BALANS EN PERSPECTIEF VAN DE INTERDISCIPLINARITEIT IN DE LETTERKUNDIGE NEERLANDISTIEK

Transcriptie

1 Derde Cross-over Congres, Universiteit Leiden, 12 januari 2011 BALANS EN PERSPECTIEF VAN DE INTERDISCIPLINARITEIT IN DE LETTERKUNDIGE NEERLANDISTIEK In de letterkundige neerlandistiek is in toenemende mate sprake van kruisverkeer tussen de kern van het vak, te weten interpretatie en (historische) beschrijving van literaire teksten, en disciplines die in het verleden als hulpwetenschappen golden. Nu multi- en interdisciplinariteit in de humaniora regel, zo niet norm zijn geworden, kijken we anders tegen deze verhouding aan. Niet langer is er een hiërarchisch onderscheid tussen de kern- versus de ondersteunende discipline; veeleer gaat het hier om een symbiose van gelijkwaardige disciplines die in wederzijdse doordringing innoverende benaderingen en grensverleggende resultaten opleveren. Tijdens dit derde Cross-over congres willen we de balans opmaken van de neerlandistische interdisciplinariteit en tegelijk nagaan welke kansen en mogelijkheden nog onvoldoende benut zijn. De presentaties zijn ingedeeld in zeven secties: * Neerlandistiek en geschiedenis * Neerlandistiek en kunstgeschiedenis * Neerlandistiek en filosofie * Neerlandistiek en stilistiek * Neerlandistiek, taal en vertalen * Neerlandistiek en sociologie * Neerlandistiek en godsdienstwetenschap In het middagprogramma zijn de presentaties en de uitreiking van de Taalunie Scriptieprijs opgenomen. Het congres vindt plaats in diverse zalen van het Lipsiusgebouw (Witte Singel- Doelencomplex). Alleen de presentaties rond de Taalunie Sciptieprijs vinden plaats in zaal 002 van Van Wijkplaats 2 (Witte Singel-Doelencomplex). Gegeven de zaalcapaciteit zal het niet altijd mogelijk zijn om een bepaalde lezing bij te wonen. Graag danken we op deze plaats de sprekers die hebben gereageerd op onze oproep. Tevens danken we het Instituut voor Culturele Disciplines (Universiteit Leiden) en de Nederlandse Taalunie voor de financiële steun. Wim van Anrooij en Jaap Goedegebuure 1

2 Derde Cross-over Congres, Universiteit Leiden, 12 januari 2011 BALANS EN PERSPECTIEF VAN DE INTERDISCIPLINARITEIT IN DE LETTERKUNDIGE NEERLANDISTIEK PROGRAMMA - OCHTEND uur Koffie / thee Lipsiusgebouw, centrale hal (begane grond) uur Opening en welkom Jaap Goedegebuure LIPS 011 (281 pers.) PLENAIR uur Openingslezing Ralf Gruttemeier (Univ. Oldenburg) LIPS 011 (281 pers.) PLENAIR Interdisciplinariteit als participerende objectivering. Aan de hand van literatuur in het recht uur Toelichting logistiek Wim van Anrooij LIPS 011 (281 pers.) PLENAIR uur (presentaties) Plaats: zie het overzicht verderop in dit programmaboekje uur Lunch Lipsiusgebouw, restaurant (begane grond) 2

3 PROGRAMMA MIDDAG uur (presentaties + Taalunie Scriptieprijs) Plaats: zie het overzicht verderop in dit programmaboekje uur (presentaties + Taalunie Scriptieprijs) Plaats: zie het overzicht verderop in dit programmaboekje uur (presentaties + Taalunie Scriptieprijs) Plaats: zie het overzicht verderop in dit programmaboekje uur Koffie / thee Lipsiusgebouw, centrale hal (begane grond) uur (presentaties + Taalunie Scriptieprijs) Plaats: zie het overzicht verderop in dit programmaboekje uur Uitreiking Taalunie Scriptieprijs LIPS 011 (281 pers.) PLENAIR uur Aankondiging Journal of Dutch Literature LIPS 011 (281 pers.) PLENAIR Maaike Groot (AUP) & Thomas Vaessens uur Slotlezing Willem Otterspeer (UL) LIPS 011 (281 pers.) PLENAIR Autobio graven. W.F. Hermans en de mythe van zijn zuster uur Borrel Lipsiusgebouw, centrale hal (begane grond) 3

4 NEERLANDISTIEK EN GESCHIEDENIS Sarah Beeks (Univ. Antwerpen) Genoeg stekeblind gewauwel. De geëngageerde poëzie van Hugo Claus Geert Buelens (UU) En/En. Het bijzondere van de literatuur als cultuurhistorisch verschijnsel Jerzy Koch (Univ. Wrocław, Poznań & Bloemfontein) en Paweł Zajan (Univ. Poznań & Pretoria) Ruim baan! ofwel glocalisatie en interdisciplinariteit in de neerlandistiek. Uitdagingen voor de vakbeoefening in internationaal verband Ivo Nieuwenhuis (UvA) Geven en nemen. Interdisciplinariteit als onderhandelingsvraagstuk Jan de Putter (UL) De wereld achter Van den vos Reynaerde LIPS 203 vz. Olga van Marion LIPS 203 vz. Olga van Marion LIPS 203 vz. Olga van Marion LIPS pers. vz. Helma van Lierop LIPS pers. vz. Helma van Lierop 4

5 NEERLANDISTIEK EN KUNSTGESCHIEDENIS Wim van Anrooij (UL) Lucas van Leyden, Virgilius de tovenaar en de Bocca della Verità. Kunst en literatuur in Europees verband Anne van Buul (RUG) De ekphrastische praktijk van P.C. Boutens in relatie tot het werk van Dante Gabriel Rossetti Gijsbert Pols (FU Berlin) Beeldende kunst als referentiekader in de receptie van Lodewijk van Deyssel LIPS pers. vz. Wim van Anrooij LIPS pers. vz. Wim van Anrooij LIPS pers. vz. Wim van Anrooij 5

6 NEERLANDISTIEK EN FILOSOFIE Sander Bax (Univ. Tilburg) Op weg naar de mythe. Intertekstualiteit in romans van Harry Mulisch als cultuurhistorische strategie Max van Duijn (UL) Toegang tot een fictioneel bewustzijn. Over de betrouwbaarheid van de verteller in Nooit meer slapen en De donkere kamer van Damocles Laurens Ham (UU) Autonomie: naar een historische én filosofische benadering? Mike Keirsbilck (UGent) Set goed en bloed in de weegschael om het gemeene beste. Vondels Palamedes (1625) in het licht van Foucaults gouvernementalité Jan Konst (FU Berlin) Vijftig jaar na Wahrheit und Methode: hermeneutiek en literatuurwetenschap anno 2010 Frans Ruiter (UU) Wat is er eigenlijk literair aan het literaire essay? Daan Rutten (UU) Willem Frederik Hermans: de literaire cartograaf LIPS 208 vz. Olf Praamstra LIPS 208 vz. Olf Praamstra LIPS pers. vz. Peter van Zonneveld LIPS 208 vz. Olf Praamstra LIPS pers. vz. Peter van Zonneveld LIPS 208 vz. Olf Praamstra LIPS 208 vz. Olf Praamstra 6

7 NEERLANDISTIEK EN STILISTIEK Lars Bernaerts (UGent & VU Brussel) Sisyphus bakens en de polemische stijl. Een pragmatisch-stilistische benadering voor de literaire polemiek Karina van Dalen-Oskam (Huygens Instituut, Den Haag) Altijd naar het noorden. De (on)mogelijkheden van een kwantitatieve stilistische analyse van namen in moderne romans Suzanne Fagel (UL) Subjectiviteit, afstand en empathie. Een cognitief stilistisch onderzoek van moderne Nederlandse romans Barbara Kalla (Univ. Wrocław) Cognitieve benadering in literatuurstudie binnen de neerlandistiek Mike Kestemont (Univ. Antwerpen) Het gewicht van de auteur. De balans van een stylometrisch onderzoek naar de rijmwoorden en auteurs van de Middelnederlandse epiek Matthieu Sergier (Univ. Louvain la Neuve) U zei Robberechts? Discursieve auteursbeelden in dagboekedities, naar Daniël Robberechts s lotgeval LIPS pers. vz. Joost van Driel LIPS pers. vz. Joost van Driel LIPS pers. vz. Joost van Driel LIPS pers. vz. Rick Honings LIPS pers. vz. Rick Honings LIPS pers. vz. Rick Honings 7

8 NEERLANDISTIEK, TAAL EN VERTALEN Elisabeth de Bruijn (Univ. Antwerpen) Het boek als grensgeval. Vijf Middelnederduitse codices en hun betekenis voor de neerlandistiek Dirk Schoenaars (onafhankelijk onderzoeker) Neerlandistiek en (Ver)taalkunde. Literaire vertaling in Holland in de vijftiende eeuw Stephanie Vanasten (Univ. Louvain la Neuve) Over vertalen én schrijven. Tekstgericht onderzoek op het snijpunt van vertaaltheorie en literatuurwetenschap LIPS 235b vz. Jaap Goedegebuure LIPS pers. vz. Helma van Lierop LIPS pers. vz. Peter van Zonneveld 8

9 NEERLANDISTIEK EN SOCIOLOGIE Frank de Glas (UU) Het nut van een interdisciplinaire benadering in het uitgeverij-onderzoek Rick Honings (UL) Het ware dichterschap. Willem Bilderdijk en zijn institutionele context Jos Joosten (RU) Drie Blourdieu s en een halve neerlandicus? Pierre Bourdieu en de neerlandistiek (1980-heden) LIPS pers. vz. Wim van Anrooij LIPS 235b vz. Jaap Goedegebuure LIPS 203 vz. Olga van Marion 9

10 NEERLANDISTIEK EN GODSDIENSTWETENSCHAP Johan Goud (UU) Vijf redenen om naar religie en zingeving in literatuur te vragen: het voorbeeld van Vestdijk Gerda van de Haar (UL) De herinnering is een groot verlangen: Marcel Möring en de joodse religieuze verteltraditie Jan Oosterholt (Univ. Oldenburg) Op het snijpunt van kunst en religie. Over Nederlandse literatuur uit de negentiende eeuw LIPS 235b vz. Jaap Goedegebuure LIPS 235b vz. Jaap Goedegebuure LIPS 235b vz. Jaap Goedegebuure 10

11 TAALUNIE SCRIPTIEPRIJS Bram Caers (Univ. Antwerpen) Een buchelin inn flemische. Over ontstaan en verspreiding van ridderepische literatuur in de Nederlanden (ca ca. 1450) Van Wijkplaats 2 zaal pers. vz. Ton Harmsen Renée Gabriël (Radboud Universiteit Nijmegen) De handschriftelijke overlevering van Senecaexcerpten uit de Spiegel Historiael van Jacob van Maerlant Marijn van Dijk (UvA) Geluid in Vondels Scheppingstrilogie Marleen Brock, RU Groningen Groningse studenten op reis. Natuur- en landschapsbeleving aan het begin van de negentiende eeuw Lynn Roels (Hogeschool-Universiteit Brussel) Buitenlandreceptie in vijf Vlaamse literaire tijdschriften in de periode : een kritische inventaris en analyse met bijzondere aandacht voor vertalingen Van Wijkplaats 2 zaal pers. vz. Ton Harmsen Van Wijkplaats 2 zaal pers. vz. Ton Harmsen Lize Lefaible (VU Brussel) Een literaire vergelijking van de 11

12 oorlogsdagboeken van Virginie Loveling en Joris van Severen Liesbet Coolen (KU Leuven) Joachim van Babylon van Marnix Gijsen en de fictionele reacties van Esther de Raad, L.S. Palder en Yvonne de Man: een dubbelperspectief van moraal en gender Van Wijkplaats 2 zaal pers. vz. Ton Harmsen Jaap Faber (UU) Van islamitische ontzuiling tot hersteld kalifaat: islamrepresentaties in contemporain Nederlands literair proza ( ) 12