De staat van de Rotterdamse binnenstad

Transcriptie

1 stadswinkel Binnenstadsmonitor 2011 De staat van de Rotterdamse binnenstad Binnenstadsmonitor 2011 Gemeente Rotterdam Servicedienst Centrum voor Onderzoek en Statistiek Blaak TA Rotterdam T E I (010) infocos@sdr.rotterdam.nl Centrum voor Onderzoek en Statistiek Postadres: Postbus AH Rotterdam Centrum voor Onderzoek en Statistiek

2

3 Binnenstadsmonitor 2011 Staat van de Rotterdamse Binnenstad Margriet Heessels Ludo van Dun Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) augustus 2011 In opdracht van Stadsontwikkeling Bureau Binnenstad

4 Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) Auteurs: Margriet Heessels en Ludo van Dun Project: Adres: Blaak 34, 3011 TA Rotterdam Postbus 21323, 3001 AH Rotterdam Telefoon: (010) Telefax: (010) Website: 2 Binnenstadsmonitor 2011

5 INHOUD Samenvatting 5 1 Inleiding Aanleiding Onderzoeksopzet Leeswijzer 12 2 Targets programma Binnenstad Inwoners in de binnenstad Werkgelegenheid in de binnenstad Bezoeken aan de binnenstad 17 3 Levendige Binnenstad Plinten Horeca en terrassen Bezoekers aan de binnenstad Bezoek aan de Centrummarkt Bezoek aan attracties, musea, podia en evenementen Waardering architectuur Studenten in Rotterdam Oordeel over en deelname aan kunst en cultuur 34 4 Gastvrije Binnenstad Gastvrijheid Imago Veiligheid 39 5 Binnenstad om in te wonen Bevolkingsontwikkeling Woningvoorraad Inkomensontwikkeling Tevredenheid met buurt 50 6 Verbonden Binnenstad Openbare ruimte Bereikbaarheid Leefbaarheid 62 7 Bedrijvige Binnenstad Werkgelegenheid en bedrijfsvestigingen 65 Binnenstadsmonitor

6 7.2 Werkgelegenheid in het medisch en creatief cluster Winkels 70 Bijlagen 73 4 Binnenstadsmonitor 2011

7 Samenvatting In het collegewerkprogramma heeft het college haar ambitie voor de binnenstad als volgt geformuleerd: Wij willen dat meer mensen in de binnenstad gaan wonen en werken. Ook willen we dat er meer mensen de binnenstad bezoeken en er langer blijven en meer besteden. Om dit te bereiken gaan we door met het ontwikkelen van de binnenstad tot een plek waar altijd iets te doen is. Een plek waar het aangenaam is om te verblijven en te verpozen voor bewoners, bezoekers, studenten, bedrijven en investeerders. Dit college zet door op het Binnenstadsplan , de binnenstad als Citylounge. Het Binnenstadsplan is sterk gericht op de ruimtelijk economische ontwikkeling van de binnenstad. Dit college heeft daar twee pijlers aan toegevoegd: levendige stad en gastvrije stad. De inzet voor de binnenstad is gebaseerd op 2 sporen: 1. Sterker inzetten op levendigheid, gastvrijheid en imago (software). 2. Doorgaan met verdichting, doorgaan met bouwen (hardware). Er zijn meer bewoners en bedrijven nodig om een levendige, economisch vitale binnenstad te creëren. De binnenstad is van belang voor bewoners, bezoekers en bedrijven. Alle drie profiteren van de verbetering van het verblijfsklimaat in de binnenstad. Ook bedrijven geven aan dat een sfeervolle, aantrekkelijke binnenstad een belangrijke vestigingsvoorwaarde is. De extra inzet op de binnenstad moet leiden tot groei van het aantal bewoners, bezoekers en arbeidsplaatsen. Het college heeft daarvoor een drietal targets geformuleerd. Op 1 januari 2014 telt de binnenstad ten opzichte van 1 januari 2010: - 5% meer bewoners; - 5% meer werknemers; - 10% meer bezoekers aan het kernwinkelgebied. Het Programmaplan Binnenstad is de uitwerking van het Binnenstadsplan en Collegewerkprogramma en is een integraal gebiedsprogramma voor de binnenstad. De ambitie om het verblijfsklimaat te verbeteren is in het Programmaplan uitgewerkt langs vijf pijlers: Levendige Binnenstad, Gastvrije Binnenstad, Binnenstad om in te wonen, Verbonden Binnenstad en Bedrijvige Binnenstad. Iedere programmapijler is vervolgens uitgewerkt naar concrete effecten, resultaten en inspanningen en in een zogenaamd Doelen Inspanningen Netwerk geplaatst, conform de programmamanagement theorie. Dit Doelen Inspanningen Netwerk is de basis voor de sturing op het programma binnenstad. In het jaarlijks op te stellen uitvoeringsprogramma wordt steeds per pijler benoemd welke projecten dat jaar prioriteit hebben. Iedere twee jaar wordt aan de hand van de Binnenstadsmonitor onderzocht of we op koers liggen bij het realiseren van de doelen van het Programmaplan Binnenstad Om zicht te krijgen op de ontwikkeling van de beoogde effecten heeft Bureau Binnenstad (Stadsontwikkeling) samen met het Centrum voor Onderzoek en Statistiek een Binnenstadsmonitor opgesteld. In bijlage A is een overzicht opgenomen van welke indicatoren per pijler onderzocht zijn. Hieronder is een korte samenvatting van de targets en zijn de resultaten per pijler opgenomen. Binnenstadsmonitor

8 Targets 5% meer bewoners Op 1 januari 2011 is het inwoneraantal met 2% gestegen ten opzichte van 1 januari Om het target van 5% op 1 januari 2015 te behalen zullen nog ruim 900 extra bewoners in de binnenstad moeten komen wonen. 5% meer werknemers Ten opzichte van 2010 is de werkgelegenheid in de Binnenstad met 0,2% gestegen. In de Binnenstad zal de werkgelegenheid nog met ruim werknemers moeten groeien om het target van 5% meer werknemers in 2014 te behalen. 10% meer bezoekers aan het kernwinkelgebied Het geschatte aantal weekbezoekers voor het winkelgebied in de binnenstad in 2010 ligt op In het najaar van 2011 vinden de volgende passantentellingen plaats. Ten opzichte van 2008 is het bezoekersaantal in 2010 met bijna 5% gedaald. Pijlers Levendige Binnenstad Het vergroten van de levendigheid in de binnenstad waardoor de attractiviteit toeneemt voor bewoners, bezoekers en bedrijven. Goede uitstraling van plinten zijn essentieel. Hiermee staat of valt het succes van de Citylounge. Van de plinten in de binnenstad is ongeveer vier op de tien een woning, een derde is een verkooppunt en ruim een kwart heeft een andersoortige bestemming. In 2010 heeft de binnenstad 535 horecagelegenheden. Dat is 30% van alle horecagelegenheden van Rotterdam. De afgelopen jaren is het aantal horecagelegenheden in Rotterdam en de binnenstad licht gedaald. In juli 2011 zijn er 446 gelegenheden met een terras in de binnenstad. Dit is ongeveer een derde van alle afgegeven vergunningen in heel Rotterdam. De groei van het aantal hotelbedden in Rotterdam in de periode is 30%, terwijl de landelijke trend 10% is. Het aantal hotelovernachtingen is in deze periode met 13% gestegen. Bijna de helft van het aantal overnachtingen wordt gerealiseerd door buitenlandse gasten. De groei van het aantal overnachtingen komt vooral door Nederlandse gasten. Winkelen (voor plezier) is de belangrijkste reden voor Nederlanders en Rotterdammers om naar Rotterdam of de binnenstad van Rotterdam te komen. Nederlandse stedenbezoekers geven gemiddeld 44 uit per bezoek aan Rotterdam. De buitenlandse verblijfstoerist geeft gemiddeld 127 uit en de buitenlandse zakelijke bezoeker 312. In 2010 trokken de drukst bezochte attracties en evenementen in de binnenstad bijna 4,9 miljoen bezoeken. De drukst bezochte musea, podia, bioscopen en het casino telden 4 miljoen bezoeken in In 2009 gaat 58% van de Rotterdammers wel eens naar een film in de bioscoop of in een filmhuis, een kwart gaat wel eens naar het toneel en ruim een vijfde gaat wel eens naar een musical of cabaretvoorstelling. 40% van de Rotterdammers bezoekt wel eens een museum en tweederde gaat naar een festival. Het bezoek aan film, danceparty s, festivals en overige evenementen is de afgelopen jaren licht gedaald, terwijl bezoek aan toneelvoorstellingen, musicals, en cabaret juist in de lift zit. 6 Binnenstadsmonitor 2011

9 Gastvrije Binnenstad Het verbeteren van de leefbaarheid, de gastvrijheid en het imago van de stad. Rotterdam staat in 2010 op de 17 e plek in het onderzoek naar de Meest Gastvrije Stad, één plaats hoger dan in 2009 (in een ranking van 21 steden). De meest gastvrije stad in Nederland was in 2009 Haarlem en in 2010 s-hertogenbosch. De laatste jaren vinden minder Rotterdammers dat het centrum aantrekkelijk is: in 2006 was 73% van de Rotterdammers het daar nog mee eens, in 2011 is dat 61%. Minder Rotterdammers vinden dat de stad veel uitgaansgelegenheden heeft (van 79% in 2006 naar 72% in 2011). Het aandeel dat positief oordeelt over de vele culturele mogelijkheden is vrijwel gelijk gebleven (86%). De score op de Veiligheidsindex ligt in Rotterdam Centrum beduidend lager dan in Rotterdam als geheel. Ook de verschillen tussen de buurten zijn behoorlijk groot. De score voor Rotterdam Centrum als geheel is de afgelopen jaren licht gestegen. Binnenstad om in te wonen De binnenstad ontwikkelen tot een grootstedelijk woonmilieu dat meer inwoners aantrekt. De bevolking van de binnenstad neemt van personen op 1 januari 2006 toe tot op 1 januari Daarmee is de bevolking van de binnenstad flink gestegen (6%). Vanaf 2007 stijgt het aantal inwoners van de binnenstad. Op stedelijk niveau is de stijging pas vanaf 2008 zichtbaar. De bevolking van Rotterdam is vanaf 2006 met 4% gestegen. De helft van deze stijging wordt verklaard door de uitbreiding van de stad in 2010 met Rozenburg. In de periode is het aandeel autochtonen in de binnenstad gedaald van 50% naar 47%. De etnische samenstelling van de binnenstad verschilt in 2011 iets van die van Rotterdam als geheel. In Rotterdam wonen relatief iets meer autochtonen en Turken en in de binnenstad iets meer overig EU en overige westerse en niet-westerse allochtonen. De etnische samenstelling van de bevolking verschilt sterk per kwartier. De leeftijdsverdeling van de inwoners van de binnenstad is in de periode vrijwel stabiel gebleven. Meer dan de helft van de bewoners van de binnenstad is tussen de 20 en 44 jaar (54%). In vergelijking met Rotterdam wonen in de binnenstad beduidend minder 0 tot en met 19-jarigen en juist meer 20 tot en met 29-jarigen. Op 1 januari 2011 woonden in de binnenstad ruim huishoudens. Ruim 60% van deze huishoudens is een eenpersoonshuishouden. Ruim gezinnen woonden op 1 januari in de binnenstad. Dit aantal is licht gedaald ten opzichte van 2006 (-3%), in tegenstelling tot Rotterdam als geheel. De stijging van het aantal gezinnen wordt verklaard door de toevoeging van Rozenburg aan Rotterdam. Rekenen we Rozenburg niet mee dan zien we in Rotterdam ook het aantal gezinnen licht dalen in de periode van (-1%). Het aantal woningen in de binnenstad is van per 1 januari 2006 toegenomen tot per 1 januari Wanneer dit wordt vergeleken met de ontwikkeling van de Rotterdamse Binnenstadsmonitor

10 woningvoorraad is dit een sterkere stijging. De Rotterdamse woningvoorraad is in deze periode gestegen met 1%, terwijl de woningvoorraad in de binnenstad met 10% toenam. Opvallend is dat de bevolking in de binnenstad in diezelfde periode met slechts 6% is toegenomen. De gemiddelde WOZ-waarde van woningen in de binnenstad ( ) ligt hoger dan in Rotterdam ( ) als geheel, maar lager dan in Nederland ( ). De ontwikkeling van de WOZ-waarde tussen 2006 en 2010 is in de binnenstad en Rotterdam vergelijkbaar: de waarde in de binnenstad stijgt met 17,1% en in Rotterdam met 16,4%. In Nederland als geheel is dat in deze jaren met 20,9% gestegen. Zowel het aantal huur- als koopwoningen is in de afgelopen jaren gestegen. Het aandeel koopwoningen is van 22% in 2006 gestegen naar 28% in In Rotterdam steeg dit aandeel van 27% naar 34%. Het gestandaardiseerd inkomen van huishoudens in het Stadscentrum was in per jaar. Dit is hoger dan het Rotterdams en landelijk gemiddelde. De verschillen per buurt zijn echter groot. Het gestandaardiseerd huishoudinkomen heeft in het Stadscentrum tussen 2005 en 2008 eenzelfde procentuele stijging als die van Rotterdam en Nederland. Het aandeel bewoners in de binnenstad met een uitkering is in 2011 licht gestegen ten opzichte van 2010 van 6% naar 7%. De tevredenheid van de bewoners van het Stadscentrum over het woonklimaat is net als in heel Rotterdam hoog: bijna driekwart is tevreden. De tevredenheid is echter beduidend lager dan de jaren ervoor. Verbonden Binnenstad Een aantrekkelijk en duurzaam ingerichte openbare ruimte met goede verbindingen en met een goed evenwicht tussen voetganger, fietser, openbaar vervoer en auto bevorderen de Citylounge. Openbare ruimte De binnenstad als geheel wordt door de Rotterdammers gewaardeerd op een 6,7. Slechts één op de elf Rotterdammers geeft de binnenstad als geheel een onvoldoende. De winkelgebieden in de binnenstad, de rivierkades langs de Maas en de Oude Haven krijgen gemiddeld het hoogste rapportcijfer van de voorgelegde plekken. Bewoners uit de binnenstad zijn positief over het onderhoud van het straatmeubilair, maar wat minder tevreden over het onderhoud van groenvoorzieningen. Over het onderhoud van wegen zijn automobilisten het meest tevreden, gevolgd door voetgangers en fietsers. Bereikbaarheid Vier op de tien Rotterdammers komt minimaal één keer per week in de binnenstad. Dit ligt lager dan in Een vijfde komt (vrijwel) nooit in de binnenstad. Ook het gebied bij het Centraal Station wordt vaak bezocht. Hier komen relatief veel mensen meermalen per week, maar ook veel mensen (vrijwel) nooit. Al jaren is het openbaar vervoer het meest gebruikte vervoermiddel (circa 50%) om naar de binnenstad te komen, gevolgd door de fiets en de auto (beiden ongeveer een vijfde). Het gebruik van de verschillende vervoermiddelen wisselt in de loop van de jaren niet veel. 8 Binnenstadsmonitor 2011

11 Het aantal voertuigen op drie kordons van Rotterdam wordt al sinds 1995 geteld. Op het binnenkordon werden in voertuigen op een werkdag tussen en uur geteld. Het aantal voertuigen op het binnenkordon is sinds 1995 licht gedaald, terwijl het aantal voertuigen op zowel de ruitkordon als op de agglomeratiekordon is gestegen. Het aantal fietsers op zes telpunten in de binnenstad is de afgelopen jaren gestegen. Vooral op werkdagen is het aantal fietsers gegroeid. Rotterdammers zijn niet heel positief over het parkeren van de auto (gemiddeld rapportcijfer een 5,2), stallen van de fiets (6,0) en de verkeersveiligheid in de binnenstad (6,2). Het gemiddeld aantal kortparkeerders in de parkeergarages in de binnenstad fluctueert per maand. Zo lag het aantal parkeerders in 2010 oktober beduidend hoger dan in juni en juli. Het aantal kortparkeerders in de eerste helft van 2011 is vergelijkbaar met 2010, wanneer de nieuwe parkeergarage bij het Museumpark niet wordt meegenomen. Het aantal ligt echter beduidend hoger wanneer dit wel wordt gedaan. Dagelijks stappen ruim personen in en uit op de NS-stations in de binnenstad. De metrostations in de binnenstad hebben zo n in- en uitstappers per dag. Leefbaarheid Het Stadcentrum scoort tussen de 4,0 en 4,5 voor de productnormering (op een schaal van 1 tot 5) voor schoon en heel. Dit betekent dat de openbare ruime over het algemeen bestempeld kan worden als opgeruimd in goede staat. In de gemeente moet worden voldaan aan de luchtkwaliteitsnormen opgenomen in de Wet Luchtkwaliteit. Er zijn normen voor o.a. stikstofdioxide (NO 2 ), fijn stof (PM 10 ), koolmonoxide (CO) en benzeen. De voornaamste bronnen van luchtverontreiniging in Rotterdam zijn (weg)verkeer en industriële bedrijven. De grenswaarde voor jaargemiddelde PM 10 zijn de afgelopen jaren nergens overschreden. De binnenstad moet groener worden. Dat kan niet alleen door het planten van extra bomen, maar ook door groene gevels en het ontwikkelen van groene daken. De binnenstad telt in juli m² aan vastgestelde groene daken. Deze bevinden zich op negen verschillende plekken in de binnenstad. Er zijn drie gebouwen voorzien van groene gevels: St Jacobskwartier, Parkeergarage West Blaak en de Delftsestraat. Met een totaal oppervlak van circa m². In de Binnenstad staan ruim bomen. Sinds 2006 zijn er ruim 500 bomen in de binnenstad bijgekomen. Binnenstadsmonitor

12 Bedrijvige Binnenstad Realiseren van een binnenstad, die een gewilde vestigingsplek is voor ondernemers op alle niveaus (van multinational tot MKB) en vooral in de kansrijke clusters (zakelijke dienstverlening, medische sector, creatieve economie, detailhandel en vrijetijdseconomie). De werkgelegenheid in de binnenstad is in de periode van 2009 tot en met % gestegen en telt op 1 januari arbeidsplaatsen, terwijl de werkgelegenheid in Rotterdam 1% is gedaald. De werkgelegenheid krimpt het sterkst in Lijnbaankwartier/Coolsingel, het Centraal District en het Oude Westen en groeit het sterkst in de gebieden Kop van Zuid en Laurenskwartier. Het aantal arbeidplaatsen in het onderwijs neemt met 17% af, de horeca en het openbaar bestuur groeien het sterkst. Het aantal bedrijfsvestigingen in de gezondheids- en welzijnszorg groeien met 19%. Zowel het aantal bedrijfsvestigingen als de werkgelegenheid in het medisch cluster is in de periode 2009 tot en met 2011 sterk gestegen. In het creatieve cluster groeit het aantal bedrijfsvestigingen met 39% en de werkgelegenheid met 11%. Van alle winkels voor dagelijkse goederen in Rotterdam is in % in de binnenstad gevestigd. Van de winkels voor niet dagelijkse goederen bevindt 24% zich in de binnenstad. In de binnenstad is het aandeel winkels voor niet-dagelijkse goederen (70%) dan ook groter dan in Rotterdam (58%). Het aantal winkels in de binnenstad is over de periode van 2006 tot en met 2010 licht gedaald. De leegstand is in deze periode fors gestegen (met 18%). Tijdens bezoeken waarbij funshoppen centraal staat, worden kledingzaken en warenhuizen het meest bezocht. 10 Binnenstadsmonitor 2011

13 1 Inleiding 1.1 Aanleiding In juni 2011 is het Programmaplan Binnenstad gepresenteerd. Het Programmaplan Binnenstad is een uitwerking en concretisering van de ambities van het college. Tevens is het een aanvulling op en een actualisering van het Binnenstadsplan Voor de uitvoering van het Binnenstadsplan wordt gewerkt volgens het principe van programmasturing. Hiertoe is er onder andere een zogenaamd Doelen Inspanningen Netwerk opgesteld. Om zicht te krijgen op de ontwikkeling van de beoogde effecten heeft Bureau Binnenstad (Stadsontwikkeling) het Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) gevraagd een monitor op te stellen. De monitor verschijnt om de twee jaar en maakt het sturen op de binnenstadsdoelen mogelijk. In 2009 is de monitor voor het eerst in deze vorm verschenen. In 2000 en 2005 is een Binnenstadmonitor uitgebracht volgens een andere opzet. Voor u ligt in navolging van de monitor van 2009 de Binnenstadsmonitor De opzet van deze monitor is gewijzigd conform de opzet van het Programmaplan Binnenstad. 1.2 Onderzoeksopzet Voor het verwezenlijken van het Programmaplan Binnenstad zijn vijf pijlers vastgesteld. Voor iedere pijler zijn zowel beoogde resultaten als benodigde inspanningen en beoogde effecten opgesteld. Het gaat om de volgende pijlers: Levendige Binnenstad Gastvrije Binnenstad Binnenstad om in te wonen Verbonden Binnenstad Bedrijvige Binnenstad Naast de pijlers zijn in het collegeprogramma ook drie targets geformuleerd. Op 1 januari 2014 telt de Binnenstad ten opzichte van 1 januari 2010: 5% meer bewoners 5% meer werknemers 10% meer bezoekers aan het kernwinkelgebied De centrale onderzoeksvraag voor deze monitor luidt derhalve: Hoe ontwikkelt de Rotterdamse binnenstad zich op vijf onderscheiden pijlers uit het Programmaplan en de drie targets uit het collegeprogramma? Om de ontwikkeling op de verschillende pijlers vast te kunnen stellen zijn indicatoren bepaald. Deze monitor laat de resultaten zien van de verschillende indicatoren en levert dan ook uitsluitend informatie op het effectniveau. Voor zover beschikbaar worden voor alle indicatoren de gegevens vanaf 2006 in de monitor opgenomen. Van sommige indicatoren zijn geen jaren voor 2010 beschikbaar. Hierbij worden gegevens weergegeven die beschikbaar zijn of het meest up-to-date zijn. Ten behoeve van de monitor zijn enkele vragen in de Omnibusenquête Binnenstadsmonitor

14 2011 opgenomen. Behalve die resultaten worden uitsluitend reeds bestaande gegevens opgenomen. De indicatorenlijst zoals gebruikt voor deze monitor is te vinden in bijlage A. De binnenstad is opgedeeld in negen kwartieren. Deze indeling is weergegeven in figuur 1.1. De gegevens in deze rapportage worden indien mogelijk en relevant gerapporteerd op dit buurtniveau. Voor een aantal indicatoren geldt dat gegevens alleen beschikbaar zijn op het CBS-buurtniveau en/of het niveau van deelgemeenten (voor dit onderzoek wordt dan gebruik gemaakt van gegevens over het Stadscentrum, dit gebied is grotendeels vergelijkbaar met de binnenstad). Wanneer dit het geval is, zal er op dit niveau gerapporteerd worden. Figuur 1.1 Geografische indeling kwartieren in de binnenstad Bron: COS 1.3 Leeswijzer Deze rapportage is opgebouwd naar de vijf pijlers van het Programmaplan Binnenstad. Elk hoofdstuk bespreekt de resultaten van de indicatoren op de betreffende pijler. Hoofdstuk twee bevat de scores voor de drie targets (meer bewoners, meer werknemers en meer bezoekers). In hoofdstuk drie staan de indicatoren van de pijler Levendige Binnenstad, waarbij onder meer het aantal bezoekers aan de binnenstad, aan de Centrummarkt en aan attracties en evenementen besproken wordt. In hoofdstuk vier staat de pijler Gastvrije Binnenstad centraal. Hierbij komen de indicatoren schoon, heel en veilig aan de orde. Hoofdstuk vijf bespreekt de resultaten voor de pijler Binnenstad om in te wonen. Dit hoofdstuk gaat onder meer in op de bevolkingssamenstelling, de woningvoorraad in de binnenstad en de tevredenheid van de bewoners met hun woonomgeving. Hoofdstuk zes bespreekt de resultaten van de vierde pijler 12 Binnenstadsmonitor 2011

15 uit het Binnenstadsplan, namelijk de Verbonden Binnenstad. De openbare ruimte en de bereikbaarheid van de binnenstad worden hier onder meer besproken. Hoofdstuk zeven gaat in op de indicatoren voor de pijler Bedrijvige Binnenstad, waarbij de (ontwikkeling van de) werkgelegenheid in het algemeen en in specifieke clusters besproken wordt. De indicatorenlijst zoals gebruikt voor deze monitor is te vinden in bijlage A. In bijlage B is een overzicht van tabellen en figuren opgenomen. Binnenstadsmonitor

16 14 Binnenstadsmonitor 2011

17 2 Targets programma Binnenstad Dit hoofdstuk behandelt de drie targets uit het collegewerkprogramma die voor de Binnenstad zijn geformuleerd. Op 1 januari 2014 telt de Binnenstad ten opzichte van 1 januari 2010: 5% meer bewoners 5% meer werknemers 10% meer bezoekers 2.1 Inwoners in de binnenstad De bevolking van de binnenstad neemt van personen op 1 januari 2006 toe tot personen op 1 januari Daarmee is de bevolking van de binnenstad harder gestegen (6%) dan de totale Rotterdamse bevolking, terwijl meer dan de helft van de stijging van Rotterdam wordt verklaard door de uitbreiding van de stad met Rozenburg in Het aantal inwoners in het nieuwe woongebied Kop van Zuid stijgt fors. Ook Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes, het Laurenskwartier en het Centraal District laten een flinke stijging zien in het aantal inwoners. Lijnbaankwartier/Coolsingel en het Oude Westen hebben ten opzichte van 2006 inwoners verloren. Tabel 2.1 Ontwikkeling aantal inwoners in de binnenstad en per kwartier, Ontw procentueel Buurt absoluut Centraal District % Oude Westen % Lijnbaankwartier/Coolsingel % Laurenskwartier % Cool Zuid % Hoboken % Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes % Scheepvaartkwartier % Kop van Zuid % Binnenstad Totaal % Rotterdam % Bron: GBA, bewerking COS Ten opzichte van 2010 is het inwoneraantal in de Binnenstad met 2% gestegen. In de Binnenstad zullen nog ruim 900 nieuwe bewoners moeten komen wonen om het target van 5% meer bewoners te behalen. Binnenstadsmonitor

18 2.2 Werkgelegenheid in de binnenstad De binnenstad bevat een groot deel van de stedelijke werkgelegenheid. Ruim een kwart van de in Rotterdam werkzame personen 1 werkt in de binnenstad (volgens het Bedrijvenregister Zuid- Holland). Het aandeel werkzame personen in de binnenstad is de afgelopen jaren licht gestegen. Hieronder volgt een overzicht van de werkgelegenheid in de binnenstad en Rotterdam als geheel. De werkgelegenheid in de binnenstad is in de periode als geheel met bijna 1% gestegen. In Rotterdam is de totale werkgelegenheid vrijwel gelijk gebleven. Figuur 2.1 Ontwikkeling werkgelegenheid Binnenstad en Rotterdam, * * Binnenstad Rotterdam *Gegevens van 2011 zijn voorlopig. De resultaten voor geheel Rotterdam zijn exclusief Rozenburg. Bron: Bedrijvenregister Zuid-Holland, bewerking COS In de volgende tabel is een uitsplitsing van de werkgelegenheid naar sector gemaakt. Eens in de 15 jaar wordt er een nieuwe sectorindeling gemaakt. Een vergelijking met jaren voor 2009 is bij deze uitsplitsing daarom niet mogelijk. De werkgelegenheid in de binnenstad is in de periode % gestegen, terwijl de werkgelegenheid in Rotterdam in deze periode met 1% daalde. De grootste stijging wordt veroorzaakt door de horeca en het openbaar bestuur (beiden met 11%). De grootste daling is te vinden in de sector onderwijs (17%). De sector met de meeste arbeidsplaatsen in de binnenstad is de zakelijke dienstverlening. Ruim een derde van de werkgelegenheid in de binnenstad bevindt zich in deze sector (36%). De sector gezondheidszorg en welzijn is goed voor 19% en de overige sectoren voor 17%. Verderop in deze rapportage zal een uitsplitsing van de werkgelegenheid naar het medisch en creatief cluster worden gemaakt. 1 Het aantal werkzame personen is het aantal personen die volgens het Bedrijven Register Zuid-Holland bij een vestiging binnen het aangegeven gebied 12 uur of meer per week werkzaam te zijn. 16 Binnenstadsmonitor 2011

19 Tabel 2.2 Ontwikkeling werkgelegenheid in de binnenstad, Sectoren * Ontwikkeling Detailhandel % Horeca % Zakelijke dienstverlening % Openbaar bestuur % Onderwijs % Gezondheids- en welzijnszorg % Overige sectoren % Binnenstad Totaal % Rotterdam % Bron: Bedrijvenregister Zuid-Holland, bewerking COS Ten opzichte van 2010 is de werkgelegenheid in de Binnenstad met 0,2% gestegen. In de Binnenstad zal de werkgelegenheid nog met ruim werknemers moeten groeien om het target van 5% meer werknemers in 2014 te behalen. 2.3 Bezoeken aan de binnenstad Vanaf 2010 voert Locatus jaarlijks een passantentelling uit in het Centrum van Rotterdam. Voor die tijd was het eens in de twee jaar. Op de onderstaande kaart zijn de intensiteiten van wegsegmenten op de teldag, zaterdag 25 september 2010 tussen en uur, weergegeven. Op een aantal wegsegmenten, zoals op (delen van) de Lijnbaan en de Crispijnstraat zijn op basis van de tellingen tot passanten geraamd. Daar waar geen lijn staat op de kaart is geen meting gedaan. Bijlage B bevat twee kaarten van de passantentellingen uit 2006 en Wanneer een vergelijking tussen de jaren wordt gemaakt, valt op dat er in 2010 ten opzichte van 2008 op veel wegsegmenten minder passanten zijn geteld. Dit is het geval bij het Stadhuisplein, de Westewagenstraat, aan de rand van het Schouwburgplein en bij de Nieuwe Binnenweg. In het tweede deel van de Korte Hoogstraat zijn meer passanten geteld. Binnenstadsmonitor

20 Figuur 2.2 Druktebeeld per dag op basis van passantentellingen Centrum Rotterdam, 2010 Koopgoot 18 Binnenstadsmonitor 2011

21 Naast de intensiteiten per wegsegment zijn op basis van de passantentelling ook de bezoekersaantallen per dag berekend. Deze bezoekersaantallen zijn herleid uit het aantal passanten dat bij de vier drukste punten in het winkelgebied is geregistreerd. Om die reden zijn deze aantallen indicatief van aard. Het geschatte aantal weekbezoekers voor het gehele winkelgebied in 2010 bedraagt bezoekers. Dit komt neer op een daling met bijna 5% ten opzichte van 2008 ( bezoekers) en lichte stijging ten opzichte van 2006 ( bezoekers). In 2010 is het op de meeste dagen minder druk dan in 2009, alleen op donderdag is het aantal bezoekers gelijk gebleven. Maandag is de rustigste dag van de week en vrijdag en zaterdag zijn de drukste dagen. Figuur 2.3 Geschatte bezoekersaantallen per weekdag Centrum Rotterdam in 2006, 2008 en maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag najaar 2006 najaar 2008 najaar 2010 Bron: Locatus Het bezoekersaantal in de andere drie grote steden (Amsterdam, Den Haag en Utrecht) tezamen is tussen 2008 en 2010 met 0,2% gestegen. In 17 andere centrale winkelgebieden (onder meer Almere, Dordrecht, Eindhoven en Maastricht) tezamen dalen de bezoekersaantallen met 3,1%. Grote concurrent voor de binnenstad lijkt het Shopping Centrum Alexandrium: daar stijgt het bezoekersaantal met 20,5%. Ook het bezoekersaantal aan Alexandrium Megastores & Woonmall stijgt fors (met 15,9%). Het bezoekersaantal aan het winkelgebied in de Rotterdamse binnenstad daalt dus harder dan in de andere grote steden in Nederland. Binnenstadsmonitor

22 20 Binnenstadsmonitor 2011

23 3 Levendige Binnenstad Het vergroten van de levendigheid in de binnenstad waardoor de attractiviteit toeneemt voor bewoners, bezoekers en bedrijven. In dit hoofdstuk komen indicatoren aan bod die de levendigheid van de binnenstad meten. Het gaat hierbij onder meer om indicatoren zoals de levendigheid van de plintbebouwing, de bestedingen van bezoekers, het bezoek aan attracties, musea en evenementen en de ontwikkeling van het aantal hotelgasten in de stad. 3.1 Plinten Plintbebouwing en gebruik Goede uitstraling van plinten is essentieel. Hiermee staat of valt het succes van de City Lounge. Onderstaande figuur geeft een overzicht van de levendigheid van de plinten in de binnenstad. Hier is gekeken naar het gebruik van de begane grond van alle objecten in de binnenstad. Er is een verdeling in het gebruik gemaakt naar woningen, objecten uit Locatus die als verkooppunt 1 worden aangemerkt en andersoortige objecten. Tot deze laatste groep horen onder meer parkeervoorzieningen, kantoren en nutsvoorzieningen. Voor deze monitor wordt er vanuit gegaan dat naarmate het aandeel verkooppunten hoger is, de levendigheid van de plint ook groter is. Van de plinten in de binnenstad wordt ongeveer vier op de tien bewoond, een derde is een verkooppunt en ruim een kwart heeft een andersoortige bestemming. Met name het Centraal District, Lijnbaankwartier/Coolsingel en Laurenskwartier zijn kwartieren met een levendige plint. Het Oude Westen is een kwartier met een groot aandeel woningen op de begane grond. Scheepvaartkwartier, Kop van Zuid, Hoboken en Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes hebben juist een hoog aandeel andersoortige objecten op de begane grond. Het aandeel kantoren is in deze gebieden groot. 1 Dit zijn verkooppunten voor dagelijks goederen, mode & luxe, vrije tijd, overige detailhandel, verkooppunten voor, transport & brandstof, leisure (horeca e.d.) en diensten, zoals uitzendbureaus. Binnenstadsmonitor

24 Figuur 3.1 Gebruik van de plint op de begane grond, per kwartier 20010/ % 80% 60% 40% 20% 0% Centraal District Oude Westen Lijnbaank./ Coolsingel Laurenskwartier Cool Zuid Hoboken Wijnh./ Scheepvaartkwartier Kop van Zuid Oude Haven/ Boompjes Binnenstad Verkooppunten Woningen Anders Bron: WBOB en Locatus, bewerking COS 3.2 Horeca en terrassen Aantal horecagelegenheden per kwartier In 2010 heeft de Binnenstad 535 horecagelegenheden. Dat is 30% van alle horecagelegenheden van Rotterdam. De meeste horecagelegenheden liggen in Lijnbaankwartier/Coolsingel. De afgelopen jaren is het aantal horecagelegenheden in Rotterdam en de binnenstad licht gedaald. In Hoboken is het aantal horecagelegenheden relatief sterk gestegen, terwijl het Oude Westen en Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes aan horeca verliezen. 22 Binnenstadsmonitor 2011

25 Tabel 3.1 Aantal horecagelegenheden per kwartier, Ontwikkeling Buurt absoluut procentueel Centraal District % Oude Westen % Lijnbaankwartier/Coolsingel % Laurenskwartier % Cool Zuid % Hoboken % Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes % Scheepvaartkwartier % Kop van Zuid % Binnenstad Totaal % Rotterdam % Bron: Locatus Aantal terrassen per kwartier In juli 2011 zijn er 446 gelegenheden met een terrasvergunning in de binnenstad. Dit is ongeveer een derde van alle afgegeven terrasvergunningen in heel Rotterdam. Niet alleen horecagelegenheden kunnen een terrasvergunning hebben, maar bijvoorbeeld ook sportverenigingen, attracties en musea. Lijnbaankwartier/Coolsingel kent niet alleen de meeste horecagelegenheden, maar ook de meeste gelegenheden met een terras. Kop van Zuid, Hoboken en Centraal District hebben weinig terrassen. Tabel 3.2 Aantal gelegenheden met een terrasvergunning, juli 2011 Buurt 2011 Centraal District 11 Oude Westen 37 Lijnbaankwartier/Coolsingel 136 Laurenskwartier 81 Cool Zuid 53 Hoboken 16 Wijnhaveneiland/Oude haven/boompjes 49 Scheepvaartkwartier 46 Kop van Zuid 17 Binnenstad 446 Rotterdam Bron: Bestuursdienst, bewerking COS Ontwikkeling aantal hotelbedden in vier grote steden Het aantal hotelbedden in Rotterdam is de afgelopen jaren enorm gestegen (30%). Rotterdam laat daarmee een sterkere stijging zien in het aantal hotelbedden dan de andere grote steden en in Nederland als totaal. Binnenstadsmonitor

26 Tabel 3.3 Ontwikkeling aanbod hotelbedden in vier grote steden en Nederland, Stad Ontwikkeling Rotterdam % Amsterdam % Den Haag % Utrecht % Nederland % Bron: Horeca in Cijfers, het Bedrijfschap Horeca en Catering Ontwikkeling hotelgasten en overnachtingen in vier grote steden Uit cijfers van het CBS blijkt dat zowel het aantal hotelgasten (12%) als het aantal hotelovernachtingen (13%) in de periode tussen 2006 en 2010 in Rotterdam is gestegen. Rotterdam groeit hiermee harder dan de landelijke trend. De trend in Rotterdam is vergelijkbaar met die van Amsterdam. Doordat in deze periode het aantal hotelovernachtingen minder sterk is gestegen dan het aantal hotelbedden dat er in de stad is bijgekomen, is de bezettingsgraad van de hotels in Rotterdam afgenomen. De gemiddelde verblijfsduur van de Rotterdamse hotelgasten is net als in Utrecht licht gestegen. Dit in tegenstelling tot Amsterdam, Den Haag en Nederland als geheel. Tabel 3.4 Hotelgasten en overnachtingen in vier grote steden en Nederland, Hotelgasten Hotelovernachtingen Gemiddelde verblijfsduur Stad Ontw Ontw Ontw Rotterdam % % 1,70 1,72 1,1% Amsterdam % % 1,84 1,84-0,1% Den Haag % % 1,83 1,75-4,2% Utrecht % % 1,41 1,43 1,3% Nederland % % 1,76 1,75-0,5% Bron: Horeca in Cijfers, het Bedrijfschap Horeca en Catering Bijna de helft van het aantal overnachtingen wordt gerealiseerd door buitenlandse gasten. De groei van het aantal overnachtingen komt vooral door de Nederlandse gasten. 24 Binnenstadsmonitor 2011

27 Figuur 3.2 Aantal gasten en overnachtingen uitgesplitst naar nationaal en internationaal, Gasten Gasten Gasten Gasten Gasten Overnachtingen Overnachtingen Overnachtingen Overnachtingen Overnachtingen Nationaal Internationaal Bron: Horeca in Cijfers, het Bedrijfschap Horeca en Catering 3.3 Bezoekers aan de binnenstad Het bezoek aan de binnenstad wordt gemeten aan de hand van een uitsplitsing van de bezoeken door Nederlanders en door Rotterdammers. Nederlanders Winkelen voor plezier oftewel funshoppen, is veruit de belangrijkste reden voor Nederlanders om een bezoek te brengen aan de stad Rotterdam. Naast het funshoppen zijn lunchen of dineren in een restaurant en een terrasje pakken activiteiten die veel worden ondernomen, maar zijn veel minder de belangrijkste reden om naar Rotterdam te komen (Factsheet Bezoek aan Rotterdam, juni 2011, OBR). Binnenstadsmonitor

28 Figuur 3.3 Belangrijkste reden van bezoek aan Rotterdam, 2010 Winkelen voor plezier 43% Museum Attractie 7% 7% Bioscoopbezoek Nachtleven/uitgaan Lunchen/dineren in restaurant Evenement Theater/concert Sportwedstrijd 5% 5% 4% 4% 4% 4% Terrasje Stadswandeling Welness-, sauna, beautycentrum 1% 2% 2% Geen belangrijkste reden 12% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% Bron: CVO, Toeristisch bezoek aan steden, maart 2011 Rotterdammers In de Omnibusenquête is aan Rotterdammers de vraag gesteld wat de voornaamste reden is waarom men de binnenstad bezoekt. Bijna driekwart van de Rotterdamse binnenstadsbezoekers geeft aan dat winkelen de belangrijkste reden van het bezoek is. Andere soorten vrijetijdsbesteding, zoals uitgaan, cultuur, horeca, scoren bij elkaar genomen in één antwoord een stuk lager (ruim één vijfde). De antwoorden van 2011 wijken niet sterk af van Bezoekers komen in 2011 wat vaker om te winkelen of voor vrije tijd naar de binnenstad. Het aandeel bezoekers dat op doorgaande route in de binnenstad komt is gedaald. Tabel 3.5 Voornaamste bezoekreden van Rotterdammers om de binnenstad te bezoeken (meerdere antwoorden mogelijk, 2001 en 2011) Reden Winkelen 67% 71% Vrije tijd (uitgaan, cultuur, horeca) 20% 22% Werken 11% 10% Op de doorgaande route 13% 7% Anders 7% 8% Bron: Omnibus 26 Binnenstadsmonitor 2011

29 Bestedingen bezoekers De Nederlandse stedenbezoeker besteedt 44 per bezoek in Rotterdam. In 2009 was dat 42 en in Bij een stedenbezoek gaat het relatief gezien in de meeste gevallen om dagtochten. Uit het CVO rapport over 2010 blijkt namelijk dat vakanties door Nederlanders in Nederlandse steden beperkt is. De buitenlandse verblijfstoerist geeft per dag 127 uit, bijna drie keer zo veel als een Nederlandse dagtoerist. De buitenlandse zakelijk bezoeker geeft per dag 312 uit, waarbij de congresbezoeker meer besteedt dan een individueel zakelijke bezoeker. Dat is bijna 2,5 keer zoveel als de besteding door een buitenlandse verblijfstoerist (Factsheet Bezoek aan Rotterdam, juni 2011, OBR). Figuur 3.4 Bestedingen van Nederlandse en buitenlandse toeristen en zakelijke bezoekers in per dag per verblijf per dag per verblijf Dagtoerist NL Buitenlandse verblijftoerist Buitenlandse zakelijke bezoeker Bronnen: CVO, Toeristisch Bezoek aan Steden 2010, maart 2011 / NBTC, Onderzoek Inkomend Toerisme Bezoek aan de Centrummarkt Bezoek aan de Centrummarkt door Rotterdammers In de binnenstad van Rotterdam vindt op dinsdag en zaterdag aan de Binnenrotte de Centrummarkt plaats. Het bezoek van de Rotterdammers aan de markt in de binnenstad is de afgelopen jaren vrijwel gelijk gebleven. Bijna tweederde van de Rotterdammers geeft aan het afgelopen jaar wel eens de Centrummarkt te hebben bezocht. Binnenstadsmonitor

30 Figuur 3.5 Bezoek van Rotterdammers aan Centrummarkt in Rotterdam in % 25% 50% 75% 100% frequent geregeld incidenteel zelden / nooit Bron: Omnibus, COS Beoordeling van de Centrummarkt door bezoekers De Rotterdammers is gevraagd een rapportcijfer te geven voor de markten in de binnenstad. De Centrummarkt scoort een 6,9 en heeft daarbij een vergelijkbare score met eerdere jaren. Figuur 3.6 Rapportcijfer Centrummarkt, , , , , , , Bron: Omnibus, COS 28 Binnenstadsmonitor 2011

31 3.5 Bezoek aan attracties, musea, podia en evenementen Bezoek aan attracties De Rotterdamse binnenstad heeft elf attracties waarvan de aantallen bezoeken per jaar bekend zijn. Hieronder is van de zes drukste attracties het aantal bezoeken per jaar weergegeven. Met bezoekers is Spido de grootste publiekstrekker, gevolgd door de Euromast ( bezoekers). Door een verbouwing in augustus en september trok De Grote of Sint-Laurenskerk in 2010 wat minder bezoekers dan het jaar ervoor. De nieuwe attractie Splashtours trok in 2010 al bezoekers. Figuur 3.7 Aantal bezoeken per jaar aan de drukst bezochte attracties binnenstad, Spido Euromast De Grote- of Sint-Laurenskerk Railz Miniworld Pannenkoekenboot Splashtours Bron: Rotterdam Marketing Bezoeken aan musea De binnenstad van Rotterdam herbergt een groot aantal musea. In 2010 was Museum Boijmans Van Beuningen met bijna bezoeken de grootste publiekstrekker. De groei van het bezoekaantal in 2010 wordt verklaard door de speciale tentoonstellingen in het kader van Kees van Dongen, Atelier van Lieshout in Onderzeebootloods en door de Museumprijs De Kunsthal trekt zo n bezoeken in Het Wereldmuseum heeft in 2010 net zoveel bezoekers als voor de verbouwing ( bezoekers in 2006). Binnenstadsmonitor

32 Figuur 3.8 Aantal bezoeken per jaar aan de drukst bezochte musea binnenstad, Museum Boijmans Van Beuningen Maritiem Museum Rotterdam Havenmuseum Kunsthal Rotterdam Wereldmuseum Rotterdam Museum Rotterdam Bron: Rotterdam Marketing Bezoeken aan bioscopen en casino Grote publiekstrekkers voor de binnenstad zijn Pathé-bioscoop aan het Schouwburgplein (ruim bezoekers) en het Holland Casino ( bezoekers). De stijging van bezoekers aan de Pathé-bioscoop komt door de intrede van 3D films, IMAX en een regenachtige zomer. Cinerama Filmtheater en LantarenVenster hebben de laatste jaren een stabiel aantal bezoekers. Figuur 3.9 Aantal bezoeken per jaar aan bioscopen en casino in de binnenstad, Pathé Schouwburgplein Cinerama Filmtheater* Holland Casino Rotterdam LantarenVenster * Gegevens voor 2010 zijn niet beschikbaar Bron: Rotterdam Marketing 30 Binnenstadsmonitor 2011

33 Bezoek aan podia Naast attracties en musea is er in de binnenstad ook een aantal podia. Concert- en congresgebouw De Doelen en het Luxor Theater (Oude en Nieuwe Luxor tezamen) zijn de grootste publiekstrekkers. Het aantal bezoeken aan De Doelen lag in 2009 door een verbouwing lager. Watt trok in 2009 ruim bezoekers, maar door de sluiting in juni 2010 was het aantal bezoekers in dat jaar maar Figuur 3.10 Aantal bezoeken per jaar van de drukst bezochte podia, Concert- en congresgebouw de Doelen Rotterdamse Schouwburg WATT Luxor Theater Rotterdam Ro Theater Bibliotheektheater Bron: Rotterdam Marketing Bezoek aan evenementen De binnenstad vormt vaak het decor van evenementen. Zo vinden niet alleen Rotterdamse zomerfestivals en culturele evenementen in de binnenstad 2 plaats, maar ook sportevenementen zoals Fortis Marathon Rotterdam. Dit laatste evenement is in de afgelopen jaren het drukst bezochte evenement. In 2010 was de start van de Tour de France in Rotterdam. Dit evenement trok bezoekers. Ook het Zomercarnaval zorgt voor veel publiek. Na een piek in 2008 is het aantal bezoekers aan dit evenement in 2009 en 2010 gelijk aan 2006 en Bavaria City Racing, het Internationaal Film Festival en de Wereldhavendagen zijn ook grote publiekstrekkers. Regen zorgde voor een daling van het aantal bezoekers aan Ortel Dunya Festival. Het North Sea Round Town trekt elk jaar meer bezoekers. 2 Let op een deel van de evenementen vindt in een groter deel van de stad plaats. De bezoekerscijfers betreffen het bezoek aan het evenement. Dit hoeft dus niet altijd een bezoek aan het evenement in de binnenstad te zijn. Binnenstadsmonitor

34 Figuur 3.11 Aantal bezoekers van de drukst bezochte evenementen, Le Grand Départ Rotterdam (Tour de France) Ortel Zomercarnaval Wereldhavendagen Rotterdam Ortel Dunya Festival ABN AMRO Marathon Rotterdam Bavaria City Racing International Film Festival Rotterdam North Sea Round Town Bron: Rotterdam Marketing Aantal evenementen in Rivierstad In het Binnenstadsplan is aan een specifiek onderdeel van de binnenstad, Rivierstad, aandacht besteed. De ambitie richt zich op de volledige benutting van de ultieme kracht van Rotterdam als stad aan de rivieren (Maas en Rotte) en als wereldhavenstad in transitie, door verbetering van de publieksaantrekkelijkheid van het waterfront voor (nieuwe) bewoners, bezoekers en ondernemers. Rivierstad wordt gevormd door Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes, Scheepvaartkwartier en Kop van Zuid tezamen. Evenementen spelen een rol bij het verbeteren van de publieksaantrekkelijkheid van Rivierstad. In 2010 vonden zo n 20 evenementen in dit gebied plaats. Evenementen 3 in Rivierstad met veel bezoekers zijn de start van de Tour de France, ABN AMRO Marathon Rotterdam, Bavaria City Racing, de Wereldhavendagen, Internationaal Film Festival en North Sea Round Town. De jaarlijks terugkerende evenementen (zie Figuur 3.11) trekken in 2010 samen ongeveer evenveel bezoekers als de jaren ervoor. 3.6 Waardering architectuur Vermeldingen van gebouwen in de Rotterdamse binnenstad in het jaarboek NAi Jaarlijks brengt het Nederlands Architectuur Instituut (NAi) het jaarboek uit met daarin dertig projecten in Nederland die de architectuur van dat jaar hebben bepaald. De dertig gekozen projecten geven een breed overzicht van verschillende stromingen, ontwerphoudingen, bouwtypen en actuele thema s. De renovatie en de ontwikkeling van een penthouse op het dak 3 Let op: een deel van de evenementen vindt in een groter deel van de stad plaats. De bezoekerscijfers betreffen het bezoek aan het evenement. Dit is dus niet altijd een bezoek aan het evenement in rivierstad. 32 Binnenstadsmonitor 2011

35 van het voormalig pakhuis Las Palmas aan de Wilhelminapier in Kop van Zuid is in het jaarboek van 2007/2008 opgenomen. In het jaarboek van 2009/2010 staan de Red Apple op het Wijnhaveneiland en het zwevende woon- en kantoorgebouw van Kühne &Co aan de Boomgaardstraat. In de jaren 2006/2007, 2008/2009 en 2010/2011 is geen gebouw uit de Rotterdamse binnenstad in het jaarboek opgenomen (Bronnen: Jaarboeken NAi). 3.7 Studenten in Rotterdam Aantal studenten in Rotterdam Rotterdam wil zichtbaarder worden als studentenstad. Rotterdam is de derde studentenstad van Nederland, met bijna studenten aan Hogeschool en Universiteit, maar lijkt onvoldoende in staat om het kennispotentieel aan de stad te binden. Ongeveer een kwart van de Rotterdammers in de leeftijd van 17 tot en met 27 jaar volgt een opleiding aan een Hogeschool of Universiteit in Nederland. Dit aandeel is net als in de andere grote steden en in heel Nederland gestegen ten opzichte van eerdere jaren. Tabel 3.6 Aandeel van de bevolking in de leeftijd van 17 tot en met 27 jaar dat student is, 2005/ / Absoluut % van bevolking van jaar Absoluut % van bevolking van jaar Rotterdam % % Amsterdam % % Den Haag % % Utrecht % % Nederland % % Bron: CBS Figuur 3.12 Aandeel van de bevolking in de leeftijd van 17 tot en met 27 jaar dat student is, 2005/ / % 40% 30% 20% 10% 0% Rotterdam Amsterdam Utrecht Den Haag Nederland Bron: CBS Binnenstadsmonitor

36 3.8 Oordeel over en deelname aan kunst en cultuur Rotterdamse Stadspanel over kunst- en cultuurbeleid In mei 2011 heeft het COS een vragenlijst voorgelegd aan leden van het Digitale Stadspanel Rotterdam over het Rotterdamse kunst- en cultuuraanbod en eventuele bezuinigingen op dit terrein. De uitkomsten zijn niet geheel representatief voor de hele Rotterdamse bevolking, maar geven wel een goed beeld van de mening van verschillende groepen Rotterdammers. De resultaten betreffen het oordeel over het beleid van de gehele stad en niet alleen in de binnenstad. Omdat een groot deel van het kunst- en cultuuraanbod zich in de binnenstad bevindt, is een aantal resultaten van dit onderzoek in deze rapportage opgenomen. Oordeel over het Rotterdamse kunst- en cultuurbeleid per doelgroep In de volgende tabel staan in het kort enkele uitkomsten gepresenteerd per doelgroep. De verschillen tussen groepen in de laatste kolom zijn indicatief vanwege kleine aantallen respondenten. Tabel 3.7 Doelgroepen over verschillende aspecten van het Rotterdamse kunst- en cultuurbeleid, voorjaar 2011 Doelgroep vindt vooral belangrijk geeft hoge beoordeling wil vooral bezuinigen op mist vooral in aanbod Studenten film en media, musea, theater/toneel, erfgoed, popmuziek, festivals film en media, musea, theater/toneel, cabaret/musical cabaret/musical, opera, debatten en lezingen gezelliger stadscentrum, poppodium, stadsgeschiedenis activiteiten Jongeren film en media, festivals, musea, cabaret/musical musea, film en media, theater/toneel, beeldende kunst opera, literaire activiteiten, beeldende kunst gezelliger stadscentrum, poppodium, kleinschalige festivals, stadsgesch. act. Hoger opgeleiden musea, film en media, erfgoed, heater/toneel, cultuur op school, popmuziek, wereld- /jazzmuziek musea, film en media, festivals, klassieke muziek debatten en lezingen, cabaret/musical, opera, literaire activiteiten poppodium, gezelliger stadscentrum Gezinnen film en media, musea, cultuur op school, erfgoed film en media, musea, cabaret/musical, klassieke muziek opera, debatten en lezingen, beeldende kunst poppodium, gezelliger stadscentrum, cultuur op school, cultuur in wijk/buurt Meer dan 2x modaal inkomen musea, film en media, erfgoed, theater/toneel film en media, musea, festivals debatten en lezingen, opera, cabaret/musical poppodium, gezelliger stads-centrum, kleinsch. festivals Bron: Het Rotterdamse Stadspanel over het kunst en cultuurbeleid en bezuinigingen daarop, COS Waardering van het Rotterdamse cultuuraanbod Het over all oordeel voor het aanbod op het gebied van kunst en cultuur in Rotterdam is een ruime voldoende (7,0). Meer dan een derde geeft een acht of hoger als totaaloordeel en slechts drie procent geeft een vier of lager. Er is gevraagd naar hoe men het aanbod waardeert, wat los staat van de vraag of men gebruik maakt van dat aanbod. 34 Binnenstadsmonitor 2011