Dement? Uitgevers: Emmy, Kristen enjohnny Klas: vzk 5 f leraar: Hans Noordhuis en Anjet Boekema

Transcriptie

1 Dement? Uitgevers: Emmy, Kristen enjohnny Klas: vzk 5 f leraar: Hans Noordhuis en Anjet Boekema

2 Inhoudsopgave Artikel 1: Verschil dementie en alzheimer...3 Stappen dementerende zorgvrager + wet 4 Artikel 2: Welke fasen zijn er in Dementie..5 Gedicht dementie...6 Artikel 3: Wat zijn de verschijnselen bij de verschillende fasen 6 Quiz..7 Benaderingswijzen voor elke fase.8 Woordweb...8 Artikel 4: Gezonde en een dementerende zorgvragers...9

3 Artikel 1 Verschil tussen dementie en alzheimer Veel mensen vragen zich af wat het verschil is tussen dementie en alzheimer. Dementie is in het kort een aantal verschijnselen. De verschijnselen worden veroorzaakt door een ziekte, bijvoorbeeld, de ziekte van alzheimer. Er zijn veel ziektes die dementie kan veroorzaken. Maar één ding zie je steeds terugkomen, het afsterven van hersencellen en achteruitgang van de mens. Dementie Dementie is een syndroom. Waardoor je geheugenverlies, problemen met oriëntatie, gedrag en/of taal. Als een ziekte je hersenen aantast, waardoor hersencellen afsterven en iemand verstandelijk achteruit gaat. Spreek men over dementie. Alzheimer is het meest voorkomende boosdoener, maar er zijn nog veel meer ziekten die dementie kunnen veroorzaken. Behandeling Dementie is niet te genezen. Alle behandelingen zijn gericht op het leven van iemand met dementie te dragen der te maken. Mensen met een behandeling moeten zich veilig en comfortabel voelen. Het steven is ook dat mensen met dementie zo lang mogelijk thuis houden. Ziekte van Alzheimer De meest voorkomende ziekte voor dementie is alzheimer. Ongeveer 70% van de mensen met dementie heeft de ziekte van alzheimer. Bij deze ziekte kunnen hersencellen minder goed met elkaar in contact komen met elkaar en met de zenuwen. De zenuwen spelen een belangrijke rol doordat zij informatie doorgeven aan de hersenen. Hierdoor nemen de hersencellen af, waardoor ze niet meer kunnen functioneren.

4 Symptomen Alles wat je doet gebruikt je je hersenen. Dus met minder hersencellen heb je moeite met heel veel dingen. Denk aan: een gesprek volgen, plannen maken, met oplossingen komen. Daarbij hebben mensen met alzheimer vaak moeite met: Het onthouden van nieuwe informatie; De oriëntatie. Niet meer de dag, maand of jaar weten of niet weten waar je nu bent. Het communiceren en het praten. Voorwerpen, geluiden, mensen ineens niet meer herkennen. De juiste volgorde niet meer weten met een bepaalde handeling. (Denk aan aankleden.) Het denken en beoordelen van situaties. Hiernaast kunnen mensen hun karaktereigenschappen veranderen. Daarbij kan de stemming snel omslaan. Verloop van de ziekte Aan het begin merk je niet dat iemand alzheimer heeft. De symptomen worden naarmate de dementie vordert steeds duidelijker. Het leven wordt voor diegene steeds moeilijker en hij of zij heeft meer hulp van buitenaf nodig. Uiteindelijk komt diegene te overlijden omdat hij/zij lichamelijk zo achteruitgaat. Denk aan slikproblemen die luchtweg ontsteking kan veroorzaken of aan een dodelijke valpartij omdat hij/zij zijn/haar evenwicht niet goed kan controleren. Er is tot op heden nog geen medicijn of behandeling gevonden die de ziekte van alzheimer kan genezen. Welke stappen worden er ondernomen voordat een dementerende zorgvrager wordt opgenomen in een verpleeghuis? Als iemand word opgenomen in een verzorgingstehuis dan is het meestal niet meer te doen voor de echtgenoot of voor de familie om degene te ondersteunen of voor te zorgen. Hierbij verandert veel voor de familie maar ook voor de zorgvrager. Als eerste moet je een verzorging / verpleging tehuis kiezen wat het beste voor de zorgvrager is, dit kun je samen gaan uitkiezen, U kunt zich oriënteren via internet, folders en een aantal huizen bezoeken om te kijken hoe ze daar werken. Als u opname in een verpleeghuis / verzorging tehuis overweegt, dient u daarvoor een aanvraag te doen bij (CIZ), het CIZ beoordeelt de ernst van de dementie. Veel verzorging / verpleging te huis met kleinschalig wonen hebben een wachtlijst, hierdoor kan je soms het beste bij meerdere verzorging / verpleging te huis een voorkeur te hebben. Een verzorging / verpleging te huis nodigt jou uit voor een gesprek als er ruimte over is voor een zorgvrager, hier word besproken wat voor gewoontes de zorgvrager heeft en welke afspraken en regels er worden gemaakt, ze stellen dan een zorgplan op. Praat er over met de zorgvrager zodat de zorgvrager erop voorbereid is. Het kan zijn dat u een keer langs kan komen voor een kennismaking met de mede bewoners, ook kan het zijn dat de dag van de opname kennis maakt met de medebewoners, en nog met een zorgverlener een gesprek hebt. Welke wet hoort hierbij en wat is het doel van deze wet? Het CIZ beperkt zich in haar beoordeling dan tot de noodzaak tot opname. Als dat het geval is, krijgt iemand een BOPZ-indicatie (Wet Bijzondere Opname Psychiatrische Ziekenhuizen).

5 Artikel 2 Welke fases zijn er bij Dementie? Bij dementie horen vier verschillende fasen: 1. Het voorstadium van dementie. Hierin begint men zich zorgen te maken over het geheugen, maar ook het vermogen tot plannen neemt af, net zoals het nemen van initiatief en het hebben van interesses. 2. Het beginstadium van dementie. Het geheugen gaat verder achteruit en organiseren en plannen lukt niet meer. Ook kunnen het gedrag en iemands karakter veranderen. 3. Het middenstadium van dementie. Er is hulp nodig bij de dagelijkse handelingen, geldzaken leveren problemen op en recente gebeurtenissen worden niet meer herinnerd. Er treedt een verstoring op in een slaappatroon en de persoon kan zichzelf gaan verwaarlozen. 4. Het eindstadium van dementie. Zelfstandig lopen of zitten gaat (bijna) niet meer, het spraakvermogen verslechterd en reflexen veranderen (zoals zuigen en grijpen). Hoe lang deze fasen precies duren, hangt van het soort deentiesoort dementie af, maar ook van de persoon zelf. Hierdoor kan het dan natuurlijk ook mogelijk zijn dat: De fasen elkaar overlappen. Sommige symptomen eerder, later of helemaal niet optreden. Sommige symptomen weer kunnen verdwijnen, terwijl anderen juist verergeren. Iemand wel in staat kan zijn een bepaalde handeling uit te voeren, terwijl er bij iets anders hulp nodig is. Hoe mensen met dementie zelf de ziekte ervaren, is uiteraard afhankelijk van het karakter, de ervaringen, de houding en (eventuele) medicatie van de persoon in kwestie. Dementie als ik zo oud geworden ben, dat ik geen mens meer herken vind ik best akelig en doodeng niet eens jouw naam meer weet, pak dan mijn hand heel even beet mens, ben zo bang dat ik je vergeet zeg me hallo en geen gedag, laat me voelen dat je me mag. Vervreemd niet door mijn gedrag vergeet niet dat ik iemand ben.

6 1. 10% van de bevolking van 65 jaar en ouder heeft last van dementie. 2. Dementie is te omschrijven als 'een zware vorm van vergeetachtigheid die in ernst toeneemt. 3. Vergeetachtigheid is de voorbode van dementie 4. De ziekte van Alzheimer is hetzelfde als dementie. 5. Aderverkalking is hetzelfde als de ziekte van dementie. 6. Het eten van goede en gevarieerde voeding kan Alzheimer voorkomen. 7. Dementie is niet te genezen. 8. Ernstige vergeetachtigheid, karakterveranderingen en meer moeite met het uitvoeren van dagelijkse handelingen duiden altijd op dementie. 9. Mensen met gevorderde dementie begrijpen niet wat er om hun heen gebeurd. 10. Meneer Noordhuis kreeg de ziekte van Alzheimer toen hij 73 jaar was. De dochter van meneer Noordhuis heeft nu een grote kans om de ziekte ook te krijgen. Antwoorden 1. juist 2. onjuist 3. onjuist 4. onjuist 5. onjuist 6. onjuist 7. juist 8. onjuist 9. onjuist 10. onjuist

7 Benaderingswijzen van dementie: Hoe kun je het beste omgaan met mensen met dementie: Zorg voor een vaste omgeving en een vaste dagindeling zodat de mensen met dementie niet zo snel onrustig of in paniek raken. Regelmatig rust is ook goed voor een persoon met dementie zodat ze niet oververmoeid raken. Als meerdere zintuigen tegelijk worden geprikkeld is de kans groter dat iemand informatie opneemt. 'We gaan aan tafel' zegt bijvoorbeeld meer als hij de gedekte tafel ziet en het eten ruikt. Help uw naaste met dementie met een duidelijke kalender en een klok met dag en datumaanduiding. Moedig hem aan regelmatig op de klok te kijken en bijvoorbeeld in een agenda af te strepen wat er is gebeurd. Uw naaste kan angstig worden doordat hij niet begrijpt wat er met hem gebeurd. Of hij kan zich verloren voelen in een voor hem vreemde omgeving. Dit gaat niet weg door ergens anders over te beginnen. Praat erover, blijf kalm en probeer hem te troosten. Mensen met dementie kun je helpen met bijvoorbeeld memo papiertjes op de keuken kastjes te plakken zodat zei kunnen lezen wat dit is. Als iemand met dementie de weg kwijt raakt, zou je van te voren een briefje bij het paspoort / portemonnee kunnen doen. Woordweb Artikel 3 De verschijnselen bij de verschillende fasen van dementie.

8 Je hebt 4 fases van dementie: Voorstadium, Beginstadium, Midden stadium, Laatst stadium. Verschijnselen voorstadium dementie. Het voor stadium van dementie begint meestal met een aantal symptomen: je kortetermijngeheugen gaat achteruit, je kunt niet op een woord komen of vergeet een naam, je kunt apraxie krijgen, dit houdt in dat je een handeling moeilijk kunt uitvoeren, terwijl je dit normaal gesproken automatisch zou kunnen uitvoeren. Apraxie kan ook problemen geven bij het plannen van de volgorde van handelingen. Je weet niet meer waar je dingen hebt gelaten, terwijl ze misschien wel op een vast plekje liggen waar ze altijd lagen. Je vermogen om dingen te plannen of organiseren neemt af, je gaat minder initiatief nemen of je kunt depressieve symptomen krijgen. Je interesses worden minder, ook met sociale contacten is moeilijk bij te houden. Verschijnselen beginstadium dementie. Het beginstadium van dementie begint met onder genoemde symptomen. Je vergeet de nieuwe informatie, (korte termijn-geheugen ) dingen die je bijvoorbeeld in je jeugd hebt meegemaakt of gedaan hebt die weet je nog. Je kunt ook belangrijke datums vergeten zoals je verjaardag, je trouwdag. Het kan ook zijn dat je vaker de zelfde vraag gaat stellen. Het organiseren of plannen van dingen gaat niet meer, en dat kun je vooral merken met dingen zoals boodschappen doen, koken. Het kan ook zijn dat je moeilijker uit je woorden komt en daar door minder goed gesprekken kunt voeren. Mensen gaan vaak wijzen naar het geen ze nodig hebben en niet meer wetende hoe het woord heet. Je gedrag en je karakter kan gaan veranderen, waar door het lastig voor de mensen om je heen om met je om te gaan. Het kan ook zijn dat je problemen kunt krijgen met je ogen, problemen met lezen, afstanden in te schatten of kleuren onderscheiden, het kan zelf zo zijn dat je jezelf niet meer herkent in de spiegel. Je krijgt moeite met nieuwe dingen leren, en ingewikkelde reken werk of geldzaken is moeilijk om mee om te gaan. Je kan je gaan terug trekken en stil worden in grotere groepen, je kan zelf ook wat onrustig worden en hier door slaap problemen krijgen. Verschijnselen midden stadium dementie.

9 De verschijnselen van het midden stadium van dementie zijn dat dementie patiënten meer steun nodig hebben bij hun dagelijkse verzorging, ze kunnen zich vaak niet fatsoenlijk kleden. En ze kiezen vaak kleden die niet passen bij het weerbeeld. De patiënt heeft meer steun nodig bij het dagritme, een dementerende kan meerdere malen achter elkaar ontbijten. Omdat hij of zj vergeten is dat je al ontbijt hebt gehad, of juist nog helemaal niks heeft gehad. patiënten kunnen grote of belangrijke gebeurtenissen uit hun leven niet meer benoemen maar zijn vaak ook niet meer op de hoogte van ontwikkelingen om hen heen, zoals bijvoorbeeld wat voor dag/ maand welk jaar het is, ze kunnen vaak niet meer hun huidige adres opnoemen. Verschijnselen laatste stadium. In het laatste stadium van dementie kun je last krijgen van spraakvermogen, je gaat wat mompelen en spreekt onduidelijke taal. Zelfstandig lopen en zitten kan ook lastig worden, dit kan te maken hebben met lichamelijke beperkingen, slechte zorg of bijwerkingen van medicijnen. Maar aan de andere kant kan heel goede zorg tot gevolg hebben dat het verlies van het zelf kunnen lopen een paar jaar uitgesteld word. Als de patiënt nog in leven blijft en nog wat verder achteruitgaat, verlies deze ook de vaardigheid om zelfstandig overeind te blijven zitten, als er geen armleuningen aan de stoel zitten zal de patiënt voor over kunnen vallen. Op gegeven moment kan de dementerende ook het vermogen om te lachen verliezen. De patiënt kan dan alleen nog maar grimassen trekken. Op het eind kan de patiënt zelfs niet meer zelf zijn hoofd ophouden en ook de gewrichten zijn onbeweeglijk voornamelijk de armen kunnen in een gebogen houding trekken waardoor de spieren stijf worden, De elle bogen kan dan minder goed bewegen en de hand trekt naar beneden richting de onderarm. Uiteindelijk ontstaan ook veranderingen in de reflexen van de patiënt, onder ander het grijpreflex en zuigreflex zoals baby s die hebben, dat komt weer terug. Omdat dementie patiënten veel sterker en groter zijn dan baby s kunnen deze reflexen heel sterk tot uiting komen in het allerlaatste stadium kan er een soort foetus houding ontstaan. Uit eindelijk overlijden mensen met dementie, soms kan dit erg snel gaan maar soms kan dit ook tijden duren. Artikel 4. Gezonde en een dementerende zorgvrager Het plaatje (rechts) kun je zien hoe de glucose verbruik eruit zien van een gezond persoon en van een persoon met dementie. De bovenste rij is van een gezond persoon, en de onderste rij van een persoon met dementie. Dit word gemaakt tijdens een PET- scan, een PET-scan is : positronemissietomografie, dat is een techniek waarbij gebruik wordt gemaakt van radioactieve stoffen. Zo kunnen ze precies zien met de CT-scan hoe het eruit ziet. Het plaatje (links) is de linker de gezonde hersenen en de rechter zijn hersenen met

10 dementie, dit kun je zien aan de brede groeven (sulci) en de versmalde windingen (gyri)