigheid van bijslagtrekkende bezit ten voordele van kinderen krachtens de Belgische of een buitenlandse sociale wetgeving voor zover hij deze opvoedt en volledig of gedeeltelijk ten zijnen laste heeft" doet geen afbreuk aan het principe dat die kinderbijslag die voor de aanvrager van het leefloon betaald is, een bestaansmiddel van laatstgenoemde is. De betrokkene, waarvan sprake in dat artikel 22, is de persoon die het recht op het leefloon vraagt. Voor de bepaling van zijn bestaansmiddelen wordt geen rekening gehouden met de kinderbijslag die hem betaald wordt voor de kinderen die hij opvoedt en volledig of gedeeltelijk ten zijnen laste heeft. De Koning heeft bij een in ministerraad overlegd besluit niet opgelegd dat ten aanzien van de aanvrager van maatschappelijke integratie geen rekening moet worden gehouden, als bestaansmiddelen, met de voor hem betaalde kinderbijslag. Ongeacht van de bewoordingen van een niet in het Staatsblad gepubliceerde ministeriële omzendbrief, kon het arrest dus niet naar recht beslissen dat de kinderbijslag die voor de verweerder aan diens moeder betaald werd niet in rekening mag worden gebracht bij de berekening van het aan de verweerder toegekende leefloon. Bijgevolg schendt het de artikelen 6, 1, 10, 14, 1 en 2, en 16, van de wet van 26 mei 2002 betreffende het recht op maatschappelijke integratie, artikel 22, 1, eerste lid, b), van het koninklijk besluit 11 juli 2002 houdende het algemeen reglement betreffende het recht op maatschappelijke integratie, en, voor zoveel nodig, artikel 69, 1, van de samengeordende wetten van 19 december 1939 betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders.

5 19 JANUARI 2015 S F/5 ( ) III. BESLISSING VAN HET HOF Beoordeling Eerste middel Krachtens artikel 14, 2, Leefloonwet, wordt het bedrag van het leefloon verminderd met de bestaansmiddelen van de aanvrager van dat loon, berekend overeenkomstig de bepalingen van titel II, hoofdstuk II, namelijk van artikel 16 van de wet. Volgens het eerste lid van de eerste paragraaf van dat artikel 16, komen in de regel alle bestaansmiddelen in aanmerking van welke aard en oorsprong ook, waarover de aanvrager beschikt, met inbegrip van alle uitkeringen krachtens de Belgische of buitenlandse sociale wetgeving; kunnen eveneens in aanmerking worden genomen binnen de perken bepaald door de Koning, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de bestaansmiddelen van de personen met wie de aanvrager samenwoont. Artikel 69, 1, Kinderbijslagwet Werknemers, wijst de bijslagtrekkende aan, dit is de persoon aan wie de kinderbijslag ten voordele van het rechtgevend kind daadwerkelijk wordt uitbetaald. Die bijslag vormt in de zin van artikel 16, 1, eerste lid, Leefloonwet, een bestaansmiddel van de bijslagtrekkende. Het middel dat ervan uitgaat dat die bijslag een bestaansmiddel van het rechtgevend kind is, faalt naar recht. ( )

6 19 JANUARI 2015 S F/6 Dictum Het Hof, Vernietigt het bestreden arrest in zoverre het de eiser veroordeelt tot betaling van het bedrag van het leefloon van 9 augustus 2011 tot 8 november 2011, vermeerderd met de wettelijke en gerechtelijke interest, en het uitspraak doet over de kosten. Verwerpt het cassatieberoep voor het overige. Beveelt dat van dit arrest melding wordt gemaakt op de kant van het gedeeltelijk vernietigde arrest. Veroordeelt de eiser, gelet op artikel 1017, tweede lid, Gerechtelijk Wetboek, tot de kosten. Verwijst de aldus beperkte zaak naar het arbeidshof te Bergen. Aldus geoordeeld door het Hof van Cassatie, derde kamer, te Brussel, door afdelingsvoorzitter Christian Storck, de raadsheren Didier Batselé, Mireille Delange, Marie-Claire Ernotte en Sabine Geubel, en in openbare terechtzitting van 19 januari 2015 uitgesproken door afdelingsvoorzitter Christian Storck, in aanwezigheid van advocaat-generaal met opdracht Michel Palumbo, met bijstand van griffier Lutgarde Body. Vertaling opgemaakt onder toezicht van raadsheer Koen Mestdagh en overgeschreven met assistentie van griffier Vanessa Van de Sijpe. De griffier, De raadsheer,