Proefhoofdstuk Renovatiecoördinator.

Transcriptie

1 Proefhoofdstuk Renovatiecoördinator

2 Kom je cursus inkijken: Antwerpen, Frankrijklei 127, 2000 Gent, Oude Brusselseweg 125, 9050 Hasselt, Simpernelstraat 27, 3511 Brussel, Timmerhoutkaai 4, 1000 Maak van je opleiding Renovatiecoördinator een succes! Beste toekomstige student, Hartelijk dank voor je interesse in de opleiding Renovatiecoördinator aan het Centrum Voor Afstandsonderwijs. Op de volgende pagina s vind je een hoofdstuk en de volledige inhoudstafel van deze thuisstudie terug. Ook krijg je alle nodige informatie over de werking van onze school. Neem deze info rustig door, zo krijg je een goed beeld van de inhoud van de cursus en weet je zeker dat je voor de opleiding kiest die het beste bij jou past. Noteer alvast dat alle diploma s die je via het CVA behaalt erkend zijn en uitermate praktijk- en dus jobgericht! Heb je na het inkijken van dit proefhoofdstuk nog vragen? Geef ons gerust een seintje op het nummer of mail ons op. Onze opleidingsconsulenten beantwoorden al jouw vragen en geven je persoonlijk advies omtrent je studiekeuze. Blader je graag door de volledige cursus? Ook dat kan. Het Centrum Voor Afstandsonderwijs geeft je op vier plaatsen in België de mogelijkheid om de cursussen geheel vrijblijvend in te kijken. Je kan de cursussen inkijken in de campussen van Het Centrum Voor Avondonderwijs VZW in Antwerpen, Gent en Hasselt of in Brussel. Je hoeft hiervoor geen afspraak te maken, kom gewoon vrijblijvend langs. Ik wens je veel leesplezier en alvast veel succes met je studie! Jo Vandevelde Opleidingsconsulent Centrum Voor Afstandsonderwijs

3 Renovatiecoördinator: een beroep met toekomst! Deze moderne en praktijkgerichte opleiding kwam tot stand in samenwerking tussen het Centrum Voor Afstandsonderwijs en zelfstandige beroepsdeskundigen met jarenlange ervaring. Een duidelijke structuur maakt deze cursus zeer overzichtelijk. Op deze manier garanderen wij je een vlot studietraject. Op de volgende pagina s vind je de volledige inhoudstafel van de opleiding en een gratis onderdeel uit de cursus terug.

4 1 INLEIDING 1.1. Tendensen in de Belgische renovatiesector Wonen in de Belgische steden wordt steeds maar aantrekkelijker Culturele aantrekkingspool Evolutie der grondprijzen voor nieuwbouw Nieuwbouwaannemers zien brood in de renovatie Meestal is renoveren interessanter dan nieuw bouwen: hoe dit benaderen? Stedenbouwkundige beperkingen verdwijnen stilaan Hoe de vrees voor het onverwachte te keer gaan? Hoe de vrees voor lange renovatietijd wegnemen Onbevangen leren kijken naar bouwvallig : oog hebben voor de mogelijkheden Meerwaarde zoeken door herdenken van de indeling naar een eigentijdse vormgeving Vooral veel geld spaart door niet doen Waar liggen in de komende vijftien jaren de opportuniteiten Conclusie 1.2. Perspectieven voor renovatieorganisatoren De explosieve markt van de woningrenovatie en de reconversie De beste speurhond De hulp van de professionele vastgoedmakelaar De inzet van een creatieve renovatiearchitect is een noodzaak De exclusieve samenwerking met een ervaren renovatiecoördinator Besluit: grote toekomst voor de goed opgeleide renovatiecoördinator (of beter de renovatieorganisator)

5 2 DE PRAKTIJK VAN DE RENOVATIECOÖRDINATOR EN / OF RENOVATIEORGANISATOR 2.1. Inleiding Korte toelichting Zeer grote vervallen woningen : denk aan huizen delen Vele alternatieven: nu nog voor het grijpen Appartementen uit de jaren zestig van de vorige eeuw Kantoren, winkels, opslagplaatsen en fabrieken Herbestemming van grote panden Beschermde monumenten Stedenbouw is aan herziening toe Overheid is aan herbestemming toe Vlaamse Codex Ruimtelijke ordening en Decreet Grond- en Pandenbeleid d.d. 27/03/ Vijfentwintig redenen om NU een oud pand te kopen en te renoveren 2.2. De praktijk Efficiënt zoeken naar een te renoveren pand Intelligente zoekopdracht De bezoeknotitie Beschrijving appartement Het fotografisch geheugen Het kadastraal inkomen (KI) De beschikbaarheid Rationeel vergelijken Objectiveer Vergelijkingspunten kritisch onderzoeken Hoe kopen aan de beste prijs? Onderhandel met kennis van zaken

6 Het voorkooprecht Het bod De koopovereenkomst De Vlaamse Code De notariële akte De registratierechten Verlaagde registratierechten, verlaagde btw en vele subsidies: tijdelijke voordelen Subsidies bij renovatie en/of restauratie van beschermde gebouwen Renovatiepremies voor particuliere woningen Nieuwe voordelen dankzij de renovatieovereenkomst Meeneembaarheid van de registratierechten Het abattement Een beknopte overzichtstabel inzake registratierechten in het Vlaams Gewest Bondige samenvatting van de bepalingen betreffende leningen voor energiebesparende investeringen van toepassing in het Vlaams Gewest (toestand februari 2012) Teruggave van eerder betaalde registratierechten 2.3. Van aankoop tot de opstart van de renovatiewerken De voorbereidingen Maak een goed werkplan Denk goed na over de prioriteiten Studeren aan het goede concept Moet alles wel pico bello zijn? Duurzaam wonen in het eco-huis D & K Ikeaans wonen Minimalistisch wonen Het strikte minimum, schilderen volstaat

7 Energiezuinig wonen Werken in duurzame kantoren/gebouwen De belangrijkste duurzaamheidsstandaarden Passief wonen Wonen met nul energie Energiebewust isoleren De EPB of Energieprestatieregelgeving Het Energieprestatiecertificaat (EPC) De energiewinkel Beschrijving van de werken Het plan van de architect De meetstaat van de architect adviezen van enkele vakbekwame aannemers De afbraak-, kap- en bouwvergunning Geregistreerde aannemers met databank aannemerssteekkaart en -register Meldingsplicht voor eenvoudige verbouwingen Een realistisch budget van de kosten Tabel met globale eenheidsprijzen Onderhandel met betrouwbare aannemer Het veiligheidsplan van de werf Het kwaliteitsplan van de aannemer De offertevergelijkingen Eenvoudige overeenkomsten afsluiten Wees beetje soepel Een realistische planning, doelgericht en niet zo maar ongeveer Hoe kan je veel tijd en geld besparen?

8 Plaatsbeschrijving van de aanpalende panden Informeer over subsidies en premies De btw-wetgeving De financier De onafhankelijke financiële adviseur Het Participatiefonds 2.4. Van opstart tot oplevering Neem uw taak ernstig: overwaking en coördinatie van alle werfactiviteiten Meer- en minwerken Een goede samenwerking met de architect De goede samenwerking met de veiligheidscoördinator De goede samenwerking met quantity surveyors, quality controllers, experten van de dispute board, werf- en/of projectleiders van grote (internationale) renovatiebedrijven Het post-interventiedossier Inhoud van een post-interventiedossier De energiedeskundige en het energieprestatiecertificaat (EPC) De energiedeskundige en zijn EPB-aangifte/ Het EPC Certificaat Fiscale voordelen voor energiebesparende investeringen Zorg zelf ook voor veilig werken Oplevering der werken Keuringsattesten en garantiebewijzen (waarborgbonnen) Gebruikshandleidingen Brandverzekering en schatting van de nieuwbouwwaarde Ongevallenverzekering Verzekering van burgerlijke aansprakelijkheid Verzekering alle bouwplaatsrisico s (ABR) Bezoek van brandweer

9 Nieuw kadastraal inkomen aanvragen Aanmelding van de voltooiing der werken De BTW-aangifte Aanvragen van premies en subsidies Aftrekmogelijkheden in de fiscale aangifte Teruggave van eerder betaalde registratierechten Schatting van eindwaarde en verkoopwaarde Verkoop van het pand Home-staging Opgave van alle meterstanden aan de publiekenutsmaatschappijen 3 BOUWTECHNISCHE KENNIS 3.1. De ruwbouwconstructie Draagmuren behouden, binnenruimten opengooien Stabiliteit Injectiewerken Isolatie van de buitenmuren Isolatie van platte daken Isolatie van hellende daken Scheuren in muren Daken Dakwaterafvoeren Schouwen Houtworm Schimmels en huismijt Kelders Ramen en deuren

10 Stalen raamprofielen Vlakdakramen De lichtstraat of lichtkoepel Rolluiken Binnenwanden Muurafwerking Vloeren Wandtegels Plafonds Trappen Inbouwkasten Schilderwerken binnen Keuken Energie en de aansluitingen van openbare nutsleidingen Energiebewust verbouwen en isoleren De nieuwe EPB eisen inzake ventilatie Elektrische installatie en andere bekabeling Leidingwater of regenwater Sanitair Verwarming Open haarden en houtkachels Klimaatregeling Ventilatie Ondergrondse afvoeren en putten Patio Terrassen

11 Het balkon Het groendak: de toekomst Tuin Tuinmuren Buitengevel Kruidenbakken in plaats van bloembakken Tuinberging Tuinserretje Boomhut Zwembad Autobergplaats Afvallaadkisten 4 BIJLAGEN 4.1. Literatuurlijst 4.2. Bouw- en vastgoedbeurzen 4.3. Nuttige webstekken 4.4. Lijst van renovatiearchitecten 4.5. Symbolen van elektrische installatie en toestellen 5 VESTIGING ALS ZELFSTANDIG RENOVATIE-COÖRDINATOR OF WERKEN IN DIENSTVERBAND 5.1. De zelfstandige renovatieorganisator, renovatiecoördinator De juiste naam Een marktonderzoek? Het beroep en de vooropleidingen Oprichting van het renovatiebedrijf de N.V. OudBouw In dienstverband

12 5.1.6 Stage en praktijk Starten Lectuur Vennootschapsvorm Balanced scorecard 5.2. Klantenwerving Drukwerkjes en jou huisstijl Netwerken Website Verenigingen Folder Bouwwebsites Aannemerssteekkaarten Advertenties Beursdeelname 5.3. Financiën Eenvoudige boekhouding Analytische boekhouding Inkomsten en uitgaven 5.4. De coördinatieovereenkomst met een opdrachtgever 6 OEFENINGEN (IN TE ZENDEN NAAR LESGEVER) 6.1. met verwijzing naar hoofdstuk met verwijzing naar hoofdstuk 2 deel met verwijzing naar hoofdstuk 2 deel met verwijzing naar hoofdstuk 2 deel 2.3

13 6.5. met verwijzing naar hoofdstuk 2 deel met verwijzing naar hoofdstuk met verwijzing naar hoofdstuk 5 deel 5.1

14 HOOFDSTUK 3: BOUWTECHNISCHE KENNIS Als kandidaat renovatiecoördinator is het aan te raden om onderstaande bouwtechnische kennis die toch heel beknopt is, aan te vullen door bijkomende studie. Bij het Centrum voor Afstandsonderwijs vind je genoeg aanvullende cursussen. Uiteraard kan je door een langlopende stage bij een groot renovatiebedrijf veel praktisch kennis toevoegen aan je theoretische kennis. Maak er werk van! Een goede aanvulling op wat hier behandeld wordt is de uitgebreide gids uitgegeven door Verstandig Bouwen en Renoveren, dé onmisbare gids voor elke (ver)bouwer. Zie verder in onze literatuurlijst. Een echte aanrader en zeer praktisch opgevat. 3.1 De ruwbouwconstructie Draagmuren behouden, binnenruimten opengooien De grootste kost- en tijdsbesparing bereik je bij het renoveren door zoveel mogelijk onaangeroerd te laten. Je moet je steeds de vraag te stellen: Is deze verbouwing echt nodig?, tenzij bij minimale ingrepen. Leer ook kleine onvolmaaktheden aanvaarden. Het heeft geen zin om van een oud pand een nieuw te maken. Kleine onvolmaaktheden en schoonheidsfoutjes maken net de charme uit van een oud pand. Het valt zelfs af te wachten of deze foutjes later, als het pand bemeubeld en ingericht is, wel zichtbaar zullen zijn. Het grootste werk is al eerder in de cursus aan bod gekomen, namelijk het grondig nadenken over iedere mogelijke ingreep. Met dit denkwerk bespaar je heel veel tijd en geld. Vertrek altijd van je basisidee! Wat is je budget? Hoeveel tijd heb je? Wat is het eventuele nadeel als je niets doet? Met weinig kan je veel bereiken. Gouden tip: Ga selectief te werk! Laat dus zoveel mogelijk de draagmuren, met kleine fouten en tekortkomingen, intact. Hieraan iets wijzigen kost geld en misschien pleeg je wel roofmoord op de waardevolle architectuur. Tweede grote vraag: Kan je de binnenmuren zonder al te veel problemen weghalen, om zo grotere aangename ruimten te maken? Afbraak is namelijk vrij goedkoop, zeker als het gaat om niet dragende muren. Dankzij het vrijmaken van beklemmende lokalen krijg je een heel ander gevoel van openheid en ruimte. Kleine hokjes zijn verleden tijd omdat muren, pleisterwerk, deurtjes, extra verwarmingsradiatoren, stopcontacten, schakelaars allemaal te veel geld kosten en het bouwproces verlengen. Geldverspilling waar alleen de bankier vreugde aan beleeft.

15 3.1.2 Stabiliteit Wanneer er iets mis is met de stabiliteit van het pand, het dak of dergelijke, raadpleeg een vakman. De grootste waakzaamheid is nodig als het over verzakking van draagmuren gaat. Misschien is de verzakking oud en heeft deze zich gestabiliseerd. Je kan dan hooguit overwegen om in de hoeken ankers in te muren te verwerken. Kleine gescheurde tussenmuren, die geen dragende functie hebben, zijn dus onbelangrijk. Ook bij verzakkingen van vloeren en terrassen moet er niet te veel gejankt worden. Bij vloeren moet je wel achterhalen of de oorzaak eventueel een lekkende riolering is. De oude afvoerleiding kan overbodig zijn door een gewijzigde inplanting? Je kan eventueel de oude afvoerleiding uitbreken en vervangen. Idem dito voor verzakte terrassen Injectiewerken De meeste oude woningen van vóór 1940, hebben last van opstijgend vocht in de muren. De toenmalige aangebrachte roofingisolatie tussen fundering en bovenbouw is meestal verstorven en isoleert niet meer voldoende. De druk van het opstijgend grondwater laat vochtigheid in de muren binnendringen. Hoe kan je dat zien? Pleisterwerk brokkelt af, het aangebrachte behangpapier voelt vochtig aan en is verkleurd. Als de muren op de gelijkvloerse verdieping afgedekt zijn met houten beslagwerk of andere afdekkingen, dan moet er absoluut een opening gemaakt worden om de kwaliteit van de muren tot op een hoogte van ongeveer één meter te kunnen nagaan. Met een vochtigheidsmeter is er zekerheid over al of niet aanwezigheid van opstijgend vocht. Mocht er geen opstijgend vocht zijn, dan moet toch nog overwogen worden of je niet best vandaag ingrijpt, want misschien krijgt het pand er last van over een vijftal jaar en dan verdubbelt de kost voor behandeling. Wat te doen met opstijgend vocht? Tot over enkele jaren werd er aanbevolen de muren te onderkappen. Dit is een zeer dure, tijdrovende en achterhaalde ingreep. Gespecialiseerde bedrijven (prijzen goed vergelijken -zie richtprijzentabel vooraan in de cursus) kunnen de muren injecteren met een chemisch middel. Zij geven een garantie van 10 tot 20 jaar. In de praktijk is deze behandeling goed voor de volgende 30 jaar. Garantiebewijzen worden afgeleverd, of moeten zeker bij facturatie toegevoegd worden.

16 Bij slechte uitvoering blijkt al na een drietal weken dat er in het pleisterwerk waterkringen zichtbaar worden. Een betrouwbare en gespecialiseerde aannemer zal vlug toegeven dat hij een fout gemaakt heeft en zal dit tijdig herstellen, zonder extra kosten. Nog een tip voor de voorbereiding: vooraleer je injectieboringen laat uitvoeren op een hoogte van 10 à 15 cm boven het vloerpeil, moet je alle loshangend pleisterwerk verwijderen. Je kan liever iets te veel wegkappen, zelfs tot op een hoogte van één meter. Dat is een klus die je door een jobstudent kan laten uitvoeren, hierdoor bespaar je veel geld. Ongeveer twee tot drie maanden na de injectie, kan het beschadigde pleisterwerk hersteld worden en moet tussen vloerpeil en pleisterwerk een kleine plint in watervaste cement worden geplaatst. Dat is zeer belangrijk want anders vervalt de waarborg van de uitgevoerde injectiewerken. Vocht komt immers terug naar boven langs de niet watervaste pleisterlaag die in aanraking komt met het grondwater. Zie de instructies van de gespecialiseerde aannemers die hiervoor waarschuwen Isolatie van de buitenmuren Steeds meer wordt aanbevolen de oude spouwmuren te injecteren met synthetisch isolatieschuim. Langs de buitenzijde van de muren worden gaten geboord, zo om de 60 à 90 cm, om het isolatiemateriaal onder hoge druk in te spuiten. De gaten worden zorgvuldig gedicht. De meeste bedrijven geven een garantie van 25 jaar. Omdat buitenmuren een groot warmteverlies meebrengen en de prijs voor de behandeling zo rond de 22/25 per m² gevel, onder aftrok van ramen en deuren, bedraagt is dit wel een te overwegen investering.

17 De energieleveranciers geven er een kleine premie bovenop. Werken nog besteld in 2011, uitgevoerd in 2012 geven nog recht op 40 % fiscaal voordeel in de belastingaangifte inkomsten Over dit voordeel voor de jaren daarop is nog onduidelijkheid, wegens de hangende verduidelijkingen van de nieuwe Federale Regering (januari 2012). Het ziet ernaar uit dat er één premiesysteem komt welke uniform de premie zal bepalen, zowel voor vloer-, dak-, als muurisolatie, en wellicht in de buurt van 10 à 15 per m². Nazien dus. Naast de afscherming van koude is er een nog een bijkomend voordeel: geluidsisolatie. Je moet overwegen of de muurisolatie rondom het ganse pand nodig is. Dure isolatie aanbrengen in de buitenslaapkamermuren is niet altijd zinvol omdat daar toch al weinig energie aan verwarming wordt besteed. Dus goed nakijken met de vakman. Een bedenking echter: te veel isoleren heeft ook nadelen: je zou wel eens het voordeel van lichte opwarming in lente en herfst kunnen ontberen in de frissere avonduren. Mijn idee is deze vorm van isolatie te beperken tot de Noordwest gevel, meer niet. Altijd zuinig zijn! Steeds meer bekleedt men de Noordwest gevels, of zelfs alle buitengevels met isolerend materiaal (10/15 cm dikte), die dan verder uitbekleed wordt met een gevelbekleding in synthetisch materiaal of in hout, wat uiteraard veel mooier is. Kijk eens naar de webstekken of van de grote specialisten Deceuninck, Eternit of Weinerberger. Deze afwerking kan zeer mooi en effectief zijn. Belangrijk! In veel steden en gemeenten moet deze bekleding aangevraagd worden als je daarmee het voetpad inneemt en je dus buiten de oorspronkelijk perceelgrens komt. Toch laten veel gemeenten deze toestand toe. Wees je er steeds van bewust dat je bij energieleveranciers, maar ook op federaal en gewestelijk vlak premies kan bekomen Isolatie van platte daken Wanneer de oude plafondbekleding onbestaande is, of moet weggebroken worden gezien de belabberde toestand, kan je best meteen voor een goede isolatie zorgen. Het warmteverlies langs een plat dak is namelijk zeer groot, het verlies ligt is ongeveer 50% hoger dan langs de muren. Een zeer goede en goedkope oplossing is het laten inblazen van cellulosevlokken, het milieuvriendelijke 'isofloc'. Meestal is er mogelijkheid om ongeveer 25 tot 30 cm van dit isolatiemateriaal in te blazen tegen een prijs van ongeveer 50/55 per m³. Zowel de energieleveranciers (met een premie van ongeveer 5 per m²), als de Federale Overheid (met een fiscale aftrekmogelijkheid van 30 %), komen een flink stuk tussen in de deze kost. De aannemer moet samen met zijn factuur een attest afleveren waarin hij de geïsoleerde oppervlakte bevestigt, maar, de behaalde warmteweerstand of de R-waarde moet opgegeven worden in het attest: meestal in de buurt van 5 K/W per m². Hoe hoger de waarde hoe hoger de premie. Zie de webstek

18 3.1.6 Isolatie van hellende daken De isolatie met de cellulosevlokken kan ook van toepassing zijn voor hellende daken, maar het is eenvoudiger het hellend dak met rotswoldekens te isoleren. De dekens bestaan in diktes van 15/20/30 cm en zelfs dikker. Best is meteen deze van 40cm of meer te nemen, want de plaatsingskost blijft identiek. Ook hier komen overheid en energieleveranciers tussen met flinke premies en fiscale aftrek in de inkomensaangifte. Bedenk dat de bewoner energiekosten zal sparen, maar ook dat een mogelijke koper tien/twintig jaar later deze investering zeer zal appreciëren. De uitgave van vandaag krijg je dus op termijn terugbetaald onder de vorm van meerwaarde van het pand! Dat wordt maar al te dikwijls vergeten. Net zoals bij een plat dak moet ook de plaatser de oppervlakte en de R-waarde bevestigen. Zelfs wanneer de eigenaar van de woning de plaatsing zelf doet krijgt deze zowel van de energieleverancier als van de Overheid een (iets lagere) premie. Het risico bestaat dat deze premies in de komende jaren kunnen verlaagd of zelfs geschrapt worden. Raadpleeg dus altijd officiële webstekken om de meest actuele voorwaarden te kennen Scheuren in muren Scheuren in muren zijn soms ernstig, soms niet. Kijk dus even achter het behangpapier op het gelijkvloers. Scheuren kunnen wijzen op kleine of grote verzakkingen van het gebouw. Kleine barsten in het pleisterwerk zijn niet onrustwekkend maar grote, oude scheuren vragen meer aandacht. Ondervraag de eigenaar of de bewoners en roep er een vakman bij. Oude zettingen kunnen zich na vele jaren gestabiliseerd hebben. Het komt er op aan de hellingen van de vloeren van de bovenverdiepingen te beoordelen. Gaat het over een zware verzakking of over een lichte helling?

19 Recente zettingen met grote scheuren kunnen veroorzaakt zijn door werken in de aanleunende panden of in de straat zoals zware rioleringswerken. In de buurt van waterwegen kunnen verstevigingen van de rivierwanden aanleiding geweest zijn tot het slaan van damwanden met grote trillingen en scheuren in dichtbijgelegen panden. Dat soort van scheuren kan je op eenvoudige wijze stabiliseren door verankeringen te plaatsen. Helemaal niet zo een grote uitgave. Kortom roep een vakman, goed advies kan wijzen op een grote, maar ook op een kleine kost. Ga zeker altijd, als het om een oude woning gaat, op de zolderverdieping kijken. Vrij vaak zal daar duidelijk blijken dat de scheuren hun oorzaak vinden in het uiteendrijven van de voor- en achtergevel door druk van het dak. Daal af naar de onderliggende verdiepingen om na te kijken of de scheuren ook daar te zien zijn en daal zo verder af naar het gelijkvloers. Scheuren die van boven naar beneden helemaal doorlopen wijzen op ernstige zettingen van de muren. Verankering is in dat geval nodig, maar misschien is deze zetting van de muren zo ernstig dat het beter was geweest af te zien van aankoop. Makelaars, verkopers moeten ook wel voelen dat je deskundig bent en het heeft geen zin de prijs onder druk te zetten, wanneer het pand helemaal niet kan weerhouden blijven tot aankoop. Zeg gewoon neen, waardeloos. Zo een houding maakt je sterker in een volgend gesprek met de makelaar.

20 3.1.8 Daken Wat verstaan we onder een slecht dak? Twee zaken. Vooreerst de draagstructuur van het dak, of het nu gaat om een hellend of plat dak, speelt geen rol. Oude pannendaken kunnen zeer veel last hebben van doorhellende draagstructuren. Is het hout nog van goede kwaliteit, dan hoeft de structuur niet vernieuwd te worden. Is het hout zwaar aangetast door houtworm, hak dan de knoop door en vernieuw de draagstructuur, minstens plaatselijk herstellen of sommige dwarsbalken vernieuwen. Maar denk goed na want misschien kan je meteen de oude zolderruimte uitbouwen tot een nieuwe volwaardige verdieping met een mooie extra slaapruimte. Op die wijze wordt meerkost meteen gecompenseerd door een grote meerwaarde, want meer bewoonbare oppervlakte, verhoogt uiteraard de waarde van het pand. Tweede aspect: gaat het alleen om de slechte staat van de dakpannen? Dat is duidelijk merkbaar aan de brokkelige toestand aan de onderzijde en meestal zie je vochtplekken door lekkende pannen. Opgelet, niet verwarren met hier of daar een gebroken of een losgekomen dakpan waardoor er water binnen sijpelt. Dakpannen van meer dan 70/80 jaar oud zijn meestal verstorven, brokkelen uit en kunnen niet bewaard blijven, vervangen dus. Je kan meteen een water isolerend dubbel dak plaatsen wat evenals een goede isolatie geeft. Er zijn verschillende soorten dakpannen gaande van recuperatiedakpannen tot de nieuwe kleidakpannen of de betondakpannen. Die laatste zijn vrij goedkoop en worden wel eens het sneldek dakpannen genoemd.

21 Gaat het om een plat dak met oud bitumen bekleed? Bitumen 35 jaar geleden geplaatst is meestal niet meer te redden. Je kan wel overwegen of een extra laag boven op de bestaande volstaat, maar dat is meestal niet aan te bevelen. Een ingrijpende vernieuwing van de dakbedekking laat je best uitvoeren met EPDM rubber dakbedekking. Ook hier geldt dat je misschien een verdieping hoger kan bouwen en dan moet het oude dak in ieder geval weg. Misschien is de onderstructuur wel nog goed en moet alleen de oude roofing vervangen worden. Maak er meteen gebruik van om op de onderlaag een OSB houten plaat te plaatsen en een goede nieuwe koude/warmte isolatie aan te brengen, plaats daar bovenop het nieuwe bitumen of een EPDM rubberlaag om het gekende warmteverlies te beperken. Deze oplossing is vrij goedkoop en energiebesparend. Is een oud strodak te redden? Ja, meestal wel voor zover er alleen enkele lokale zwakke plekken te bespeuren vallen. Roep een gespecialiseerd dakwerker: hij kan vlug een goede raming geven. De grote isolerende kwaliteit van dit type dakbedekking is vandaag de dag een pluspunt. Een gouden raad: hak bij twijfel de knoop door. Een twijfelachtige dakkwaliteit in stand houden, kan je over vijf of tien jaar voor zeer grote uitgaven stellen. Beter nu grondig aanpakken en meerwaarde opbouwen, in plaats van halve tussenoplossingen nemen die vandaag de kosten beperken, maar over enkele jaren voor extra grote uitgaven zorgen. Een richtprijs voor vervanging van de draagstructuur is vrij moeilijk te geven, omdat te veel factoren de finale prijs zullen bepalen: makkelijke of moeilijk afbraak, hoogte van het pand, draagbreedte/lengte van de nieuwe structuur, aard van gebruikt materiaal van de nieuwe draagstructuur: beton, gebakken potten, staal, hout of prefab elementen met ingebouwde isolatie, enz. raadpleeg vlug een gespecialiseerd bedrijf.

22 Wanneer je je dak volledig vernieuwt vraag je best een offerte aan bij drie of vier aannemers. Prijzen kunnen ernstig schommelen, de kwaliteit ook. Het blijft wel een zware uitgave, dus neem de moeite om navraag te doen over competitieve dakwerkers in de buurt of van verder af. Dakwerkers in grote steden zijn veel duurder in vergelijking met concurrenten die 20/30 km buiten de stad gevestigd zijn, waar er heel wat minder werk is. Goede dakwerkers hebben de goede gewoonte om snel te werken in kleine ploegen van drie/vier man. Kies nooit een alleenstaande dakwerker! Als hij ziek is, heb je grote problemen, de planning komt dan in moeilijkheden. Het pand staat dan enkele dagen, misschien zelfs enkele weken zonder dak Dakwaterafvoeren Als de kwaliteit van de dakwaterafvoeren twijfelachtig of slecht is, dan vernieuw je deze best. Als de kwaliteit nog aanvaardbaar is, zonder lekken, dan kan je de ingreep uitstellen. Dat is een groot verschil met het dak. Dakwaterafvoeren vernieuwen is een activiteit aan de buitenzijde, los van alle andere zaken, zodat uitstel met enkele jaren altijd mag overwogen worden. Als het gaat het om afvoeren binnenin de woning, bijvoorbeeld op de zolderverdieping, die in slechte staat zijn, dan moet daarover eerder tot vervanging beslist worden. Lekken zijn dramatisch, dus maak er korte metten mee! Zinken afvoeren houden slechts 20 tot 25 jaren stand. Beter is pvc afvoeren en nog goedkoper ook! Schouwen De slechte toestand van de schouwen uitstekend boven het dak wordt soms over het hoofd gezien. De eerste vraag die je jezelf moet stellen is of de instandhouding van die schouwen wel noodzakelijk is, want de nieuwe gaswandketels zullen hun verbrandingsgassen in een gesloten circuit naar buiten afvoeren door de buitenmuur, zodat de oude schouw niet meer nodig is. Conclusie: schouw, zeker het deel boven het dak afbreken. Binnen schouwen kunnen soms nog in goede staat zijn maar nemen meestal veel ruimte in. Wanneer de functie van een schouw overbodig is geworden, is ons advies om de schouw weg te breken. Er komt ruimte vrij en de kost is niet onoverkomelijk. Indien echter genoeg binnenruimte beschikbaar en de staat aanvaardbaar is, doe je best niets. Later kan een kleine bibliotheek bijvoorbeeld rond de schouw gebouwd worden, zodat het ruimteverlies minimaal is en de aanvankelijk geplande uitgave van afbraak vervalt. Het kan ook zijn dat er een gemeenschappelijke schouw is, dat is een afvoerschouw gedeeld met aanpalende woning. Als je die schouw wil behouden en verstevigen, dan is het sterk aangeraden contact op te nemen met de buur om in gezamenlijk akkoord de consolidatiekosten te delen. Dus op voorhand alles goed bespreken, keuze van aannemer enz., zodat er later geen discussie is.

23 Houtworm Houtworm is meestal geen drama, als de aantasting van oude balken óf lokaal óf gering is. Lokale aantasting kan je met een chemisch bestrijdingsmiddel behandelen. Helemaal geen zware kostenpost. Erger wordt het wanneer de houtworm de stevigheid van de balken in het gedrang brengt. Er kan overwogen worden om, na behandeling, de verzwakte ligger met enkele zijdelings aangebrachte planken te verstevigen. Bekijk met een schrijnwerker of vervanging van enkele liggers kan overwogen worden, zo niet moet misschien de ganse dakstructuur eruit. Drama? Misschien helemaal niet wanneer dit de kans biedt om een extra verdieping uit te bouwen. In de onderhandelingen met de verkoper heb jij, of jou opdrachtgever wellicht het nadeel van de houtworm goed uitgespeeld Schimmels en huismijt Huismijt is een gevaarlijk diertje, precies zijdeworm in een cocon. De oorzaak ligt bij slecht onderhoud van het pand en wijst op vocht en warmte. Die combinatie is gevaarlijk. Behandeling is (wettelijk) verplicht, uiteraard ook absoluut noodzakelijk. In principe moet huismijt gemeld worden aan de gezondheidsdiensten van de stad of gemeente. Met een goede chemische behandeling, echt specialistenwerk, is alles vlug vergeten. De kostprijs hangt af van de hoeveelheid aangetaste oppervlakten. Gewone schimmels zijn eenvoudig te bestrijden, ook terug best door een gespecialiseerd bedrijf, maar een jobstudent die beetje handig is kan het ook aan mits de juiste instructies te volgen die op de verpakking vermeld staan en uiteraard tijdens de bestrijding een stofmasker dragen.

24 Kelders Wanneer de waterdichtheid van de kelder twijfelachtig is, kan je best even te rade te gaan bij de buren. Bepaalde stadsdelen kunnen in de periode november/april regelmatig last krijgen van hoog waterpeil, zodat alleen in die maanden de kelders gaan lekken, terwijl je misschien in het droog seizoen op speurtocht was. Als de kelder echt droog is gedurende het ganse jaar, is dit een pluspunt. Heeft de kelder echter last van indringend vocht, dan is een goede kelderdichting aan de orde. Alleen een gespecialiseerd bedrijf brengt dit voor elkaar en meestal nog aan een vrij lage prijs (zie richtprijzen hogerop) Het volstaat de vloer met een waterdichte cement laag van 2 à 3 cm af te dekken. De muren kan je met eenzelfde waterdichte cement laag laten uitbekleden tot op een hoogte van ongeveer één meter, maar zeur niet over iets meer en volg het oordeel van de vakman. Uiteraard kan je ook overwegen, vooral wanneer de kelderhoogte zeer beperkt is, om gewoon de kelder met afbraakmateriaal op te vullen. Dat is een goedkope oplossing, mede door het feit dat je hierdoor ook bespaart op containerkosten voor afvoer van afbraak van muren, vloeren, enz. Even erop wijzen dat je bij het opvullen van de kelder met afbraakmateriaal uitsluitend steenslag of pleisterafval mag gebruiken. Zeker geen hout of pvc want dit zou op termijn aanleiding geven tot vergassing, daardoor komt het keldergewelf onder druk te staan. Miserie, dat moet ik je zeker niet uitleggen. Dus opvulmateriaal goed laten sorteren. Na het storten van het afbraakmateriaal voeg je een heel vloeibare cement toe. Toch is het nuttig om nog even na te denken over een goed gebruik van de kelder. Het is soms mogelijk om er een kleine zitruimte of tv-hoek van te maken. Bekijk ook grondig de kwaliteit van de bestaande keldertrap. Als die onbruikbaar is, dan is de aanschaf en installatie van een goedkope standaardtrap (te vinden in alle doe-het-zelf zaken) voor een klein prijsje noodzakelijk. Zie onze tabel met richtprijzen hogerop Ramen en deuren Panden met houten raamwerk van meer dan 60 of 70 jaar oud zijn aan grondig nazicht toe. Maar wellicht heb je ook overwogen om bepaalde raam- of deuropeningen te wijzigen. Je wilt immers meer licht, andere indeling, bijbouwen, afbreken, en zo verder. Wees aandachtig bij de aanpak van vernieuwing van oud raamschrijnwerk. Bij renovatie moet goed gezocht worden naar nieuwe mogelijkheden om veel meer licht in de woning binnen te brengen. Soms kunnen overbodige (kleine) raamopeningen ook vervallen, idem dito met deuren. De vervanging van raam- en deurschrijnwerk komt dus bij een renovatie veelvuldig voor en grondig nadenken is aan de orde. Ook wanneer een architect is aangesteld is het aangewezen zijn concept op dit vlak toch heel grondig, eventueel samen met jouw opdrachtgever, te bekijken. Door de juiste innoverende ingrepen kan er een grote meerwaarde ontstaan, uiteraard steeds met oog op een redelijk renovatiebudget.

25 De overweging of je dit gaat doen in hout, pvc, staal of in aluminium kan je uitstellen tot wanneer de definitieve offertes binnen zijn. Aluminium is duurder dan hout en pvc, maar de prijzen van die twee laatste materialen zijn zo labiel dat hier geen vuistregel kan gesteld worden, mede ook door de grote kwaliteitsverschillen en de grote verschillen naar gelang de gekozen houtsoort. Als je voor hout kiest moet je er over waken dat het op ecologisch verantwoorde wijze werd gekapt en verhandeld, zie hiervoor de webstek van Fairtrade hout Maak gebruik van ons document in bijlage hieronder Beschrijving van ramen en deuren om een goede prijsaanvraag op te maken. Let er op dat de ramen ook voldoen aan de wetgeving betreffende klimaat- en vochtbehandeling. De ramen moeten dus altijd voorzien zijn van permanent doorlatende verluchtingsroostertjes, ja altijd. Hoe eenvoudiger de indeling van ramen en deuren, hoe lager de prijs. Beperk opengaande vleugels tot het minimum, ook omdat je zo altijd meer licht laat binnenstromen, iedere indeling verstoort en beperkt de hoeveelheid lichtinval. Vergis je niet: dit maakt vlug een verschil van 10 % uit. Denk ook na over de mogelijkheid van openvallende ramen en specificeer dit in de beschrijving. Verwaarloosbare meerkost, welgekomen meerwaarde! Uiteraard is dubbel isolerend glas de huidige norm en steeds meer is driedubbel isolerend glas qua prijs vrij competitief. Dus aanvragen en vergelijken. Zorg dat de isolatiewaarde minimaal 1,1 K is. Beter is nog lager om energieverlies te beperken. Bij verkoop van het pand zal dit als een pluspunt aanzien worden. In het schema van de beschrijving ook aangeven of de aannemer de oude ramen moet wegnemen en van de werf moet afvoeren of niet. Bepaalde ramen of deuren die door de ruwbouwaannemer uitgebroken werden, kunnen dan ook door hem mee afgevoerd: kleine tip om geld te sparen. In de gotische kerken werden alle glasramen gewoon in de muren ingemetseld, ze houden al een paar honderd jaar stand. Dus kijk na waar ramen nodig zijn die niet hoeven open te gaan. In een dergelijk geval kan je isolerende glasramen laten maken, zonder houten of pvc kader en het raam gewoon in de muren inwerken. Als het raam door een vallende ster of ander hemellichaam zou stuk geraken, dan moet inderdaad alles uitgekapt worden. Grote kost, maar dat is theorie. Voordeel: meer licht en ongeveer de helft goedkoper in vergelijking met een ingekaderd opendraaiend raam. Een besparende tip waarvan vele architecten huiveren, nochtans eenvoudig en goedkoop! Kan in vele gevallen prima oplossing zijn. Sterk aanbevolen en het oogt nog stuk leuker ook Stalen raamprofielen De oude stalen raamprofielen worden nog gemaakt, maar niet door industriële raamprofiel fabrikanten, alleen op maat in kleinere constructiewerkplaatsen. Zeer duur handwerk en met het grote nadeel dat ze niet voorzien zijn van isolatiekamers zoals bij de industrieel vervaardigde profielen in aluminium of pvc. Onbetaalbaar, met slechte isolatiewaarde, echte koudebruggen.

26 Ze worden bijna uitsluitend, meestal onder druk van stedenbouwkundige verplichtingen, nog gebruikt bij renovatie en/of restauratie van beschermde historisch waardevolle gebouwen zoals kerken, kloosters, maar ook soms van oude industriepanden. Echt niet aan te bevelen, behalve uit esthetisch oogpunt. Bij wijze van benadering: ongeveer driemaal zo duur als aluminium standaard raamprofielen en vijfmaal duurder in vergelijking met goede pvc profielramen Vlakdakramen Wordt de oude donkere zolderruimte een slaapruimte of een klein kantoortje, plaats dan simpelweg enkele vlakdakramen. Het aanbod is zeer ruim en in vele standaardmaten leverbaar. Zelfs in doe-het-zelf-zaken is er een groot aanbod voor handen, maar meestal is de kwaliteit bedenkelijk. Kijk goed en vraag advies aan een dakwerker. Naar mijn ervaring is het best voor het wereldbekende Velux te kiezen. Zeer groot aanbod met alle mogelijke afmetingen, verschillende klapstanden en met al of niet ingebouwde binnen- of buiten zonnewering. De perfectie, ietsje duurder, maar sterk aanbevolen. Zie onze tabel richtprijzen. Een vuistregel: voorzie ongeveer één vierkante meter vlakdakraam voor een vloeroppervlakte van acht tot tien vierkante meter. Een kleine kost voor een hoge meerwaarde van de oude zolderruimte die nu een gezellig lees-, studie- of slaapkamer wordt De lichtstraat of lichtkoepel De lichtstraat is een glazen raamconstructie in platte daken, meestal van linker- naar rechtermuur of soms ook in de langsrichting waardoor zenitaal licht wordt opgevangen. Alle ramenfabrikanten kunnen dit maken. De lichtstraat is dus ideaal wanneer er geen licht door zijmuren of achtergevel kan gevangen worden. Het is een alternatieve oplossing ter vervanging van een lichtkoepel. De lichtstraat is langer dan een koepel en kan vrij smal zijn. De vlakke glazen ramen zijn minstens dubbelwandig en brengen echt prachtlicht in de woning.

27 De lichtkoepel biedt soms voordelen omdat die in standaardmaten geproduceerd wordt, vrij goedkoop is, bijna altijd dubbelwandig en zeer makkelijk te plaatsen. Bijkomend voordeel van de koepel: meestal openklappend voor goede verluchting en probleemloos in zake waterdichtheid. De lichtstraat met openklappend luik kan op dit vlak wel tot gebrek aan waterdichtheid leiden. Zie zowel voor lichtstraten als lichtkoepels onze tabel richtprijzen Rolluiken Terug van nooit weggeweest! Naast hun afschermende functie in de zomer (onze planeet is aan het opwarmen), is hun isolerende opdracht in de winter steeds meer welkom. Naast de goedkope enkelwandige is het aanbod verruimd naar dubbelwandige PVC-lamellen met holle kamers. Of nog mooier, aluminium lamellen gevuld met polyurethaanschuim, met nog betere warmte/koude- en geluidsisolatie. Als ze bovendien ook nog inbraak beveiligend zijn, dan kon je in 2011, mits te voldoen aan een aantal bepalingen, een belastingaftrek in rekening brengen met een maximum van 500. Raadpleeg voor de huidige regeling de websites van de verschillende overheden Binnenwanden Kijk eerst goed na of een binnenwand wel nodig is om een afscheiding te maken. De grootste besparingen komen van het niet doen, geen wanden, geen indeling. Niet alleen uit het oogpunt van kostenbesparing, maar ook omdat open ruimten veel aangenamer wonen betekenen. Indelingen hebben zoveel negatieve gevolgen, zoals aanbrengen van deuren en plinten, beperking van de lichtinval, afzonderlijke elektrische verlichting en verwarming, schakelaars, stopcontacten, enz. De beste optie is dus geen wanden, geen afscheidingen, hoera voor de loftsfeer. Kies je toch voor deze optie, plaats dan eenvoudige wanden in gipsplaat of een ander goedkoop materiaal. Misschien kan ook een glaswand overwogen worden, in doorschijnend of mat melkglas. Het volstaat om die tot op ooghoogte te voorzien wat meteen goedkoper uitvalt, zonder te veel nadelen. Een goedkope variant is ook het afschermen van twee ruimtes ( bijvoorbeeld de traphelling) door MDF-houtplaten. Even laten opmerken dat gipswanden (Gyproc) ter afscherming van de badkamer aan de binnenzijde wel in waterbestendige platen (groene kleur) moeten afgewerkt worden. Deze kosten iets meer maar zijn bestand tegen vocht. Op die wanden kunnen zo nodig, zonder verdere voorbereidende behandeling, de wandtegels gekleefd worden. Zie in de bijlage richtprijzen. Het schema gipsplaten muren en plafonds is bruikbaar als bijlage van de prijsaanvragen en later ook als bijlage bij de overeenkomst met de betreffende aannemer. In lofts worden bestaande muren meestal ruw gehouden, even gezandstraald. Zijn er te veel verschillende steensoorten door vroegere verbouwingen, overweeg dan een eenvoudige bekleding met grenenhout of met een linnendoek gespannen op een houten raam. Innovatief renoveren. Een niet onaardige oplossing die heel jong, eigentijds en economisch is: de muren pleisteren tot op een hoogte van bvb 1,80 meter en daarboven tot aan het plafond de ruwe muren (misschien netjes gezandstraald) bloot houden.

28 Muurafwerking De kost voor het herstellen van muren kan je van begin af aan best indijken door zoveel mogelijk overbodige muren, vooral wanneer niet dragend, gewoon neer te halen. Blijkt dat je toch enkele muren in stand moet houden, kijk dan goed uit hoe met minimale ingrepen mogelijke scheuren of onvolmaaktheden weggewerkt kunnen worden. Kleine scheuren in het pleisterwerk kan je gewoon opvoegen. Grotere scheuren misschien ook, tenzij het om scheuren gaat veroorzaakt door ernstige grondverzakkingen of door eerder uitgevoerde trilling veroorzakende werken in de buurt, die zullen dan eerst moeten verankerd worden. Pas daarna heeft bijwerking van het pleisterwerk zin. Iets grotere scheuren, meer dan drie millimeter breed, moet je met kleefstrip afdekken en pas daarna dicht plamuren of pleisteren. Wanneer je er voor kiest om de oude muur met structuurbehang af te werken, dan hoeven kleine scheuren niet gedicht want het structuurbehang vervult die functie. Zie in de bijlage richtprijzen voor mogelijke kosten van nieuw pleisterwerk en voor het plaatsen van structuurbehang. Is het oude pleisterwerk in goede staat, maar wat oneffen, behoud dit dan. Deur- en raamopeningen hoef je aan de hoeken niet met hoeklatten te verstevigen, goedkoper is gewoon afronden, meer niet. Je kunt met weinig heel veel!

29 Vragenreeks 1. Wat te doen bij opstijgend vocht? 2. Hoe isoleer je het best een plat dak? 3. Wat zijn de nadelen van te veel isoleren? 4. Ik heb een zolder van 126 m 2, hoeveel m 2 vlakdakraam heb ik dan nodig? 5. Waarom worden er bijna geen stalen raamprofielen meer gebruikt?

30 6. Bij indringend vocht in de kelder is er een goedkope oplossing mogelijk. Welke? Waar moet je op letten? 7. Welke argumenten zou je, na het lezen van dit hoofdstuk, allemaal kunnen aanhalen om bij aankoop van een pand de waarde ervan naar beneden te halen? 8. Ik wil mijn slaapkamer renoveren, maar na het verwijderen van het behang zie ik een grote scheur in één van de draagmuren. Op wat wijst dit en wat kan ik er aan doen?

31 Afstandsonderwijs = studeren op je eigen tempo Een thuisstudie volgen aan het Centrum Voor Afstandsonderwijs is de meest flexibele manier om je erkend diploma te behalen. Met een thuiscursus start je namelijk wanneer het jou het beste uitkomt. Je studeert waar en wanneer je wil en legt examen af wanneer jij er klaar voor bent. Erg handig als jouw leven meer is dan studeren alleen! Tijdens je studie kan je rekenen op de professionele begeleiding van een persoonlijke docent. Met de taken die je docent aan elk hoofdstuk heeft toegevoegd, oefen je jezelf in de praktijk, en bereid je je optimaal op het examen voor. Heb je vragen, of wil je je gemaakte oefeningen uit de cursus laten verbeteren? Dan stuur je je docent een mailtje via het online leerplatform (je krijgt een toegangscode bij inschrijving). In het inschrijvingsgeld is twaalf maanden begeleiding van je docent inbegrepen. Klaar met studeren? Dan leg je examen af op één van onze examenlocaties in Antwerpen, Brussel, Gent of Hasselt. Je hebt vijf jaar de tijd om je examen af te leggen en je beslist zelf wanneer je dit wil doen. Dit kan bijvoorbeeld al na drie maanden, maar ook na een jaar; de keuze is aan jou! Geslaagd? Dan krijg je je diploma binnen de 14 dagen. Je kan hiermee meteen solliciteren als werknemer of als zelfstandige starten (mits je ook een attest bedrijfsbeheer hebt). Al onze diploma s zijn erkend en zijn een fikse meerwaarde op de arbeidsmarkt. Niet van de eerste keer geslaagd? Geen nood. Je kijkt je examen in, en leert van je fouten. Vervolgens mag je gratis herexamen afleggen. Examen afleggen is trouwens nooit verplicht.

32 Zes ijzersterke redenen om te studeren aan het CVA 1. Je behaalt een erkend diploma Het Centrum Voor Afstandsonderwijs bezit het ISO certificaat. Dit is een onafhankelijk kwaliteitslabel dat elk jaar opnieuw, na een grondige audit, moet worden toegekend. Zowel ons cursusmateriaal als de docenten en de secretariaatswerking kregen en krijgen een positieve beoordeling. Dit is jouw beste garantie voor een kwaliteitsvolle en degelijke opleiding. Het Centrum Voor Afstandsonderwijs is door een groot aantal beroepsfederaties erkend. Je kan je met je diploma bij deze federaties aansluiten en genieten van allerlei voordelen. Bij werkgevers in verschillende sectoren heeft het diploma een grote troef bij je sollicitatie en biedt het je vaak werkzekerheid. Bovendien zijn onze diploma s internationaal erkend door de International Association of Professional Education (IAPE), die alle beroepsopleidingen wereldwijd registreert en accrediteert. De IAPE controleert en beoordeelt de kwaliteit van professioneel onderwijs van instellingen zoals universiteiten, hogescholen, publieke en private opleidingsverstrekkers, docenten en onderwijsinstellingen voor volwassenen. 2. Je kiest voor een praktijk- en jobgerichte opleiding Al onze opleidingen en cursussen worden ontwikkeld en geschreven door zelfstandige specialisten met jarenlange beroepservaring. Je gaat er meteen mee aan de slag. Dankzij onze jarenlange ervaring weten we precies welke onderwerpen, extra uitleg of praktijkvoorbeelden het verschil maken. Hierdoor bereik je snel je doel: je carrière een boost geven of een nieuwe job vinden. Het contact tussen jou en je docent is maximaal door gebruik van ons online studentenplatform. Al je vragen zullen binnen de 48 uren worden beantwoord. Momenteel is er in het bedrijfsleven veel vraag naar goed opgeleide werknemers. Het diploma dat je behaalt is een internationaal erkend diploma. Deze cursus biedt daarom zeer goede perspectieven op de arbeidsmarkt en een groot voordeel tijdens je sollicitatie. Veel afgestudeerde studenten startten reeds hun eigen succesvolle zaak na het volgen van een opleiding bij het CVA. Wij zijn dan ook een echte ondernemersschool die startende ondernemers met veel plezier begeleidt in hun eerste stappen naar een carrière als zelfstandig ondernemer. 3. Je kiest voor maximale flexibiliteit Thuisstudie is uiterst flexibel. Jij bepaalt zelf wanneer je studeert, hoe lang, en wanneer je examen aflegt. Je hebt je toekomst dus zélf in de hand! Ideaal als je je studie wil combineren met een job, kinderen of andere activiteiten.

33 4. Je weet zeker dat je de opleiding kiest die bij je past Nog vragen? Extra informatie nodig? Kom dan gewoon langs op één van onze inkijklocaties (Antwerpen, Brussel, Gent, Hasselt) voor een adviserend gesprek met één van onze professionele opleidingsconsulenten. Zij helpen jou met veel plezier bij het ontwikkelen van een studietraject dat volledig aan jouw eisen en wensen voldoet. Je kan er ook je volledige cursus inkijken! 5. Je kan boeiende stages lopen Het CVA helpt je carrière op weg! Heel wat studenten kiezen ervoor om tijdens hun opleiding stage te lopen, ook al is dat in de meeste gevallen geen verplichting. Je docent begeleidt je in jouw keuze van een stageplaats en jouw opleidingsconsulenten brengen de nodige papieren in orde. Een handige manier om praktijkervaring op te doen, waardevolle referenties te krijgen en connecties te leggen! 6. Dit aan een uiterst scherpe prijs! Wist je dat het CVA elk jaar meer dan studenten telt? Door die schaalgrootte kunnen we jouw cursus tegen een bijzonder scherpe prijs laten drukken en verzenden. Zonder in te boeten op de kwaliteit van het lesmateriaal. Het examen dat je aflegt op onze school is in je inschrijvingsgeld inbegrepen (inclusief herkansingen!). Geen verborgen kosten bij het CVA! Je kan mogelijk genieten van extra financiële voordelen bij je inschrijving, zoals de Ondernemerskorting voor startende ondernemers, korting indien meerdere familieleden dezelfde opleiding volgen, korting bij het volgen van een studietraject dat bestaat uit meerdere cursussen enz. Bel onze opleidingsconsulenten ( ) tijdens je inschrijving om te weten voor welke korting jij in aanmerking komt.

34 Overtuigd? Start vandaag nog! Schrijf je snel en eenvoudig in Wie studeert aan het Centrum Voor Afstandsonderwijs heeft een streepje voor. Moderne werkgevers hechten veel belang aan permanente bijscholing en een praktijkgerichte kennis. Onze school bouwde in de loop der jaren op dit vlak een ijzersterke reputatie op. Alle diploma s die je behaalt via het Centrum Voor Afstandsonderwijs zijn erkend en verhogen je kansen op de arbeidsmarkt. Jouw keuze gemaakt? Dan hoef je je alleen nog in te schrijven. Je hebt hiervoor 3 opties: 1. Je vult het inschrijvingsformulier in op 2. OF je mailt naar 3. OF je maakt gebruik van het inschrijvingsformulier op de volgende pagina (als je je rechtstreeks op één van onze locaties komt inschrijven). Je inschrijving is pas definitief nadat we ook je cursusgeld ontvangen. Het inschrijvingsgeld voor de cursus Renovatiecoördinator bedraagt 349 en bevat de kostprijs van het cursusboek, de begeleiding van jouw docent en het (her)examen bij ons op school. Na ontvangst van je inschrijvingsgeld krijg je van ons een bevestigingsmail. Je krijgt je cursus dan binnen de week toegestuurd, zodat je meteen aan de slag kan! Veel succes!