Rapport deputaten Bijbelvertaling

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Rapport deputaten Bijbelvertaling"

Transcriptie

1 Rapport deputaten Bijbelvertaling Voortgangs- en beleidsrapport Generale Synode van de Gereformeerde Kerken Harderwijk 2011 Het auteursrecht van deze tekst berust hetzij bij de auteur, hetzij bij de Gereformeerde Kerken in Nederland. Voor alle zaken het auteursrecht betreffend kan contact opgenomen worden met het deputaatschap administratieve ondersteuning via: Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in wat voor vorm of op wat voor manier dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de rechthebbende, behoudens de uitzonderingen bij de wet gesteld.

2 Inhoudsopgave 2 1 Korte omschrijving/missie van deputaten Bijbelvertaling 3 2 Verslag van werkzaamheden 3 Bijlagen 1 Opdracht Generale Synode Zwolle-Zuid Voorstel nieuwe opdracht 6 3 Samenstelling deputaatschap 7 4 Voorbeelden van bij het NBG in te dienen revisievoorstellen NBV 7 5 Gesprek met deputaten Bijbelvertaling (GKv) met vertegenwoordigers van de Stichting Herziene Statenvertaling (HSV) 8 6 Uitgangspunten Herziene Statenvertaling 11

3 1 Korte omschrijving/missie van Deputaten Bijbelvertaling 3 Het deputaatschap Bijbelvertaling houdt zich bezig met zaken die betrekking hebben op de vertaling van de Bijbel. Het bestaan van dit deputaatschap is gegrond in het uitgangspunt dat het van wezenlijk belang is de Bijbel voor deze en komende generaties begrijpelijk en toegankelijk te maken en te houden, en dat het daarom noodzakelijk is dat de Bijbel vertaald wordt. Tot 2004 lag de focus van het deputaatschap op het volgen van de totstandkoming van de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV) en het voorbereiden van een advies voor de Generale Synode van Amersfoort-Centrum 2005 of de NBV kon worden vrijgegeven voor gebruik in de erediensten. Na het positieve besluit van de synode hierover hebben deputaten hun aandacht gericht op voorlichting aan de kerken en op het voorbereiden van voorstellen voor de geplande revisie van de NBV (ca. 2016). Vanuit onze opdracht heeft ook het contact met de Stichting Herziene Statenvertaling (HSV) onze aandacht gevraagd. 2 Verslag van de werkzaamheden a. Bij bijbelgenootschappen en andere instanties die actief betrokken zijn bij het uitgeven en (doen) vervaardigen van Bijbelvertalingen in ons land, zich te blijven presenteren als adres waaraan men informatie over het onderwerp Bijbelvertaling kan toezenden 1 Nederlands Bijbelgenootschap Met het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) onderhouden we goede contacten en van het NBG krijgen we het nodige materiaal toegezonden. Zie verder onder b en d. 2 Stichting Herziene Statenvertaling Op grond van de besluiten van de Generale Synode Zwolle-Zuid 2008, die uitsprak dat het volgen van het proces van de totstandkoming van de HSV valt onder opdracht a (Acta ZZ artikel 60; Besluit 3, grond 2) en omdat we ook in de vorige periode al materiaal van de HSV toegezonden kregen, hebben we de Stichting HSV uitgenodigd voor een gesprek en ons verdiept in de uitgangspunten en de totstandkoming van de HSV. Dit had niet het oogmerk om de HSV te beoordelen als mogelijke kerkbijbel, maar om onszelf en de kerken hierover te informeren. De Statenvertaling is immers nog steeds vrijgegeven voor onze erediensten en we willen dan ook de herziening hiervan met belangstelling volgen. Dit gesprek vond plaats op 26 januari 2009 met de voorzitter, ds. B.J. van Vreeswijk (overleden 1 maart 2010) en de secretaris, drs. I.A. Kole. Een uitgebreid verslag van dit gesprek is als bijlage bij dit rapport opgenomen (bijlage 5). Het was een goed, open en vruchtbaar gesprek waarbij we ons hebben laten informeren over het hertaalproces, de uitgangspunten en de problemen rond de hertaling. Verder hebben we ons verdiept in de uitgangspunten van de HSV. Door de HSV zijn we hiervoor ruimhartig van materiaal voorzien. Ook waren de bestuursleden en bestuursondersteuner R. de Blois van harte bereid om vragen te beantwoorden. Een verslag van onze bevindingen is ook als bijlage bij dit rapport opgenomen (bijlage 6). Concluderend kunnen we vaststellen dat de HSV duidelijk zal voorzien in de behoeften voor een specifieke doelgroep: mensen die wel veel affiniteit met de Statenvertaling hebben, maar voor wie de 17 e -eeuwse taal een steeds hogere drempel wordt. Daarbij dacht men vooral aan de jongere generatie. Het blijkt dat er ook bredere belangstelling is voor de HSV, onder meer in de Christelijke Gereformeerde Kerken, bij de hersteld Gereformeerden en in bepaalde evangelische kringen. De HSV gaat uit van de tekst en de exegese van de Statenvertaling waarbij men de grondteksten en de kanttekeningen raadpleegt. Men spreekt dan ook van een herziening of

4 van een restauratie van de Statenvertaling, maar niet van een vertaling. In navolging van de Statenvertalers volgt men de grondtekst zo letterlijk mogelijk en geeft men zoveel mogelijk elk woord in de oorspronkelijke tekst weer met een woord in het Nederlands, maar wel zo dat het een verstaanbare tekst oplevert. Men is door moderne hulpmiddelen meer dan de Statenvertalers in staat consistentie na te streven. Belangrijker is echter de herkenbaarheid van woorden en begrippen die via de Statenvertaling van betekenis zijn geworden in de verwoording van het geloofsleven, waarbij gesproken wordt over het coloriet van de Statenvertaling. Deze herkenbaarheid weegt zo nodig zwaarder dan de andere uitgangspunten. 4 3 Studiedeputaatschap NBV van de CGK Van het studiedeputaatschap NBV van de Christelijke Gereformeerde Kerken ontvingen we de brochure De Nieuwe Bijbelvertaling en de christelijke gereformeerde synode, een toegankelijke bewerking van het rapport voor de synode van 2007, die uitsprak de kerken met klem te ontraden in de eredienst gebruik te maken van de NBV, een besluit dat niet inhoudelijk voorvloeit uit de postief-kritische rapportage van het deputaatschap. Helaas bleek het niet mogelijk te zijn op korte termijn als deputaatschappen van beide kerken om de tafel te gaan zitten. Wel ontvingen we van de CGK de revisievoorstellen die men ter hand stelde aan het NBG. Die bleken van een veel beperktere omvang te zijn (een 70- tal) dan de revisievoorstellen die ons deputaatschap gaat indienen. Het initiatief tot contact ligt momenteel bij de CGK. b. De besluiten van de Generale Synode van Zwolle-Zuid 2008 en het onderliggende deputatenrapport voor te leggen aan het NBG De besluiten en ons deputatenrapport is toegezonden aan het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG). Onze contactpersoon is dr. Rieuwerd Buitenwerf, manager van de afdeling Vertalen en Bijbelgebruik. Met hem heeft een afvaardiging van ons deputaatschap jaarlijks een voortgangsgesprek, waarbij we elkaar bijpraten over ontwikkelingen binnen ons deputaatschap en binnen het NBG. Zo worden we op de hoogte gehouden over de revisie van de NBV (gepland voor 2016) en de totstandkoming van de Bijbel in gewone taal (geplande verschijning 2014). c. Kerkleden op te roepen hun opmerkingen aan het Nederlands Bijbelgenootschap in verband met de revisie van de NBV in afschrift aan deputaten toe te sturen Deze oproep staat reeds enkele jaren op de pagina van deputaten bijbelvertaling van de GKvsite. In het begin werd er van deze mogelijkheid veel gebruik gemaakt. Voor zover wij dat kunnen overzien (niet iedereen stuurt deputaten een cc) worden er weinig opmerkingen meer toegezonden. Een verklaring hiervoor kan zijn dat de NBV inmiddels behoorlijk goed is ingeburgerd in onze kerken. d. De mogelijkheid te benutten om deel te nemen aan het overleg met het NBG waar het de revisie van de NBV betreft en te bepleiten dat rekening wordt gehouden met de wensen die dienaangaande door deputaten worden ingebracht Een van de belangrijkste taken van ons deputaatschap is het opstellen van revisievoorstellen. Bestaande deelrapporten van bijbelboeken, die in de vorige perioden tot stand kwamen, worden nogmaals kritisch bekeken en voorstellen voor revisie worden in de vergaderingen besproken. Van bijbelboeken waarvan nog geen deelrapport is wordt dat zo veel mogelijk alsnog gedaan. Deze revisievoorstellen zullen we binnenkort in delen gaan toezenden aan het NBG. Onze ervaring is nog steeds dat onze inbreng zeer serieus wordt genomen. Belangrijk is daarbij te benadrukken dat we de NBV beoordelen op de vertaalcriteria van de NBV zelf en op de criteria die de Generale Synode van Leeuwarden (1990) opstelde, maar dat

5 we in de verwoording van onze revisievoorstellen zo veel mogelijk proberen aan te sluiten bij de criteria die de NBV zelf hanteert. In bijlage 4 zijn enkele voorbeelden van revisievoorstellen opgenomen. Een overzicht van de tot op heden geformuleerde revisievoorstellen is op te vragen bij deputaten. Met het NBG is afgesproken dat we uiterlijk eind 2011 al onze voorstellen hebben ingediend. Daarmee lijkt aan een van de belangrijkste taken van dit deputaatschap een einde te komen. 5 e. Hun werkzaamheden te verrichten binnen het vastgestelde budget We konden onze werkzaamheden verrichten binnen het vastgestelde budget, en wel zo, dat ons budget naar beneden toe kon worden bijgesteld. f. Van hun arbeid rapport uit te brengen aan de eerstvolgende generale synode en hun rapport uiterlijk drie maanden voor het begin van de volgende synode aan de kerken toe te zenden Vanwege de beperkte opdracht van deputaten bijbelvertaling en omdat er bijna geen scheiding is aan te brengen tussen een feitenverslag en beleidsbeslissingen is de voortgangsen beleidsrapportage ineen geschoven. g. Het voorlichtingswerk over de NBV en het kerkelijk gebruik daarvan te continueren en daarbij speciale aandacht te geven aan vertaalkeuzen die vragen blijken op te roepen. Desgevraagd hebben deputaten voorlichting gegeven. Een voorbeeld daarvan is de vertaling van het tweede gebod, die vragen bleek op te roepen en waaraan aandacht is besteed in het Nederlands Dagblad. Onze voorzitter, drs. M.O. ten Brink heeft in de krant op verzoek enige uitleg gegeven over de vertaalproblematiek (ND, ). De bezinning over de formulering van het tweede gebod is nog gaande.

6 Bijlagen 6 1 Opdracht Generale Synode Zwolle-Zuid 2008 a. bij bijbelgenootschappen en andere instanties die actief betrokken zijn bij het uitgeven en (doen) vervaardigen van Bijbelvertalingen in ons land, zich te blijven presenteren als adres waaraan men informatie over het onderwerp Bijbelvertaling kan toezenden; b. de besluiten van de Generale Synode van Zwolle-Zuid 2008 en het onderliggende deputatenrapport voor te leggen aan het NBG; c. kerkleden op te roepen hun opmerkingen aan het Nederlands Bijbelgenootschap in verband met de revisie van de NBV in afschrift aan deputaten toe te sturen; d. de mogelijkheid te benutten om deel te nemen aan het overleg met het NBG waar het de revisie van de NBV betreft en te bepleiten dat rekening wordt gehouden met de wensen die dienaangaande door deputaten worden ingebracht; e. hun werkzaamheden te verrichten binnen het vastgestelde budget; f. van hun arbeid rapport uit te brengen aan de eerstvolgende generale synode en hun rapport uiterlijk drie maanden voor het begin van de volgende synode aan de kerken toe te zenden; g. het voorlichtingswerk over de NBV en het kerkelijk gebruik daarvan te continueren en daarbij speciale aandacht te geven aan vertaalkeuzen die vragen blijken op te roepen. 2 Voorstel nieuwe opdracht De synode besluit opnieuw deputaten Bijbelvertaling te benoemen met de volgende opdracht: a. bij bijbelgenootschappen en andere instanties die actief betrokken zijn bij het uitgeven en (doen) vervaardigen van Bijbelvertalingen in ons land, zich te blijven presenteren als adres waaraan men informatie over het onderwerp Bijbelvertaling kan toezenden; b. de besluiten van de Generale Synode van Harderwijk 2011 en het onderliggende deputatenrapport voor te leggen aan het NBG; c. kerkleden op te roepen, zolang het nog kan, hun opmerkingen aan het Nederlands Bijbelgenootschap in verband met de revisie van de NBV in afschrift aan deputaten toe te sturen; d. de mogelijkheid te benutten om deel te nemen aan het overleg met het NBG waar het de revisie van de NBV betreft (2016) en te bepleiten dat rekening wordt gehouden met de wensen die dienaangaande door deputaten worden ingebracht; e. het voorlichtingswerk over de NBV en het kerkelijk gebruik daarvan te continueren en daarbij speciale aandacht te geven aan vertaalkeuzen die vragen blijken op te roepen.

7 3 Samenstelling deputaatschap 7 Naam aftredend Drs. M.O. ten Brink,(voorzitter), Roodeschool 2014 Dr. A. Drint, Sauwerd 2014 Drs. M.E.H. Kuijper-Versteegh, Franeker 2011 Drs. J.I.J. Slings-de Vries, (secretaris), Waddinxveen 2011 Drs. Joh. de Wolf, (penningmeester), Amersfoort 2014 Secundus: Drs. W.Th. Meijer, Roden Postadres: Berkengaarde 18, 2742 TS Waddinxveen adres: bijbelvertaling@gkv.nl 4 Voorbeelden van bij het NBG in te dienen revisievoorstellen NBV Deuteronomium 19:9:...en altijd de weg volgt die hij wijst. Lett. 'en alle dagen in zijn wegen wandelt'. De NBV heeft hier een mooie formulering, maar ik heb de indruk dat 'in zijn wegen' betekent: 'zoals hij wil', 'op die manier'. De NBV poetst een beeld op dat in het Hebreeuws veel meer afgesleten is geraakt. Het beeld van de weg wijzen en volgen is inhoudelijk ook dynamischer. Het suggereert dat het om concrete leiding per dag, week of jaar zou gaan. En dat is hier niet de bedoeling. Buiten Deut. wordt deze uitdrukking vaak vertaald met 'gehoorzamen', zie 1 Kon. 2:3; 3:14; 8:58, Zach. 3:7. In 1 Sam. 8:5 'uw voorbeeld navolgen'. Andere verzen in Deut. waar dit speelt: 8:6; 10:12; 11:22; 26:17; 28:9; 30:16. Rechters 17:1: In die tijd leefde er in het bergland van Efraïm een man met de naam Micha. De woorden In die tijd staan niet in de grondtekst en zijn ingevoegd, blijkbaar om de geschiedenis chronologisch te verankeren. Ze suggereren dat deze geschiedenis van Micha in de tijd van Simson plaatsvond. Bijbelgetrouwe exegeten (zoals Holwerda) hebben er o.i. terecht voor gepleit dat de laatste hoofdstukken van Rechters juist in de eerste, vroege periode van de richterentijd plaatsvonden. Maar hoe dan ook, er staat in hoofdstuk 17:1 geen tijdsbepaling, en dan moet die ook niet toegevoegd worden. 2 Samuël 2:27: Als u niets had gezegd, hadden mijn mannen hun broeders vanmorgen gewoon laten gaan. De vertaling van de NBV stemt overeen met Carl Brockelmann, Hebräische Syntax, Neukirchen Kreis Moers: Verlag des Erziehungsvereins, 1956, 176b, p. 165 over de als inleiding van de nazin na een voorwaardelijke zin met : wenn du nicht gesprochen hättest, so wäre das Volk am frühen Morgen heraufgezogen. Maar deze woorden worden hier voorafgegaan door een eedformule ( Zo waar God leeft ). Na een dergelijke formule worden positieve uitspraken juist ingeleid door een voegwoord gecombineerd met een ontkenningspartikel. Gewoonlijk vind je de combinatie, indien niet, hier echter. In de vertaling mag het ontkenningspartikel juist niet weergegeven worden, omdat de uitspraak positief bedoeld wordt. De vertaling zou dus moeten zijn: Had dat maar eerder gezegd. De keuze van de NBV levert een tekst op, die in de context onbegrijpelijk is. (Dit punt is al voorgesteld voor revisie en wordt meegenomen in de revisieronde.) 1 Korinte 7:31 > Laat... ieder die in deze wereld leeft <zo leven> alsof ze voor hem niet langer van belang is. (kai hoi chroomenoi ton kosmon hoos mè katachroomenoi). Gezien de hele tendens van het voorgaande is de bedoeling dat je je niet volledig in beslag laat nemen door allerlei zaken. Hierop wijzen de vertalers zelf in hun verantwoording (Werk in uitvoering 2, blz. 319). Het gaat er kennelijk niet om dat je het huwelijk, vreugde, verdriet en bezit totaal verwerpt, maar dat ze niet het één en het al voor je worden. Het lijkt toch wel

8 dat in een dergelijke opsomming de betekenis 'volledig gebruik maken van' voor de hand ligt....alsof ze voor hem niet langer van belang is is dan te sterk. Dat tendeert in de richting van volledige wereldmijding. Kolossenzen 3:21: Vaders, vit niet op uw kinderen... : vitten op is iets anders dan tergen (SV) of prikkelen (NV51). Die woorden hebben ook meer de gevolgen voor de kinderen in zich. Tergen en prikkelen zijn echter niet helemaal hedendaags en natuurlijk Nederlands in dit verband. Maar vitten klinkt erg vrouwelijk. Je zou zo n advies voor moeders verwachten. Het Griekse woord erethizoo kan positief aanvuren/opwekken betekenen, of negatief boos maken. Je prikkelt mensen dus tot betere prestaties of je prikkelt ze tot opstandigheid. Dat laatste is hier bedoeld. Een beetje lastig is dat het gevolg dat in de tekst wordt genoemd: athumoosin juist niet op boosheid maar op moedeloosheid wijst. Contextueel gezien is vitten nog niet zo slecht gevonden. Mogelijk alternatief: Vaders, zit uw kinderen niet op de huid of Vaders, overvraag uw kinderen niet. 8 5 Gesprek van deputaten Bijbelvertaling (GKv) met vertegenwoordigers van de Stichting Herziene Statenvertaling (HSV) De broeders ds. B.J. van Vreeswijk (voorzitter) en I.A. Kole (secretaris) zijn namens de Stichting HSV op de vergadering van deputaten Bijbelvertaling aanwezig. Ze worden hartelijk welkom geheten. De voorzitter van deputaten Bijbelvertaling, Marc ten Brink, vertelt iets over de achtergrond van deze uitnodiging. Hoewel de NBV door de synode is aanvaard als kerkbijbel, zijn ook de Statenvertaling (SV) en de Nieuwe Vertaling 1951 (NV51) nog steeds in gebruik. We staan als vrijgemaakte kerken in de traditie van de SV. Van de synode hebben we de opdracht gekregen om ons te laten informeren over lopende vertaalprojecten, en in het bijzonder over de HSV. Verder vertelt hij iets over de huidige taken van ons deputaatschap, nl. dat we bezig zijn voorstellen voor de revisie van de NBV te verzamelen, die gepland staat voor ca Daarna stellen we ons aan elkaar voor en vertellen iets over onze achtergrond en bezigheden. Vervolgens krijgen de broeders van de HSV gelegenheid iets over de HSV te vertellen. Ds. Van Vreeswijk geeft aan dat eind jaren negentig van de vorige eeuw vanuit de predikanten van de Gereformeerde Bond binnen de Hervormde Kerk de ernstige zorg werd uitgesproken dat de SV, zeker voor jongere generaties, onbegrijpelijk is geworden en dat er moest worden nagedacht over alternatieven. Enige tijd is de totstandkoming van de NBV gevolgd, maar toen het NBG te weinig van de ingebrachte kritiek honoreerde, is besloten niet verder te gaan met de NBV. (Zie ook H.J. Lam e.a.: Kanttekeningen bij de Nieuwe Bijbelvertaling.) Het plan werd geboren binnen het Hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond om de Statenvertaling te herzien en daartoe werd de Stichting HSV in 2002 in het leven geroepen. Van meet af aan was het de bedoeling méér te doen dan de Tukkereditie van de SV (1977), waarin vooral naamsvalsvormen werden vervangen. Ds. Van Vreeswijk geeft aan dat de herziening/hertaling een proces is, en dat de aanpak zich gaandeweg het werk ontwikkelt en verfijnt. De eerste bijbelboeken die werden herzien zijn bijvoorbeeld minder veranderd dan de latere boeken. Deze zich ontwikkelende aanpak leidt ertoe dat nu ook weer wijzigingen optreden in de eerder hertaalde boeken. Al met al blijkt het een veel intensiever en bewerkelijker project te zijn dan aanvankelijk werd gedacht. Het doel van de HSV is om de SV verstaanbaar te maken voor nieuwe generaties, en tegelijkertijd het coloriet van de SV te behouden. De werkwijze is als volgt: een neerlandicus en een classicus maken een vertaling. Daarbij wordt de grondtekst geraadpleegd. Dezelfde handschriften worden geraadpleegd als die ten grondslag liggen aan de SV, behalve bij Jesaja, waarbij ook gebruik gemaakt wordt van de

9 Qumranrollen. In principe wordt uitgegaan van de exegese van de SV, tenzij deze evident onjuist is. Concordantie staat hoog in het vaandel van de HSV. Er zijn inmiddels vele woordstudies gemaakt, op grond waarvan een vertaling wordt gekozen; deze wordt zo consequent mogelijk toegepast. Onderscheid tussen herziening en hertaling wordt niet als zodanig gemaakt (herziening en hertaling vloeien in elkaar over, in principe gaat het om hertaling), het gaat om de verstaanbaarheid en begrijpelijkheid van de SV. Deze vertaling gaat naar een resonansgroep, die ook weer bestaat uit tenminste twee classici en twee neerlandici. (In de resonansgroepen zijn geen jongeren vertegenwoordigd: ze zijn wel benaderd, maar het blijkt dat jongeren het vaak te druk hebben om hieraan structureel mee te werken. Wel worden de jongeren met de HSV geconfronteerd en ontvangt de HSV, met name via de mail, ook respons van jongeren.) Vervolgens gaat de vertaling naar twee bestuursondersteuners, die de vertaling controleren op concordantie en consistentie. Tenslotte gaat de vertaling naar het bestuur, die de vertaling vaststelt. Er zijn dan altijd nog discussiepunten, maar de meerderheid beslist, en het werk gebeurt in een goede sfeer. Vervolgens wordt een vastgesteld bijbelboek op de site online gezet, wat via een nieuwsbrief wordt gemeld. Er komen vervolgens veel reacties op de vertaling. Kritiek en wijzigingsvoorstellen worden door de Stichting meegenomen. De bedoeling is om in 2010 een basisbijbel te presenteren, met achterin een lijst met een aantal keuzes. In beperkte mate zal er verantwoording van de keuzes worden afgelegd, het principe is brontekstgericht. Echte fouten worden in nieuwere drukken verbeterd. Na verloop van tijd komt er een echte herziening waarin aangeleverde correcties en verbeteringen zullen worden verwerkt. 9 Er zijn goede contacten met het NBG; de Gereformeerde Bijbelstichting (GBS) volgt het project zeer kritisch en er bestaat geen verwachting dat deze Stichting zich achter het project zal scharen. De Gereformeerde Gemeenten verzetten zich via de synode tegen de HSV, maar op het grondvlak wordt de HSV veel gebruikt, ook door de beoogde lezers. Van Vreeswijk en Kole geven aan dat niet alleen bij een groot aantal GB-gemeenten binnen de Protestantse Kerk in Nederland veel belangstelling is voor de HSV, maar ook bij een deel van de Christelijke Gereformeerde kerken, Vlaamse protestanten, behoudende predikanten uit de vrijgemaakte kerken, de nieuwe vrijgemaakten die een commissie in het leven hebben geroepen die de HSV bestudeert, en verrassend genoeg ook evangelische kerken, die twijfels hebben over de brontekstgetrouwheid van de NBV en de HSV op dat gebied hoger aanslaan. Nog meer positieve reacties: prof. Van Houwelingen is in Heilige tekst in onze taal positief over de proloog van het Johannesevangelie in de HSV. Een door de Gereformeerde Hogeschool ontwikkelde godsdienstmethode voor het basisonderwijs maakt uitgaven in zowel de NBV als de HSV. De Gideons (bijbelverspreiding in o.a. scholen voor vo, hbo en universiteit) hebben ervoor gekozen de HSV te gebruiken voor hun edities. Over het algemeen wordt de HSV dus goed ontvangen. De verkoop en verspreiding van de deeluitgaven overtreft alle verwachtingen. De HSV sluit aan bij de SV door maximaal recht te doen aan de grondtekst (brontekstgericht), zo concordant mogelijk te vertalen en de eigen kleur van de SV te behouden. Daarin verschilt de vertaling bijvoorbeeld van de Naardense Bijbel. Die eigen kleur/coloriet is overigens moeilijk in woorden te vatten. De criteria vormen een grondlijn, maar die bieden mogelijkheden voor nuances. In de criteria worden lijsten genoemd (lijsten van verouderde woorden die vervangen moeten worden, fouten in de SV, verbale aspecten, tekstkritische kwesties). Deze lijsten zijn ontstaan in de loop van het hertaalproces; ze groeien nog steeds en worden ook nog steeds bijgesteld. De beschikbaarheid van deze lijsten voor deputaten Bijbelvertaling is geen probleem.

10 Dat het hertaalproces zich ontwikkelt, blijkt uit het feit dat de Bijbelboeken Genesis en Psalmen van de site zijn verwijderd. Deze Bijbelboeken dateren van het begin, toen een aantal zaken nog niet goed was uitgekristalliseerd. Deze boeken worden nu opnieuw bekeken. De vertaling is gericht op de beoogde lezers, daarom is het noodzakelijk soms compromissen te sluiten. Bijvoorbeeld: Het geschiedde... wordt gebruikt als God spreekt/handelt ( heilshistorie ). Het gebeurde... wordt gebruikt bij algemene gebeurtenissen. In de grondtekst staan dezelfde woorden. De hertalers trekken ook hun eigen plan als dat noodzakelijk is. Bijvoorbeeld Ps. 46:1, dat in de SV luidt: God is ons een Toevlucht en Sterkte; Hij is krachtelijk bevonden een Hulp in benauwdheden. Aan het woord bevonden werd altijd een bevindelijke lading toegekend. In de HSV is dit woord echter gesneuveld. (De HSV luidt: God is ons een toevlucht en sterkte; in benauwdheid is Hij een krachtige hulp gebleken.) Dat geldt ook voor de woordjes ach en och. Op de vraag van deputaten of de hertalers niet veel compromissen moeten sluiten en veel moeten inleveren om de achterban mee te krijgen met de HSV antwoordden de HSV ers dat er veel wordt ingeleverd, maar niet te veel. 10 De HSV zal geen kanttekeningen bevatten: de vertaling moet begrijpelijk zijn zonder de kanttekeningen. In feite is de informatie uit de kanttekeningen verwerkt in de vertaling. Verder zijn de hertalers het ook niet altijd eens met de kanttekeningen bij de SV. Noten zullen worden opgenomen als de SV een foute vertaling had. De goede vertaling komt in de tekst, de foute in een noot. Hoofdlettergebruik: daar waar een OT tekst wordt geciteerd in het NT en daar betrekking heeft op Christus, wordt in het OT een hoofdletter gebruikt (bijvoorbeeld Engel in Zacharia). Tutoyeren/vousvoyeren: God spreekt mensen aan met u (het gaat niet om een gewone relatie), mensen onderling ook. Alleen ouders spreken hun (kleine) kinderen aan met je. De HSV heeft geen specifieke visie op taal en taalontwikkeling, wel is verheven taalgebruik het uitgangspunt voor de HSV. Verschil in register tussen de Bijbelboeken onderling wordt minimaal gehonoreerd. De SV is in de loop van de eeuwen weliswaar verhevener geworden, maar ook in zijn ontstaanstijd was de SV al verheven, anders dan bijvoorbeeld de vertaling van Luther. Dat de SV en nu ook de HSV kiest voor zowel redden/redder als zaligmaken/zaligmaker terwijl de grondtekst daarvoor één woord heeft, heeft ook daarmee te maken. De HSV ers erkennen dat er op deze wijze sacralisering optreedt, dat er sprake kan zijn van een verlegenheidskeuze (zie bv. Mat. 1:21 ( want Hij zal Zijn volk zalig maken van hun zonden ), maar geven aan dat ze de achterban van zich zouden vervreemden als ze deze specifiek bijbelse woorden zouden laten vervallen. Openheid rond vertaalcriteria: het feit dat de vertaalcriteria niet openbaar zijn, is geen stiekemheid, maar voorzichtigheid. Er is veel druk op dit project en op de medewerkers, vanuit de kerken en vanuit de GBS. Sommigen wordt hun medewerking niet in dank afgenomen, integendeel. De hertalers willen in alle rust hun werk kunnen doen. Daarom worden ook de namen van de medewerkers niet gepubliceerd en het is de vraag of dit in de definitieve uitgave wel zal gebeuren. Er is wel openheid over het resultaat: alle vertaalde Bijbelboeken staan op de site. Het bestuur van de HSV vindt het belangrijk dat de vertalers Bijbelgetrouw zijn. Als er vertaalknopen moeten worden doorgehakt komt er vaak toch theologie om de hoek kijken. Bij het bespreken van de concrete vertaalvragen die deputaten hadden, blijkt dat de HSV het principe hanteert om alle woorden te vertalen (dus ook het woordje En aan het begin van de zinnen in Marcus). Ze geven aan blij te zijn met deze opmerkingen en moedigen deputaten aan hun opmerkingen op te sturen naar de HSV. Ingekomen opmerkingen over de HSV worden bekeken, eventueel besproken en zo nodig verwerkt in de HSV, ook in de teksten die op de website van de HSV staan. Je kunt soms vrij snel (binnen een aantal weken) zien of er iets met je opmerking gedaan is.

11 Aan het einde van de gedachtewisseling kunnen we naar elkaar toe uitspreken dat we het gesprek zeer hebben gewaardeerd. Het was informatief en met wederzijds respect voor elkaars opvatting en positie. Wat we delen is onze gezamenlijke liefde voor Gods woord en het verlangen dit begrijpelijk te maken en te houden voor komende generaties. Deputaten hebben veel bewondering voor het vele werk dat door ca. 45 medewerkers aan de HSV geheel in de vrije tijd wordt verricht. De voorzitter bedankt de broeders Van Vreeswijk en Kole zeer voor hun komst, en zij spreken van hun kant dank uit voor de ontvangst Uitgangspunten Herziene Statenvertaling Inleiding Met betrekking tot het volgen van de Herziene Statenvertaling (verder: HSV) hebben deputaten in 2008 de volgende synodeopdracht gekregen: Besluit 2 a. bij bijbelgenootschappen en andere instanties die actief betrokken zijn bij het uitgeven en (doen) vervaardigen van Bijbelvertalingen in ons land, zich te blijven presenteren als adres waaraan men informatie over het onderwerp Bijbelvertaling kan toezenden; Besluit 3 a. niet te voldoen aan de verzoeken om te besluiten tot het volgen van de ontwikkeling van de werkzaamheden van de Stichting Herziening Statenvertaling zodat te zijner tijd beoordeeld kan worden of gebruik van de HSV in kerkdiensten binnen ons kerkverband tot de mogelijkheden kan gaan behoren; b. niet te voldoen aan het verzoek van ds. A. van der Sloot om wegen te zoeken om in verbondenheid met de belijders van de gereformeerde godsdienst buiten onze kerken te komen tot aanvaarding van een Schriftuurlijke en confessioneel betrouwbare Bijbelvertaling voor gebruik in de erediensten. Gronden: 1 de Generale Synode van Amersfoort-Centrum 2005 heeft het volgende uitgesproken: de Herziene Statenvertaling biedt geen alternatief, ten eerste omdat deze vertaling niet toetsbaar is vanwege het ontbreken van duidelijkheid over de uitgangspunten en de vertaalmethode, ten tweede omdat het aanvaarden van deze vertaling een breuk met eerdere synodebesluiten (Berkel en Rodenrijs 1996 en Leusden 1999) zou betekenen. Er is geen grond om op deze synodebesluiten terug te komen (Acta, artikel 88, besluit 2, grond 3). Hiermee sprak de GS van Amersfoort-C 2005 niet alleen uit dat toetsing van de HSV destijds niet mogelijk was, maar sprak zij tevens uit dat, nadat twee voorafgaande generale synodes al hun vertrouwen in de methode van de NBV hadden uitgesproken, met het vrijgeven van de NBV een duidelijke keus voor deze vertaling is gemaakt en het zoeken naar een alternatief voor de NBV als kerkbijbel overbodig is. Het is niet wenselijk toe te werken naar een situatie waarin mogelijk verschillende nieuwe vertalingen als kerkbijbel naast elkaar bestaan. De keus om mee te werken aan de herziening van de NBV ligt in de lijn van eerdere synodebesluiten. De door de Stichting Herziening Statenvertaling geboden openheid inzake de hertaalcriteria brengt in deze situatie geen verandering; 2 het volgen van het project van de HSV en het beoordelen van de criteria achter deze herziening valt onder besluit 2, opdracht a. Hierover hoeft derhalve geen apart besluit genomen te worden. In het bovenstaande komt naar voren dat deputaten als opdracht hebben het project van de HSV te volgen en criteria achter deze herziening te beoordelen (besluit 2a en grond 2 bij besluit 3). De synodeopdracht bestaat nadrukkelijk niet daarin dat deputaten de HSV zouden beoordelen met oog op gebruik in ons kerkverband. De uitvoering van de synodeopdracht

12 ten aanzien van de HSV heeft dan ook geresulteerd in een rapport dat vooral beschrijvend van aard is. 12 Bronnen: Vertaalcriteria, instructies en richtlijnen om te komen tot een Herziene Staten Vertaling (versie ) en de brochure Achtergronden bij de HSV (september 2009). Verschillende deeluitgaven van de HSV en de voorwoorden daarbij. Een geaccordeerd verslag van het gesprek tussen Deputaten Bijbelvertaling en ds. B.J. van Vreeswijk (voorzitter) en drs. I.A. Kole (secretaris) van de Stichting Herziene Statenvertaling. Dr. R. de Blois (bestuursondersteuner HSV) heeft schriftelijk een aantal vragen beantwoord. Wij hebben inzage gekregen in een verzameling 'woordstudies', vooral bij nieuwtestamentische begrippen, en een woordenlijst met voorgestelde vertalingen van Hebreeuwse woorden, de HSV-woordenlijst OT-target. Aanloop tot de Herziene Statenvertaling Allereerst moet opgemerkt worden dat de herzieners zelf zeer weinig hebben gepubliceerd over de uitgangspunten van de HSV. Dat kan voor een deel voorzichtigheid zijn. Het project ligt in eigen kring nogal gevoelig. Maar ook voor intern gebruik lijkt er weinig op schrift gesteld. Eind jaren negentig van de vorige eeuw werd door predikanten van de Gereformeerde Bond binnen de Hervormde Kerk de ernstige zorg uitgesproken dat de Statenvertaling (verder: SV), zeker voor jongere generaties onbegrijpelijk is geworden. Er moest nagedacht worden over alternatieven. Enige tijd heeft men toen de totstandkoming van de Nieuwe Bijbelvertaling gevolgd. De vertaalprincipes van deze vertaling bleken echter te zeer af te wijken van de uitgangspunten van de SV. Binnen het Hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond ontstond gaandeweg het plan om de SV te gaan herzien. Daartoe werd in 2002 de Stichting HSV opgericht. Het bestuur van deze stichting heeft een kort en beknopt document samengesteld: Vertaalcriteria, instructies en richtlijnen om te komen tot een Herziene Statenvertaling. Een aantal mensen is vanaf onbezoldigd - aan het werk gegaan met het hertalen van bijbelboeken volgens de richtlijnen die door het bestuur zijn vastgelegd. Er is gaandeweg ook een beperkte lijst met Hebreeuwse woorden en hun vertaling aangelegd, de zogenaamde HSV-woordenlijst OT-target en er bestaat inmiddels een groot aantal documenten met zogenoemde woordstudies voor het NT. Op 4 december 2010 hoopt men de voltooide HSV te presenteren in de Grote Kerk in Dordrecht. In de brochure Achtergronden bij de HSV, die in september 2009 uitkwam, wordt veel aandacht besteed aan de SV. Men spreekt daar zijn waardering over uit, maar ook constateert men dat de SV in de 21e eeuw niet meer toereikend is. Men noemt de volgende redenen: - De Nederlandse taal is sinds de 17e eeuw veranderd, waardoor veel uitdrukkingen in de SV onbegrijpelijk zijn geworden of misverstanden wekken. Sommige woorden zijn in de loop der eeuwen in die zin van kleur veranderd dat ze nu alleen nog in vulgair taalgebruik voorkomen. - De kennis van de grondtalen is toegenomen, bijvoorbeeld doordat men nu door allerlei vondsten veel meer weet over andere Semitische talen uit bijbelse tijden. Deze kennis kan helpen het bijbels Hebreeuws beter te begrijpen. - De vondst van de Dode Zeerollen. Kort na de Tweede Wereldoorlog werden de Dode Zeerollen gevonden, met onder meer zeer oude oudtestamentische teksten. Voor sommige bijbelplaatsen is er nu dankzij deze vondst een betere grondtekst beschikbaar. In een aantal gevallen hebben de Statenvertalers de Septuagint gevolgd in plaats van de Textus Receptus. Uit de gevonden teksten blijkt dat men meestal toch beter kan uitgaan van de Textus Receptus.

13 De Herziene Statenvertaling en de oorspronkelijke teksten - De HSV is geen nieuwe vertaling maar een restauratie van de SV, waarbij de oorspronkelijke interpretatie en bedoelingen van de Statenvertalers zoveel mogelijk gehandhaafd blijven. - Men neemt de recente Jongbloeduitgave van de SV in de digitale editie als uitgangspunt. Omdat de GBS-schooluitgave op veel punten wat precieser is, gebruikt men deze bij de correcties. - De HSV is net als de SV gebaseerd op de Textus Receptus voor het Nieuwe Testament en de Codex Leningradensis voor het Oude Testament. Alleen als zo goed als zeker is dat voor een andere lezing moet worden gekozen en het de verstaanbaarheid ten goede komt kan hiervan worden afgeweken. - Bij het hertalen wordt de oorspronkelijke tekst geraadpleegd. Dit is noodzakelijk omdat het 17 e - eeuwse Nederlands van de SV vandaag makkelijk verkeerd begrepen kan worden. - Naast de grondtekst bestudeert men ook de kanttekeningen bij de SV. Deze kanttekeningen worden in de hertaling verwerkt. - Aan de hand van grondtekst en kanttekeningen wordt de tekst van de SV vers voor vers herzien. - Vertaalcriteria geven aan dat de perikoopopschriften uit de GBS-schooluitgave worden overgenomen en alleen aangepast als daar een dwingende reden voor is. In de praktijk bleek dat de perikoopopschriften toch ook vaak hertaald moesten worden. Men heeft vaak gekozen voor anders geformuleerde opschriften. Ook komt het regelmatig voor dat in de HSV pericopen bijeen zijn gevoegd. 13 Werkwijze - Men werkt in tweetallen: Een theoloog/classicus en een neerlandicus. Zij gebruiken de SV (1657) met de kanttekeningen, de grondtekst en diverse vertalingen. - De herziene tekst die zij aanleveren gaat naar een resonansgroep, meestal bestaand uit twee theologen/classici en twee neerlandici. Zij doen waar nodig voorstellen tot wijziging. Het tweetal herzieners woont deze vergaderingen vaak bij. - De herziene tekst met eventuele wijzigingen gaat naar een van de twee bestuursondersteuners. Deze toetst of de veranderingen ten opzichte van de SV passen binnen en overeenkomen met de gemaakte afspraken zoals die door het bestuur van de Stichting HSV zijn vastgelegd in de Vertaalcriteria, instructies en richtlijnen om te komen tot een Herziene Staten Vertaling. - De herziene tekst gaat als voorstel naar het bestuur en wordt daar getoetst, in samenwerking met de bestuursondersteuners en een neerlandicus. - De goedgekeurde tekst wordt gepubliceerd op de website en via een nieuwsbrief aangekondigd. - Reacties en suggesties ter verbetering komen binnen en worden eventueel nog verwerkt. Er is gaandeweg een lijst met Hebreeuwse woorden en hun vertaling aangelegd, de HSVwoordenlijst OT-target, en er bestaat inmiddels een aantal documenten met zogenoemde woordstudies, waarin men voornamelijk woorden uit het NT behandelt. De woordenlijst bij het Oude Testament is een werkdocument. De lijst is verre van compleet en geeft bij veel woorden slechts één betekenis. Meestal is dit de betekenis die de woordenboeken als eerste noemen, maar niet altijd. Soms wijkt de uiteindelijke HSV af van de keuze die in de woordenlijst is gemaakt. Ook de woordstudies zijn werkdocumenten. Bij een woord uit de brontaal noteert men één of enkele vertaalmogelijkheden. Men citeert enkele bijbelteksten waarin dit woord voorkomt, meestal eerst in de (Griekse) grondtekst, en vervolgens in de Statenvertaling. Tenslotte doet men een voorstel voor de vertaling in de HSV. De keuzes die men hierin maakt worden niet gemotiveerd. Ook verwijst men niet naar woordenboeken of naar andere literatuur.

14 Er is een beperkt aantal woorden opgenomen in de woordenlijst en de woordstudies. De documenten zijn zeer beknopt van opzet en geven daardoor niet veel inzicht in de werkwijze van de hertalers. 14 Het behoud van de Statenvertaling - Men streeft naar consistentie. Waar mogelijk wordt zoveel mogelijk concordant vertaald. Een zelfde woord in de context wordt waar mogelijk met eenzelfde woord weergegeven. Verschillende woorden in de grondtekst worden in het Nederlands waar mogelijk met verschillende woorden vertaald. Moderne hulpmiddelen, bijvoorbeeld de vertaalsoftware Paratext, maken het mogelijk om een tekst te leveren die consistenter is dan de SV. Een uitzondering op het streven naar consistentie vormt de weergave van zogenaamde gevoelige begrippen. Met deze gevoelige begrippen gaan de hertalers uiterst voorzichtig om. Een voorbeeld: het Griekse werkwoord sooizoo (redden) en daarvan afgeleide begrippen worden in de SV niet erg concordant vertaald, al is dat wel mogelijk. Ander voorbeeld: vier verschillende Griekse woorden worden in bepaalde gevallen in de SV met verdoemenis vertaald. Ook hier is een grotere consistentie mogelijk. Toch sluit de HSV in beide gevallen aan bij de SV. Er zijn geen objectieve criteria volgens welke men kan bepalen of een begrip gevoelig ligt en daardoor extra aandacht vraagt bij het hertalen. Men gaat ervan uit dat de hertalers en het bestuur van de HSV voldoende kennis hebben van de achterban om aan te voelen welke begrippen een bijzondere, bevindelijke lading hebben. Reacties van lezers op de hertaalde teksten neemt men ook serieus. De doelgroep is hierin maatgevend. - De Vertaalcriteria geven aan dat het niet in overeenstemming is met het principe van de HSV om minder eenduidige Griekse of Hebreeuwse woorden meer pluriform te vertalen. Dit kan alleen bij gebleken eenstemmigheid onder de herzieners. - Net als de Statenvertalers streven de herzieners ernaar om elk woord in de grondtekst weer te geven met een Nederlands woord. Leestekens worden beschouwd als behorend tot de geschreven taal. In specifieke gevallen wordt een woord uit de oorspronkelijke tekst weergegeven met een leesteken. Voorbeeld: het Hebr. lemoor (zeggend/om te zeggen) wordt vaak vertaald met een dubbele punt. Het Hebreeuwse voegwoord we- (en) kan in opsommingen met een komma worden weergegeven: Goud, zilver en brons (Ex. 25:3 HSV). In veel gevallen is dit voegwoord echter dermate vergroeid met het werkwoord (in de wayyiqtol en weqatal-vormen) dat het zijn oorspronkelijke betekenis verloren heeft en een grammaticale functie heeft gekregen. In de HSV wordt dit voorvoegsel in deze gevallen dan ook niet vertaald. De vertalers van de Septuagint hebben destijds het hebreeuwse we- wel vrij consistent weegegeven met het griekse kai. De evangelieschrijvers kopiëerden de stijl van de Septuagint door het woordje kai veelvuldig te gebruiken aan het begin van een zin. Het bestuur van de Stichting HSV besloot om dit kai in het NT wel zoveel mogelijk te vertalen, al geeft men wel toe dat dit de leesbaarheid niet altijd bevordert. - Woorden die in de vertaling worden toegevoegd om ook in het Nederlands een goedlopende zin te krijgen worden net als in de SV cursief gedrukt. - Net als in de SV worden geen aanhalingstekens gebruikt. - Bij de spelling van namen en plaatsen wordt zoveel mogelijk de spelling van de SV gehandhaafd. Twee uitzonderingen: - De letterkombinatie Sch- wordt weergegeven als Sj-. Schear-Jaschub wordt dus Sjear-Jasjub. - Ci- zoals in Cinnereth (Joz. 13:27) wordt weergegeven als Ki-. Door deze nieuwere spelling worden veel gemaakte uitspraakfouten vermeden.

15 De restauratie van de Statenvertaling 15 Hedendaags Nederlands - Men gebruikt de moderne eigentijdse spelling, behalve in eigennamen. Zeide wordt zei. Ook de interpunctie wordt aangepast aan het hedendaags taalgebruik. Bijvoorbeeld geen puntkomma gevolgd door een zin die met een hoofdletter begint. - Bepaalde verouderde woorden of woorden die van betekenis zijn veranderd kunnen door nieuwere woorden vervangen worden aan de hand van een opgestelde lijst. De lijst van niet-gangbare woorden met daarbij de hedendaagse omschrijvingen van de Gereformeerde Bijbelstichting (GBS) kan hierbij helpen. Aanpassingen moeten consistent worden doorgevoerd. Maten en gewichten worden niet doorvertaald in Nederlandse eenheden. - De Vertaalcriteria geven aan dat woorden met een duidelijke theologische of bevindelijke lading onveranderd blijven. Het is voor een buitenstaander niet altijd inzichtelijk waarom sommige woorden zijn vervangen en andere gehandhaafd bleven. Het woord lankmoedigheid, bijvoorbeeld is vervangen door geduld, maar goedertierenheid werd niet vervangen door goedheid. In de Verantwoording van een deeluitgave vermeldt men dat men in bepaalde gevallen geen goed alternatief heeft kunnen vinden. Ook bleken de gevolgen van het anders omschrijven of vertalen van sommige typische Hebreeuwse of ook wel Griekse of uitdrukkingen tijdens het hertaalproces niet goed te overzien. Daarom heeft men bij woorden als ziel, zaad, zie, hel, aangezicht vaak de bestaande vertaling gehandhaafd. - De Vertaalcriteria geven aan dat de Statenvertalers zelf niet altijd precies de Griekse syntaxis volgden. Wel gaven ze veel voltooide en tegenwoordige deelwoorden in het Nederlands met dezelfde woordsoorten weer. Dergelijke constructies komen nu erg verouderd over en kunnen in de HSV worden weggewerkt. Men merkt daarbij op dat het hierdoor mogelijk is, dat de HSV niet meer herkend zal worden als een herziening van de SV. - Men bekijkt of het in bepaalde gevallen mogelijk is door omschrijving bepaalde betekenisnuances van het Griekse werkwoord die in de SV verdwenen zijn in de HSV weer te geven. - Personen worden in de regel aangesproken met u in plaats van met gij. - De HSV gebruikt meer hoofdletters dan de oudere uitgaven van de SV maar minder dan recentere uitgaven. De brochure Achtergronden wijst erop dat een veelvuldig hoofdlettergebruik ongetwijfeld door eerbied is ingegeven, maar niet altijd taalkundig correct is. Persoonlijke en bezittelijke voornaamwoorden die verwijzen naar God de Vader, Jezus Christus en de Heilige Geest krijgen een hoofdletter. In die gevallen waarin God of Jezus Christus vergeleken worden met iets uit het dagelijks leven, krijgt het beeld in de HSV geen hoofdletter, behalve als het beeld als een naam is gaan functioneren. Voorbeeld: In het Woord was het leven en het licht van de mensen (Joh. 1:4 HSV);... de Weg, de Waarheid en het Leven (Joh. 14:6 HSV). - De meeste naamvallen verdwijnen in de HSV. Een uitzondering wordt gemaakt voor uitdrukkingen die een eigen specifieke lading hebben gekregen en deel zijn gaan uitmaken van het coloriet van de SV. Bijv. vreze des Heeren, Zoon des mensen. Er wordt op gewezen dat het op een juiste manier herzien van naamvallen niet altijd eenvoudig is. Soms verandert de betekenis als je een naamval weglaat, bijvoorbeeld de discipel die(n) Jezus liefhad. In een noot kan dan aangegeven worden wie het onderwerp is. - De aanvoegende wijs wordt meestal anders weergegeven, bijvoorbeeld met een gewoon werkwoord of met behulp van het werkwoord laten. Als dat niet lukt, wordt het hulpwerkwoord mogen toegevoegd. In het Onze Vader blijken de aanvoegende wijzen gehandhaafd. - De inmiddels verouderde meervoudsvorm van de gebiedende wijs ( weest niet bevreesd ) wordt in de HSV niet gebruikt.

16 - Van Vreeswijk en Kole gaven ook aan dat met name de profetische boeken van het OT vaak zeer ingrijpend herzien moesten worden. 16 In verband met de tekst - In proza-teksten past de HSV af en toe een witregel toe als de structuur daarom vraagt. De noodzaak moet dan wel overtuigend kunnen worden aangetoond. Het komt vaker voor dat men kiest voor een andere perikoopindeling, waardoor langere tekstgedeelten worden opgesplitst in kleinere overzichtelijke eenheden. - In de HSV wordt het onderscheid tussen proza en poëzie duidelijk herkenbaar gemaakt. Dit in tegenstelling tot de SV. Op de website onder Verantwoording wordt nog vermeld dat de Psalmen vanwege hun dichterlijke taal op onderdelen wat klassieker zijn weergegeven en dat daarbij ook het weergeven in metrum een rol speelde. Voor het onderscheid tussen proza en poëzie gaat men uit van de layout van de Biblia Hebraica Stuttgartensia. Bij twijfel vertaalt men in proza. Bij de Psalmen gaat men in grote lijnen uit van de poëtische structuren die J. Fokkelman aangeeft. Men volgt de Masoretische indeling als men van mening is dat die beter is. De HSV gebruikt witregels om de strofen te onderscheiden. - Het aantal noten bij de HSV probeert men zo klein mogelijk te houden. In de volgende gevallen plaatst men een noot. - Als een letterlijke vertaling een onbegrijpelijke zin oplevert. De voetnoot geeft dan weer wat er letterlijk in de grondtekst staat. Dit is bijvoorbeeld het geval bij veel idiomatische uitdrukkingen. Men kiest dan in de hoofdtekst voor een gelijkwaardige Nederlandse uitdrukking. - Soms gebruikt men een voetnoot om te laten zien dat een tekst op twee manieren vertaald kan worden. - Waar nodig wordt in een voetnoot de betekenis van een naam uitgelegd. - Heel zelden plaatst men een noot om de tekst toe te lichten. - Vertaalfouten of in het licht van nieuwe taalkundige of oudheidkundige kennis minder juiste vertalingen in de SV worden in de HSV gecorrigeerd. Volgens de Vertaalcriteria zouden deze gevallen in een noot moeten worden aangegeven. - Volgens de brochure is het om praktische redenen nog niet mogelijk om de kanttekeningen te herzien. Van Vreeswijk en Kole gaven in een gesprek met het deputaatschap Bijbelvertaling aan dat de kanttekeningen verwerkt worden in de herziening en daardoor als zelfstandig apparaat naast de HSV overbodig worden. Rangorde van uitgangspunten De hertalers hebben zover wij kunnen nagaan geen rangorde in uitgangspunten opgesteld. Op grond van wat ons bekend is, zouden we zelf een zekere rangorde kunnen ontdekken. Men kan bijvoorbeeld aannemen dat de behoedzame behandeling van gevoelige begrippen bovenaan staat. Zo nodig worden alle andere uitgangspunten doorkruist om het coloriet van de SV dat in deze begrippen doorklinkt te behouden. Niet alle gevoelige begrippen wegen even zwaar. Het woord lankmoedigheid is vervangen door geduld. Er worden echter geen criteria gegeven ten aanzien van de zwaarte van de gevoeligheid van teksten en begrippen. Ook het principe dat elk woord in de grondtekst door een woord of leesteken in de herziening wordt weergegeven weegt zwaar. Zozeer dat men in de Evangeliën kiest voor een minder leesbare tekst met veelvuldig en aan het begin van de zin. Daar waar een letterlijke vertaling niet mogelijk is, plaatst men een voetnoot. Woorden die in het Nederlands toegevoegd moeten worden, worden cursief gedrukt. Daar waar letterlijk vertalen niet mogelijk is, plaatst men een voetnoot met een letterlijke weergave. Het is duidelijk dat de taal in de herziening een stuk hedendaagser is dan het 17 e -eeuwse Nederlands van de SV. De naamvallen zijn voor een groot deel verdwenen. De aanvoegende wijs wordt zoveel mogelijk anders weergegeven. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen

17 gebiedende wijs enkelvoud en meervoud. Het hoofdlettergebruik is beperkter dan in recente uitgaven van de SV. Men weegt daarin mee wat taalkundig correct is. In navolging van de SV worden voor de duidelijkheid woorden in cursief toegevoegd. Af en toe plaatst men een verklarende noot. 17 Herkenbaarheid is belangrijk en blijkt uit het navolgen van de SV wat betreft concordantie en het zoveel mogelijk woord voor woord weergeven van de grondtekst. Ook in het weergeven van gevoelige begrippen kiest men meestal voor herkenbaarheid door het handhaven van de SV. De zinsbouw past men wel vergaand aan bij wat in hedendaags Nederlands correct is. Daardoor verwijdert de HSV zich in bepaalde opzichten toch vrij ver van de SV en raakt ze veel van de specifieke statenvertalingstijl en sfeer kwijt. Daardoor zullen veel lezers de HSV toch als een nieuwe vertaling ervaren. De Psalmen worden als poëzie weergegeven in korte regels, metrum en ook met wat klassieker taalgebruik. Verder wordt aan de stijl van de oorspronkelijke teksten in de uitgangspunten geen aandacht besteed. Er is wel ruimte om witregels in te lassen als de structuur van de tekst daar duidelijk om vraagt. Hoewel aan consistentie veel aandacht wordt besteed, is dit uitgangspunt het eerste dat wordt opgeofferd wanneer het om gevoelige begrippen gaat. Tot slot De HSV is duidelijk gemaakt voor een specifieke doelgroep: mensen die wel veel affiniteit met de SV hebben, maar voor wie de 17 e -eeuwse taal een steeds hogere drempel wordt. Daarbij dacht men vooral aan de jongere generatie. Het blijkt echter dat er ook breder belangstelling is voor de HSV, onder meer in de Christelijke Gereformeerde Kerken, bij de nieuwe Vrijgemaakten en in bepaalde evangelische kringen. De HSV gaat uit van de tekst en de exegese van de SV waarbij men de grondteksten en de kanttekeningen raadpleegt. Men spreekt dan ook van een herziening of van een restauratie van de SV, maar niet van een vertaling. In navolging van de Statenvertalers volgt men de grondtekst zo letterlijk mogelijk en geeft men zoveel mogelijk elk woord in de oorspronkelijke tekst weer met een woord in het Nederlands, maar wel zo dat het een verstaanbare tekst oplevert. Men is door moderne hulpmiddelen meer dan de Statenvertalers in staat consistentie na te streven. Belangrijker is echter de herkenbaarheid van woorden en begrippen die via de SV van betekenis zijn geworden in de verwoording van het geloofsleven.

Acta. Bijlage 5.2. van de Generale Synode Zwolle-Zuid van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Rapport commissie Drenthe

Acta. Bijlage 5.2. van de Generale Synode Zwolle-Zuid van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Rapport commissie Drenthe Acta van de Generale Synode Zwolle-Zuid 2008-2009 van de Gereformeerde Kerken in Nederland Bijlage 5.2 Rapport commissie Drenthe Het auteursrecht van deze tekst berust hetzij bij de auteur, hetzij bij

Nadere informatie

Serieus ingevulde enquetes: 32 17 mannen, 15 vrouwen waaronder 15 voorlezers

Serieus ingevulde enquetes: 32 17 mannen, 15 vrouwen waaronder 15 voorlezers Serieus ingevulde enquetes: 32 17 mannen, 15 vrouwen waaronder 15 voorlezers Eerste indruk Wanneer vielen de lezingen uit de Naardense Bijbel u op 0 Ik heb er eigenlijk nooit iets van gemerkt 1 Ik had

Nadere informatie

De HSV streeft ernaar om

De HSV streeft ernaar om Theologische aanpassing ontbreekt in herziening Drie vertalingen naast elkaar Kan de Herziene Statenvertaling het obstakel van verouderde taal van de Statenvertaling wegnemen zónder de inhoudelijke kritiek

Nadere informatie

Gemeente. Zijspoortje. De Bijbelse Encyclopedie leert ons dat het woord kerk afgeleid is van het Griekse woord [kuriakè], dat des Heren betekent.

Gemeente. Zijspoortje. De Bijbelse Encyclopedie leert ons dat het woord kerk afgeleid is van het Griekse woord [kuriakè], dat des Heren betekent. Gemeente Wanneer je aan iemand vraagt Weet jij wat een kerk is?, zal het antwoord niet zo lang op zich laten wachten. Dat is een gebouw waar gelovige mensen samenkomen! Het kan ook voorkomen, dat men aan

Nadere informatie

SYNODE DER SCHRISTELIJKE GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND LEEUWARDEN 2001

SYNODE DER SCHRISTELIJKE GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND LEEUWARDEN 2001 Pagina 1 van 7 SYNODE DER SCHRISTELIJKE GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND LEEUWARDEN 2001 Aan de Landelijke Vergadering van de Nederlands Gereformeerde Kerken Amersfoort 2001 ds. K. Muller, eerste scriba

Nadere informatie

Acta. Hoofdstuk XII. van de Generale Synode Amersfoort-Centrum 2005 van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Relatie tot de Overheid

Acta. Hoofdstuk XII. van de Generale Synode Amersfoort-Centrum 2005 van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Relatie tot de Overheid Acta van de Generale Synode Amersfoort-Centrum 2005 van de Gereformeerde Kerken in Nederland Hoofdstuk XII Relatie tot de Overheid Het auteursrecht van deze tekst berust hetzij bij de auteur, hetzij bij

Nadere informatie

Naar een beleidsplan voor de PG Lemmer

Naar een beleidsplan voor de PG Lemmer Naar een beleidsplan voor de PG Lemmer Inleiding In de komende maanden willen we als kerkenraad een beleidsplan opstellen voor de komende vijf jaar. Iedereen die op dit moment op de één of andere manier

Nadere informatie

Doel van Bijbelstudie

Doel van Bijbelstudie Bijbelstudie Hebreeën 4:12 Want het woord Gods is levend en krachtig en scherper dan enig tweesnijdend zwaard en het dringt door, zó diep, dat het vaneen scheidt ziel en geest, gewrichten en merg, en het

Nadere informatie

Waarom doet Hij dat zo? Om de diepste bedoeling van Gods geboden aan te geven. Daar kom ik straks op terug. Hij geeft in de Bergrede de beloften en

Waarom doet Hij dat zo? Om de diepste bedoeling van Gods geboden aan te geven. Daar kom ik straks op terug. Hij geeft in de Bergrede de beloften en 1 De Bijbel open 2013 5 (02-02) Vandaag bespreken we een vraag over de betekenis van de Wet die God aan Israel gaf voor de christelijke gemeente van het Nieuwe Testament en dus voor ons. Is het zo dat

Nadere informatie

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Willibrord Willibrord werd geboren als zoon van pas bekeerde ouders en werd als zevenjarige jongen door zijn vader Wilgis toevertrouwd aan het klooster van Ripon nabij

Nadere informatie

Acta. Hoofdstuk 2. van de Generale Synode Zwolle-Zuid van de Gereformeerde Kerken in Nederland. De leer

Acta. Hoofdstuk 2. van de Generale Synode Zwolle-Zuid van de Gereformeerde Kerken in Nederland. De leer Acta van de Generale Synode Zwolle-Zuid 2008-2009 van de Gereformeerde Kerken in Nederland Hoofdstuk 2 De leer Het auteursrecht van deze tekst berust hetzij bij de auteur, hetzij bij de Gereformeerde Kerken

Nadere informatie

Wijziging ord (adviseurs evangelisch-lutherse synode)

Wijziging ord (adviseurs evangelisch-lutherse synode) GS 15-04 Generale Synode april 2015 Advies Generale college voor de kerkorde Betreft: Behandeling in eerste lezing Wijziging ord. 4-22-6 (adviseurs evangelisch-lutherse synode) Aanleiding In ordinantie

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Heeft u m al gezien? Misschien al een stukje in gelezen? Dit jaar is er een bijzonder boek uitgekomen, en het haalde gelijk grote verkoopcijfers. Ik

Nadere informatie

Rapport deputaten Generale Synode van de Gereformeerde Kerken Zwolle-Zuid 2008

Rapport deputaten Generale Synode van de Gereformeerde Kerken Zwolle-Zuid 2008 Rapport deputaten Generale Synode van de Gereformeerde Kerken Zwolle-Zuid 2008 bijbelvertaling 2 Het auteursrecht van deze tekst berust hetzij bij de auteur, hetzij bij de Gereformeerde Kerken in Nederland.

Nadere informatie

Rapport deputaten M/V in de kerk

Rapport deputaten M/V in de kerk Rapport deputaten M/V in de kerk Generale Synode van de Gereformeerde Kerken Harderwijk 2011 Het auteursrecht van deze tekst berust hetzij bij de auteur, hetzij bij de Gereformeerde Kerken in Nederland.

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

Preek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I

Preek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I Preek Gemeente van Christus, De mooiste dingen in het leven kun je niet als erfernis wegschenken Let er maar eens op. De belangrijkste dingen zijn geen erfstuk. Zeker, je kunt mooie spulletjes erven. Of

Nadere informatie

NOTA EFEZIËRS 1,7-10 IN DE NIEUWE BIJBELVERTALING

NOTA EFEZIËRS 1,7-10 IN DE NIEUWE BIJBELVERTALING NOTA EFEZIËRS 1,7-10 IN DE NIEUWE BIJBELVERTALING Jan Lambrecht 1 De zogeheten lofzang van de brief aan de Efeziërs, 1,3-14, bestaat uit één lange zin, de langste van het Nieuwe Testament, in een overdadige

Nadere informatie

Acta. Bijlage IV - I. van de Generale Synode Amersfoort-Centrum 2005 van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Regeling appèlprocedure ad art.

Acta. Bijlage IV - I. van de Generale Synode Amersfoort-Centrum 2005 van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Regeling appèlprocedure ad art. Acta van de Generale Synode Amersfoort-Centrum 2005 van de Gereformeerde Kerken in Nederland Bijlage IV - I Regeling appèlprocedure ad art. 31 KO Het auteursrecht van deze tekst berust hetzij bij de auteur,

Nadere informatie

Studiebijbel OT deel 1 nuttig en degelijk studieboek

Studiebijbel OT deel 1 nuttig en degelijk studieboek Helaas ontbreekt bevindelijke geestelijke geloofsgang van Gods Kerk op aarde Studiebijbel OT deel 1 nuttig en degelijk studieboek Bijbeluitleg is altijd een zaak die vaak verdeeldheid van meningen meebrengt.

Nadere informatie

Welkom op de gemeentevergadering! Het onderwerp voor vanavond is: Huwelijk en Echtscheiding

Welkom op de gemeentevergadering! Het onderwerp voor vanavond is: Huwelijk en Echtscheiding Welkom op de gemeentevergadering! Het onderwerp voor vanavond is: Huwelijk en Echtscheiding Zingen: Psalm 51: 4 en 5 Afsluiten met gebed Programma: Opening Zingen: Psalm 51: 1 en 3 Gebed Inleiding door

Nadere informatie

LEVEN MET LEF Bijbelstudie 6: Een vrouw voor Izak: Op zoek naar de ware Jacob(a)

LEVEN MET LEF Bijbelstudie 6: Een vrouw voor Izak: Op zoek naar de ware Jacob(a) LEVEN MET LEF Bijbelstudie 6: Een vrouw voor Izak: Op zoek naar de ware Jacob(a) Bijbelstudie 6 Leven met lef Een vrouw voor Izak: op zoek naar de ware Jacob(a) Hervormde Gemeente van Enter Contact: Ds.

Nadere informatie

1 Korintiёrs 1:9. Marcus 10:45. Handelingen 4:12. Johannes 17:3. 1 Korintiёrs 3:16. Johannes 15:9,10. Psalm 32:8

1 Korintiёrs 1:9. Marcus 10:45. Handelingen 4:12. Johannes 17:3. 1 Korintiёrs 3:16. Johannes 15:9,10. Psalm 32:8 [1] [2] [3] Johannes 3:16 1 Korintiёrs 1:9 Johannes 3:19 God wil met ons omgaan God wil met ons omgaan Zonde brengt scheiding [4] [5] [6] Romeinen 3:23 Marcus 10:45 Romeinen 5:8 Zonde brengt scheiding

Nadere informatie

Aanvullend rapport deputaten M/V in de kerk

Aanvullend rapport deputaten M/V in de kerk 1 Aanvullend rapport deputaten M/V in de kerk Generale Synode van de Gereformeerde Kerken Harderwijk 2011 Het auteursrecht van deze tekst berust hetzij bij de auteur, hetzij bij de Gereformeerde Kerken

Nadere informatie

DEUTERONOMIUM 6:4-25 serie Deuteronomium - 6

DEUTERONOMIUM 6:4-25 serie Deuteronomium - 6 DEUTERONOMIUM 6:4-25 serie Deuteronomium - 6 Materiaal - preek 23 januari 2011 (lezen of luisteren via www.pauwenburg.nl) - Bron-licht Handreiking Bijbelstudie Mogelijke gespreksonderwerpen 1. Liefhebben:

Nadere informatie

AANTEKENINGEN WAAROM WERD GOD EEN MENS?

AANTEKENINGEN WAAROM WERD GOD EEN MENS? AANTEKENINGEN Alles draait om de visie op Jezus Christus. Door de eeuwen heen is er veel discussie geweest over Jezus. Zeker na de Verlichting werd Hij zeer kritisch bekeken. De vraag is waar je je op

Nadere informatie

Jezus zoekt ruzie. en tussen een schoondochter en haar schoonmoeder

Jezus zoekt ruzie. en tussen een schoondochter en haar schoonmoeder Jezus zoekt ruzie Inleiding Denk niet dat ik gekomen ben om op aarde vrede te brengen. Ik ben niet gekomen om vrede te brengen, maar het zwaard. Want ik kom een wig drijven tussen een man en zijn vader,

Nadere informatie

Acta. Bijlage V - V. van de Generale Synode Amersfoort-Centrum 2005 van de Gereformeerde Kerken in Nederland

Acta. Bijlage V - V. van de Generale Synode Amersfoort-Centrum 2005 van de Gereformeerde Kerken in Nederland Acta van de Generale Synode Amersfoort-Centrum 2005 van de Gereformeerde Kerken in Nederland Bijlage V - V Commissierapport inzake LUAB (Liederen uit andere bronnen) Het auteursrecht van deze tekst berust

Nadere informatie

INFORMATIE OVER HET GEBRUIK VAN KINDERBIJBELS VOOR GEZINNEN MET JONGE KINDEREN

INFORMATIE OVER HET GEBRUIK VAN KINDERBIJBELS VOOR GEZINNEN MET JONGE KINDEREN INFORMATIE OVER HET GEBRUIK VAN KINDERBIJBELS VOOR GEZINNEN MET JONGE KINDEREN OVER KINDERBIJBELS OM TE BEGINNEN Als je een kinder- of jeugdbijbel aan wilt schaffen dan is het heel belangrijk dat je eerst

Nadere informatie

DISCIPELSCHAP BIJBELSTUDIE VGSU BLOK

DISCIPELSCHAP BIJBELSTUDIE VGSU BLOK DISCIPELSCHAP BIJBELSTUDIE VGSU BLOK 4 2010-2011 INHOUD Inleiding... 5 Avond 1... 6 Avond 2... 8 Avond 3... 10 Avond 4... 12 3 4 INLEIDING Een ieder die niet zijn kruis draagt en achter Mij aankomt, die

Nadere informatie

Ps.103:1,2, 17 en 18 Houten 23 november 2008

Ps.103:1,2, 17 en 18 Houten 23 november 2008 Ps.103:1,2, 17 en 18 Houten 23 november 2008 We vieren vanmorgen een prachtig feest. Kees van Leeuwen heeft belijdenis van zijn geloof afgelegd en hield samen met Mirjam hun drie kinderen ten doop. Johannes

Nadere informatie

Genade & Waarheid. Johannes 1:17 (NBG) Want de Wet is door Mozes gegeven, de genade en de waarheid zijn door Jezus Christus gekomen.

Genade & Waarheid. Johannes 1:17 (NBG) Want de Wet is door Mozes gegeven, de genade en de waarheid zijn door Jezus Christus gekomen. Dit document is een script van onderwijs dat is bedoeld om via video te worden getoond. In de video worden relevante tekst, dia s, media en afbeeldingen getoond om de presentatie te vergemakkelijken. Daarom

Nadere informatie

Vrouw, wat heb Ik met u te doen?

Vrouw, wat heb Ik met u te doen? 1 Vrouw, wat heb Ik met u te doen? Onbegrijpelijk, op het eerste gezicht. Dat de Heere Jezus Zijn moeder, die Hem een probleem voorlegt, zó antwoordt: Vrouw, wat heb Ik met u te doen? We willen daar in

Nadere informatie

Let op: Niet in elk jaar is de vierde Adventsweek een volle week. In dit Bijbelrooster wordt daar wel van uitgegaan. Je kunt de Bijbelgedeelten die overblijven op de Kerstdagen lezen of overslaan. ADVENTSWEEK

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Afgelopen maandag hebben we met de deelnemers van de kring Eigentijds Bijbellezen Paasverhalen gelezen. Vier verhalen van de opstanding, verteld door

Nadere informatie

Kingdom Faith Cursus ------------------------------------------------------------------------------------------------ HEILIG, HEILIG, HEILIG

Kingdom Faith Cursus ------------------------------------------------------------------------------------------------ HEILIG, HEILIG, HEILIG Kingdom Faith Cursus KF09 ------------------------------------------------------------------------------------------------ HEILIG, HEILIG, HEILIG Colin Urquhart ------------------------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

Acta. Bijlage V - VIII. van de Generale Synode Amersfoort-Centrum 2005 van de Gereformeerde Kerken in Nederland

Acta. Bijlage V - VIII. van de Generale Synode Amersfoort-Centrum 2005 van de Gereformeerde Kerken in Nederland Acta van de Generale Synode Amersfoort-Centrum 2005 van de Gereformeerde Kerken in Nederland Bijlage V - VIII Aanvullend rapport deputaten Bijbelvertaling Het auteursrecht van deze tekst berust hetzij

Nadere informatie

WELKOM! Programma Welkom en opening Kennismaking en informatie ETS Historische achtergrond van het NT Pauze De vier Evangeliën

WELKOM! Programma Welkom en opening Kennismaking en informatie ETS Historische achtergrond van het NT Pauze De vier Evangeliën WELKOM! Inleiding op het NT Vier getuigenissen over Jezus NT-les 1 ETS-jaar 1 Programma Welkom en opening Kennismaking en informatie ETS Historische achtergrond van het NT Pauze De vier Evangeliën Doelen

Nadere informatie

verzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen

verzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen Zondag 52 Zondag 52 gaat over de zesde bede. Leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van U is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, in der eeuwigheid. Amen. Lees de tekst

Nadere informatie

WELKOM! Inleiding op het NT Vier getuigenissen over Jezus. NT-les 1 ETS-jaar 1

WELKOM! Inleiding op het NT Vier getuigenissen over Jezus. NT-les 1 ETS-jaar 1 WELKOM! Inleiding op het NT Vier getuigenissen over Jezus NT-les 1 ETS-jaar 1 Programma Welkom en opening Kennismaking en informatie ETS Historische achtergrond van het NT Pauze De vier Evangeliën Doelen

Nadere informatie

Inleiding op het Evangelie Jezus openbaart zijn heerlijkheid

Inleiding op het Evangelie Jezus openbaart zijn heerlijkheid Het Evangelie naar Johannes Inleiding op het Evangelie Jezus openbaart zijn heerlijkheid Age Romkes Stichting Artios, kopiëren niet toegestaan Bijbelteksten zijn met toestemming overgenomen uit de Herziene

Nadere informatie

BASIS THEOLOGIE: GOD WOORD

BASIS THEOLOGIE: GOD WOORD Algemene Bijbelstudie Seizoen 2017-2018 BASIS THEOLOGIE: GOD WOORD Inleiding Op de 9 Algemene Bijbelstudieavonden (van oktober tot en met juni) zullen naar plan de volgende Basis Theologie onderwerpen

Nadere informatie

ROOSTER VOOR HET LEZEN VAN DE BIJBEL IN 4 JAAR SAMENGESTELD DOOR C. VAN DER LEEST

ROOSTER VOOR HET LEZEN VAN DE BIJBEL IN 4 JAAR SAMENGESTELD DOOR C. VAN DER LEEST ROOSTER VOOR HET LEZEN VAN DE BIJBEL IN 4 JAAR SAMENGESTELD DOOR C. VAN DER LEEST Groningen-Oost, 2006 3e herziene uitgave Inleiding op het 'Groninger Bijbelleesrooster voor vier jaar' Het 'Groninger Bijbelleesrooster

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Zondag 2 november 2014 * Gedachtenis van de overledenen Kogerkerk * Preek Spreuken 9. 1 18 / Matteüs 25, 1-13 Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Vandaag een prachtige en poëtische tekst

Nadere informatie

Bespreken Zondag 26 en 27

Bespreken Zondag 26 en 27 C2 1 De Heilige Doop 25 Bespreken Handelingen 2: 37-41 Wat was de uitwerking van de prediking van Petrus? (vers 37) Welke oproep en welke belofte wordt verbonden met de doop? (vers38) Voor wie is deze

Nadere informatie

OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35

OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35 God en je naasten liefhebben LES 3 DEEL 5 DISCIPLE OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35 Wat leer

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Het is altijd prettig als de Bijbel zelf aangeeft, hoe je iets moet lezen. Soms zijn er van die verhalen of gelijkenissen, waarvan ik bij een eerste

Nadere informatie

wat is passend? naar aanleiding van Paulus brief aan de Kolossenzen wil ik dat uitwerken voor 4 categorieën vier kringen

wat is passend? naar aanleiding van Paulus brief aan de Kolossenzen wil ik dat uitwerken voor 4 categorieën vier kringen vandaag wil ik dit gebod toepassen op het geloofsgesprek onderwerp van de gemeenteavond komende week onze overtuiging is dat zulke gesprekken hard nodig zijn voor de opbouw van onze gemeente tegelijk is

Nadere informatie

Het WOORD van GOD. Emmaus Correspondence School te Dubuque, U.S.A. (Dutch The Word of God )

Het WOORD van GOD. Emmaus Correspondence School te Dubuque, U.S.A. (Dutch The Word of God ) Het WOORD van GOD Alle rechten voorbehouden, niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Info/Contact Postbus

Nadere informatie

BIJBELSTUDIES VOOR JONGE GELOVIGEN LES 1. Les 1 - De oorsprong van de Bijbel. In deze bijbelstudies wordt gebruik gemaakt van de NBG-vertaling

BIJBELSTUDIES VOOR JONGE GELOVIGEN LES 1. Les 1 - De oorsprong van de Bijbel. In deze bijbelstudies wordt gebruik gemaakt van de NBG-vertaling BIJBELSTUDIES VOOR JONGE GELOVIGEN LES 1 Les 1 - De oorsprong van de Bijbel In deze bijbelstudies wordt gebruik gemaakt van de NBG-vertaling Deze bijbelstudies zijn vooral bedoeld voor jongeren van 11

Nadere informatie

VERKENNING. Bijbelvertalen: al doende leert men. Ria Kuijper

VERKENNING. Bijbelvertalen: al doende leert men. Ria Kuijper VERKENNING Bijbelvertalen: al doende leert men Ria Kuijper Dit artikel gaat over de vertaalmethode van de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV), die eind oktober 2004 in de boekhandel zal liggen. De eerstvolgende

Nadere informatie

Bijbel in Gewone Taal in de praktijk

Bijbel in Gewone Taal in de praktijk Bijbel in Gewone Taal in de praktijk Masterclass voor predikanten in 2015 Bijbel in Gewone Taal in de praktijk In oktober 2014 is de Bijbel in Gewone Taal gepresenteerd. Met groot succes, want inmiddels

Nadere informatie

Rapport Commissie Website Homoseksualiteit voor de Nederlands Gereformeerde Kerken met het oog op de Landelijke Vergadering 2013 in Zeewolde

Rapport Commissie Website Homoseksualiteit voor de Nederlands Gereformeerde Kerken met het oog op de Landelijke Vergadering 2013 in Zeewolde Pagina 1 van 5 Commissie Website Homoseksualiteit Secretaris: A.P. de Boer Kombuis 111 3 VN Nijkerk 033-51, ad.de.boer@filternet.nl Rapport Commissie Website Homoseksualiteit voor de Nederlands Gereformeerde

Nadere informatie

Ds. Arjan van Groos ( ) Tekst: Psalm 25, 14 Ochtenddienst H. Avondmaal. Broeders en zusters,

Ds. Arjan van Groos ( ) Tekst: Psalm 25, 14 Ochtenddienst H. Avondmaal. Broeders en zusters, Ds. Arjan van Groos (1962-2014) Tekst: Psalm 25, 14 Ochtenddienst H. Avondmaal Broeders en zusters, 1 Votum 2 Zegengroet 3 Zingen: Lied 457 : 1, 2 en 3 4 Lezing van de wet 5 Zingen: Psalm 51 : 4 en 5 6

Nadere informatie

Beleidsplan Gereformeerde Bijbelstichting 2016-2019

Beleidsplan Gereformeerde Bijbelstichting 2016-2019 1. Inleiding 2 2. Activiteiten 3 3. Werving van gelden 5 4. Beheer van de gelden 5 5. Besteding van de gelden 5 6. Nawoord 6 1 1. Inleiding De Gereformeerde Bijbelstichting (GBS) is op 14 januari 1966

Nadere informatie

Verantwoord Bijbelgebruik

Verantwoord Bijbelgebruik Deze beknopte samenvatting heeft tot doel een indruk te geven van de cursus Verantwoord Bijbelgebruik. Het boek Verantwoord Bijbelgebruik van John Boekhout is prima geschikt om als basis in de cursus gebruikt

Nadere informatie

De Bijbel is een geestelijk boek.

De Bijbel is een geestelijk boek. De essentie van deze studie is neergelegd in de blauw gekleurde tekst. De zwart gekleurde tekst dient ter verduidelijking en voor nadere studie en kan bij eerste lezing worden overgeslagen. De Bijbel is

Nadere informatie

6. Uitverkiezing. 6.1 Uitverkiezing is naar de voorkennis Gods

6. Uitverkiezing. 6.1 Uitverkiezing is naar de voorkennis Gods 6. Uitverkiezing In dit hoofdstuk zullen we nagaan wat de Bijbel over uitverkiezing en voorbestemming leert. In het volgende hoofdstuk wordt Romeinen 9 besproken. En in hoofdstuk 8 wordt de calvinistische

Nadere informatie

Jezus en jij. Tekst: Willem de Vink. Illustraties: Arjan Wilschut, Timo Visser en Willem de Vink

Jezus en jij. Tekst: Willem de Vink. Illustraties: Arjan Wilschut, Timo Visser en Willem de Vink Jezus en jij Tekst: Willem de Vink Illustraties: Arjan Wilschut, Timo Visser en Willem de Vink Vooraf Jezus en jij Minidagboek Vink, Willem de ISBN 978-90-8601-101-8 NUR 248, 707 Boekverzorging: Marian

Nadere informatie

Preek : Aanbidding door dans.( Hebreeuws woord voor aanbidding is Shachah ) Shachah (55x) zich neerbuigen, op aarde werpen, plat

Preek : Aanbidding door dans.( Hebreeuws woord voor aanbidding is Shachah ) Shachah (55x) zich neerbuigen, op aarde werpen, plat Preek : Aanbidding door dans.( Hebreeuws woord voor aanbidding is Shachah ) Shachah (55x) zich neerbuigen, op aarde werpen, plat neervallen Gen 22:5, Ex 34:14, Joz 5:14, Ps 95:6 http://concordances.org/hebrew/strongs_7812.htm

Nadere informatie

Johannes 1 : 12. wij noemen God onze Vader en wijzelf zijn dan zijn kinderen maar wat bedoelen we daarmee?

Johannes 1 : 12. wij noemen God onze Vader en wijzelf zijn dan zijn kinderen maar wat bedoelen we daarmee? wij noemen God onze Vader en wijzelf zijn dan zijn kinderen maar wat bedoelen we daarmee? vaak wordt gezegd: God zorgt voor ons als een Vader dat is waar maar het is meer Johannes legt het uit in vers

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 1: november 2014 Thema 3: Kom en zie

Deel het leven Johannes 1: november 2014 Thema 3: Kom en zie Preek Gemeente van Christus, Wie iets vindt, heeft niet goed gezocht. Dat zijn woorden waar je wel even over na moet denken. Je moet ook dichter zijn om iets zo te zeggen. Het zijn woorden van Rutger Kopland

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Het valt mij steeds weer op: Wil je iets begrijpen van het evangelie van Matteüs, dan moet je het Oude Testament er bij houden. Op belangrijke momenten

Nadere informatie

Neem nu even tijd om de Heilige Geest te vragen je te helpen bij deze studie en inzicht te geven in zowel het Woord als in je eigen leven.

Neem nu even tijd om de Heilige Geest te vragen je te helpen bij deze studie en inzicht te geven in zowel het Woord als in je eigen leven. Doel B: Relatie met Jezus de Koning : studenten ontwikkelen zich, vanuit een persoonlijke overtuiging, als leerling, vertrouweling en toegewijde volgeling van Jezus op elk terrein van hun leven. Doel van

Nadere informatie

De vreeze des HEEREN is het beginsel der Wijsheid. Inhoudsopgave.

De vreeze des HEEREN is het beginsel der Wijsheid. Inhoudsopgave. Inhoudsopgave Pagina Woord vooraf 1 Opzet van de studie 1 Deel I. Oudtestamentische tekst 2-25 Hoofdstuk. 1. De tekst. 2-7 Codex Leningradensis 2 Traditie 2-3 De taal 3 Het schrift 3-5 Het schrijfmateriaal

Nadere informatie

Vandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen

Vandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Vandaag is rood. Pinksteren 2014 Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Dat mooie rood was ooit voor mij Een kleur van passie

Nadere informatie

Acta. Bijlage IX - IV. van de Generale Synode Amerfoort-Centrum 2005 van de Gereformeerde Kerken in Nederland

Acta. Bijlage IX - IV. van de Generale Synode Amerfoort-Centrum 2005 van de Gereformeerde Kerken in Nederland Acta van de Generale Synode Amerfoort-Centrum 2005 van de Gereformeerde Kerken in Nederland Bijlage IX - IV Rapport Deputaten Studiefinanciering ad art. 19 KO Het auteursrecht van deze tekst berust hetzij

Nadere informatie

Welkom! Wat fijn dat u bij ons in de kerk bent! Met dit kleine boekje willen we u graag vertellen wie we zijn, hoe we dingen doen en wat ons drijft.

Welkom! Wat fijn dat u bij ons in de kerk bent! Met dit kleine boekje willen we u graag vertellen wie we zijn, hoe we dingen doen en wat ons drijft. Van harte welkom! Welkom! Welkom! Wat fijn dat u bij ons in de kerk bent! Met dit kleine boekje willen we u graag vertellen wie we zijn, hoe we dingen doen en wat ons drijft. U bent te gast in de Hervormde

Nadere informatie

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling

Nadere informatie

Verder op weg met Jezus

Verder op weg met Jezus Verder op weg met Jezus Heel goed besef ik de onafheid en de onvolmaaktheid van wat ik geschreven heb. Er is nog zoveel meer te vertellen over Jezus Christus. Er is nog zoveel meer over Hem te weten en

Nadere informatie

Welkom. En nu? Ds. H.W. van Egmond Ds. H.G. Gunnink

Welkom. En nu? Ds. H.W. van Egmond Ds. H.G. Gunnink Welkom En nu? Ds. H.W. van Egmond Ds. H.G. Gunnink 12 Juli 2017 De nu volgende presentatie is zakelijk van opzet. Daarom is het belangrijk om geen moment te vergeten, dat het gaat over Geestelijke zaken:

Nadere informatie

1. Gods eigendom. Op Toonhoogte 265

1. Gods eigendom. Op Toonhoogte 265 Jaarreeks 1: Jaarreeks 1: 1. Gods eigendom Abba, Vader, U alleen U behoor ik toe. U alleen doorgrondt mijn hart. U behoort het toe. Laat mijn hart steeds vurig zijn, U laat nooit alleen U behoor ik toe.

Nadere informatie

18. Evangelist in eigen land 19. Onder Jezus zegen Een bereide plaats 20. Water 21. Een gebed om de Heilige Geest Doorwaai mijn hof 22.

18. Evangelist in eigen land 19. Onder Jezus zegen Een bereide plaats 20. Water 21. Een gebed om de Heilige Geest Doorwaai mijn hof 22. Inhoudsopgave Voorwoord 1. Een gebed bij het begin van het nieuwe jaar Ik ben met u 2. Gods hand 3. Zegen Vrede met God 4. In de kerk 5. Is Deze niet de Christus? Deze ontvangt zondaars 6. Echte vrienden

Nadere informatie

Vertalen is moeilijk

Vertalen is moeilijk Bijbelstudieserie met als thema: Vertalen is moeilijk december 2018 Baptisten Gemeente De Fontein Ds. J. van der Zeeuw Kruitmolenlaan 70 Prinsenlaan 75 4337 KS MIDDELBURG 4336 HK MIDDELBURG Tel. 0118 370005

Nadere informatie

40-dagendagboek. Discipelen van Jezus. Leren dienen in de gaven van de Geest. Kees de Vlieger. Een Kerygma studie

40-dagendagboek. Discipelen van Jezus. Leren dienen in de gaven van de Geest. Kees de Vlieger. Een Kerygma studie 40-dagendagboek Discipelen van Jezus Leren dienen in de gaven van de Geest Kees de Vlieger Een Kerygma studie Copyright Stichting Kerygma Nederland Kerkstraat 24-3 3781 GB Voorthuizen Tel. 0342-475048

Nadere informatie

DEPUTATEN LITURGISCHE VOORZIENINGEN. Aan: De Generale Synode van De Gereformeerde Kerken in Nederland p/a Joh. Houweling Hoefweg LE Bleiswijk

DEPUTATEN LITURGISCHE VOORZIENINGEN. Aan: De Generale Synode van De Gereformeerde Kerken in Nederland p/a Joh. Houweling Hoefweg LE Bleiswijk DEPUTATEN LITURGISCHE VOORZIENINGEN VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND Aan: De Generale Synode van De Gereformeerde Kerken in Nederland p/a Joh. Houweling Hoefweg 202 2665 LE Bleiswijk Onderwerp:

Nadere informatie

Voorstel regio Amsterdam-Alkmaar voor de Ned. Geref. Kerken met het oog op de Landelijke Vergadering 2013 te Zeewolde

Voorstel regio Amsterdam-Alkmaar voor de Ned. Geref. Kerken met het oog op de Landelijke Vergadering 2013 te Zeewolde Pagina 1 van 5 Regio Amsterdam-Alkmaar Scriba: D.P. van Voornveld Lindenlaan 5 111 VL Zwanenburg 00-97 Regioscriba.amsterdam-alkmaar@ngk.nl Voorstel regio Amsterdam-Alkmaar voor de Ned. Geref. Kerken met

Nadere informatie

Rondblik. Adam is zoekgeraakt Een passage uit het klassieke doopformulier verdwenen. L.E. Leeftink

Rondblik. Adam is zoekgeraakt Een passage uit het klassieke doopformulier verdwenen. L.E. Leeftink Rondblik Adam is zoekgeraakt Een passage uit het klassieke doopformulier verdwenen L.E. Leeftink In het Nederlands Dagblad van 20 november 2009 besprak dr. J. Hoek het vijfde boek in de dogmatische reeks

Nadere informatie

WOORDWIJS. Het eeuwige Woord in vergankelijke kledij. Ria Kuijper

WOORDWIJS. Het eeuwige Woord in vergankelijke kledij. Ria Kuijper WOORDWIJS Het eeuwige Woord in vergankelijke kledij Ria Kuijper Wij hebben den bijbel niet van God gekregen om hem in behaaglijke zelfzucht voor ons zelf en geen mensch anders bruikbaar te maken. Breng

Nadere informatie

Voor de dienst zingen we:

Voor de dienst zingen we: Voor de dienst zingen we: Looft de Here, alle gij volken, prijst Hem, alle gij natiën, want zijn goedertierenheid is machtig over ons, en des Heren trouw is tot in eeuwigheid. Halleluja (8x) Ben je groot

Nadere informatie

Verkondiging God ervaren bij Johannes 3: 1-21 zondag 27 mei 2018, zondag van de drie-eenheid Ds. Dick Snijders

Verkondiging God ervaren bij Johannes 3: 1-21 zondag 27 mei 2018, zondag van de drie-eenheid Ds. Dick Snijders Verkondiging God ervaren bij Johannes 3: 1-21 zondag 27 mei 2018, zondag van de drie-eenheid Ds. Dick Snijders Gemeente van Christus, Vandaag, een week na Pinksteren, is het feest helemaal compleet. Het

Nadere informatie

Gereformeerd onderwijs 2.0

Gereformeerd onderwijs 2.0 Gereformeerd onderwijs 2.0 Eindrapport werkgroep Toekomst gereformeerd onderwijs Noord-Nederland Opdrachtgever: bestuur Noorderbasis, bestuur GBS De Wierde, bestuur GBS Eben Haëzer, bestuur VGSO, bestuur

Nadere informatie

Eigen vaardigheid Taal

Eigen vaardigheid Taal Eigen vaardigheid Taal Door middel van het beantwoorden van de vragen in dit blok heeft u inzicht gekregen in uw kennis en vaardigheden van de grammatica en spelling van de Nederlandse taal. In het overzicht

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

De kern van het christelijk geloof

De kern van het christelijk geloof De kern van het christelijk geloof 16 september 2006 28 oktober 2006 25 november 2006 6 januari 2007 24 februari 2007 24 maart 2007 21 april 2007 De Vader De Zoon De Heilige Geest Vrede met God Geloof

Nadere informatie

De Bijbel open 2013 44 (09-11)

De Bijbel open 2013 44 (09-11) 1 De Bijbel open 2013 44 (09-11) Als ouders zondigen, dan worden hun kinderen daarvoor gestraft. Is dat zo? Dat kan toch niet waar zijn. Toch lijkt dat wel zo te staan in Deut. 5:9 en Ex. 20:5. In deze

Nadere informatie

Dat is een verlangen dat wij allemaal, denk ik, wel kennen. Dat we zo graag eens God willen zien. Wie wil dat niet.

Dat is een verlangen dat wij allemaal, denk ik, wel kennen. Dat we zo graag eens God willen zien. Wie wil dat niet. 5 e zondag van Pasen - Een woning met vele kamers Bij Johannes 14 : 1-14 Hoe dorsten wij te weten wie Gij zijt. Dat is een verlangen dat wij allemaal, denk ik, wel kennen. Dat we zo graag eens God willen

Nadere informatie

Besluiten. Gereformeerde Kerk (dolerend) Dalfsen. genomen door de Generale Synode op 17 en 31 maart 2012

Besluiten. Gereformeerde Kerk (dolerend) Dalfsen. genomen door de Generale Synode op 17 en 31 maart 2012 Document 10.113 Besluiten t.a.v. de Gereformeerde Kerk (dolerend) Dalfsen genomen door de Generale Synode op 17 en 31 maart 2012 Besluiten t.a.v. de Gereformeerde Kerk (dolerend) Dalfsen dd. 17 en 31 maart

Nadere informatie

Wat er in de Bijbel staat.en andere liederen

Wat er in de Bijbel staat.en andere liederen Wat er in de Bijbel staat.en andere liederen Wat er in de Bijbel staat.en andere liederen Liedbundel voor kinderevangelisatie Melodieën Bijbelteksten en samenstelling liederen: A.M. Brouwer- Karels Harmonisaties:

Nadere informatie

HC zd. 6 nr. 32. dia 1

HC zd. 6 nr. 32. dia 1 HC zd. 6 nr. 32 wie Jezus wil kennen moet de verhalen over hem lezen beschreven door Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes terecht worden ze evangelisten genoemd ze beschrijven het evangelie ze vertellen

Nadere informatie

Christus als leerling volgen

Christus als leerling volgen Christus als leerling volgen Voorbereiding voor de huisbezoeken van 2014/2015 Het was in Antiochië dat de leerlingen voor het eerst christenen werden genoemd. In onze verhouding tot de Heer kan het waardevol

Nadere informatie

Gods Woord lezen in Christus door de Geest

Gods Woord lezen in Christus door de Geest Gods Woord lezen in Christus door de Geest GKV Enschede-Noord Een boekje om er nog eens bij te pakken! Een BOEK? Uiterlijk wijkt de Bijbel niet veel af van een gewoon boek, een roman. Maar, zodra je Gods

Nadere informatie

Liedjes over Gods naam?

Liedjes over Gods naam? Liedjes over Gods naam? En als de golven overslaan, dan blijf ik hopen op uw Naam. Opwekking 789 Heer, ik prijs uw grote naam. Heel mijn hart wil ik U geven. Want U bent de weg gegaan die mij redding bracht

Nadere informatie

Relatie <> Religie. Beste Galsem,

Relatie <> Religie. Beste Galsem, RelatieReligie BesteGalsem, Hetfeitdatjouwpatientnuopeenchristelijkevenementisisnietongevaarlijk.Hetgeestelijke levenvanjouwpatientzalgrotesprongenmakennaarhetkampvandevijandtoe.watikjou aanraadisomditnietafteremmen,maaromdittebederven.brengjouwpatientincontactmet

Nadere informatie

Wat is JATOV? Jatov wordt uitgegeven in vier delen. In ieder deel staat één woord centraal. De opbouw is als volgt: kennen. Bijbel te lezen.

Wat is JATOV? Jatov wordt uitgegeven in vier delen. In ieder deel staat één woord centraal. De opbouw is als volgt: kennen. Bijbel te lezen. JaTov 1 Inhoud Wat is Jatov? 5 Wat betekent Jatov? 6 Voor jou 8 1. Het doel 10 2. De Bijbel 16 3. Wat is zonde? 22 4. FF Checken 28 5. Redding 30 6. Geloof 36 7. Vergeving 42 8. FF Checken 48 9. Bidden

Nadere informatie

Geloof tegenover gevoelens

Geloof tegenover gevoelens Kenneth Hagins Geloofsles nr. 7 Geloof tegenover gevoelens Centrale waarheid: Een formule voor geloof is: 1) Zoek in Gods Woord naar een belofte die betrekking heeft op wat u nodig heeft, 2) Geloof Gods

Nadere informatie

Kennismakingsvragen:

Kennismakingsvragen: Kennismakingsvragen: 1. Als je op een onbewoond eiland belandde, welke 3 dingen zou je dan in ieder geval bij je willen hebben? 2. Wat is je vroegste jeugdherinnering? 3. Wat heeft je doen besluiten om

Nadere informatie

Bijbelstudie. Jesaja 49:1-7

Bijbelstudie. Jesaja 49:1-7 Bijbelstudie Jesaja 49:1-7 Kring: DaJa (voortzetting van JoJa) Avondleiders: J.W. (Jan-Willem) Dijkshoorn, a.k.a. JW & A.T. (Teun) Warnaar, a.k.a. Tat! Enschede, 17 april 2002 Zie, mijn Knecht, die ik

Nadere informatie

KERK EN CHRISTENVERVOLGING christenvervolging

KERK EN CHRISTENVERVOLGING christenvervolging KERK EN CHRISTENVERVOLGING christenvervolging Een onderzoek naar de betrokkenheid van predikanten en voorgangers bij de vervolgde kerk November 2013 Inleiding Hoe 'leeft' het onderwerp christenvervolging

Nadere informatie

Van de President van Grace Communion International

Van de President van Grace Communion International 1 Heilige Geest: persoon of kracht? Geliefde broeders en zusters in Christus, Sommige mensen beweren dat de Heilige Geest een onpersoonlijke kracht is. Maar op deze manier naar Hem kijken doet enorm tekort

Nadere informatie