A. TOTSTANDKOMING VAN DE KOOP - WILSOVEREENSTEMMING - WILSGEBREKEN
|
|
- Gijs Cools
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 A. TOTSTANDKOMING VAN DE KOOP - WILSOVEREENSTEMMING - WILSGEBREKEN Wet 21 maart 1804 B.W. (uittreksel art ) Wet 21 maart 1804 Burgerlijk Wetboek (B.S., 3 september 1807) (Uittreksel) BOEK III OP WELKE WIJZE EIGENDOM VERKREGEN WORDT TITEL III CONTRACTEN OF VERBINTENISSEN UIT OVEREENKOMST IN HET ALGEMEEN HOOFDSTUK II VOORWAARDEN DIE TOT DE GELDIGHEID VAN DE OVEREENKOMSTEN VEREIST ZIJN Art Tot de geldigheid van een overeenkomst zijn vier voorwaarden vereist: De toestemming van de partij die zich verbindt; Haar bekwaamheid om contracten aan te gaan; Een bepaald voorwerp als inhoud van de verbintenis; Een geoorloofde oorzaak van verbintenis. Om een geldig contract te kunnen afsluiten moeten 4 voorwaarden vervuld zijn: (i) partijen moeten akkoord gaan, (ii) zij moeten bekwaam zijn, (iii) het voorwerp van het contract moet bepaald zijn (of bepaalbaar) en (iv) de oorzaak ervan moet geoorloofd zijn. Deze voorwaarden worden verder uitgewerkt in de artikelen BW. De geldigheidsvoorwaarden moeten voldaan zijn op het ogenblik van de totstandkoming van de overeenkomst. Indien een partij de totstandkoming van het contract betwist, mag de rechter rekening houden met bewijselementen van na de beweerde contractsluiting, teneinde te beslissen tot het bestaan of het niet-bestaan van de overeenkomst (Cass. 11 april 1991, Pas. 1991, I, 726, noot). 1. De toestemming Het kan voorkomen dat de wil van de partijen niet op hetzelfde gericht is, waardoor de wilsovereenstemming tussen partijen ontbreekt. Dit is de zogenaamde wilsverhinderende dwaling. De wilsverhinderende dwaling kan zowel slaan op de aard van de overeenkomst, het voorwerp van de overeenkomst als op de oorzaak van de overeenkomst (A. DE BOECK, "Wilsgebreken", Bijzondere overeenkomsten. Commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer. Commentaar verbintenissenrecht, Mechelen, Kluwer, 2004, losbl.; B. TILLEMAN, Beginselen van Belgisch privaatrecht. X. Overeenkomsten. Deel 2 Bijzondere overeenkomsten. A. Verkoop. Deel 1 Totstandkoming en kwalificatie van de koop, Antwerpen, Story-Scientia, 2001, p. 142). Een voorbeeld van de wilsverhinderende dwaling omtrent de aard van de overeenkomst betreft de situatie waarbij de verkoper in de overtuiging verkeert een koopovereenkomst op lijfrente te sluiten, terwijl de koper ervan uitgaat een huurovereenkomst te sluiten (J. DEL CORRAL, Dwaling, Brussel, Larcier, 2011, p. 9). Een voorbeeld van de wilsverhinderende dwaling omtrent het voorwerp van de overeenkomst betreft dan weer de situatie waarbij de koper ervan uitgaat dat hij een huis koopt te Gent, terwijl de verkoper een woning verkoopt te Brussel. Tenslotte is er sprake van wilsverhinderende dwaling omtrent de oorzaak van de overeenkomst, wanneer een partij ingevolge dwaling een overeenkomst aangaat die voor haar zonder oorzaak is. Hierbij kan gedacht worden aan de verdeling van een onbestaande onverdeeldheid. Larcier Duiding koop - verkoop onroerende goederen (1 november 2016) Larcier---TREE_7214--Export: _14:21--
2 De wilsverhinderende dwaling dient onderscheiden te worden van het wilsgebrek dwaling. Bij de wilsverhinderende dwaling is de wil van elke partij volwaardig tot stand gekomen, maar is er een defect te bespeuren op het niveau van de werkelijke wil. De (ogenschijnlijke) wilsovereenstemming berust dus op een misverstand. Bij dwaling is er wel wilsovereenstemming, maar is de wil van één van de partijen niet volwaardig tot stand gekomen. Waar dwaling een wilsgebrek uitmaakt, is de wilsverhinderde dwaling eerder te beschouwen als een 'toestemmingsdefect' (A. DE BOECK, "Wilsgebreken", Bijzondere overeenkomsten. Commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer. Commentaar verbintenissenrecht, Mechelen, Kluwer, 2004, losbl.). Echter, er zijn ook enkele gelijkenissen tussen de wilsverhinderende dwaling en het wilsgebrek dwaling. Zo geldt voor beiden het verschoonbaarheidsvereiste en de sanctie van de relatieve nietigheid (A. DE BOECK, "Wilsgebreken, Bijzondere overeenkomsten. Commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer. Commentaar verbintenissenrecht, Mechelen, Kluwer, 2004, losbl.; B. TILLEMAN, Beginselen van Belgisch privaatrecht. X. Overeenkomsten. Deel 2 Bijzondere overeenkomsten. A. Verkoop. Deel 1 Totstandkoming en kwalificatie van de koop, Antwerpen, Story-Scientia, 2001, p. 145). Het kan ook voorkomen dat er in hoofde van één van de contractspartijen een ongewilde discrepantie bestaat tussen wat zij werkelijk heeft gewild en wat zij heeft verklaard. Normaliter zal er in deze situatie geen overeenkomst tot stand komen. Echter, indien de wederpartij er in de gegeven omstandigheden redelijkerwijze mocht op vertrouwen dat de wilsverklaring overeenstemde met de werkelijke wil, kan de overeenkomst wel tot stand komen en dit op basis van de vertrouwensleer (W. VAN GERVEN en S. GOVEMAEKER, Verbintenissenrecht, Leuven, Acco, 2006, p. 53). 2. De handelingsbekwaamheid In principe is iedereen handelingsbekwaam. Echter, in bepaalde gevallen wordt de handelingsbekwaamheid door de wet uitgeschakeld of beperkt. Dit geldt ter bescherming van de partij die niet in staat is om zijn werkelijke wil te vormen (bv. wegens gebrek aan intellectuele capaciteiten of wegens een gebrekkig geestelijk vermogen). Hierbij kan gedacht worden aan minderjarigen, gerechtelijk onbekwaamverklaarden, de onder gerechtelijk raadsman geplaatste personen, personen die zich in een toestand van verlengde minderjarigheid bevinden, etc. Zie ook de duiding bij hoofdstuk III.E en III.D. Het kan ook voorkomen dat een persoon slechts incidenteel of kortstondig niet in staat is om een volwaardige wil te vormen (bv. door dronkenschap). Conform de heersende opvatting is de overeenkomst in dergelijke situatie geldig, maar vernietigbaar (relatief nietig) op verzoek van de in die toestand verkerende persoon. Indien de persoon onder invloed schuld heeft aan de toestand waarin hij zich bij de contractsluiting bevond en indien de wederpartij erop kon vertrouwen dat de wilsuiting gesteund was op een correcte wilsvorming, kan de wederpartij zich evenwel beroepen op de vertrouwensleer teneinde de uitvoering van de overeenkomst te vorderen (W. VAN GERVEN en S. GOVEMAEKER, Verbintenissenrecht, Leuven, Acco, 2006, p. 117). 3. Het voorwerp Zie hoofdstuk II.B. Het voorwerp verwijst naar het concrete rechtsgevolg dat de handelende partij(en) beogen. Partijen kunnen vrij het voorwerp van hun overeenkomst bepalen. Er dienen evenwel een aantal voorwaarden voldaan te zijn. Het voorwerp dient bepaald of bepaalbaar te zijn, het voorwerp moet slaan op zaken die in de handel zijn, het voorwerp moet bestaan of kunnen bestaan en het voorwerp dient geoorloofd te zijn. Is het voorwerp niet bepaald of bepaalbaar of blijkt het voorwerp ongeoorloofd te zijn, dan is de overeenkomst nietig. Het betreft normaliter een relatieve nietigheid, behalve wanneer het voorwerp ongeoorloofd is wegens strijdigheid met de openbare orde of de goede zeden (W. VAN GER- VEN en S. GOVEMAEKER, Verbintenissenrecht, Leuven, Acco, 2006, p. 75). Gaat het voorwerp teniet zodat de overeenkomst geen bestaansreden meer heeft, dan leidt dit tot het verval van de overeenkomst (Cass. 28 november 1980, Pas. 1981, I, 369). 4. De oorzaak Zie hoofdstuk II.C. 2Larcier Duiding koop - verkoop onroerende goederen (1 november 2016) Larcier---TREE_7214--Export: _14:21-
3 De oorzaak bij wederkerige overeenkomsten bestaat in de door de wederpartij aangegane verbintenis of meer in het algemeen in het voordeel dat elke partij uit de overeenkomst kan halen. De oorzaak moet geoorloofd zijn. Dit impliceert dat zij niet verboden mag zijn door de wet of strijdig mag zijn met de openbare orde. Is de oorzaak strijdig met de openbare orde of de goede zeden of ontbreekt enige oorzaak, dan is de overeenkomst absoluut nietig. Is de oorzaak ongeoorloofd wegens strijdigheid met dwingende rechtsregels, dan is de overeenkomst relatief nietig (W. VAN GERVEN en S. GOVEMAEKER, Verbintenissenrecht, Leuven, Acco, 2006, p ). Art Geen toestemming is geldig, indien zij alleen door dwaling is gegeven, door geweld afgeperst of door bedrog verkregen. Afdeling I Toestemming Art Dwaling is alleen dan een oorzaak van nietigheid van de overeenkomst, wanneer zij de zelfstandigheid betreft van de zaak die het voorwerp van de overeenkomst uitmaakt. Zij is geen oorzaak van nietigheid, wanneer zij alleen de persoon betreft met wie men bedoelde te handelen, tenzij de overeenkomst hoofdzakelijk uit aanmerking van deze persoon is aangegaan. Dwaling wordt over het algemeen omschreven als een verkeerde/onjuiste voorstelling die een partij heeft betreffende een bestanddeel van de overeenkomst op het ogenblik van het aangaan van de overeenkomst. De dwaling leidt dus tot een ongewilde discrepantie tussen de werkelijke wil van een partij en diens gevormde wil. Niet elke dwaling leidt tot de nietigheid van de overeenkomst. Er dienen een aantal voorwaarden voldaan te zijn. 1. Zelfstandigheidsvereiste De dwaling dient vooreerst betrekking te hebben tot de zelfstandigheid van de zaak. Het Hof van Cassatie oordeelde dat ieder element dat de dwalende partij er hoofdzakelijk heeft toe bewogen om de overeenkomst te sluiten, derwijze dat zonder dit element de overeenkomst niet zou zijn tot stand gekomen, tot de zelfstandigheid van de zaak behoort. Bovendien oordeelde het Hof dat de dwaling hieromtrent enkel tot de nietigheid van de overeenkomst leidt, indien de medecontractant van dit element kennis had of hierop redelijkerwijze had moeten bedacht zijn (Cass. 3 maart 1967, RW , 1907; Cass. 27 oktober 1995, RW , 298; Cass. 23 januari 2014, TBO 2014, afl. 3, 137). De dwaling moet dus betrekking hebben op een element dat van doorslaggevend belang was voor de gedwaalde partij. Een element van doorslaggevend belang slaat in de eerste plaats op de essentiële elementen van de overeenkomst. Essentiële elementen betreffen elementen die, naargelang de aard van de overeenkomst, fundamenteel zijn voor de totstandkoming van de overeenkomst. Dergelijke elementen worden vermoed een doorslaggevend karakter te hebben (J. DEL CORRAL, Dwaling, Brussel, Larcier, 2011, p. 52; B. TILLEMAN, Beginselen van Belgisch privaatrecht. X. Overeenkomsten. Deel 2 Bijzondere overeenkomsten. A. Verkoop. Deel 1 Totstandkoming en kwalificatie van de koop, Antwerpen, Story-Scientia, 2001, p. 148). Het doorslaggevend belang moet bovendien kenbaar geweest zijn voor de wederpartij. Dit wil zeggen dat de wederpartij geweten moet hebben of behoorde te weten dat de dwalende partij een doorslaggevend belang hechtte aan de hoedanigheden waaromtrent de dwaling wordt ingeroepen. Dit impliceert dat de verkoper een ondervragingsplicht heeft en de koper een spreekplicht (Rb. Hasselt 11 februari 2002, RW , afl. 36, 1426). Echter, er bestaat een algemeen vermoeden dat een partij bij het sluiten van de overeenkomst minstens de hoedanigheden nastreeft die normaal te vinden zijn bij een overeenkomst van die aard. Indien een partij bijgevolg kan aantonen dat ze over deze hoedanigheden gedwaald heeft, geldt een vermoeden dat de wederpartij er kennis van had (A. DE BOECK, Informatierechten en - plichten bij de totstandkoming en uitvoering van overeenkomsten, Antwerpen, Intersentia, 2000, p. 231). Wanneer een vastgoedmakelaar in zijn publiciteit een onroerend goed verkoopt waarin de opgegeven oppervlakte niet de oppervlakte was van de verkochte woning maar wel van de totale terreinoppervlakte, dan is er dwaling in hoofde van de koper en dient de vernietiging van de ver- Larcier Duiding koop - verkoop onroerende goederen (1 november 2016) Larcier---TREE_7214--Export: _14:21--
4 koopovereenkomst te worden uitgesproken. De oppervlakte is immers een essentieel element (Rb. Antwerpen 18 mei 1998, T.App. 2001, afl. 3, 45). Uit het bovenstaande volgt dat een dwaling omtrent bijkomstige elementen in principe niet in aanmerking genomen wordt als wilsgebrek. Indien een bijkomstig element evenwel als een substantieel element beschouwd wordt, kan er wel sprake zijn van het wilsgebrek dwaling. Substantiële elementen zijn elementen waarvan een partij kan aantonen dat de aanwezigheid van dergelijke elementen van doorslaggevend belang was voor de totstandkoming van de overeenkomst en de wederpartij hiervan kennis heeft (J. DEL CORRAL, Dwaling, Brussel, Larcier, 2011, p. 53). Indien de dwalende partij aanvankelijk een prijsvermindering vordert in plaats van de nietigheid van de overeenkomst, dient geconcludeerd te worden dat het element niet van doorslaggevend belang was voor het sluiten van de overeenkomst. Het kan bijgevolg niet als een substantieel element beschouwd worden (Bergen 27 november 2000, RRD 2001, afl. 100, 259; Luik 20 maart 2001, JLMB 2001, 1698). Een beding in de verkoopvoorwaarden van de openbare verkoop van een pand dat vermeldt dat de kopers het onroerend goed gekocht hebben in de staat waarin het zich bij de verkoping bevond, heeft tot gevolg dat de partijen bij overeenkomst hebben uitgesloten dat de staat van het pand door de kopers kan worden aangevoerd als een bestanddeel dat hen in hoofdzaak ertoe aangezet heeft het contract aan te gaan (Cass. 24 april 2003, Pas. 2003, afl. 4, 873). In tegenstelling tot dwaling over essentiële elementen, gelden geen vermoedens bij dwaling over substantiële elementen. De bewijslast zal bijgevolg veel hoger liggen. De dwalende partij zal moeten aantonen dat het element een doorslaggevend karakter heeft en dat de wederpartij hiervan op de hoogte was. Het Hof van Cassatie oordeelde evenwel dat dwaling door getuigen en vermoedens mag worden bewezen, omdat het onmogelijk is zich hiervan een geschreven bewijs te verschaffen (Cass. 8 mei 1905, Pas. 1905, I, 214). Dwaling over de persoon kan enkel tot de nietigverklaring leiden, indien het een intuitu personae-verbintenis betreft. Zijnde een verbintenis die hoofdzakelijk uit aanmerking van een welbepaald persoon is aangegaan. De dwaling kan in dergelijke situatie zowel betrekking hebben op de identiteit van de persoon als op een (element van) diens bekwaamheid, talent, op voorwaarde dat die hoedanigheden determinerend waren voor de toestemming en de wederpartij dit wist of behoorde te weten (J. DEL CORRAL, Dwaling, Brussel, Larcier, 2011, p. 56). Rechtsdwaling veronderstelt een verleerde voorstelling van het objectieve recht waardoor een partij een verbintenis aangaat die zij niet zou zijn aangegaan indien zij de toepasselijkheid of de draagwijdte van de rechtsregel juist had ingeschat. Rechtsdwaling kan eveneens tot de nietigheid van de overeenkomst leiden. (B. TILLEMAN, Beginselen van Belgisch privaatrecht. X. Overeenkomsten. Deel 2 Bijzondere overeenkomsten. A. Verkoop. Deel 1 Totstandkoming en kwalificatie van de koop, Antwerpen, Story-Scientia, 2001, p. 152) Dwaling omtrent de waarde van de zaak kan niet als een wilsgebrek beschouwd worden. Dergelijke dwaling is namelijk niet doorslaggevend. Anders oordelen zou er toe leiden dat iedere overeenkomst in strijd met artikel 1118 BW wegens benadeling vernietigd zou kunnen worden (Antwerpen 27 april 1993, RW , 1194; Luik 21 december 1999, JDSC 2002, 67; J. DEL CORRAL, Dwaling, Brussel, Larcier, 2011, p. 58). De dwaling moet bestaan op het moment van het sluiten van de overeenkomst. Dit belet niet dat de rechter rekening houdt met omstandigheden die zich nadien voordoen, op voorwaarde dat hij deze omstandigheden aanwendt om zich een beeld te vormen van de gebruikelijke voorstelling van de werkelijkheid op het moment dat de overeenkomst werd gesloten (Rb. Hasselt 25 maart 2002, RW , afl. 35, 1390). 2. Verschoonbaarheidsvereiste Het Hof van Cassatie oordeelde dat dwaling slechts als een wilsgebrek in aanmerking genomen kan worden, indien de dwaling verschoonbaar is. Dit is wanneer geen redelijk mens ze zou begaan (Cass. 10 april 1975, Pas. 1975, I, 785; Cass. 28 juni 1996, Pas. 1966, I, 714; Cass. 14 januari 2013, RW , afl. 9, 342; Cass. 28 november 2013, TBO 2013, afl. 6, 267). De voorwaarde van verschoonbaarheid brengt met zich mee dat de dwalende partij de plicht heeft om zichzelf te informeren alvorens haar toestemming te geven tot een contract. Een partij mag niet lichtgelovig zijn. De meerderheid in de rechtsleer stelt dat een partij die bij de contractsluiting niet de nodige zorg heeft besteed om de dwaling te achterhalen, een fout in de zin van 4Larcier Duiding koop - verkoop onroerende goederen (1 november 2016) Larcier---TREE_7214--Export: _14:21-
5 artikel 1382 BW begaat. Deze fout kan in natura hersteld worden door het behoud van de overeenkomst, dit ondanks het wilsgebrek (A. DE BOECK, "Wilsgebreken", Bijzondere overeenkomsten. Commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer. Commentaar verbintenissenrecht, Mechelen, Kluwer, 2004, losbl.; J. DEL CORRAL, Dwaling, Brussel, Larcier, 2011, p. 67). De onderzoeksplicht zal strenger zijn naarmate de koper meer deskundig is op het terrein. Van een normaal voorzichtig handelaar mag bijvoorbeeld redelijkerwijs verwacht worden dat hij, vooraleer hij een bindende aankoopbelofte ondertekent, zelf eerst inlichtingen neemt omtrent de stedenbouwkundige bestemming en de stedenbouwkundige mogelijkheden van het onroerend goed dat hij wenst aan te kopen, zeker wanneer dit onroerend goed dienstig moet zijn voor de exploitatie van zijn handelsactiviteit (Gent 25 februari 2009, RW , afl. 18, 746). De rechter beoordeelt in feite of de dwaling verschoonbaar is. Zoals aangegeven, volstaat het dat uit de vaststellingen van de rechter volgt dat de dwaling door een redelijk persoon kan worden begaan (Cass. 28 november 2013, TBO 2013, afl. 6, 267). Zo werd geoordeeld dat indien een contractpartij een afgewerkte en ingerichte studio te koop aanbiedt, zij behoorde te begrijpen dat het tot de normale verwachtingen van de aspirant-koper behoorde dat dit goed aan de wettelijke voorschriften voldeed en dat met name hiervoor een regelmatige bouwvergunning werd afgeleverd. De verkoper kan zich dus niet beroepen op de omstandigheid dat de koper zelf de afwezigheid van de bouwvergunning had kunnen ontdekken. Het zou bovendien niet verantwoord zijn om van de koper te eisen dat hij een diepgaand en tijdrovend onderzoek zou verrichten of laten verrichten, terwijl de correcte informatie door de verkoper zeer snel en zeer goedkoop kan worden verstrekt. De dwaling is bijgevolg doorslaggevend en verschoonbaar (Rb. Hasselt 11 februari 2002, RW , afl. 36, 1426). Wanneer een perceel wordt verkocht als bouwgrond, maar de akte evenwel vermeldt dat geen verzekering kan worden gegeven omtrent de mogelijkheid om op het goed te bouwen die voor bewoning kan worden gebruikt, kan de koper niet beweren dat de koop door dwaling is aangetast onder verwijzing naar de omstandigheid enerzijds dat volgens de oorspronkelijke verkavelingsvergunning geen bouwvergunning zal worden verkregen zolang de weg niet is aangelegd of uitgerust en anderzijds de verkavelingsvergunning wegens ontoereikende verkoop van de kavels vervallen werd verklaard. Kopers dienen te weten dat, gelet op de datum en de voorwaarden van de verkavelingsvergunning, het inplantingsplan, waarbij geen aanleg van wegen was vereist, de vergunning na verloop van vijf jaar zou vervallen. De dwaling van de koper is derhalve niet verschoonbaar (Gent 25 april 1997, T.Not. 1998, 148). De koper die niet weet dat het onroerend goed dat hij verwerft met het oog daar zijn woonplaats te vestigen, kan overstromen, begaat een vergissing over één van de substantiële hoedanigheden. De vergissing van de koper is bovendien verschoonbaar indien hij heeft kunnen denken dat het probleem van overstroming op het ogenblik van de verwerving niet meer actueel was. De koper is dus gerechtigd de nietigverklaring te verkrijgen van de verkoop (Bergen 26 september 2005, JLMB 2006, afl. 19, 813). Art Geweld, gepleegd tegen hem die de verbintenis heeft aangegaan, is een oorzaak van nietigheid, zelfs al is het gepleegd door een derde, onderscheiden van degene ten voordele van wie de overeenkomst is aangegaan. Art Het geweld moet van dien aard zijn dat het op een redelijk mens moet indruk maken en hem kan doen vrezen dat hij zelf of zijn vermogen aan een aanzienlijk en dadelijk kwaad is blootgesteld. Hierbij wordt gelet op de leeftijd, het geslacht en de stand van de personen. Opdat er sprake kan zijn van geweld als wilsgebrek, dient het geweld op een redelijk mens indruk te maken. Loutere angstvalligheid beschermt de wet niet. Bij de beoordeling dient de rechter rekening te houden met de leeftijd, het geslacht en de stand van de personen. Het betreft dus een beoordeling in concreto. Het gepleegde geweld kan zowel van fysieke, van materiële als van morele aard zijn (R. DEKKERS en A. VERBEKE, Handboek Burgerlijk recht. Deel III. Verbintenissen, bewijsleer, gebruikelijke contracten, Antwerpen, Intersentia, 2007, p. 32). Geweld is een grond tot nietigheid van de overeenkomst, ongeacht van wie het geweld uitgaat. In tegenstelling tot de dwaling en bedrog, kan het geweld door een derde dus eveneens leiden tot de nietigheid van de overeenkomst (Cass. 27 november 1995, RW , 1060). Larcier Duiding koop - verkoop onroerende goederen (1 november 2016) Larcier---TREE_7214--Export: _14:21--
6 Art Geweld is een oorzaak van nietigheid van het contract, niet alleen wanneer het gepleegd wordt tegen de persoon die het contract aangaat, doch ook wanneer het gepleegd wordt tegen zijn echtgenoot of tegen zijn echtgenote, of tegen zijn bloedverwanten in de nederdalende of in de opgaande lijn. Ook wanneer het geweld gepleegd wordt tegen de echtgenoot/echtgenote van de contractspartij of tegen zijn bloedverwanten in de nederdalende of in de opgaande lijn, kan geweld de nietigheid van de overeenkomst veroorzaken. Deze opsomming is niet limitatief. Ook andere personen komen in aanmerking, indien het slachtoffer het bewijs levert van gevoelsbanden die zijn wil kunnen beïnvloeden. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan de samenwonende partner (J. DEL CORRAL, Dwaling, Brussel, Larcier, 2011, p. 22; R. DEKKERS en A. VERBEKE, Handboek Burgerlijk recht. Deel III. Verbintenissen, bewijsleer, gebruikelijke contracten, Antwerpen, Intersentia, 2007, p. 32). Art De vrees uit eerbied voor vader of moeder of een ander bloedverwant in de opgaande lijn, zonder dat enig geweld is gepleegd, is op zichzelf niet voldoende om het contract te vernietigen. De vrees uit ontzag voor vader of moeder of een ander bloedverwant in de opgaande lijn volstaat op zichzelf niet om de overeenkomst te vernietigen. In de rechtsleer wordt aangenomen dat deze regel uitgebreid dient te worden tot alle gevallen waar één van de partijen de andere eerbied verschuldigd is. Dit zal het geval zijn in de relatie tussen werkgever en werknemer, tussen aansteller en aangestelde, etc. Echter, wanneer de contractspartij zijn machtspositie aanwendt om voordelen af te dwingen die hij anders nooit verkregen had, misbruikt hij zijn positie. In dergelijk geval kan er wel sprake zijn van geweld welke de nietigheid van het contract tot gevolg heeft (R. DEKKERS en A. VERBEKE, Handboek Burgerlijk recht. Deel III. Verbintenissen, bewijsleer, gebruikelijke contracten, Antwerpen, Intersentia, 2007, p ). Art Men kan niet meer tegen een contract uit hoofde van geweld opkomen, indien dat contract sinds het ophouden van het geweld is goedgekeurd, hetzij uitdrukkelijk, hetzij stilzwijgend, hetzij doordat men de tijd, bij de wet voor het herstel bepaald, heeft laten voorbijgaan. Art Bedrog is een oorzaak van nietigheid van de overeenkomst, wanneer de kunstgrepen, door een van de partijen gebezigd, van dien aard zijn dat de andere partij zonder die kunstgrepen klaarblijkelijk het contract niet zou hebben aangegaan. Bedrog wordt niet vermoed, het moet worden bewezen. Er is bedrog wanneer een partij kunstgrepen aanwendt om de andere partij op grond van een verkeerde voorstelling van zaken te bewegen tot het aangaan van een nadelige overeenkomst, waarvan het voordeel ten goede komt aan degene die het bedrog pleegt of een derde. Een overeenkomst kan nietig verklaard worden wegens bedrog. Opdat er evenwel bedrog kan voorliggen, dient een van de partijen kunstgrepen gebezigd te hebben die van aard zijn dat zonder deze kunstgrepen de overeenkomst niet zou zijn aangegaan (Gent 25 februari 2009, RW , 746). Een van de contractspartijen dient misleidende gedragingen te stellen. Deze kunnen zowel slaan op een handelen (bedrieglijk gedrag) als op een nalaten (bedrieglijk stilzwijgen) (Cass. 16 september 1999, RW , 414; Cass. 17 februari 2012, JLMB 2012, afl. 30, 1412). Het is tevens belangrijk om op te merken dat het bedrog moet uitgaan van de medecontractant. Het bedrog dat uitgaat van een derde vormt in beginsel geen grond tot vernietiging (Rb. Bergen 3 juni 1987, JL 1987, 1044). De misleidende gedragingen dienen met bedrieglijk inzicht gepleegd te zijn. De wederpartij moet dus opzettelijk, welbewust, wetens en willens de andere partij misleiden, met de bedoeling hem tot de contractsluiting te bewegen (R. TIMMERMANS, Dwaling en bedrog bij koop en verkoop van onroerend goed, Mechelen, Kluwer, 2007, p. 421). Uit het bovenstaande vloeit voort dat de contractspartij gedwaald moet hebben door het bedrog. In tegenstelling tot de dwaling bedoeld in artikel 1110 BW, moet de dwaling geen betrek- 6Larcier Duiding koop - verkoop onroerende goederen (1 november 2016) Larcier---TREE_7214--Export: _14:21-
7 king hebben op de zelfstandigheid van de zaak. Het volstaat dat de aangewende kunstgrepen de toestemming tot contracteren hebben beïnvloed (Cass. 24 mei 1974, Arr.Cass. 1974, 1063). De dwaling dient evenmin verschoonbaar te zijn. Ook wanneer een, in dezelfde feitelijke omstandigheden geplaatst, normaal voorzichtig en redelijk persoon het bedrog tijdig zou hebben ontdekt, kan het slachtoffer nog steeds succesvol bedrog inroepen (Cass. 23 september 1977, Arr.Cass. 1978, 107; Cass. 18 maart 2010, Pas. 2010, afl. 3, 875). Opdat een overeenkomt daadwerkelijk nietig verklaard kan worden wegens bedrog, dient een causaal verband te bestaan tussen de gebezigde kunstgrepen en de contractsluiting. De aangewende kunstgrepen dienen dus doorslaggevend te zijn. In de praktijk wordt een onderscheid gemaakt tussen de situatie waarbij de aangewende kunstgrepen doorslaggevend waren voor de totstandkoming van de overeenkomst (hoofdbedrog) en de situatie waarbij de aangewende kunstgrepen tot gevolg hebben dat tegen minder bezwarende voorwaarden zou zijn gecontracteerd (incidenteel bedrog) (J. DEL CORRAL, Dwaling, Brussel, Larcier, 2011, 21; R. TIMMERMANS, Dwaling en bedrog bij koop en verkoop van onroerend goed, Mechelen, Kluwer, 2007, p. 423). Zo oordeelde het Hof van Cassatie dat er ook sprake is van bedrog wanneer bij het sluiten van een overeenkomst feiten verzwegen worden die zodanig zijn dat, indien de contractpartij er kennis van had, tegen minder bezwarende voorwaarden zou zijn gecontracteerd (Cass. 8 juni 1978, RW , 1777). Enkel hoofdbedrog zal tot de relatieve nietigheid van de overeenkomst leiden, desgevallend met een bijkomende schadevergoeding voor zover bewezen wordt dat de nietigheid geen volledige schadevergoeding inhoudt. Incidenteel bedrog kan enkel gesanctioneerd worden met een schadevergoeding op basis van artikel 1382 BW (B. TILLEMAN, Beginselen van Belgisch privaatrecht. X. Overeenkomsten. Deel 2 Bijzondere overeenkomsten. A. Verkoop. Deel 1 Totstandkoming en kwalificatie van de koop, Antwerpen, Story-Scientia, 2001, ; R. TIMMERMANS, Dwaling en bedrog bij koop en verkoop van onroerend goed, Mechelen, Kluwer, 2007, 4258). Een partij die beweert het slachtoffer te zijn van bedrog, zal hiervan het bewijs moeten leveren. De feitenrechter beoordeelt soeverein het bestaan van de kunstgrepen en de invloed ervan op de wil die door het bedrog is aangetast (Cass. 15 februari 1906, Pas. 1906, I, 132; Cass. 23 december 1926, Pas. 1927, I, 113; Cass. 13 december 1979, Pas. 1980, I, 466). Om het bestaan van bedrog vast te stellen, kan de rechter feiten die dateren van voor of na het sluiten van de overeenkomst als vermoedens in aanmerking nemen (Cass. 18 februari 1999, Arr.Cass. 1999, 223). Art Een overeenkomst die door dwaling, geweld of bedrog is aangegaan, is niet van rechtswege nietig; zij levert slechts grond op voor een vordering tot nietigverklaring of tot vernietiging, in de gevallen en op de wijze, bepaald in afdeling VII van hoofdstuk V van deze titel. De verschoonbare, doorslaggevende dwaling wordt gesanctioneerd met de nietigheid van de overeenkomst. Dit is eveneens het geval wanneer de overeenkomst is aangegaan door geweld of indien de medecontractant kunstgrepen heeft aangewend die doorslaggevend zijn geweest voor het sluiten van de overeenkomst (hoofdbedrog). Het Hof van Cassatie heeft geoordeeld dat een overeenkomst die aangetast is door gebrek aan toestemming, nietig is. Omdat deze nietigheid enkel private belangen beschermt, betreft het een relatieve nietigheid (Cass. 21 oktober 1971, RW , 1145). Dit impliceert vooreerst dat de rechter de relatieve nietigheid niet ambtshalve kan inroepen (Cass. 10 april 1930, BJ 1930, 326). Bovendien is de relatieve nietigheid vatbaar voor bevestiging door de beschermde partij (zie art en 1311 BW). De vernietiging heeft een uitwerking ex tunc. De contractspartijen moeten geplaatst worden in de situatie waarin ze zich bevonden voor het aangaan van de overeenkomst. Ze zijn dus in de regel verplicht de prestaties terug te geven die krachtens de vernietigde overeenkomst zijn ontvangen. De verplichting tot teruggave die, bij vernietiging van de koop, op de verkoper rust, impliceert als dusdanig niet dat hij aan de koper de door hem gedragen aktekosten moet terugbetalen. Aktekosten hangen immers niet af van het uitvoeren van een overeenkomst (Cass. 21 mei 2004, JLMB 2004, afl. 39, 1712). De vordering tot nietigverklaring sluit niet uit dat daarnaast ook een schadevergoeding gevorderd kan worden, indien de schade door de vernietiging van de overeenkomst niet volledig Larcier Duiding koop - verkoop onroerende goederen (1 november 2016) Larcier---TREE_7214--Export: _14:21--
8 wordt vergoed (zie voor een toepassingsgeval inzake bedrog: Antwerpen 15 december 1982, RW , 1479, noot J. WERCKX). Art Benadeling maakt overeenkomsten slechts nietig wat betreft bepaalde contracten of bepaalde personen, zoals in dezelfde afdeling zal worden vastgesteld. Er is sprake van benadeling wanneer er een aanzienlijke onevenredigheid bestaat tussen de wederzijds bedongen prestaties (J. DEL CORRAL, Dwaling, Brussel, Larcier, 2011, p. 23). In tegenstelling tot dwaling, geweld en bedrog, is benadeling geen wilsgebrek. De rechtszekerheid zou namelijk in het gedrang komen, indien de bindende kracht van de overeenkomst niet gehandhaafd zou worden wegens de benadeling die één van de partijen ondervindt (J. DEL COR- RAL, Dwaling, Brussel, Larcier, 2011, p. 23; R. VANDEPUTTE, De overeenkomst. Haar ontstaan, haar uitvoering en verdwijning, haar bewijs, Brussel, Larcier, 1977, p ). Met andere woorden, benadeling tast de wilsvorming niet aan. Ze kan wel een aanwijzing vormen van een dergelijke aantasting (J. DEL CORRAL, Dwaling, Brussel, Larcier, 2011, p. 23; W. VAN GERVEN en S. GOVEMAE- KER,Verbintenissenrecht, Leuven, Acco, 2010, p. 125). Een onevenwicht tussen de prestaties van de contractspartijen resulteert niet automatisch in de nietigheid van de overeenkomst. Slechts in een specifiek aantal, wettelijk bepaalde, gevallen zal de benadeling als vernietigingsgrond aanvaard worden. Specifiek wat betreft de koop van onroerende goederen, kan verwezen worden naar artikel 1674 ev. BW (zie hoofdstuk I). 8Larcier Duiding koop - verkoop onroerende goederen (1 november 2016) Larcier---TREE_7214--Export: _14:21-
1. Een geldige wil = om een rechtshandeling te stellen, moeten de partijen hun volwaardige wil uiten
Inleiding tot het economische recht Contactpersoon: joeri.vananroye@law.kuleuven.be woensdag 10/10/2012 Overeenkomst mogelijk bij aanwezigheid: (Art. 1108 BW) - toestemming - handelingsbekwaamheid - bepaald
Nadere informatieOnvergund kopen en verkopen
Onvergund kopen en verkopen FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95 66 E info@forumadvocaten.be W www.forumadvocaten.be 1 Inleiding Problematiek Gebouw wordt verkocht
Nadere informatieHof van Cassatie van België
9 NOVEMBER 2012 C.12.0051.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.12.0051.N R.C., eiser, vertegenwoordigd door mr. Johan Verbist, advocaat bij het Hof van Cassatie, met kantoor te 1000 Brussel, Brederodestraat
Nadere informatieHof van Cassatie van België
28 NOVEMBER 2013 C.12.0556.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.12.0556.N 1. J., 2. G., 3. D., 4. E., 5. K., 6. I., eisers, vertegenwoordigd door mr. Johan Verbist, advocaat bij het Hof van Cassatie,
Nadere informatieVALKUILEN BIJ DE AANKOOP VAN EEN ONROEREND GOED. E. Ontstaan bij het aangaan van de overeenkomst
een voorbeeld te vinden van een vonnis waarin de rechter op grond van de nalatigheid van de koper het bedrog niet aanvaardt. Zo werd in een vonnis van de rechtbank van Hasselt geoordeeld: ( ) het bedrog
Nadere informatieFaculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent. Academiejaar 2010-2011
Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2010-2011 VALKUILEN BIJ DE AANKOOP VAN EEN ONROEREND GOED: DE WILSGEBREKEN, VERBORGEN GEBREKEN EN VERBORGEN NON-CONFORMITEIT. Masterproef van
Nadere informatieDe contractuele uitsluiting en beperking van de tienjarige aansprakelijkheid van de architect (Cass. 5 september 2014)
De contractuele uitsluiting en beperking van de tienjarige aansprakelijkheid van de architect (Cass. 5 september 2014) FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95
Nadere informatieHof van Cassatie van België
22 APRIL 2013 C.12.0285.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.12.0285.F M. L. Mr. John Kirkpatrick, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen M. H. Mr. François T Kint, advocaat bij het Hof van Cassatie.
Nadere informatieO. T., eiser tot cassatie van een arrest, op 5 juni 1998 gewezen. vertegenwoordigd door mr. Adolf Houtekier, advocaat bij het Hof
27 OKTOBER 2000 C.98.0554.N/1 C.98.0554.N O. T., eiser tot cassatie van een arrest, op 5 juni 1998 gewezen door het Hof van Beroep te Gent, vertegenwoordigd door mr. Adolf Houtekier, advocaat bij het Hof
Nadere informatieBewijswaarde van een sms-bericht bij de verkoop van een onroerend goed
Bewijswaarde van een sms-bericht bij de verkoop van een onroerend goed Analyse arrest HvB Gent 26 september 2013 FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95 66 E info@forumadvocaten.be
Nadere informatieContracten: basisbeginselen. Door Mr. Franky De Mil Advocaat-vennoot bij Pure Advocaten
Contracten: basisbeginselen Door Mr. Franky De Mil Advocaat-vennoot bij Pure Advocaten Introductie Van der Gucht Advocaten Pure Advocaten Voskenslaan 34 9000 Gent Doel: basisbeginselen Contracten (principes
Nadere informatieInstelling. Onderwerp. Datum
Instelling Hof van Cassatie Onderwerp Verkoop van andermans goed. Nietigheid. Aard. Recht van de koper. Gebrek aan eigendomsoverdracht. Ontbinding. Mogelijkheid Datum 15 september 2011 Copyright and disclaimer
Nadere informatieHof van Cassatie van België
24 SEPTEMBER 2007 C.05.0246.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.05.0246.F AFAS BELGIUM, naamloze vennootschap, Mr. Johan Verbist, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen BODYCOTE BELGIUM, naamloze
Nadere informatieSAMENWONING RELEVANTE ARTIKELS UIT HET BELGISCH BURGERLIJK WETBOEK
WETTELIJKE SAMENWONING RELEVANTE ARTIKELS UIT HET BELGISCH BURGERLIJK WETBOEK BOEK III TITEL Vbis WETTELIJKE SAMENWONING Artikel 1475 Onder wettelijke samenwoning wordt verstaan de toestand van samenleven
Nadere informatieInstantie. Onderwerp. Datum
Instantie Hof van Cassatie Onderwerp Overeenkomst - Bestanddelen - Toestemming - Gebrek - Geweld - Morele dwang - Gebrekkige wil - Voorwaarde - Artt. 1109 en 1112, BW Datum 23 maart 1998 Copyright and
Nadere informatieInstelling. Onderwerp. Datum
Instelling Hof van Cassatie Onderwerp Schenkingen. Doorslaggevende beweegreden. Onvrijwillige verkeerde voorstelling van de werkelijkheid. Dwaling. Grond tot nietigheid Datum 14 januari 2013 Copyright
Nadere informatieAkkoord over prijs en zaak voldoende voor verkoop Of toch niet?
Akkoord over prijs en zaak voldoende voor verkoop Of toch niet? FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 34 A 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95 66 E info@forumadvocaten.be W www.forumadvocaten.be 1 Consensualisme
Nadere informatieHof van Cassatie van België
25 FEBRUARI 2009 P.08.1594.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P.08.1594.F J. R., Mrs. Benoît Lespire, advocaat bij de balie te Luik, en Raphaël Gevers, advocaat bij de balie te Brussel. I. RECHTSPLEGING
Nadere informatieBURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID VAN DE ARCHITECT VERBONDEN DOOR EEN ARBEIDSOVEREENKOMST
BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID VAN DE ARCHITECT VERBONDEN DOOR EEN ARBEIDSOVEREENKOMST 1) Omschrijving van de arbeidsovereenkomst Artikel 3 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten
Nadere informatieVrijwaring voor verborgen gebreken van een onroerend goed
Vrijwaring voor verborgen gebreken van een onroerend goed FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95 66 E info@forumadvocaten.be W www.forumadvocaten.be 1 Inleiding
Nadere informatieHof van Cassatie van België
21 OKTOBER 2016 C.15.0457.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.15.0457.N R. V. R., handelend in eigen naam en in hoedanigheid van erfgenaam van de heer P. V. R., eiseres, vertegenwoordigd door
Nadere informatieInhoudsopgave. Inhoudsopgave 5 Voorwoord 11
Inhoudsopgave 5 Voorwoord 11 Hoofdstuk I.- Algemene inleiding 13 Afdeling 1.- Het privaatrecht, wat is dat? 13 1.- Objectief recht vs. subjectief recht 13 I.- Algemeen 13 II.- Objectieve benadering het
Nadere informatieOnrechtmatige contractuele bedingen
Nieuwe regels in b2b-relaties: verboden bedingen, misbruik van de economische afhankelijkheid van een onderneming en oneerlijke marktpraktijken Op 21 maart 2019 keurde het Parlement een wet goed die in
Nadere informatieArbitragecommissie. Advies over de sancties bepaald in artikel 5 van de wet
Advies nr. 2011/08 van 4 oktober 2011 Arbitragecommissie Wet van 19 december 2005 betreffende de precontractuele informatie bij commerciële samenwerkingsovereenkomsten. Advies over de sancties bepaald
Nadere informatieHoofdstuk I. Algemene inleiding 15
Voorwoord 13 Hoofdstuk I. Algemene inleiding 15 Afdeling 1. Het privaatrecht, wat is dat? 15 1. Objectief recht vs. subjectief recht 15 I. Algemeen 15 II. Objectieve benadering het objectief recht 15 III.
Nadere informatieDe aansprakelijkheid van de aannemer DEEL I: De contractuele aansprakelijkheid
De aansprakelijkheid van de aannemer DEEL I: De contractuele aansprakelijkheid FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95 66 E info@forumadvocaten.be W www.forumadvocaten.be
Nadere informatieKLACHTPLICHT BIJ NON-CONFORMITEIT
KLACHTPLICHT BIJ NON-CONFORMITEIT Bij de aankoop van een woning blijkt achteraf nogal eens dat iets anders geleverd is dan op grond van de koopovereenkomst mocht worden verwacht. Er kan bijvoorbeeld sprake
Nadere informatieInhoud Definitie Eigensoortige en gemengde overeenkomsten 19
Woord vooraf 13 Inleiding 15 1. Belang van het algemeen verbintenissenrecht 15 2. Benoemde en onbenoemde overeenkomsten 15 2.1 Omschrijving 15 2.2 Benoemde overeenkomsten in het Burgerlijk Wetboek 16 2.3
Nadere informatieFaculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar RECHTSVERGELIJKEND ONDERZOEK NAAR DE LEER DER WILSGEBREKEN, DE
Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2015 2016 NIETIGHEIDSVORDERINGEN BIJ DE VERKOOP VAN ONROEREND GOED: EEN RECHTSVERGELIJKEND ONDERZOEK NAAR DE LEER DER WILSGEBREKEN, DE VLAAMSE
Nadere informatieAlgemene Voorwaarden. Gijs van Poppel Advocaat. Commerciële contracten & Commercial Litigation 07 oktober 2013
Gijs van Poppel Advocaat Algemene Voorwaarden Commerciële contracten & Commercial Litigation 07 oktober 2013 Algemene voorwaarden zijn één of meer schriftelijke bedingen die er toe strekken in meerdere
Nadere informatieAuteur. Elfri De Neve. www.elfri.be. Onderwerp. Anatocisme. Copyright and disclaimer
Auteur Elfri De Neve www.elfri.be Onderwerp Anatocisme Copyright and disclaimer Gelieve er nota van te nemen dat de inhoud van dit document onderworpen kan zijn aan rechten van intellectuele eigendom,
Nadere informatieHof van Cassatie van België
22 MAART 2018 C.17.0067.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.17.0067.N E.A. eiser, vertegenwoordigd door mr. Johan Verbist, advocaat bij het Hof van Cassatie, met kantoor te 2000 Antwerpen, Amerikalei
Nadere informatieHof van Cassatie van België
21 DECEMBER 2009 C.08.0499.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.08.0499.F HANCIAUX, nv, Mr. Jacqueline Oosterbosch, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen C. R., I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF
Nadere informatieHof van Cassatie van België
18 DECEMBER 2008 C.07.0018.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.07.0018.F 1. B. J., 2. N. L., Mr. John Kirkpatrick, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen WAALS GEWEST, Mr. Lucien Simont, advocaat
Nadere informatieHof van Cassatie van België
14 FEBRUARI 2003 C.00.0354.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.00.0354.N R.J. eiseres, vertegenwoordigd door mr. Philippe Gérard, advocaat bij het Hof van Cassatie, kantoor houdende te 1050 Brussel,
Nadere informatiealgemene verkoopsvoorwaarden
algemene verkoopsvoorwaarden 1. 2. Onderhavige voorwaarden zijn van toepassing op alle rechtshandelingen en rechtsverhoudingen tussen MASTERmail en de opdrachtgever tenzij uitdrukkelijk en schriftelijk
Nadere informatieMedia Markt Algemene verkoopsvoorwaarden
Media Markt Algemene verkoopsvoorwaarden Onderhavige verkoopsvoorwaarden gelden voor alle verkoopovereenkomsten tussen Media Markt en de klant. Afwijkingen van deze algemene verkoopsvoorwaarden kunnen
Nadere informatieHof van Cassatie van België
13 JUNI 2005 S.04.0109.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. S.04.0109.N.- B. J., eiser, vertegenwoordigd door Mr. Huguette Geinger, advocaat bij het Hof van Cassatie, kantoor houdende te 1000 Brussel,
Nadere informatieRechtsweigering Art.5 Gerechtelijk Wetboek
Rechtsweigering Art.5 Gerechtelijk Wetboek FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 34 A 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95 66 E info@forumadvocaten.be W www.forumadvocaten.be I. Intrede Artikel 4 Burgerlijk
Nadere informatieHof van Cassatie van België
4 MAART 2015 P.14.1796.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P.14.1796.F PROCUREUR-GENERAAL BIJ HET HOF VAN BEROEP TE LUIK, tegen A. S., Mr. Simone Nudelholc, advocaat bij het Hof van Cassatie. I.
Nadere informatieVLAAMS GEWEST, vertegenwoordigd door de Vlaamse Regering, in. de persoon van de Minister-President, met kabinet gevestigd te
29 MEI 2000 C.96.0188.N/1 Nr. C.96.0188.N.- VLAAMS GEWEST, vertegenwoordigd door de Vlaamse Regering, in de persoon van de Minister-President, met kabinet gevestigd te 1000 Brussel, Martelaarsplein, 19,
Nadere informatiePrijsclausules op het Kruispunt van Twee Werven. Marijke Roelants
Prijsclausules op het Kruispunt van Twee Werven Marijke Roelants 1 KOOP-VERKOOP AANDELEN SPA = AANDELEN + PRIJS Art.1582 BW : Koop is een overeenkomst waarbij de ene partij zich verbindt om een zaak te
Nadere informatie2. Wat is de duur van een handelshuurovereenkomst?
A C C O U N T A N T S B E L A S T I N G C O N S U L E N T E N De handelshuurovereenkomst Wie een pand huurt om er handel te drijven, heeft behoefte aan een zekere duurzaamheid, zekerheid, stabiliteit.
Nadere informatieHof van Cassatie van België
15 DECEMBER 2006 F.05.0019.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. F.05.0019.N 1. S.W., en zijn echtgenote, 2. O.W., eisers, vertegenwoordigd door mr. Pierre van Ommeslaghe, advocaat bij het Hof van
Nadere informatieHof van Cassatie van België
18 NOVEMBER 2013 C.12.0442.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.12.0442.F G. V., Mr. Kirkpatrick, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen 1. M. D. e.a. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep
Nadere informatie30 DECEMBER 1961. - Wet tot invoering van de Nederlandse tekst van het burgerlijk wetboek.
30 DECEMBER 1961. - Wet tot invoering van de Nederlandse tekst van het burgerlijk wetboek. Publicatie : 18-05-1962 Inwerkingtreding : 28-05-1962 Dossiernummer : 1961-12-30/31 HOOFDSTUK VI : WEDERZIJDSE
Nadere informatieHof van beroep Antwerpen
Arrestnummer 2012/ Uitgifte Uitgereikt aan Uitgereikt aan Uitgereikt aan Repertoriumnummer 2012/9772 Datum van uitspraak 12 november 2012 Rolnummer op BUR Rechtsmiddelen op BUR op BUR 2011/AR/633 Niet
Nadere informatieHof van Cassatie van België
14 DECEMBER 2012 C.12.0018.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.12.0018.N JACKY AUSSEMS nv, met zetel te 3740 Bilzen, Natveld 11, eiseres, vertegenwoordigd door mr. Caroline De Baets, advocaat
Nadere informatieDE IDEALE WONING, coöperatieve vennootschap, arrondissement. Antwerpen, met maatschappelijke zetel te 2600 Berchem,
8 FEBRUARI 2001 C.98.0470.N/1 C.98.0470.N DE IDEALE WONING, coöperatieve vennootschap, arrondissement Antwerpen, met maatschappelijke zetel te 2600 Berchem, Diksmuidelaan 276, ingeschreven in het handelsregister
Nadere informatieGROEPSVERZEKERINGEN EN HET HUWELIJKSVERMOGENSRECHT
GROEPSVERZEKERINGEN EN HET HUWELIJKSVERMOGENSRECHT 1. De artikelen 127 en 128 van de Wet van 25 juni 1992 op de Landverzekeringsovereenkomst (WLVO) stelden eertijds het volgende: Artikel 127 WLVO: De aanspraken,
Nadere informatieMeer info inzake aansprakelijkheid VZW en haar bestuurders
Meer info inzake aansprakelijkheid VZW en haar bestuurders DE BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID De persoon die schade aan iemand anders veroorzaakt, is verplicht die te herstellen. Hierbij wordt een onderscheid
Nadere informatieVoor het inroepen van de dienstverlening van Hofland Incasso C.V. met betrekking tot incasso bij voorbaat.
2015-01 ALGEMENE VOORWAARDEN Voor het inroepen van de dienstverlening van Hofland Incasso C.V. met betrekking tot incasso bij voorbaat. Artikel 1 Toepassingsgebied. 1.1 Deze algemene leveringsvoorwaarden
Nadere informatieE. De gerechtelijke ontbinding. Wet 21 maart 1804 B.W. (uittreksel art. 1184) Wet 21 maart 1804 Burgerlijk Wetboek (B.S., 3 september 1807)
E. De gerechtelijke ontbinding Wet 21 maart 1804 B.W. (uittreksel art. 1184)...................................... 27 Wet 21 maart 1804 Burgerlijk Wetboek (B.S., 3 september 1807) (Uittreksel) BOEK III
Nadere informatieEnvironmental & Safety Services # 9 13/03/2015-1
Environmental & Safety Services # 9 13/03/2015-1 20 jaar Bodemdecreet impact van de rechtspraak op de bodemregelgeving Gent, 13 maart 2015 # 9 13/03/2015-2 SANERINGSPLICHT # 9 13/03/2015-3 Vrijstellingsregeling
Nadere informatieHof van Cassatie van België
8 MAART 2018 C.17.0390.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.17.0390.N 1. BISDOM HASSELT vzw, met zetel te 3500 Hasselt, Vrijwilligersplein 14, 2. MONIALEN VAN BETHLEHEM, MARIA-TEN-HEMEL- OPGENOMEN
Nadere informatieHypoteekrecht en andere beperkte zakelijke rechten - Vereisten voor de geldige vestiging ervan
- 1 - Hypoteekrecht en andere beperkte zakelijke rechten - Vereisten voor de geldige vestiging ervan Het beschikken over een zakelijk recht van hypotheek voor de goede uitvoering van de verbintenissen
Nadere informatieZaak T-205/99. Hyper Srl tegen Commissie van de Europese Gemeenschappen
Zaak T-205/99 Hyper Srl tegen Commissie van de Europese Gemeenschappen Douanerechten Invoer van televisietoestellen uit India Ongeldige certificaten van oorsprong Verzoek tot kwijtschelding van invoerrechten
Nadere informatieInstelling. Onderwerp. Datum
Instelling hof van beroep Brussel Onderwerp Gerechtelijke vereffening-verdeling. Artikel 1207 e.v. Ger. W. Deelakkoorden: geldigheid en bindende kracht. Artikel 1447 BW betreffende de overname van de gezinswoning
Nadere informatieHet advies van de accountant of belastingconsulent en de rechtsdwaling in strafzaken
Het advies van de accountant of belastingconsulent en de rechtsdwaling in strafzaken J. VAN DROOGBROECK De accountant en de belastingconsulent verstrekken adviezen aan de onderneming die hem tewerkstelt
Nadere informatieGewijzigde artikelen 1, 9, en 44, 3, 1, van het Btw-Wetboek vanaf 1 januari Eerste commentaar.
Beslissing BTW nr. E.T.119.318 dd. 28.10.2010 Gewijzigde artikelen 1, 9, en 44, 3, 1, van het Btw-Wetboek vanaf 1 januari 2011. Eerste commentaar. 1. Inleiding Ingevolge de wijzigingen van het Btw-Wetboek
Nadere informatieHof van Cassatie van België
3 MAART 2015 P.13.1040.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P.13.1040.N UCB nv, met zetel te 1070 Brussel (Anderlecht), Researchlaan 60, beklaagde, eiseres, vertegenwoordigd door mr. Johan Verbist,
Nadere informatieY ) België over tot dagvaarding. Op 5 augustus 2009 gaat de NV P. van de BVBA YI
32215 IV. Op datum van 25 juli 2007 sluit de NV P België als franchisegever een franchiseovereenkomst van bepaalde duur van 7 jaar met de BVBA Y. als franchisenemer, waarbij de franchisegever aan de franchisenemer
Nadere informatieInstelling. Onderwerp. Datum
Instelling Hof van Cassatie Onderwerp Veroordeling tot betaling van een uitkering tot onderhoud. Voorwaarde. Voorafgaande ingebrekestelling van de schuldenaar Datum 3 november 2009 Copyright and disclaimer
Nadere informatieHof van Cassatie van België
6 MEI 2014 P.13.1660.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P.13.1660.N I E N, beklaagde, eiser, met als raadsman mr. Raf Verstraeten, advocaat bij de balie te Brussel, II A C S, beklaagde, eiseres,
Nadere informatieUITVOERENDE KAMER VAN HET BEROEPSINSTITUUT VAN VASTGOEDMAKELAARS
UITVOERENDE KAMER VAN HET BEROEPSINSTITUUT VAN VASTGOEDMAKELAARS TUCHTRECHTELIJKE BESLISSING IN EERSTE AANLEG nr. ( ) Van 16 januari 2015 Dossier : T6687 Inzake ( ) (B.I.V. nr. ) Samenvatting: In het kader
Nadere informatieHof van Cassatie van België
20 JANUARI 2015 P.14.1276.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P.14.1276.N E R H C, beklaagde, eiser, tegen C V D C, burgerlijke partij, verweerder. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep
Nadere informatieHof van beroep Antwerpen
Repertoriumnummer Uitgifte Uitgereikt aan Uitgereikt aan Uitgereikt aan 2014/ Datum van uitspraak 19 februari 2014 op op op Rolnummer BUR BUR BUR est 2012/AR/1747 Hof van beroep Antwerpen Arrest Aangeboden
Nadere informatieHof van Cassatie van België
14 APRIL 2015 P.14.1146.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P.14.1146.N T K H, inverdenkinggestelde, eiser, met als raadsman mr. Luc Arnou, advocaat bij de balie te Brugge, tegen 1. E V D C, 2.
Nadere informatieHC 5A, , verbintenissenrecht, wilsontbreken, vertrouwensleer, aanbod en aanvaarding
HC 5A, 04-03-2019, verbintenissenrecht, wilsontbreken, vertrouwensleer, aanbod en aanvaarding In het goederenrecht gaat het over de verhouding tussen persoon en goed. In het verbintenissenrecht gaat het
Nadere informatieC.O.B.A. 4 COMMISSIE VOOR ONRECHTMATIGE BEDINGEN
C.O.B.A. 4 COMMISSIE VOOR ONRECHTMATIGE BEDINGEN Aanbeveling betreffende strafbedingen Brussel, 21 oktober 1997 1 Gelet op de artikelen 35, par. 3, lid 2, en 36 van de wet van 14 juli 1991 betreffende
Nadere informatieHof van Cassatie van België
12 FEBRUARI 2015 C.14.0330.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.14.0330.F J. L., Mr. Huguette Geinger, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen 1. M. T., Mr. Pierre Van Ommeslaghe, advocaat bij
Nadere informatieMiddag van het Recht: Nieuw Verbintenissenrecht. Prof. dr. Britt Weyts Hoogleraar Universiteit Antwerpen Advocaat
Middag van het Recht: Nieuw Verbintenissenrecht Prof. dr. Britt Weyts Hoogleraar Universiteit Antwerpen Advocaat 1 Enkele vaststellingen 1. Je schrijft niet elk jaar een nieuw BW 2. Streven naar balans
Nadere informatieBEGINSELEN VAN EUROPEES FAMILIERECHT BETREFFENDE VERMOGENSRECHTELIJKE RELATIES TUSSEN ECHTGENOTEN
BEGINSELEN VAN EUROPEES FAMILIERECHT BETREFFENDE VERMOGENSRECHTELIJKE RELATIES TUSSEN ECHTGENOTEN PREAMBULE Erkennende dat ondanks de bestaande verschillen in de nationale familierechten er evenwel een
Nadere informatieOnderneming en Recht Hoofdstuk 5 Overeenkomsten Paragraaf 5.1 Het sluiten van overeenkomsten
Samenvatting door een scholier 2495 woorden 18 januari 2007 6,6 18 keer beoordeeld Vak Economie Onderneming en Recht Hoofdstuk 5 Overeenkomsten Paragraaf 5.1 Het sluiten van overeenkomsten Een overeenkomst
Nadere informatieECLI:NL:RBHAA:2010:BO2401
ECLI:NL:RBHAA:2010:BO2401 Instantie Rechtbank Haarlem Datum uitspraak 15-09-2010 Datum publicatie 29-10-2010 Zaaknummer 127472 - HA ZA 06-1116 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Civiel
Nadere informatieHof van Cassatie van België
2 OKTOBER 2009 C.08.0118.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.08.0118.F J. J., Mr. Pierre Van Ommeslaghe, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen J. J.-R., Mr. Jacqueline Oosterbosch, advocaat
Nadere informatieHof van Cassatie van België
9 MEI 2016 C.14.0404.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.14.0404.N M M M N, eiser, vertegenwoordigd door mr. Beatrix Vanlerberghe, advocaat bij het Hof van Cassatie, met kantoor te 2000 Antwerpen,
Nadere informatieJuridische beschermingsmogelijkheden voor de EDPB in geval van niet of laattijdige betaling van facturen door de aangeslotenen
3 juni 2010 Juridische beschermingsmogelijkheden voor de EDPB in geval van niet of laattijdige betaling van facturen door de aangeslotenen VRAAGSTELLING De vraag heeft betrekking op de situaties waarbij
Nadere informatieHof van Cassatie van België
19 FEBRUARI 2010 C.08.0127.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.08.0127.F WAALS GEWEST, Mr. Lucien Simont, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen 1. v. H. d A. F., 2. v. H. d A. M., Mr. Bruno
Nadere informatieTitel. Inhoudstafel Tekst Begin
pagina 1 van 56 belgiëlex. be - Kruispuntbank Wetgeving Titel 21 MAART 1804. - BURGERLIJK WETBOEK. - BOEK III : Wijze van eigendomsverkrijging. - TITEL III tot V (art. 1101-1581). (NOTA : Raadpleging van
Nadere informatieHof van Cassatie van België
5 MEI 2011 C.10.0175.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.10.0175.F G. V., Mr. Jacqueline Oosterbosch, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen D. B.. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep
Nadere informatieAlgemene voorwaarden QHHT Nederland
Algemene voorwaarden QHHT Nederland Artikel 1 Toepassingsgebied Deze algemene leveringsvoorwaarden zijn van toepassing bij opdrachten aan en op alle aanbiedingen en overeenkomsten waarbij QHHT Nederland
Nadere informatieInstantie. Onderwerp. Datum
Instantie Hof van Cassatie Onderwerp Overeenkomst Bestanddelen - Toestemming - Dwaling over de zelfstandigheid - Begrip - Art. 1110, BW Datum 27 oktober 1995 Copyright and disclaimer Gelieve er nota van
Nadere informatieHof van Cassatie van België
12 SEPTEMBER 2014 C.13.0232.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.13.0232.N SYRAL BELGIUM nv, met zetel te 9300 Aalst, Burchtstraat 10, eiseres, vertegenwoordigd door mr. Caroline De Baets, advocaat
Nadere informatieRolnummer Arrest nr. 172/2009 van 29 oktober 2009 A R R E S T
Rolnummer 4725 Arrest nr. 172/2009 van 29 oktober 2009 A R R E S T In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 323 van het Burgerlijk Wetboek, zoals van kracht vóór de opheffing ervan bij artikel
Nadere informatieDe nietigheidssanctie bij overdracht van gronden zonder voorafgaand bodemattest
De nietigheidssanctie bij overdracht van gronden zonder voorafgaand bodemattest FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 34 A 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95 66 E info@forumadvocaten.be W www.forumadvocaten.be
Nadere informatieHof van Cassatie van België
C.05.0403.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.07.0500.F DEXIA INSURANCE, naamloze vennootschap, tegen 1. RENAULT BELGIQUE LUXEMBOURG, naamloze vennootschap, 2. ETABLISSEMENTS ENCLIN, naamloze
Nadere informatieHof van Cassatie van België
13 FEBRUARI 2006 C.04.0454.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.04.0454.F M. M., Mr. Isabelle Heenen, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen T. M. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep
Nadere informatieARTIKEL 1. BEGRIPSBEPALINGEN Bart Jansen Advies: Bart Jansen Advies, ingeschreven in het Handelsregister onder nummer
ARTIKEL 1. BEGRIPSBEPALINGEN Bart Jansen Advies: Bart Jansen Advies, ingeschreven in het Handelsregister onder nummer 74414860 Offerte: een aanbieding (schriftelijk of per mail) van Bart Jansen Advies
Nadere informatieVoorafgaand: Wetboek Economisch recht
Voorafgaand: Wetboek Economisch recht Tijdens de legislatuur 2010-2014 vatte de regering het ambitieuze project aan om de bestaande economische wetgeving grondig te hervormen en te groeperen in één Wetboek
Nadere informatieCLAUSULE 108: BEROEPSAANSPRAKELIJKHEID VAN DE NIET DOOR DE BIV ERKENDE SYNDICUS
CLAUSULE 108: BEROEPSAANSPRAKELIJKHEID VAN DE NIET DOOR DE BIV ERKENDE SYNDICUS De bepalingen die hierna zijn voorzien vullen het lexicon, het hoofdstuk "B.A. Uitbating" en het hoofdstuk "Gemeenschappelijke
Nadere informatieHof van Cassatie van België
20 SEPTEMBER 2012 C.11.0662.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.11.0662.N PARFIP BENELUX nv, Mr. Johan Verbist, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen ARAMEX CARS nv, I. RECHTSPLEGING VOOR HET
Nadere informatieRechtspraak met betrekking tot het gebruik en misbruik van kadastrale gegevens en K.I. Mr. Martin Denys & Mr. John Toury
Rechtspraak met betrekking tot het gebruik en misbruik van kadastrale gegevens en K.I Mr. Martin Denys & Mr. John Toury Rechtspraak met betrekking tot het gebruik en misbruik van kadastrale gegevens en
Nadere informatieConcubinaat. De buitenhuwelijkse tweerelatie. Patrick Senaeve (ed.) Acco Leuven / Amersfoort
Concubinaat De buitenhuwelijkse tweerelatie Patrick Senaeve (ed.) Met bijdragen van: Eric Dirix Jacques Herbots Walter Pintens Jan Roodhooft Patrick Senaeve Acco Leuven / Amersfoort INHOUD Patrick Senaeve
Nadere informatieBENOEMDE OVEREENKOMSTEN
BENOEMDE OVEREENKOMSTEN 1. Koop De koop is een overeenkomst waarbij een partij (de verkoper) zich ertoe verbindt dat de eigendom van een zaak over te dragen aan een andere partij (de koper), die zich op
Nadere informatieALGEMENE VOORWAARDEN
ALGEMENE VOORWAARDEN!! WWW.VERKOOPMIJNAUTO.BE WWW.DEALERAANKOOP.BE INHOUDSOPGAVE Art. 1 Definities begrippen Art. 2 Identiteit van de ondernemer Art. 3 Toepasselijkheid Art. 4 De openbare veiling Art.
Nadere informatie!!!!!!!!!!!! ALGEMEENE VOORWAARDEN ONLINE VERSIE OVALPICTURE !!!!!!!!!!!!
ALGEMEENE VOORWAARDEN ONLINE VERSIE OVALPICTURE Werkingssfeer Deze Algemene Voorwaarden gelden voor iedere offerte en Overeenkomst gesloten tussen OVALPICTURE en de Opdrachtgever, tenzij van deze Algemene
Nadere informatieBurgerlijk Wetboek boek 7 titel 12. Aanneming van werk. Afdeling 1. Aanneming van werk in het algemeen
Burgerlijk Wetboek boek 7 titel 12. Aanneming van werk Afdeling 1. Aanneming van werk in het algemeen Artikel 750 1. Aanneming van werk is de overeenkomst waarbij de ene partij, de aannemer, zich jegens
Nadere informatieHof van Cassatie van België
14 DECEMBER 2017 C.16.0296.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.16.0296.N 1. ALFA nv, met zetel te 3700 Tongeren, Maastrichterstraat 31, 2. F. R., 3. A.-M. H., 4. F. R., eisers, vertegenwoordigd
Nadere informatieGeldigheidsvereisten voor elke overeenkomst toegepast op borgtocht
67 H o o f d s t u k I Geldigheidsvereisten voor elke overeenkomst toegepast op borgtocht 1. Algemeen Afdeling 1 Toestemming 94. Krachtens artikel 2015 BW wordt borgtocht niet vermoed en moet het uitdrukkelijk
Nadere informatie