Hoe kijken FNV-leden en Nederlanders tegen de belastingherzieningen aan? Rapport Kenmerk: Maart 2015

Transcriptie

1 Hoe kijken FNV-leden en Nederlanders tegen de belastingherzieningen aan? Rapport Kenmerk: Maart 2015

2 Inhoudsopgave Geschreven voor Inleiding 3 Conclusies 5 Resultaten Huidige belastingstelsel 7 Werk meer laten lonen 10 Ongelijkheid verminderen 12 Steekproef en verantwoording 15 Geschreven door Plak hier pasfoto van slide 4 Julietta Wesel Onderzoeker Julietta@totta.nl Nicolien van Peursem Onderzoeker Nicolien@totta.nl Henk Foekema Senior projectmanager Henk@totta.nl

3 Inleiding

4 Achtergrond Doelstelling De FNV wil een rechtvaardiger en eerlijker belastingstelstel. Daarom heeft zij de volgende ideeën over het hervormen van het belastingstelsel: Werk meer laten lonen. Het doel van dit onderzoek is inzicht krijgen in de mening van leden en de Nederlandse bevolking over de belastinghervormingen. In dit rapport behandelen wij de resultaten van dit onderzoek. De ongelijkheid verminderen, door zeer grote vermogens extra te belasten en een toptarief in de inkomstenbelasting boven de te introduceren. De FNV wil zowel bij haar leden als bij de Nederlandse bevolking toetsen hoe zij tegen deze ideeën aankijken. 4

5 Conclusies

6 Conclusies Meerderheid is voor belastingherzieningen waarvan met name lagere inkomens moeten profiteren Volgens zowel Nederlanders als FNV-leden is het belangrijk dat het belastingstelsel wordt aangepast en dat met name de lage inkomens hiervan moeten profiteren. Beide groepen vinden namelijk dat de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen en dat het huidige stelsel onvoldoende rekening houdt met de lagere en midden inkomens. Nederlanders en FNV-leden zijn het in grote lijnen eens met de ideeën van de FNV Werk meer laten lonen. De meeste Nederlanders en FNV-leden vinden dat er over inkomen uit werk minder belasting betaald moet worden en over winst uit bedrijven meer. Daarnaast vinden ze dat alle werkenden, bij een gelijk inkomen, dezelfde bijdrage moeten leveren aan voorzieningen zoals onderwijs en gezondheidszorg. Ongelijkheid verminderen door grote vermogens extra te belasten en een toptarief boven de te introduceren. Een meerderheid van de FNV-leden vindt dat het percentage vermogensbelasting moet oplopen naarmate het vermogen groter wordt. Van de Nederlanders vindt ongeveer de helft dat dit percentage moet oplopen. Wat het toptarief betreft zijn de meeste Nederlanders en FNV-leden het met elkaar eens: het is een goed idee om een toptarief van 60% te hanteren voor inkomens boven de euro bruto per jaar. 6

7 Resultaten Huidige belastingstelsel

8 In het huidige stelsel wordt te weinig rekening gehouden met lagere en midden inkomens De meeste Nederlanders en FNV-leden vinden het eerlijk dat we in Nederland belasting betalen voor sociale voorzieningen. Ook over de verdeling van het betalen van deze belasting zijn FNV-leden en Nederlanders het eens: de sterkste schouders zouden de zwaarste lasten moeten dragen. Wel zijn FNV-leden hier meer uitgesproken over dan Nederlanders (respectievelijk 80% en 66%). De huidige situatie is anders dan hoe men het wenst: in de beide groepen vindt ongeveer helft dat in ons belastingstelsel de sterkste schouders daadwerkelijk de zwaarste lasten dragen. Heel tevreden zijn de meesten dus nog niet: in beide groepen vindt ruim drie kwart dat het huidige stelsel (te) weinig rekening houdt met lagere en midden inkomens. Een vijfde vindt het momenteel genoeg, maar niet veel. Ik vind dat in een belastingstelsel de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen % mee eens Wat vind je van de mate waarin het huidige belastingstelsel rekening houdt met de lagere en midden inkomens? FNV 80% NL 66% FNV 69% 21% 4% 5% Ik vind dat in ons belastingstelsel de sterkste schouders ook de zwaarste lasten dragen % mee eens Nederland 67% 22% 7% 5% FNV 54% NL 52% (Te) weinig Genoeg (Te) veel Weet ik niet 8

9 Meerderheid vindt dat het huidige belastingstelsel moet worden aangepast Zowel FNV-leden (72%) als Nederlanders (73%) vinden het belangrijk dat het belastingstelsel wordt aangepast. Van de Nederlanders vinden de jongste groepen dit het minst belangrijk (<25 jaar 57%; jaar 66%). De belangrijkste redenen om het stelstel te herzien zijn dat het stelsel eenvoudiger en eerlijker moet worden. Personen met lage inkomens zouden het meeste moeten profiteren van het aangepaste belastingstelsel. Daarnaast vindt men dat alle werkenden en de midden inkomens van de herzieningen in het stelsel moeten profiteren. In hoeverre vind jij het belangrijk dat het belastingstelsel wordt aangepast? De FNV wil de belastingen anders verdelen. Wie vind je dat hiervan het meest mag profiteren? FNV NL FNV NL (Heel) belangrijk Neutraal (Helemaal) niet belangrijk 72% 15% 5% 73% 17% 4% 1. Lage inkomens (56%) Lage inkomens (56%) 2. Alle werkenden (42%) Midden inkomens (37%) 3. Midden inkomens (37%) Alle werkenden (30%) 9

10 Resultaten Werk meer laten lonen

11 Alle werkenden moeten relatief gezien evenveel belasting betalen en werk moet minder belast worden Een meerderheid van de Nederlanders (75%) en FNV-leden (83%) vinden dat alle werkenden, bij een gelijk inkomen, dezelfde bijdrage moeten leveren aan voorzieningen zoals onderwijs en gezondheidszorg. Daarnaast vindt meer dan de helft van de Nederlanders en FNVleden dat inkomen uit werk minder belast moet worden en winst uit bedrijven en grote vermogens juist meer. Met name oudere Nederlanders (>45 jaar) willen dat er over grote vermogens meer betaald moet worden (74%). Vind je dat alle werkenden, bij een gelijk inkomen, dezelfde bijdrage moeten leveren aan onderwijs, gezondheidszorg etc.? Ik vind dat er over inkomen uit werk minder belasting betaald moet worden en over winst uit bedrijven meer % mee eens FNV 66% NL 60% Ja Nee Weet ik niet Ik vind dat er over inkomen uit werk minder belasting betaald moet worden en over grote vermogens meer % mee eens FNV NL 83% 13% 3% 75% 20% 5% FNV 72% NL 68% 11

12 Resultaten Ongelijkheid verminderen

13 Percentage vermogensbelasting moet volgens meerderheid FNV-leden oplopen Ongeveer de helft (45%) van de Nederlanders is van mening dat het percentage vermogensbelasting moet oplopen met de omvang van het vermogen. FNV-leden zijn uitgesprokener op dit punt: van hen vindt 59% dat het percentage vermogensbelasting zou moeten oplopen voor hogere vermogens. De vraag over vermogensbelasting is vervolgens verder geconcretiseerd: ongeveer de helft van de Nederlanders vindt dat het percentage vermogensbelasting boven de aan vermogen hoger moet liggen dan 1,2%. FNV-leden zijn ook over dit punt uitgesprokener: 60% vindt dat het percentage vermogensbelasting voor inkomens met meer dan euro aan vermogen hoger dan 1,2% moet liggen. Vind je dat het percentage vermogensbelasting moet oplopen naarmate het vermogen hoger wordt, of gelijk moet blijven voor iedereen? Vind je dat het percentage vermogensbelasting van 1,2% hoger of lager moet komen te liggen voor huishoudens met meer dan euro aan vermogen? Oplopen Gelijk blijven Weet ik niet Hoger Gelijk Lager FNV 59% 33% 8% FNV 60% 31% 10% NL 45% 45% 10% NL 46% 36% 18% 13

14 Meeste FNV-leden en Nederlanders zijn voor het invoeren van een toptarief voor veelverdieners Drie kwart van de FNV-leden is vóór het invoeren van een toptarief voor veelverdieners (> euro per jaar). Ook onder Nederlanders is een meerderheid voor: 62%. Een toptarief is vooral een grote wens van ouderen. Drie kwart van de 65+ ers wil een toptarief, tegen 45% van de jongeren tot 25 jaar. Vervolgens is er gevraagd vanaf welk bruto jaarinkomen een toptarief betaald zou moeten worden. Nederlanders vinden dat er vanaf een bruto jaarinkomen van gemiddeld euro een toptarief betaald moet worden. Voor FNV-leden ligt dit jaarinkomen hoger, namelijk vanaf gemiddeld euro. Dit gewenste jaarinkomen waarover een toptarief betaald moet worden, is hoger naarmate het inkomen hoger is. Zo geven Nederlanders die onder modaal verdienen euro als grens aan en Nederlanders die ver boven modaal verdienen euro. Wat vind je van het idee om een toptarief van 60% te introduceren voor inkomens boven de euro bruto per jaar? Vanaf welk bruto jaarinkomen vind je dat er een toptarief moet worden betaald? gemiddelde gebaseerd op 90% decentiel schatting* FNV FNV (Heel) goed idee Neutraal (Heel) slecht idee 74% 11% 13% NL NL 62% 22% 11% *Om te voorkomen dat enkele extreme waarden het gemiddelde vertekenen, zijn de hoogste 5% en laagste 5% waarden niet meegenomen in de analyse. 14

15 Steekproef & verantwoording

16 Verantwoording Dit onderzoek is uitgevoerd via een online kwantitatieve vragenlijst leden van de FNV uit het Ledenpanel FNV zijn uitgenodigd om deel te nemen. Halverwege het veldwerk hebben zij een herinnering ontvangen. Daarnaast is er door de FNV een open link verspreid via een nieuwsbrief. De resultaten van de FNV-leden zijn gewogen op leeftijd en geslacht op basis van het ledenbestand. Naast de FNV-leden is er een steekproef onder Nederlanders van 18 jaar en ouder ondervraagd. Deze deelnemers zijn geworven via een extern panel en zijn representatief voor de Nederlandse samenleving op leeftijd en geslacht. Aantal FNV-leden: Via open link: 492 Via uitnodiging: (responspercentage: 39%) Aantal Nederlanders: Veldwerkperiode: 6 15 maart 2015 Gemiddelde invulduur: 13 minuten FNV-leden (gewogen) % Geslacht Man 60% Vrouw 40% Leeftijd Jonger dan 34 jaar 5% jaar 19% jaar 34% jaar 38% 65 jaar of ouder 5% Nederlanders % Geslacht Man 51% Vrouw 49% Leeftijd Jonger dan 34 jaar 30% jaar 16% jaar 20% jaar 19% 65 jaar of ouder 16% 16