Inzicht en Vaardigheden

Transcriptie

1 Inzicht en Vaardigheden Driedaagse dagkliniek schemagerichte therapie Scelta Doetinchem Schemagerichte therapie In dit dagklinisch programma werken we volgens de therapiemethode schemagerichte therapie (SchemaFocused Therapy, ontwikkeld door J. Young). Schematherapie is een therapievorm die bewezen effectief is in de behandeling van problemen in de persoonlijkheid. Hier kunt u lezen wat schematherapie is. Iedereen heeft een bepaalde manier waarop hij/ zij kijkt naar zichzelf, de ander en de wereld om zich heen. Wanneer dit leidt tot langdurige vaste patronen van voelen, denken en handelen kan je spreken van een gevoelige snaar (=schema). De meeste mensen hebben meerdere gevoelige snaren die van tijd tot tijd tegelijk kunnen opspelen. Zo kunt u bijvoorbeeld vanuit het schema Meedogenloze normen/ overdreven kritisch voordurend het idee hebben dat alles altijd beter moet en dat ook andere mensen zich moeten houden aan de hoge normen en waarden die u stelt. Dit kan betekenen dat u nooit tevreden bent over wat u hebt bereikt en dat andere mensen in uw ogen regelmatig iets fout doen, wat daaropvolgend weer kan leiden tot meer irritatie. Wanneer een of meerdere schema s geraakt worden, kunt u in een bepaalde gemoedstoestand (modus) terecht komen. Een modus kenmerkt zich door bepaalde (intense) emoties en bepaalde gedragingen. Veel schema s en modi zijn in de (vroege) jeugd ontwikkeld in contact met andere mensen. Schematherapie kan een goede behandeling zijn wanneer het u al langere tijd moeilijk lukt om met uw gevoelige snaren en gemoedstoestanden om te gaan en hierdoor problemen krijgt met relaties, met uw werk of studie en met klachten die steeds opnieuw terugkomen. In schematherapie leert u zich bewust te worden van uw gevoelige snaren. Onderzoeken en ervaren wat er gebeurt in het contact met anderen, is een belangrijk onderwerp. Voor veel mensen is het vanuit hun gevoelige snaren namelijk moeilijk hun behoeften aan te geven en open te zijn over hun emotionele binnenwereld. In een schemagroepstherapie kunt u leren hier anders mee om te gaan. Door te delen wat er in u omgaat en hoe schema s en modi in contact met de andere groepsleden bij u worden opgeroepen, krijgt u de gelegenheid om in een veilige therapeutische omgeving nieuwe ervaringen op te doen. In de dagkliniek worden aparte blokken gegeven waar de schematherapie centraal staat. In andere therapieonderdelen wordt de schematherapie als onderliggende visie gebruikt. Ook wordt er gewerkt met elementen uit de Dialectische Gedragstherapie van Linnehan. Meer informatie Meer informatie over schematherapie kunt u vinden op de volgende websites: januari

2 of in de volgende boeken: Young J & Klosko J (1999) - Leven in je leven. Leer de valkuilen in je leven herkennen. Pearson Assessment & Information. Nauth L & Teeuwen H (2005) - Trap niet in je eigen valkuil; zelfhulpboek voor inzicht en verandering. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Van Genderen H, Jacob G & Seebauer L (2012) - Patronen doorbreken. Negatieve gevoelens en gewoonten herkennen en veranderen. Uitgeverij Nieuwezijds. Organisatie dagklinisch programma schemagerichte therapie Behandelteam De behandeling wordt vorm gegeven door een behandelteam onder de verantwoordelijkheid van een klinisch psycholoog, die ook uw hoofdbehandelaar is. Het behandelteam bestaat daarnaast uit een psychiater, een systeemtherapeut, een sociotherapeut, een beeldend therapeut, een psychomotorisch therapeut, een ggzagoog. De sociotherapeut is uw contactpersoon. Huidige behandelaren Mevrouw E. Wolken, klinisch psycholoog, hoofdbehandelaar en coördinator Mevrouw E. Daanen, psychiater Mevrouw A. Ooms, beeldend therapeut Mevrouw M. Glas, psychomotorisch therapeut Mevrouw H. van Loo, ggz-agoog De heer G. Muller, systeemtherapeut Programma De behandeling duurt 9 maanden, 3 dagen per week. De hele groep volgt het zelfde programma. Bij deelname aan de groep wordt de individuele behandeling (tijdelijk) beëindigd. Verlenging van de behandelduur is slechts in zeer uitzonderlijke situaties mogelijk en betreft maximaal 2 maanden. De verschillende programmaonderdelen hebben we beschreven, zie bijlage 1. Een voorbeeld van ons programma vindt u in bijlage 2. Locatie RGC Doetinchem, Gang B1 / Diverse groepsruimtes + therapiegebouw. Op het rooster staan de ruimtes aangegeven. Groepsgrootte De groep bestaat uit maximaal 9 deelnemers. Het behandelplan / multidisciplinair overleg Naar aanleiding van het intakegesprek en het invullen van de schemavragenlijst, zal er 2 tot 4 weken nadat u gestart bent met de behandeling, een afspraak gepland worden met de hoofdbehandelaar om de afspraken over uw behandeling vast te leggen in een behandelplan. 20 januari

3 In dit plan staan uw concrete doelen en deze zijn richtinggevend in uw behandeling. Uw behandeling wordt minimaal 3 keer geëvalueerd in de 9 maanden dat u in behandeling bent. Zowel uzelf, het team als de andere groepsleden geven hierbij hun visie op het behandelproces. Ook wordt het verloop van de behandeling gevolgd via het Routine Outcome Monitoring (ROM)-systeem. U ontvangt hiervoor, zoals alle patiënten van GGNet, regelmatig een uitnodiging per mail om een vragenlijst in te vullen. De uitkomsten hiervan worden bij de evaluatie betrokken. Wat wordt er van u verwacht? Er wordt van u een positieve instelling en actie verwacht. U bent zelf verantwoordelijk voor uw eigen proces. Wat u binnen de therapie en binnen de groep leert, oefent u thuis en buiten. Daarom vragen wij van u naast het driedaagse programma op de andere dagen activiteiten buitenshuis te ondernemen / of bijvoorbeeld (vrijwilligers)werk te hebben of te gaan krijgen. Aanmelding Aanmelding vindt plaats op verwijzing van de intaker of huidige behandelaar. Vragen? Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: GGNet, secretariaat Scelta Doetinchem Postadres: Postbus 2003, 7230 GC Warnsveld Bezoekadres: RGC Doetinchem (gevestigd in Slingelandziekenhuis) Kruisbergseweg 29, 7009 BL Doetinchem Telefoon receptie: Internet: / 20 januari

4 Bijlage 1 Therapieonderdelen De behandeling is opgebouwd uit de volgende therapieonderdelen (in alfabetische volgorde): Beeldende therapie In deze therapie wordt gewerkt met oefeningen waarbij schilder- en tekenmaterialen en klei worden gebruikt. In het omgaan met het materiaal waarbij spel, spontaniteit en toeval voorop staat, kunt u nieuwe dingen over uzelf ontdekken. Tevens kunnen emoties, gevoelens en gedachten tot uitdrukking gebracht worden in vormen en kleuren. Materialen, kleuren en vormen kunnen soms makkelijker helpen om bij ons gevoel te komen dan woorden. Dagsluiting Aan het einde van een behandeldag staat de dagsluiting op het programma. Tijdens dit onderdeel kunt u uw belevenissen en gedachten van die dag met de groepsleden en sociotherapeut delen. Mocht u verstrikt zijn geraakt in een gedachte of gevoel, dan is dit het moment om hierbij nog kort van gedachten over te wisselen om zo een doorloop naar de volgende behandeldag mogelijk te maken. Denken, voelen, doen (DVD) We onderzoeken hoe uw gedachten uw gevoelsleven en gedrag beïnvloeden. U leert onder andere door middel van het maken van g-schema s uw gedachten uit te pluizen en vast te stellen welke gedachten u kunnen helpen om het door u gewenste gedrag te bereiken. Daarnaast wordt gewerkt aan vaardigheden om vanuit aanvaarding van de realiteit beter grip te krijgen op eigen gevoelens en gedrag (onder andere emotieregulatie, crisisvaardigheden). Evaluatie Minimaal 3 keer tijdens de 9 maanden durende behandeling, wordt uw behandeling geëvalueerd. Daarvoor schrijft u zelf aan de hand van uw behandeldoelen een evaluatie. Deze wordt in de teamvergadering besproken. Ook de groep schrijft een evaluatie over hoe zij gemerkt hebben dat u aan uw behandeldoelen hebt gewerkt in de afgelopen periode. In dit onderdeel worden de verschillende visies bij elkaar gelegd en met u gekeken of de behandeling volgens plan verloopt en of het nodig is behandeldoelen bij te stellen. Bij dit onderdeel zijn de hoofdbehandelaar en de sociotherapeut namens het team aanwezig. Familieavond 2 x per jaar is er een familieavond. Op deze avond verwachten wij u samen met uw partner/ familie of belangrijke anderen (maximaal 3 personen). We geven dan uitleg over de behandeling en bieden de mogelijkheid kennis te maken met verschillende therapievormen zoals beeldende therapie of psychomotorische therapie. Groepstherapie In dit onderdeel is er ruimte om te bespreken wat u bezighoudt. Dat kan een actueel probleem zijn of situaties uit het verleden. Ook kan het iets zijn wat u bezighoudt in relatie tot uw medegroepsleden. U bent vrij in te brengen wat u wilt, en hoe meer u meepraat, hoe meer u aan dit onderdeel kunt hebben. 20 januari

5 Lifestyle training/ planning weekdoelen Deze training heeft ten doel u te stimuleren en te activeren op gebieden in uw directe levenssfeer die onder druk van de problemen voor langere tijd te weinig aandacht en/of voortgang hebben gekend. Per wekelijkse bijeenkomst komt er een thema aan de orde dat betrekking heeft op de knelpunten die u ervaart in het dagelijks leven. U kunt hierbij denken aan omgaan met financiën, omgang met dag-nachtritme, gezond eten, middelengebruik en omgaan met sociale contacten. Het nemen van verantwoordelijkheid voor uzelf en uw situatie, staat hierin centraal. In samenwerking met groepsleden en begeleidend therapeut werkt u aan verbetering van uw leefomstandigheden middels het plannen van kleine, haalbare doelen. MDO (MultiDisciplinair Overleg)-terugkoppeling In dit onderdeel wordt praktische informatie vanuit het team teruggekoppeld aan de groepsleden en is er de mogelijkheid om zaken met betrekking tot de organisatie van het programma aan de orde te stellen, bijvoorbeeld aanvraag van vrije dagen. Medicatie Als psychische klachten het deelnemen aan de groep belemmeren of problemen opleveren in het dagelijks functioneren, dan kan het soms zinvol zijn om medicatie te gebruiken. Dit kunt u bespreken met de psychiater. Omdat voor een zinvolle deelname aan deze behandeling de emotionele beleving van belang is, moet worden voorkomen dat medicatie deze te veel onderdrukt. Wanneer mensen in behandeling komen die al medicatie gebruiken, dan zal het medicatiebeleid door de psychiater worden overgenomen en met u besproken. Out of the box Dit programmaonderdeel is ingericht om u te helpen bij het doorbreken van vastzittende patronen (disfunctionele schema s) door nieuwe ervaringen op te doen buiten de veiligheid van het therapiegebouw. Met behulp van de door u geplande oefeningen kunt u stapsgewijs uw bewegingsvrijheid in uw leven en de maatschappij vergroten. PsychoMotorische Therapie (PMT) In PMT kunt u door verschillende bewegingsvormen (weer) leren contact maken met uzelf en anderen. U wordt zich meer bewust van uw lichaam en uw emoties. Het is een oefentherapie en een ervaringsgerichte therapie. U krijgt de gelegenheid om te ervaren wat situaties met u doen en te oefenen met nieuw gedrag, bijvoorbeeld het leren grenzen aangeven en emoties uiten. Schematherapie In het begin van deze folder is uitgelegd wat schematherapie is. In dit blok gaat u ontdekken welke schema s u belemmeren en met diverse technieken leren deze te doorbreken, zodat u zich weer vrij kunt voelen om vanuit een eigen keuze te reageren op situaties. Er wordt ook stil gestaan bij hoe uw leven tot nu toe verlopen is en hoe begrepen kan worden dat u de schema s hebt ontwikkeld waar u zoveel last van hebt. In samenwerking met PMT wordt een familieopstelling uitgewerkt. Sociale vaardighedentraining De sociale vaardighedentraining is een wekelijks terugkerend programmaonderdeel waar u in de gelegenheid wordt gesteld om situaties die u in het dagelijkse verkeer met anderen als lastig ervaart, door middel van 20 januari

6 rollenspel zo in te oefenen dat u zo n situatie naar uw tevredenheid kunt hanteren waarbij u uzelf en de ander niet tekort doet. Systeemtherapie (partnerrelatietherapie/ gezinstherapie) Schema s en modi ( gevoeligheden en gemoedstoestanden) spelen een belangrijke rol in het contact met anderen; dus ook in het contact en de communicatie met partner, en/of familie. De systeemtherapie helpt om hier zicht op te krijgen. Iedere deelnemer en partner/ naastbetrokkene worden hierom bij aanvang van de therapie uitgenodigd voor een inventariserend gesprek met de systeemtherapeut. Trajectbegeleiding via Stichting DaAr, dagbesteding en arbeidsre-integratie (op indicatie) Oriënteren op een passende opleiding dan wel (vrijwilligers)werk. Zo nodig kan een capaciteitenonderzoek worden ingezet om te onderzoeken wat uw sterke en minder sterke kanten zijn en waarmee rekening gehouden moet worden bij het zoeken naar werk. Begeleiding bij gesprekken met werkgevers en/of het zoeken van werk. Begeleiding bij het oefenen met (her)deelname aan het arbeidsproces. Weekendevaluatie en voornemen komend weekend De behandeling beperkt zich niet tot de aanwezige uren bij GGNet. De doelen waarmee u aan het werk bent, komen thuis in het weekend en tijdens andere activiteiten aan de orde. In de weekendevaluatie bespreken we hoe het u is gelukt uw voorgenomen plannen te realiseren, of hoe u uw doelen zo kunt plannen dat ze wel haalbaar voor u zijn. Weeksluiting De weeksluiting staat op vrijdag als laatste programmaonderdeel gepland. Het is opgenomen als een reflectiemoment op de gebeurtenissen die zich in de afgelopen week hebben voorgedaan tijdens de behandeldagen, maar ook in de thuis- of werksituatie hebben voorgedaan. Het biedt u een meerdaags inzicht van de vorderingen in uw behandeling. Voorbereidingsuur (zelfstandig werken in de groep) Er is structureel ruimte vrijgemaakt binnen het programma om aan opdrachten te werken ter voorbereiding van therapieonderdelen. Te denken valt aan het uitwerken van g-schema s, signaleringsplannen, opdrachten voor out-of-box of het onderdeel schematherapie. Daarnaast biedt het gelegenheid om de evaluatie voor te bereiden. Degene die geëvalueerd wordt, vult zijn/haar eigen evaluatie in. De groep bereidt gezamenlijk de evaluatie voor van de betrokkene aan de hand van diens behandeldoelen. Dit voorbereidingsuur wordt niet begeleid door een therapeut, maar bij toerbeurt voorgezeten door de patiënten zelf. Hiermee wordt zelfredzaamheid, het actief deelnemen en zelf verantwoordelijkheid nemen gestimuleerd en vaardigheden die daarmee samenhangen geoefend. Ieder is verantwoordelijk voor het eigen huiswerk, maar men biedt elkaar wel de helpende hand waar dat nodig is, wat ook belangrijk is voor de onderlinge betrokkenheid en samenhang in de groep. Een vaste structuur voor tijd, ruimte en indeling van deze sessie biedt houvast. De voorzitter houdt de aanwezigheid bij, bewaakt de tijd, benoemt wat het huiswerk is en inventariseert welke mensen samen met een ander naar het huiswerk willen kijken, terwijl de overige groepsleden voor zichzelf met het huiswerk aan de slag gaan. Bij knelpunten kan de voorzitter contact opnemen met de sociotherapie of de situatie inbrengen in andere therapieonderdelen. 20 januari

7 Bijlage 2 Een voorbeeld rooster DAG TIJD THERAPIE THERAPEUT Maandag Dinsdag uur Weekendevaluatie Ed Schoot uur Pauze uur Lifestyle training / Planning weekdoelen Hilde van Loo uur Lunch + pauze Ed Schoot uur DVD Els Wolken Behandelbespreking Els Wolken / Ed Schoot Dagsluiting. In de even weken. Ed Schoot. 09:15-10:15 uur Voorbereidingsuur uur Pauze uur Beeldende therapie Anita Ooms uur Lunch + pauze Ed Schoot :15 uur Terugkoppeling MDO Els Wolken / Ed Schoot uur Groepstherapie Els Wolken / Kristel van den Bos uur Even weken Out of the Box Ed Schoot uur Dagsluiting Ed Schoot In de (oneven)weken staat het programmaonderdeel Out of the Box in uitvoering gepland. Na de groepstherapie is dan de dagsluiting van 14:30-15:00 uur en Out of the Box van 15:00-16:30 uur gepland. 20 januari

8 Vrijdag uur Schematherapie Els Wolken / Kristel van den Bos uur Pauze uur PMT Marleen Glas uur Lunch + pauze Ed Schoot uur Sociale vaardighedentraining Ed Schoot uur Weeksluiting Ed Schoot 20 januari