Copyright Plantyn. A Visie op gezondheid en ziekte 17 1 Begrippen gezondheid, ziekte, preventie en GVO 17

Transcriptie

1 INHOUDSTAFEL Woord vooraf 9 Pictogrammen 10 Doelstellingen 11 I OVER ZORG 15 A Visie op gezondheid en ziekte 17 1 Begrippen gezondheid, ziekte, preventie en GVO Gezondheid Ziekte Preventie GVO 18 2 Classificaties voor het beschrijven van het menselijk functioneren ICF (International Classification of Functioning, Disability and Health WHO) De gezondheidspatronen van Gordon Gezondheidsbeleving en -instandhouding Voeding en stofwisseling Uitscheiding Activiteiten Slaap en rust Cognitie en waarneming Seksualiteit en voortplanting Zelfbelevingspatroon Rol en relatie Stresstolerantie Waarden en levensovertuiging 29 B Mensvisies 30 1 Totaalzorg 30 2 Verschillende mensvisies Holistische mensvisie Wat betekent de holistische mensvisie in de zorgsector? Kenmerken van de holistische mensvisie Emancipatorische mensvisie Wat betekent de emancipatorische mensvisie in de zorgsector? Kenmerken van de emancipatorische mensvisie Voordelen van de emancipatorische mensvisie Dynamische mensvisie Wat betekent de dynamische mensvisie in de zorgsector? Kenmerken van de dynamische mensvisie Gevolgen van de verschillende mensvisies 34 3

2 3 Behoeften Wat zijn behoeften? De menselijke behoeften volgens Maslow Basisbehoeften of fysiologische behoeften Behoefte aan zekerheid en veiligheid Sociale behoeften Behoefte aan waardering en respect Behoefte aan zelfrealisering 37 C Visie op zorg 38 1 Van medisch denken naar zorgkundig denken Medisch denken Zorgkundig denken 38 2 Van probleemgestuurde zorg naar vraaggerichte zorg Probleemgestuurde zorg Vraaggerichte zorg 39 D Vormen van zorg 41 1 Zelfzorg 41 2 Mantelzorg 42 3 Professionele zorg 43 4 Zorgcombinatie 43 E Kwaliteitszorg 45 II HET ZORGLANDSCHAP 47 A Gezondheidszorg 49 1 Organisatie van zorg 49 2 Doel van de gezondheidszorg 49 3 Echelonnering 50 4 Preventief, curatief en palliatief Preventieve gezondheidszorg Curatieve gezondheidszorg Palliatieve gezondheidszorg 52 5 Intra-, semi-, trans- en extramuraal Intramurale gezondheidszorg Extramurale gezondheidszorg Semimurale gezondheidszorg Transmurale gezondheidszorg 53 4

3 6 Het globaal medisch dossier een zorgtraject Het globaal medisch dossier Een zorgtraject 54 7 SEL 55 8 GDT 55 9 De financiering van zorg Het ziekenfonds De hospitalisatieverzekering Generische geneesmiddelen De Vlaamse zorgverzekering De maximumfactuur (MAF) Verhoogde tegemoetkoming medische kosten Terugvordering bij kinderen van ouders in een woonzorgcentrum Vaccinaties bij kinderen Tegemoetkoming voor kinderen met een beperking 59 B Sociale zekerheid 60 1 Doel van sociale zekerheid 60 2 Uitbouw van sociale zekerheid 61 3 Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) 63 C Opvang voor kinderen 64 1 Kind en Gezin Een blik op het ontstaan en de ontwikkeling Een blik op de taken 64 2 Maatschappelijke functie van kinderopvang 65 3 Pedagogische functie van kinderopvang 66 4 Sociale functie van kinderopvang 66 5 Wat is kinderopvang? 67 6 Opvangmogelijkheden Voorschoolse opvang Gezinsopvang Groepsopvang Buitenschoolse opvang Schoolopvang Lokale dienst voor buurtgerichte kinderopvang Vakantieopvang Opvang in de gezinswoning van het kind Babysit Specifieke kinderopvang Occasionele en flexibele opvang Overzicht 73 5

4 7 Takenpakket van de verzorgende in de kinderopvang Attitudes Taken i.v.m. gezondheid en welzijn Taken i.v.m. indirecte zorg Taken i.v.m. pedagogische begeleiding 74 D Opvang voor bejaarden 75 1 Maatschappelijke functie van opvang voor ouderen 75 2 De sociale kaart het sociaal huis De sociale kaart Het sociaal huis 75 3 Professionele thuiszorg Erkende diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg Zorgbiedende initiatieven Huishouden Financiële ondersteuning Administratieve ondersteuning Onderhoud woning en tuin Lichamelijke verzorging Verplaatsing Hulpmiddelen Tijdelijke opvang Aanpassingen aan de woning De cliënt Takenpakket van de verzorgende in de professionele thuiszorg Attitudes Taken i.v.m. gezondheid en welzijn Taken i.v.m. indirecte zorg Agogische taken Activiteiten buitenshuis 83 4 Opvangmogelijkheden Woonzorgcentrum Dagverzorgingscentrum Centrum voor kortverblijf Assistentiewoning/serviceflat/zorgflat Takenpakket van de verzorgende in de woonzorgcentra Attitudes Taken i.v.m. gezondheid en welzijn Taken i.v.m. indirecte zorg Agogische taken 87 III DE PROFESSIONELE ZORGVERLENER 89 A Je vorming tot verzorgende 91 1 Basisjaren 91 2 Specialisatiejaren 93 3 Na je studie 94 6

5 4 Verder studeren met een bso-diploma 95 B Werkveld van de verzorgende/zorgkundige/begeleid(st)er 97 1 Waar kun je gaan werken? 97 2 Met wie ga je samenwerken? In de ouderenzorg In de kinderopvang 98 3 Welke taken mag je uitvoeren? 99 4 Rechten en plichten Plichten als lid van de samenleving Plichten als professionele verzorgende Plichten tegenover jezelf Plichten tegenover de zorgvrager Plichten tegenover de ouders/familieleden Plichten als teamlid Plichten tegenover de werkgever Plichten betreffende preventief gedrag Rechten van de verzorgende 106 C Competenties van de verzorgende Vaardigheden met betrekking tot de persoonlijke draagkracht Je zelfbeeld controleren Positief* en negatief* zelfbeeld Zelfwaardegevoel* Kenmerken zelfbeeld Jij als verzorgende Je eigen grenzen kennen De grenzen van het beroep De grenzen binnen de professionele relatie Aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid Omgaan met conflicten Assertief zijn Relatiegerichte vaardigheden Communicatief vaardig zijn Jij als verzorgende/stagiair Jij en de instelling Jij en je team Jij en de communicatiemiddelen Jij en het beroepsgeheim Belevingsgericht werken Wat is belevingsgericht werken? Voordelen voor de verzorgende Voordelen voor de gebruikers Kernwaarden bij belevingsgericht werken Cliëntgericht werken Cliëntgericht werken in de praktijk Competenties eigen aan cliëntgerichte zorg 143 7

6 2.4 Een professionele houding aannemen Grondhouding Beroepsattitude Taakgerichte vaardigheden Methodisch handelen Informeren Plannen Uitvoeren Evalueren Observeren en rapporteren Observeren Belangrijke stappen bij het observeren Rapporteren Teamgericht werken Samenwerken Soorten overleg De teamvergadering Referentiekader voor eigen sterkte-zwakteanalyse Organiseren Aan de slag als student Vanaf welke leeftijd mag je vakantiewerk doen? Hoelang mag je vakantiewerk doen? Hoe vind je een vakantiejob? Mag je alle jobs doen? Welke wettelijke documenten moet je krijgen? Arbeidsovereenkomst Arbeidsreglement Hoeveel ga je verdienen? Wanneer kan de overeenkomst beëindigd worden? Heeft je loon verdere financiële gevolgen? Wat moet je doen in deze gevallen? Je rechten als schoolverlater Arbeidsovereenkomst Vervangingsovereenkomst Vakanties Werkloosheidsinkomen Zwangerschap en bevallingsuitkering Invaliditeitsuitkering Pensioenen Arbeidsgeneeskunde Moederschapsbescherming Collectieve arbeidsovereenkomst Waar kun je terecht met je vragen? 198 Verklarende woordenlijst 199 Bronnen 201 8