Hoofdstuk 3 Basiswetten van de elektriciteit.
|
|
- Leo Peters
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Hoofdstuk 3 Basiswetten van de elektriciteit. 1 Wet van Ohm. Volledigheidshalve vermelden we hier nog eens de wet van Ohm: Elektriciteit U R. I of U I of R U R I 2 Wetten van Kirchhoff. Kirchhoff heeft 2 wetten opgesteld: een stroom en een spanningswet. Deze wetten kunnen toegepast worden om de stromen in elke elektrische schakeling te berekenen. Een knoop is een punt van de schakeling waarin minimum 3 geleiders samenkomen. Een tak is een verbinding tussen 2 knopen De eerste wet van Kirchhoff: de stroomwet (KCL). De som van de toekomende stromen in een knooppunt is steeds gelijk aan nul. Hou rekening met de zin: een stroom die het knooppunt verlaat wordt beschouwd als een negatieve toekomende stroom De tweede wet van Kirchhoff: de spanningswet (KVL). De som van de spanningen, in een gesloten lus, is steeds gelijk aan nul. Hierbij moet je rekening houden met de spanningszin. ls je stijgt in potentiaal (van naar ) dan wordt de spanning opgeteld, als je daalt in potentiaal dan wordt de spanning afgetrokken. 3 Toepassing op de wetten van Kirchhoff. Door de 2 wetten toe te passen bekom je voldoende vergelijkingen om alle onbekende stromen te berekenen. Het volstaat om de eerste wet (KCL) toe te passen in elk knooppunt en de tweede wet (KVL) voor elke lus. Je bekomt dan wel te veel vergelijkingen. ls je een netwerk hebt met K knopen en T takken kan er aangetoond worden dat er K1 onafhankelijke vergelijkingen zijn volgens de eerste wet (KCL) en T(K1) onafhankelijke vergelijkingen volgens de tweede wet (KVL). lle andere vergelijkingen zijn dus afhankelijke, overbodige vergelijkingen. lgemeen: K knopen T takken (onbekenden) K1 KCLvgl en T(K1)) KVLvgl. KHBO 3.1
2 3.1. Voorbeeld 1. B 4k Figuur 1: opgave Kirchhoff vb1 Bepaal alle stromen in deze schakeling? Vermits de stroomzin hier niet is opgegeven, mag je ze willekeurig aanduiden, zonder rekening te houden met de elementen die in de kring zitten. Hieronder zie je een mogelijke keuze. I1 I2 B 4k I3 Figuur 2: aanduiden van de te zoeken stromen. KHBO 3.2
3 Rekening houdend met de zo pas gekozen stroomzin kunnen de spanningen over de weerstanden worden aangeduid en kan de waarde hiervan er in formulevorm worden aangeduid. Ook de (hoog) en (laag) tekens van de potentialen (Upijltjes) worden best aangeduid..i1 I1 I2.I2 B 4k 4k.I1 I3.I3 Het aantal knopen K=2. Het aantal takken T=3. Welke? Figuur 3: aanduiden van de spanningen. Met de eerste wet (KCL) kan je slechts K1=21=1 onafhankelijke vergelijkingen opschrijven. Dat is ofwel de vergelijking in knoop ofwel deze in knoop B. Kies je bvb. voor de vergelijking van dan schrijf je: KCL (): I1I2I3= (1) Met de tweede wet (KVL) kan je de andere onafhankelijke vergelijkingen opschrijven. Er blijven nog T(K1)=31=2 vergelijkingen over. Schrijf je bvb de vergelijkingen op voor lus 1 en lus 2, dan noteer je: KVL 1 wijzerzin :.I114K.I1I25= (2) KVL 2 wijzerzin : 5.I2.I3= (3) We beschikken nu over evenveel (3) vergelijkingen als onbekenden. Dat betekent dat er juist 1 oplossing is. Dat stelsel kan opgelost worden op verschillende methodes, bvb. substitutie, vertaling naar een matrixproduct of vertalen naar een matrix waarop je vervolgens de functie rref (Row Reduced Echelon Form) uitvoert. De 2 laatste methodes worden hieronder besproken. KHBO 3.3
4 Oplossen met matrixproduct. De 3 vergelijkingen moeten gegroepeerd worden zodat de onbekenden zich bvb. in het rechter lid bevinden: Voor de eerste vergelijking moet er niets gedaan worden, bij de andere wel. =I1I2I3 (1) 1 5=.I14k.I1I2 (2) 5 =.I2.I3 (3) Herschrijf deze vergelijkingen in matrixvorm: k I1. I 2 I3 Deze vergelijking kan opgelost worden met behulp van het rekentoestel. B I B 1.. I Om de matrix I te vinden moet de matrix voorvermenigvuldigd worden 1 met B. Om matrixen in te geven in het rekentoestel Texas TI83 moet je eerst 2nd MTRIX indrukken. Kies EDIT (met de pijltjes naar rechts) om de matrix te kunnen ingeven. Selecteer de matrix die je wil ingeven bvb [] en druk op ENTER. Geef in hoeveel rijen en hoeveel kolommen je matrix heeft bvb 3 x 1 voor. Vul nu de getallen in telkens gescheiden door ENTER. Doe hetzelfde voor B. Beeindig met 2nd QUIT en (of) ga (rechtstreeks) naar 1 2nd MTRIX en selecteer [B] gevolg door ENTER. Druk op x, X en selecteer []; druk op ENTER. Op het rekentoestel staat nu de kolommatrix I. Het eerste getal is I1, het tweede I2 enz. Merk op: 1. je kan [] ook invullen door het rechtstreeks in te geven [ staat bij 2nd X 2. Matrixbewerkingen zijn niet commutatief Oplossen met de functie rref. Schrijf je vergelijkingen in de volgende vorm: 1.I1 1.I2 1.I3= (1) (4k).I1.I2.I3= 1 5 (2).I1.I2.I3 = 5 (3) Definieer een matrix met evenveel rijen als onbekenden (hier 3) en 1 kolom meer (hier 4). Noteer de coëfficënten van de stromen in de eerste 3 kolommen en rijen (LET OP DE JUISTE PLTS!). In de laatste kolom vul je de getallen in van het rechter lid. Toegepast op ons stelsel wordt dat: KHBO 3.4
5 1 4K Definieer je de matrix bvb. in C dan moet je nu via 2nd MTRIX MTH selecteren en ga met het pijltje naar beneden tot je rref tegen kom (op plaats B) en druk op ENTER. Merk op je kan er vlugger geraken met het pijltje naar boven of door op LPH B te drukken. Vervolledig tot je rref([c]) op het scherm krijg en druk op ENTER. 1 1,78E 3 Het resultaat is: 1 1,291E 3 1,416E 3 Lees dat als I1=1,78m, I2=1,291m en I3=,416m Merk op: 1[V]=1[].1[] en 1[V]=1[m].1[k]. Indien je de weerstand in de matrix ingeef in [k], dan krijg je de stromen uitgedrukt in [m]. Dat scheelt in typwerk en het resultaat is overzichtelijker Oplossen met de TINspire Kies een rekenblad menu 3: gebra 6: Stelsel vergelijkingen oplossen 1: Stelsel vergelijkingen oplossen enter. Je krijgt een venster waarin je het aantal vergelijkingen kan ingeven (hier 3) en de onbekenden. ls onbekenden wordt er bij 3 vergelijkingen x, y, en z voorgesteld. Je mag dat veranderen in i1, i2 en i3. Merk op: verkies je hoofdletters (I1, I2 en I3) dan kan dat ook, maar dan zal je meer toetsen moeten intypen. bevestig je keuze op de OK toets. Nu verschijnt er het volgende op het scherm: solve, i 1, i2, i3 Het volstaat om hierin de vergelijkingen in te typen. Merk op: in plaats van of 5 kan je 5 EE 3 intypen. i1 i2 i3 solve1e3i11 4E3i1 5E3i2 5, 55E3i2 3,5E3i3 i 1, i2, i3 Na het ingeven klik je op enter of ctrl enter. KHBO 3.5
6 De oplossing verschijnt op het scherm: i1=1,7833 E 3 and i2=1,29167 E 3 and i3=416,667 E 6 Merk op: mogelijk staat i3 niet volledig op het scherm. Ga dan met naar de oplossing en klik dan op. De eenheid is in [] omdat alle grootheden in de SIeenheden werden ingegeven. Merk op: Geef je de weerstand in [k] in, dan is de oplossing in [m]. i1 i2 i3 solvei11 4i1 5i2 5, 55i2 3,5i3 i1=1,7833 and i2=1,29167 and i3=416,667 in [m] i 1, i2, i Voorbeeld 2. C B 4k 5m D Figuur 4: opgave Kirchhoff voorbeeld 2 Het aantal knopen van deze schakeling is. 3!!! Dat komt omdat B en D het zelfde punt is: V B =V D. Na het aanduiden van de onbekende stromen zie je dat er slechts.. 4 onbekende stromen zijn. De stroom door tak met de stroombron is namelijk gekend. K=3 en T=4 KCL: 2 vgl. en KVL: 2 vgl. Hieronder staan alle onbekenden en de spanningen aangeduid. KHBO 3.6
7 .I1 I1 2 1 I2.I2 C 4k 4k.I4 B I4 3 5m I3.I3 D Figuur 5: opgave 2 met aangeduide takstromen en spannigen Om zo klein mogelijke vergelijkingen te krijgen is het best de knooppunten te kiezen waarin zo weinig mogelijk takken toekomen. Zowel in B als in komen er 3 onbekende takstromen toe, in C komen er slechts 2 onbekende takstromen toe (de derde stroom is bekend!). We noteren de vergelijkingen: KCL C: I1I45m= (1) KCL : I1I2I3= ( je kan natuurlijk ook de vergelijking in B opschrijven) (2) KVL lus 1 :.I114k.I4.I25= (3) KVL lus 2 B:.I35.I2= (4) Deze vergelijkingen kan je rechtstreeks in je TINspire invoeren. Werk je met een ouder toestel, dan moet je het oplossen via matrices. Daarvoor moet je als volgt te werk gaan: Na het hergroeperen van de onbekenden bekom je: (1) I1.I2.I3 I4 = 5m (2) I1 I2 I3.I4 = (3).I1.I2.I3 4k.I4 = 51 (4).I1.I2.I3.I4 = 5 Bereken nu het volgende (R ingevuld in [k], waardoor I in [m] zal staan): KHBO 3.7
8 1 1 rref , ls resultaat vind je dat I1=1,125m; I2=,125m; I3=1,25m en I4=3,875m. Je zal opgemerkt hebben dat ik de vergelijking van lus 3 (door de stroombron) niet gebruikt heb. Mocht ik dat wel gedaan hebben dan zou ik een extra onbekende in het stelsel hebben ingevoerd, nl. de spanning over de stroombron! Dat betekent dat er nog een vergelijking bij moet (5 i.p.v. 4). chteraf kan je nog steeds die vergelijking opstellen om hiermee de spanning uit te rekenen die staat over de stroombron. I1 C.I1 4k 4k.I4 1 B I4 U I2.I2 3 2 I3 D.I3 KVL lus 3 C: U4k.I4= U=4k.I4=4k.(3,875m)=15,. 5m Je kan deze extra vergelijking bijvoegen in het stelsel dat reeds in je TINspire zit. Voeg eerst een extra onbekende (u) toe gescheiden van de reeds bestaande onbekenden met de grijze toets,. Ga op het einde van de laatste vergelijking staan en druk op de grijze toets. Er komt een plaats bij waarop je de extra vergelijking kan ingeven. Vul de vergelijking in en klik op enter of ctrl enter. KHBO 3.8
9 Welke invloed heeft het plaatsen van een weerstand van tussen de stroombron en punt C?.I1 I1 2 1 I2.I2 C 4k 4k.I4 B I4 U 3 5m I3.I3 Deze weerstand heeft geen enkele invloed op de vergelijkingen van de eerste wet van Kirchhoff, noch op de spanningsvergelijkingen van de 2 eerste lussen. Controleer! Bijgevolg blijven de gevonden stromen (I1 t/m I4) ongewijzigd. Deze weerstand heeft wel invloed op de spanningswet van de derde lus. KVL (3) C: Hierdoor wordt de spanning U=..V. Controleer de oplossing door de vergelijking op te lossen! KHBO 3.9
10 Hoofdstuk 3 Basiswetten van de elektriciteit. 1 Wet van Ohm Wetten van Kirchhoff De eerste wet van Kirchhoff: de stroomwet (KCL) De tweede wet van Kirchhoff: de spanningswet (KVL) Toepassing op de wetten van Kirchhoff Voorbeeld Oplossen met matrixproduct Oplossen met de functie rref Oplossen met de TINspire Voorbeeld KHBO 3.1
Hoofdstuk 3 Basiswetten
Hoofdstuk asswetten Wet van Ohm U R. I of U I R of U R I Wetten van Krchhoff. De eerste wet van Krchhoff: de stroomwet (KL). Gustav Krchhoff 887 De som van de toekomende stromen n het knooppunt: ( ) =
Nadere informatieHoofdstuk 4 Het schakelen van weerstanden.
Hoofdstuk 4 Het schakelen van weerstanden.. Doel. Het is de bedoeling een grote schakeling met weerstanden te vervangen door één equivalente weerstand. Een equivalente schakeling betekent dat een buitenstaander
Nadere informatieElektrische stroomnetwerken
ntroductieweek Faculteit Bewegings- en evalidatiewetenschappen 25 29 Augustus 2014 Elektrische stroomnetwerken Dr. Pieter Neyskens Monitoraat Wetenschappen pieter.neyskens@wet.kuleuven.be Assistent: Erik
Nadere informatieEerste- en tweedegraadsvergelijkingen Stelsels eerstegraadsvergelijkingen met twee onbekenden
Eerste- en tweedegraadsvergelijkingen Stelsels eerstegraadsvergelijkingen met twee onbekenden Opgave: Twee verschillende winkels verkopen beide een artikel A aan 2 800. Door een tijdelijke promotie verlaagt
Nadere informatie1 Maasstroomtheorie of lusstroomtheorie.
Maasstrootheorie of lusstrootheorie.. oel. lle spanningen en stroen zoeen in een schaeling, aar et inder vergelijingen dan de wetten van Kirchhoff. Minder vergelijingen beteent oo inder onbeenden. O dat
Nadere informatieHoofdstuk 26 Gelijkstroomschakeling
Hoofdstuk 26 Gelijkstroomschakeling Inhoud hoofdstuk 26 Elektromotorische kracht (emk) en klemspanning. Weerstanden in serie en parallel De wetten van Kirchhoff Spanningbronnen in serie en parallel; batterijen
Nadere informatieBIOFYSICA: WERKZITTING 08 en 09 (Oplossingen) ELEKTRISCHE KRINGEN
1ste Kandidatuur ARTS of TANDARTS Academiejaar 2002-2003 Oefening 11 (p29) BIOFYSICA: WERKZITTING 08 en 09 (Oplossingen) ELEKTRISCHE KRINGEN Bereken de stromen in de verschillende takken van het netwerk
Nadere informatieHoofdstuk 3. Matrices en stelsels. 3.1 Matrices. [[1,7]],[[12,8] ] of [ 1, 7; 12,8 ] bepaalt de matrix
Hoofdstuk 3 Matrices en stelsels 3.1 Matrices Een matrix is in DERIVE gedefinieerd als een vector van vectoren. De rijen van de matrix zijn de elementen van de vector. Op de volgende manier kan je een
Nadere informatie1. Weten wat elektrische stroom,spanning en vemogen is en het verband ertussen kennen 2. Elektrische netwerken kunnen oplossen
Hoofdstuk 3 Elektrodynamica Doelstellingen 1. Weten wat elektrische stroom,spanning en vemogen is en het verband ertussen kennen 2. Elektrische netwerken kunnen oplossen Elektrodynamica houdt de studie
Nadere informatieSNELLE INVOER MET EXCEL
SNELLE INVOER MET EXCEL Naam Nr Klas Datum Het is de bedoeling dat je de gegevens van een tabel op efficiënte wijze invoert, dat betekent: correct en snel! Microsoft Excel biedt verscheidene mogelijkheden
Nadere informatieSpreadsheets (Excel 2003)
Spreadsheets (Excel 2003) 14 Toevoegen paragraaf 14.5 14.5 Subtotalen, draaitabellen en ALS In deze paragraaf bespreken we een aantal aanvullende functies in Excel. We beginnen met de subtotalen. Een subtotaal
Nadere informatieEconomische topper 4 Opdracht pag. 42 nr. 2
Economische topper 4 Opdracht pag. 42 nr. 2 Te beheersen vaardigheid voor de lesgever: het is belangrijk dat u in een oogopslag de formules achter de getallen kan controleren. Het is voor de leerlingen
Nadere informatieRekenblad (Calc) Invoer van gegevens. Les1: Het programmavenster. De werkmap
Rekenblad (Calc) Invoer van gegevens Met behulp van een rekenblad of spreadsheet kan je een groot aantal getallen invoeren, de computer hiermee laten rekenen en de bekomen resultaten verder verwerken.
Nadere informatie7.3 Toewijzen van Resources
7.3 Toewijzen van Resources Nadat de Resources benoemd zijn, dienen deze aan de taken te worden toegekend. Neem het Gantt-diagram [Gantt Chart] voor u. Zorg er voor dat de kolom Werk [Work] en de kolom
Nadere informatieDeel 1: Elektrische arbeid en stroomsterkte
Elektrische stroom is een werkman Elke dag maken we gebruik van elektriciteit. Door elektriciteit kan een lamp branden, kan de tv beelden leveren, Elektriciteit is een belangrijke werkman geworden in ons
Nadere informatieMet deze handleiding kunt u een grafiek tekenen in EXCEL.
Met deze handleiding kunt u een grafiek tekenen in EXCEL. Het spreekt dan ook vanzelf dat u naast deze handleiding ook EXCEL moet opstarten zodat je de aangeboden handelingen kunt uitproberen. Je kan van
Nadere informatieDe wet van Ohm anders
De wet van Ohm anders Elektrische stroom gaat niet altijd even gemakkelijk door een stroomdraad. Soms gaat het zelfs erg moeilijk of bijna niet. We zeggen dan: de draad heeft een weerstand. Er moet moeite
Nadere informatie4. Grafieken. 4.1 Een dia met grafiek invoegen
4. Grafieken Het kan zeer verhelderend zijn om één of meerdere grafieken in uw presentatie op te nemen. Aangezien het bij een presentatie belangrijk is dat het publiek in één oogopslag kan zien waar een
Nadere informatieExcel voor beginners (2) Handleiding van Helpmij.nl
Excel voor beginners (2) Handleiding van Auteur: CorVerm April 2008 Ook deze keer gaan we aan de hand van een voorbeeld aan de slag om Excel beter te leren kennen. Ditmaal gaan we een model maken om de
Nadere informatieNETWERKEN EN DE WETTEN VAN KIRCHHOFF
NETWERKEN EN DE WETTEN VN KIRCHHOFF 1. Doelstelling van de proef Het doel van deze proef is het bepalen van de klemspanning van een spanningsbron, de waarden van de beveiligingsweerstanden en de inwendige
Nadere informatieHANDLEIDING RAPPORTEN
HANDLEIDING RAPPORTEN Versie 2.0 dd 13/10/2014 Versie 2.1 dd 03/04/2015 Inhoudstabel VAN START MET DE RAPPORTEN... 2 1 EEN TOETS TOEVOEGEN... 3 MOGELIJKHEID 1: PROEVEN PER KLAS... 3 MOGELIJKHEID 2: INVOEREN
Nadere informatielesboek Jonker & Wu CAD support
7 lesboek Jonker & Wu CAD support Worksheet De Spreadsheet functie binnen MiniCad worden weergegeven in Worksheets. Deze Worksheets werken gelijk aan de Spreadsheet van bijvoorbeeld Claris Works of Mircosoft
Nadere informatiehttp://www.photoshopessentials.com/photo-effects/shape-cluster-photo-display-with-photoshop-cc/ Foto effect in Photoshop CC Stap 1: Nieuw Document Bestand Nieuw : een vierkant document werkt het best.
Nadere informatieBeknopte handleiding voor Derive 5.0 for Windows
- Lesbrief Beknopte handleiding voor Derive 5.0 for Voorspelbaarheid en Populaties in de tijd Doelgroep Klas 5 t/m 6 havo en vwo Vakken en domeinen Algemene natuurwetenschappen VWO Wiskunde VWO: A domein
Nadere informatie2.4.4 LibreOffice Werkblad Mac
2.4.4 LibreOffice Werkblad Mac Deze cursus bestaat uit 4 delen. 1. Werkblad gebruiken voor berekeningen 2. Werkblad gebruiken voor het maken van lijsten 3. Werkblad gebruiken voor een (eenvoudige) boekhouding
Nadere informatie11.0 Voorkennis V
11.0 Voorkennis V 8 6 4 3 6 3 0 5 W 8 1 1 12 2 1 16 4 3 20 5 4 V is een 2 x 4 matrix. W is een 4 x 3 matrix. Deze twee matrices kunnen met elkaar vermenigvuldigd worden. Want het aantal kolommen van matrix
Nadere informatieHet maken van grafieken met Excel
Het maken van grafieken met Excel Hoe vaak gebeurt het niet dat je bij een natuurkunde practicum een hele reeks meetgegevens verzameld hebt en dat je deze in een tabel en een grafiek in je verslag wilt
Nadere informatieDe grootste gemeenschappelijke deler van twee of meerdere getallen
De grootste gemeenschappelijke deler van twee of meerdere getallen Vraagstuk : In een houtbedrijf heeft schrijnwerker een balk hout met een breedte van 231 cm, een lengte van 735 cm en een hoogte van 210
Nadere informatieHet installatiepakket haal je af van de website http://www.gedesasoft.be/.
Softmaths 1 Softmaths Het installatiepakket haal je af van de website http://www.gedesasoft.be/. De code kan je bekomen op de school. Goniometrie en driehoeken Oplossen van driehoeken - Start van het programma:
Nadere informatieStap 1: Tabs Figuur 1 Stap 2: Figuur 2
Stap 1: Zodra de applicatie is opgestart verschijnt onderstaand venster figuur 1. Dit venster in voorzien van tabs. Door op deze tabs te klikken kan men het type houten venster kiezen dat men wenst te
Nadere informatieKleurencode van weerstanden.
Kleurencode van weerstanden. x1 x2 x3 n t TC R = x1 x2 (x3) 10 n +/- t% +/- TC 1 Kleurencode van weerstanden. R = x1 x2 (x3) 10 n +/- t [%] +/- TC [ppm] x n t TC x n t TC zilver - -2 10 goud - -1 5 Zwart
Nadere informatieLeerling maakte het bord volledig zelf
3. Oefeningen en Metingen 3.. Montageoefening Bouw een paneel als volgt: lampvoeten monteren draden van de lampvoeten naar een suikertje verbindingsstuk brengen. Twee verbindingsstukken doorverbinden.
Nadere informatie3. Zoek, op het nieuwe vereenvoudigde schema, nieuwe serie en/of parallelschakelingen op en vervang ze. Ga zo door tot het einde.
Probeer, bij het oplossen van de oefeningen, zo weinig mogelijk de andere stellingen te gebruiken. Vermijd het oplossen met de wetten van Kirchhoff (tenzij het niet anders kan) en zoek de openklemspanning
Nadere informatieStappenplan afwezigheden Basisonderwijs
Stappenplan afwezigheden Basisonderwijs Stap 1: Surf naar: http://81.82.226.240:800 of http://afwezigheden.sgrkempen.be Stap 2: Geef de gebruikersnaam en wachtwoord in en druk op de enter-toets om in te
Nadere informatieNetwerken. De ideale spanningsbron. De ideale stroombron. De weerstand. De bouwstenen van elektrische netwerken.
Netwerken De bouwstenen van elektrische netwerken. Topologie van netwerken. Wetten van Kirchoff. Netwerken met één bron. Superpositiestelling. Stellingen van Thevenin en Norton. Stelsel van takstromen.
Nadere informatieLijsten op uw TI grafische rekenmachine.
Lijsten op uw TI grafische rekenmachine. Een van de sterke punten van een grafische rekenmachine is de mogelijkheid berekeningen uit te voeren op een lijst met getallen, in plaats van op een enkel getal.
Nadere informatie1. CTRL- en SHIFT-knop gebruiken om meerdere variabelen te selecteren
SPSS: Wist je dat (1) je bij het invoeren van de variabelen in het menu door de CTRL-knop ingedrukt te houden, meerdere variabelen kunt selecteren die niet precies onder elkaar staan? Met de SHIFT-knop
Nadere informatieExcel voor beginners (3) Handleiding van Helpmij.nl
Excel voor beginners (3) Handleiding van Auteur: Corverm Mei 2008 Excel voor beginners deel 3. Vorige delen: Deel 1 Deel 2 In het vorige deel hebben we beloofd om iets te gaan maken i.v.m. het EK voetbal,
Nadere informatieExperiment: massadichtheid
Inleiding In deze workshop willen we aan de hand van een praktijkvoorbeeld voor de lessen fysica in het derde jaar aangeven hoe de TI-83 plus een handig hulpmiddel kan zijn bij het verwerken van meetresultaten.
Nadere informatie12.1 Grafen [1] Definitie: Een graaf bestaat uit punten, waarvan er twee of meer door wegen verbonden zijn. Willem-Jan van der Zanden
12.1 Grafen [1] Een spoorwegkaart is een voorbeeld van een graaf; Een graaf bestaat uit punten; De punten worden door wegen met elkaar verbonden; De plaats van de punten en de vorm van de wegen is van
Nadere informatie4.0 Voorkennis [1] Stap 1: Maak bij een van de vergelijkingen een variabele vrij.
3x4 y26 4x y3 4.0 Voorkennis [1] Voorbeeld 1 (Elimineren door substitutie): Los op: Stap 1: Maak bij een van de vergelijkingen een variabele vrij. 4x y = 3 y = 4x 3 Stap 2: Vul de vrijgemaakte variabele
Nadere informatieUiteenzetting Wiskunde Grafische rekenmachine (ti 83) uitleg
Uiteenzetting Wiskunde Grafische rekenmachine (ti 83) uitleg Uiteenzetting door een scholier 2691 woorden 4 juni 2005 5,9 118 keer beoordeeld Vak Wiskunde Basisbewerkingen 1. Inleiding De onderste zes
Nadere informatieEen grafiek maken in Excel
Een grafiek maken in Excel [Paul De Meyer] 1 Microsoft Excel starten Ga naar start en kies in Alle programma s voor Microsoft Excel of Dubbelklik op het bureaublad het icoontje Microsoft Excel Automatisch
Nadere informatie5. Functies. In deze module leert u:
5. Functies In deze module leert u: - Wat functies zijn; - Functies uitvoeren; - De verschillende functies van Calc kennen. - Naar een ander werkblad verwijzen. U kunt eenvoudige berekeningen, zoals aftrekken,
Nadere informatieLights Out. 1 Inleiding
Lights Out 1 Inleiding Het spel Lights Out is een elektronisch spel dat gelanceerd werd in 1995 door Tiger Electronics. Het originele spel heeft een bord met 25 lampjes in een rooster van 5 rijen en 5
Nadere informatie6.8 Lijsten: oefeningen
6.8 Lijsten: oefeningen Opgaven 44.: Records zoeken Open het document "Autokosten". Klik in de lijst. Kies de opdracht 'Data - Formulier' [Data - Form]. Klik de knop 'Criteria' [Criteria]. Vul als zoekcriterium
Nadere informatie6. Absolute en relatieve celadressering
6. Absolute en relatieve celadressering In deze module leert u: - Wat absolute en relatieve celadressering is; - De relatieve celadressering toepassen; - De absolute celadressering toepassen; - De absolute
Nadere informatie25 Excel tips. 25 Handige Excel tips die tijd besparen en fouten voorkomen. Ir. Fred Hirdes. Excel-leren.nl.
[Geef tekst op] 25 Excel tips 25 Handige Excel tips die tijd besparen en fouten voorkomen Ir. Fred Hirdes Excel-leren.nl info@excel-helpdesk.nl Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Tip 1 tm
Nadere informatieDe eerste stappen met de TI-Nspire 2.1 voor de derde graad
De eerste stappen met TI-Nspire 2.1 voor de derde graad. Technisch Instituut Heilig Hart, Hasselt Inleiding Ik gebruik al twee jaar de TI-Nspire CAS in de derde graad TSO in de klassen 6TIW( 8 uur wiskunde)
Nadere informatie1. Het werken met een rekenblad: een inleiding
1. Het werken met een rekenblad: een inleiding In onderstaand figuur is een rekenblad weergegeven Celinhoud CEL A4 Actieve Cel RIJEN RIJEN, KOLOMMEN EN CELLEN Figuur 1 CEL B6 Zoals je ziet bestaat een
Nadere informatieOffice LibreOffice Werkblad gebruiken
office_lo_werkblad_gebruiken/05-03-15/pag 1/6 Office LibreOffice Werkblad gebruiken Deze les bestaat uit 4 delen. 1. Werkblad gebruiken voor berekeningen 2. Werkblad gebruiken voor het maken van lijsten
Nadere informatieExcel voor de beginner (4) Handleiding van Helpmij.nl
Excel voor de beginner (4) Handleiding van Auteur: CorVerm Juni 2008 Excel voor beginners deel 4. Zoals we in deel drie hebben beloofd gaan we het in deze ronde hebben over het geven van namen aan (een)
Nadere informatieProf. dr. W. Guedens Lic. M. Reynders
Prof. dr. W. Guedens Lic. M. Reynders 2006 Universiteit Hasselt Het toetsenbord van de TI-84 Plus... 1 Toetsenbord zones... 1 De kleurencodes op het toetsenbord gebruiken... 2 Het uitleesscherm... 3 Soorten
Nadere informatiewww.digitalecomputercursus.nl 6. Reeksen
6. Reeksen Excel kan datums automatisch uitbreiden tot een reeks. Dit betekent dat u na het typen van een maand Excel de opdracht kan geven om de volgende maanden aan te vullen. Deze voorziening bespaart
Nadere informatieExcel. Inleiding. Het meest gebruikte spreadsheet programma is Excel.
Excel Inleiding Het woord computer betekent zoiets als rekenmachine. Daarmee is is eigenlijk aangegeven wat een computer doet. Het is een ingewikkelde rekenmachine. Zelf voor tekstverwerken moet hij rekenen.
Nadere informatieBegeleid Zelfstandig Leren (BZL)
Begeleid Zelfstandig Leren (BZL) De Beaalde Integraal - Riemannsommen 1 Rijvariabelen u en v van het grafisch rekentoestel.... 1.1 Rijen.... 1. Odracht 1... 1.3 Rekentoestel... 3 1.4 Odracht... 4 1.5 Odracht
Nadere informatie1 KAS OPSTARTEN Klik 1x op BAR KASSA op bureaublad om het programma op pc te starten.
Bar Gebruikershandleiding 170912 Pagina 1 van 8 1 KAS OPSTARTEN Klik 1x op BAR KASSA op bureaublad om het programma op pc te starten. Vul jouw gebruikersnaam en code in. Klik op Login Je bent nu in het
Nadere informatieGebruik van geheugens
Gebruik van geheugens Het rekentoestel CASIO Collège fx-92b 2D+ heeft 10 verschillende geheugens. De acht geheugens A, B, C, D, E, F, X en Y kunnen gebruikt worden om waarden op te slaan. De inhoud van
Nadere informatieGelijkstroomketens. Serie. Parallel. Weerstanden optellen R 1 R 2 R 3 E U E U R. geleidingen optellen E U E U
Serie Gelijkstroomketens Weerstanden optellen R 1 R 2 R R = R 1 + R 2 + R 3 R = R i R 3 i Parallel geleidingen optellen G = G 1 + G 2 + G 3 R 1 R 2 R 3 R 1 R = 1 + 1 + 1 R 1 R 2 R 3 R = 1 R i i 1 Gelijkstroomketens
Nadere informatieCellen automatisch vullen
Cellen automatisch vullen Open een nieuw bestand. Typ in cel A1 het woord Zondag. Klik op cel A1. Er staat nu een kader omheen. Rechts onder in het kader zie je een vierkantje, de vulgreep. Sleep de vulgreep
Nadere informatieVergelijkingenstelsels
Vergelijkingenstelsels We willen de vergelijking van de lijn door de punten (-1, 6) en (3, 8) bepalen. De algemene gedaante van een vergelijking van een rechte lijn luidt: y = a x + b. Omdat het punt (-1,
Nadere informatie5 Het oplossen van netwerken
5 Het oplossen van netwerken 5b e stellingen 1 1 Stelling van Thevenin Wat? oel? E T? R T? Nee: foute meting toestel mogelijk stuk 2 1 1 Stelling van Thevenin Wat? oel? E T? R T? Nee: Oneindig 3 1 Stelling
Nadere informatieVWO Module E1 Elektrische schakelingen
VWO Module E1 Elektrische schakelingen Bouw de schakelingen voor een elektrische auto. Naam: V WO Module E1 P agina 1 38 Titel: Auteur: Eigenfrequentie, VWO module E1: Elektrische schakelingen Simon de
Nadere informatiemailgroep photoshop Copyright
http://www.photoshopessentials.com/photo-effects/holiday-photo-border/ Eigen kerst kaart Stap 1: Nieuw Photoshop Document Vooraleer aan de kerstkaart te beginnen maken we eerst enkele sneeuwpenselen klaar.
Nadere informatieHANDLEIDING POWERPOINT 2010
HANDLEIDING POWERPOINT 2010 Ella Wynants & Caroline Nijsmans THOMAS MORE KEMPEN Turnhout Inleiding Dit zijn allerlei handelingen die je vaker zult moeten gebruiken. Je weet al een manier om dit te doen
Nadere informatieHandleiding: Buitenlandse Specialiteiten
Buitenlandse Specialiteiten Auteur: Inge Mangelschots Handleiding: Buitenlandse Specialiteiten Handleiding Buitenlandse Specialiteiten : Pagina 1 van 6 Inhoudstabel INHOUDSTABEL... 2 1 SAMENVATTING...
Nadere informatieb) Om de positie van het station aan te geven gebruiken we de afstand van P tot S. Meet ook de afstand van P tot S.
Het station. Twee dorpen A en B liggen respectievelijk 5 en 10 km van een spoorlijn. De kortste verbinding van A naar de spoorlijn is AP en van B naar de spoorlijn is BQ. Verder is gegeven dat. Men besluit
Nadere informatieTentamen. Elektriciteit en Magnetisme 1. Woensdag 20 juni :00-12:00. Leg je collegekaart aan de rechterkant van de tafel.
Tentamen Elektriciteit en Magnetisme 1 Woensdag 20 juni 2012 09:00-12:00 Leg je collegekaart aan de rechterkant van de tafel. Schrijf op elk vel uw naam en studentnummer. Schrijf leesbaar. Maak elke opgave
Nadere informatieSurf naar en vul jouw gebruikersnaam en wachtwoord in.
Surf naar www.sgrein.be en vul jouw gebruikersnaam en wachtwoord in. Hier zie je de cursussen waartoe jij toegang hebt. Voorlopig zijn dit cursussen die door Tuur zijn aangemaakt en die toegankelijk zijn
Nadere informatie15. Tabellen. 1. wat rijen, kolommen en cellen zijn; 2. rijen en kolommen invoegen; 3. een tabel invoegen en weer verwijderen;
15. Tabellen Misschien heeft u al eens geprobeerd om gegevens in een aantal kolommen te plaatsen door gebruik te maken van spaties, kolommen of tabs. Dat verloopt goed totdat u gegevens wilt wijzigen of
Nadere informatiede Wageningse Methode Beknopte gebruiksaanwijzing TI84 1
Algemene vaardigheden Veel knopjes hebben drie functies. De functie die op een knop... staat krijg je door er op de drukken. De blauwe functie die er boven een knop... staat krijg je met 2nd.... Zo zet
Nadere informatieExcel over transponeren en een tabel. Handleiding van Helpmij.nl. Auteur: CorVerm
Excel over transponeren en een tabel Handleiding van Helpmij.nl Auteur: CorVerm juli 2016 Excel: over transponeren en een tabel Transponeren Stel dat je een model hebt gemaakt om ziekmeldingen in te noteren.
Nadere informatieJe kan op verschillende manierenn gegevens verplaatsen. Je zal steeds eerst de cellen die je wilt
Knippen - Plakken Je kan op verschillende manierenn gegevens verplaatsen. Je zal steeds eerst de cellen die je wilt verplaatsen, moeten selecteren om ze vervolgens te knippen en dan de cel te selecteren
Nadere informatieToets 1 IEEE, Modules 1 en 2, Versie 1
Toets 1 IEEE, Modules 1 en 2, Versie 1 Datum: 16 september 2009 Tijd: 10:45 12:45 (120 minuten) Het gebruik van een rekenmachine is niet toegestaan. Deze toets telt 8 opgaven en een bonusopgave Werk systematisch
Nadere informatieStelsels vergelijkingen
Stelsels vergelijkingen Met de Fx-92B Collège 2D+ kunnen reguliere 2x2- en 3x3-stelsels opgelost worden. We bekijken de werkwijze aan de hand van twee vraagstukken. raagstuk 1: De leerkracht biologie bewaart
Nadere informatieHandleiding XML Leesprogramma versie 2.1, juli 2006
Handleiding XML Leesprogramma versie 2.1, juli 2006 Een uitgave van Dedicon Postbus 24 5360 AA GRAVE Tel.: (0486) 486 486 Fax: (0486) 476 535 E-mail: abonnee@dedicon.nl 1 Inhoudsopgave 1.1 De-installatie...
Nadere informatieHoofdstuk 8 - Snelfiches Word
Hoofdstuk 8 - Snelfiches Word 8.1. Word starten 93 8.2. Een nieuwe tekst maken 94 8.3. Tekst meteen bewaren 95 8.4. Tekst schrijven 96 8.5. Tekst veranderen en verplaatsen 97 8.6. Een tabel maken 99 8.7.
Nadere informatieEPOS STUDENTENHANDLEIDING
EPOS STUDENTENHANDLEIDING 2. ACTIVITEITENATTEST Versie 1.01 28 oktober 2013 1. Wat is een activiteitenattest (AT)?... 2 2. Waar vind ik activiteitenattesten in EPOS?... 3 2.1. Activiteitenattesten openen
Nadere informatieVAARDIGHEDEN EXCEL. MEETWAARDEN INVULLEN In de figuur hieronder zie je twee keer de ingevoerde meetwaarden, eerst ruw en daarna netjes opgemaakt.
VAARDIGHEDEN EXCEL Excel is een programma met veel mogelijkheden om meetresultaten te verwerken, maar het was oorspronkelijk een programma voor boekhouders. Dat betekent dat we ons soms in bochten moeten
Nadere informatieOplossing examenoefening 2 :
Oplossing examenoefening 2 : Opgave (a) : Een geleidende draad is 50 cm lang en heeft een doorsnede van 1 cm 2. De weerstand van de draad bedraagt 2.5 mω. Wat is de geleidbaarheid van het materiaal waaruit
Nadere informatieQuicklearn Nieuwe medewerker in dienst (niet- Social Profit)
Surf naar acerta.be/myacerta/nl Geef je gebruikersnaam en paswoord in Bevestig met de knop Aanmelden Klik op Acerta Connect Is de medewerker al in dienst geweest? Zie hieronder voor uitleg over hoe een
Nadere informatieOPPERVLAKTEBEREKENING MET DE TI83
WERKBLAD OPPERVLAKTEBEREKENING MET DE TI83 Gevraagd de oppervlakte van het vlakdeel begrensd door de X as 3 grafiek f : x x 4x + x + x = en x = Oplossing Vermits we hier te doen hebben met een willekeurige
Nadere informatieAchtergrond en foto - blz 1
http://www.photoshopessentials.com/photo-effects/photoshop-background/ Achtergrond en foto De foto wordt gebruikt en omgezet in een achtergrond. Er wordt gebruik gemaakt van de gereedschappen Selectiekader
Nadere informatieHoofdstuk 2 Basishandelingen
Hoofdstuk 2 Basishandelingen Overzicht van de vereiste voorkennis Kennismaking met Windows Basishandelingen in Windows Hoofdstuk 1: Inleiding Je leert in dit hoofdstuk Studietaak 1: De celaanwijzer verplaatsen......................................................207
Nadere informatieTe volgen werkwijze: vertrekpunt = patiëntenoverzicht (versie )
Te volgen werkwijze: vertrekpunt = patiëntenoverzicht (versie 10-07- 2013) 1. Maak een anamnese aan of vervolledig een reeds gestarte anamnese Klik de gewenste patiënt aan en ga via pijltje naast knop
Nadere informatieExcel voor beginners (5) Kasboek. Handleiding van Helpmij.nl
Excel voor beginners (5) Kasboek Handleiding van Auteur: CorVerm September 2008 Deel 5. Kasboek in Excel. Deze keer gaan we een kasboek maken in Excel. De meeste functies die we gaan gebruiken ken je al
Nadere informatieDEEL 6 Serieschakeling van componenten. 6.1 Doel van de oefening. 6.2 Benodigdheden
Naam: Nr.: Groep: Klas: Datum: DEEL 6 In de vorige oefeningen heb je reeds een A-meter, die een kleine inwendige weerstand bezit, in serie leren schakelen met een gebruiker. Door de schakelstand te veranderen
Nadere informatieRekenen met de GRM. 1 van 1. Inleiding: algemene zaken. donkerder. lichter
1 van 1 Rekenen met de GRM De grafische rekenmachine (voortaan afgekort met GRM) ga je bij hoofdstuk 1 voornamelijk als gewone rekenmachine gebruiken. De onderste zes rijen toetsen zijn vergelijkbaar met
Nadere informatieGebruik van de TI-83/84 Plus
Inhoud Gebruik van de TI-83/84 Plus Hans Bekaert INHOUD... 1 1. BASISBEWERKINGEN... 1 1.1. DE TABEL MET DATA OPSTELLEN... 1 1.2. BEREKENINGEN MAKEN OP BASIS VAN INGEGEVEN DATA... 1 1.3. FORMULES GEBRUIKEN
Nadere informatieHet oplossen van stelsels lineaire vergelijkingen Wiskunde 2, 2DM60 College 2b
Het oplossen van stelsels lineaire vergelijkingen Wiskunde 2, 2DM60 College 2b Ruud Pellikaan g.r.pellikaan@tue.nl /k 2014-2015 Lineaire vergelijking 2/64 DEFINITIE: Een lineaire vergelijking in de variabelen
Nadere informatieKalender. Stap 3 Sla je document direct op in je zojuist aan gemaakte map, zodat je alles van begin af aan goed ordent.
Kalender Stap 1 Maak een nieuwe map aan op je account of USB-stick. Hierin gaan we alles opslaan dat met deze opdracht te maken heeft. DUS WE GOOIEN NIETS WEG! Stap 2 Maak in Indesign een document aan
Nadere informatieExcel 2010 NL. Stap voor Stap formulier maken. Een formulier maken in Excel 2010 NL aan stap voor stap beschreven. Blad kopiëren en Afdrukken.
Excel 2010 NL Stap voor Stap formulier maken Een formulier maken in Excel 2010 NL aan stap voor stap beschreven. Blad kopiëren en Afdrukken. Peter 17-11-2016 Excel 2010 NL: FORMULIER A4 LIGGEND UITLEG
Nadere informatie1 FASE 1: Documenttype selecteren
Voornaam:... Datum:... Naam:... Klas:... Nr:... 1 FASE 1: Documenttype selecteren De bedoeling hiervan is het hoofddocument in het leven te roepen, zonder er verder aan te werken. Het is alsof het gegevensbestand
Nadere informatieTI83-werkblad. Vergelijkingen bij de normale verdeling
TI83-werkblad Vergelijkingen bij de normale verdeling 1. Inleiding Een normale verdeling wordt bepaald door de constanten µ en σ. Dit blijkt uit het voorschrift van de verdelingsfunctie van de normale
Nadere informatie17. De baanelementen ingeven
17. De baanelementen ingeven Vooraf dient gezegd dat Ocad geen echt baanleggingsprogramma is, het laat wel toe om alle elementen voor de omloop te definiëren, omlopen en categorieën vast te leggen, enz.
Nadere informatieInstructie toetsresultaten ESIS overzetten naar Excel.
Instructie toetsresultaten ESIS overzetten naar Excel. Om de (leerling/school)opbrengsten in beeld te brengen afgezet tegen de schoolstandaarden is het mogelijk om de individuele toetsresultaten van ESIS
Nadere informatieGebruik van constructievlakken.
Gebruik van constructievlakken. 1- Standaard constructievlakken. Bij normaal gebruik heeft KeyCreator 8 verschillende constructievlakken die overeenkomen met de aanzichtvlakken. 1- Boven aanzicht = boven
Nadere informatieTEST 2 DEZE TEST BESTAAT UIT TWEE ONDERDELEN: BEREKENING VAN HET VOLUME VAN EEN KIP AAN DE HAND VAN DE WET VAN BOYLE (activiteit 2)
TEST 2 DEZE TEST BESTAAT UIT TWEE ONDERDELEN: METING VAN CO 2 PRODUCTIE GEDURENDE HET ADEMHALEN (activiteit 1) BEREKENING VAN HET VOLUME VAN EEN KIP AAN DE HAND VAN DE WET VAN BOYLE (activiteit 2) Pas
Nadere informatieHandleiding herhaalbestellen in de MijnAgrifirm bestelportal.
Handleiding herhaalbestellen in de MijnAgrifirm bestelportal. Welkom bij de vernieuwde bestelportal! We hebben het makkelijker en sneller gemaakt om een herhaalbestelling te plaatsen. Op de producten pagina
Nadere informatie