De belangrijkste fiscale nieuwigheden. eindejaarswetten van 2009 I N H O U D. Eindejaarswetten. Autofiscaliteit

Transcriptie

1 De belangrijkste fiscale nieuwigheden in de eindejaarswetten van 2009 Eindejaarswetten Zoals we gewoon zijn, verandert er met een nieuw jaar ook weer één en ander op fiscaal gebied. Heel wat wijzigingen zijn (zoals we ook gewoon zijn) opgenomen in een aantal wetten die in de laatste weken van het voorgaande jaar werden goedgekeurd. Deze eindejaarswetten zijn: de wet van 21 december 2009 houdende fiscale en diverse bepalingen (B.S. 31 december 2009); de wet van 22 december 2009 houdende fiscale en diverse bepalingen (B.S. 31 december 2009); de wet van 22 december 2009 houdende fiscale bepalingen (B.S. 31 december 2009); de programmawet van 23 december 2009 (B.S. 30 december 2009); KB van 3 december 2009 (B.S. 10 december 2009). In dit artikel bespreken wij thematisch de belangrijkste fiscale wijzigingen die door deze wetten zijn aangebracht, met vermelding van de gewijzigde wetsartikels, en de inwerkingtreding. Wijzigingen die normaal voor uw praktijk niet of minder van belang zijn (bv. steunmaatregelen voor de landbouw, wijzigingen inzake accijnzen, regels die slechts een verduidelijking of een beperkte aanpassing zijn van de bestaande wetteksten, ) komen niet aan bod. Verder bespreken wij enkel de wijzigingen door deze eindejaarswetten, en dus niet de fiscale nieuwigheden die zijn ingevoerd door andere wetten, zoals bv. de nieuwe btw-regels voor diensten. Autofiscaliteit Aftrek van brandstofkosten De brandstofkosten van personenauto s, auto s voor dubbel gebruik en minibussen (in de rest van dit artikel samengevat als personenauto s ) waren tot nu toe volledig aftrekbaar, zowel voor eenmanszaken als voor vennootschappen. Voortaan is de aftrek van brandstofkosten beperkt tot 75 %. Dit geldt ongeacht het soort brandstof (benzine, diesel, lpg, ). Aan andere uitzonderingen op de beperkte aftrek van autokosten, zowel qua soort voertuigen (bv. bestelwagens, echte lichte vrachtwagens, ) als qua soort kosten (bv. financieringskosten, kosten van een gsm-carkit, ) wordt niet geraakt. Deze kosten blijven dus 100 % aftrekbaar. Gewijzigde wetsartikels: art. 66, 1, eerste lid WIB 1992; art. 205, 2, eerste lid, 6 Inwerkingtreding: kosten die zijn gedaan of gedragen vanaf 1 januari Aftrek van andere autokosten in de vennootschapsbelasting In de personenbelasting is de aftrek van de andere kosten van personenauto s dan brandstofkosten ook beperkt tot I N H O U D De belangrijkste fiscale nieuwigheden in de eindejaarswetten van Faillissementsverzekering voor zelfstandigen in moeilijkheden wordt verlengd en bijgestuurd 7 P Afgiftekantoor 9000 Gent X Tweewekelijks Verschijnt niet in juli PACIOLI NR. 290 BIBF-IPCF 1 14 FEBRUARI

2 75 %. In de vennootschapsbelasting is sinds 1 april 2008 het aftrekbaar gedeelte van deze autokosten afhankelijk van de CO ² -uitstoot van de auto. Dit principe blijft, maar er is wat gesleuteld aan de aftrekpercentages en aan de CO ² -grensbedragen. De andere autokosten dan brandstofkosten zijn in de vennootschapsbelasting voortaan als volgt aftrekbaar. Benzine CO ² (gr/km) Aftrekbaar Diesel CO ² (gr/km) < % < % % % % % > % > 195 Verder zijn er nu ook autokosten die voor 120 % aftrekbaar zijn, nl. de kosten van auto s die geen CO ² uitstoten, lees: elektrische auto s. Gewijzigde wetsartikels: art. 198bis Inwerkingtreding: kosten die zijn gedaan of gedragen vanaf 1 januari Nieuwe berekening voordeel van alle aard U moet voortaan het voordeel van alle aard voor het gratis privégebruik van een auto op een andere manier berekenen. De privékilometers (5 000 of km) moeten voortaan vermenigvuldigd worden met de CO ² -uitstoot (in plaats van met een coëfficiënt volgens de fiscale pk van de auto), en dan nog met een coëfficiënt volgens de brandstof van de auto (diesel of benzine). Deze laatste coëfficiënt wordt jaarlijks gewijzigd. Voor het inkomstenjaar 2010 is de coëfficiënt 0,0023 voor dieselauto s en 0,0021 voor benzine-auto s. Voorbeeld: een werknemer wordt belast op een voordeel van alle aard van km. De auto is een dieselauto met een CO ² -uitstoot van 164 gr/km. Het voordeel van alle aard voor 2010 is gelijk aan x 164 x 0,0023 = euro. Stel dat deze auto 14 fiscale pk heeft, dan is het voordeel van alle aard voor 2010 lager dan het voordeel voor Voor 2009 bedroeg het voordeel voor deze auto immers x 0,4223 (coëfficiënt voor 14 fiscale pk) = 2 111,50 euro. Het voordeel zal echter niet altijd lager zijn dan vroeger. Wanneer de CO ² -uitstoot van de auto (met eenzelfde fiscale pk) bv. 220 gr/km bedraagt, dan is het voordeel voor 2010 gelijk aan euro, dus hoger dan voor Gewijzigde wetsartikelen: art. 36 WIB 1992, art. 18, 3, 9 KB/ Inwerkingtreding: voordelen genoten vanaf 1 januari Elektrische voertuigen Er werden een aantal maatregelen ingevoerd die de aanschaf van elektrische voertuigen moeten bevorderen. Zowel in de personenbelasting als in de vennootschapsbelasting gelden de volgende fiscaal voordelige regels voor wie (beroepsmatig) investeert in oplaadstations voor elektrische voertuigen, in 2010, 2011 of 2012: De oplaadstations kunnen (lineair) worden afgeschreven op twee jaar. Er is een verhoogde investeringsaftrek van 10 % boven het basispercentage. In de veronderstelling dat voor het aanslagjaar 2011 hetzelfde basispercentage geldt als voor het aanslagjaar 2010, gaat het om een investeringsaftrek van 15,5 %. De kosten van aanschaffing van een elektrische personenauto zelf en de andere kosten van een dergelijke auto, zijn in de personenbelasting slechts voor 75 % aftrekbaar. De wet voorziet in de personenbelasting voor elektrische auto s geen uitzondering op de algemene aftrekbeperking (er wordt wel een belastingvermindering ingevoerd voor de aanschaf van een elektrisch voertuig, zie verder). Enigszins vreemd is dat daarentegen in de vennootschapsbelasting de kosten van volledig elektrische personenauto s voortaan voor 120 % aftrekbaar zijn (zie hoger). Tot slot zijn er belastingverminderingen in de personenbelasting voor de aanschaf van elektrische voertuigen en voor de installatie van een oplaadpunt. De eerste belastingvermindering wordt verleend voor de uitgaven die werkelijk zijn betaald gedurende het belastbaar tijdperk met het oog op de verwerving in nieuwe staat van een personenauto, of een motorfiets, driewieler of vierwieler, zoals omschreven in de reglementering inzake inschrijving van motorvoertuigen, op voorwaarde dat: het voertuig uitsluitend wordt aangedreven door een elektrische motor; geschikt is voor het vervoer van ten minste twee personen; voor de besturing ervan, het bezit van een Belgisch rijbewijs geldig voor voertuigen van categorie A of B of van een gelijkwaardig Europees of buitenlands rijbewijs vereist is. De belastingvermindering is in principe gelijk aan 15 % van de aanschaffingswaarde met een maximum van euro (geïndexeerd voor aanslagjaar 2011: euro) in geval van aanschaffing van een vierwieler en euro (geïndexeerd voor aanslagjaar 2011: 1 14 FEBRUARI 2010 BIBF-IPCF PACIOLI NR

3 2 770 euro) in geval van aanschaffing van een motorfiets of een driewieler. Gaat het om de aankoop van een personenauto gedaan in de jaren 2010 tot 2012, dan is de belastingvermindering 30 % van de aanschaffingswaarde met een maximum van euro (geïndexeerd voor aanslagjaar 2011: euro). De keerzijde van deze verhoogde belastingvermindering is dat voor elektrische personenauto s de rechtstreekse korting op de aankoopfactuur voor milieuvriendelijke auto s wordt afgeschaft. De belastingvermindering voor de aankoop van een volledig elektrische auto krijgt de belastingplichtige dus pas bij de afrekening van zijn aangifte. De tweede belastingvermindering wordt verleend voor de uitgaven die werkelijk zijn betaald gedurende de belastbare tijdperken 2010 tot 2012, met het oog op de installatie van een aan de buitenkant van een woning geplaatst oplaadpunt voor elektrische voertuigen. De belastingvermindering is gelijk aan 40 % van de werkelijk gedane uitgaven, met een maximum van 180 euro (geïndexeerd voor aanslagjaar 2011: 250 euro). Deze belastingvermindering is niet van toepassing op uitgaven die in aanmerking zijn genomen als beroepskosten, recht geven op de investeringsaftrek of in aanmerking komen voor andere belastingverminderingen, bv. voor investeringen in beveiliging. Gewijzigde wetsartikels: art WIB 1992 (versnelde afschrijving oplaadstations); art. 69 1, 2, e WIB 1992 (verhoogde investeringsaftrek); art. 198bis WIB 1992 (120 % aftrek in de vennootschapsbelasting); art WIB 1992 (belastingverminderingen personenbelasting); art. 147, 6 van de programmawet van 27 april 2007 (geen korting op factuur voor elektrische auto s). Forfaitaire beroepskosten van bedrijfsleiders De forfaitaire beroepskosten van een bedrijfsleider bedragen sinds jaar en dag 5 % van de brutobezoldiging (na aftrek van de sociale bijdragen), met een maximum van (ongeïndexeerd) euro (geïndexeerd voor aanslagjaar 2010: euro). Dit forfait wordt nu verminderd naar 3 % met een maximum van (ongeïndexeerd) 1 555,50 euro (geïndexeerd voor aanslagjaar 2011: euro). Gewijzigde wetsartikels: art. 51, tweede lid, 2 en derde lid Inwerkingtreding: aanslagjaar Voordelen van alle aard verwarming en elektriciteit De forfaitaire waarde van het voordeel dat een bedrijfsleider of een werknemer geniet wanneer zijn vennootschap resp. zijn werkgever hem gratis verwarming en elektriciteit ter beschikking stelt, wordt in twee stappen verhoogd. Voor de voordelen genoten in 2009, aan te geven in de aangifte personenbelasting dit jaar, bedroeg het voordeel verwarming euro (bedrijfsleiders) of 590 euro (werknemers) en het voordeel elektriciteit 590 euro (bedrijfsleiders) en 295 euro (werknemers). Voor de voordelen genoten in 2010 bedraagt het voordeel verwarming euro (bedrijfsleiders) of 740 euro (werknemers) en het voordeel elektriciteit 740 euro (bedrijfsleiders) of 370 euro (werknemers). Voor de voordelen genoten vanaf 1 januari 2011 bedraagt het voordeel verwarming euro (bedrijfsleiders) of 820 euro (werknemers) en het voordeel elektriciteit 820 euro (bedrijfsleiders) of 410 euro (werknemers). Gewijzigde wetsartikels: art. 18, 3, 4 KB/ Inwerkingtreding: voordelen genoten vanaf 1 januari Maaltijdcheques, sport-en cultuurcheques, ecocheques Maaltijdcheques Maaltijdcheques worden door de fiscus al sinds lang beschouwd als onbelastbaar bij de genieter, werknemers of eventueel ook bedrijfsleiders, wanneer de cheques aan bepaalde voorwaarden voldoen (nl. de voorwaarden die gelden om de maaltijdcheques niet als loon te beschouwen voor de RSZ). De andere kant van de medaille is dat de kosten van de maaltijdcheques niet aftrekbaar zijn bij degene die ze toekent, de werkgever of de vennootschap, op (sinds 1 februari 2009) 1 euro per maaltijdcheque na. Deze administratieve regeling wordt nu (eindelijk) in de wet ingeschreven, gedetailleerd, inclusief de voorwaarden waaraan de maaltijdcheques moeten voldoen om niet belastbaar te zijn voor de werknemer of bedrijfsleider. Ook van cultuurcheques, sportcheques en ecocheques aanvaardt de fiscus dat ze onder bepaalde voorwaarden niet belastbaar zijn bij de genieter, en niet aftrekbaar voor de toekenner, en ook deze regeling is nu wettelijk vastgelegd. Gewijzigde wetsartikels: art. 38, 1, eerste lid, 25 WIB 1992; art. 38, 1 WIB 1992; art. 53, 14 PACIOLI NR. 290 BIBF-IPCF 1 14 FEBRUARI

4 Inwerkingtreding: aanslagjaar 2010, maar de aftrekbaarheid van 1 euro per maaltijdcheque heeft slechts uitwerking vanaf 1 februari Belastingvermindering voor energiebesparende investeringen De belastingvermindering voor energiebesparende investeringen (ook wel gekend als de energieaftrek ) heeft enkele wijzigingen ondergaan. Energiebesparende investeringen in minder dan vijf jaar oude woningen Is de woning waarin de energiebesparende investeringen worden uitgevoerd nog geen vijf jaar in gebruik genomen, dan is er voortaan enkel nog een belastingvermindering mogelijk voor investeringen in een zonneboiler, in zonnepanelen, en in andere uitrustingen voor geothermische energieopwekking. Voor de plaatsing van dubbel glas, de vervanging van een stookketel, de isolatie van het dak, kunt u voor een woning die minder dan vijf jaar in gebruik is genomen voortaan dus geen belastingvermindering meer krijgen. Gewijzigde wetsartikels: art , 1, tweede lid, c Inwerkingtreding: uitgaven die werkelijk zijn betaald vanaf 1 januari Geen verhoging meer voor zonneboilers Tot nu toe werd het basisbedrag van de belastingvermindering (geïndexeerd voor het aanslagjaar 2010: euro) verhoogd voor investeringen in zonne-energie (verhoging geïndexeerd voor het aanslagjaar 2010: 830 euro). Met investeringen in zonne-energie werden zowel zonneboilers (voor de verwarming van water met zonne-energie) als fotovoltaïsche zonnepanelen (voor de omzetting van zonne-energie in elekriciteit) bedoeld. De verhoging wordt nu enkel nog behouden voor fotovoltaïsche zonnepanelen en afgeschaft voor zonneboilers. Gewijzigde wetsartikels: art , 1, vierde lid Inwerkingtreding: aanslagjaar 2012 (voor de installatie van een zonneboiler in de loop van dit jaar wordt de verhoging dus wel nog toegekend). Omzetting in belastingkrediet De belastingvermindering voor energiebesparende investeringen kan soms niet effectief worden toegepast omdat de belastingplichtige onvoldoende belastbare inkomsten heeft. Sinds 2009 wordt de vermindering dan omgezet in een terugbetaalbaar belastingkrediet, tenminste indien de belastingvermindering slaat op uitgaven voor de isolatie van daken, muren en vloeren, die werkelijk zijn betaald in 2009 en Deze regeling wordt nu uitgebreid. Ten eerste wordt voor isolatiewerken de omzetting in een belastingkrediet verlengd met twee jaar, dus geldt dit systeem nu voor uitgaven die werkelijk zijn betaald in de jaren 2009 tot Merk wel op dat voor de jaren 2011 en 2012 enkel de isolatie van daken recht geeft op de belastingvermindering en dus eventueel op een belastingkrediet. Voor de isolatie van muren en vloeren is er immers slechts een belastingvermindering voor uitgaven die werkelijk zijn betaald in 2009 en Ten tweede wordt de omzetting in een belastingkrediet uitgebreid naar andere energiebesparende investeringen dan isolatiewerken, voor zover de uitgaven werkelijk zijn betaald in 2010 tot 2012, nl.: de vervanging van oude stookketels of voor het onderhoud van een stookketel; de plaatsing van dubbel glas; de plaatsing van een warmteregeling van een installatie van centrale verwarming door middel van thermostatische kranen of door een kamerthermostaat met tijdsinschakeling; een energie-audit van de woning. Tot slot kan voortaan ook de overgedragen belastingvermindering (een overdracht van overschot naar de volgende drie jaren is mogelijk sinds de programmawet van 27 maart 2009) die niet volledig kan worden opgebruikt, omgezet worden in een belastingkrediet (voor zover die overgedragen belastingvermindering slaat op uitgaven die voor het belastingkrediet in aanmerking komen). Gewijzigde wetsartikels: art. 156bis, eerste lid, Inwerkingtreding: uitgaven die betaald zijn vanaf 1 januari 2009 (eerste en derde wijziging); uitgaven die betaald zijn vanaf 1 januari 2010 (tweede wijziging). Lage energiewoning en nulenergiewoning Voor zgn. passiefwoningen bestaat er een bijzondere belastingvermindering. Deze belastingvermindering wordt gedurende tien opeenvolgende jaren toegekend en bedraagt (ongeïndexeerd) 600 euro per jaar en per woning (geïndexeerd voor het aanslagjaar 2010: 830 euro) FEBRUARI 2010 BIBF-IPCF PACIOLI NR

5 Er wordt nu een gelijkaardige belastingvermindering ingevoerd voor lage energiewoningen en nulenergiewoningen. De wet geeft een precieze technische definitie van wat onder dergelijke woningen moet worden verstaan. De belastingvermindering voor een lage energiewoning bedraagt (ongeïndexeerd) 300 euro per jaar (geïndexeerd voor aanslagjaar 2011: 420 euro). De belastingvermindering voor een nulenergiewoning bedraagt (ongeïndexeerd) euro (geïndexeerd voor aanslagjaar 2011: euro). Gewijzigde wetsartikels: art , 2 Inwerkingtreding: aanslagjaar Andere belastingverminderingen en -aftrekken in de personenbelasting Aftrek voor kinderopvang Zoals bekend kunnen ouders de kosten voor de opvang van hun kinderen in aftrek brengen van hun belastbaar inkomen, voor zover de kinderen jonger zijn dan 12 jaar. Deze leeftijdgrens is nu opgetrokken naar 18 jaar voor kinderen met een zware handicap. Een kind met een zware handicap is voor deze regeling een kind dat recht heeft op de verhoogde kinderbijslag op basis van bepaalde (in de wet vermelde) criteria uit de sociale wetgeving. Merk op dat dit een andere, strengere, definitie is dan degene die geldt om uit te maken of een kind dat ten laste is een handicap heeft, en dus als twee kinderen ten laste moet worden gerekend. Gewijzigde wetsartikels: art. 113, 1 Inwerkingtreding: uitgaven die zijn betaald vanaf 1 januari Belastingvermindering voor partipatie in een ontwikkelingsfonds De in 2008 ingevoerde belastingvermindering voor de aandelen van een erkend ontwikkelingsfonds wordt voortaan beperkt. De aftrek bedraagt voortaan ten hoogste (ongeïndexeerd) 210 euro (geïndexeerd voor aanslagjaar 2011: 290 euro). Gewijzigde wetsartikels: art Inwerkingtreding: vanaf 1 januari 2010 gestorte sommen. Afzonderlijke aanslag voor sportbeoefenaars Enkele jaren geleden werd een nieuwe fiscale regeling ingevoerd voor sportbeoefenaars, scheidsrechters, trainers, De beroepsinkomsten uit dergelijke activiteiten worden gunstig belast, nl. afzonderlijk tegen 16,5 % voor jonge sportbeoefenaars (tussen 16 en 26 jaar) en 33 % voor oudere sportbeoefenaars. Deze regeling wordt nu aangepast. De voornaamste wijzigingen zijn: bedrijfsleidersbezoldigingen (voor sportbeoefenaars die hun activiteit in een eigen professionele vennootschap uitoefenen) zijn voortaan uitgesloten van de afzonderlijke taxatie; de afzonderlijke taxatie aan 33 % voor oudere sportbeoefenaars is voortaan, zoals de taxatie aan 16,5 % voor jonge sportbeoefenaars, beperkt tot een schijf van (ongeïndexeerd) euro (geïndexeerd voor aanslagjaar 2011: euro). Gewijzigde wetsartikels: art. 171, 1, i en art. 171, 4, j Inwerkingtreding: inkomsten die vanaf 1 januari 2009 worden betaald of toegekend. Aftrekposten en vrijstellingen in de vennootschapsbelasting Participatievoorwaarde dbi-aftrek (1) De zgn. participatievoorwaarde voor de dbi-aftrek is gewijzigd. Eerder werd het minimale deelnemingspercentage al van 5 % naar 10 % gebracht, nu wordt ook de alternatieve grens in euro verhoogd van euro naar euro. Gewijzigde wetsartikels: art. 202, 2, eerste lid, 1 Inwerkingtreding: inkomsten die vanaf 1 januari 2010 worden toegekend of betaalbaar gesteld. Participatievoorwaarde dbi-aftrek (2) De participatievoorwaarde geldt voortaan ook voor dividenden ontvangen door banken, verzekeringsondernemingen en beursvennootschappen. Gewijzigde wetsartikels: opheffing art. 202, 2, 5 e lid Inwerkingtreding: aanslagjaar Overdraagbaarheid dbi-overschotten Het Europese Hof van Justitie heeft verleden jaar in het zgn. Cobelfret-arrest geoordeeld dat de Belgische dbiregeling strijdig is met de Europese regels voor zover de dbi-aftrek die in een bepaald boekjaar niet (volledig) kan worden toegepast niet kan worden overgedragen naar volgende boekjaren. PACIOLI NR. 290 BIBF-IPCF 1 14 FEBRUARI

6 De wet is nu in overeenstemming gebracht met het Cobelfret-arrest. De dbi-aftrek voor dividenden van een in de EU gevestigde vennootschap die niet kunnen worden afgetrokken in een belastbaar tijdperk, mag naar volgende belastbaar tijdperken worden overgedragen. Gewijzigde wetsartikels: art. 205, 3 Inwerkingrtreding: 1 januari Notionele interestaftrek De notionele interestaftrek kan volgens het WIB 1992 ten hoogste 6,5 % bedragen (art. 205quater, 5, eerste lid WIB 1992). Voor de aanslagjaren 2011 en 2012 wordt dat maximum verminderd naar 3,8 %. Dat is wel het basispercentage, voor kleine vennootschappen in de zin van artikel 15 W.Venn. is het maximum een half percent hoger, dus 4,3 %. Aangezien 3,8 % (of 4,3 %) een maximum is, kan de effectieve notionele interestaftrek nog lager zijn, afhankelijk van de evolutie van de interestvoet op de 10-jarige OLO. Voor het aanslagjaar 2011 is dat echter niet meer mogelijk, en dus is 3,8 % (of 4,3 %) voor dat aanslagjaar ook het effectieve tarief van de notionele interestaftrek. Gewijzigde wetsartikels: het artikel 205quater in het WIB 1992 wordt niet gewijzigd. De afwijking is terug te vinden in artikel 131 van de programmawet van 23 december Inwerkingtreding: van toepassing voor de aanslagjaren 2011 en Tax-shelter voor investeringen in de audiovisuele sector Er bestaat in de vennootschapsbelasting al enkele jaren een zgn. tax-shelter voor investeringen in de audiovisuele sector. Deze regeling wordt nu op een aantal punten aangepast. Een grondige bespreking daarvan valt buiten het bestek van dit artikel. Gewijzigde wetsartikels: art. 194ter Inwerkingtreding: 1 januari Kmo-definitie voor de vennootschapsbelasting Er bestaan verschillende definities van wat fiscaal gezien een kmo-vennootschap is. Eén van de definities is dat een kmo-vennootschap een vennootschap is die onderworpen is aan het verlaagd opklimmend tarief. Het Grondwettelijk Hof heeft enkele jaren geleden geoordeeld dat deze definitie discriminerend was als criterium voor de verplichting om proportioneel af te schrijven. De wetgever heeft toen voor de proportionele afschrijvingen de verwijzing naar het verlaagd tarief vervangen door een verwijzing naar de criteria inzake omzet, balanstotaal en personeelsbestand die in het vennootschapsrecht gelden om te bepalen of een vennootschap klein is (art. 15 W.Venn.). Deze vennootschapsrechtelijke definitie van kleine vennootschappen, in plaats van een verwijzing naar het verlaagd tarief, wordt nu ook ingevoerd voor de investeringsreserve en voor de vrijstelling van vermeerdering wegens onvoldoende voorafbetalingen tijdens de eerste drie boekjaren na de oprichting. Gewijzigde wetsartikels: art. 194quater, 1 WIB 1992; art. 218, 2 Inwerkingtreding: aanslagjaar 2010 (dus reeds voor de eerstvolgende aangifte vennootschapsbelasting over het boekjaar 2009!). Elke wijziging die vanaf 1 januari 2009 aan de datum van afsluiting van de jaarrekening wordt aangebracht, is zonder gevolg voor de toepassing van deze nieuwe regeling. Bewijs en procedure Meldingsplicht buitenlandse betalingen vennootschapsbelasting Vennootschappen die in een belastbaar tijdperk voor ten minste euro hebben betaald aan personen die gevestigd zijn in een belastingparadijs, moeten voortaan in een extra bijlage bij de aangifte vennootschapsbelasting deze betalingen vermelden. Een belastingparadijs is een land dat ofwel volgens de OESO niet voldoet aan de standaard voor transparantie of informatie-uitwisseling, ofwel voorkomt op een lijst van Staten zonder belasting of met een nominaal tarief van de vennootschapsbelasting van minder dan 10 %. Deze lijst moet nog worden opgesteld. Dit zal gebeuren bij een koninklijk besluit. Geeft de vennootschap de betalingen niet aan, dan zijn die betalingen niet aftrekbaar als beroepskost. De betalingen die wel zijn aangegeven, zijn slechts aftrekbaar als beroepskost wanneer de vennootschap bewijst dat ze verricht zijn in het kader van werkelijke en oprechte verrichtingen en met personen andere dan artificiële constructies. Gewijzigde wetsartikels: art. 198, eerste lid, 10 WIB 1992; art. 307, 1, 3 e tot 6 e lid. Inwerkingtreding: aanslagjaar 2010 voor de betalingen vanaf 1 januari FEBRUARI 2010 BIBF-IPCF PACIOLI NR

7 Bewijskracht proces-verbaal Een proces-verbaal dat wordt opgesteld door een controleur van de inkomstenbelastingen had tot nu toe geen bijzondere bewijskracht. Voortaan heeft zo n proces-verbaal bewijskracht tot bewijs van het tegendeel. Gewijzigde wetsartikels: art. 340 Inwerkingtreding: 9 januari 2010 (de tiende dag na de publicatie in het Belgisch Staatsblad). Subsidiaire aanslag Wanneer een rechtbank een aanslag nietig verklaart om een andere reden dan verjaring, kan de fiscus een zgn. subsidiaire aanslag vestigen. Tot nu toe was hiervoor geen termijn voorzien. Nu staat er in de wet dat de fiscus voor die subsidiaire aanslag zes maanden heeft, te rekenen vanaf de inschrijving van de rechterlijke beslissing op de rol. Gewijzigde wetsartikels: art. 356 Inwerkingtreding: onmiddellijk, ongeacht het aanslagjaar. Interne gegevensuitwisseling bij de fiscus Om de samenwerking tussen de verschillende fiscale administraties binnen de FOD Financiën te bevorderen, wordt in de verschillende fiscale wetboeken voorzien dat elke belastingambtenaar voortaan alle gegevens waarover hij beschikt en die bijdragen tot de vestiging of de invordering van eender welke andere door de Staat geheven belasting moet doorgeven aan zijn bevoegde collega s. Gewijzigde wetsartikels: art. 335 WIB 1992, art. 93quaterdecies WBTW; art. 211 Wetboek diverse rechten en taksen; art. 289 W.Reg.; art W.Succ.; art. 210 AWDA. Inwerkingtreding: 9 januari 2010 (de tiende dag na de publicatie in het Belgisch Staatsblad). Btw op de verkoop van een nieuw gebouw met bijhorend terrein Vanaf 2011 zal op de aankoop van een terrein btw moeten betaald worden in plaats van registratierechten, indien het gaat om een bijhorend terrein bij een nieuw gebouw voor de btw. Een bijhorend terrein is een terrein waarvoor de toelating werd verkregen om er op te bouwen en dat door éénzelfde persoon wordt overgedragen tegelijk met het gebouw waartoe het behoort. Gewijzigde wetsartikels: art. 1, 8, 12, 16, 30, 36, 1 en 44, 3 WBTW. Inwerkingtreding: 1 januari Bij KB kan de regering wel een vroegere datum van inwerkingtreding bepalen. Felix Vanden Heede Fiscaal jurist Faillissementsverzekering voor zelfstandigen in moeilijkheden wordt verlengd en bijgestuurd Zelfstandigen met financiële moeilijkheden kunnen tot en met 30 juni 2010 en voor maximum zes maanden een uitkering krijgen op basis van de faillissementsverzekering. De voorwaarden die verbonden zijn aan deze crisispremie worden verduidelijkt en aangepast (KB van 14 december, B.S. 7 januari 2010). Faillissementsverzekering De verzekering in geval van faillissement bestaat uit twee luiken: een uitkering gedurende maximum 12 maanden en een beperkt behoud van sociaal statuut (geneeskundige zorgen en gezinsbijslagen) voor vier kwartalen, vanaf het kwartaal volgend op het vonnis van faillissement. De uitkering is gelijk aan het minimumpensioen voor zelfstandigen. Ze wordt aangevraagd bij het sociaal verzekeringsfonds. Verlenging De doelgroep van dit sociaal vangnet is vrij beperkt. Daarom heeft de crisiswet van 19 juni 2009 de faillissementsverzekering tijdelijk opengesteld voor zelfstandigen in moeilijkheden, dus vóór faillissement. Aanvankelijk konden ze tot eind 2009 voor maximum zes maanden een uitkering aanvragen. Maar omwille van de aanhoudende economische crisis, werd de crisispremie met een half jaar verlengd. Die verlenging kwam er dankzij een KB van 9 december 2009 dat de toepassingstermijn van de basisbepalingen uit de crisiswet (art ) verlengde tot en met 30 juni Nu is het de beurt aan de bijhorende uitvoeringsbesluiten. Ze worden ook bijgestuurd op sommige punten. PACIOLI NR. 290 BIBF-IPCF 1 14 FEBRUARI

8 Doelgroep De crisismaatregel is gericht op: zelfstandigen die hun opeisbare of nog te vervallen schulden niet meer kunnen betalen (collectieve schuldenregeling); zelfstandigen die het voorwerp uitmaken van een gerechtelijke reorganisatie. Ook zaakvoerders, bestuurders en werkende vennoten van een handelsvennootschap hebben er bij een gerechtelijke reorganisatie recht op; zelfstandigen die met een aanzienlijke omzet- of inkomstendaling kampen waardoor een risico op faillissement of kennelijk onvermogen ontstaat. Aanpassingen Tweede aanvraag De zelfstandige met een aanzienlijke omzet- of inkomstendaling die vóór 1 januari 2010 al een crisispremie heeft aangevraagd en verkregen, kan een tweede aanvraag indienen tussen 1 januari en 1 juli 2010 (op straffe van verval), op voorwaarde dat dit niet gebeurt op basis van de criteria en feiten uit de eerste aanvraag. Let op! Zelfstandigen in gerechtelijke reorganisatie of met een collectieve schuldenregeling kunnen maar één keer een aanvraag indienen. Wie de premie voor 2009 krijgt of gekregen heeft, kan geen nieuwe aanvraag doen voor de premie van Ze kunnen in 2010 wel een aanvraag doen als zelfstandigen met een omzet- of inkomstendaling. Zaakvoerder Voor wat betreft zelfstandigen met een aanzienlijke omzet- of inkomstendaling wordt gepreciseerd dat de crisisregeling ook kan ingeroepen worden door zelfstandigen die zaakvoerder, bestuurder of actieve vennoot in een handelsvennootschap zijn. Dit op voorwaarde uiteraard dat ze aan de criteria voldoen. Algemene voorwaarden Naast het bewijs van de collectieve schuldenregeling, de gerechtelijke reorganisatie, of de omzetdaling, moet de aanvrager ook voldoen aan een paar algemene voorwaarden. Om recht te hebben op de uitkering moet hij zijn hoofdverblijfplaats in België hebben, mag hij geen recht op een vervangingsinkomen hebben, en moet hij zijn verzekeringsplicht bewijzen als zelfstandige gedurende het ganse kwartaal van aanvraag en de drie voorafgaande kwartalen. Bovendien moet hij gedurende die periode definitieve of voorlopige bijdragen in hoofdberoep verschuldigd geweest zijn. Het nieuwe KB voegt daar nu aan toe dat de zelfstandige onderworpen moet blijven aan het zelfstandigenstatuut en de bijdragen in hoofdberoep verschuldigd moet blijven gedurende de ganse periode van toekenning van de crisispremie. Dit betekent dat hij geen recht meer heeft op de premie van zodra hij zijn zelfstandige activiteit stopzet, failliet gaat, of zelfstandige in bijberoep wordt. De crisispremie is een preventieve maatregel; het is de bedoeling om de zelfstandigen aan de slag te houden. De premie wordt niet meer betaald vanaf de maand na de wijziging. Voor zelfstandigen die hun activiteit stopzetten, vervalt de premie vanaf de maand na de stopzetting. Voor al wie werknemer wordt, vervalt de premie vanaf de maand na de ingang van de wijziging. Criteria De lijst met basiscriteria wordt bijgewerkt. Wie een aanzienlijke omzet- of inkomstendaling inroept, moet aan minstens twee van zeven (!) criteria voldoen op het moment van de aanvraag. Voor 2010 is er een nieuw criterium bijgekomen waaruit de zelfstandige kan kiezen: de omzetdaling met minstens 60%. Uit de btw-aangiftes blijkt dat de omzet van de onderneming gedaald is met minstens 60%. Dit moet bewezen worden voor 2009/2, 3 of 4 t.o.v. van respectievelijk 2007/2, 3 of 4. Als de zelfstandige verschillende ondernemingen heeft, dan wordt gekeken naar de totale omzet van die ondernemingen samen. Vonnissen Voor de toepassing van de verlengde crisisregeling voor zelfstandigen in gerechtelijke reorganisatie of met een collectieve schuldenregeling moet de homologatie van de collectieve schuldenregeling (minnelijk of gerechtelijk) of het vonnis dat de procedure van gerechtelijke reorganisatie opent, uitgesproken zijn in de periode van 1 juli 2009 tot en met 30 juni Noch deze publicatie, noch gedeelten van deze publicatie mogen worden gereproduceerd of opgeslagen in een retrievalsysteem, en evenmin worden overgedragen in welke vorm of op welke wijze ook, elektronisch, mechanisch of door middel van fotokopieën, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De redactie staat in voor de betrouwbaarheid van de in haar uitgaven opgenomen info, waarvoor zij echter niet aansprakelijk kan worden gesteld. Verantwoordelijke uitgever : Etienne VERBRAEKEN, B.I.B.F. Legrandlaan 45, 1050 Brussel, Tel. 02/ , Fax. 02/ info@bibf.be, URL : http : // Redactie : Gaëtan HANOT, Geert LENAERTS, Maria PLOUMEN, Etienne VERBRAEKEN. Adviesraad : Professor P. MICHEL, Ecole d Administration des Affaires de l Université de Liège, Professor C. LEFEBVRE, Katholieke Universiteit Leuven. Gerealiseerd in samenwerking met kluwer FEBRUARI 2010 BIBF-IPCF PACIOLI NR