BOEK I. RECHTSFENOMEEN...

Transcriptie

1 I I NHOUDSTAFEL Voorwoord xiii BOEK I. RECHTSFENOMEEN Hoofdstuk I. Concepten van recht Afdeling 1. Recht een veelarmige bemoeial Materieel recht Rechtshandhaving Publiekrecht Privaatrecht Afdeling 2. Rechtspositivistische opvatting Afdeling 3. Functionele benadering Afdeling 4. Inhoudelijke benadering Afdeling 5. Law and economics Rechtseconomie Afdeling 6. Rechtssysteem en rechtsorde Afdeling 7. Rechtsvinding Afdeling 8. Het juridiseringsverschijnsel Afdeling 9. Het recht als wetenschap Hoofdstuk II. Regelproducenten Afdeling 1. Wie zijn de regelproducenten? Afdeling 2. Wetgever Begrip Soorten wetten Totstandkoming van wetgeving Gelding van de wet Hiërarchie, bevoegdheid en toetsing Afdeling 3. Rechtspraak Afdeling 4. Doctrine Afdeling 5. Gewoonterecht Afdeling 6. Billijkheid Afdeling 7. Algemene rechtsbeginselen Afdeling 8. Buitenlands recht Afdeling 9. Private regelgeving Hoofdstuk III. Regelarsenaal Afdeling 1. Basisbegrippen Afdeling 2. Staatsrecht Afdeling 3. Bestuursrecht Afdeling 4. Milieurecht Afdeling 5. Belastingrecht Afdeling 6. Strafrecht Afdeling 7. Algemeen privaatrecht

2 II INHOUDSTAFEL Afdeling 8. Bijzonder privaatrecht Handels-, economisch en financieel recht Intellectuele rechten Informaticarecht en rechtsinformatica Sociaal recht Afdeling 9. Gerechtelijk privaatrecht Afdeling 10. Grensoverschrijdend recht Volkenrecht Recht van de Europese Unie Internationaal privaatrecht (IPR) Afdeling 11. Rechtsdocumentatie BOEK II. ORGANIEKE ONDERSTEUNING VAN HET RECHT Hoofdstuk I. Belgische federale instellingen Afdeling 1. Kenmerken van de Belgische Staat Afdeling 2. Staatshervorming Afdeling 3. Indeling van het grondgebied Afdeling 4. Rechten en vrijheden Afdeling 5. Scheiding van de machten Afdeling 6. Federale machten Federale wetgevende macht Federale uitvoerende macht Afdeling 7. Grondwettelijk Hof Afdeling 8. Raad van State Afdeling 9. Rekenhof Hoofdstuk II. De deelstaten Afdeling 1. Gemeenschappen en gewesten Afdeling 2. Bevoegdheid federatie-deelstaten Afdeling 3. Financiering Afdeling 4. Constitutieve autonomie Hoofdstuk III. Lokale instellingen Afdeling 1. Provincie Afdeling 2. Gemeente Hoofdstuk IV. Politie Hoofdstuk V. Europese Unie Afdeling 1. Ontwikkeling van de Europese integratie Afdeling 2. De lidstaten Afdeling 3. De institutionele structuur van de Europese Unie Hoofdstuk VI. Benelux Hoofdstuk VII. UNO Hoofdstuk VIII. Raad van Europa

3 INHOUDSTAFEL III BOEK III. BASISCOMPONENTEN VAN HET RECHT Hoofdstuk I. Het subjectief recht biedt de componenten Hoofdstuk II. Rechtssubject Afdeling 1. Begrip Afdeling 2. Inhoud van de rechtspersoonlijkheid Afdeling 3. Volkomen en onvolkomen rechtspersoonlijkheid Afdeling 4. Soorten rechtssubjecten Indeling Het Belgisch recht en de rechtspersoon Afdeling 5. Feitelijke vereniging Hoofdstuk III. Rechtsobject Afdeling 1. Begrip Afdeling 2. Verschillende goederen Goederen naargelang de eigenaar Goederen in en buiten de handel Lichamelijke en onlichamelijke goederen Verbruikbare, niet-verbruikbare goederen Vervangbare en niet-vervangbare goederen Deelbare en ondeelbare goederen Hoofdzaken en bijzaken Afzonderlijke goederen en algemeenheden Tegenwoordige en toekomstige goederen Roerende en onroerende goederen Afdeling 3. Informatie als rechtsgoed Afdeling 4. Dierenrechten Hoofdstuk IV. Het vermogen Afdeling 1. Begrip Afdeling 2. Vermogensfuncties Afdeling 3. Vermogenssamenstelling Afdeling 4. Het vermogen als verhaalsobject De regel Individuele uitvoering vs samenloop Insolventie en collectieve schuldenregeling Hoofdstuk V. Subjectieve rechten Afdeling 1. Begrip Afdeling 2. Diversiteit Afdeling 3. Uitoefening van subjectieve rechten Hoofdstuk VI. Rechtsfeiten en rechtshandelingen Afdeling 1. Ontstaansmomenten van rechtsbetrekkingen Afdeling 2. Rechtsfeiten Afdeling 3. Rechtshandelingen Begrip Soorten rechtshandelingen door overheid Wijze totstandkoming rechtshandelingen

4 IV INHOUDSTAFEL 4. Bewijs Verjaring Gevolgen voor derden Afdeling 4. Uitoefening van persoonlijkheidsrechten Hoofdstuk VII. Tijd als rechtsfactor Afdeling 1. Het probleem Afdeling 2. Verjaring in het civiel recht Algemeen Verkrijgende verjaring Bevrijdende verjaring Berekening Vervaltermijnen Vermoeden van betaling Afdeling 3. Verjaring in het strafrecht BOEK IV. RECHTSHANDHAVING TITEL I. Procesrecht Hoofdstuk I. Begrip Hoofdstuk II. Kenmerken Afdeling 1. Toegang tot de rechter Afdeling 2. De rechter Afdeling 3. De procedure Hoofdstuk III. Het vonnis Hoofdstuk IV. Rechtshulp Afdeling 1. Begrip Afdeling 2. Eerstelijnshulp (CJB) Afdeling 3. Tweedelijnsrechtshulp (BJB) Afdeling 4. Rechtsbijstand voor de rechter (BRB) TITEL II. De rechter & zijn medewerkers Hoofdstuk I. Rechterlijke macht Grondwettelijke macht Hoofdstuk II. Hoven en rechtbanken Afdeling 1. Geen eenheid van rechtsmacht Afdeling 2. Alleenzetelend rechter Afdeling 3. Vredegerecht Afdeling 4. Arrondissement Politierechtbank Rechtbank van eerste aanleg Arbeidsrechtbank Rechtbank van koophandel Arrondissementsrechtbank Afdeling 5. Rechtsgebied

5 INHOUDSTAFEL V 1. Hof van beroep Arbeidshof Afdeling 6. Assisenhof Afdeling 7. Militaire rechtscolleges Afdeling 8. Hof van Cassatie Hoofdstuk III. Openbaar Ministerie Hoofdstuk IV. Benoeming van magistraten Hoofdstuk V. Hulpambtenaren en medewerkers Afdeling 1. Referendarissen Afdeling 2. Griffiers Afdeling 3. Gerechtsdeurwaarders Afdeling 4. Advocaten Afdeling 5. Advocaten bij het Hof van Cassatie Afdeling 6. Notaris Afdeling 7. Bedrijfsjuristen TITEL III. Strafrechtspleging Hoofdstuk I. Misdrijven en hun bestraffing Afdeling 1. Misdrijf Afdeling 2. Soorten misdrijven Afdeling 3. Kenmerken Afdeling 4. Straffen Hoofdstuk II. Strafrechtspleging Afdeling 1. Kenmerken Afdeling 2. Opsporen van misdrijven Afdeling 3. Onderzoeken van misdrijven Afdeling 4. Berechten van misdrijven Afdeling 5. Strafregister Afdeling 6. Afdeling 6. Strafuitvoering TITEL IV. Burgerlijke rechtspleging Hoofdstuk I. Begrip Hoofdstuk II. Kenmerken Hoofdstuk III. Kernbegrippen Afdeling 1. Geschil Conflict Afdeling 2. Afddeling 2. Rechtsvordering Afdeling 3. Geding Hoofdstuk IV. Minnelijke schikking & bemiddeling Hoofdstuk V. Gewoon geding Afdeling 1. Drie stadia Afdeling 2. Inleiding van de zaak

6 VI INHOUDSTAFEL Afdeling 3. Behandeling Afdeling 4. Berechting van de zaak Afdeling 5. Gerechtskosten Afdeling 6. Tussengeschillen Afdeling 7. Excepties. Nietigheid Hoofdstuk VI. Rechtsmiddelen Afdeling 1. Begrip Afdeling 2. Verzet Afdeling 3. Hoger beroep Afdeling 4. Voorziening in cassatie Hoofdstuk VII. Bijzondere rechtsplegingen Afdeling 1. Verzoekschrift eenzijdige rechtspleging Afdeling 2. Verzoekschrift procedure op tegenspraak Afdeling 3. Kort geding Hoofdstuk VIII. Executierecht TITEL V. Bewijsrecht Hoofdstuk I. Probleem van het bewijsrecht Hoofdstuk II. Basissystemen in het bewijsrecht Hoofdstuk III. Bewijs in het civiel recht Afdeling 1. De bewijslast Afdeling 2. Bewijsmiddelen rechtshandelingen Voorrang voor geschriften Bewijsmiddelen Afdeling 3. Het bewijs van rechtsfeiten Afdeling 4. De bewijsprocedures Partij-initiatief Bewijstechnieken Hoofdstuk IV. Bewijs in het strafrecht Hoofdstuk V. Onrechtmatig verkregen bewijs BOEK V. BURGERLIJK RECHT Inleiding Burgerlijk Wetboek Afdeling 1. Structuur Afdeling 2. Wijzigingen en ontwikkelingen TITEL I. Personenrecht Hoofdstuk I. De mens Afdeling 1. Bestaan van de fysieke persoon Afdeling 2. Biotechnologie en het recht

7 INHOUDSTAFEL VII Afdeling 3. Persoonlijkheidsrechten Hoofdstuk II. De mens en zijn identificatie Afdeling 1. Identificatie en registratie van burgers Afdeling 2. Naam Afdeling 3. Woonplaats Afdeling 4. Nationaliteit Afdeling 5. Burgerlijke stand Hoofdstuk III. Rechtspersonen Afdeling 1. Rechtspersonen van publiekrecht Afdeling 2. Rechtspersonen van het privaatrecht Begrip Verenigingen en stichtingen Vennootschappen Afdeling 3. Strafbaarheid van rechtspersonen Hoofdstuk IV. De mens en zijn gezin Afdeling 1. Huwelijk Sociaal fenomeen Juridisch fenomeen Verloving Huwelijksbemiddeling Huwelijksvoorwaarden Gevolgen van het huwelijk Gezinsbemiddeling Dood en echtscheiding Afdeling 2. Andere samenlevingsvormen dan huwelijk Afdeling 3. Afstamming Problematiek en evolutie Biologische afstamming Adoptie Artificiële afstamming Gevolgen van de afstamming Hoofdstuk V. De onbekwame mens Afdeling 1. Genots- & handelingsbekwaamheid Afdeling 2. Statuut van de minderjarige Minderjarigen Ouderlijk gezag De voogdij Ontvoogding Pleegvoogdij Afdeling 3. Geestesgebreken Hoofdstuk VI. De mens en zijn familiaal vermogen Afdeling 1. Huwelijksvermogensstelsel Wettelijk stelsel Huwelijkscontract Afdeling 2. Familiale steunverplichtingen

8 VIII INHOUDSTAFEL Afdeling 3. Erfrecht Afdeling 4. Giften Algemene beginselen Beperkingen Schenking Testamenten TITEL II. Zakenrecht Hoofdstuk I. Zakelijke rechten Hoofdstuk II. Eigendom en bezit Afdeling 1. Eigendom Begrip Beperkingen Bescherming van het eigendomsrecht Modaliteiten Eigendomsverwerving Afdeling 2. Bezit Hoofdstuk III. Zakelijke genotsrechten Afdeling 1. Erfpacht Afdeling 2. Recht van opstal Afdeling 3. Vruchtgebruik Afdeling 4. Erfdienstbaarheid Hoofdstuk IV. Zakelijke zekerheden Afdeling 1. Begrip & soorten Afdeling 2. Retentierecht Afdeling 3. Pand Afdeling 4. Eigendomsvoorbehoud Afdeling 5. Voorrechten Afdeling 6. Hypotheek Hoofdstuk V. Onroerende publiciteit Afdeling 1. Begrip Afdeling 2. Registers Afdeling 3. Overschrijven, inschrijven, randmeldingen Afdeling 4. Openbaarheid, verantwoordelijkheid TITEL III. Vorderingsrechten Hoofdstuk I. Algemene beschouwingen Hoofdstuk II. Begrip, soorten, modaliteiten Afdeling 1. Begrip Afdeling 2. Soorten Afdeling 3. Modaliteiten Hoofdstuk III. Bronnen van verbintenissen

9 INHOUDSTAFEL IX Afdeling 1. Verbintenis uit eenzijdige wilsuiting Afdeling 2. Zaakwaarneming Afdeling 3. Onverschuldigde betaling Afdeling 4. Vermogensverschuiving zonder oorzaak Hoofdstuk IV. Verbintenis uit overeenkomst Afdeling 1. Totstandkoming van overeenkomsten Afdeling 2. Soorten contracten Afdeling 3. Geldigheidsvereisten Toestemming Handelingsbekwaamheid Voorwerp van de verbintenis De oorzaak van de verbintenis Sanctionering geldigheidsvereisten Afdeling 4. Basispijlers Afdeling 5. Verwerking van contracten Afdeling 6. Vertegenwoordiging Afdeling 7. Veinzing Afdeling 8. Gevolgen tussen de partijen Uitvoering en niet-uitvoering Wettelijk stelsel van de sanctionering Contractuele regelingen contractuele fout Uitvoering handelstransacties Minnelijke invordering Afdeling 9. Einde van overeenkomst Hoofdstuk V. De markt Afdeling 1. De markt en zijn spelers Afdeling 2. Begrippen aanbieder en afnemer De aanbieder De afnemer Afdeling 3. Werking van de markt Toegang tot de markt Werking van de markt Sanering van de markt Afdeling 4. Betalingen Chartaal, giraal en elektronisch geld De girale betaalinstrumenten Bevrijdende betaling Bescherming van de opdrachtgever Afdeling 5. Financiering Financiering van transacties Financiering van een onderneming Hoofdstuk VI. Verbintenis uit onrechtmatige daad Afdeling 1. Buitencontractuele aansprakelijkheid Afdeling 2. Kernbegrippen Afdeling 3. Rechtstreekse aansprakelijkheid Fout

10 X INHOUDSTAFEL 2. Schade Causaal verband Afdeling 4. Aansprakelijkheid voor andere personen Afdeling 5. Verkeersslachtoffer Afdeling 6. Aansprakelijkheid voor dieren Afdeling 7. Aansprakelijkheid voor zaken Afdeling 8. Herstel van de schade Afdeling 9. Overheidsaansprakelijkheid Afdeling 10. Schaderegeling uit misdrijven Afdeling 11. Aansprakelijkheidsverzekering Hoofdstuk VII. Uitdoven van vorderingsrechten Hoofdstuk VIII. Gebruikelijke contracten Afdeling 1. Koop-verkoop Afdeling 2. Huur van goederen Afdeling 3. Aanneming Afdeling 4. Lening Afdeling 5. Bewaargeving en sekwester Afdeling 6. Kanscontracten Afdeling 7. Borgtocht Afdeling 8. Dading TITEL IV. Privaatrecht in internationaal verband Hoofdstuk I. Problematiek Hoofdstuk II. Kernpunten van het IPR Afdeling 1. Internationale bevoegdheid Afdeling 2. Conflictenrecht Afdeling 3. Erkenning en tenuitvoerlegging Hoofdstuk III. Methodologie Afdeling 1. Aanknopingspunten Afdeling 2. Harmonisatie Afdeling 3. Correctiemechanismen Hoofdstuk IV. Bronnen en basisregels Afdeling 1. Bronnen Afdeling 2. Wetboek van IPR Afdeling 3. Internationaal bronnenmateriaal EEX-Verordening Betalingsbevelverordening Small Claims-Verordening Brussel IIbis-Verordening Insolventieverordening Betekeningsverordening Rome I-Verordening Rome II-Verordening Verdrag Verkeersongevallen

11 INHOUDSTAFEL XI 10. Inlichtingen buitenlands recht Weens Koopverdrag Bijlage I Wetboeken en wetten Bijlage II Lijst van de afkortingen Trefwoordenregister